(1)

W celu wsparcia ukraińskiej gospodarki w związku z niczym niesprowokowaną i nieuzasadnioną wojną napastniczą Rosji przeciwko Ukrainie rozpoczętą 24 lutego 2022 r. Unia Europejska wprowadziła rozporządzeniem (UE) 2022/870 środki liberalizacji handlu uzupełniające koncesje handlowe mające zastosowanie do ukraińskich produktów na mocy Układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony (2).

(2)

Rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2023/903 Unia wprowadziła środki zapobiegawcze dotyczące niektórych produktów pochodzących z Ukrainy (3). Środki te były niezbędne, aby zaradzić wyjątkowym okolicznościom, które mogą negatywnie wpływać na efektywność gospodarczą lokalnych producentów w Bułgarii, na Węgrzech, w Polsce, Rumunii i Słowacji.

(3)

Zarówno rozporządzenie (UE) 2022/870, jak i rozporządzenie wykonawcze (UE) 2023/903 wygasły 5 czerwca 2023 r.

(4)

Aby w dalszym ciągu wspierać ukraińską gospodarkę, Unia przyjęła rozporządzenie (UE) 2023/1077 w sprawie środków liberalizacji handlu będących uzupełnieniem koncesji handlowych mających zastosowanie do ukraińskich produktów na podstawie Układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony (4) („układ o stowarzyszeniu”).

(5)

W związku z wygaśnięciem rozporządzenia wykonawczego (UE) 2023/903 Komisja oceniła, czy nadal zachodzą wyjątkowe okoliczności, o których mowa w motywie 2 tego rozporządzenia, i w związku z tym czy konieczne jest przyjęcie nowych ukierunkowanych środków zapobiegawczych zgodnie z art. 4 ust. 6 rozporządzenia (UE) 2023/1077.

(6)

Z oceny wynika, że wciąż występują znaczne utrudnienia logistyczne. W szczególności infrastruktura w Bułgarii, na Węgrzech, w Polsce, Rumunii i Słowacji jest nadal niewystarczająca, aby poradzić sobie z gwałtownym wzmożeniem ruchu, zwłaszcza na granicach między Ukrainą a tymi państwami członkowskimi. Nadal pilnie potrzebny jest sprzęt, a zdolność magazynowania jest ograniczona, co prowadzi do wysokich kosztów logistycznych. Istnieje również duże ryzyko niedostatecznych zdolności magazynowania w odnośnych państwach członkowskich.

(7)

Te wyjątkowe okoliczności wciąż rzutują na rentowność lokalnych producentów we wspomnianych państwach członkowskich. W związku z tym utrzymują się wyjątkowe okoliczności wpływające na producentów unijnych. W świetle tych okoliczności Komisja jest zdania, że obecna sytuacja nadal uzasadnia podjęcie natychmiastowych działań na podstawie art. 4 ust. 6 rozporządzenia (UE) 2023/1077.

(8)

W dalszym ciągu konieczne jest zapewnienie, aby pszenica, kukurydza, rzepak (rzepik) i nasiona słonecznika pochodzące z Ukrainy, w odniesieniu do których zabiega się o te same możliwości magazynowania, były dopuszczane do swobodnego obrotu lub obejmowane procedurą składowania celnego, procedurą wolnego obszaru celnego lub procedurą uszlachetniania czynnego, jak przewidziano w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 (5), wyłącznie w państwach członkowskich innych niż Bułgaria, Węgry, Polska, Rumunia lub Słowacja.

(9)

Ograniczenie to nie ma jednak wpływu na przemieszczanie tych towarów w Bułgarii, na Węgrzech, w Polsce, Rumunii lub Słowacji lub przez terytorium tych państw w ramach procedury tranzytu celnego przewidzianej w art. 226 rozporządzenia (UE) nr 952/2013 do innego państwa członkowskiego lub do państwa bądź na terytorium znajdujących się poza obszarem celnym Unii. W przypadku jednak negatywnego wpływu na takie przemieszczanie Komisja oceni, w razie potrzeby, czy w dalszym ciągu zachodzą wyjątkowe okoliczności wymagające natychmiastowych działań, i podejmie odpowiednie działania.

(10)

Aby szybko zaradzić wyjątkowym okolicznościom, w świetle których niniejsze rozporządzenie jest konieczne, utworzono wspólną platformę koordynacyjną pozwalającą na podejmowanie wspólnych działań przez Komisję, Bułgarię, Węgry, Polskę, Rumunię i Słowację, a także Ukrainę i Mołdawię w celu usprawnienia przepływów handlowych między Unią i Ukrainą, w tym tranzytu produktów rolnych przez korytarze. Wspólna platforma koordynacyjna zapewni rozwiązania operacyjne, aby usprawnić procedury, polepszyć infrastrukturę i wyeliminować trudności logistyczne między Ukrainą i Unią przez przyspieszenie i usprawnienie procedur kontroli na granicach, poprawę koordynacji tranzytu, ulepszenie infrastruktury i obniżenie ogólnych kosztów logistycznych. Pozwoli to zagwarantować, że pszenica, kukurydza, rzepak (rzepik) i nasiona słonecznika pochodzące z Ukrainy będą mogły docierać do dalszych części Unii, a w razie potrzeby również do państw trzecich. Zasadne jest założenie, że prace prowadzone za pomocą tej wspólnej platformy koordynacyjnej doprowadzą w najbliższych miesiącach do poprawy sytuacji. W miarę pojawiania się wspólnych rozwiązań, aby zaradzić wyjątkowym okolicznościom, o których mowa w motywie 6, możliwe będzie dopuszczenie, aby środki zapobiegawcze przewidziane w niniejszym rozporządzeniu wygasły do września 2023 r.

(11)

Zgodnie z art. 4 ust. 6 rozporządzenia (UE) 2023/1077 Komisja przekazała informacje Komitetowi ds. Środków Ochronnych ustanowionemu na podstawie art. 3 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2015/478.

(12)

Aby zapobiec praktykom spekulacyjnym ze strony podmiotów gospodarczych, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w dniu jego opublikowania. Jako że oczekuje się, że w najbliższych miesiącach wspólna platforma koordynacyjna doprowadzi do poprawy sytuacji w terenie, niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie wyłącznie do 15 września 2023 r.,