[pic] | KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH |

Bruksela, dnia 25.1.2006

COM(2006) 25 końcowy

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Program tematyczny dotyczący współpracy z krajami uprzemysłowionymi oraz krajami o wysokim dochodzie w ramach przyszłej perspektywy finansowej (2007-2013)

SPIS TREŚCI

1. Wstęp 3

2. Kontekst 3

2.1. Zakres 3

2.2. Uzasadnienie programu tematycznego 5

2.3. Obowiązująca polityka i ramy współpracy oraz dotychczasowe doświadczenia 5

2.3.1. Państwa OECD niebędące członkami Unii Europejskiej 5

2.3.2. Nowouprzemysłowione kraje i terytoria azjatyckie 7

2.3.3. Kraje Rady Współpracy Państw Zatoki Perskiej 8

3. Główne cechy PTKU 8

3.1. Cel ogólny 8

3.2. Cele szczególne 9

3.3. Priorytety 9

3.4. Zasady programowania 11

Linia budżetowa 19-05-02 Stosunki z państwami OECD niebędącymi członkami Unii Europejskiej lata 2003-2006 15

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Program tematyczny dotyczący współpracy z krajami uprzemysłowionymi oraz krajami o wysokim dochodzie w ramach przyszłej perspektywy finansowej (2007-2013)

1. WSTęP

W celu zracjonalizowania i uproszczenia obecnych ram prawnych regulujących działania zewnętrzne Wspólnoty, Komisja Europejska zaproponowała nowe ramy składające się z sześciu instrumentów w ramach perspektywy finansowej na lata 2007-2013. Trzy z nich (instrumenty pomocy humanitarnej, stabilności i pomocy makrofinansowej) mają charakter horyzontalny w celu zaspokojenia konkretnych potrzeb i dostosowania się do okoliczności. Pozostałe trzy instrumenty (pomocy przedakcesyjnej, wspierania europejskiej polityki sąsiedztwa i partnerstwa oraz współpracy w dziedzinie rozwoju i gospodarki) mają na celu wdrożenie konkretnych polityk i mają określony zakres geograficzny. W przyszłości wspomniane instrumenty będą stanowić podstawowe akty prawne na potrzeby wydatków Wspólnoty przeznaczonych na wsparcie programów współpracy zewnętrznej, w tym odpowiednich programów tematycznych i zastąpią między innymi istniejące rozporządzenia tematyczne.

Programy tematyczne dostarczają znaczącej wartości dodanej poprzez realizację działań uzupełniających programy geograficzne, które pozostają głównymi ramami dla współpracy Wspólnoty z krajami trzecimi.

Komisja zobowiązała się omówić zakres, cele i priorytety każdego programu tematycznego z Parlamentem Europejskim i Radą w oparciu o oficjalne pisma do obu instytucji[1]. Wyniki omawianego procesu zapewnią wytyczne polityczne dotyczące kolejnych etapów programowania, a w szczególności tematycznych dokumentów strategicznych, które zostaną sporządzone zgodnie z przepisami dotyczącymi wyżej wymienionych instrumentów.

2. KONTEKST

2.1. Zakres

W ciągu ostatnich dziesięciu lat UE konsekwentnie wzmacniała stosunki dwustronne z szeregiem krajów rozwiniętych i nowouprzemysłowionych krajów i terytoriów w różnych regionach świata: głównie w Ameryce Północnej, Azji Wschodniej i Australazji, jak również Azji Południowo-Wschodniej i w rejonie Zatoki Perskiej. Przewidziany program tematyczny dotyczący współpracy z krajami uprzemysłowionymi oraz innymi krajami o wysokim dochodzie (PTKU) ustanawia ramy dla poszerzenia i pogłębienia współpracy oraz zaangażowania na rzecz krajów i terytoriów uprzemysłowionych, które pomimo różnego położenia geograficznego, różnic pod względem strukturalnym i powierzchni, są gotowe na rozwinięcie stosunków dwustronnych z UE. Współpraca między UE a wspomnianymi krajami kieruje się głównie celami samej UE, pomimo że realizowanie tych celów będzie korzystne dla wszystkich zainteresowanych stron.

PTKU, wdrażany w ramach planowanego instrumentu współpracy w dziedzinie rozwoju i gospodarki[2] (IWRG), obejmie przede wszystkim kraje partnerskie, które mają podobne do UE struktury polityczne, gospodarcze i instytucjonalne oraz podzielają podobne wartości, i które są zarazem znaczącymi partnerami UE w polityce dwustronnej i handlu, jak i ważnymi podmiotami na forach międzynarodowych oraz w zakresie globalnego zarządzania. Jednakże będzie on również skierowany do uprzemysłowionych krajów, w stosunku do których Unia ma interes strategiczny promowania powiązań politycznych i gospodarczych oraz wpływów.

Zatem PTKU obejmuje zasięgiem geograficznym:

1. kluczowe państwa OECD niebędące członkami Unii Europejskiej[3]: Stany Zjednoczone, Japonię, Kanadę, Republikę Korei, Australię i Nową Zelandię;

2. niektóre uprzemysłowione kraje i terytoria azjatyckie wyłączone z listy odbiorców urzędowej pomocy na rzecz rozwoju Komitetu Pomocy Rozwojowej (DAC)[4]: Singapur, Hong Kong, Makao, Brunei i Tajpej w Republice Chińskiej;

3. kraje Rady Współpracy Zatoki Perskiej, które są wyłączone z listy odbiorców urzędowej pomocy na rzecz rozwoju Komitetu Pomocy Rozwojowej (DAC): Kuwejt, Katar, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Bahrajn i Arabia Saudyjska[5].

W przyszłości można rozważyć rozszerzenie zakresu geograficznego PTKU pod warunkiem i w momencie wyłączenia krajów lub terytoriów objętych IWRG z listy odbiorców urzędowej pomocy na rzecz rozwoju Komitetu Pomocy Rozwojowej (DAC). Środki przeznaczone na ten program zostaną wtedy poddane odpowiedniemu przeglądowi.

2.2. Uzasadnienie programu tematycznego

Stosunki i powiązane programy współpracy z krajami i terytoriami PTKU rozwijały się w różnym tempie, na różnych podstawach prawnych i w różnych ramach politycznych[6], odzwierciedlając między innymi różnorodność zainteresowanych krajów pod względem wielkości, kultury, ludności, dwustronnych stosunków gospodarczych oraz przepływów handlowych z UE.

Nie zostały ustanowione dwustronne strategie krajowe oraz programy indykatywne w dziedzinie współpracy z krajami uprzemysłowionymi. Wspólne cele w zakresie polityki i współpracy ustanowione w wielu instrumentach dwustronnych (takich jak umowy ramowe, umowy o współpracy, deklaracje polityczne, agendy współpracy i plany działania[7]), regulujące stosunki między Unią Europejską a krajami partnerskimi będą decydować o kształcie inicjatyw współpracy w ramach PTKU. Inicjatywy te są jednak opracowane w taki sposób, aby uzupełniać i wzmacniać dialog na szczeblu rządowym między UE a omawianymi krajami poprzez niezależną współpracę szeregu podmiotów w wielu dziedzinach polityki. Wsparcie finansowe dla współpracy z krajami uprzemysłowionymi będzie przeznaczone głównie na zachęcanie do przygotowywania inicjatyw oraz do interakcji między podmiotami gospodarczymi, społecznymi oraz innymi podmiotami prawa prywatnego i publicznego w UE i krajach partnerskich, dzięki którym zostaną wzmocnione stosunku dwustronne.

Ten rodzaj działań w zakresie współpracy między UE a krajami PTKU nie mógłby zostać odpowiednio zrealizowany poprzez programy geograficzne[8] w rozumieniu IWRG. W związku z powyższym potrzebny jest program tematyczny dla opracowania inicjatyw dotyczących współpracy w ramach realizacji agendy, której siłą napędową są cele strategiczne UE. Ekonomia skali, efekty synergii, większa skuteczność i widoczność zostaną osiągnięte poprzez organizowanie zróżnicowanych inicjatyw współpracy dwustronnej objętych jednolitymi ramami. Jest to jeszcze bardziej prawdopodobne ze względu na fakt, że część tych inicjatyw może mieć charakter regionalny.

2.3. Obowiązująca polityka i ramy współpracy oraz dotychczasowe doświadczenia

Dwustronna współpraca z krajami i terytoriami, do których jest skierowany PTKU, opierała się w przeszłości na szeregu prawnie wiążących i niewiążących instrumentów opisanych w załączniku 1. Główne dotychczasowe osiągnięcia i kierunki tych ram są opisane poniżej.

2.3.1. Państwa OECD niebędące członkami Unii Europejskiej

Podstawą dotychczasowej i przyszłej współpracy ze Stanami Zjednoczonymi, Kanadą, Japonią, Republiką Korei, Australią i Nową Zelandią jest szereg inicjatyw podjętych w latach 2001-2006 zgodnie z rozporządzeniem Rady 382/2001. Odzwierciedlają one agendy współpracy ustanowione w różnych instrumentach dwustronnych. Ta struktura instytucjonalna stworzyła ramy służące opracowywaniu projektów mających na celu wzmacnianie i ożywienie stosunków politycznych i gospodarczych UE z tymi krajami. Stanowi ona również przydatne uzupełnienie konkretnych umów dwustronnych między Wspólnotą a niektórymi z tych krajów, na przykład w dziedzinie edukacji, nauki i technologii.

Rozporządzenie Rady 382/2001 dotyczy dwóch nadrzędnych zagadnień: a) opracowania projektów mających na celu wzmocnioną współpracę dwustronną ze wszystkimi krajami partnerskimi w szeregu obszarów oraz b) promowania stosunków handlowych ze szczególnym naciskiem na stosunki z Japonią i Koreą.

W zakresie współpracy zrealizowano następujące inicjatywy:

- ustanowienie i opracowanie sieci dwudziestu siedmiu centrów UE[9] na uniwersytetach w sześciu krajach partnerskich. Mają one promować w ramach krajów partnerskich lepsze zrozumienie Unii Europejskiej, jej instytucji, historii, gospodarki oraz polityk.

