25.5.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 138/131

(1)

W ramach ustanowionego na mocy decyzji nr 243/2012/UE (3) wieloletniego programu dotyczącego polityki w zakresie widma radiowego („RSPP”) Parlament Europejski i Rada sformułowały następujące cele: określenie do roku 2015 przedziału widma radiowego wynoszącego co najmniej 1 200 MHz odpowiedniego do celów bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej w Unii, wspomaganie dalszego rozwoju nowatorskich usług radiodyfuzyjnych poprzez zapewnienie odpowiednich zasobów widma dla dostarczania takich usług drogą satelitarną i naziemną – jeżeli istnieje wyraźna uzasadniona potrzeba – oraz zapewnienie odpowiednich zasobów dla realizacji programów i imprez specjalnych („PMSE”).

(2)

W swoim komunikacie z dnia 6 maja 2015 r. zatytułowanym „Strategia jednolitego rynku cyfrowego Europy” Komisja uwypukliła znaczenie zakresu częstotliwości 694–790 MHz („pasmo700 MHz”) dla zapewnienia świadczenia usług szerokopasmowych na obszarach wiejskich, aby zapewnić dostęp i łączność, oraz podkreśliła potrzebę skoordynowanego uwolnienia tego zakresu, przy jednoczesnym dostosowaniu się do specyficznych potrzeb dystrybucji usług radiodyfuzyjnych. Zmniejszanie przepaści cyfrowej, pod względem zarówno pokrycia, jak i wiedzy, jest istotnym czynnikiem, który musi mieć charakter priorytetowy, tak aby nie tworzyć nowych przepaści, gdy użytkownicy zaczynają korzystać z nowych technologii.

(3)

Skuteczne zarządzanie widmem jest warunkiem przejścia na technologię 5G w skali przemysłowej, dzięki któremu Unia stałaby się głównym ośrodkiem innowacyjności i które stworzyłoby środowisko sprzyjające rozwojowi sieci i usług łączności elektronicznej, zapewniając w ten sposób maksymalizację potencjału wzrostowego gospodarki cyfrowej. Gospodarka unijna będzie w coraz większym stopniu opierać się na społeczeństwie cyfrowym, co wymaga wszechobecnego zasięgu sieci, aby rozwijać usługi związane z internetem rzeczy, handlem elektronicznym oraz europejskimi usługami przetwarzania w chmurze, a także by w całej Unii czerpać pełne korzyści z czwartej rewolucji przemysłowej.

(4)

Pasmo 700 MHz oferuje szansę na globalnie zharmonizowany i skoordynowany zasób widma radiowego na potrzeby bezprzewodowych usług szerokopasmowych oferujących korzyści skali. Powinno to umożliwić na obszarach miejskich, wiejskich lub oddalonych rozwój nowych innowacyjnych usług cyfrowych, takich jak e-zdrowie i m-zdrowie, przy wykorzystaniu telefonów komórkowych, urządzeń do monitorowania pacjentów i innych urządzeń bezprzewodowych, a także inteligentnych sieci energetycznych.

(5)

W swojej rezolucji z dnia 19 stycznia 2016 r. zatytułowanej „W kierunku aktu o jednolitym rynku cyfrowym” Parlament Europejski przypominał państwom członkowskim o ich zobowiązaniu do pełnego wdrożenia rozwiązań zapewniających minimalną docelową przepustowość na poziomie co najmniej 30 Mb/s do 2020 r., podkreślał, że zasoby widma radiowego mają kluczowe znaczenie dla wewnętrznego rynku bezprzewodowych połączeń szerokopasmowych, jak również radiodyfuzyjnych, i mają zasadnicze znaczenie dla przyszłej konkurencyjności Unii, a także wzywał do opracowania w pierwszej kolejności zharmonizowanych i wspierających konkurencję ram dotyczących przeznaczenia częstotliwości i skutecznego zarządzania widmem.

(6)

Widmo jest dobrem publicznym. Jest, w zakresie częstotliwości 470–790 MHz, cennym dobrem dla opłacalnego wprowadzania sieci bezprzewodowych o powszechnym zasięgu, zarówno wewnątrz budynków jak i poza nimi. Widmo to jest obecnie wykorzystywane w całej Unii przez naziemną telewizję cyfrową (DTT) i bezprzewodowe urządzenia PMSE do transmisji sygnałów akustycznych. Jest ono zatem niezbędnym warunkiem rozpowszechniania i dostępu do treści kulturalnych, informacji i idei. Wspiera ono, równolegle do nowych form dystrybucji, rozwój sektorów: medialnego, twórczego, kulturalnego i badawczego, które w ogromnej mierze uzależnione są od tego w bezprzewodowym dostarczaniu treści użytkownikom końcowym.

