KOMUNIKAT KOMISJI DO RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO - Budowanie naszej wspólnej przyszłości - Wyzwania polityczne i środki budżetowe w rozszerzonej Unii w latach 2007-2013

,Co do przyszłości, cała rzecz nie polega na jej przewidzeniu, ale na jej urzeczywistnieniu."

Antoine de Saint-Exupéry

WPROWADZENIE

Unia Europejska stoi u progu swojego największego osiągnięcia od początku procesu integracji europejskiej, który rozpoczął się bezpośrednio po Drugiej Wojnie Światowej - historycznego zjednoczenia kontynentu. W następstwie skutecznego utworzenia jednolitego rynku oraz wprowadzenia wspólnej waluty, Europa będzie ponownie zjednoczona w dążeniu do demokracji, wolności, pokoju i rozwoju.

Rozszerzenie Unii Europejskiej stanowi bezprecedensową szansę na poprawę dobrobytu i jakości życia jej obywateli oraz świata, w którym żyją wraz ze swoim potomstwem. Wyzwaniem stojącym dzisiaj przed nami jest zrealizowanie tych ambicji oraz zapewnienie, że Unia Europejska w pełni wykorzysta dynamikę rozszerzenia, spełniając jednocześnie oczekiwania społeczne.

Zobowiązanie do przyjęcia nowych Perspektyw Finansowych na lata po 2006 roku stanowi okazję do nadania rzeczywistego politycznego sensu istnieniu rozszerzonej Unii Europejskiej wraz ze środkami do osiągnięcia tych ambicji, poprzez idące w parze działania na szczeblu krajowym i wspólnotowym.

Naszym wspólnym celem powinna być Europa szanująca różnorodność kulturową i narodową każdego Państwa Członkowskiego, przywiązana do tożsamości narodowej, ale jednocześnie oddana wartości, jaką stanowi tożsamość europejska oraz podzielająca wolę polityczną osiągania wspólnych celów. Europa solidarności i partnerstwa, które umożliwią ludziom budowanie wspólnego i trwałego dobrobytu. Europa, której obywatele mają zaufanie do przyszłości. Europa, której głos słychać na całym świecie.

Stawiamy jednak czoła temu wyzwaniu w obliczu niepokoju na świecie i wewnętrznej niepewności, oraz pamiętając, że ostatnie wydarzenia wzbudziły wątpliwości co do zdolności Unii Europejskiej do działania.

Opracowanie Konstytucji dla Europy jest istotnym i symbolicznym wydarzeniem, lecz jeszcze nie zrealizowanym. Unia Europejska musi nadal podążać ścieżką integracji i unikać zagrożenia spowodowanego niewydolnym systemem międzyrządowym. Dlatego właśnie potrzebujemy Konstytucji oraz instrumentów do szybkiego podejmowania decyzji i działania, tak abyśmy mogli podążać naprzód przy zachowaniu zasady kontroli i równowagi w metodzie wspólnotowej. Osiągnięcie porozumienia w sprawie nowej Konstytucji pozostaje więc kluczową kwestią dla przyszłości Europy.

Gospodarczo, Europa musi podjąć wyzwanie. Obywatele UE oczekują, że będzie się ona nadal integrować gospodarczo tak, aby największą na świecie jednostkę gospodarczo-handlową przekształcić w obszar generujący wzrost i dobrobyt. W tych kategoriach osiągnięcia gospodarki europejskiej są stosunkowo słabe. Od 1995 r. stopa wzrostu dla unijnej Piętnastki wynosi średnio 2,2%, w porównaniu do 3,6% średniej światowej i 3,2% dla Stanów Zjednoczonych. Dowody wskazują, że - jeżeli nie podejmie się natychmiast działań - gospodarka europejska upadnie. Im dłużej stan ten się utrzymuje, tym większe wątpliwości wzbudza zdolność gospodarki europejskiej do realizacji jednego z kluczowych założeń politycznej zasadności - dobrobytu. Aby odwrócić tą niekorzystna tendencję niezbędne są zdecydowane, skoordynowane i spójne działania.

Walka o pokój i przeciwko terroryzmowi na świecie to obszar działań, w którym Europa musi mieć istotny wkład, jednak podziały w kluczowych kwestiach międzynarodowych zdecydowanie ostudziły zapał.

Rozwiązanie powyższych kwestii lub utrata racji bytu - oto prawdziwe wyzwanie dla Unii i jej Państw Członkowskich. Koszty zaniechania działań będą ogromne i będą rosły.

Niezbędnym jest podjęcie nowego zobowiązania, aby ustalić cele konstrukcji europejskiej w poszerzonej Unii w kolejnych latach i dostarczyć środków umożliwiających ich realizację. Bez tego, wszystkie Państwa Członkowskie znajdą się na przegranej pozycji. Koniecznym jest podjęcie wspólnego działania ze strony wszystkich władz publicznych, zarówno na szczeblu krajowym jak i wspólnotowym, w celu optymalnego wykorzystania wartości dodanej na każdym poziomie i przyniesienia wszystkim materialnych korzyści.

Wartość dodana w Unii polega na działaniach transnarodowych o zasięgu ogólnoeuropejskim. Władze krajowe są zbyt słabo wyposażone, aby wziąć pod uwagę pełen zakres korzyści i kosztów swoich działań. Skuteczność wymaga odpowiednich zasobów będących poza zasięgiem pojedynczego rządu czy też skoordynowanych wysiłków na poziomie krajowym.

Ustanowione przez Traktaty wspólne polityki mogą dostarczyć wyżej wymienionych korzyści w drodze uregulowań prawnych, współpracy i zasobów finansowych.

Wybory jakich należy dokonać w odniesieniu do następnych perspektyw finansowych nie dotyczą wyłącznie kwestii samych finansów. To także wybór kierunku polityki realizowanej na podstawie przejrzystej wizji tego, co chcemy osiągnąć. Wybór ten określi czy Unia Europejska i jej Państwa Członkowskie są w stanie osiągnąć w praktyce to, czego oczekuje społeczeństwo.

Oznacza to nowy etap dla budżetu unijnego. Problemem nie jest redystrybucja środków pomiędzy Państwa Członkowskie. Istotą rzeczy jest sposób, w jaki można maksymalnie wykorzystać polityki wspólnotowe, aby jeszcze zwiększyć wartość dodaną każdego euro wydanego na poziomie europejskim.

* *

*

Kolejno następujące perspektywy finansowe odzwierciedlały pewien projekt polityczny. Agenda 2000 obejmująca lata 2000-2006 koncentrowała się na umożliwieniu rozszerzenia Unii Europejskiej. Teraz, gdy stało się ono rzeczywistością, nawet jeżeli pozostał ogrom pracy do wykonania w celu zintegrowania nowych Państw Członkowskich, Europie potrzebna jest nowa dynamika, aby sprostać nowym oczekiwaniom.

Europa musi wspólnie pracować na rzecz większego wzrostu gospodarczego tworzącego więcej i lepszych miejsc pracy. Nie istnieje cudowny sposób na pobudzenie wzrostu gospodarczego w Europie i ustanowienie dla niego zrównoważonej ścieżki stałego rozwoju. Jasne jest jednak, że jedną z przyczyn problemu jest fakt, iż innowacyjność i technologie nadal nie stanowią siły napędowej dla wzrostu gospodarek europejskich. Od czasu szczytu w Lizbonie, UE próbuje przekształcać się w dynamiczną gospodarkę opartą na wiedzy, z solidną podstawą przemysłową i celami zakładającymi wzrost na poziomie około 3% rocznie. Niemożność osiągnięcia tego celu przez Unię i jej Państwa Członkowskie wskazuje jak niewystarczające okazały się podejmowane dotychczas działania.

Strategia Lizbońska oraz Rynek Wewnętrzny wymagają skutecznego administrowania, aby mogły przynieść wymierne korzyści gospodarcze, społeczne i w dziedzinie środowiska, które leżą u podstaw stałego rozwoju i pozwalają Europejczykom z ufnością stawić czoła wyzwaniu.

Podstawą wzrostu musi być solidarność. Konkurencyjność i spójność gospodarcza wzajemnie się wzmacniają. Unijna polityka spójności powstała, aby zapewnić solidarność między wszystkimi regionami i obywatelami. Spełniła swoje zadanie w przeszłości, i musi zadziałać także teraz w Unii zróżnicowanej z gospodarczego punktu widzenia jak nigdy dotychczas. Oznacza to skoncentrowanie działań na wybranych inicjatywach oraz uwzględnieniu właściwych różnic i potrzeb.

Korzyści płynące ze wzrostu gospodarczego muszą zostać ukierunkowane tak, aby stanowiły pomoc dla Europejczyków w przechodzeniu przez liczne zmiany. Należy w związku z tym wzmocnić dialog społeczny w Europie i w większym stopniu włączyć go do polityki społecznej, tak aby pomóc wszystkim aktorom na arenie gospodarczej w przewidywaniu zmian i radzeniu sobie z nimi.

Obywatelstwo europejskie musi służyć jako gwarancja konkretnych praw i obowiązków, w szczególności gwarancja wolności, sprawiedliwości i bezpieczeństwa, oraz zapewniać dostęp do podstawowych usług publicznych na poziomie wspólnotowym. Korzyści dla obywateli wynikające z członkostwa wykraczają obecnie poza wolności rynkowe i tym kwestiom należy nadać dzisiaj priorytet. Jest to obszar, w którym swobody społeczne oraz jednostkowe prawa i obowiązki na poziomie europejskim są rozwijane, przy jednoczesnym zachowaniu różnorodności kulturowej i udzielaniu jej stałego wsparcia. Różnorodność kulturowa podtrzymuje jedność europejską. Unia powinna więc być wdzięczna swoim Państwom Członkowskim za wkładane wysiłki i zapewnić, że korzyści płynące z Europy bez granic są dostępne dla wszystkich na równych zasadach.

Europa musi być silnym graczem na arenie międzynarodowej. Nikt nie może podważać roli, jaką Europa odgrywa na świecie, począwszy od odpowiedzialności względem swoich sąsiadów. Zostało to uznane za oczywiste, np. w odniesieniu do przyszłości debaty europejskiej. Niezależnie czy kwestią jest wsparcie rozwoju, polityka handlowa, polityka zagraniczna i bezpieczeństwa czy też aspekty zagraniczne innych polityk, oczekiwania względem Europy wciąż rosną.

Jest równie oczywiste, że działania Europy na scenie międzynarodowej znajdują się sporo poniżej jej wagi gospodarczej i potencjału politycznego. Tylko poprzez istnienie i skuteczność wspólnego działania, nasze wartości i deklaracje polityczne można przełożyć na rzeczywistość. Nigdy nie będziemy w stanie właściwie zareagować na kryzys w Europie czy w jakimkolwiek innym miejscu, jeżeli nie będziemy posiadać wspólnych instrumentów oraz środków potrzebnych do ich zastosowania. Jako gracz tak na kontynencie jak i na arenie międzynarodowej, UE musi podejmować rosnące wyzwania oraz obowiązki przywódcy w regionie.

* *

*

Przyszłe ramy finansowe Unii Europejskiej powinny przynieść stabilizację potrzebną do wspierania celów politycznych Unii Europejskiej w cyklu wieloletnim. Muszą być ukierunkowane na konkretne, wybrane priorytety, z których Państwa Członkowskie i ich obywatele będą czerpać korzyści. Oznacza to optymalizację relacji między działaniami na poziomie krajowym i wspólnotowym.

Wspólne polityki mogą i wręcz muszą pozostać kluczowym zagadnieniem do osiągnięcia celów rozszerzonej Unii. Nie są one fakultatywnym dodatkiem: w tych obszarach, tylko działania podejmowane wspólnie na poziomie europejskim mogą odnieść sukces.

Tradycyjnie, polityki UE skoncentrowane były na rolnictwie, spójności, tworzeniu zintegrowanego rynku wewnętrznego oraz osiągnięciu stabilizacji makroekonomicznej. W obszarach tych odniosły one sukces. Błędem byłoby wycofywanie się z tych obszarów, gdzie polityki zostały już dostosowane na tyle, żeby być skutecznymi i przeniesienie działań w kierunku nowych potrzeb. Osiągnięte porozumienie w sprawie reformy rolnictwa i jej finansowania dowodzi, że Państwa Członkowskie podzielają ten pogląd. Unia musi teraz jeszcze bardziej zracjonalizować swoje działania w tych obszarach i rozszerzyć je na nowe Państwa Członkowskie. Jednak ponieważ rozszerzenie będzie miało niesymetryczny wpływ na budżet Wspólnoty - rosnące wydatki przewyższą wpływy - nawet najprostsza kwestia zachowania bez zmian obecnego dorobku prawnego pociąga za sobą zwiększenie wysiłku finansowego.

Nie można dopuścić do jeszcze większych rozbieżności między ambitnymi zobowiązaniami o wysokiej randze politycznej a niepowodzeniem odnoszącym się do ich wprowadzenia w życie. W wielu spośród tych nowych obszarów priorytetowych, zdolność Unii do zrealizowania obietnic złożonych swoim Państwom Członkowskim jest sparaliżowana przez brak woli politycznej działania oraz niewystarczające środki. Ustanowione dla Unii cele i oczekiwania polityczne muszą być wpierane przez odpowiednie środki, włącznie ze źródłami finansowania. Celem musi być maksymalna skuteczność wydatkowania pieniędzy publicznych i sprawienie, że wysiłki na szczeblu krajowym i wspólnotowym będą stanowić więcej niż zwykłą sumę poszczególnych czynników.

I. Priorytety dla rozszerzonej Unii Europejskiej

Trzy priorytety dla kolejnej perspektywy finansowej:

(1) Budowanie Rynku Wewnętrznego musi być zakończone, tak aby mógł on w pełni odgrywać swoja rolę w osiąganiu szerszych celów stałego rozwoju, pobudzając w tym celu politykę gospodarczą, społeczną i ochrony środowiska. Obejmuje to konkurencyjność, spójność oraz zrównoważone zarządzanie i ochronę zasobów naturalnych.

(2) Polityczna koncepcja obywatelstwa europejskiego opiera się na stworzeniu przestrzeni wolności, sprawiedliwości, bezpieczeństwa i dostępu do dóbr publicznych.

(3) Europa powinna opracować swoją spójną rolę jako partnera światowego, inspirowaną swoimi rdzennymi wartościami, w sprawowaniu odpowiedzialności w regionie, wspieraniu stałego rozwoju i przyczynianiu się do cywilnego i strategicznego bezpieczeństwa.

A. Stały rozwój

Stworzenie rynku wewnętrznego stanowi podstawę do wzrostu. Jednak podniesienie dobrobytu obywateli europejskich zgodnie z wartościami europejskimi wymaga przekształcenia Unii Europejskiej w dynamiczną gospodarkę opartą na wiedzy, o zrównoważonym wzroście gospodarczym i większej spójności społecznej. Dokładnie tych wszystkich kwestii dotyczy Agenda Lizbońska, otwarta w 2000 r. a zamknięta na szczycie Rady Europejskiej w Göteborgu w 2001 r.

Wzmocnienie i realizacja Agendy Lizbońskiej pociąga za sobą poruszenie aspektów wzajemnego wzmacniania konkurencyjności i spójności. Kwestie te poruszane są w dalszej części.

Podniesienie dobrobytu obywateli europejskich we właściwy sposób wymaga:

* Przekształcenia Unii Europejskiej w dynamiczną gospodarkę opartą na wiedzy i zwróconą w stronę wzrostu.

* Dążenia do większej spójności w kontekście rozszerzonej Unii.

* Wzmocnienia konkurencyjności naszego rolnictwa, rozwoju obszarów wiejskich, zapewnienia zrównoważonego wykorzystania zasobów rybnych i jakości środowiska naturalnego.

1. Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia: konieczność wdrożenia Strategii Lizbońskiej

Nadanie priorytetu wzrostowi wymaga nowego zorientowania zarówno krajowych jak i wspólnotowych polityk i budżetów. Teraz natomiast potrzeba bardziej dynamicznej i lepiej połączonej Europy. To zaś wymaga istotnych zmian w politykach wspierających unijną infrastrukturę fizyczną i wiedzy. Oznacza to działania na rzecz poprawy badań naukowych, pobudzenie przedsiębiorczości i innowacyjności, stworzenie sieci na poziomie europejskim oraz wzmocnienie znaczenia edukacji. Jest to warunek utrzymania konkurencyjnych podstaw przemysłowych. Jednocześnie wymaga to nowych grupowych gwarancji dla pracowników oraz nowego wysiłku na rzecz przewidywania zmian i dostosowania się na czas do zmieniającego się globalnego otoczenia gospodarczego i handlowego.

