(1)

W dniu 22 czerwca 2018 r. Rada, zgodnie z art. 121 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), przyjęła decyzję, że w Rumunii odnotowano znaczące odstępstwo od ścieżki dostosowania prowadzącej do średniookresowego celu budżetowego wynoszącego -1 % PKB.

(2)

W związku ze stwierdzonym znaczącym odstępstwem Rada wydała w dniu 22 czerwca 2018 r. zalecenie (2) skierowane do Rumunii dotyczące przyjęcia koniecznych środków w celu zapewnienia, by stopa wzrostu nominalnego publicznych wydatków pierwotnych netto (3) nie przekroczyła 3,3 % w 2018 r. i 5,1 % w 2019 r., co odpowiadałoby rocznej korekcie strukturalnej wynoszącej 0,8 % PKB w każdym z tych lat. Rada zaleciła również Rumunii, aby wszelkie nieoczekiwane zyski przeznaczyła na zmniejszenie deficytu, natomiast środki konsolidacji budżetowej powinny zapewnić trwałą poprawę ogólnego salda sektora instytucji rządowych i samorządowych w sposób sprzyjający wzrostowi. Rada wyznaczyła Rumunii termin 15 października 2018 r. na przedstawienie sprawozdania na temat działań podjętych w odpowiedzi na to zalecenie.

(3)

W dniach 27–28 września 2018 r. Komisja przeprowadziła w Rumunii misję wzmocnionego nadzoru w celu monitorowania sytuacji na miejscu, zgodnie z art. -11 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1466/97. Po przekazaniu wstępnych ustaleń władzom rumuńskim z prośbą o ustosunkowanie się do nich Komisja przedstawiła w dniu 21 listopada 2018 r. swoje ustalenia Radzie. Ustalenia te podano następnie do wiadomości publicznej. W sprawozdaniu Komisji stwierdzono, że organy rumuńskie utrzymują docelowy deficyt nominalny na 2018 r. na poziomie nieco poniżej 3 % PKB i w związku z tym nie zamierzają podjąć działań w odpowiedzi na zalecenie Rady z dnia 22 czerwca 2018 r. W 2019 r. rząd planuje obniżyć deficyt nominalny do 2,38 % PKB, nie określił jeszcze jednak środków służących temu celowi.

(4)

W dniu 16 października 2018 r. organy rumuńskie przekazały sprawozdanie z działań podjętych w odpowiedzi na zalecenie Rady z dnia 22 czerwca 2018 r. (4). W sprawozdaniu powtórzyły, że ich cel na rok 2018 r. przewiduje deficyt nominalny wynoszący 2,96 % PKB. Organy zakładają, że w 2019 r. deficyt wyniesie 2,38 % PKB. W sprawozdaniu nie wspomina się o nowych środkach na 2018 r. W odniesieniu do 2019 r. sprawozdanie opiera się na ograniczeniu wydatków na wynagrodzenia pracowników oraz na towary i usługi, bez poparcia tego wystarczająco szczegółowymi i przyjętymi lub co najmniej wiarygodnie zapowiedzianymi środkami. Po stronie dochodów w sprawozdaniu wspomniano o przedłużeniu okresu stosowania już istniejących środków oraz o pewnych działaniach mających na celu poprawę przestrzegania przepisów prawa podatkowego. Ogólnie rzecz biorąc, skutki budżetowe środków, o których poinformowała Rumunia, nie spełniają wymogów określonych w zaleceniu Rady z dnia 22 czerwca 2018 r.

(5)

Według prognozy Komisji z jesieni 2018 r. wzrost publicznych wydatków pierwotnych netto w 2018 r. wyniesie 11,3 %, czyli znacznie powyżej wartości odniesienia dotyczącej wydatków, która wynosi 3,3 %. W 2018 r. saldo strukturalne ma pozostać zasadniczo stabilne na poziomie 3,3 % PKB. W związku z tym sytuacja w obu filarach wskazuje na ryzyko wystąpienia odchylenia od zalecanej korekty. Wartość odniesienia dotycząca wydatków wskazuje na odchylenie wynoszące 2,3 % PKB. Saldo strukturalne potwierdza tę diagnozę, wskazując na mniejsze odchylenie wynoszące 0,8 % PKB. Pozytywny wpływ na saldo strukturalne ma znacznie wyższy deflator PKB oraz wyższe oszacowanie punktowe, jeśli chodzi o wzrost potencjalnego PKB, w porównaniu ze średniookresową średnią wykorzystywanej do obliczenia wartości odniesienia dotyczącej wydatków. Wpływ ten jest częściowo równoważony skutkami zwiększenia inwestycji publicznych, co zostaje jednak „rozmyte” w przypadku wartości odniesienia dotyczącej wydatków. Dlatego też ogólna ocena potwierdza odchylenie od korekty zaleconej przez Radę, z dużym marginesem.

(6)

W 2019 r., na podstawie prognozy Komisji z jesieni 2018 r., określono, że wzrost nominalnych wydatków publicznych, bez uwzględnienia działań dyskrecjonalnych po stronie dochodów i działań jednorazowych, wyniesie 7,5 %, czyli znacznie powyżej wartości odniesienia w zakresie wydatków wynoszącej 5,1 % (odchylenie o 0,7 % PKB od zalecanej korekty). Saldo strukturalne zmniejszy się o 0,1 % PKB, co sprawi, że deficyt wyniesie 3,4 % (co oznacza odchylenie o 0,9 % PKB). Dlatego też z uwagi na to, że sytuacja w obu filarach wskazuje na wystąpienie odchylenia od wymaganej korekty o podobny margines w 2019 r., ogólna ocena potwierdza odchylenie od korekty zaleconej przez Radę.

(7)

W prognozie Komisji z jesieni 2018 r. przewiduje się ponadto, że w 2018 r. deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniesie 3,3 %, a w 2019 r. 3,4 %, czyli powyżej określonej w Traktacie wartości referencyjnej wynoszącej 3 % PKB.

(8)

Powyższe ustalenia prowadzą do wniosku, że działania podjęte przez Rumunię w odpowiedzi na zalecenie Rady z dnia 22 czerwca 2018 r. nie są wystarczające. Wysiłek fiskalny nie wystarcza, aby zapewnić, by stopa wzrostu nominalnego publicznych wydatków pierwotnych netto w 2018 r. nie przekroczyła 3,3 % i 5,1 % w 2019 r., co odpowiada rocznej korekcie strukturalnej wynoszącej 0,8 % PKB w każdym z tych lat,