(1)

7 grudnia 2020 r. Rada przyjęła konkluzje, w których z rosnącym zaniepokojeniem odnotowała, że poważny kryzys finansowy, gospodarczy, społeczny i polityczny, który ugruntował się w Libanie, nadal pogłębiał się w poprzednich miesiącach, a z powodu rosnących trudności w tym kraju najbardziej cierpi ludność libańska.

(2)

Rada podkreśliła pilną potrzebę realizacji reform przez władze Libanu, by odbudować zaufanie społeczności międzynarodowej. Zadeklarowała, że Unia jest gotowa wspierać reformy, lecz za sam proces reform musi odpowiadać Liban. Rada zaapelowała do władz Libanu o realizację ich wcześniejszych zobowiązań, w tym podjętych w kontekście konferencji CEDRE w kwietniu 2018 r., mających poparcie Międzynarodowej Grupy Wsparcia (ISG) Libanu (w której skład wchodzą Organizacja Narodów Zjednoczonych oraz rządy Chin, Francji, Niemiec, Włoch, Federacji Rosyjskiej, Zjednoczonego Królestwa i Stanów Zjednoczonych, a także Unia Europejska i Liga Państw Arabskich) oraz innych członków społeczności międzynarodowej (w tym Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego). Rada wezwała także władze Libanu do pilnej realizacji reform na podstawie porozumień osiągniętych w następstwie wybuchu z 4 sierpnia 2020 r. przez wszystkich przywódców politycznych w Libanie, by wspierać reformy ponad podziałami politycznymi. Reformy te obejmują w szczególności istotne i dogłębne reformy gospodarcze i z zakresu rządzenia, w celu przywrócenia stabilności gospodarczej, poprawy świadczenia usług publicznych, zajęcia się rosnącym ubóstwem, zmniejszenia nierówności, zrównoważenia finansów publicznych, przywrócenia wiarygodności sektora finansowego, zagwarantowania niezależności sądownictwa, zapewnienia poszanowania praw człowieka i praworządności, walki z korupcją i spełnienia uzasadnionych, pokojowo wyrażanych aspiracji obywateli Libanu. Rada wyraziła także poparcie dla ram reform, odbudowy i rekonstrukcji na rzecz „odbudowy lepszego Libanu”, którym przyświecają zasady przejrzystości, inkluzywności i rozliczalności.

(3)

Ramy reform, odbudowy i rekonstrukcji, zainaugurowane przez Unię, ONZ i Bank Światowy w grudniu 2020 r., są współzarządzane przez rząd Libanu. Dodatkowo plan naprawy finansowej z kwietnia 2020 r. został zatwierdzony przez libańską radę ministrów i pozytywnie przyjęty przez społeczność międzynarodową. Ponadto, we wspólnym oświadczeniu z 23 września 2020 r. ISG z zadowoleniem przyjął wypracowane przez wszystkich libańskich przywódców politycznych porozumienie w sprawie kompleksowego planu reform, wraz z harmonogramem, zgodnie z ich wcześniejszymi zobowiązaniami, w tym podjętymi w kontekście konferencji CEDRE w 2018 r., mającymi poparcie ISG oraz innych członków społeczności międzynarodowej.

(4)

W konkluzjach z 7 grudnia 2020 r. Rada w dalszym ciągu apelowała do rządu tymczasowego sprawującego swoją funkcję od sierpnia 2020 r. o szybkie i zdecydowane działanie w ramach swoich konstytucyjnych ograniczeń, ale odnotowała, że program mający pełne poparcie parlamentu libańskiego, obejmujący konkretne, wiarygodne i obwarowane terminami zobowiązania mające na celu zaradzenie trudnościom Libanu może w pełni realizować wyłącznie funkcjonujący rząd. Dlatego zaapelowała do wszystkich zainteresowanych stron i sił politycznych w Libanie o poparcie dla pilnego utworzenia w tym kraju ukierunkowanego na realizację celów, wiarygodnego i rozliczalnego rządu, zdolnego do realizacji niezbędnych reform.

(5)

Od 7 grudnia 2020 r. Rada wielokrotnie wyrażała poważne zaniepokojenie pogarszającą się sytuacją w Libanie. Pomimo wielokrotnych apeli Unii i innych odpowiednich podmiotów międzynarodowych do libańskich sił politycznych i zainteresowanych stron o to, by działały w narodowym interesie i przestały opóźniać tworzenie w pełni umocowanego rządu zdolnego zaspokoić pilne potrzeby kraju i zrealizować kluczowe reformy, nie poczyniono postępów w procesie formowania rządu. Od ustąpienia poprzedniego rządu w sierpniu 2020 r. upłynęło ponad jedenaście miesięcy, a dziewięć miesięcy – od wyznaczenia przez parlament libański nowego kandydata na premiera w październiku 2020 r., który wycofał swoją kandydaturę w lipcu 2021 r.

(6)

Tymczasem sytuacja gospodarcza, społeczna i humanitarna w Libanie stale się pogarsza, a ludność nadal cierpi. W Lebanon Economic Monitor opublikowanym w czerwcu 2021 r. Bank Światowy stwierdził, że Liban dotknęła poważna i przedłużająca się depresja gospodarcza, która może zostać uznana za jeden z najpoważniejszych kryzysów na świecie od połowy XIX w. Bank Światowy określił ten kryzys jako „zamierzoną depresję”, ponieważ – ze względu na brak konsensusu politycznego co do skutecznych inicjatyw strategicznych – reakcje polityczne były nieadekwatne. Bank Światowy stwierdził, że prawdopodobnie ponad połowa ludności żyje poniżej krajowego progu ubóstwa, stopa bezrobocia rośnie, a coraz większy odsetek gospodarstw domowych ma trudności z dostępem do podstawowych usług, w tym opieki zdrowotnej. Bank Światowy zauważył, że gwałtowne pogorszenie się sytuacji w zakresie podstawowych usług będzie miało długoterminowe skutki, takie jak masowa migracja, utrata możliwości uczenia się, zły stan zdrowia społeczeństwa i brak odpowiednich siatek bezpieczeństwa. Bank Światowy oszacował, że trwałe szkody w kapitale ludzkim będą bardzo trudne do naprawienia i że być może właśnie to sprawia, że kryzys w Libanie jest tak wyjątkowy w porównaniu z innymi kryzysami na świecie. Bank Światowy zauważa ponadto, że coraz trudniejsze warunki społeczno-gospodarcze mogą doprowadzić do systemowych zapaści na skalę krajową i że rosną obawy związane z możliwością wystąpienia niepokojów społecznych przy jednoczesnym braku wyraźnych perspektyw wyjścia z kryzysu.

(7)

Ludność libańska płaci wyjątkowo wysoką cenę za bierność libańskich przywódców politycznych. Obecny kryzys gospodarczy, społeczny, humanitarny i polityczny stanowi poważne zagrożenie dla stabilności i bezpieczeństwa Libanu, co może mieć konsekwencje dla stabilności i bezpieczeństwa całego regionu.

(8)

Unia jest gotowa wykorzystać wszystkie swoje instrumenty polityczne, aby przyczynić się do trwałego wyjścia z obecnego kryzysu i reagować na dalsze pogarszanie się stanu demokracji i praworządności oraz sytuacji gospodarczej, społecznej i humanitarnej w Libanie. Ze względu na powagę sytuacji należy przyjąć ramy dla ukierunkowanych środków ograniczających skierowanych przeciwko osobom fizycznym odpowiedzialnym za podważanie demokracji lub praworządności w Libanie oraz powiązanym z nimi osobom fizycznym lub prawnym, podmiotom lub organom.

(9)

Takie ukierunkowane środki ograniczające będą służyć realizacji celów wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa określonych w art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) oraz przyczynią się do działań Unii służących umacnianiu i wspieraniu demokracji, praworządności, praw człowieka i zasad prawa międzynarodowego, zgodnie z art. 21 ust. 2 lit. b) TUE. Ich stosowanie musi być zgodne z art. 3 ust. 5 TUE, w szczególności poprzez przyczynianie się do pokoju i bezpieczeństwa, solidarności i wzajemnego szacunku między narodami, ochrony praw człowieka, a także do ścisłego przestrzegania i rozwijania prawa międzynarodowego, w tym poszanowania zasad Karty Narodów Zjednoczonych.

(10)

Zagrożeniem dla demokracji i praworządności są osoby, które utrudniają lub zakłócają przebieg demokratycznego procesu politycznego poprzez uporczywe blokowanie tworzenia rządu lub poprzez utrudnianie lub poważne zakłócanie przeprowadzenia wyborów, w tym w szczególności zbliżających się wyborów powszechnych w Libanie zaplanowanych na maj 2022 r. Te osoby forsują swoje własne interesy, zarówno osobiste, jak i partykularne interesy swojej społeczności lub grupy politycznej, ze szkodą dla interesu publicznego Libanu, w szczególności poprzez próby nadużycia zasad regulujących stowarzyszenie sił politycznych w celu utworzenia rządu, aby zablokować utworzenie nowego rządu i utrzymać status quo. Działania zagrażające demokracji i praworządności mogą obejmować utrudnianie lub zakłócanie przeprowadzenia wyborów.

(11)

Zagrożeniem dla demokracji i praworządności są również osoby, które utrudniają realizację planów wspieranych przez odpowiednie podmioty międzynarodowe mających na celu poprawę rozliczalności i dobrego zarządzania w sektorze publicznym lub realizację kluczowych reform gospodarczych, w tym w sektorze bankowym i finansowym. Są to w szczególności reformy, do których zobowiązały się władze libańskie i które cieszą się poparciem Unii i innych odpowiednich podmiotów międzynarodowych. Doszło do całkowitego niepowodzenia w zakresie realizacji tych reform i podjęcia wystarczających wiarygodnych działań w celu zwalczania korupcji i uchylania się od opodatkowania, przyjęcia ustawy o kontroli kapitału oraz podjęcia innych działań gwarantujących zarówno przejrzystość, jak i pełną rozliczalność wobec ludności libańskiej.

(12)

Zagrożeniem dla demokracji i praworządności są również osoby, które dopuszczają się poważnych nadużyć finansowych, w tym korupcji i nieuprawnionego wywozu kapitału. Nadużycia finansowe w systemie politycznym i instytucjonalnym są problemem systemowym leżącym u podstaw obecnego kryzysu gospodarczego, społecznego, humanitarnego i politycznego. Podmioty zaangażowane w nadużycia finansowe lub czerpiące z nich osobiste korzyści ponoszą główną odpowiedzialność za fatalną sytuację społeczno-gospodarczą i humanitarną, w jakiej znajduje się ludność libańska.

(13)

Rada przypomina, że Liban jest Stroną Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji z 31 października 2003 r. oraz że libańskie władze podjęły też zobowiązania na rzecz walki z korupcją; uczyniły to w szczególności w ramach konferencji CEDRE w 2018 r., planu naprawy finansowej z kwietnia 2020 r. i kompleksowego planu reform z września 2020 r.

(14)

Unia powinna podjąć dalsze działania, aby wprowadzić w życie niektóre środki,