18.6.2020 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 204/1 |
ZALECENIE RADY
z dnia 15 czerwca 2020 r.
oceniające postępy uczestniczących państw członkowskich w wypełnianiu zobowiązań podjętych w ramach stałej współpracy strukturalnej (PESCO)
(2020/C 204/01)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 46 ust. 6,
uwzględniając Protokół nr 10 w sprawie stałej współpracy strukturalnej ustanowionej na mocy artykułu 42 Traktatu o Unii Europejskiej, załączony do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2017/2315 z dnia 11 grudnia 2017 r. w sprawie ustanowienia stałej współpracy strukturalnej (PESCO) oraz ustalenia listy uczestniczących w niej państw członkowskich (1),
uwzględniając wniosek Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) |
Art. 4 ust. 2 lit. d) decyzji (WPZiB) 2017/2315 przewiduje, że Rada ma przyjmować decyzje i zalecenia oceniające wkłady wnoszone przez uczestniczące państwa członkowskie w celu wypełnienia uzgodnionych zobowiązań, zgodnie z mechanizmem określonym w art. 6 tej decyzji. |
(2) |
Art. 6 ust. 3 decyzji (WPZiB) 2017/2315 przewiduje, że na podstawie rocznego sprawozdania na temat PESCO przedstawianego przez Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa (zwanego dalej „Wysokim Przedstawicielem”) Rada ma raz w roku dokonywać przeglądu tego, czy uczestniczące państwa członkowskie nadal wypełniają dalej idące zobowiązania, o których mowa w art. 3 tej decyzji. |
(3) |
Pkt 15 zalecenia Rady z dnia 6 marca 2018 r. dotyczącego planu wdrażania PESCO (2) przewiduje, że od 2020 r. Wysoki Przedstawiciel powinien przedkładać swoje roczne sprawozdanie w marcu lub kwietniu każdego roku, z uwzględnieniem zmienionych i zaktualizowanych krajowych planów wdrożenia przedstawionych przez uczestniczące państwa członkowskie w styczniu tego samego roku. Pkt 16 tego zalecenia Rady przewiduje, że Komitet Wojskowy Unii Europejskiej powinien udzielić Komitetowi Politycznemu i Bezpieczeństwa doradztwa wojskowego i zaleceń, aby umożliwić mu przygotowanie przeglądu, podczas którego najpóźniej w maju każdego roku Rada zweryfikuje, czy uczestniczące państwa członkowskie nadal wypełniają dalej idące zobowiązania. |
(4) |
Pkt 26 zalecenia Rady z dnia 15 października 2018 r. w sprawie ustalenia kolejności wypełniania dalej idących zobowiązań podjętych w ramach stałej współpracy strukturalnej (PESCO) oraz precyzującego bardziej szczegółowe cele (3) przewiduje, że Wysoki Przedstawiciel powinien uwzględnić to zalecenie w rocznym sprawozdaniu na temat PESCO, co ułatwi ocenę wypełniania dalej idących zobowiązań przez poszczególne uczestniczące państwa członkowskie. |
(5) |
Art. 4 ust. 2 lit. c) decyzji (WPZiB) 2017/2315 przewiduje, że Rada ma przyjmować decyzje i zalecenia aktualizujące, a w razie konieczności zwiększające dalej idące zobowiązania określone w załączniku do tej decyzji w świetle osiągnięć w ramach PESCO w celu odzwierciedlenia zmieniającego się stanu bezpieczeństwa Unii. Takie decyzje mają być podejmowane w szczególności pod koniec etapów, o których mowa w art. 4 ust. 2 lit. b) decyzji (WPZiB) 2017/2315, na podstawie przeglądu strategicznego oceniającego wypełnianie zobowiązań w ramach PESCO. |
(6) |