- wsparcie dialogu politycznego w ramach Nowej Agendy Transatlantyckiej UE-USA, inicjatywy UE oraz USA wzmacniania transatlantyckiej integracji gospodarczej i wzrostu oraz umowy w sprawie rozwoju handlu i inwestycji z Kanadą;

- opracowanie działań mających na celu zachęcenie do badań w zakresie polityki i debat zespołów ekspertów oraz innych organizacji w USA i Kanadzie;

- wzmocnienie więzi międzyludzkich poprzez inicjatywy takie jak transatlantycki dialog na poziomie społeczeństwa obywatelskiego, unijno-japoński rok wymiany międzyludzkiej lub wspieranie projektów pilotażowych w dziedzinie szkolnictwa wyższego z Australią i Nową Zelandią. Doprowadzono również do owocnej współpracy z USA i Japonią w dziedzinie zatrudnienia i polityki społecznej ze szczególnym uwzględnieniem tendencji demograficznych, niepełnosprawności, równości szans, zdrowia i zagadnień związanych z bezpieczeństwem.

W zakresie promowania stosunków handlowych cel ułatwienia dostępu do rynku dla przedsiębiorstw unijnych oraz wzmocnienia ich obecności handlowej w Japonii i Korei był realizowany poprzez dwa główne programy:

- program rozwoju zasobów ludzkich: program szkolenia kadry kierowniczej w Japonii i Korei, który umożliwia przedsiębiorstwom unijnym szkolenie ekspertów w zakresie przedsiębiorczości w Japonii i Korei poprzez szkolenia językowe i handlowe dla swojej kluczowej kadry kierowniczej. Blisko tysiąc osób z europejskiej kadry kierowniczej uczestniczyło dotychczas w tym programie.

- kampania UE „Wrota do Japonii” (ang. Gateway to Japan) jest programem promocji handlowej mającym na celu wspieranie unijnych MŚP w ich wysiłkach nad rozwijaniem działalności i zwiększeniem sprzedaży na rynku japońskim poprzez ukierunkowane misje handlowe. Oczekuje się, że obecna kampania „Wrót do Japonii” wprowadzi blisko tysiąc MŚP unijnych na rynek japoński w latach 2002-2006.

Oba te programy zostały rozszerzone na nowe państwa członkowskie.

Współpraca oraz działania handlowe zostały w 2004 r. poddane ocenie zewnętrznej[10], w której stwierdzono, że te inicjatywy są istotne, skuteczne i mają pozytywne oddziaływanie oraz zalecono ich kontynuację i wzmocnienie.

2.3.2. Nowouprzemysłowione kraje i terytoria azjatyckie

PTKU obejmuje również nowouprzemysłowione kraje i terytoria azjatyckie, z którymi UE ma długotrwałe stosunki: Brunei, Hong Kong, Makao, Singapur i Tajpej w Republice Chińskiej. PTKU umożliwi zaspokojenie potrzeb w zakresie współpracy z tymi krajami, które w przeszłości nie mogły być objęte rozporządzeniem w sprawie pomocy dla krajów Azji i Ameryki Łacińskiej (ALA)[11], ze względu na fakt, że ten instrument był skierowany do krajów rozwijających się.

Nie zawarto konkretnej umowy dwustronnej z Hong Kongiem. W komunikacie z 1997 r. zatytułowanym “UE i Hong Kong: po 1997 r.”, przed powrotem Hong Kongu do Chin jako specjalny region administracyjny w ramach zasady „jeden kraj, dwa systemy”, UE wyraziła swój zamiar wzmocnienia stosunków z tym terytorium. Od tego czasu Komisja zobowiązała się do zaangażowania się na rzecz specjalnego regionu administracyjnego Hong Kongu oraz zbadania sposobów na utrwalenie stosunków inwestycyjnych i współpracy.

UE zobowiązała się do wzmocnienia dwustronnych stosunków handlowych i gospodarczych oraz do promowania Makao jako centrum szkoleń i wymiany kulturowej.

Stosunki z Tajpej w Republice Chińskiej są oparte na polityce jednych Chin. Nie ma stosunków dyplomatycznych lub politycznych, ale intensywne kontakty mają miejsce w dziedzinach gospodarki, handlu, nauki i technologii, standardów i norm oraz w szeregu innych dziedzin.

Umowa WE-ASEAN dostarcza ram dla zinstytucjonalizowanego dialogu z Brunei i Singapurem, w szczególności dotyczącego handlu, współpracy gospodarczej i rozwoju. UE dąży do ustanowienia stosunków z Singapurem w oparciu o zaktualizowaną agendę dotyczącą szeregu zagadnień. Jest to realizowane m.in. poprzez negocjowaną obecnie nową Umowę o dwustronnej współpracy i partnerstwie. Umowa ta uwzględnia znaczącą rolę Singapuru w stosunkach UE-Azja Południowo-Wschodnia w dziedzinach handlu, przedsiębiorczości, edukacji i badań.

2.3.3. Kraje Rady Współpracy Państw Zatoki Perskiej

Wreszcie PTKU obejmuje kraje Rady Współpracy Zatoki Perskiej, wcześniej objęte rozporządzeniem ALA (patrz powyżej). Zatem Kuwejt, Katar, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Bahrajn i Arabia Saudyjska podlegają PTKU[12].

Stosunki UE z Arabią Saudyjską, Bahrajnem, Kuwejtem, Omanem, Katarem i Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi były regulowane Umową o współpracy z 1989 r. między Wspólnotą Europejską a Radą Współpracy Zatoki Perskiej (GCC).

Celem Unii Europejskiej jest wzmocnienie działań w zakresie współpracy między podmiotami gospodarczymi, społecznymi i społeczeństwa obywatelskiego w UE i w krajach GCC w ramach strategicznego partnerstwa z krajami basenu Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu, które zostało zatwierdzone przez Radę Europejską w czerwcu 2004 r. UE ma nadzieję na wzmocnienie działań w zakresie współpracy wraz z niewielką liczbą kluczowych wytycznych w celu lepszego uwzględnienia strategicznego charakteru stosunków i zintensyfikować działania UE w tym regionie.

GCC jest obecnie piątym największym rynkiem zbytu UE. W związku z dużą ilością paliwa przesyłanego z Zatoki Perskiej (69 % całkowitego przywozu UE z krajów GCC), GCC jest dla UE czternastym największym źródłem przywozu.

Współpraca Komisji z GCC dotyczy głównie zagadnień związanych z energią i gospodarką. Regularny dialog między ekspertami w zakresie zagadnień związanych z energią zaowocował organizacją seminariów, warsztatów i konferencji międzynarodowych. Ponadto w 2003 r. rozpoczęto spotkanie w sprawie dialogu gospodarczego w celu ułatwienia dialogu i lepszego zrozumienia dziedzin leżących we wspólnym interesie. Wspomniany dialog powinien stanowić forum wymiany know-how i najlepszych praktyk w dziedzinach związanych z integracja regionalną (np. unią celną, unią gospodarczą i walutową, prawem konkurencji) oraz z innymi obszarami zainteresowania obu stron (np. Irak).

3. GłÓWNE CECHY PTKU

3.1. Cel ogólny

Nadrzędnym celem programu tematycznego dotyczącego współpracy z krajami uprzemysłowionymi (PTKU) jest stworzenie spójnych ram na rzecz pogłębienia stosunków między Unią Europejską a krajami partnerskimi oraz promowanie strategicznych interesów Unii w tych krajach. Wsparcie i ożywienie dialogu politycznego oraz interakcji gospodarczej z tymi krajami partnerskimi poprzez szereg praktycznych działań w zakresie współpracy pozwoli wzmocnić i pogłębić zarówno stosunki dwustronne, jak i regionalne oraz wpłynie na większe uznanie i lepsze zrozumienie UE jako podmiotu na międzynarodowej scenie politycznej.

3.2. Cele szczególne

Cele szczególne PTKU są zatem następujące:

- wspieranie projektów i powiązań w zakresie współpracy, partnerstw gospodarczych, wymian międzyludzkich oraz wspólnych przedsięwzięć między podmiotami w UE i krajach partnerskich;

- promowanie rozwoju dialogu politycznego i upowszechnianie wiedzy fachowej między partnerami politycznymi, gospodarczymi i społecznymi, oraz pozostałych podmiotów społeczeństwa obywatelskiego i pozarządowych zgodnie z ogólnymi celami dla każdego kraju partnerskiego;

- promowanie lepszego zrozumienia UE (jej instytucji, polityki, stanowiska w zakresie globalnych wyzwań oraz procesu integracji gospodarczej, społecznej i politycznej, jak i jego wpływu na stosunki zewnętrzne UE,) u wszystkich podmiotów w krajach partnerskich, w tym u środowisk opiniotwórczych, decydentów politycznych, środowiska biznesu i stowarzyszeń zawodowych, związków zawodowych, stowarzyszeń konsumentów, organizacji środowiskowych, partii politycznych, mediów, środowiska akademickiego i innych środowisk opiniotwórczych;

- pozytywne wpłynięcie na postrzeganie UE przez jednostki i organizacje prywatne i publiczne w krajach partnerskich oraz zachęcanie do ich większego zaangażowania się wraz z UE na rzecz celów polityki międzynarodowej Wspólnoty;

- stymulowanie handlu dwustronnego, przepływu inwestycyjnego oi współpracy w zakresie ceł między UE a krajami partnerskimi oraz wspieranie działań w zakresie współpracy w celu wzmocnienia wymiaru społecznego oraz środowiskowego globalizacji;

W odpowiednich przypadkach, dla wzmocnienia współpracy regionalnej, wspomniane cele można realizować stosując podejście regionalne.

3.3. Priorytety

Aby zwiększyć ich oddziaływanie, powyższe cele będą osiągane poprzez skupienie się na ograniczonej liczbie priorytetów. W zależności od okoliczności i możliwości, działania będą zaplanowane i wdrożone w formie inicjatyw na szczeblu krajowym, regionalnym lub sektorowym. Komisja będzie dążyła do zapewnienia spójności między działaniami wspieranymi w poszczególnych krajach, jak w przypadku dotychczasowej współpracy z państwami OECD niebędącymi członkami Unii Europejskiej.