(7)

Przydział zakresu częstotliwości pasma 700 MHz powinien zostać zorganizowany w sposób sprzyjający konkurencji i przeprowadzony w sposób, który nie zakłóca istniejącej konkurencji.

(8)

W regionie 1, obejmującym Unię, regulamin radiokomunikacyjny Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego przyjęty w 2015 r. podczas Światowej Konferencji Radiokomunikacyjnej zapewnia przeznaczenie zakresu częstotliwości pasma 700 MHz dla służby radiodyfuzyjnej i służby ruchomej (z wyjątkiem ruchomej łączności lotniczej) na równych prawach pierwszej ważności. Zakres częstotliwości 470–694 MHz („poniżej pasma 700 MHz”) pozostaje przeznaczony wyłącznie dla służby radiodyfuzyjnej na prawach pierwszej ważności, a dla użytkowania bezprzewodowych urządzeń PMSE do transmisji sygnałów akustycznych – na prawach drugiej ważności.

(9)

Gwałtowny wzrost ruchu w bezprzewodowych sieciach szerokopasmowych oraz wzrastające gospodarcze, przemysłowe i społeczne znaczenie gospodarki cyfrowej sprawiają, że zwiększenie pojemności sieci bezprzewodowych jest koniecznością. Widmo w paśmie częstotliwości 700 MHz oferuje nie tylko dodatkową przepustowość oraz powszechny zasięg, w szczególności na obszarach nieopłacalnych ekonomicznie, wiejskich, górskich oraz wyspiarskich, a także innych trudno dostępnych, we wcześniej ustalonych krajowych obszarach priorytetowych, w tym wzdłuż głównych naziemnych szlaków transportowych oraz do użytku w budynkach i w szerokim zakresie łączności automatycznej. W tym kontekście spójne i skoordynowane środki służące zapewnieniu w całej Unii zasięgu bezprzewodowego sygnału naziemnego o wysokiej jakości, bazujące na najlepszych praktykach krajowych w odniesieniu do obowiązków operatorów w ramach udzielonych im licencji, powinny zmierzać do osiągnięcia celu programu RSPP, który przewiduje, że wszyscy obywatele w całej Unii powinni do 2020 r. uzyskać dostęp, zarówno w budynkach, jak i poza nimi, do najszybszych połączeń szerokopasmowych, o prędkości nie mniejszej niż 30 Mb/s, a także powinien zmierzać do osiągnięcia ambitnej wizji społeczeństw gigabitowych w Unii. Takie środki będą wspierać nowatorskie usługi cyfrowe, zapewniając długoterminowe korzyści społeczno-ekonomiczne.

(10)

Technologia 5G wywrze znaczny wpływ nie tylko na sektor cyfrowy, ale i na całą gospodarkę. Szczególnie na tle powolnego wdrażania technologii 4G i powiązanych z nią usług pomyślne uruchomienie 5G w Unii będzie miało kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarczego oraz dla konkurencyjności i produktywności gospodarki unijnej. Unia musi zatem przejąć inicjatywę poprzez zapewnienie odpowiednich zasobów widma wystarczających do udanego uruchomienia i rozwoju technologii 5G. Ponadto przy udzielaniu zezwoleń na wykorzystywanie zakresu częstotliwości pasma700 MHz państwa członkowskie powinny uwzględnić możliwość zapewnienia, by wirtualni operatorzy sieci komórkowej byli w stanie zwiększyć swój zasięg geograficzny. Na wniosek państwa członkowskiego Komisja powinna ułatwiać, tam gdzie jest to wykonalne, organizację połączonych aukcji, przyczyniając się w ten sposób do tworzenia struktur paneuropejskich.