W pkt 14 zalecenia Rady z dnia 14 maja 2019 r. oceniającego postępy uczestniczących państw członkowskich w wypełnianiu zobowiązań podjętych w ramach stałej współpracy strukturalnej (PESCO) (4) wzywa się Wysokiego Przedstawiciela, aby w uzupełnieniu do opisania stanu wdrażania PESCO, w tym wypełniania zobowiązań przez poszczególne uczestniczące państwa członkowskie zgodnie z ich krajowymi planami wdrożenia, przedstawił także w swoim rocznym sprawozdaniu w 2020 r. pierwsze propozycje z myślą o przeglądzie strategicznym planowanym na zakończenie pierwszego etapu PESCO (2018–2020), uwzględniając inne odnośne unijne inicjatywy przyczyniające się do osiągnięcia poziomu ambicji Unii w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony. |
(7) |
W dniu 15 kwietnia 2020 r. Wysoki Przedstawiciel przekazał Radzie swoje roczne sprawozdanie dotyczące stanu wdrażania PESCO, w tym wypełniania zobowiązań przez poszczególne uczestniczące państwa członkowskie, zgodnie z ich zmienionymi i zaktualizowanymi krajowymi planami wdrożenia. |
(8) |
Na tej podstawie Rada powinna zatem przyjąć zalecenie oceniające postępy uczestniczących państw członkowskich w wypełnianiu zobowiązań podjętych w ramach PESCO, |
PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:
I. Cel i zakres
1. |
Celem niniejszego zalecenia jest ocena wkładów wniesionych przez uczestniczące państwa członkowskie z myślą o wypełnieniu dalej idących zobowiązań podjętych w ramach PESCO, dokonana na podstawie rocznego sprawozdania dotyczącego stanu wdrażania PESCO (zwanego dalej „rocznym sprawozdaniem”) przedstawionego przez Wysokiego Przedstawiciela w dniu 15 kwietnia 2020 r. i zgodnie z krajowymi planami wdrożenia przedstawionymi przez uczestniczące państwa członkowskie. |
2. |
Zgodnie z zaleceniem przyjętym przez Radę w dniu 14 maja 2019 r. roczne sprawozdanie zawiera również specjalny rozdział poświęcony przeglądowi strategicznemu PESCO kończącemu pierwszy etap PESCO (2018–2020) i przewiduje zalecenia i propozycje dotyczące zobowiązań, projektów i procesów oraz metod pracy, które są omówione w niniejszym zaleceniu. |
II. Wnioski i ocena
3. |
Roczne sprawozdanie stanowi solidną podstawę do przeprowadzenia oceny stanu wdrażania PESCO, w tym wypełniania zobowiązań przez poszczególne uczestniczące państwa członkowskie, zgodnie z ich krajowymi planami wdrożenia. |
4. |
Zajmując się obecnymi i przyszłymi potrzebami Europy w zakresie bezpieczeństwa i obrony, zwłaszcza poprzez obecne i przyszłe wysiłki na rzecz wypełnienia swoich dalej idących zobowiązań, uczestniczące państwa członkowskie przyczyniają się do zwiększenia zdolności Unii do działania w roli podmiotu zapewniającego bezpieczeństwo i do wzmocnienia jej strategicznej autonomii, a także zwiększenia jej zdolności do współpracy z partnerami i do ochrony swoich obywateli. |
5. |
Ogólnie rzecz biorąc, Rada podkreśla, że uczestniczące państwa członkowskie:
|
6. |
Zachęca się każde uczestniczące państwo członkowskie, by w świetle wniosków i zaleceń zawartych w rocznym sprawozdaniu w odniesieniu do poszczególnych krajowych planów wdrożenia kontynuowało swoje działania i dokonało przeglądu swojego wkładu w wypełnianie dalej idących zobowiązań. |
7. |
Mając na uwadze fakt, że PESCO ma na celu przyczynienie się do osiągnięcia poziomu ambicji Unii w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony, w tym z myślą o najbardziej wymagających misjach, należy prowadzić dalsze prace, aby zdefiniować „spójny pakiet sił o pełnym spektrum” zgodnie z parametrami wspomnianymi we wspólnej notyfikacji w sprawie PESCO. |
8. |
Ponieważ państwa członkowskie dysponują jedynie „jednolitym zasobem sił”, który mogą wykorzystać w różnych ramach, rozwijanie zdolności państw członkowskich w ramach unijnych przyczyni się także do zwiększenia zdolności obronnych potencjalnie dostępnych w innych ramach, m.in. Organizacji Narodów Zjednoczonych i NATO. |
III. Krajowe plany wdrożenia
9. |
Choć jakość informacji przedstawianych w krajowych planach wdrożenia ogólnie się poprawiła, zachęca się uczestniczące państwa członkowskie do dalszej poprawy jakości i stopnia szczegółowości przedstawianych informacji, ze szczególnym naciskiem na opracowanie długofalowych planów dotyczących sposobu, w jaki państwa te zamierzają przyczynić się do wypełniania dalej idących zobowiązań oraz bardziej szczegółowych celów PESCO. W związku z tym, że krajowe plany wdrożenia powinny zapewniać istotną podstawę do celów nadzoru politycznego, utrzymania tempa działań i zapewnienia przejrzystości pomiędzy uczestniczącymi państwami członkowskimi, Rada podkreśla, że należy udoskonalić ich wymiar polityczny, tak by ułatwić prowadzone na szczeblu politycznym dyskusje na temat postępów w wypełnianiu dalej idących zobowiązań. |
10. |
Zachęca się uczestniczące państwa członkowskie do kontynuowania dwustronnych dialogów z Sekretariatem PESCO dotyczących zmiany i aktualizacji przyszłych krajowych planów wdrożenia, również w celu zapewnienia wzajemnej przejrzystości i pogłębienia spójności i konsekwencji działań w odniesieniu do informacji wymaganych i przedstawianych w kontekście PESCO. |
IV. Projekty PESCO
11. |
Uznaje się, że większość z 47 projektów realizowanych w ramach PESCO przyczynia się do realizacji priorytetów rozwoju zdolności UE, przy czym 24 projekty dotyczą bezpośrednio celów zdolnościowych o dużym oddziaływaniu (HICG), a 12 dotyczy ich pośrednio. Trzy projekty osiągnęły już wstępną zdolność operacyjną (IOC), a planuje się, że 23 kolejne osiągną tę zdolność w latach 2020-2023. Niemniej jednak ponad dwie trzecie (czyli 30) projektów pozostaje na etapie koncepcyjnym, przy czym niektóre z nich zostały ustanowione już w marcu i listopadzie 2018 r. |
12. |
W związku ze sprawozdaniem z postępów w realizacji projektów PESCO przedłożonym Radzie 28 lutego 2020 r. zachęca się uczestniczące państwa członkowskie do skoncentrowania wysiłków na szybkim i skutecznym wdrażaniu swoich projektów, tak by przyniosły one spodziewane rezultaty i wyniki, z myślą o wypełnieniu dalej idących zobowiązań. Ponadto zachęca się uczestniczące państwa członkowskie do usprawnienia i przyspieszenia procesów prowadzących do przyjęcia uzgodnień dotyczących projektów w celu szybszego zapewnienia większej jasności i pewności w odniesieniu do nowych projektów. Rada przypomina również, że należy usprawnić przegląd postępów w realizacji projektów PESCO, stosując jasne, ukierunkowane i przejrzyste kryteria opracowane w ścisłej koordynacji z uczestniczącymi państwami członkowskimi. Rada zaznacza, że jeżeli członkowie projektów stwierdzą, że istnieją trudności w osiągnięciu celów danych projektów, projekty te powinny zostać zmodyfikowane lub zakończone, aby zapewnić adekwatność i wiarygodność wszystkich projektów PESCO. |
13. |
Rada uważa, że – aby móc lepiej oceniać postępy w realizacji projektów i wskazywać synergie – należy organizować specjalne warsztaty na temat zarządzania projektami PESCO i wydarzenia służące zaprezentowaniu postępów w realizacji projektów, by ułatwić dalsze dyskusje pomiędzy uczestniczącymi państwami członkowskimi. Rada uznaje również, że potrzebne jest lepsze wspólne zrozumienie pojęć i definicji dotyczących realizacji projektów i zarządzania projektami. Dodatkowo, Sekretariat PESCO powinien w dalszym ciągu służyć wiedzą fachową, na wniosek, oraz ułatwiać współpracę z innymi podmiotami UE w kwestii ewentualnych synergii z innymi unijnymi instrumentami i inicjatywami realizowanymi na podstawie innych odpowiednich ram instytucjonalnych UE, aby zapewnić przejrzystość i inkluzywność i uniknąć niepotrzebnego powielania działań. |
14. |
Rada zwraca uwagę, że w stosownych przypadkach i w przypadku zgody członków projektów, uznających wspierającą rolę Sekretariatu PESCO, należy rozważyć możliwość łączenia lub grupowania projektów, tak by zwiększać synergie, ich wpływ i skuteczność, oszczędzać zasoby i zapobiegać powielaniu działań. |
15. |
Z myślą o określeniu przyszłych propozycji projektów PESCO Rada zaleca, by ich podstawą w dalszym ciągu były uzgodnione priorytety rozwoju zdolności UE, które to priorytety wynikają z przeglądu CDP i uwzględniają cele zdolnościowe o dużym oddziaływaniu (HICG), oraz by powiązane przypadki w kontekście strategicznym w dalszym ciągu ukierunkowywały ich wdrażanie. Dodatkowo wnioski wynikające z zagregowanej analizy w ramach CARD i sprawozdania dotyczącego CARD powinny pomóc uczestniczącym państwom członkowskim określać możliwości w zakresie projektów realizowanych na zasadzie współpracy, w tym projektów w obszarze operacyjnym. Rada zaznacza, że odpowiednie projekty PESCO mogłyby korzystać z przyszłego finansowania w ramach Europejskiego Funduszu Obrony (EDF), jeśli będą się do niego kwalifikować. |
16. |
Uczestniczące państwa członkowskie zachęca się do tego, aby nadal przedstawiały propozycje projektów obejmujących szeroki zakres zagadnień; jednocześnie Rada zwraca się również o przedstawianie propozycji projektów o bardziej operacyjnym wymiarze i bardziej krótkoterminowym wpływie, opierających się na już istniejących zdolnościach. W tym celu można opracować wraz z uczestniczącymi państwami członkowskimi bardziej precyzyjne lub dodatkowe kryteria wyboru bardziej zaawansowanych propozycji projektów, które bezpośrednio przyczyniają się do uzupełniania braków wskazanych w ramach CDP, w tym w odniesieniu do celów zdolnościowych o dużym oddziaływaniu (HICG). |
17. |
Mając na uwadze swoje konkluzje w sprawie bezpieczeństwa i obrony w kontekście globalnej strategii UE, przyjęte w czerwcu 2019 r., Rada oczekuje, że jak najszybciej zostanie przyjęta decyzja Rady dotycząca ogólnych warunków, na jakich państwa trzecie mogłyby wyjątkowo zostać zaproszone do udziału w poszczególnych projektach PESCO, zgodnie z art. 4 ust. 2 lit. g) i art. 9 decyzji (WPZiB) 2017/2315, wytycznymi zawartymi w notyfikacji w sprawie PESCO oraz decyzją Rady (WPZiB) 2018/909 (5) ustanawiającą wspólny zbiór przepisów dotyczących zarządzania projektami PESCO. |
V. Przegląd strategiczny PESCO
18. |
Wspierany przez uczestniczące państwa członkowskie przegląd strategiczny PESCO został zainicjowany w grudniu 2019 r. i stanowił podstawę oceny wypełniania dalej idących zobowiązań w ramach PESCO, zgodnie z decyzją Rady (WPZiB) 2017/2315. Propozycje i zalecenia przedstawione w części V zostały opracowane w oparciu o różne dyskusje i uwagi przedstawione przez uczestniczące państwa członkowskie, w tym zalecenia zawarte w rocznym sprawozdaniu.
Zobowiązania |
19. |
Rada podkreśla, że obecny zbiór dalej idących zobowiązań sprawdził się jako solidne wytyczne zapewniające jednolite wdrażanie PESCO, a zatem na tym etapie nie należy wprowadzać do niego zmian. Rada zwraca jednak uwagę na to, że należy zwiększyć wysiłki, by zobowiązania te wypełnić. |
20. |
Rada zaznacza również, że ważne jest, by uczestniczące państwa członkowskie uzgodniły cele i konkretne rezultaty kolejnego etapu PESCO (2021–2025), w ramach przeglądu strategicznego PESCO przeprowadzanego w tym roku, z uwzględnieniem nowych obszarów współpracy w świetle zmieniającej się sytuacji w zakresie bezpieczeństwa – w szczególności takich obszarów jak zmiana klimatu, przeciwdziałanie zagrożeniom hybrydowym, cyberbezpieczeństwo, sztuczna inteligencja, kwestie związane z przestrzenią kosmiczną, bezpieczeństwo energetyczne i bezpieczeństwo morskie – a także by uzgodniły wymierne rezultaty, które należy osiągnąć zarówno z punktu widzenia zdolności, jak i pod kątem operacyjnym. Ponadto należy uwzględnić zidentyfikowane średnio- i długoterminowe konsekwencje i wyzwania związane z działaniami podejmowanymi w odpowiedzi na złożone sytuacje kryzysowe, takie jak pandemie, którym można stawiać czoła w ramach PESCO. Przy dokonywaniu przeglądu i aktualizacji zalecenia Rady z dnia 15 października 2018 r. dotyczącego bardziej szczegółowych celów należy wziąć pod uwagę wszystkie powyższe kwestie. Rada zaznacza, że w ramach tego procesu należy wykorzystać przegląd strategiczny PESCO w celu określenia tych projektów, które zaczną przynosić konkretne rezultaty przed 2025 r. |
21. |
Rada zwraca uwagę, że należy dokładniej zbadać możliwości usprawnienia działań następczych w związku z wypełnieniem wszystkich dalej idących zobowiązań, w tym działań podejmowanych na szczeblu politycznym i za pośrednictwem Komitetu Politycznego i Bezpieczeństwa (KPiB), w szczególności jeżeli postępy zostały ocenione przez Wysokiego Przedstawiciela i podkreślone przez Radę jako niewystarczające, a mianowicie w odniesieniu do zobowiązań operacyjnych, a także zobowiązań związanych z europejskim podejściem opartym na współpracy. Zachęca się również do dalszych dyskusji na temat wskaźników postępu, które mogłyby pomóc uczestniczącym państwom członkowskim w planowaniu wypełniania dalej idących zobowiązań oraz ułatwieniu oceny postępów, jak określono w pkt 2 zalecenia Rady z dnia 15 października 2018 r. |
22. |
Rada podkreśla, że można rozważyć i dokładniej zbadać możliwości innowacyjnych zachęt do wspierania wypełniania zobowiązań operacyjnych PESCO, ze szczególnym naciskiem na poprawę dostępności, możliwości rozmieszczenia i interoperacyjności sił na potrzeby misji i operacji w dziedzinie WPBiO. Zaznacza, że powinno to również obejmować prowadzone aktualnie prace i powinno być uwzględniane w przyszłych wysiłkach w zakresie wspólnego finansowania wojskowych misji i operacji w dziedzinie WPBiO. |
23. |
Rada podkreśla, że dyskusje na temat strategicznych ram działania (Strategic Compass) i związanej z nimi analizy zagrożeń na poziomie UE – które to ramy mają zostać przedstawione przed końcem 2020 r. – powinny doprowadzić do bardziej przejrzystego ukierunkowania unijnych inicjatyw, takich jak PESCO. Ten niezbędny proces może dodatkowo przyczynić się do wypracowania wspólnej europejskiej kultury strategicznej w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony, w oparciu o nasze wspólne wartości cele i z poszanowaniem szczególnego charakteru polityki bezpieczeństwa i obrony poszczególnych państw członkowskich. |
24. |
Rada uznaje, że należy kontynuować wysiłki, również w ramach przeglądu strategicznego PESCO, aby zapewnić spójność i koordynację między różnymi unijnymi inicjatywami obronnymi (CARD, PESCO i przyszły Europejski Fundusz Obronny) w ramach ściślejszego politycznego monitorowania i ukierunkowywania przez państwa członkowskie, w tym na szczeblu ministerialnym, przy jednoczesnym uznaniu, że są to odrębne inicjatywy mające różne podstawy prawne.