W kontekście wymienionych powyżej celów główne zaproponowane dla TPIC priorytety są następujące:

- Dyplomacja publiczna w szczególności poprzez i) konsolidację i rozwinięcie istniejącej sieci centrów informacyjnych UE jako centrów doskonałości i ustanowienie nowych tego typu centrów informacyjnych UE w krajach partnerskich, w których takowe nie istnieją oraz środków służących promocji tworzenia sieci między centrami informacyjnymi UE, ii) opracowanie działań zachęcających do badań w zakresie polityki i debaty zespołów ekspertów oraz innych organizacji na tematy istotne dla rozwoju stosunków dwustronnych między UE a krajami partnerskimi.

- Promowanie partnerstw gospodarczych, współpracy przedsiębiorców oraz współpraca w dziedzinie nauki i technologii. Można to osiągnąć między innymi poprzez wspomaganie przedsiębiorstw UE w zwiększaniu ich zdolności do bardziej skutecznego radzenia sobie z konkretnymi cechami rynku i warunkami gospodarczymi w krajach partnerskich. W tym kontekście istniejące programy lub inicjatywy, których czas trwania wykracza poza 2006 r., powinny być kontynuowane (np. program szkolenia kadry kierowniczej w Japonii i Korei) lub zmienione (np. kampania „Wrota do Japonii”). W ramach tego priorytetu zostanie rozważona możliwość poszerzenia sieci centrów korespondencyjnych Euro Info o wybrane kraje partnerskie PTKU jako środek promowania powiązań biznesowych, oraz inne środki mające na celu wspieranie realizacji inicjatyw gospodarczych z krajami partnerskimi. Ponadto ze względu na fakt, że kraje PTKU koncentrują się na innowacji i konkurencyjności i dążą do rozwinięcia gospodarki opartej na wiedzy, wspieranie naukowych oraz badawczych działań w zakresie współpracy ma duże znaczenie i leży we wspólnym interesie. Pomimo że celem PTKU nie powinno być finansowanie projektów w dziedzinie badań i rozwoju, program ten mógłby wspierać działania mające na celu stymulowanie i ułatwianie interakcji między środowiskami badawczymi w UE oraz krajach partnerskich, a także ich dostępu do możliwości finansowania w ramach siódmego ramowego programu badań.

- Więzi międzyludzkie, w tym rozwój współpracy edukacyjnej z krajami partnerskimi, z którymi nie zawarto umów o dwustronnej współpracy edukacyjnej[13]. Niektóre kraje PTKU zajmują pozycję przodującą w zakresie polityki oraz systemów edukacji i szkolenia zawodowego i dysponują instytucjami szkolnictwa wyższego o światowym poziomie. Świadczy to zatem o rzeczywistym potencjale dla dynamicznej i wzajemnie korzystnej współpracy w dziedzinie edukacji i szkolenia. W tym kontekście należy zbadać możliwość opracowania inicjatywy współpracy w dziedzinie szkolnictwa wyższego w regionie Azji i Pacyfiku, stanowiącej jednolite ramy dla dwustronnej regionalnej lub - w danym przypadku - wielostronnej współpracy między z jednej strony UE, a z drugiej krajami partnerskimi w regionie. Miałaby ona na celu promowanie wspólnego przygotowywanie programów i mobilności studentów lub mobilności w ramach wydziałów między instytucjami UE a instytucjami krajów partnerskich, przy wsparciu dialogu w zakresie polityki edukacyjnej oraz innych konkretnych inicjatyw w dziedzinie szkolnictwa wyższego. Poza jednolitymi ramami współpracy można zbadać możliwości współpracy w dziedzinie edukacji w formie zwiększonego dostępu do programu Erasmus Mundus, np. poprzez „Azjatyckie Okno” (ang. Asian Window) w ramach Erasmus Mundus poszerzone o Azję Wschodnią, Azję Południowo-Wschodnią oraz Australazję, czy poprzez otwarcie transatlantyckiego okna. Celem takiej współpracy byłoby stymulowanie uczestnictwa studentów i przedstawicieli środowisk akademickich z krajów partnerskich w kursach podyplomowych Erasmus Mundus. Komisja być może podejmie rozmowy z zainteresowanymi krajami partnerskimi w celu uzgodnienia procedur oraz zbadania wraz z nimi zakresu wkładu finansowego z ich strony w celu osiągnięcia efektu mnożnikowego.

- Dialog : w celu uzupełnienia formalnego dialogu politycznego na poziomie rządowym, PTKU zapewni wsparcie dla działań w zakresie dialogu ze stronami zainteresowanymi i pomiędzy nimi w dziedzinach o zasadniczym znaczeniu dla współpracy z danym krajem zainteresowanym, takich jak przedsiębiorczość, konsumenci, środowisko naturalne, energia i transport, zatrudnienie, polityka społeczna i równość szans, media, w tym sektor audiowizualny, itp., jak i działań mających na celu ułatwienie wymiany informacji i najlepszych praktyk w dziedzinie współpracy prawodawczej. Może to również obejmować opracowanie programów wizyt specjalistycznych dotyczących konkretnych grup docelowych (np. pracowników sektora mediów, pracowników organów regulacyjnych, partnerów społecznych oraz innych odpowiednich ekspertów).