Cele:

* Wspieranie konkurencyjności przedsiębiorstw na w pełni zintegrowanym jednolitym rynku,

* Zwiększenie wysiłków Europy w obszarze badań naukowych i rozwoju technologii,

* Połączenie Europy za pomocą sieci europejskich,

* Poprawa jakości edukacji i kształcenia,

* Agenda polityki społecznej: pomoc społeczeństwu europejskiemu w przewidywaniu i zarządzaniu zmianami.

a) Wspieranie konkurencyjności przedsiębiorstw na w pełni zintegrowanym jednolitym rynku

W celu osiągnięcia ambitnych celów pobudzenia wzrostu poprzez wspieranie spójności i inwestycje przyjazne środowisku, Europa potrzebuje zbudować spójne podejście do konkurencyjności, aby uwolnić niewykorzystany dotychczas potencjał Rynku Wewnętrznego. Unia może stać się katalizatorem i koordynatorem wysiłków poszczególnych Państw Członkowskich i może przyczynić się do tych działań i uzupełniać ich osiągnięcia.

Działania Unii Europejskiej na rzecz poprawy otoczenia biznesowego oraz wzrostu produktywności powinny być skierowane do następujących aspektów:

- Ukończenie, poprawa i zarządzanie Rynkiem Wewnętrznym. Dalsze prace legislacyjne będą miały na celu usunięcie przeszkód stojących na drodze do pełnej integracji rynku. W niektórych szczególnych obszarach takich jak przemysł sieciowy czy usługi, brakuje jeszcze wiele, aby jednolity rynek stał się rzeczywistością. Zarządzanie Rynkiem Wewnętrznym w takich obszarach jak produkty farmaceutyczne czy chemiczne, czy poprzez agencje czy też w drodze wprowadzania norm europejskich, będzie nadal wymagać istotnego wysiłku w rozszerzonej UE. Dodatkowym wyzwaniem będzie rozszerzenie tego na kraje sąsiadujące.

- Zachowanie i wzmocnienie konkurencyjności przemysłu, mające na celu większy wzrost produktywności i poprawę konkurencyjności międzynarodowej. Obejmuje to nowe podejście do prawa krajowego i wspólnotowego, pełne wykorzystanie zasad ,lepszego stanowienia prawa" włącznie z oceną wpływu legislacji oraz ram regulacyjnych na konkurencyjność europejskich przedsiębiorstw.

- Wspieranie inicjatyw przedsiębiorczych i rozwój małych przedsiębiorstw. Dalsza poprawa dostępu do finansowania z instrumentów finansowych Wspólnoty, a także dostępność usług pomocniczych dla przedsiębiorstw europejskich, będą przyczyniać się do poprawy sytuacji przedsiębiorstw, pozwalającej na prowadzenie działalności na poszerzonym rynku wewnętrznym oraz wzmocnią konkurencyjność poza granicami UE.

- Pobudzanie właściwych aktorów i zasobów, aby pomóc w realizacji innowacyjnego potencjału przedsiębiorstw. Wspieranie transferu technologicznego poprzez przepływ wiedzy i innowacyjne sieci przyniesie korzyści firmom, w szczególności młodym innowacyjnym przedsiębiorstwom. Polityka innowacyjności będzie również wspierać inwestycje w dziedzinie innowacji, w zmiany organizacyjne oraz rozwiązania innowacyjnych projektów. Ułatwianie wspólnego podejścia, działalności transgranicznej i regionalnej oraz sieci w całej UE mogą przyczynić się do rozwoju i rozprzestrzenienia się innowacyjnych przyjaznych ram regulacyjnych.

- Bardziej systemowe podejście do społeczeństwa informacyjnego, oparte na polityce badań naukowych, uregulowań prawnych i dotyczącej selekcja celów i projektów umożliwiających osiągnięcie tych celów, jest wstępnym warunkiem zlikwidowania zróżnicowania we wzroście produkcyjności, ponieważ publiczne i prywatne inwestycje w technologie informacyjne i komunikacyjne odgrywają główna rolę w poprawie produktywności, konkurencyjności i wzroście wydajności.

- Inwestycje w technologie informacyjne i komunikacyjne w usługach publicznych w Państwach Członkowskich szacowane są na ok. 50 miliardów euro do 2011 r. z przeznaczeniem wyłącznie na działania krajowe. Potrzebny będzie dodatkowy wysiłek, aby zapewnić wprowadzenie i przyjęcie tych technologii w sektorze ogólnoeuropejskich usług publicznych celem poprawy ich wydajności, skuteczności i współdziałania. Dotyczy to sektorów publicznych takich jak zdrowie, środowisko, kultura, edukacja i bezpieczeństwo.

- Wspieranie przyjęcie technologii ekologicznych, które mogą zmniejszyć oddziaływanie na środowisko naturalne przyczyniając się jednocześnie do konkurencyjności i wzrostu. Istnieje potencjalnie wiele pro-ekologicznych technologii, są one jednak zbyt mało rozpowszechnione, ze względu na swoiste zamknięcie się w istniejących technologiach, trudny dostęp do finansowania, niska świadomość inwestorów oraz rozbieżność cenowa. W oparciu o Plan Działania w dziedzinie Technologii Środowiskowych (ETAP), technologie pro-ekologiczne mogą być rozpowszechniane poprzez instrumenty rynkowe oraz inicjatywy mające na celu promowanie innowacyjności w tym obszarze. Instrumenty UE w obszarze badań naukowych, prezentacji i innowacji, oraz w polityce regionalnej i współpracy zewnętrznej, powinny obejmować powyższy wymiar.

b) Zwiększenie wysiłków Europy w obszarze badań naukowych i rozwoju technologii

Obszarem, w którym w sposób oczywisty budżet UE może i powinien mieć znaczenie są badania naukowe i rozwój technologii. Wysiłki na rzecz badań naukowych pozostają nadal zbyt rozdrobnione, rozproszone i niewystarczająco włączone w ramach współpracy międzynarodowej. Ponadto Europa przeznacza na badania naukowe tylko 2% swojego PKB, w porównaniu z 2,7% przeznaczanego przez Stany Zjednoczone i ponad 3% PKB przeznaczanego w Japonii. Europa nie była w stanie przyciągnąć najlepszych światowych badaczy naukowych, a wielu doskonałych europejskich naukowców nadal wybiera pracę w Stanach Zjednoczonych. Poprawa wydajności produkcyjnej tego sektora jest warunkiem czerpania korzyści z nowego międzynarodowego podziału pracy.

Aby pomóc Europie stać się biegunem doskonałości, który będzie przyciągać badaczy i inwestycje, musimy usunąć bariery wynikające z rozdrobnienia programów narodowych. Jednak poprawa jakości nie wystarczy. Zwiększenie wysiłku na rzecz badań będzie również potrzebne. Pociąga to za sobą fakt, że Unia musi dążyć do realizacji jednocześnie trzech powiązanych ze sobą i uzupełniających się celów:

* Stworzenie ,Europejskiej Przestrzeni Badawczej", działającej jak wewnętrzny rynek badań naukowych i technologii, oraz jako przestrzeń lepszej koordynacji krajowych i regionalnych działań i polityk badawczych ukierunkowanych na przezwyciężenie obecnego stanu rozdrobnienia i faktu powielania wysiłków na rzecz tych samych badań w Europie;

* Pomoc w zwiększeniu wysiłków na rzecz badań do 3% unijnego PKB do roku 2010; przy czym 1% ma pochodzić z zasobów publicznych, a 2% z sektora prywatnego.

* Wsparcie i wzmocnienie badań naukowych w całej Europie poprzez zapewnienie bezpośredniego wsparcia na poziomie wspólnotowym, które będzie stanowić uzupełnienie programów krajowych i pomagać osiągnąć dwa pierwsze cele.

Wsparcie finansowe na poziomie wspólnotowym stanowi wysoką wartość dodaną do badań naukowych poprzez pomoc w tworzeniu odpowiednich środków finansowych i zasobów ludzkich, dzięki pobudzaniu doskonałości i kreatywności poprzez wymianę, pracę w sieci, współpracę i konkurencję na skalę europejską oraz w drodze wprowadzenia większej przejrzystości możliwości i działań europejskich.

Istnieje więc silna potrzeba znaczącego wzrostu finansowania badań naukowych w Europie, będącego obecnie na poziomie 0,04% PKB, jako wkład przeznaczony na pokrycie różnicy w stosunku do docelowego 1% publicznych inwestycji, stanowiące uzupełnienie wysiłków krajowych i w powiązaniu z nimi. Działania Unii powinny koncentrować się na 5 tematach przewodnich odpowiadających 5 kluczowym kwestiom, którym Europa musi stawić czoła w obszarze badań naukowych:

* Pobudzenie dynamiki, doskonałości, kreatywności i produktywności badań naukowych w Europie poprzez udzielenie wsparcia finansowego projektom realizowanym przez pojedyncze zespoły naukowców, wybrane w drodze konkursu raczej w skali europejskiej niż krajowej, w szczególności w sektorze badań podstawowych, w celu zbadania nowych ścieżek i zagadnień naukowych, w powiązaniu ze społecznością naukową.

W tym celu utworzony zostanie europejski fundusz na wzór np. Narodowej Fundacji Nauki w Stanach Zjednoczonych w celu przyznawania dotacji najlepszym indywidualnym zespołom badawczym w drodze konkursu na szczeblu unijnym, w dziedzinach takich jak wyższa matematyka czy fizyka kwantowa w perspektywie nowych przełomów w dziedzinie informatyki i oprogramowania komputerowego.

* Wzmocnienie europejskich zdolności badawczych poprzez wsparcie projektowania, rozwijania i wykorzystania kluczowych infrastruktur badawczych o wymiarze europejskim i leżących w interesie europejskim, poprzez rozwijanie zasobów ludzkich w obszarze badań naukowych i rozwoju technologii w drodze kształcenia, usuwania przeszkód do ogólnoeuropejskich ścieżek karier naukowych oraz wspieranie transnarodowej mobilności naukowców. Działania będą wymagać koordynacji z działaniami w ramach polityki spójności.

*

Do zdolności badawczych tego typu należałyby na przykład dostępne na skalę europejską urządzenia laserowe i neutronowe do wykorzystania w dziedzinach poznawczych oraz w biomedycynie; lub też europejskie banki bio-danych w dziedzinie badań nad genomem; oraz poprawa europejskich sieci badawczych oraz infrastruktury komputerowej. Wsparcie poprawy zasobów poświeconych badaniom nad człowiekiem będzie obejmować wsparcie na dużą skalę programów dla młodych i doświadczonych naukowców europejskich.

* Ustanowienie ogólnoeuropejskiego publiczno-prywatnego partnerstwa na rzecz badań nad rozwojem technologicznym poprzez wspólne inicjatywy oparte na koncepcji platform technologicznych, która łączy zainteresowane strony z sektora publicznego i prywatnego na rzecz ustanowienia i wdrożenia wspólnych agend badawczych w odpowiednich dziedzinach przemysłowych w oparciu o model Europejskiej Inicjatywy na rzecz Wzrostu.

Przykłady takiego partnerstwa będą obejmować rozwój nowej generacji samolotów technologicznie czystych i ekonomicznych w perspektywie czasowej do 2020 r.; rozwój sieci wodorowych i ogniw paliwowych, opanowanie nanotechnologii w elektronice, inwestycje w przyszłe przenośne i bezprzewodowe technologie i aplikacje, wzmocnienie wspólnych wysiłków we wbudowane systemy, jak również nowe technologie związane z energią słoneczną, oraz europejskie skoordynowane wysiłki w zaawansowanej chemii, dla różnorakich zastosowań przemysłowych i celów społecznych.

* Pobudzenie rozwoju europejskich ,biegunów doskonałości" w oparciu o pracę w sieci i współpracę na poziomie laboratoryjnym poprzez wspieranie transnarodowych sieci średniej wielkości oraz projektów dzięki nowym instrumentom zastosowanym w Szóstym Programie Ramowym Badań Naukowych w UE, ulepszonym na podstawie zdobytego doświadczenia.

Aspekt ten obejmuje wspieranie europejskich biegunów doskonałości w dziedzinach takich jak środowisko naturalne i klimat, technologie informacyjne i komunikacyjne, medycyna i żywność, badania nad nowymi materiałami i procesami przemysłowymi, poprzez tworzenie i wspieranie współpracy najlepszych europejskich laboratoriów w ramach sieci współpracy oraz wspólne badania podejmowane w kierunku precyzyjnych i skonkretyzowanych celów w ,projektach zintegrowanych".

* Poprawa, poprzez szczególne mechanizmy sieciowe, koordynacji krajowych i regionalnych programów badań naukowych i polityk w celu stworzenia odpowiednich zasobów, wzmocnienia uzupełniającego charakteru działań krajowych oraz poprawy spójności publicznych agend badawczych w całej Europie. Pociąga to za sobą pobudzenie wymiany, wzajemne otwarcie się programów oraz podjęcie wspólnych inicjatyw.

Krajowe programy badawcze będą wspierane w obszarach takich jak nowotwory, choroba Alzheimera oraz nowe choroby, nanotechnologie lub też badania nad głównymi społecznymi i gospodarczymi zagadnieniami takimi jak demografia, edukacja, zatrudnienie i innowacje.

W bliskim powiązaniu z działaniami w dziedzinie badań naukowych, Unia powinna wspierać rozwój spójnego wysiłku na poziomie europejskim w dwóch obszarach, w których nauka i technologia odgrywają kluczowe role:

* Przestrzeń kosmiczna, w ramach wsparcia europejskiej polityki w odniesieniu do przestrzeni kosmicznej, która ma na celu osiągnięcie większej spójności wspólnotowych i krajowych, publicznych i prywatnych wysiłków, oraz koncentrując się na rozwoju aplikacji w takich obszarach jak pozycjonowanie i nawigacja, obserwacja powierzchni ziemi i monitorowanie, oraz telekomunikacja, koordynacja inwestycji w badania naukowe i rozwój na różnych poziomach i pomagania UE w lepszym realizowaniu celów wyznaczonych w polityce osiąganych w ramach partnerstwa z istniejącymi imperiami w dziedzinie przestrzeni kosmicznej, jakim jest Rosja oraz dopiero powstającymi jak Chiny, Indie czy Brazylia.

Działania w tym obszarze będą opierać się na wdrożeniu europejskiego programu wspierającego unijne projekty w dziedzinie przestrzeni kosmicznej (takich jak GMES - Global Monitoring for Environment and Security - Program Globalnego Monitoringu Środowiska i Bezpieczeństwa).

* Bezpieczeństwo, w ramach wsparcia procesu wdrażania polityk UE, poprzez sprzyjanie badaniom naukowym potrzebnym do podniesienia poziomu bezpieczeństwa w Europie w różnych jego wymiarach jako kontynuacja działań przygotowawczych rozpoczętych w wymienionej dziedzinie, w ramach której Stany Zjednoczone inwestują pięciokrotnie więcej niż Europa. Stanowi to wkład Komisji do szerszej agendy UE zajmującej się wyzwaniami i zagrożeniami dla Europy, określonymi między innymi w Europejskiej Strategii Bezpieczeństwa zatwierdzonej przez Radę Europejska. Stanowi to uzupełnienie działań i wysiłków wykonywanych przez Państwa Członkowskie i inne instytucje UE.

Może pociągnąć to za sobą rozwój wiedzy i technologii posiadających europejską wartość dodaną w celu skutecznego przewidywania, monitorowania i łagodzenia skutków nowych zagrożeń dla bezpieczeństwa, takich jak bio-terroryzm, cyberprzestępstwa i światowe bezpieczeństwo, oraz zapewnienia Europie właściwej pozycji w złożonych sieciach badawczych.

Działania UE w dziedzinie rozpowszechniania wyników badań zostaną odpowiednio wzmocnione, podobnie jak uczestnictwo i przewodnictwo Europy w światowych inicjatywach.

c) Połączenie Europy za pomocą sieci europejskich

W dziesięć lat po podjęciu inicjatywy stworzenia sieci transeuropejskich, rozwój szkieletu głównych osi w Unii Europejskiej ulega stagnacji. Jednak ruch w sieci nadal rośnie, a rozszerzenie spowoduje dodatkowy wzrost ruchu drogowego, kolejowego i w infrastrukturach energetycznych. Koszty zatorów w ruchu szacowane są na 1% PKB, który wzrośnie dwukrotnie do 2020 r. Jeżeli nie podejmie się żadnych działań, większość wzrostu przypadnie na ruch drogowy prowadząc do bardzo negatywnych konsekwencji w kwestii zatłoczenia na drogach, ochrony środowiska, bezpieczeństwa i jakości życia. Jeżeli nie podejmie się żadnych działań, Europa nie zostanie połączona a jej potencjału wzrostu poniesie konsekwencje spowodowane upadającą infrastrukturą.

Wysoko wydajne sieci transeuropejskie są niezbędnym katalizatorem stałego przepływu towarów, obywateli i energii w rozszerzonej Unii. Przyczynia się to nie tylko do konkurencyjności, ale stanowi również namacalny symbol integracji europejskiej. Niewykorzystany przez ludzi i firmy potencjał wynikający z lepszych połączeń transportowych szacowany jest na 0,23% PKB, co oznacza około miliona stałych miejsc pracy. Projekty takie jak linie kolei szybkobieżnej czy europejski system nawigacji satelitarnej Galileo pobudzą dziedziny przemysłu europejskiego przodujące w kwestiach technologicznych.

Działania na rzecz tworzenia skutecznego i trwałego systemu transportu oraz niezawodnych dostaw energii są więc kwestiami absolutnie koniecznymi do osiągania lepszych wyników w gospodarce. Brak działań może tylko powodować rzeczywiste koszty.

Opłacalność inwestycji wznosi się ponad granice państwowe. Zachęca to rządy narodowe, które odniosły niepowodzenie, do przyjęcia perspektywy europejskiej i refleksji nad przedkładaniem programów krajowych, szczególnie w okresie ogromnej presji wywieranej na budżety krajowe. Koordynacja i uczestnictwo Unii Europejskiej w finansowaniu z położeniem szczególnego nacisku na działania transgraniczne może zapewnić spójność w skali całego kontynentu, długotrwałą stabilność i może wymóc większe zaangażowanie sektora prywatnego.

* Na przykład, ,autostrady morskie" mogłyby odciążyć drogowy przewóz towarów (przykładowo 7,6 miliona ton towarów mogłoby każdego roku zostać przewiezione tą drogą z Rotterdamu do Bilbao, co zmniejszyłoby o 10% transport drogowy na tej trasie). Może to jednak zadziałać tylko dzięki koordynacji na poziomie UE.

* Tunel kolejowy Mont-Cenis łączący Lyon z Turynem potroiłby obecną wydajność i połączyłby najbardziej dynamiczne regiony Europy z samym sercem nowych Państw Członkowskich. Nie można jednak rozpocząć realizacji tego zamierzenia bez wsparcia ze strony UE.

Koszt całości transeuropejskich sieci szacowany jest na 600 miliardów euro. Nowe wytyczne dla sieci transeuropejskich przedstawione Radzie Europejskiej w grudniu 2003 r. proponują lepszą współpracę między Państwami Członkowskimi oraz większą koncentrację działań na rzecz określonych projektów priorytetowych w określonym czasie.

Obejmuje to wzajemne połączenie krajowych sieci szybkobieżnej kolei do roku 2012, rozwinięcie sieci kolejowego transportu towarowego w Europie środkowej do roku 2015 oraz pakietu na rzecz połączenia portów oraz transportu lądowego do roku 2010.

Całkowity koszt inwestycji niezbędnych do zrealizowania 26 priorytetowych projektów w transporcie sięga 220 miliardów euro do 2020 r., z największym natężeniem finansowania między rokiem 2007 a 2013. Szacuje się, że udział sektora prywatnego w dofinansowaniu tych projektów powinien wynosić ok. 20% całości kosztów, podczas gdy pozostałe koszty będą wspólnie finansowane z budżetów krajowych przy dofinansowaniu w wysokości 20% z budżetu Wspólnoty.

Fundusze europejskie potrzebne są również do zapewnienia, że dostawy energii w Europie przebiegają ponad granicami państwowymi oraz do rozwijania odnawialnych źródeł energii i czystych paliw; ich koszt szacuje się na ok. 100 miliardów euro. Inicjatywy wspólnotowe potrzebne są do podwyższenia wpływu i atrakcyjności odnawialnych źródeł energii i wydajności energetycznej oraz do osiągnięcia uzgodnionych celów, takich jak zapewnienie do roku 2010, że 22% energii elektrycznej pochodzi ze źródeł odnawialnych.

Unia będzie także musiała kontynuować swoje wysiłki na rzecz usuwania barier utrudniających tworzenie Rynku Wewnętrznego w dziedzinie telekomunikacji oraz zapewnienia dostępności bezpiecznej szerokopasmowej infrastruktury sieciowej we wszystkich regionach, poświęcając szczególną uwagę ryzyku pojawienia się podziału cyfrowego między obszarami miejskimi i wiejskimi.

d) Poprawa jakości edukacji i kształcenia w Unii

Kapitał ludzki jest jednym z głównych czynników wzrostu gospodarczego. Jeden dodatkowy rok edukacji może zwiększyć zagregowaną produktywność o 6,2% dla przeciętnego kraju europejskiego. Tymczasem w latach 1995-2000, inwestycje publiczne w edukację i kształcenie jako procent PKB spadły w większości Państw Członkowskich. UE pozostaje w tyle za swoimi konkurentami w kwestii liczby osób z wyższym wykształceniem, umiejętności osiąganych na zakończenie szkoły i uczestniczenia w kształceniu ustawicznym. Istnieją także ogromne zróżnicowania w osiągnięciach między jednym Państwem Członkowskim a drugim. W perspektywie tych malejących wskaźników istnieje pilna potrzeba przyśpieszenia tempa reform i modernizacji europejskich systemów edukacji i kształcenia. Globalizacja, zmiany technologiczne i demograficzne wymagają elastycznej i mobilnej siły roboczej z właściwymi i ciągle podnoszonymi umiejętnościami.

Polityka edukacyjna jest obszarem, w którym bliskość w stosunku do obywateli oraz różnorodność kulturowa są bardzo istotne, stąd też władze krajowe i lokalne odgrywają pierwszoplanową rolę. Całkowita modernizacja systemów edukacji i kształcenia we Wspólnocie jest głównym zagadnieniem poruszanym w Strategii Lizbońskiej. W konsekwencji Rada Europejska przyjęła wspólne cele oraz harmonogram prac prowadzące do przekształcenia systemów edukacji i kształcenia w wydajne i dostępne dla każdego obywatela systemy kształcenia ustawicznego, oraz wspierające zbliżanie tych systemów w celu podniesienia ogólnych norm. Nacisk położony jest na poprawę jakości edukacji i kształcenia (reforma programów nauczania, nowe metody, gwarancja jakości), na zwiększenie dostępu do kształcenia i szkolenia na wszystkich etapach życia (włączając naukę droga elektroniczną) oraz na otwieranie kształcenia i szkolenia na zewnętrzne wpływy różnego rodzaju od rynku do światowej konkurencji.

Ta praca wymaga wsparcia ze strony UE, ponieważ płynące z niej korzyści będą na skalę całego kontynentu, a poszczególne Państwa Członkowskie nie dysponują wystarczającymi zasobami. Poza wsparciem udzielanym w ramach polityki spójności zagadnieniom infrastrukturalnym oraz podstawowej edukacji i kształcenia, pomoc Unii przybiera dwie podstawowe formy: wsparcia indywidualnej mobilności (np. studentów, nauczycieli, wykładowców akademickich czy trenerów); oraz wsparcia partnerstwa i sieci międzyszkolnych, między uniwersyteckich i między firmami szkoleniowymi w różnych krajach. Najważniejszym celem będzie wspieranie mobilności studentów, nauczycieli, wykładowców akademickich i trenerów, nie zapominając o wiedzy i dobrych praktykach. Wielostronna transgraniczna mobilność w obszarze, który chociaż przez wszystkich uznany za ogromnie istotny, nie może być skutecznie zorganizowany czy finansowany na poziomie krajowym. Działania UE mogą dostarczyć ram i finansowego wsparcia tylko tam, gdzie popyt w obecnych programach daleko przekracza podaż.

Następujące cele będą obejmować:

Udział 3 milionów studentów uniwersyteckich w programach na rzecz mobilności do roku 2010 (w 2002 r. był to 1 milion) co oznacza, że około 10% studentów będzie miało możliwość wyjechania na studia za granicę i czerpania płynących z tego korzyści;

Zaangażowanie rocznie około 150 tysięcy uczestników szkoleń zawodowych w działania na rzecz mobilności do roku 2013;

Udział 10% społeczności szkolnej (nauczycieli i uczniów) w działania na rzecz mobilności w trakcie trwania programu;

Udział 50 tysięcy osób dorosłych w działaniach na rzecz mobilności związanej z kształceniem ustawicznym do roku 2013.

Wynik działań ma stanowić ogromny wkład w ponowne ustanowienie Europy jako bieguna doskonałości edukacji i kształcenia.

e) Agenda polityki społecznej: Pomoc społeczeństwu europejskiemu w przewidywaniu i zarządzaniu zmianami

Szybkie zmiany w warunkach międzynarodowej konkurencji prowadzą do nowego podziału pracy, który ma wpływ na wszystko. Korzyści płynące z niego są szeroko rozpowszechnione, jednak w połączeniu ze słabym wzrostem gospodarczym mogą spowodować wzrost bezrobocia i społeczne wykluczenie. Na tym tle, UE musi przewidzieć i towarzyszyć nadchodzącym zmianom: jest to samo sedno europejskiego modelu spójności społecznej i wzrostu gospodarczego.

Unia potrzebuje dostosowywać zmiany, wywoływać je, a następnie przyswajać. Poprzez dynamiczne podejmowanie się wyzwań związanych z szybkimi zmianami w warunkach międzynarodowej konkurencji, Agenda Polityki Społecznej jest unijną mapą drogową dla polityki i działań w obszarze zatrudnienia i spraw społecznych, stanowiąc część całości Strategii Lizbońskiej. Poprzez połączenie prawodawstwa, otwartej metody koordynacji i dialogu społecznego, oraz przy wsparciu z budżetu UE, agenda jest instrumentem służącym modernizacji europejskiego modelu społecznego.

Agenda Polityki Społecznej powinna pomóc Europie osiągnąć jej cały potencjał poprzez wzmacnianie polityki społecznej jako czynnika produktywności oraz poprzez poświęcanie uwagi kosztom polityki ,niespołecznej".

UE musi zapewnić właściwe ramy prawne, aby stworzyć równe reguły gry dla firm i pracowników poprzez ustanowienie właściwych norm społecznych i podstawowych praw. Działania UE funkcjonują także jako katalizator poprzez ułatwianie określania i wdrażania środków reformy przez Państwa Członkowskie na ich rynku pracy i w politykach społecznych, i pełniąc tę funkcję przyczyniają się do znaczącego rozwoju polityki przy skromnych środkach finansowych. Szczebel wspólnotowy jest także najbardziej właściwym miejscem dla skutecznego wspierania dialogu społecznego, jak przewiduje Traktat.

* Aby stawić czoła nowym wyzwaniom wspólnym dla wszystkich Państw Członkowskich oraz aby zarządzać zmianami w kontekście rozszerzenia, globalizacji i starzenia się społeczeństwa, Agenda Polityki Społecznej powinna być jeszcze bardziej wzmocniona.

* W ostatnim wiosennym raporcie Komisja wezwała do ustanowienia Partnerstwa Europejskiego na rzecz zmian, mechanizmów trójstronnych mających na celu określenie wspólnych wyzwań i właściwej reakcji na zmiany. Układy zbiorowe próbują ująć coraz szerszy zakres problemów wykraczających poza typowe kwestie związane z płacami i czasem pracy oraz są rozwijane jako instrumenty służące przewidywaniu i zarządzaniu zmianami. Partnerstwo powinno również zająć się kwestiami związanymi z nowym międzynarodowym podziałem pracy, wynikającym z globalizacji, ze szczególnym naciskiem na poszczególne sektory.

Działanie na poziomie UE są uzasadnione, ponieważ:

* UE zapewnia właściwe ramy, aby stworzyć równe warunki dla wszystkich firm poprzez ustanowienie wspólnych norm i praw społecznych oraz swobodnego przepływu pracowników.

Wspieranie zapobiegania oraz ustanowienie minimalnych norm bezpieczeństwa i higieny znacząco zmniejszyło występowanie chorób zawodowych oraz ilość wypadków. Jednakże, całkowity koszt ponoszony przez gospodarkę nadal wynosi między 2,6% a 3,8% PKB, świadcząc o wysokich kosztach gospodarczych braku właściwej obowiązującej legislacji. Komisja apeluje o dążenie do celu, którym jest całkowite zmniejszenie o 15% częstotliwości występowania wypadków przy pracy w każdym Państwie Członkowskim.

Obecnie 30 milionów osób czerpie korzyści z koordynacji na poziomie UE przepisów dotyczących ubezpieczeń społecznych w trakcie swojego czasowego pobytu w Państwie Członkowskim innym niż kraj stałego zamieszkania. Wprowadzenie w życie europejskiej karty ubezpieczenia zdrowotnego powinno umożliwić osiągnięcie docelowego poziomu 100 milionów osób.

* Koordynacja polityki UE działa jako katalizator, przyczyniając się do znaczącego rozwoju polityki w Państwach Członkowskich przy skromnych środkach finansowych.

Europejska Strategia na rzecz Zatrudnienia przynosi reformy strukturalne na rynkach pracy Państw Członkowskich. Dalsze wypełnianie luki między obecną a docelową stopą zatrudnienia wymaga utworzenia 16 milionów miejsc pracy. Samo wykorzystanie potencjału starszych pracowników przyniosłoby około 7 milionów miejsc pracy. Całkowity koszt niewykorzystania w pełni siły roboczej szacowany jest na około 9% PKB Unii, co stanowi 825 miliardów euro.

* Poziom wspólnotowy jest także najbardziej właściwym miejscem, aby skutecznie poprawiać jakość stosunków przemysłowych oraz wspierać dialog społeczny, jak przewiduje Traktat.

Dyrektywa w sprawie ustanowienia Europejskiej Rady Zakładowej ma na celu wspieranie informowania i konsultowania pracowników na poziomie transnarodowym. Jeżeli ilość zainteresowanych pracowników zostałaby zwiększona do 80% (z obecnych 65%) dodatkowe 2,5 do 3 milionów pracowników mogłoby skorzystać z tych mechanizmów, osiągając w ten sposób poziom około 21,5 miliona pracowników w całej Europie i ułatwiając tym samym restrukturyzację.

W świetle faktów przedstawionych powyżej, niniejsza tabela zawiera finansowe zobrazowanie dla sekcji 1:

>TABELPOSITION>

2. Większa spójność na rzecz wzrostu i zatrudnienia

Poprzez swoją politykę spójności Unia wniosła istotny wkład do harmonijnego, zrównoważonego i stałego rozwoju. Dzięki mobilizacji niewykorzystanego potencjału Europy, polityka spójności pobudziła także ogólną wydajność gospodarki zmniejszając jednocześnie zróżnicowanie gospodarczo-społeczne.

Wartość dodana polityki spójności

W przyszłości należy dalej wzmacniać poniższe kluczowe cechy sukcesu europejskiej polityki spójności w podnoszeniu wydajności gospodarczej przyszłych regionów i Państw Członkowskich:

* Koncentracja zasobów na cele inwestycyjne, aby zwiększyć i poprawić kapitał fizyczny i ludzki i w ten sposób mieć maksymalny wpływ na konkurencyjność i wzrost. To właśnie koncentracja pozwoliła większości mniej rozwiniętych regionów w czterech najbiedniejszych krajach, głównym beneficjentom tej polityka w odniesieniu do finansów, osiągnąć średni wzrost gospodarczy wyższy od średniej UE w latach 1995-2001;

* Poszanowanie zasad jednolitego rynku, na przykład w stosunku do polityki konkurencji i zamówień publicznych. Wymierne efekty można dostrzec we wzroście wewnątrzwspólnotowej wymiany handlowej, w szczególności między mniej rozwiniętymi regionami i Państwami Członkowskimi a resztą UE. W przypadku polityki spójności oznacza to, że ponad jedna czwarta wydatków w ramach programów dla tych obszarów zwraca się pozostałym krajom Unii w postaci wzrostu eksportu;

* Nacisk na tworzenie miejsc pracy w nowych obszarach, aby łatwiej poradzić sobie ze skutkami zmian gospodarczych i społecznych z powodu nowego międzynarodowego podziału pracy. Na przykład, poza regionami mniej rozwiniętymi, poprzednią generację programów w latach 1994-99 wsparło około 300 tysięcy małych przedsiębiorstw, przyczyniając się do stworzenia około 500 tysięcy nowych miejsc pracy;

* Wkład do partnerstwa i dobrego zarządzania. System wielopoziomowego zarządzania angażującego władze wspólnotowe, narodowe, regionalne i lokalne oraz wszystkie zainteresowane strony pomaga zapewnić, że działania są dostosowane do warunków i że istnieje rzeczywiste zaangażowanie w osiągnięcie sukcesu (,własność");

* Efekt dźwigni jako skutek zasady współfinansowania, która mobilizuje dodatkowe środki na nowe inwestycje zarówno z sektora publicznego jak i prywatnego. Każde euro wydane z budżetu UE w ramach polityki spójności pobudza inwestycje wynoszące 0,9 euro w regionach najsłabiej rozwiniętych (obszary objęte celem 1) oraz 3 euro w innych regionach (obszarach objętych celem 2).

* Skuteczne wsparcie dla innych unijnych polityk sektorowych.

o poprzez inwestowanie we wdrażanie prawodawstwa wspólnotowego, polityka spójności pomaga regionom mniej uprzywilejowanym spełnić normy UE na przykład w dziedzinie ochrony środowiska.

o w sektorach takich jak edukacja, transport i energia, polityka spójności oferuje wsparcie na dużą skalę nowych inwestycji, szczególnie w mniej rozwiniętych regionach i Państwach Członkowskich.

W przyszłości, najważniejszym pozostaje utrzymanie skutecznej polityki na poziomie europejskim w celu wspierania modernizacji i szybszego wzrostu w regionach mniej rozwiniętych oraz zapewnienie produktywnego zatrudnienia większej liczbie osób w całej Unii. Jednak wymieniona polityka także wymaga pewnych reform, aby lepiej stawiać czoła nowym wyzwaniom.

Niesłychanym wyzwaniem dla konkurencyjności i wewnętrznej spójności Unii jest obecne rozszerzenie. W rozszerzonej Unii, przeciętny PKB per capita będzie ponad 12% niższy niż był dla Piętnastki, podczas gdy zróżnicowanie w dochodach ulegnie podwojeniu.

Reforma musi skoncentrować się na konkurencyjności, stałym rozwoju i zatrudnieniu, jak zostało ustalone podczas Rady Europejskiej zgromadzonej w Lizbonie i Göteborgu w kontekście wzmożonej konkurencji, globalizacji i ogólnego starzenia się społeczeństwa. W przyszłości, wyzwaniem będzie zapewnienie, że cele ustalone w Lizbonie i Göteborgu oraz przewidywanie zmian wynikających z nowego międzynarodowego podziału pracy są systematycznie wprowadzane od początku do projektów wszystkich krajowych i regionalnych strategii rozwoju.

Jako wysiłek na rzecz poprawy jakości wydatkowania pieniędzy w następnym okresie zgodnie z celami ustalonymi w Lizbonie i Göteborgu, Komisja proponuje, aby polityką spójności kierowała ogólna strategia. W tym celu, Komisja zamierza przedstawić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie dokument strategiczny ustanawiający priorytety w polityce spójności, włączając w to niezbędne środki do przewidzenia zmian gospodarczych i społecznych.

Komisja przewiduje również uproszczone i przejrzyste ramy priorytetowe w celu zrealizowania agend z Lizbony i Göteborga w sposób zróżnicowany zależnie od okoliczności, z trzema priorytetami (zastępującymi obecne cele) w następujący sposób:

- Konwergencja. Największy wysiłek należy skupić na słabo rozwiniętych regionach i Państwach Członkowskich rozszerzonej Unii. Obejmie to także regiony, które nie zakończyły jeszcze procesu konwergencji, ale wsparcie nie będzie im już przysługiwać, ponieważ ich poziom dochodów na osobę będzie stosunkowo wyższy w rozszerzonej Unii (tzw. ,efekt statystyczny"). Wysiłki w ramach programów konwergencji będą poświęcone modernizacji i podniesieniu fizycznego i ludzkiego kapitału w celu zwiększenia długoterminowej konkurencyjności, wsparcia trwałości środowiskowej i zapewnienia większego wkładu do ogólnych dokonań gospodarczych Unii, rozwijając jednocześnie najlepsze praktyki w ramach zarządzania i zdolności administracyjnych.

- Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie. Programy na rzecz konkurencyjności regionalnej i zatrudnienia obejmą pozostałe regiony i Państwa Członkowskie, ponieważ istotne potrzeby nadal istnieją w całej Unii, jako wynik restrukturyzacji gospodarczej i społecznej oraz innych niedogodności. Aby zapewnić wartość dodaną działań Wspólnoty, interwencje będą musiały skoncentrować się na ograniczonej liczbie priorytetów polityki powiązanych z agendą z Lizbony i Göteborga, gdzie będą stanowić wartość dodaną oraz będą wywierać efekt mnożnikowy na polityki krajowe i regionalne. Programy związane z zatrudnieniem będą opracowywane na poziomie krajowym. Programy rozwoju regionalnego zostaną uproszczone włącznie z odejściem od obecnego systemu, według których Komisja musi dokonać wyboru małych obszarów na poziomie subregionalnym. Właściwa równowaga zostanie określona między geograficznym a tematycznym aspektem celowości działań w kontekście sporządzania wieloletniego planu rozwoju. Wsparcie dla regionów, które nie spełniają już kryteriów do udziału w programach konwergencji, nawet jeżeli nie jest to efekt statystyczny rozszerzenia, zostanie ujęte w tym punkcie.

- Europejska współpraca terytorialna w postaci transgranicznych i transnarodowych programów. Programy będą starały się rozwiązywać konkretne problemy, które pojawiają się w osiąganiu konkurencyjnej i zrównoważonej gospodarki w obszarach Państw Członkowskich, które są podzielone granicami krajowymi. Nacisk zostanie położony na wsparcie wymiany doświadczeń i dobrych praktyk, przyczyniając się do integracji gospodarczej na całym terytorium UE oraz bardziej harmonijnego i stałego rozwoju.

W świetle faktów przedstawionych powyżej, niniejsza tabela zawiera finansowe zobrazowanie dla sekcji 2:

>TABELPOSITION>

3. Zrównoważone zarządzanie i ochrona zasobów naturalnych: rolnictwo, rybołówstwo i środowisko naturalne

Nowe Państwa Członkowskie (i kolejne, które maja przystąpić) oznaczają dodatkowe 75 milionów konsumentów i dodatkowe 4 miliony rolników w Unii Europejskiej. Rozszerzenie oznacza znacznie szerszy rynek, większą konkurencję oraz wyzwanie spełnienia wysokich norm w odniesieniu do jakości i bezpieczeństwa produktów oraz ochrony środowiska. Wczesne podjęcie przez Państwa Członkowskie decyzji o zastąpieniu właściwych, kosztownych i częściowo sprzecznych polityk krajowych przez wspólna politykę określoną w Traktacie spowodowana była spodziewaną wartością dodaną w odniesieniu do zapewniania swobodnego obrotu produktami rolnymi i unikania zakłóceń konkurencji wewnątrz Wspólnoty Europejskiej, wspierania stabilnej podaży oraz poprawie konkurencyjności na rynku wewnętrznym i na rynkach zewnętrznych.

Od tego czasu, wspólna polityka rozwijała się włączając w swój zakres dodatkowe kwestie zainteresowania publicznego jak jakość produkcji, ochrona środowiska, dobrostan zwierząt i żywe tereny wiejskie, które stanowią około 80% terytorium europejskiego. Bierze także pod uwagę potrzebę wspierania rolników produkujących i zabezpieczających dobra publiczne w najbardziej skuteczny sposób. W konsekwencji, WPR rzeczywiście dostarczała przez długi czas wartość dodaną przy kosztach znacznie niższych niż gdyby Państwa Członkowskie kontynuowały swoje oddzielne polityki rolne.

W czerwcu ubiegłego roku zdecydowano o wprowadzeniu fundamentalnej reformy Wspólnej Polityki Rolnej (WPR), której opracowywanie dobiega końca wraz z drugim pakietem, po którym ma jeszcze zostać przedstawiona w połowie 2004 r. propozycja w sprawie cukru. Reforma jest opracowana tak, aby zapewnić stabilne ramy działania sektora do 2013 r.

Wymieniona reforma ma na celu osiągnięcie celów związanych z konkurencyjnością, solidarnością i lepszą integracją kwestii ochrony środowiska, stając się tym samym kluczowym krokiem na drodze realizacji strategii rozwoju ustalonej w Lizbonie i Göteborgu. Obejmuje ona:

* Znaczące uproszczenie środków wsparcia rynkowego i bezpośredniego wsparcia finansowego poprzez uniezależnienie płatności bezpośrednich wypłacanych rolnikom od produkcji.

* Dalsze wzmacnianie rozwoju obszarów wiejskich poprzez transfer funduszy z sektora wsparcia rynkowego do sektora rozwoju obszarów wiejskich dzięki zmniejszeniu płatności bezpośrednich dla dużych gospodarstw (modulacji), łącząc w ten sposób dwa filary WPR, które się wzajemnie uzupełniają we wspieraniu stałego rozwoju gospodarstw rolnych i ludności wiejskiej.

* Mechanizm dyscypliny finansowej zgodny z decyzją Rady Europejskiej mający na celu ustalenie poziomu wydatków na wsparcie rynkowe i bezpośrednią pomoc w latach od 2007 do 2013.

Przyczyniając się do celów stałego rozwoju i będąc stale wzmacnianą, przyszła polityka rozwoju obszarów wiejskich po 2006 r. będzie koncentrować się na trzech głównych celach:

- podnoszenie konkurencyjności sektora rolniczego poprzez wsparcie na rzecz restrukturyzacji (np. pomoc inwestycyjna dla młodych rolników, środki informacyjne i promocyjne);

- wspieranie środowiska i terenów wiejskich poprzez wsparcie zarządzania gruntami, włączając w to współfinansowanie działań na rzecz rozwoju obszarów wiejskich związanych z miejscami ochrony przyrody w ramach programu Natura 2000 (np. programy rolno-środowiskowe, zalesianie i środki przewidziane dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania);

- poprawa jakości życia na obszarach wiejskich i wspieranie zróżnicowania działalności gospodarczej poprzez środki skierowane do sektora rolniczego i innych uczestników życia na wsi (np. jakościowa reorientacja produkcji, jakość żywności, odbudowa małych miast).

Wspólna Polityka Rybołówstwa (WPRyb) jest warunkiem równego traktowania i wyrównanych szans gospodarczych dla rybaków i regionów przybrzeżnych Państw Członkowskich. Jej znaczenie wzrasta w odniesieniu do zapewniania zrównoważonych połowów z racji zmniejszania się zasobów rybnych, biorąc pod uwagę w zrównoważony sposób aspekty środowiskowe, gospodarcze i społeczne.

Od 1 stycznia 2003 r. nowa zreformowana Wspólna Polityka Rybołówstwa, bardziej skoncentrowana na zrównoważonym wykorzystaniu żywych zasobów wodnych opartym na opinii naukowej oraz na ostrożnym podejściu do zarządzania rybołówstwem i akwakulturą, została ściśle zintegrowana ze wspólnotową polityką stałego rozwoju.

Osiągnięcie celów polityki ustalonej w Lizbonie i Göteborgu, a mianowicie rozwoju gospodarki europejskiej przyczyniającej się do wzrostu gospodarczego przy jednoczesnym zmniejszaniu negatywnego oddziaływania na środowisko, wymaga ciągłego zobowiązania do zrównoważonego wykorzystania i zarządzania zasobami oraz ochrony środowiska. Polityka ochrony środowiska jest zasadniczym uzupełnieniem jednolitego rynku i poprawia jakość życia. Obywatele europejscy coraz częściej postrzegają dostęp do czystego środowiska jako swoje prawo i oczekują od UE gwarancji tego prawa oraz zapewnienia, że Państwa Członkowskie właściwie wdrażają politykę ochrony środowiska. Ważne działania przewidziane do realizacji w latach 2006-2012 w ramach powyższych priorytetów obejmują:

* Wdrożenie Programu Zmian Klimatycznych, uwzględniającego szereg środków do zapewnienia, że osiągnięty jest cel Protokołu z Kioto w odniesieniu do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych;

* Wdrożenie strategii tematycznych skierowanych do konkretnych priorytetów środowiskowych, np. gleby, jakość powietrza, pestycydy, środowisko morskie, środowisko miejskie, zrównoważone wykorzystanie i zarządzanie zasobami oraz utylizacja odpadów.

* Wdrożenie tzw. ETAP Environmental Technology Action Plan - Planu Działania na rzecz Technologii Środowiskowych - aby wykorzystać cały potencjał technologii środowiskowych, zmniejszając presję na naturalne zasoby oraz mając na celu poprawę jakości życia obywateli europejskich, pobudzając jednocześnie konkurencyjność i wzrost gospodarczy, wspierając dalej rolę lidera, jaką UE podejmuje w rozwijaniu i stosowaniu technologii środowiskowych.

* Rozwój i wdrożenie programu Natura 2000 tworzącego sieć miejsc chronionych ze względu na bio-różnorodność oraz wdrożenie planu działania na rzecz bio-różnorodności.

W świetle powyższego, podjęte zobowiązania muszą być przestrzegane, a Unia Europejska musi zarządzać swoimi zasobami naturalnymi jako przełożenie europejskiego modelu wzrostu i spójności na zarządzanie jej środowiskiem.

W świetle faktów przedstawionych powyżej, niniejsza tabela zawiera finansowe zobrazowanie dla sekcji 3:

>TABELPOSITION>

B. Nadanie pełnej wartości obywatelstwu europejskiemu

1. Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości

Wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość są podstawowymi wartościami, które stanowią kluczowe elementy europejskiego modelu społeczeństwa.

Poprzez włączenie Karty Praw Podstawowych do Konstytucji, Unia będzie miała prawny obowiązek zapewnienia nie tylko ich poszanowania, ale również czynnego wspierania.

Jednoznacznie stwierdzono, że wyzwaniom stawianym przez imigrację, kwestie azylu, zwalczanie przestępczości i terroryzmu nie można sprostać środkami podejmowanymi wyłącznie na poziomie krajowym.

W tym kontekście, rozwijanie tego wymiaru Unii Europejskiej jest nową granicą integracji: prawdziwa przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości jest niezbędną podstawową konstrukcją Unii Europejskiej, sercem politycznego projektu rozszerzonej Unii.

Działania na poziomie Unii zapewniają sprawiedliwy podział obowiązków, włącznie z podziałem obciążenia finansowego, i podnoszą świadomość na temat dzielonych spraw i wartości, ułatwiając tym samym powstawanie wspólnego podejścia.

Rozszerzenie zwiększy liczbę obywateli, którzy oczekują na korzyści czerpane z życia w obszarze wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości na niespotykana skalę, oraz przyniesie szczególne wyzwania, np. w dziedzinie bezpieczeństwa na granicach zewnętrznych.

(i) Granice zewnętrzne/imigracja

* Unia musi zarządzać swoimi granicami zewnętrznymi w sposób zintegrowany, aby w skoordynowany sposób stawić czoła legalnej imigracji i chronić przed nielegalnym przekraczaniem granicy zewnętrznej, która po rozszerzeniu będzie wynosić około 6 tysięcy kilometrów na lądzie i ponad 85 tysięcy kilometrów na morzu.

Kluczowym celem w tym obszarze jest stworzenie przez Agencję ds. Granicy Europejskiej, Służb Europejskiej Straży Granicznej, posiadających wystarczające środki do wykonywania zadań nadzoru i kontroli granic w ramach wsparcia władz krajowych.

* UE będzie nadal stawiać czoła wyzwaniom mającym zapewnić poszanowanie obowiązków ochrony międzynarodowej w kontekście przepływów migracyjnych oraz osób ubiegających się o azyl. Wspólna polityka azylowa oparta na sprawiedliwym podziale obowiązków i obciążenia finansowego pomiędzy Państwa Członkowskie zapewni jednolite warunki przyjęcia ponad 400 tysięcy osób ubiegających się każdego roku o azyl w rozszerzonej Unii, zniechęcając przy tym osoby, których wnioski są nieuzasadnione.

* Wspólna polityka imigracyjna jest niezbędna w celu skutecznego zarządzania stałymi przepływami migracyjnymi, potrzebnego aby sprostać potrzebom rynku pracy. W świetle zmian demograficznych, osoby migrujące przyczynią się do wzrostu gospodarczego, konkurencyjności i stałego rozwoju UE. W tym zakresie, Unia musi wdrożyć środki w ramach tej dziedziny polityki, aby dostarczyć bodźców i wsparcia działaniom Państw Członkowskich mając na celu wsparcie integracji obywateli państw trzecich zamieszkujących w krajach UE.

Skuteczna integracja imigrantów jest więc zarówno kwestią spójności społecznej jak i warunkiem wstępnym wydajności gospodarczej. Liczba obywateli państw trzecich już mieszkających w UE wynosi w sumie 14,3 miliona osób, przy czym szacowany roczny napływ wynosi 1,5 miliona osób.

Finansowa interwencja UE powinna mieć na celu uzupełnienie i wsparcie działań poszczególnych Państw Członkowskich oraz koordynowania w obszarze gdzie kwestie z natury są transnarodowe:

Zaangażowanie co najmniej 5% obywateli państw trzecich przebywających legalnie na terytorium UE (10% w sposób niebezpośredni) w programy i działania takie jak dostęp do usług, odnalezienie się w życiu społecznym, tworzenie sieci, wymianę najlepszych praktyk między podmiotami. Również, szczególnym celem w odniesieniu do integracji będzie zapewnienie szczególnych usług integracyjnych dla 20% nowo przybyłych obywateli z państw trzecich (kursy orientacji, kursy językowe).

Rozwinięcie wspólnego instrumentu na rzecz powrotu obywateli państw trzecich przebywających nielegalnie na terytorium UE lub osób nieregularnie przemieszczających się do UE stanie się niezbędnym uzupełnieniem dla polityki popierającej stałą migrację.

(ii) Sprawiedliwość/bezpieczeństwo

* Zapewnienie bezpieczeństwa poprzez zapobieganie i zwalczanie przestępczości i terroryzmu pozostanie kluczowym wyzwaniem dla Unii. Priorytety będą obejmować: działanie na rzecz rozwoju i wzmacniania Europolu oraz Europejskiej Akademii Policyjnej w celu wzmacniania współpracy i wymiany między zainteresowanymi stronami; oraz większy nacisk na działania zapobiegawcze przeciwko przestępstwom, w szczególności w odniesieniu do nowych form i środków poważnej przestępczości zorganizowanej, aby zaspokoić potrzebę bezpieczeństwa jako warunku wstępnego dla administracyjnego, społecznego i gospodarczego zrównoważenia społeczeństw europejskich. Przykłady działań na poziomie UE obejmują:

- Osiągnięcie poziomu 10% wyższych urzędników policji, wyszkolonych w Europejskiej Akademii Policyjnej i mających pośredni wpływ na ok. 60% urzędników policji w całej UE poprzez rozpowszechnianie wspólnych modułów szkoleniowych.

- Wzrost o 75% do 2013 r. wymiany istotnych informacji między organami przestrzegania prawa krajowego a Europolem.

* Rzeczywisty obszar sprawiedliwości jest naturalnym uzupełnieniem skutecznej swobody przepływu poprzez zapewnienie pewności prawnej dla transakcji transgranicznych oraz zajmowanie się transgranicznymi problemami prawnymi związanymi z kwestiami osobowymi i rodzinnymi. Potrzebne są działania na rzecz zapewnienia dostępu do skutecznego wymiary sprawiedliwości oraz ścisłej współpracy sądowej jak również wspólnego podejścia do przestępczości poprzez odmówienie ,bezpiecznego schronienia" przestępcom.

*

* Eurojust będzie jeszcze wzmacniane w celu wzmocnienia koordynacji i współpracy między policją śledczą a prokuraturą, które zajmują się poważną przestępczością transgraniczną.

*

2. Dostęp do podstawowych dóbr i usług

Europejczycy oczekują również dostępu do różnych poziomów dóbr i usług ogólnego interesu powiązanych z europejskim modelem społeczno-gospodarczym:

* Ochrona obywateli przed tak zróżnicowanymi niebezpieczeństwami jak klęski żywiołowe, kryzysy zdrowotne i środowiskowe jest jednym z obszarów, w którym Unia może dostarczyć wartości dodanej tam, gdzie działania poszczególnych Państw Członkowskich nie mogą zapewnić właściwej reakcji na niebezpieczeństwa o skutkach transnarodowych lub tam gdzie skala danego kryzysu wymaga europejskiej solidarności.

- Rozwijanie tego aspektu oznacza wzmocnienie norm bezpieczeństwa i ochrony w celu osiągnięcia czystych źródeł energii i systemów transportu oraz zastosowanie norm środowiskowych, aby zapewnić, że podstawowe naturalne walory rekreacyjne (powietrze, woda, gleby) są wolne od substancji zagrażających zdrowiu.

- Obywatele oczekują od UE ochrony przed katastrofami na dużą skalę. W okresie średnioterminowym UE będzie coraz częściej wzywana do wzmacniania swoich zdolności reakcji w wypadku kataklizmów przekraczających możliwości krajowe i maksymalizacji skuteczności środków dostępnych w całej UE.

- Jako konsumenci, obywatele zależą od dostawców i władz publicznych, którzy powinni zapewnić bezpieczeństwo oferowanych przez nich dóbr i usług. Lepsze informacje i wyraźne przesłania są niezbędne, aby obywatele mogli świadomie dokonywać wyborów w kwestii kupna dóbr i usług. Unia musi sama zaangażować się, wraz z krajowymi władzami, w zapewnienie bezpieczeństwa towarów. Jest to szczególnie istotne w kwestii bezpieczeństwa, jakości i wartości odżywczych dostarczanej żywności, gwarancji w odniesieniu do sposobu produkcji, a także odpowiedniej informacji przekazywanej obywatelom na temat produktów spożywczych, które nabywają i konsumują.

- Ale również zdrowie przyczynia się do majętności. Poprawa zdrowia prowadzi do postępu, zapewnia jednostkom dłuższe, lepsze i bardziej produktywne życie i jest warunkiem wstępnym gospodarczego dobrobytu. Jako jednostki, ludzie spodziewają się otrzymywać wiarygodne informacje oraz rady na temat ich podstawowych wyborów dotyczących zdrowia. Unia może służyć pomocą władzom krajowym we wspieraniu jednostek w poprawianiu ich stanu zdrowia i w ułatwianiu transgranicznego dostępu pacjentów do usług zdrowotnych. We współczesnym świecie, w którym coraz częściej transport i handel maja charakter ogólnoświatowy, kryzys zdrowotny szybko rozprzestrzenia się ponad granicami wzywając tym samym UE do podjęcia wspólnych działań.

* Ponadto w europejskim modelu społecznym obywatele oczekują dostępu do właściwego poziomu podstawowych usług interesu ogólnego, takich jak zdrowie i edukacja, zaopatrzenie w energię, transport, telekomunikacja i usługi pocztowe. Może to wymagać wspólnych ram opracowanych, aby dać Państwom Członkowskim gwarancję pomocy dokonywania właściwych wyborów politycznych.

3. Prawdziwe znaczenie obywatelstwa: wspieranie kultury europejskiej i różnorodności

UE zbliża się do najbardziej znaczącego rozszerzenia w swojej historii. Imigracja już zwiększyła różnorodność kulturową Unii a tendencje demograficzne wskazują, że taka sytuacja będzie dalej mieć miejsce. Przyszła Unia będzie się więc charakteryzować ogromną różnorodnością społeczną i kulturową. Wzajemna wiedza i zrozumienie między obywatelami stają się niezbędne. Obywatele UE muszą wiedzieć i móc doświadczyć co mają wspólnego.

Ramy dialogu i wymiany między obywatelami Państw Członkowskich na rzecz wspierania wzajemnego zrozumienia i wspólnej tożsamości europejskiej oraz działań wspierających obywatelstwo europejskie są uzupełnieniem działań Państw Członkowskich i wspierają różnorodność kulturową w Unii składającej się z 25 lub więcej Państw Członkowskich i wielu mniejszości.

Obejmuje to wspieranie europejskiej współpracy kulturowej, pomoc w pokonywaniu przeszkód w wymianie transgranicznej i strukturach europejskiego przemysłu audiowizualnego oraz wspieranie wymiany młodzieży, wolontariat i nieformalne nauczanie jak również naukę języków obcych i kształcenia dla osób zawodowo związanych z językami. To wszystko jest realizowane przede wszystkim poprzez zaangażowanie młodych ludzi, którym Europa ma zapewnić przyszłość.

Pozostałe przykłady obejmują:

- Przeszkody dla współpracy kulturowej na poziomie UE - np. przez obwożenie dzieł sztuki lub dzieł poszczególnych artystów, ustanowienie sieci muzeów, oper i innych instytucji kultury - wynikających z rozdzielności Państw Członkowskich.

- Sytuacja przedstawia się podobnie w przypadku przepływu filmów europejskich i programów telewizyjnych: ze względu na specyfikę językową, kulturową i społeczną, europejski przemysł audiowizualny jest nadal w dużej mierze oparty na strukturach narodowych i krajowym rynku.

Powinno się dążyć do następujących celów:

Znaczący wzrost liczby inicjatyw obywatelskich na rzecz dialogu i wymiany międzykulturowej oraz liczby projektów współpracy transnarodowej, wraz z siecią 1500 instytucjami kultury docierających do milionów obywateli każdego roku;

Zwiększenie odsetka filmów europejskich dystrybuowanych w krajach innych niż kraj pochodzenia z obecnych 11% na rynku do 20% w 2013 r., podwojenie do 2010 r. liczby kin wyświetlających filmy europejskie oraz wyszkolenie do 2013 r. 35 tysięcy osób zawodowo związanych z przemysłem audiowizualnym.

Wdrożenie 40 tysięcy projektów angażujących młodych ludzi (np. wymiany młodzieży) oraz 5 tysięcy projektów (kształcenie, akcje informacyjne oraz wymiana dobrych praktyk) na rzecz młodych osób pracujących w trakcie trwania programu, oraz zwiększenie udziału europejskiego wolontariatu do 10 tysięcy osób rocznie.

Środki te staną się głównym wkładem w realizację celu UE, jakim jest osiągnięcie jedności w różnorodności.

W świetle faktów przedstawionych powyżej, niniejsza tabela zawiera finansowe zobrazowanie dla sekcji 4:

>TABELPOSITION>

C. UE jako partner na świecie

Z 450 milionami mieszkańców i prawie ź światowej produkcji, Unia Europejska składająca się z 25 - a już niedługo 27 - Państw Członkowskich będzie wywierać znaczący wpływ na dokonywane długookresowe wybory polityczne i gospodarcze, określając dobrobyt i stabilność w Europie i na świecie, co z kolei będzie wpływać na dobrobyt i bezpieczeństwo Europejczyków.

Istnieje jednak rozbieżność między jej znaczeniem gospodarczym i politycznym. Unia nie jest państwem, jednak spójne stosunki zewnętrzne mogą zwiększyć jej wpływ daleko ponad to, co Państwa Członkowskie mogłyby osiągnąć samodzielnie czy nawet w przypadku równoległych działań.

Unia rozwinęła szeroki, mimo że niekompletny, zakres narzędzi na potrzeby stosunków zewnętrznych w postaci wspólnej polityki handlowej, współpracy w ramach dwustronnych i wielostronnych porozumień, współpracy na rzecz rozwoju, pomocy humanitarnej i finansowej oraz zewnętrznych aspektów wewnętrznych polityk (energia, środowisko naturalne, transport, wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne, itp.)

Działania zewnętrzne UE włącznie ze Wspólną Polityką Zagraniczną i Bezpieczeństwa, wspólną polityką handlową i współpracą z krajami trzecimi dostarczają ram zarówno do integracji wszystkich instrumentów UE - mając na uwadze ich szczególny charakter instytucjonalny i operacyjny - oraz do stopniowego rozwijania grupy wspólnych działań opartych na wspólnych stanowiskach w szerszych obszarach stosunków politycznych, włącznie z bezpieczeństwem.

Rozszerzenie powierzy UE jeszcze poważniejsze obowiązki, jako regionalnego przywódcy oraz światowego partnera. Powinno to wzmocnić jej zdolność do wspierania praw człowieka, demokracji i praworządności oraz jej zdolność do koncentrowania się na walce z ubóstwem, zarówno w jej najbliższym otoczeniu jak i poprzez dwustronne i wielostronne polityki skierowane przede wszystkim na rzecz stałego rozwoju i stabilności politycznej. W ten sposób, UE osiągnie prawdziwą zgodność między wewnętrznymi i zewnętrznymi agendami przyczyniającymi się do bezpieczeństwa i dobrobytu na skalę światową.

1. UE i jej polityka sąsiedztwa

Rola UE jako regionalnego przywódcy ma istotne znaczenie nie tylko dla niej samej i krajów sąsiadujących, ale także jako szczebel w przyczynianiu się do równowagi i stabilności na skalę światową. W oparciu o sukcesy poprzednich rozszerzeń, rozszerzona UE będzie stabilizować swoje otoczenie i wspierać jego rozwój poprzez ścisłą współpracę oraz przez możliwie wysoki poziom integracji, odpowiadający potrzebom i możliwościom krajów kandydujących i krajów mających kandydować oraz ich najbliższego otoczenia. Liberalizacja wymiany handlowej i inwestycji, wspieranie właściwego stopnia konwergencji regulacyjnej, łączenie sieci transportowych, energetycznych i telekomunikacyjnych będą wspierać ich własne strategie rozwoju wewnętrznego, które pozostają kluczem do sukcesu. Wzmocniona współpraca w obszarze edukacji i kształcenia, która już jest sukcesem unijnej polityki dobrosąsiedzkiej będzie bardzo istotna dla wsparcia integracji. Wspólnie uzgodnione polityki imigracyjne będą opierać się z jednej strony na tworzeniu miejsc pracy w krajach gdzie jest emigracja i na integracji legalnych imigrantów w rozszerzonej UE z drugiej strony. Innymi słowy, koło stabilności oznacza wspólną przestrzeń, wspólnotę ,wszystkiego poza instytucjami".

Bezpieczeństwo środowiska, jądrowe oraz energetyczne są również kluczowymi kwestiami dla UE w jej stosunkach z krajami sąsiadującymi. Nielegalna imigracja, przestępczość zorganizowana, różnego rodzaju przemyt, terroryzm i choroby zakaźne stanowią również poważne zagrożenie, które wymaga skoncentrowanych działań w tych krajach. Rozszerzenie czterech swobód Jednolitego Rynku na cały obszar przy jednoczesnym podnoszeniu bezpieczeństwa wymaga wysokiego stopnia współpracy i integracji.

Ponad szczególnymi interesami łączącymi Państwa Członkowskie, które posiadają wspólną zewnętrzną granicę UE z krajami sąsiadującymi na północy i na południu, Unia Europejska posiada wspólny interes w konsolidowaniu demokracji i praworządności oraz w zachęcaniu do reform gospodarczych oraz integracji w obszarze stworzonym przez UE wraz z Rosją i jej krajami sąsiadującymi, Bałkanami i Morzem Śródziemnym aż do Zatoki Perskiej. Ogromnym wyzwaniem jest poszerzenie korzyści płynących z intensywnej i zrównoważonej wymiany handlowej między UE złożoną z 25 członków a resztą wymienionego obszaru poprzez zintegrowanie tych krajów w obszarze stworzonym w oparciu o wspólne wartości oraz szerszy rynek, którego struktura oparta jest na wzajemnie połączonych sieciach oraz wspólnych zasadach i normach. Rosnące zróżnicowanie dochodów oraz różne doświadczenia historyczne spowodowały znaczący podział między UE a jej krajami sąsiadującymi, podział, ponad który należy się wznieść dzięki wspólnym wysiłkom dokonywanym na przestrzeni czasu.

Jej partnerzy na wschodzie i na południu nie mogą dłużej odsuwać w czasie reform politycznych i gospodarczych, od których uzależniony jest proces uprzemysłowienia/powtórnej industrializacji i rozwój sektora usług potrzebnych do stworzenia milionów miejsc pracy niezbędnych do poprawy standardu życia i zmniejszenia frustracji młodych ludzi. Mając w pamięci kryteria kopenhaskie jako punkt odniesienia, warunki związane ze współpracą i pomocą UE oraz lojalnością wykazaną przez Państwa Członkowskie w stosunkach dwustronnych z tymi krajami są istotne, aby sprawy posuwały się we właściwym kierunku.

W jej sąsiedztwie oraz poza nim, UE nie może jednak ograniczać się do sfery gospodarczej i politycznej; coraz bardziej potrzebuje być zdolną do gwarantowania stabilności, zapobiegania konfliktom oraz zarządzania kryzysami we własnym zakresie, a tylko w ostateczności przy użyciu siły w ramach mandatu ONZ.

2. UE jako partner w stałym rozwoju

Najważniejszym wkładem, jaki UE może mieć w światowe bezpieczeństwo na obecnym etapie swojej integracji jest aktywna praca na rzecz stałego rozwoju poprzez globalne zarządzanie oraz stosunki dwustronne.

Jako aktor w światowej gospodarce, UE może sprawić, że globalne zarządzanie stanie się bardziej efektywne w propagowaniu stałego rozwoju na świecie poprzez połączenie współpracy międzynarodowej oraz dobrych polityk wewnętrznych. Współpraca z krajami rozwijającymi się skoncentruje się na walce z ubóstwem, oraz - zgodnie ze zobowiązaniami podjętymi na poziomie wielostronnym - UE może i powinna w sposób istotny i spójny przyczyniać się do postępu w dążeniu do osiągnięcia Milenijnych Celów Rozwoju ustanowionych na Zgromadzeniu Ogólnym Narodów Zjednoczonych w 2000 r. Wspólna polityka rozwoju skoncentrowana na walce z ubóstwem zapewni właściwe ramy.

Rozszerzona UE, będąca już teraz wiodącą potęgą handlową, największy światowy darczyńca, oraz aktywny partner w negocjacjach norm wielostronnych, będzie odgrywać znacząco większą rolę oraz mieć większy wpływ w trzech filarach systemu zarządzania gospodarczego - handlu, finansach oraz ustanawianiu norm - jeżeli wszędzie na zewnątrz będzie reprezentowana w jednolity sposób.

Poprzez wspieranie wspólnych stanowisk uzgodnionych większością kwalifikowaną, będzie wyznaczać właściwe kierunki negocjacji wielostronnych oraz umacniać spójność tak niezbędną w systemie zarządzania.

Jednak spójność rozszerzonej Europy oraz spójność jej działania w ogólnych sprawach gospodarczych zależy wreszcie od silnego konsensusu wewnątrz UE na temat europejskiego modelu rozwoju, dostosowanego do otwartych i konkurencyjnych rynków.

Efekt mnożnikowy pomocy finansowej UE oraz dwustronnych preferencji handlowych znacząco zwiększy się dzięki tak zjednoczonej obecności w instytucjach wielostronnego zarządzania gospodarczego takich jak Bank Światowy, MFW i agencje gospodarcze ONZ: w szczególności znacząco wzrośnie wartość każdego wydanego w tym kontekście euro.

3. UE jako gracz światowy

Unia powinna odgrywać w pełni swoją rolę w globalnym zarządzaniu politycznym w ramach wsparcia skutecznej wielostronności. Powinna się także przyczyniać do bezpieczeństwa strategicznego jak określone to zostało w Europejskiej Strategii Bezpieczeństwa podpisanej przez Radę Europejską w grudniu 2003 r. Obejmuje to ochronę przed zagrożeniami a także zapewnienie bezpieczeństwa cywilnego oraz ochronę ludności w i poza Europą.

Bezpieczeństwo strategiczne: W obliczu zasadniczych zagrożeń - terroryzmu, rozprzestrzeniania broni masowego rażenia oraz państw upadających, wewnętrznych i regionalnych konfliktów - UE musi działać w swoim regionie na poziomie porządku międzynarodowego oraz na poziomie działań frontowych poza swoimi granicami (np. poprzez akcje zarządzania kryzysowego). Takie działania wymagają właściwego połączenia środków cywilnych i wojskowych.

Bezpieczeństwo cywilne: w dzisiejszym świecie, który cechuje otwartość i niestabilność, ludność cywilna jest coraz bardziej narażona na niebezpieczeństwa takie jak konflikty, kataklizmy naturalne czy epidemie. UE jako kontynent bez granic przygotowuje się na konsekwencje takiego ryzyka i takich zagrożeń. Zgodnie z odgrywaną rolą wiodącego partnera we wspieraniu stałego rozwoju, wartości ludzkich oraz globalnego zarządzania, Unia musi także podjąć działania zewnętrzne oraz skutecznie wspierać wysiłki międzynarodowe, które wpływają nie tylko na fizyczne bezpieczeństwo ludności cywilnej i jego potencjalny rozwój, ale również na całokształt bezpieczeństwa i stabilności.

Aby podnieść zdolności UE w tym względzie, należy dołożyć dalszych starań w celu zwiększenia dostępnych zasobów i jeszcze skuteczniejszego wykorzystania ich razem. W celu wzmocnienia zdolności wojskowych, potrzeba zwiększyć badania poświęcone kwestiom bezpieczeństwa oraz wzmocnić zarządzanie kryzysami cywilnymi, zdolności dyplomatyczne i śledcze.

Wartość dodana wsparcia UE

Porównywalną korzyść płynącą z podejścia UE do kwestii kryzysów zewnętrznych dobrze ilustrują przypadki Zachodnich Bałkanów, Afganistanu i Timoru Wschodniego.

Na Zachodnich Bałkanach wsparcie UE pomogło zbudować podstawy polityki bliskości czyli Proces Stabilizacji i Stowarzyszania. Ze względu zarówno na wielkość funduszy przeznaczonych dla regionu jak i charakter pomocy, przeznaczone w dużej mierze na demokratyczne środki stabilizacyjne (powrót uchodźców, odbudowa instytucji, prawa człowieka i rządy prawa), UE wywiera taki wpływ, jakiego połączone działania poszczególnych Państw Członkowskich w ramach programów dwustronnych nie byłyby najprawdopodobniej w stanie osiągnąć.

Wsparcie ze strony Wspólnoty w Afganistanie wskazuje na poziom spójności, którego osiągnięcie nie byłoby możliwe nawet mimo optymalnej koordynacji poszczególnych programów krajowych. W 2001 r. Wspólnota zadeklarowała jednorazową pomoc finansową na okres 5 lat. Warunki tego długoterminowego zobowiązania zostały ogólnie ustanowione w Krajowym Dokumencie Strategicznym a doroczny przegląd zapewnia elastyczność, tak aby móc dostosować wsparcie do rzeczywistej sytuacji.

Wysiłki Wspólnoty w Timorze Wschodnim przyczyniły się w bardzo konkretny sposób do możliwości stawienia czoła wyzwaniom podczas pierwszych latach niepodległości tego kraju.

4. Mieszanka polityk

Poruszanie się w kierunku wspólnej polityki współpracy i udzielania wsparcia również wymaga ulepszonej mieszanki polityk, w celu poprawy spójności w stosunkach dwustronnych lub w instytucjach międzynarodowych, opracowując dla każdego partnerskiego kraju, regionu czy instytucji właściwy zestaw polityk zgodnie z priorytetami, potrzebami partnerów czy światowymi wyzwaniami, oraz przekładając to na najbardziej zrównoważony zestaw instrumentów.

Dla krajów sąsiadujących równowaga polityki będzie głównie skoncentrowana na dzieleniu stabilności i dobrobytu oraz uwzględnianiu istotnego wpływu wewnętrznych polityk UE. W przypadku innych krajów, równowaga polityki będzie zależeć między innymi od oceny interesu Unii i jej partnerów oraz sytuacji geopolitycznej.

Ustanowienie jednolitych ram polityki oraz jednolitego programowania w każdym kraju partnerskim i w danym obszarze, prowadzące do skoordynowanego i współfinansowanego wdrożenia, powinno wytyczyć drogę dla skutecznych działań uzupełniających między Unią a Państwami Członkowskimi: wspólna polityka rozwoju zapewniłaby właściwe ramy.

W świetle faktów przedstawionych powyżej, niniejsza tabela zawiera finansowe zobrazowanie dla sekcji 5:

>TABELPOSITION>

II. Dopasowywanie środków do celów

Prawidłowe planowanie finansowe oznacza dopasowywanie środków do potrzeb. Ponieważ środki są ograniczone, decyzje finansowe dotyczą głównie dokonywania wyboru i określania priorytetów.

Celem tego komunikatu jest wyjaśnienie, w jaki sposób Unia osiąga swoje cele. Ustanowił on polityczny projekt oparty na kluczowej koncepcji stałego rozwoju: ochrona zasobów naturalnych Unii, rozwój konkurencyjności i solidarności, zapewnienie bezpieczeństwa i dobrobytu Europejczykom w całej Unii Europejskiej.

Aby przełożyć nasze priorytety i deklaracje na czyny należy podjąć działania zarówno na poziomie krajowym jak i unijnym. Żaden z nich nie jest odpowiednio wyposażony, aby udzielić samodzielnie wszystkich odpowiedzi. Jednakże, jeżeli Unia ma wnieść swój wkład, powinna dysponować odpowiednim budżetem.

W okresie wywierania silnej presji na finanse publiczne na poziomie krajowym, w pełni uzasadnionym jest żądanie zastosowania przez Unię ograniczeń i rygoru w odniesieniu do jej finansowania. Niestety wiara w możliwość optymalizacji środków poprzez ograniczenie wydatków na poziomie UE nie jest uzasadniona: każdemu euro wydanemu z budżetu Unii towarzyszy kilkanaście euro na poziomie krajowym, jak wykazała polityka spójności (patrz sekcja A.2).

Zmiany budżetu Wspólnoty w ubiegłych latach wskazują, iż Unia ograniczyła wydatki. Jednakże różnica między wymaganiami w stosunku do Unii i środkami, jakimi ona dysponuje nadmiernie się pogłębiła. Narzucenie Unii celów, a następnie nieprzyznanie niezbędnych do ich realizacji środków oznaczałoby narażenie jej na uzasadnioną krytykę obywateli, których oczekiwania nie zostały spełnione.

1. Dziedzictwo podjętych zobowiązań

W 2006 r., pułap środków na zobowiązania dotyczący bieżącej perspektywy finansowej dla Unii obejmującej 25 Państw Członkowskich będzie wynosić 1,11% dochodu narodowego brutto (DNB) UE. Zobowiązania z tytułu 9-tego EFR wyniosą dodatkowo średnio 0,03% DNB.

Zmiany wydatków w okresie 2007-2013 są już częściowo określone przez decyzje oraz postulaty:

* Rada Europejska zatwierdziła wydatki dotyczące regulacji rynków oraz dopłat bezpośrednich w rolnictwie do 2013 r.

* Realizacja polityki spójności w nowych Państwach Członkowskich, których poziom dobrobytu jest znacznie niższy niż w UE - 15 będzie wymagać zwiększenia wydatków.

* Przyjęcie dwóch dodatkowych nowych Państw Członkowskich o dużym udziale sektora rolnego i znacznie niższym poziomie dochodu na osobę, spowoduje wyraźny wzrost wydatków wynikający z dorobku wspólnotowego.

* Wiele polityk UE - takich jak rynek wewnętrzny, polityka konkurencji, cła, statystyki, transport, bezpieczeństwo jądrowe, sektor audiowizualny, polityka w zakresie informacji, kultury i młodzieży - posiada w odniesieniu do środków konsekwencje wypływające bezpośrednio z Traktatów oraz prawodawstwa UE.

Należy zauważyć, iż kolejną ważną zmianą będzie ,budżetowanie" EFR, aby wzmocnić spójność oraz skuteczność polityki rozwoju Unii.

Wymienione zobowiązania nie mogą zostać pominięte. Należy również pamiętać o naglącej potrzebie udzielenia wsparcia finansowego w celu wzmocnienia konkurencyjności na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, rozwoju obszaru obywatelstwa, wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości oraz przekształcenia Unii w skutecznego partnera na arenie międzynarodowej.

Określenie pułapów na poziomie 1% DNB nie pozwoliłoby na realizację zobowiązań podjętych przez Radę Europejską dotyczących dopłat w rolnictwie, zagroziłoby stopniowej integracji polityki spójności w 10 nowych Państwach Członkowskich oraz zakłóciłoby obecne poziomy w innych politykach, nie mówiąc o wprowadzeniu w życie nowych priorytetów. Zgodnie z takim scenariuszem UE musiałaby:

* zmniejszyć swój wkład w dziedzinie pomocy zewnętrznej,

* zmniejszyć wsparcie dotyczące rozwoju obszarów wiejskich, będące jednym z kluczowych celów reformy WPR,

* zrezygnować z zobowiązań i postulatów podjętych na poziomie międzynarodowym,

* znacznie obniżyć wsparcie udzielane w ramach polityki spójności w obecnych Państwach Członkowskich, odnoszące się do problemów opóźnień w rozwoju, bezrobocia i wykluczenia społecznego,

* wycofać się z już podjętych zobowiązań, nowej polityki sąsiedztwa lub zadań związanych z bezpieczeństwem i sprawiedliwością, zakłócając dalszy proces rozszerzenia.

Innym rozwiązaniem byłoby ogólne ograniczenie wydatków oraz dokonanie przeglądu istniejących umów i kwot przydzielonych podczas Rady Europejskiej zgromadzonej w Brukseli w październiku 2002 r., w szczególności zmian w WPR dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich.

Krótko mówiąc, znaczyłoby to, iż Unia zrezygnowała z wypełniania swoich zadań.

2. Nowe wymagania finansowe

Znaczenie określonych powyżej wyzwań wymaga istotnego wzrostu zdolności finansowania na poziomie UE. Jednak przy obecnych pułapach, można im stawić czoła poprzez wprowadzenie zmian w ukierunkowaniu różnych priorytetowych wydatków, ostrożnej kalkulacji kosztów oraz ograniczonego wzrostu wielkości obecnego budżetu. W ramach obecnej dyscypliny budżetowej, można sporządzić wiarygodny plan odpowiadający potrzebom Unii, przedstawiający pułap środków własnych na poziomie 1,24% DNB.

Wymienione ramy umożliwiłyby:

* stopniową, całkowitą integrację nowych Państw Członkowskich w dziedzinie rolnictwa, rybołówstwa i zarządzania innymi zasobami środowiska naturalnego oraz wprowadzenie w życie reformy WPR oraz WPRyb;

* zwiększenie konkurencyjności na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, włącznie z badaniami naukowymi, kształceniem i szkoleniem oraz sieciami europejskimi;

* pozyskanie niezbędnych środków dla realizacji zobowiązań w dziedzinie solidarności oraz skupienie się na wzroście i zatrudnieniu w rozszerzonej Europie;

* podjęcie nowych działań w obszarze obywatelstwa, wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości;

* przekształcenie UE w skutecznego i światowego partnera w odniesieniu do realizacji Milenijnych Celów Rozwoju.

Wydatki nie przekroczyłyby pułapu 1,24% DNB, jednakże ponowne zrównoważenie budżetu zapewniłoby środki na nowe priorytety. Duża część środków UE zostałaby przeznaczona na realizację takich celów jak: konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia (16%) oraz Europa jako partner światowy (7%).

Utrzymane zostanie ograniczenie transferów finansowych na poziomie 4% dla polityki spójności, a kwoty przeznaczone na finansowanie nowych instrumentów rozwoju obszarów wiejskich i rybołówstwa zostaną uwzględnione w obliczeniach.

Europejski Fundusz Rozwoju zostałby włączony do budżetu UE. Obecnie stanowi on 0,03% DNB.

W celu optymalizacji wydatków oraz skuteczniejszego rozwoju mechanizmów wprowadzających w życie, środki byłyby wdrażane, jak zwykle, stopniowo podczas danego okresu [1].

[1] Środki na zobowiązania wyniosłyby, podczas tego okresu, średnio 1,22%. Płatności wyniosłyby średnio 1,14% (włącznie z EFR).

Próg ten jest kompromisem pomiędzy potrzebami a utrzymaniem stabilności budżetu. Nie umożliwi on pełnego zaspokojenia wielokrotnie wyrażanych potrzeb oraz zwiększenia zdolności Unii w tym zakresie. Zaplanowano wzrost inwestycji publicznych w obszarze badań naukowych w Państwach Członkowskich do poziomu 0,88% PNB do 2010 r., czyli mniej niż zatwierdzone 1% udziału wydatków publicznych w docelowych 3%. Różnica 0,12%, która powinna zostać pokryta z budżetu UE, jest jedynie częściowo objęta obecnym scenariuszem. Podobnie, UE mogłaby wnieść dodatkowy wkład do 600 miliardów euro niezbędnych do utworzenia sieci transeuropejskich lub rozszerzenia programów mobilności edukacyjnej dla większej liczby studentów i pracowników uniwersyteckich. Unia mogłaby przyjąć część zobowiązań podjętych przez Państwa Członkowskie w Monterrey. Wreszcie, można by przeznaczyć około 3 miliardy euro na badania dotyczące bezpieczeństwa. We wszystkich tych obszarach, Unia mogłaby zaoferować rzeczywiste korzyści oraz zmniejszyć obciążenia dla krajowych budżetów: alternatywne ramy wynoszące 1,30% pozwoliłyby Unii na zaspokojenie powyższych potrzeb, pozostając jednocześnie na umiarkowanym poziomie.

Poniższa tabela przedstawia przykład ram opisanych powyżej.

>REFERENCE TO A GRAPHIC>

III. Zapewnienie osiągnięcia celów: instrumenty i zarządzanie

Sukces polityk polega na skuteczności instrumentów wprowadzających w życie oraz, ogólnie, na odpowiednim systemie zarządzania gospodarczego. Obejmuje to odpowiedni podział zadań pomiędzy Unię a Państwa Członkowskie, dobrze wybrane, spójne i wspólne cele, konsensus i partnerstwo pomiędzy uczestnikami oraz przegląd instrumentów wprowadzających w życie mający na celu zapewnienie spójności i prostoty.