(11)

Współkorzystanie z widma w danym wspólnym paśmie częstotliwości na potrzeby dwukierunkowych bezprzewodowych rozległych sieci szerokopasmowych (łącza „w górę” i „w dół”) i do celów jednokierunkowej radiodyfuzji sygnału telewizyjnego lub bezprzewodowej transmisji sygnałów akustycznych przez urządzenia PMSE jest trudne technicznie, gdy obszary ich zasięgu pokrywają się lub są położone blisko siebie. Znaczyłoby to, że udostępnienie zakresu częstotliwości pasma 700 MHz do celów bezprzewodowych dwukierunkowych naziemnych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej odebrałoby część zasobów widma użytkownikom DTT i bezprzewodowych urządzeń PMSE do transmisji sygnałów akustycznych. Sektory DTT i PMSE wymagają zatem długoterminowej przewidywalności przepisów dotyczących dostępności wystarczających zasobów widma, tak by mogły one zapewnić stabilną realizację i rozwijanie takich usług, w szczególności dla odbiorców bezpłatnej telewizji, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniego otoczenia inwestycyjnego, a także osiągnięcia celów krajowej i unijnej polityki audiowizualnej, takich jak spójność społeczna, pluralizm mediów i różnorodność kulturowa. Możliwe jest, że konieczne będą odpowiednie środki na szczeblu unijnym i krajowym, aby zapewnić dodatkowe zasoby widma na potrzeby bezprzewodowych urządzeń PMSE do transmisji sygnałów akustycznych poza obecnym zakresem częstotliwości 470–790 MHz.

(12)

W sprawozdaniu przedłożonym Komisji Pascal Lamy, przewodniczący grupy wysokiego szczebla ds. przyszłego stosowania zakresu ultrawysokiej częstotliwości (zwanej dalej „470–790 MHz”), zalecił udostępnienie do 2020 r (z tolerancją +/- dwa lata) zakresu częstotliwości pasma 700 MHz do celów bezprzewodowych usług szerokopasmowych. Takie uwolnienie pomogłoby w osiągnięciu celu, którym jest długoterminowa przewidywalność regulacyjna dla DTT poprzez udostępnienie zakresu częstotliwości poniżej pasma 700 MHz w okresie do roku 2030, choć wymagałoby to przeprowadzenia przeglądu do roku 2025.

(13)

Z kolei Grupa ds. Polityki Widma Radiowego w swojej opinii na temat długoterminowej strategii przyszłego zastosowania zakresu ultrawysokiej częstotliwości („470–790 MHz”) w Unii Europejskiej z dnia 19 lutego 2015 r. zaleciła przyjęcie skoordynowanego podejścia unijnego w celu faktycznego udostępnienia pasma 700 MHz do celów bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej do końca roku 2020, zauważając, że państwa członkowskie są w stanie podjąć, z należycie uzasadnionych powodów, decyzję o odroczeniu udostępnienia tego zakresu na okres maksymalnie dwóch lat. Ponadto należy zapewnić do roku 2030 utrzymanie dostępności zakresu poniżej pasma 700 MHz do celów świadczenia usług radiodyfuzyjnych.

(14)

Niektóre państwa członkowskie rozpoczęły już albo nawet ukończyły proces krajowego wydawania zezwoleń dla zakresu częstotliwości pasma 700 MHz dla usług dwukierunkowej naziemnej bezprzewodowej szerokopasmowej łączności elektronicznej. Skoordynowana koncepcja jest niezbędna w odniesieniu do przyszłego wykorzystywania zakresu częstotliwości pasma 700 MHz, która zapewniłaby również przewidywalność regulacyjną, równoważyłaby różnice pomiędzy państwami członkowskimi z celami jednolitego rynku cyfrowego i wspierałaby wiodącą europejską pozycję w odniesieniu do międzynarodowego rozwoju technologii. W związku z tym państwa członkowskie powinny mieć obowiązek zmiany przeznaczenia zakresu częstotliwości pasma 700 MHz w odpowiednim terminie, z poszanowaniem prawa unijnego i krajowego.