Projekty |
25. |
Rada podkreśla, że cykl projektowy PESCO należy dostosować do cyklu CARD, tak aby ustalenia i zalecenia w ramach CARD można było wykorzystywać do pomocy w określeniu możliwości w zakresie projektów realizowanych na zasadzie współpracy oraz aby można było zapewnić lepsze ramy przedstawiania przez uczestniczące państwa członkowskie bardziej ambitnych propozycji projektów, także w obszarze operacyjnym. Co więcej, wyniki procesu związanego z celem podstawowym (HLGP) w ramach procesu dotyczącego celu podstawowego mają szczególne znaczenie dla misji i operacji w dziedzinie WPBiO, co należy uwzględnić przy proponowaniu nowych projektów PESCO z myślą o lepszym wypełnianiu zobowiązań operacyjnych. Kwestie te należy mieć na uwadze przy określaniu cyklu przedstawiania projektów, z uwzględnieniem równowagi między obciążeniem administracyjnym a wynikiem i jakością projektów PESCO.
Procesy |
26. |
Jeśli chodzi o cykl krajowych planów wdrożenia, Rada zwraca się do Sekretariatu PESCO, aby przedstawił możliwe szczegółowe sposoby zwiększenia spójności między cyklem dotyczącym krajowych planów wdrożenia w ramach PESCO i cyklem CARD, a także procesem dotyczącym celu podstawowego. Powinno to również pomóc zmniejszyć obciążenie administracyjne i poprawić jakość krajowych planów wdrożenia, zapewniając także odpowiedni poziom szczegółowości. Rada zaznacza, że jednocześnie należy zapewnić niezbędny impuls polityczny oraz umożliwić jej realizację zadania polegającego na corocznym strategicznym ukierunkowywaniu PESCO i przedstawianiu wytycznych dotyczące tej współpracy. Rada powinna również rozważyć możliwość dostosowania terminów uczestniczących państw członkowskich do przedstawiania dokumentów PESCO, w tym w odniesieniu do przedstawiania krajowych planów wdrożenia i propozycji projektów. |
VI. Dalsze działania
27. |
Rada zwraca się do:
|
Sporządzono w Brukseli dnia 15 czerwca 2020 r.
W imieniu Rady
A. METELKO-ZGOMBIĆ
Przewodnicząca
(1) Dz.U L 331 z 14.12.2017, s. 57.
(2) Dz.U. C 88 z 8.3.2018, s. 1.
(3) Dz.U. C 374 z 16.10.2018, s. 1.
(4) Dz.U. C 166 z 15.5.2019, s. 1.
(5) Decyzja Rady (WPZiB) 2018/909 z dnia 25 czerwca 2018 r. ustanawiająca wspólny zbiór przepisów dotyczących zarządzania projektami PESCO (Dz.U. L 161 z 26.6.2018, s. 37).