- Dotarcie poprzez ukierunkowane działania i wydarzenia w krajach partnerskich w celu stymulowania zainteresowania Europą oraz UE, zwiększenia widoczności Unii Europejskiej w krajach partnerskich, pomagania społeczeństwom w zrozumieniu UE i jej funkcji, zwiększenia świadomości w zakresie polityki i instytucji UE oraz roli UE jako podmiotu międzynarodowego na scenie gospodarczej i politycznej, a także przyspieszenia realizacji bieżących i przyszłych celów w zakresie współpracy;

Dla uzupełnienia głównych wymienionych wyżej dziedzin współpracy PTKU powinien zapewnić wystarczająco elastyczne ramy w celu objęcia i wspierania krajowych działań w zakresie współpracy lub nowych dziedzin współpracy, które mogą zostać określone w przyszłości.

3.4. Zasady programowania

Tematyczne dokumenty strategiczne (dokumenty programowania): czteroletni (2007-2010), a następnie trzyletni (2011-2013) zostaną opracowane przez Komisję zgodnie z procedurami komitologii. Tematyczny dokument strategiczny dla krajów uprzemysłowionych będzie zawierał dalsze szczegółowe informacje na temat priorytetów politycznych oraz ich przełożenia na zaplanowane działania. W tych dokumentach określone będą kryteria kwalifikacji beneficjentów i wymienione rodzaje działań, które zostaną podjęte. Dążąc do komplementarności w stosunku do innych programów wspólnotowych, w szczególności innych programów tematycznych oraz programów krajowych i regionalnych należy uwzględnić fakt, że ryzyko pokrywania się wysiłków jest ograniczone, jako że nie zostały opracowane programy geograficzne[14] dla krajów PTKU.

Tematyczny dokument strategiczny zapewni orientacyjny podział na pozycje budżetowe na rzecz (i) kwalifikujących się krajów i terytoriów partnerskich, (ii) priorytetów dla działań i (iii) inicjatyw dwustronnych i wielonarodowych/wieloregionalnych. Omawiany dokument zapewni również podział środków finansowych zarówno na wydatki operacyjne, jak i administracyjne (wsparcie techniczne dla WE, badań i ocen). Na podstawie programowania wieloletniego Komisja opracuje roczne plany pracy określające działania priorytetowe, które otrzymają wsparcie, konkretne cele, oczekiwane wyniki, jak i orientacyjne kwoty.

Program będzie zarządzany przez Komisję bezpośrednio oraz przez poprzez przeniesienie funkcji zarządzającej na przedstawicielstwa WE w krajach partnerskich.

Pomimo niemożności określenia mechanicznych kryteriów podziału, w przydziale środków będą uwzględnione m.in. dotychczasowe poziomy pomocy finansowej UE (patrz załącznik 2), jak i względna powierzchnia krajów oraz względna intensywność oraz zakres stosunków politycznych i gospodarczych między UE a krajami partnerskimi. Jednakże potrzeba wywarcia znacznego wpływu na poziomie krajowym zostanie również uwzględniona.

W odpowiednich przypadkach Komisja będzie dążyła do dzielenia się kosztem działań z zainteresowanymi krajami partnerskimi; nie będzie to jednak wymóg obowiązkowy, gdyż w niektórych przypadkach (np. w dyplomacji publicznej), kraje partnerskie mogą uznać, że cele polityczne UE są dla nich niekorzystne.

Komisja będzie regularnie sporządzać sprawozdania z działalności, a służby Komisji będą przeprowadzać również przeglądy śródokresowe. Zewnętrzna ocena działań w trakcie pierwszego okresu trzyletniego (2007-2009) zostanie przeprowadzona w celu zapewnienia danych do opracowania drugiego tematycznego dokumentu strategicznego (2011-2013). Sprawozdania zostaną przekazane oraz omówione z Radą i Parlamentem Europejskim.

ZAŁĄCZNIK 1: Ustanowione ramy współpracy.

Kluczowe narzędzia prawne i polityczne wspierania współpracy z krajami PTKU są następujące:

1. Państwa członkowskie OECD

Rozporządzenie Rady (WE) nr 382/2001 z dnia 26 lutego 2001 r. dotyczące wprowadzania w życie projektów wspierających współpracę i stosunki handlowe między Unią Europejską a uprzemysłowionymi państwami Ameryki Północnej, Dalekiego Wschodu i Australazji zmienione rozporządzeniem Rady nr 1900/2005 z dnia 21 listopada 2005 r.

Deklaracja Transatlantycka w sprawie stosunków między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki z 1990 r. i Nowa Agenda Transatlantycka i Wspólny Plan Działania Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych Ameryki z 1995 r.; inicjatywa Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych Ameryki wzmacniania transatlantyckiej integracji gospodarczej i wzrostu przyjęta podczas szczytu UE-USA w czerwcu 2005 r.

Plan działania UE/Japonia przyjęty podczas dziesiątego dwustronnego szczytu UE/Japonia w grudniu 2001 r.;

Umowa ramowa o handlu i współpracy z Republiką Korei oraz załączona do niej Deklaracja Polityczna z października 1996 r.;

Wspólna deklaracja w sprawie stosunków między Australią a Unią Europejską z 1997 r. oraz Agenda współpracy z 2003 r.;

Wspólna deklaracja w sprawie stosunków między Unią Europejską i Nową Zelandią z maja 1999 r. oraz Plan Działania „Priorytety przyszłej współpracy” z 2004 r.;

Umowa ramowa o współpracy handlowej i gospodarczej między Wspólnotą Europejską a Kanadą z 1976 r., deklaracja o stosunkach między Wspólnotą Europejską a Kanadą z 1990 r., wspólny plan działania UE i Kanady z 1996 r. oraz Agenda Partnerstwa UE-Kanada z 2004 r.

2. Nowouprzemysłowione kraje i terytoria azjatyckie

Współpraca z Brunei, Tajpej w Republice Chińskiej, Hong Kongiem, Makao (od 1999 r.) i Singapurem została wyłączona z zakresu rozporządzenia Rady (EWG) nr 443/92 z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie finansowej i technicznej pomocy dla rozwijających się krajów Azji i Ameryki Łacińskiej oraz współpracy gospodarczej z tymi krajami („rozporządzenie ALA”), w związku z tym, że wspomniane kraje i terytoria uzyskały status krajów rozwiniętych.

Unia Europejska jest jednak zaangażowana w długoterminowe stosunki z tymi krajami i terytoriami:

Nie zawarto konkretnej umowy dwustronnej z Hong Kongiem, ale UE wyraźnie przedstawiła swój zamiar, przed powrotem Hong Kongu do Chin jako specjalnego regionu administracyjnego w ramach zasady „jeden kraj, dwa systemy”, wspierania stosunków z tym terytorium. W komunikacie z 1997 r. zatytułowanym „UE i Hong Kong: po 1997 r.” Komisja zobowiązała się do aktywnego i skutecznego zaangażowania na rzecz specjalnego regionu administracyjnego Hong Kongu oraz zbadania sposobów na utrwalenie stosunków inwestycyjnych i współpracy. UE zaangażowała się również na rzecz Hong Kongu poprzez umowę celną (1999 r.) oraz umowę o readmisji (2002 r.). Spotkania urzędników wysokiego szczebla między specjalnym regionem administracyjnym Hong Kongu a WE odbywają się regularnie w ramach umowy nieformalnej.

W przypadku Makao nasze stosunki opierają się na Umowie o handlu i współpracy zawartej w dniu 14 grudnia 1992 r., która weszła w życie w dniu 1 stycznia 1993 r. oraz na komunikacie Komisji z listopada 1999 r. zatytułowanym „Komisja Europejska i Makao: po 2000 r.”.

Pomimo że UE nie ma stosunków dyplomatycznych lub politycznych z Tajpej w Republice Chińskiej, intensywne kontakty mają miejsce w dziedzinach gospodarki, handlu, nauki i technologii, standardów i norm oraz w szeregu innych dziedzin. W marcu 2003 r. Komisja otworzyła europejskie biuro gospodarcze i handlowe w Tajpej w Republice Chińskiej.

Stosunki z Brunei oraz Singapurem są regulowane umową o współpracy z 1980 r. między Wspólnotą Europejską a krajami ASEAN (patrz rozporządzenie Rady nr 1440/80 z dnia 30 maja 1980 r. dotyczące zawarcia Umowy o współpracy między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Indonezją, Malezją, Filipinami, Singapurem i Tajlandią – Państwami Członkowskimi Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej oraz Protokół w sprawie rozszerzenia obowiązywania umowy o współpracy między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Indonezją, Malezją, Filipinami, Singapurem i Tajlandią, państwami członkowskimi Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo - Wschodniej, na Brunei Darussalam, Dziennik Urzędowy L 081 z 23/3/1985). Rozpoczęto negocjacje z tym państwem-miastem w odniesieniu do Umowy o dwustronnej współpracy i partnerstwie i są one intensywnie kontynuowane.

3. Kraje Rady Współpracy Państw Zatoki Perskiej

Stosunki UE z Arabią Saudyjską, Bahrajnem, Kuwejtem, Omanem, Katarem i Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi były regulowane Umową o współpracy z 1989 r. między Wspólnotą Europejską a Radą Współpracy Zatoki Perskiej (GCC).

Negocjacje dotyczące umowy o wolnym handlu między UE a GCC zostały rozpoczęte w 1990 r. i ponownie podjęte w 2001 r. Komisja dąży do jak najszybszego zakończenia tych negocjacji. Poza tymi stosunkami handlowymi jest prowadzony raz do roku dialog polityczny na poziomie ministerialnym i obejmuje on dyskusje na temat praw człowieka, zagadnień regionalnych leżących we wspólnym interesie oraz tematy związane z bezpieczeństwem, jak współpraca w zakresie zwalczania terroryzmu i nierozprzestrzeniania broni jądrowej.

ZAŁĄCZNIK 2

Ostatnie interwencje w oparciu o obecną tematyczną linię budżetową

Linia budżetowa 19-05-02 Stosunki z państwami OECD niebędącymi członkami Unii Europejskiej lata 2003-2006

Rozbicie na państwa partnerskie (oraz główne działania) | Instrumenty | Kwota (EUR) |

Współpraca z USA (główne działania: centra informacyjne UE, dyplomacja publiczna, działania o szerokim zasięgu, działania związane z dialogiem transatlantyckim) (1) | Zaproszenie do składania wniosków i zaproszenie do składania ofert | 10.704.956 |

Współpraca z Kanadą (główne działania: centra informacyjne UE, dyplomacja publiczna, powiązania akademickie) (1) | Zaproszenie do składania wniosków i zaproszenie do składania ofert | 2.913.866 |

Współpraca z Japonią (główne działania: centra informacyjne UE, wymiany międzyludzkie...) | Zaproszenie do składania wniosków | 3.164.179 |

Współpraca z Koreą (centra informacyjne UE) | Zaproszenie do składania wniosków | 859.055 |

Współpraca z Australią i Nową Zelandią (centra UE, projekty w zakresie współpracy w dziedzinie szkolnictwa wyższego) | Zaproszenie do składania wniosków | 4.590.000 |

Programy promocji gospodarczej i handlowej: - kampania „Wrota do Japonii” - program szkoleń dla kadry kierowniczej | Zaproszenie do składania wniosków i zaproszenie do składania ofert (stypendia) | 12.678.071 28.918.530 |

Projekty współpracy na małą skalę, oceny itp. | Kontrakty, dotacje | 1.172.246 |

RAZEM | 65.000.903 |

(1) Współpraca edukacyjna z USA i Kanadą jest realizowana i finansowana odrębnie na podstawie szczegółowych umów o współpracy dwustronnej.

[1] Patrz: komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego w sprawie „Działań zewnętrznych poprzez programy tematyczne w ramach przyszłej perspektywy finansowej na lata 2007 – 2013” [COM(2005) 324 wersja ostateczna] z dnia 3 sierpnia 2005 r.

[2] Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego instrument finansowania współpracy na rzecz rozwoju i współpracy gospodarczej [COM (2004) 629 wersja ostateczna] z dnia 29.9.2004.

[3] Do tej pory objęte rozporządzeniem Rady nr 320/2001 z dnia 26/02/2001 dotyczącym wprowadzania w życie projektów wspierających współpracę i stosunki handlowe między Unią Europejską a uprzemysłowionymi państwami Ameryki Północnej, Dalekiego Wschodu i Australazji oraz uchylającym rozporządzenie (WE) nr 1035/1999.

[4] Komitet Pomocy Rozwojowej jest głównym organem, w ramach którego OECD zajmuje się kwestiami związanymi ze współpracą z krajami rozwijającymi się.

[5] Oczekuje się, że Arabia Saudyjska zostanie do 2008 r. usunięta z listy DAC rozwijających się krajów o dochodzie średnim-wyższym. O ile przepis zawarty w IWRG uczyni to możliwym, Oman również może zostać zaliczony do tej trzeciej kategorii.

[6] Patrz załącznik 1.

[7] Patrz załącznik 1.

[8] Są to głównie programy pomocy zewnętrznej zatwierdzane wspólnie z krajami partnerskimi oraz koncentrujące się na ich potrzebach w zakresie rozwoju.

[9] Piętnaście centrów informacyjnych w USA, pięć w Kanadzie, jedno w Australii, jedno w Nowej Zelandii oraz dwa w Japonii. Obecnie realizowane jest rozszerzenie sieci centrów informacyjnych UE w Australii (dwa nowe centra informacyjne), jej racjonalizacja w USA oraz rozszerzenie na Koreę (jedno centrum informacyjne).

[10] Ocena programu szkolenia kadry kierowniczej oraz trzeciej kampanii „Wrota do Japonii” – JITEX Expertise Technologique et Stratégique – 23 lipca 2004 r.; Ocena ustanowienia i rozwinięcia centrów informacyjnych UE – Spółka przeprowadzająca oceny – wrzesień 2004 r.

[11] Rozporządzenie Rady (EWG) nr 443/92 z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie finansowej i technicznej pomocy dla rozwijających się krajów Azji i Ameryki Łacińskiej oraz współpracy gospodarczej z tymi krajami. Makao korzystało wcześniej z działań w zakresie współpracy finansowanych w ramach rozporządzenia ALA, ale nie kwalifikuje się już do takiej pomocy.

[12] W przypadku, kiedy działania przybierają charakter regionalny, mogą one również objąć Oman.

[13] Dotychczas podpisano takie umowy z USA i Kanadą.

[14] Pozostaje to bez uszczerbku dla możliwego zaangażowania się niektórych krajów PTKU w programy regionalne w rozumieniu IWRG. Na przykład Brunei lub Singapur mogłyby uczestniczyć w programie dotyczącym krajów ASEAN niezależnie od (ale przy zachowaniu zasady komplementarności) ich uczestniczenia w PTKU.