(15)

Państwa członkowskie powinny mieć możliwość odroczenia, z należycie uzasadnionych powodów, dopuszczenia do korzystania z zakresu częstotliwości pasma 700 MHz na potrzeby systemów naziemnych umożliwiających dostarczanie bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej o maksymalnie dwa lata w stosunku do wspólnego unijnego terminu wyznaczonego na rok 2020. Przyczynami takiego odroczenia mogą być wyłącznie: nierozwiązane problemy dotyczące koordynacji transgranicznej, skutkujące szkodliwymi zakłóceniami; potrzeba zapewnienia i złożoność zapewnienia technicznej migracji dużej liczby ludności do zaawansowanych standardów nadawania; fakt, że koszty finansowe migracji przewyższają oczekiwane przychody wynikające z przyjętych procedur rozdysponowania zakresów częstotliwości, lub siła wyższa. Państwa członkowskie powinny podjąć wszelkie niezbędne kroki w celu minimalizacji szkodliwych zakłóceń w państwach członkowskich, których dotykałyby skutki takich zakłóceń. Jeżeli państwa członkowskie odraczają dopuszczenie do korzystania z pasma 700 MHz, informują o tym odpowiednio pozostałe państwa członkowskie i Komisję oraz ujmują wspomniane należycie uzasadnione względy w swoich krajowych planach działania. Takie państwa członkowskie oraz każde państwo członkowskie, którego dotykają skutki tego odroczenia, powinny współpracować ze sobą, aby koordynować proces uwalniania zakresu częstotliwości pasma 700 MHz oraz ująć informacje o takiej koordynacji w swoich krajowych planach działania.

(16)

Wykorzystanie zakresu częstotliwości pasma 700 MHz dla innych zastosowań w państwach trzecich, o ile jest zgodne z porozumieniami międzynarodowymi lub też odbywa się na terytoriach krajowych będących poza faktyczną kontrolą władz danego państwa członkowskiego, może ograniczać możliwości korzystania z zakresu częstotliwości pasma 700 MHz do celów naziemnych bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej w niektórych państwach członkowskich. W tych przypadkach nie byłoby możliwe spełnienie przez te państwa członkowskie wspólnego harmonogramu ustalonego na poziomie unijnym. Państwa członkowskie dotknięte tym problemem powinny podjąć wszelkie konieczne środki w celu zminimalizowania czasu trwania i zasięgu terytorialnego tych ograniczeń, a w razie konieczności wystąpić o pomoc Unii na podstawie art. 10 ust. 2 decyzji nr 243/2012/UE. Powinny one również powiadomić Komisję o wystąpieniu takich ograniczeń zgodnie z art. 6 ust. 2 i art. 7 decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 676/2002/WE (4); informacje takie powinny być publikowane zgodnie z art. 5 decyzji nr 676/2002/WE.

(17)

Niniejsza decyzja nie powinna naruszać środków podejmowanych na szczeblu krajowym, zgodnie z prawem unijnym, służących realizacji celów dotyczących interesów ogólnych, odnoszących się do prawa państw członkowskich do organizowania i wykorzystywania własnego widma do celów zachowania porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego oraz obronności.

(18)

Wykorzystanie zakresu częstotliwości pasma 700 MHz do celów naziemnych bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej powinno jak najszybciej zostać objęte elastycznym systemem zezwoleń. Powinno się przy tym uwzględnić możliwość obrotu prawami użytkowania widma i podnajmu tych praw przez ich właścicieli w kontekście stosowania przepisów art. 9, 9a i 9b dyrektywy 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (5), biorąc pod uwagę obowiązek wspierania skutecznej konkurencji bez zakłóceń na rynku wewnętrznym usług łączności elektronicznej zgodnie z art. 5 decyzji nr 243/2012/UE. Podczas przeprowadzania odpowiednich ocen przy licencjonowaniu korzystania z widma państwa członkowskie powinny uwzględnić okres obowiązywania licencji, plan biznesowy operatorów oraz jego wkład w osiąganie celów agendy cyfrowej oraz promowanie innowacyjnych usług cyfrowych i długoterminowe korzyści społeczno-gospodarcze.

(19)