Do tego celu, wytycznymi zasadami są:

- Skoncentrowanie środków wspólnotowych na kilku głównych inicjatywach: większej przejrzystości finansowej, możliwości zwiększenia jakości i skuteczności wydatków oraz lepszej oceny wspólnotowej wartości dodanej.

- Spójność pomiędzy różnymi celami strategicznymi i instrumentami.

- Partnerstwo z uczestnikami, przede wszystkim pomiędzy Unią a zainteresowanymi Państwami Członkowskimi.

Aby zwiększyć skuteczność, należy nie tylko wzmocnić współpracę i partnerstwo, ale również uprościć instrumenty poprzez zastąpienie istniejących złożonych uprawnień decyzyjnych i instrumentów polityki obecnych na poziomie lokalnym i regionalnym oraz krajowym i wspólnotowym.

W świetle faktów przedstawionych powyżej, można wymienić dwa główne elementy składowe:

* mapę drogową,

* uproszczenie instrumentów zarządzania wydatkami.

A. Mapa drogowa

Mapa drogowa powinna łączyć cele, instrumenty i wskaźniki oraz rygorystyczny harmonogram dotyczący oceny wypełnienia zatwierdzonych kryteriów referencyjnych oraz powinna dążyć do osiągnięcia nadrzędnego celu, jakim jest stały rozwój oparty na harmonijnym wzajemnym oddziaływaniu pomiędzy wzrostem, spójnością i środowiskiem naturalnym.

Jak wyjaśniono powyżej, strategiczne cele (np. zwiększenie wysiłków Europy w obszarze badań naukowych i rozwoju technologii), są wyrażone w ramach kilku szczegółowych celów (np. utworzenie systemu pomocy dla indywidualnych zespołów badawczych) oraz, gdzie stosowne, innych działań (np. konkretne projekty dotyczące nanotechnologii).

Instrumenty wprowadzające w życie (prawodawstwo, koordynacja, wydatki) powinny zostać określone łącznie ze wskaźnikami postępu oraz środkami zachęcającymi gwarantującymi pozytywny wynik.

W odniesieniu do strategicznych celów dotyczących stałego wzrostu, ustanowionych podczas procesu lizbońskiego, oczywistym jest, iż ich realizacja powinna być zapewniona poprzez działania zarówno na poziomie Państw Członkowskich, jaki i Unii.

Dlatego też, mapa drogowa powinna być wspólnym programem zawierającym działania i sposób finansowania na poziomie krajowym i unijnym. Należy rozpocząć proces, we współpracy z Państwami Członkowskim, mający na celu uzupełnienie proponowanych priorytetów i celów o szczegółowy plan działania oraz harmonogram dotyczący wykorzystania instrumentów polityki, a także o mechanizm umożliwiający skuteczny monitoring etapu wprowadzania w życie. Wymieniony proces powinien zapewnić całkowite zobowiązanie wszystkich zainteresowanych stron do osiągnięcia przyjętych celów. Mógłby on stanowić podstawę dla opracowania średnioterminowego przeglądu Strategii Lizbońskiej.

Obecnie, wyniki osiągane przez Unię i jej Państwa Członkowskie są przedmiotem corocznej oceny w ramach wiosennej Rady Europejskiej. Aby umożliwić Radzie Europejskiej dostarczenie wytycznych, Komisja połączyła już swoje wkłady sektorowe w jeden dokument (Syntetyczne Sprawozdanie Wiosenne) i ukierunkowała proces prowadzący do opracowania Ogólnych Wytycznych Polityki Gospodarczej oraz Wytycznych w sprawie Zatrudnienia.

Działanie to mogłoby zostać jeszcze poprawione, a jego skuteczność zwiększona poprzez:

* lepsze i bardziej widoczne określenie wzajemnego oddziaływania pomiędzy działaniami i środkami budżetowymi wprowadzonymi w życie na poziomie Państw Członkowskich i Unii.

* dokonanie, w tym kontekście, oceny:

- wkładu z budżetów poszczególnych Państw Członkowskich oraz budżetu UE w realizację celów i zaleceń ustanowionych w Ogólnych Wytycznych Polityki Gospodarczej oraz w Wytycznych w sprawie Zatrudnienia a także ogólnie w Strategii Lizbońskiej,

- wyników działania na poziomie Unii, aby pobudzić/ukierunkować wykorzystanie Funduszu Dostosowania do Wzrostu (patrz poniżej, pkt IV. C). Umożliwiłoby to Unii dostosowanie priorytetów/sprostanie nowym potrzebom oraz wspieranie ich środkami budżetowymi.

Wymienione podejście wniesie konkretny wkład w system zarządzania gospodarczego Unii, uwzględniając w pełni wpływ działań niezbędnych dla osiągnięcia wspólnych celów. Zapewni ono większą zgodność polityki spójności z Ogólnymi Wytycznymi Polityki Gospodarczej oraz Wytycznymi w sprawie Zatrudnienia i tym samym zostanie lepiej włączone do europejskiej agendy dotyczącej stałego wzrostu.

B. Uproszczenie instrumentów w celu lepszego wprowadzenia w życie

Instrumenty, jakimi dysponuje Unii w celu promowania celów swojej polityki, obejmują regulację, koordynację i wsparcie budżetowe. Względny podział wydatków Unii i Państw Członkowskich nie jest taki sam w każdej dziedzinie polityki. Stanowi on znaczną część pomocy finansowej udzielonej danemu sektorowi (np. rolnictwo) lub znaczącą część środków przyznanych na realizację danego celu (np. spójność w regionach opóźnionych w rozwoju). W innych dziedzinach, wydatki Unii Europejskiej są zwykle bardziej ograniczone niż środki zapewniane przez Państwa Członkowskie: w takich przypadkach, ich rola sprowadza się raczej do katalizatora.

W zależności od roli wydatków wśród innych instrumentów wspierających daną politykę, można przewidzieć różne sposoby wykorzystania mechanizmów wyboru działań przeznaczonych do finansowania, przydziału środków, instrumentów budżetowych oraz zarządzania projektami.

Jednakże, we wszystkich sektorach, uwzględniane są trzy kwestie w odniesieniu do projektowania i wprowadzania w życie programów wydatków Unii:

- Wybór instrumentów budżetowych musi odzwierciedlać kryteria prostoty i spójności. Koniecznym jest uproszczenie, w miarę możliwości, struktury budżetu, unikania powielania instrumentów oraz zapewnienie beneficjentom i władzom zarządzającym partnerami tzw. ,jednego okienka";

- Przestrzegając politycznego obowiązku dotyczącego określenia celów strategicznych oraz ram programów wydatków, Komisja ogranicza ilość spraw, w których zachowuje bezpośrednią odpowiedzialność za ich wprowadzenia w życie i zarządzanie;

- Zasada proporcjonalności musi być utrzymana między kwotami środków oraz obciążeniem administracyjnym związanym z ich wykorzystaniem.

W świetle faktów przedstawionych powyżej, Komisja będzie stosować następujące zasady:

* Jeden instrument na dziedzinę polityki, jeden fundusz na program. Instrumenty finansowania UE będą, w miarę możliwości, konsolidowane i racjonalizowane tak, aby każda dziedzina polityki odpowiedzialna za wydatki operacyjne posiadała jeden instrument finansowania obejmujący wszystkie jej interwencje. Małe linie budżetowe będą konsolidowane w sekcje jednego instrumentu finansowania, nawet jeżeli instrument wymaga więcej niż jednej podstawy prawnej.

* Komisja rozpatrzy inne możliwości wewnętrznego zarządzania bezpośredniego. Indywidualna ocena skuteczności polityk i efektywności pod względem kosztów powinna określić, którymi działaniami należy (a) zarządzać bezpośrednio za pomocą tradycyjnych głównych służb; (b) zarządzać za pomocą biur i agencji zewnętrznych [2], kontrolowanych przez Komisję; (c) które przekazać do obsługi zewnętrznej ,klasycznym" agencjom na poziomie UE, których funkcjonowanie jest niezależne od Komisji; lub (d) zarządzać w sposób zdecentralizowany we współpracy z Państwami Członkowskimi i/lub regionami.

[2] Rozporządzenie Rady (WE) nr 58/2003 z dnia 19 grudnia 2002 r. - Dz. U. L nr 11, z dnia 16.01.2003, str. 1.

*

Komisja określiła ogólne podejście w sprawie administracyjnego zarządzania, które umożliwi usprawnienie oraz wybór najbardziej odpowiednich i efektywnych pod względem kosztów mechanizmów wprowadzających w życie. Pełne wprowadzenie w życie tego podejścia, streszczonego z załączniku 1, oferuje możliwość uzyskania korzyści w zakresie lepszych wyników działalności oraz większej skuteczności, jak również bardziej spójnego podejścia do pomyślnej realizacji zadań o charakterze wykonawczym.

W przyszłych miesiącach, Komisja opracuje szczegółowe wnioski dotyczące uproszczenia na podstawie powyższych zasad. Można już przedstawić kilka przykładów dotyczących polityki wewnętrznej i zewnętrznej.

(i) Polityka wewnętrzna

* Następna generacja programów polityki spójności powinna być zorganizowana w taki sposób, aby każdy program był finansowany przez jeden fundusz, EFRR lub EFS. W Państwach Członkowskich objętych Funduszem Spójności, działania mające na celu uproszczenie i spójność mogłaby zostać wzmocnione przez programowanie interwencji w takich samych ramach, jak w przypadku wspieranych przez EFRR.

* Wszystkie środki w zakresie rozwoju obszarów wiejskich będą przegrupowane dla wszystkich regionów (włącznie z najsłabiej rozwiniętymi Państwami Członkowskimi i regionami) w ramach jednego funduszu, programowania, zarządzania finansowego i systemu kontroli, z takim samym jak obecnie stopniem koncentracji na regionach objętych programami konwergencji.

* Nowy instrument finansowy dotyczący środowiska naturalnego zastąpi obecne programy finansowania w zakresie ochrony środowiska naturalnego.

(ii) W dziedzinie stosunków zewnętrznych, zostanie złożona propozycja dotycząca uproszczonej architektury, opartej na 6 instrumentach, zastępujących ponad 100 istniejących obecnie różnych instrumentów.

* Dwa nowe instrumenty (które mogłyby zostać połączone w późniejszym okresie) będą pełnić dwie podstawowe funkcje: działania z jednej strony w zakresie współpracy gospodarczej i rozwoju oraz pokoju i bezpieczeństwa z drugiej. Powinno to zastąpić istniejący nadmiar instrumentów różnorodnych tematycznie lub geograficznie oraz włączyć Europejski Fundusz Rozwoju do budżetu UE.

* Powinien zostać utrzymany specjalny instrument dotyczący pomocy humanitarnej.

* Zostanie wprowadzony nowy (ujednolicony) instrument przedakcesyjny, który zastąpi PHARE, ISPA i SAPARD [3].

[3] W tym kontekście, zostaną uwzględnione wymogi polityk wspólnotowych, które kraje przystępujące muszą wprowadzić w życie.

* Konieczne jest wprowadzenie odrębnego, nowego instrumentu sąsiedztwa dotyczącego współpracy transgranicznej w rozszerzonej Unii i krajach sąsiadujących.

* Pomoc finansowa w skali makroekonomicznej pozostałaby na niezmienionym poziomie.

Utworzenie nowego instrumentu sąsiedztwa

W interesie całej UE jest zapobieganie powstawaniu nowych linii podziału na i w pobliżu jej zewnętrznych granic oraz wspieranie stabilności i dobrobytu wewnątrz oraz poza wymienionymi granicami. Koniecznym jest podjęcie wspólnego i zjednoczonego wysiłku przez UE, aby osiągnąć ten ambitny cel. Poszczególne Państwa Członkowskie nie posiadają wystarczających możliwości, aby sprostać temu wyzwaniu indywidualnie. Zaproponowany przez Komisję nowy instrument sąsiedztwa będzie skupiony na wspieraniu stałego rozwoju gospodarczego i społecznego przygranicznych regionów, zapewniając sprawne funkcjonowanie i bezpieczne zarządzanie przyszłymi granicami zewnętrznymi oraz stawiając czoła wspólnym wyzwaniom dla UE i jej sąsiadów w obszarze ochrony środowiska, zdrowia publicznego oraz zapobiegania i walki z przestępczością zorganizowaną, a także dążąc do współpracy międzyludzkiej pomiędzy Państwami Członkowskimi UE i ich sąsiadami.

Transgraniczny element nowego instrumentu sąsiedztwa byłby wprowadzony w życie w najprostszy możliwy sposób - za pomocą jednego aktu prawnego, korzystając z zasad istniejących europejskich programów transgranicznych - partnerstwa, wieloletniego programowania i współfinansowania.

IV. Nowe ramy finansowe (2007-2013)

A. Odpowiedni okres

Okres objęty nowymi ramami finansowymi musi być wystarczająco długi, aby zapewnić spójne pokrycie, w ramach rozsądnych ograniczeń budżetowych, dla stopniowego całkowitego wprowadzenia zreformowanych polityk wspólnotowych oraz pomyślnej integracji dwunastu nowych Państw Członkowskich.

Kadencja Komisji oraz Parlamentu Europejskiego wynosi pięć lat. Przyszłe ramy finansowe powinny być bardziej spójne z tym okresem instytucjonalnym. Każda Komisja uczestniczyłaby w opracowywaniu tej części ram finansowych, którą następnie będzie musiała wprowadzić w życie. W oparciu o takie doświadczenie, byłaby ona również odpowiedzialna za przygotowanie podstaw dla kolejnych ram finansowych. Parlament wyrażałby zgodę na wprowadzenie w życie i zapewniałby przestrzeganie rocznych budżetów zgodnie z zatwierdzonymi przez niego ramami finansowymi.

Tymczasowo Komisja proponuje wprowadzenie siedmioletniego okresu od 2007 do 2013 przed przejściem do normalnego pięcioletniego cyklu. Okres ten byłby niezbędny, biorąc pod uwagę, iż zmiany wydatków związanych z rynkiem oraz pomoc bezpośrednia dla rolnictwa (UE - 25) zostały ustalone do 2013 r. a bieżące wprowadzenie w życie funduszy strukturalnych oraz niektórych dostosowań dotyczących wszystkich instytucji jest czasochłonne.

B. Klasyfikacja i rozwój wydatków

Obecna klasyfikacja wydatków zawarta w perspektywie finansowej jest w dużej mierze wynikiem ustanowienia pierwszej i kolejnych perspektyw finansowych. Obecna perspektywa finansowa zawiera 8 pozycji dotyczących wydatków, które zwiększają się do 11 w przypadku uwzględnienia podpozycji. Podział środków na dużą ilość pozycji i podpozycji usztywnia system i uniemożliwia sprawne dostosowanie oraz bardziej skuteczne wykorzystanie środków na rzecz osiągnięcia celów polityki Unii.

Cel dotyczący dyscypliny budżetowej (mimo iż uzasadniony) nakłada się na główny cel, jakim jest posiadanie środków budżetowych na potrzeby realizacji celów polityki/celów gospodarczych.

Ograniczona ilość pozycji budżetowych nie tylko odzwierciedla ogólne cele polityki, ale również zapewnia niezbędne pole manewru dla rozwoju, którego nie można dokładnie przewidzieć z dziesięcioletnim wyprzedzeniem. W odniesieniu do nowych ram finansowych, Komisja proponuje wprowadzenie pięciu głównych pozycji dotyczących wydatków:

(1) Pierwsza pozycja ma na celu wzmocnienie konkurencyjności i spójności na rzecz zrównoważonego wzrostu i zawiera dwie podpozycje:

1a. Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Wymieniona podpozycja obejmuje wydatki na badania naukowe i innowacje; kształcenie i szkolenie; bezpieczeństwo i trwałość środowiskową sieci UE; wsparcie zintegrowanego jednolitego rynku oraz towarzyszących polityk; wprowadzenie w życie agendy polityki społecznej.

1b. Spójność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia obejmuje wydatki wzmacniające procesy konwergencji najsłabiej rozwiniętych Państw Członkowskich i regionów, uzupełniające strategię UE na rzecz stałego rozwoju poza biedniejszymi regionami oraz wspierające współpracę międzyregionalną.

(2) Zrównoważone zarządzanie i ochrona zasobów naturalnych. Poza wydatkami związanymi z WPR i WPRyb [4], pozycja ta obejmuje również wydatki związane z ochroną środowiska.

[4] Wymienioną pozycją objęte są EFOGR - Sekcja Orientacji oraz FIOR obecnie włączone do funduszy strukturalnych. Jednakże, odpowiadające im przeniesione kwoty będą nadal uwzględniane przy obliczaniu 4%-ego ,ograniczenia" dla funduszy strukturalnych i spójności przeznaczonych dla nowych Państw Członkowskich.

(3) Obywatelstwo, wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość. Pozycja ta obejmuje także działania w dziedzinie wolności, sprawiedliwości i spraw wewnętrznych oraz obywatelstwa [5].

[5] Wymieniona pozycja obejmuje również ochronę granic i politykę azylową, zaangażowanie obywatelskie, tworzenie instytucji, dostęp do dóbr publicznych, bezpieczeństwo żywności, zdrowie publiczne i ochronę konsumenta, kulturę oraz sektor audiowizualny, młodzież, informację i dialog z obywatelami.

(4) Unia Europejska jako światowy partner [6].

[6] Wymieniona pozycja obejmuje wszystkie zewnętrzne działania, włącznie z instrumentami przedakcesyjnymi, polityką sąsiedztwa, zmniejszaniem ubóstwa, zapobieganiem i zarządzaniem kryzysami cywilnymi. Obejmuje ona również bieżące rezerwy na pomoc w nagłych wypadkach oraz gwarancje związane z pożyczkami [a także Europejski Fundusz Rozwoju, w momencie gdy zostanie włączony do budżetu UE].

(5) Wydatki administracyjne Komisji będą bezpośrednio związane z wydatkami operacyjnymi, zgodnie z logiką zarządzania opartego na działaniach, które stanowią podstawę dla sporządzenia rocznego budżetu i są zapisane jako środki w każdej z czterech poprzednich pozycji. Pozycja Administracja będzie obejmować wydatki instytucji innych niż Komisja oraz emerytury i szkoły europejskie.

Aby zapewnić spójność i przejrzystość należałoby włączyć Fundusz Solidarności do ram finansowych. Można tego dokonać dodając Fundusz Solidarności i związane z nim środki do pozycji (1b) ,Spójność". Podobnie jak w przypadku rezerw na pomoc w nagłych wypadkach oraz gwarancji związanych z pożyczkami, które powinny zostać objęte pozycją Unia Europejska jako światowy partner, nowa klasyfikacja nie naruszałaby odpowiednich procedur budżetowych lub szczególnych metod zarządzania. Fundusze byłyby uruchamiane tylko w przypadku takiej potrzeby.

C. Elastyczność

Od chwili obecnej przez 10 lat do 2013 r., powinno być możliwym dostosowanie ustalania priorytetów określonych przez mapę drogową w ramach pewnych ograniczeń.

* Procedura przeglądu pułapów wydatków powinna być nadal głównym instrumentem umożliwiającym dostosowanie ram finansowych w przypadku pojawienia się istotnych i trwałych zmian w priorytetach polityki. Jednakże, podczas ostatniej dekady odwołanie się do procedury przeglądu okazało się prawie niemożliwe. Fakt ten przyczynił się do utworzenia, w trakcie tego okresu, różnych instrumentów i uzgodnień ad hoc w celu realizacji nowych priorytetów lub zaspokajania pilnych potrzeb. Komisja proponuje wprowadzenie oceny potrzeb, np. w postaci trójstronnych rozmów pomiędzy Parlamentem, Radą i Komisją przed przedstawieniem każdego wstępnego projektu budżetu.

* Roczna procedura budżetowa powinna zapewnić dostateczną elastyczność w ramach zatwierdzonych ram finansowych, aby umożliwić Komisji i władzy budżetowej szybką reakcję na krótkoterminowe nagłe przypadki lub nieprzewidziane wydarzenia polityczne lub gospodarcze. W odniesieniu do nowych ram finansowych, Komisja proponuje połączenie istniejących instrumentów oraz nowej elastyczności ponownego przydziału, aby zastąpić istniejący ,instrument elastyczności". Umożliwi to władzy budżetowej dokonanie ponownego przydziału środków, w ramach pewnych ograniczeń, do pozycji dotyczących wydatków, z wyjątkiem środków dotyczących spójności i rozwoju obszarów wiejskich przyznanych w ramach programów wieloletnich. Te ostatnie muszą być koniecznie wstępnie przydzielone Państwom Członkowskim na początku okresu.

* Ponadto, Komisja proponuje zwiększyć zdolność reagowania wydatków na zmieniające się okoliczności poprzez utworzenie funduszu dostosowania do wzrostu objętego pozycją (1a) ,Zrównoważony wzrost", aby zoptymalizować wprowadzanie w życie celów odnoszących się do wzrostu i spójności określonych przez mapę drogową dotyczącą stałego rozwoju, zapewnić niezbędną elastyczność umożliwiającą uwzględnienie nieregularnych postępów dotyczących mapy drogowej w odniesieniu do wymienionych celów oraz przewidzieć konieczne dostosowania pozwalające stawić czoła nieprzewidzianym wydarzeniom mającym poważne konsekwencje lub wywierającym większy niż przypuszczano wpływ na wzrost i zatrudnienie. Fundusz ten umożliwi również Unii reagowanie na sytuacje kryzysowe związane z rozwojem międzynarodowego handlu i gospodarki. Po dokonaniu rocznej oceny postępów w realizacji mapy drogowej podczas wiosennej Rady, z funduszu tego zostaną pokryte braki we wprowadzaniu w życie celów mapy drogowej uzupełniając programy wydatków w podpozycjach obejmujących konkurencyjność lub spójność oraz zalecając inwestycje i wsparcie publiczne dla kluczowych projektów.

*

* W pozycji obejmującej konkurencyjność na rzecz wzrostu i zatrudnienia, dostępna będzie kwota wynosząca maksymalnie 1 miliard EUR rocznie. Ponadto, złożono propozycję przydzielenia kwot przyznanych ale niewykorzystanych w ramach dwóch instrumentów spójności (EFRR i EFS) stosując ,zasadę n+2" w maksymalnej wysokości 1 miliarda EUR rocznie, która zostanie dodana do funduszu dostosowania do wzrostu.

V. System finansowania

Mimo że Komisja opracuje odpowiednie szczegółowe wnioski w sprawie środków własnych w Sprawozdaniu dotyczącym Środków Własnych [7], które zostanie przedłożone Radzie latem 2004 r., należy zwrócić szczególną uwagę na dwa elementy obecnego systemu środków własnych.

[7] jak ustanowiono w Decyzji w sprawie Środków Własnych

A. Struktura środków własnych

Obecny system środków własnych był krytykowany za niedostateczną przejrzystość dla obywateli UE, ograniczoną niezależność finansową a także złożoność.

Jednakże, obecny system finansowy funkcjonuje stosunkowo dobrze z punktu widzenia finansowego, ponieważ zapewnił sprawne finansowanie i utrzymał na względnie niskim poziomie koszty administracyjne systemu.

Jednym ze sposobów przezwyciężenia niedoskonałości obecnego systemu jest wzmocnienie wkładów z podatków w finansowaniu budżetu UE. Widoczne i znaczne wkłady z podatków płaconych przez obywateli UE i/lub podmioty gospodarcze mogłyby częściowo zastąpić wkłady z DNB. Przekształciłoby to system środków własnych Unii z systemu finansowania opartego głównie na wkładach krajowych w system finansowy, który lepiej odzwierciedlałby Unię Państw Członkowskich i narodów europejskich.

Biorąc pod uwagę stopień harmonizacji podatków w UE, należy uwzględnić obecnie trzy możliwości: 1) podatek dochodowy od przedsiębiorców; 2) rzeczywisty wkład z podatku VAT; 3) podatek energetyczny. W każdym przypadku, obciążenie podatkowe obywateli nie może się zwiększyć, mając na uwadze fakt, iż stawka podatku UE mogłaby być zrównoważona przez proporcjonalne zmniejszenie stawki tego samego podatku odprowadzanego do budżetu krajowego lub stawek innych podatków. Byłoby to możliwe, ponieważ wkłady z podatków częściowo zastąpiłyby, a nie zostały dodane do wkładów wnoszonych przez Państwa Członkowskie z ich poszczególnych DNB. Biorąc pod uwagę obniżenie wkładów z DNB, Państwa Członkowskie mogłyby zmniejszyć wpływy z innych źródeł o tę sama kwotę nie zagrażając stabilności budżetowej.

Komisja nie zamierza składać w najbliższej przyszłości wniosków dotyczących nowych środków własnych. Przedstawi ona swoja analizę i wnioski w sprawozdaniu dotyczącym środków własnych, które zostanie przyjęte przed latem 2004 r. Po uwzględnieniu wniosków zawartych w tym sprawozdaniu, można będzie rozpocząć proces mający na celu utworzenia podstawy dla nowych środków własnych zastępujących znaczną część średnioterminowych wkładów krajowych.

B. Korekta braku równowagi budżetowej

Unia Europejska jest wspólnotą solidarności, której pewne części budżetu służą jasno określonym celom wyrażającym solidarność, a przydział innych części odpowiada szczególnym celom właściwych programów dotyczących wydatków. Zawsze będą istnieć beneficjenci netto i płatnicy netto w odniesieniu do budżetu UE, mimo iż korzyści płynące z wymienionej polityki dotyczą Unii jako całości.

Uważa się jednak, że określony brak równowagi budżetowej może wywołać zaniepokojenie. Korekta istotnego braku równowagi może zatem okazać się konieczna, pod warunkiem, iż jest ona ściśle ograniczona.

Mechanizm korekcyjny powinien zostać wprowadzony, aby skorygować nadmierne ujemne saldo netto oraz zapewnić równe traktowanie Państw Członkowskich posiadających podobną zdolność do wnoszenia wkładu do budżetu UE. Od połowy lat 80-tych korekta została wprowadzona tylko dla jednego Państwa Członkowskiego i jest finansowana przez wszystkie inne Państwa Członkowskie. Od 2002 r. udział czterech Państw Członkowskich w finansowaniu tego wyrównania został zmniejszony do 25% ich normalnego udziału. Komisja proponuje wprowadzenie ogólnego mechanizmu korekcyjnego, który zarówno skoryguje nadmierne obciążenie budżetowe w stosunku do względnego poziomu dobrobytu (jak ustanowiono w Konkluzjach Rady Europejskiej zgromadzonej w Fontainebleau w 1984 r.) jak i będzie zapobiegać nadmiernemu rozrośnięciu się tego mechanizmu.

Dalszym skutkiem rozszerzenia jest fakt, iż wzrost znaczenia obecnej korekty dla jednego Państwa Członkowskiego zwiększy koszty finansowe dla innych Państw Członkowskich, przekraczając wyznaczony cel, którym jest korekta nadmiernego obciążenia budżetowego w stosunku do względnego poziomu dobrobytu.

Pozostawienie obecnej sytuacji w niezmienionym stanie oznaczałoby wzrost nierównowagi na korzyść pojedynczego Państwa Członkowskiego. Proste zniesienie istniejącej korekty nie zostałoby zaakceptowane przez wszystkie Państwa Członkowskie, ani nie zbliżyłoby sald netto Państw Członkowskich o podobnym poziomie dobrobytu.

Celem ogólnego mechanizmu korekcyjnego zastępującego obecny mechanizm byłoby skorygowanie wkładów netto większych od pewnego wstępnie określonego progu odpowiedniej ,solidarności finansowej", określonej jako procent dochodu narodowego brutto w zależności od względnego poziomu dobrobytu. Solidarność musi pozostać podstawową zasadą Unii i dlatego też skutki każdego zmienionego ogólnego mechanizmu powinny być ograniczone, aby uniknąć nadmiernych i nieuzasadnionych obciążeń fiskalnych, a wszystkie Państwa Członkowskie powinny wnieść wkład do wymienionego mechanizmu.

Należy ustalić określoną liczbę parametrów, aby zapewnić sprawne funkcjonowanie takiego mechanizmu, włączenie z uwzględnieniem kategorii wydatków i dochodów, poziomem progu, którego przekroczenie powodowałoby (częściowe) wyrównanie braku równowagi budżetowej netto, procentowo wyrażoną wartością ujemnego braku równowagi, która wymaga korekty oraz powiązanych zasad finansowania. Wszystkie Państwa Członkowskie powinny wnieść wkład do wymienionego mechanizmu.

W tym celu Komisja przedstawi szczegółowe wnioski w kontekście ogólnego pakietu finansowego, który uwzględni kwestie związane z dochodami oraz wydatkami.

ZAŁĄCZNIK 1

Zasady Zarządzania Administracyjnego: mniej bezpośredniego zarządzania, lepsza kontrola realizacji i większa efektywność pod względem kosztów

Jedną z fundamentalnych zasad reformy Komisji jest to, aby rdzeń administracji Komisji w przyszłości koncentrował się na tworzeniu i monitorowaniu polityk zgodnie z Traktatem. Realizacja ich oraz inne działania wykonawcze na poziomie europejskim byłyby tam gdzie to możliwe delegowane do innych instytucji.

Ważnym jest, aby delegacje do innych instytucji niż rdzeń administracji Komisji były właściwie skoordynowane. Ostatnie decyzje w sprawie delegacji pokazały, że istnieje potrzeba poprawy spójności oraz ujednolicenia kryteriów dokonywania takiej delegacji. W tym celu, Komisja zamierza wzmocnić ogólna koordynację, gdy będzie w przyszłości decydować o delegowaniu zadań (w jeden z wielu różnych środków jakie ma do dyspozycji, zobacz Sekcja III B Komunikatu). W odniesieniu do obecnych działań realizowanych przez zewnętrzne/delegowane jednostki, Komisja będzie stopniowo zmieniać podejście, dzięki czemu dostosuje przeszłe decyzje do nowych ram.

Dostępne są różne środki:

(1) Współ-zarządzanie razem z Państwami Członkowskimi lub delegowanie do władz krajowych. Doświadczenie w obszarach rolnictwa i polityki spójności stanowią już cenna lekcję. Dwoma istotnymi kryteriami zapewniającymi kontynuację tego podejścia są: a) istotna zawartość lokalna oraz b) komplementarność w stosunku do programów regionalnych i krajowych;

(2) Delegowane jednostki, włącznie z:

a) Biurami: wraz z reformą, Komisja wprowadziła Biura Administracyjne. Dotychczas Biura były wykorzystywane do realizowania zadań wykonawczych niebezpośrednio związanych z jakimś programem i bez określonego przedziału czasu. Ich zaletą są niższe koszty funkcjonowania i większa elastyczność operacyjna poprzez dostępność oddzielnego planu tworzenia i linii budżetowej. Biura znajdują się pod bezpośrednią kontrolą Komisji.

b) Agencjami: obecnie kategoria ta obejmuje całą gamę jednostek. których funkcje sięgają od dostarczania wsparcia w formie opinii i zaleceń (np. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności), poprzez sporządzanie raportów z dokonywanych inspekcji (np. Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego) po przyjmowanie decyzji prawnie wiążących strony trzecie (np. Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego). Komisja jest zwykle reprezentowana w tych agencjach razem z Państwami Członkowskimi i, jeśli istnieje taka potrzeba, z przedstawicielami zainteresowanych stron trzecich. Komisja ograniczy zaangażowanie w tych agencjach, mimo że jest w pełni odpowiedzialna za wyniki. Agencje wykonawcze są ze swojej strony jednostkami umieszczonymi pod bezpośrednią kontrolą Komisji, i których status określony jest w rozporządzeniu Rady [8].

[8] Rozporządzenie Rady (WE) nr 58/2003 z dnia 19 grudnia 2002 r., Dz. U. L 11 z dn. 16.1.2003, str. 1.

Wszystko to powinno raz jeszcze zostać ocenione z czterech punktów widzenia:

(1) Realizacja zadań wynikających z programów o charakterze wykonawczym o określonym czasie trwania może być delegowana agencjom wykonawczym. Komisja utrzyma kontrolę nad mechanizmem realizacji.

(2) Bardziej niezależna agencja - pasująca do istniejących modeli - może być brana pod uwagę jeżeli nie oczekuje się wiążących porad lub jeżeli przydzielone agencji zadania obejmują działania znajdujące się poza zakresem bezpośredniej odpowiedzialności Komisji lub jeśli jej rola wydaję się mieć marginalne znaczenie. Niektóre istniejące agencje realizują zadania tylko przy bardzo ograniczonym zaangażowaniu Komisji, mimo że Komisja jest w pełni odpowiedzialna za wyniki. Sytuacja ta wymaga jednak pilnie rewizji.

(3) Biuro będzie realizowało nowe zadania wykonawcze bez określonego przedziału czasu lub też zadania przygotowawcze, na postawie których Komisja będzie mogła podejmować decyzje prawne, za które jest odpowiedzialna.

(4) Niektóre istniejące agencje realizują podobne zadania tylko przy bardzo ograniczonym zaangażowaniu Komisji, mimo że Komisja jest w pełni odpowiedzialna za wyniki. Sytuacja ta wymaga pilnie rewizji.

ZAŁĄCZNIK 2

MAPA DROGOWA - Przykład

>TABELPOSITION>