P6_TA(2005)0077

Kierunki polityki wspierania badań naukowych w Unii

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie nauki i technologii - Kierunki polityki wspierania badań naukowych w Unii (2004/2150(INI))

Parlament Europejski,

- uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany "Nauka i technologia - Kluczowe dziedziny dla przyszłości Europy - Kierunki polityki wspierania badań naukowych w Unii" (COM(2004)0353),

- uwzględniając konkluzje Prezydencji odnoszące się do planowanej europejskiej polityki wspierania badań naukowych, popartej przez przytłaczającą większość delegacji obecnych na posiedzeniu Rady do spraw Konkurencyjności w dniach 25- 26 listopada 2004 r. [1],

- uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1513/2002/WE z dnia 27 czerwca 2002 r. dotyczącą szóstego programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji, przyczyniającego się do utworzenia Europejskiej Przestrzeni Badawczej i innowacji (2002-2006) [2],

- uwzględniając plan działania Komisji, mający na celu zwiększenie nakładów inwestycyjnych w sektorze badań naukowych (COM(2003)0226),

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 listopada 2003 r. w sprawie inwestowania w badania naukowe - plan działania dla Europy [3],

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 1 kwietnia 2004 r. w sprawie Międzynarodowej Konferencji poświęconej Energii Odnawialnej (Bonn, czerwiec 2004 r.) [4], w której podkreśla się konieczność zwiększenia wsparcia dla badań i rozwoju oraz innowacji w zakresie energii odnawialnych, a także dla rozprzestrzeniania i promowania ich wyników we wszystkich sektorach społeczeństwa,

- uwzględniając komunikaty Komisji w sprawie kobiet i nauki, roli uniwersytetów w Europie jako obszarze opartym na wiedzy, strategii mobilności dla europejskiej przestrzeni badawczej oraz karier europejskich badaczy, badań podstawowych, nanotechnologii, badań nad bezpieczeństwem oraz nad regionalnym wymiarem europejskiej przestrzeni badawczej (COM(1999)0076, COM(2003)0058, COM(2001) 0331, COM(2003)0436, COM(2004)0009, COM(2004)0338, COM(2004)0590, COM(2001)0549),

- uwzględniając komunikaty Komisji w sprawie perspektyw finansowych Unii na lata 2007-2013 (COM (2004)0101, COM(2004)0487),

- uwzględniając sprawozdanie grupy ekspertów Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych pod przewodnictwem Federico Mayora [5],

- uwzględniając sprawozdanie panelu ekspertów wysokiego szczebla pod przewodnictwem prof. Ramona Marimona, zatytułowane "Ewaluacja efektywności nowych instrumentów szóstego programu ramowego" [6],

- uwzględniając sprawozdanie w sprawie strategii lizbońskiej, przygotowane przez grupę wysokiego szczebla pod przewodnictwem Wima Koka [7],

- uwzględniając pięcioletni raport w sprawie oceny badań i rozwoju technologicznego (BRT) w technologiach społeczeństwa informacyjnego, sporządzony przez zespół pod przewodnictwem J.M. Gago [8],

- uwzględniając komunikat Komisji w sprawie wyzwań stojących przed Europejskim Społeczeństwem Informacyjnym po roku 2005 (COM(2004)0757),

- uwzględniając plan działania w sprawie technologii środowiskowych, który uznał, że "inwestowanie w badania, zarówno z funduszy publicznych jak i prywatnych, ma podstawowe znaczenie dla gospodarki UE, w tym dla przemysłu ekologicznego" (COM(2004)0038),

- uwzględniając komunikat Komisji w sprawie udziału odnawialnej energii w UE, w którym uznano za "konieczne (...) przyspieszenie tempa publicznego wspierania badań, rozwoju technologicznego i demonstracji w źródłach odnawialnych (...) w Europie" (COM(2004)0366),

- uwzględniając projekt dyrektywy oraz dwóch zaleceń Komisji w sprawie zezwolenia obywatelom państw trzecich na prowadzenie badań naukowych na obszarze Wspólnoty Europejskiej (COM(2004)0178),

- uwzględniając sprawozdanie przygotowane przez wewnętrzną grupę Komisji do spraw platform technologicznych [9],

- uwzględniając prace przygotowawcze zmierzające do ustanowienia nowej wersji planu działania dotyczącego innowacji oraz trwające konsultacje mające na celu stworzenie programu ramowego dla konkurencyjności i innowacji,

- uwzględniając art. 45 Regulaminu,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (A6-0046/2005), oraz mając na uwadze, że:

A. postęp w ustanawianiu europejskiej przestrzeni badawczej (EPB) jest pierwszym krokiem w kierunku wdrożenia strategii lizbońskiej, w tym także szóstego programu ramowego (PR6) oraz innych inicjatyw w zakresie polityk badań, technologii i rozwoju, który stworzył nową dynamikę w zakresie badań naukowych i określił nowe instrumenty pozwalające na ustanowienie ERA,

B. Komisja niezmiennie działała na rzecz przyznania badaniom naukowym i innowacji najwyższej wagi, co zostało odzwierciedlone w jej projektach nowych perspektyw finansowych UE oraz propozycji podwojenia budżetu siódmego programu ramowego (PR7); niektóre Państwa Członkowskie będące płatnikami netto wezwały do ograniczenia budżetu Wspólnoty najwyżej do 1% PKB Unii, a finansowa perspektywa na lata 2007-2013 musi być zgodna z propozycją Komisji dotyczącą podwojenia budżetu na PR7,

C. sprawozdanie Koka potwierdziło "rosnącą atrakcyjność Europy dla badaczy i naukowców" oraz uznało "priorytetowe znaczenie badań i rozwoju" w ramach kierunków polityki wymagających pilnego działania i stanowiących podstawowe wymogi dla osiągnięcia celów lizbońskich oraz zauważyło potrzebę przyjęcia całościowego podejścia w celu zapewnienia rozwoju i udziału technologii informacyjnych i komunikacyjnych,

D. sprawozdanie Marimona popiera instrumenty PR6 i podkreśla konieczność kontynuowania planowania programów badawczych, jednak proponuje w związku z powyższym szereg działań korygujących,

E. w specjalnym sprawozdaniu Trybunału Obrachunkowego nr 1/2004 w sprawie zarządzania pośrednimi działaniami badań, rozwoju i technologii w ramach PR5 zauważono, że zasady uczestnictwa w europejskich programach ramowych badań i rozwoju są zbyt skomplikowane, co stworzyło poważne problemy, zwłaszcza dla małych organizacji o słabiej rozwiniętych strukturach administracyjnych,

F. badania podstawowe są kluczowe dla skutecznego tworzenia innowacji i długoterminowej konkurencyjności Unii Europejskiej, a w Europie w trakcie dwóch ostatnich lat trwała zbyt długa debata na temat potrzeby stworzenia struktury (Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych) dla wspierania na poziomie europejskim badań podstawowych we wszystkich dziedzinach nauki korzystającymi z autonomii badawczej,

G. zgodnie z szacunkami UE potrzebuje do 2010 roku 700000 nowych, posiadających odpowiednie umiejętności naukowców, aby osiągnąć cel 3% PKB przeznaczanych na inwestycje w badania i rozwój, a odnoszący sukcesy program Marii Curie ma do odegrania szczególnie ważną rolę we wspomaganiu naukowców,

H. sieci komunikacji elektronicznej o dużej przepustowości i pojemności oraz inne narzędzia i infrastruktury technologii informacyjnych i komunikacyjnych zmieniają sposób, w jaki badacze komunikują się między sobą, współpracują i wprowadzają nowe rozwiązania i dlatego konieczne jest zapewnienie ciągłego i odpowiedniego wsparcia Wspólnoty dla sieci infrastruktury dla badań naukowych w ramach projektu GEANT,

I. konieczne jest udoskonalenie warunków ramowych dla prywatnych badań naukowych, ponieważ 2/3 inwestycji w badania naukowe niezbędnych dla osiągnięcia celu 3% powinno pochodzić z prywatnych inwestycji,

J. niezbędne jest wywołanie wśród młodego pokolenia nowego rodzaju entuzjazmu do nauki oraz promowanie karier naukowych, przy szczególnym uwzględnieniu zwiększonego uczestnictwa kobiet,

K. mobilność naukowców-badaczy wewnątrz UE, jak i dwustronna mobilność pomiędzy UE a państwami trzecimi, publicznymi a prywatnymi ośrodkami badań naukowych, uniwersytetami a przemysłem oraz różnymi sektorami biznesu jest kluczowym elementem sprzyjającym tworzeniu nowej wiedzy, innowacji i trwałego wzrostu,

L. prosta i średniozaawansowana technologia, małe przedsiębiorstwa i mikroprzedsiębiorstwa, włączając w to biznes tradycyjny, posiadają znaczne zasoby ukrytego potencjału dla innowacji, transferu technologii oraz badań i rozwoju, jak do tej pory niewystarczająco wykorzystanego, ale który powinien być wspierany zgodnie z duchem i wytycznymi określonymi w Europejskiej Karcie Małych Przedsiębiorstw,

M. należy kontynuować starania na rzecz ustanowienia lepszych stosunków pomiędzy światem badań naukowych a sektorem przemysłu, zwłaszcza MŚP, w szczególności poprzez wspieranie lokalnych sieci łączących społeczność biznesu i instytucje akademickie; obecnie toczy się ożywiona dyskusja w sprawie powołania Inicjatyw Technologii Europejskich, a wdrożenie patentu wspólnotowego jest warunkiem wstępnym osiągnięcia sukcesu przez europejską politykę badawczą,

N. należy czynić starania zmierzające do wspierania skuteczniejszej polityki badań naukowych i innowacji poprzez uwzględnienie polityk towarzyszących, takich jak zakończenie tworzenia rynku wewnętrznego oraz ustanowienie systemu własności intelektualnej dążącego do równowagi pomiędzy ochroną a konkurencyjnością, umożliwiającego lepszy dostęp MŚP i promującego prywatne i publiczne inwestycje sektorowe w nowe technologie i treść,

O. problem konkurencyjności gospodarki europejskiej jest częściowo wynikiem istnienia "paradoksu" pomiędzy pokoleniem wiedzy naukowej (obecnej w nadmiarze w Europie) a niewystarczającą zdolnością do przekształcenia tej wiedzy w innowację, a w szczególności w produkcję; zaangażowanie przemysłu w wyznaczanie priorytetów wsparcia finansowego może polepszyć tę sytuację, a zatem należy przedsięwziąć starania zmierzające do włączenia przemysłu oraz polepszenia sytuacji MŚP w PR7,

P. w celu zaprzestania obecnej marginalizacji MŚP należałoby zbadać potencjał nowych, specjalnie dostosowanych sposobów wspierania roli MŚP w tworzeniu innowacji, w tym:

- uproszczenia zasad finansowania i zarządzania, w szczególności dla małych działań w ramach "finansuj raz, oceniaj na końcu",

- wsparcia dla tematycznych regionalnych skupisk przedsiębiorczości i tworzenia ich sieci w Europie, przy zwróceniu uwagi na konieczność rezerwowania jak największej części przyznawanych funduszy dla innowacyjnych MŚP (limity dotyczące udziałów przyznawanych skupiskom przedsiębiorczości/organizacjom sieciowym),

Q. należy kontynuować poprawę koordynacji pomiędzy budżetami dla badań naukowych, Funduszami Strukturalnymi oraz wszelkimi innymi publicznymi i prywatnymi źródłami finansowania na poziomie UE, krajowym i regionalnym.

Europa zasługuje na więcej

1. podkreśla nowe kompetencje w dziedzinie badań (Art. III 248-255) przyznane UE przez Konstytucję dla Europy, a zwłaszcza kompetencje zmierzające ku ustanowieniu EPB; wzywa Komisję do działań zgodnych z ww. nowymi ramami prawnymi;

2. podkreśla, że badania naukowe i wiedza cieszą się dużym prestiżem w UE, ale europejskie organizacje badawcze i biznes nie osiągają zbyt dużego sukcesu w wykorzystywaniu dobrych pomysłów i inspiracji oraz w przekształcaniu ich w zyskowne inicjatywy, które przyczyniają się do wzrostu zatrudnienia; sytuacja ta może być ulepszona poprzez przyjęcie kalendarza badań naukowych, biorącego pod uwagę sprawy społeczne oraz potrzebę innowacji technologicznych;

3. popiera ogólne kierunki przyszłej polityki badawczej UE, przedstawione w komunikacie Komisji; podkreśla, że ustanowienie EPB będzie możliwe jedynie wówczas, gdy nastąpi zwiększenie unijnych nakładów na badania z zamiarem ściślejszego koordynowania europejskich, krajowych i regionalnych polityk badawczych, zarówno co do ich istoty, jak i finansowania, przy uwzględnieniu komplementarności tego finansowania w stosunku do polityk badawczych prowadzonych w Państwach Członkowskich i pomiędzy nimi; oczekuje, że Komisja i Państwa Członkowskie zrealizują podkreśloną w raporcie Koka rolę badań naukowych w osiąganiu celów lizbońskich poprzez dostarczenie odpowiedniego rozmachu politycznego oraz środków finansowych w PR7;

4. wzywa wszystkie Państwa Członkowskie i UE, aby przy tworzeniu Europejskiej Przestrzeni Badawczej wykazały się taką samą determinacją, jak przy realizowaniu jednolitego rynku i unii walutowej; PR7 Unii Europejskiej w dziedzinie badań musi być więcej niż jedynie "kolejnym programem ramowym", lecz po winien zostać znacznie wzbogacony i na nowo opracowany, aby pomóc w osiągnięciu celów lizbońskich;

5. głęboko wierzy, że uczynienie Europy bardziej konkurencyjną wymaga przeznaczania większych środków finansowych na badania naukowe i innowacje, uwzględniając nowe kompetencje UE w zakresie badań naukowych oraz rozszerzenie do 25, a wkrótce i większej liczby Państw Członkowskich; wzywa do co najmniej podwojenia procentu, jaki stanowi budżet programu ramowego dla PKB Państw Członkowskich UE i stanowczo domaga się od Państw Członkowskich uznania powyższego za minimum, niepodlegające dyskusji w trakcie negocjowania perspektyw finansowych; prosi Komisję o zaplanowanie PR7 zgodnie z jej własną propozycją dotyczącą perspektyw finansowych na lata 2007-2013 oraz do obrony propozycji ustalenia budżetu UE stanowczo powyżej 1% PKB;

6. wzywa te z Państw Członkowskich, które kwalifikują się do Funduszy Strukturalnych, aby przeznaczyły znaczącą część tych środków na wyeliminowanie swoich braków w dziedzinie badań naukowych;

7. wzywa Państwa Członkowskie do poczynienia wszelkich wysiłków niezbędnych dla osiągnięcia odpowiednich krajowych celów w inwestycji w badania naukowe i rozwój, ustanowionych przez te Państwa na Radzie Europejskiej w Barcelonie; uważa, że inwestycje w badania naukowe i rozwój w UE powinny osiągnąć poziom 3 % PKB do 2010 r., a w szczególności krajowe publiczne budżety na badania naukowe i rozwój powinny być zwiększone do wymaganego w tym celu poziomu; wzywa Komisję do monitorowania przestrzegania przez Państwa Członkowskie ich zobowiązań, zwłaszcza przez te Państwa Członkowskie, które znajdują się poniżej średniej europejskiej;

8. podkreśla potrzebę udziału regionów i władz regionalnych celem zwiększenia inwestycji w badania naukowe i innowacje, zwłaszcza poprzez wdrażanie regionalnych strategii badawczych i innowacyjnych w kontekście celu 3% (Rada Europejska w Barcelonie, marzec 2002 r.) wzywa do uwzględnienia regionalnego wymiaru badań naukowych przy określaniu działań w ramach siódmego programu ramowego oraz wzywa Państwa Członkowskie do wyeliminowania przeszkód, które nadal istnieją we współpracy w dziedzinie badań naukowych i innowacji graniczących ze sobą regionów różnych Państw Członkowskich i tym samym do podjęcia wysiłków w celu stworzenia prawdziwej EPB;

9. podkreśla wagę rozwijania centrów doskonałości na uniwersytetach europejskich w różnych dziedzinach nauki i badań naukowych; wyraża pogląd, że osiągnięcie tego jest możliwe w drodze zwiększenia finansowania przez Państwa Członkowskie i UE oraz poprzez dodatkowe finansowanie przez UE studentów studiujących na uniwersytetach przyciągających obywateli z innych Państw Członkowskich;

10. podkreśla, że Państwa Członkowskie powinny zapewnić, aby europejski fundusz badań naukowych nigdy nie zastąpił finansowania krajowego, ponieważ oba te sposoby finansowania powinny prowadzić do zwiększenia ogólnego finansowania; uważa, że obecnie w Państwach Członkowskich istnieje kilkanaście ważnych w skali kraju projektów badawczych, które niekoniecznie kwalifikują się do finansowania ze źródeł UE;

11. wyraża przekonanie, że PR7 może służyć jako narzędzie w radzeniu sobie z "europejskim paradoksem", kiedy to jakość i ilość europejskich badań naukowych stoi na bardzo wysokim poziomie, jednak przełożenia wyników badań w produkty przydatne dla handlu i usług pozostaje daleko w tyle za Stanami Zjednoczonymi i Japonią;

12. wzywa do synchronizacji okresu trwania programów ramowych z okresem trwania perspektyw finansowych, jeśli i wówczas, gdy perspektywy finansowe są uzgadniane co pięć lat, tym samym zbiegając się z każdą kadencją Parlamentu, w celu lepszej koordynacji zaplanowanych przez Komisję działań; przy realizacji programów należy przewidzieć system "ruchomy", w tym przegląd średniookresowy, aby umożliwić modyfikację celów programu, jeśli zajdzie taka konieczność, a także procedury umożliwiające Parlamentowi Europejskiemu wyrażenie opinii w sprawie tego typu modyfikacji;

13. jest przeświadczony o potrzebie kontynuowania działań pomiędzy PR6 i PR7, ale jednocześnie z zadowoleniem przyjmuje ulepszenia zasugerowane w sprawozdaniu Marimona, zwłaszcza te dotyczące potrzeby uproszczenia i wyjaśnienia procedur administracyjnych, w tym jasne i lepiej ukierunkowane wezwania do przetargu, zmniejszenie dużej liczby różnych wzorów umów i wprowadzenie uproszczonego sytemu kosztów, a także o potrzebę swobodnego określania masy krytycznej; wyraża w szczególności przekonanie, że należy rozpowszechnić dwuetapową procedurę ewaluacyjną celem poprawy wydajności i zmniejszenia kosztów, jakie ponoszą uczestnicy, zwłaszcza MŚP i lokalne władze;

14. zaleca, w interesie przejrzystości budżetowej, dokładną sprawozdawczość dotyczącą tego jaka część funduszy, trafia do poszczególnych rodzajów uczestników, w tym także lepsze rozgraniczenie wielkości przedsiębiorstw;

15. jest zdania, że międzynarodowa współpraca w dziedzinie badań naukowych musi zostać wzmocniona, w kontekście Europejskiej Polityki Sąsiedztwa zwłaszcza z sąsiadami UE takimi jak kraje śródziemnomorskie i bałkańskie, Rosja i Wspólnota Niepodległych Państw, jak i w ramach negocjacji akcesyjnych, ale również z krajami AKP;

16. wyraża przekonanie, że PR7 wymaga ściślejszego monitorowania naukowej jakości jego wyników i mieć możliwość odpowiedniego dostosowywania swoich zagadnień i procedur;

17. przypomina, że niektórzy z konkurentów UE udzielają hojniejszego wsparcia publicznego dla długoterminowych projektów badawczych niż sama UE; jest zaniepokojony możliwością uniemożliwiania prowadzenia takich długoterminowych badań naukowych z powodu unijnych zasad przyznawania pomocy państwowej; obawia się, że UE może w dłuższej perspektywie stracić swoją konkurencyjność, jeśli długoterminowe i podstawowe badania naukowe nie są odpowiednio finansowane; wzywa Komisję do niezwłocznego dokonania przeglądu obecnych zasad regulujących przyznawanie pomocy przez państwo w przypadkach, w których potencjalne korzyści ekonomiczne wynikające z projektów badawczych mogą być postrzegane tylko w długoterminowej perspektywie;

18. twierdzi, że regiony muszą być włączone w wysiłek inwestycyjny, jeśli - jak ustaliła Rada Europejska w Barcelonie w 2002 r. - cel 3% ma zostać osiągnięty; wyraża zadowolenie z faktu uruchomienia regionalnych strategii badawczych i innowacyjnych, mających się przyczynić do osiągnięcia tego celu oraz wyraża nadzieję, że będą one wspierane; wzywa do uwzględnienia regionalnego wymiaru badań naukowych przy określaniu działań w ramach PR7.

Badania podstawowe i Europejska Rada ds. Badań Naukowych

19. wzywa do rychłego ustanowienia Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERBN), zgodnie z propozycją Komisji i wskazówkami zawartymi w sprawozdaniach Mayora i Koka, jednakże żąda od Komisji lepszej oceny tego organu wraz z organami już istniejącymi (Wspólnym Centrum Badawczym, DG ds. Badań Naukowych i innymi) celem uniknięcia nakładania się ich kompetencji;

20. głęboko wierzy, że ERBN powinna udzielać wsparcia badaniom podstawowym we wszystkich dziedzinach nauki na poziomie europejskim na podstawie najwyższego poziomu wiedzy naukowej, tworząc europejską wartość dodaną poprzez ogólnoeuropejską konkurencję i promowanie najwyższego poziomu kreatywności;

21. za kluczową sprawę uważa, by ERBN była odpowiednio finansowana i niezależna w swych ocenach naukowych, przy utrzymaniu finansowej odpowiedzialności wobec organów założycielskich, a zarazem autonomiczna w działaniach i wyborze projektów badawczych; wnosi, by Komisja zapewniła w budżecie PR7 plan dodatkowych środków finansowych koniecznych do ustanowienia ERBN, przy jasnym wyznaczeniu kwot zarezerwowanych na administrację; uważa, że finansowanie programów krajowych nie powinno być zmniejszane w następstwie udzielenia wsparcia europejskiego; stanowczo zaleca, by ERBN nie doprowadziła do rozrostu biurokracji i nie spowalniała oceny projektów;

22. proponuje, aby organem zarządzającym ERBN był zarząd oraz komitet naukowy, złożony z wysokiego stopnia naukowców oraz z przedstawicieli biznesu i przemysłu; przykładowo przez zaangażowanie platform technologicznych; należy ustanowić światową sieć recenzentów (tzw. peer reviewers), dokonujących oceny projektów badawczych; należy zapewnić równe uczestnictwo mężczyzn i kobiet w organach zarządzających jak i w ramach sieci recenzentów, kryteria selekcji — tak do zarządu, jak i komitetu naukowego — muszą być oparte na doskonałości i wiedzy w celu utrzymania przejrzystości i zapewnienia, że ERBN cieszyć się będzie możliwie największym szacunkiem; uważa, że ERBN, po upływie krótkiego okresu transpozycji, należy powołać zgodnie z art. 171 Traktatu WE; uważa, że zasady uczestnictwa w PR7 powinny uwzględnić niniejsze wytyczne.

Zasoby ludzkie

23. wzywa instytucje europejskie i Państwa Członkowskie do uznania priorytetowego znaczenia promowania dostępu kobiet i rozwoju ich kariery w dziedzinie badań naukowych, w tym poprzez tzw. "dyskryminację pozytywną"; proponuje ustanowienie inicjatyw mających na celu likwidację kulturowych stereotypów i barier, które zniechęcają kobiety do wybrania drogi kariery naukowej;

24. zachęca Państwa Członkowskie do rozpatrzenia ich systemów edukacyjnych pod kątem zwiększenia udziału nauk ścisłych w szkołach i na uniwersytetach oraz do wspierania studentów zamierzających kontynuować karierę w tej dziedzinie;

25. głęboko wierzy, że udany Program Marie Curie, przyjęty z zadowoleniem przez wnioskodawców, powinien być kontynuowany przy wykorzystaniu istniejących instrumentów oraz powinien zapewnić, że najwyższej klasy międzynarodowi naukowcy, w tym ci z młodszego pokolenia, wybiorą pracę w europejskiej sieci badawczej; stwierdza, że program Marie Curie osiągnął sukces i zaleca znaczące zwiększenie środków na działania prowadzone w ramach programu;

26. głęboko wierzy, że na poziomie każdego Państwa Członkowskiego jak i na poziomie UE konieczne jest stworzenie warunków do poprawy mobilności badaczy na wszystkich stopniach ich kariery, dzięki czemu mobilność stałaby się "zjawiskiem masowym", zarówno dla niższych stopni niedożywotnich karier akademickich, jak też dla stopni dożywotnich, włączając w to dwukierunkową mobilność pomiędzy przemysłem, uniwersytetami, ośrodkami badawczymi i różnymi sektorami biznesu; uważa, że ujednolicenie na poziomie europejskim karier oraz warunków pracy badaczy jest sprawą kluczową dla uczynienia z mobilności jednego z filarów EPB, w tym względzie największym osiągnięciem byłoby ustanowienie na szczeblu UE wspólnych jasnych standardów dostępu do stanowisk akademickich, a tym samym przyznanie "europejskich kwalifikacji", które pozwoliłaby na zatrudnianie badaczy przez uniwersytety i ośrodki badawcze Państw Członkowskich;

27. wzywa do wzajemnego uznawania tytułów doktorskich Państw Członkowskich celem usunięcia przeszkód dla mobilności badaczy naukowych i naukowców oraz skonsolidowania jednolitej Europejskiej Przestrzeni Badawczej w UE;

28. podkreśla, że zapewnienie światowej klasy budynków, udogodnień i infrastruktury badawczej jest warunkiem wstępnym dla uczynienia europejskich centrów naukowych i badawczych atrakcyjnymi dla najlepszych światowych badaczy oraz dla osiągnięcia światowej klasy doskonałości w wynikach badań, stąd wspiera propozycję Komisji w sprawie przyznania na te cele funduszy; wzywa do przyznania większej roli Europejskiemu Forum Strategicznemu ds. Infrastruktur Badawczych (ESFRI) w określaniu europejskiej polityki w zakresie infrastruktury;

29. ponagla europejskie uniwersytety, ośrodki badawcze oraz ukierunkowane na badania spółki do uelastycznienia ich struktur robienia kariery oraz hierarchii, aby dostarczyć młodym i najbardziej pomysłowym naukowcom zachęt, w tym dostępu do głównych nagród finansowych w formie korzyści i innych form wzmocnionej rekompensaty.

Transfer technologii

30. wyraża przekonanie, że w ramach PR7 należy zwrócić szczególną uwagę na innowacje technologiczne; uważa za zasadnicze skoordynowanie europejskiej polityki badawczej z właściwymi politykami przedsiębiorczości i przemysłową;

31. z zadowoleniem przyjmuje propozycję ustanowienia europejskich "platform technologicznych" i wspólnych inicjatyw technologicznych jako narzędzi wdrażania programu badań strategicznych i rozwoju w konkretnych obszarach technologicznych; podkreśla wagę platform technologicznych jako znaczących mechanizmów łączących przemysł, organizacje badawcze, lokalne instytucje i inne zainteresowane podmioty, a także podkreśla znaczenie działań na rzecz ułatwienia uczestnictwa MŚP;

32. wyraża przekonanie, że w celu zapewnienia spójności badania naukowe powinny być powiązane z priorytetami polityki;

33. zaleca w sposób zdecydowany, aby zostały zwiększone środki finansowe przeznaczone na instrumenty takie jak projekty STREP (projekty badawcze o szczególnym przeznaczeniu) i badania kooperacyjne (dawniej CRAFT) oraz badania zespołowe, stworzone jednoznacznie z myślą o MŚP, uelastycznione kryteria przyjmowania projektów, a szanse powodzenia projektów zwiększone i uczynione bardziej sprawiedliwymi; zachęca Państwa Członkowskie do tworzenia zachęt podatkowych oraz innego rodzaju bodźców, aby promować innowacje przemysłowe, w tym związki z EUREKA, zwłaszcza w odniesieniu do MŚP; zaleca przyznanie MŚP dopłat do otrzymywania licencji patentowych; wzywa Komisję do rozważenia przyznania części każdego budżetu tematycznego na granty o stałej wysokości mikroprzedsiębiorstwom i małym przedsiębiorstwom, jako inwestycji podwyższonego ryzyka poddanej uproszczonemu szybkiemu procesowi selekcji i minimalnym procedurom administracyjnym;

34. wzywa Komisję do wspierania rozwoju platform technologicznych oraz "platform badawczych w celach społecznych", aby rozwinąć konsorcja badawcze w celach społecznych, zajmujące się podstawowymi wyzwaniami w sferze socjalnej w Europie, tj. powszechnymi zmianami demograficznymi w Europie oraz wyzwaniami w dziedzinie środowiska naturalnego;

35. wspiera obecne w programie usprawnienie biurokracji, szczególnie w odniesieniu do MŚP;

36. wzywa, w celu promowania innowacji, do przeznaczenia na współpracę między MŚP i instytucjami badawczymi wcześniej określonej, zasadniczej części funduszy na "badania wspólne", które to badania stanowią najważniejszą część PR7;

37. wzywa europejskie instytucje i Państwa Członkowskie do promowania, również przy zaangażowaniu władz i instytucji lokalnych i regionalnych oraz innych odpowiednich instytucji, tworzenia regionalnych inkubatorów technologii, oraz poprzez dostępne instrumenty funduszy publicznych (EFI, Fundusze Strukturalne, fundusze regionalne), do sprzyjania wykorzystaniu prywatnego ryzyka kapitałowego (efekt dźwigni) w celu stworzenia regionalnych funduszy ryzyka kapitałowego (przede wszystkim funduszy typu venture capital), które, podobnie jak publiczno-prywatne fundusze ryzyka kapitałowego funkcjonujące w ścisłej współpracy z inkubatorami technologii, są niezbędnym warunkiem dla skutecznego finansowania nowych projektów dotyczących wysokiej technologii opracowanych przez początkujących przedsiębiorców;

38. wzywa Komisję do zwrócenia szczególnej uwagi na sytuację badań w sektorze przemysłu, ponieważ badania te pochłaniają znaczną część całkowitej kwoty środków przeznaczanych na badania naukowe;

39. wzywa Komisję do przedstawienia projektu przepisów ustanawiających szybki system sprawdzający dla MŚP, który umożliwiłby im szybką ocenę prawdopodobieństwa otrzymania finansowania ich projektów badawczych;

40. zaleca promowanie przez program ramowy tworzenia skupisk naukowych i sieci regionalnych, przy zaangażowaniu MŚP, a także wspieranie istniejących w Państwach Członkowskich inicjatyw;

41. głęboko wierzy, że potrzebne jest wydajniejsze i lepiej skoordynowane wykorzystywanie innych mechanizmów finansowania i wsparcia (EBI, Fundusze Strukturalne, krajowe publiczne i prywatne sposoby finansowania i EUREKA) dla wsparcia badań i rozwoju oraz innowacji; dlatego też zaleca, aby Państwa Członkowskie, wspólnie z regionami, stworzyły powiązanie między krajowymi programami operacyjnymi dla Celu 2 polityki strukturalnej, a projektami występującymi o finansowanie z programu ramowego;

42. wzywa Komisję, aby przedstawiając PR7, wyjaśniła pojęcie europejskiej wartości dodanej, a w szczególności zapewniła pomoc w dziedzinie badań, w której cele mogą zostać najłatwiej osiągnięte poprzez wspólne projekty europejskie, co powinno stać się oczywistym dla obywateli we wszystkich Państwach Członkowskich;

43. zaleca wzmocnioną współpracę pomiędzy krajowymi programami badawczymi; wzywa Komisję do podjęcia inicjatyw, zgodnie z art. 169 Traktatu o WE.

44. wzywa Komisję do zawarcia porozumień z przemysłem w celu stymulowania badań naukowych w strategicznych dziedzinach.

Priorytety tematyczne

45. wierzy, że zdefiniowanie priorytetów tematycznych, które zostaną zawarte w decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie PR7, powinny odzwierciedlać strategiczne priorytety agendy lizbońskiej; co więcej, powinny one być też wynikiem aktywnej debaty prowadzonej pomiędzy europejskimi, krajowymi i regionalnymi instytucjami, społecznością naukową oraz zainteresowanymi podmiotami społeczeństwa obywatelskiego, w tym sektorem biznesu;

46. uważa, że PR7 powinien powstać w zakresie badawczych priorytetów tematycznych szóstego programu ramowego, tak aby zachować ciągłość; jednakże priorytetowy charakter należy nadać kluczowym dziedzinom nauki i technologii, które odgrywają główną rolę w podnoszeniu konkurencyjności Europy, tworzeniu nowych miejsc pracy i poprawie dobrobytu obywateli i w związku z powyższym, wyrażając zgodę na włączenie badań kosmicznych oraz stosunkowo nowej dziedziny badań nad bezpieczeństwem; uważa, że PR7program ramowy powinien w odpowiednim stopniu wspierać również badania w zakresie:

a) nauk biologicznych (w tym biotechnologię, neurologię, medycynę prewencyjną i zdrowie publiczne),

b) wszystkich istniejących i przyszłych źródeł energii nieemitujących dwutlenku węgla (w szczególności energii odnawialnej i wydajności energetycznej),

c) technologii informacyjno-komunikacyjnych,

d) nanotechnologii, nowych materiałów i procesów produkcyjnych,

e) chemii;

47. jest zdania, że, aby sprostać rosnącym zagrożeniom dla środowiska na całym świecie, niezbędne jest silne promowanie przez europejską politykę w dziedzinie badań celów Badań i Rozwoju (BiR) w zakresie zagrożeń naturalnych;

48. uważa, że UE powinna zapewnić fundusze na obecnie niedofinansowane badania nad chorobami dotykającymi obywateli krajów rozwijających się;

49. uważa, że PR7 powinien wspierać także badania i rozwój w wysoce innowacyjnych dziedzinach wolniej rozwijających się dyscyplin naukowych i branży gospodarki;

50. podkreśla konieczność podjęcia przez Unię Europejską konkretnych działań celem przybliżenia nauki obywatelom, przykładowo poprzez otwarcie debaty publicznej w sprawie istotnych naukowych i technologicznych kwestii odzwierciedlonych w europejskiej polityce badawczej i przyszłym programie ramowym, na przykład poprzez inicjowanie publicznych debat nad ważnymi kwestiami z zakresu nauki i technologii;

51. wzywa Komisję do odpowiedniej troski o ochronę zwierząt, po pierwsze wspierając alternatywne rozwiązania dla testów na zwierzętach i po drugie zmniejszając do minimum liczbę testów na zwierzętach w finansowanych przez Komisję projektach;

52. uważa, iż w programie ramowym należy zwrócić większą uwagę na badania interdyscyplinarne w celu dostarczenia nowych impulsów i kierunków refleksji;

***

53. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, jak również rządom i parlamentom Państw Członkowskich i krajów kandydujących.

[1] Rada Unii Europejskiej, 26.11.2004 (ang.) - 14687/04 (Press: 323).

[2] Dz.U. L 232 z 29.8.2002, str. 1.

[3] Dz.U. C 87 E z 7.4.2004, str. 60.

[4] Dz.U. C 103 E z 29.4.2004, str. 838.

[5] http://www.ercexpertgroup.org/documents/ercexpertgroup_final_report.pdf.

[6] http://www.cordis.lu/fp6/instruments_review/.

[7] http://europa.eu.int/comm/councils/bx20041105/kok_report_en.pdf.

[8] http://europa.eu.int/comm/dgs/information_society/evaluation/pdf/5_y_a/ist_5ya_final_140105.pdf.

[9] ftp://ftp.cordis.lu/pub/technology-platforms/docs/tp_report_defweb_en.pdf.

--------------------------------------------------