Istotne jest osiągnięcie długoterminowej przewidywalności regulacyjnej dla DTT w odniesieniu do dostępu do zakresu częstotliwości poniżej pasma 700 MHz, przy uwzględnieniu ustaleń Światowej Konferencji Radiokomunikacyjnej z 2015 r. Zgodnie z art. 9 i 9a dyrektywy 2002/21/WE państwa członkowskie powinny, gdy tylko to możliwe, stosować elastyczne podejście i mieć możliwość dopuszczenia wprowadzania alternatywnych zastosowań naziemnych bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej w zakresie częstotliwości poniżej pasma 700 MHz, odpowiednio do potrzeb krajowych w zakresie dystrybucji usług radiodyfuzyjnych, w tym innowacyjnych inicjatyw zorientowanych na użytkowników. Takie alternatywne zastosowania powinny zagwarantować radiodyfuzji jako głównemu użytkownikowi stały dostęp do zasobów widma, w zależności od potrzeb krajowych. W tym względzie państwa członkowskie powinny promować współpracę między nadawcami, operatorami sieci radiodyfuzyjnych i operatorami łączności ruchomej, aby ułatwiać konwergencję platform audiowizualnych i internetowych oraz wspólne wykorzystywanie widma. Zezwalając na korzystanie z zakresu częstotliwości poniżej pasma 700 MHz do celów naziemnych bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej, państwa członkowskie powinny zapewnić, by takie użytkowanie nie powodowało szkodliwych zakłóceń w cyfrowej naziemnej radiodyfuzji w sąsiednich państwach członkowskich, zgodnie z porozumieniem zawartym na Regionalnej Konferencji Radiokomunikacyjnej w 2006 r.

(20)

Państwa członkowskie powinny przyjąć spójne krajowe plany działania ułatwiające wykorzystanie zakresu częstotliwości pasma 700 MHz do celów naziemnych bezprzewodowych usług szerokopasmowej łączności elektronicznej, a jednocześnie zapewnić ciągłość telewizyjnych usług nadawczych, które zwalniają ten zakres. Po przyjęciu takich narodowych planów działania państwa członkowskie powinny je udostępnić w przejrzysty sposób w ramach Unii. Narodowe plany powinny zawierać zakres działań i harmonogram zmian przeznaczenia częstotliwości, opis koniecznej modernizacji sieci i urządzeń użytkowników końcowych, współistnienia urządzeń radiowych i nieradiowych, obowiązujące i nowo wprowadzane systemy udzielania zezwoleń, mechanizmy zapobiegające szkodliwym zakłóceniom użytkowników widma w pasmach sąsiednich oraz informacje o możliwości uzyskania rekompensaty za koszty migracji w przypadku wystąpienia takich kosztów, w celu m.in. uniknięcia kosztów dla odbiorców końcowych lub nadawców. W przypadku państw, które pragną utrzymać DTT, w narodowych planach działania należy rozważyć wariant ułatwienia modernizacji urządzeń nadawczych w celu dostosowania ich do technologii bardziej efektywnie gospodarujących widmem, takich jak zaawansowane formaty wideo (np. HEVC) bądź technologii przesyłu sygnału (np. DVB-T2).

(21)

Zakres i mechanizm ewentualnej rekompensaty za przejście na nowy sposób użytkowania widma, w szczególności w odniesieniu do użytkowników końcowych, należy przeanalizować w myśl obowiązujących przepisów krajowych, zgodnie z art. 14 dyrektywy 2002/20/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (6), zakres ten i mechanizm powinny być zgodne z art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, aby np. ułatwiać przejście na technologie efektywniej gospodarujące zasobami widma. Na wniosek państwa członkowskiego Komisja powinna mieć możliwość udzielenia państwom członkowskim wytycznych w celu ułatwienia przejścia na nowy sposób użytkowania widma.

(22)

Komisja powinna, we współpracy z państwami członkowskimi, składać sprawozdania Parlamentowi Europejskiemu i Radzie z postępów w wykorzystaniu zakresu częstotliwości poniżej pasma 700 MHz w celu zapewnienia efektywnego wykorzystania widma zgodnie z mającym zastosowanie prawem unijnymi. Komisja powinna uwzględniać społeczne, gospodarcze, kulturowe i międzynarodowe aspekty wykorzystywania zakresu częstotliwości poniżej pasma 700 MHz, dalszy rozwój technologiczny, zmiany w zachowaniu konsumentów i wymogi dotyczące łączności w celu wspierania wzrostu i innowacji w Unii.

(23)

Ponieważ cel niniejszej decyzji, a mianowicie zapewnienie skoordynowanego podejścia do użytkowania zakresu częstotliwości 470–790 MHz w Unii zgodnie ze wspólnymi celami, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez poszczególne państwa członkowskie, natomiast ze względu na jego rozmiary i skutki możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może przyjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zapisaną w tym samym artykule zasadą proporcjonalności niniejsza decyzja nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu,