20.12.2013   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 347/238

(1)

Zgodnie z komunikatem Komisji z dnia 29 czerwca 2011 r. zatytułowanym „Budżet z perspektywy »Europy 2020«”, w którym zaleca się racjonalizację i uproszczenie struktury unijnych instrumentów finansowania, jak również skoncentrowanie ich na wartości dodanej Unii oraz na wpływie i rezultatach, niniejsze rozporządzenie ustanawia program Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych (zwany dalej „programem”) w celu zapewnienia kontynuacji i rozwoju działań prowadzonych na podstawie decyzji nr 1672/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (4), rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 492/2011 (5) oraz decyzji wykonawczej Komisji 2012/733/UE (6) i decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 283/2010/UE ustanawiającej europejski instrument mikrofinansowy na rzecz zatrudnienia i włączenia społecznego Progress (7) (zwany dalej „instrumentem”).

(2)

Dnia 17 czerwca 2010 r. Rada Europejska zatwierdziła wniosek Komisji dotyczący strategii „Europa 2020” na rzecz zatrudnienia i inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu (strategia „Europa 2020”), w ramach której określono pięć głównych celów (w tym, te, które dotyczą odpowiednio zatrudnienia, walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym oraz edukacji) i siedem inicjatyw przewodnich i która stanowi spójne ramy polityki na najbliższych dziesięć lat. Rada Europejska zaleciła pełną mobilizację odpowiednich instrumentów i strategii Unii w celu ułatwienia osiągnięcia wspólnych celów oraz zachęciła państwa członkowskie do wzmocnienia koordynacji działań.

(3)

Zgodnie z art. 148 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) dnia 21 października 2010 r. Rada przyjęła wytyczne dotyczące polityk zatrudnienia, które, wraz z ogólnymi kierunkami polityk gospodarczych państw członkowskich i Unii przyjętymi zgodnie z art. 121 TFUE, zawierają zintegrowane wytyczne dotyczące strategii „Europa 2020”. Program powinien przyczynić się do osiągnięcia celów strategii „Europa 2020”, ze szczególnym uwzględnieniem zmniejszania ubóstwa i celów w zakresie zatrudnienia określonych w wytycznych dotyczących zatrudnienia. W tym celu program powinien wspierać realizację inicjatyw przewodnich, ze szczególnym uwzględnieniem Europejskiej platformy współpracy w zakresie walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym, programu na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia i programu „Mobilna młodzież”, a także pakietu na rzecz zatrudnienia młodzieży.

(4)

W ramach inicjatyw przewodnich strategii „Europa 2020” noszących nazwy „Europejska platforma współpracy w zakresie walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym” oraz „Unia innowacji” innowacje społeczne określa się jako istotne narzędzie umożliwiające stawienie czoła wyzwaniom społecznym związanym ze starzeniem się społeczeństwa, z ubóstwem, z bezrobociem, z nowymi modelami zatrudnienia i stylami życia oraz z oczekiwaniami obywateli dotyczącymi sprawiedliwości społecznej, edukacji i opieki zdrowotnej. Program powinien wspierać działania mające na celu wspieranie innowacji społecznych w odpowiedzi na niezaspokajane lub niedostatecznie zaspokajane potrzeby społeczne w zakresie zwalczania ubóstwa i wykluczenia społecznego, upowszechniania wysokiego poziomu trwałego zatrudnienia wysokiej jakości, gwarantowania dostatecznej ochrony socjalnej zapobiegającej ubóstwu, polepszania warunków pracy i poprawy dostępu do szkoleń dla osób w trudnej sytuacji, uwzględniając w odpowiedni sposób rolę władz regionalnych i lokalnych. Powinien również być katalizatorem dla tworzenia transnarodowych partnerstw i sieci przez podmioty z sektora publicznego i prywatnego oraz z trzeciego sektora, a także wspierać ich zaangażowanie w tworzenie i stosowanie nowych podejść do zaspokajania pilnych potrzeb społecznych i stawiania czoła wyzwaniom społecznym.

(5)

W szczególności program powinien ułatwiać identyfikację, analizę i rozpowszechnianie innowacyjnych rozwiązań i ich praktyczne wdrażanie poprzez eksperymenty polityki społecznej w celu zapewnienia państwom członkowskim ewentualnego niezbędnego wsparcia w zwiększaniu efektywności rynków pracy oraz dalszym udoskonalaniu ich ram politycznych w zakresie zabezpieczenia i włączenia społecznego. Eksperymenty polityki społecznej oznaczają testowanie w warunkach terenowych projektów innowacji społecznych. Umożliwiają one zbieranie danych o wykonalności innowacji społecznych. Powinna istnieć możliwość szerszego wdrażania sprawdzonych rozwiązań ze wsparciem finansowym z Europejskiego Funduszu Socjalnego (EFS) oraz ze środków pochodzących z innych źródeł.

(6)

Otwarta metoda koordynacji jako instrument o potwierdzonej już elastyczności i skuteczności operacyjnej w obszarach polityki społecznej powinna być wykorzystywana powszechnie i powinna czerpać korzyści z działań wspieranych w ramach programu.

(7)

Postęp na drodze zrównoważonego rozwoju społecznego i środowiskowego w Europie wymaga przewidywania i wypracowania nowych umiejętności i zdolności, prowadząc do poprawy warunków tworzenia miejsc pracy, jakości zatrudnienia i warunków pracy poprzez jednoczesne wspieranie edukacji, rynku pracy i polityki społecznej w połączeniu z przekształcaniem przemysłu i usług. Program powinien zatem przyczyniać się do popularyzacji tworzenia trwałych miejsc pracy wysokiej jakości: „zielonych”, „białych” oraz w dziedzinie TIK, a także przewidywania i rozwoju nowych umiejętności i zdolności na potrzeby tych nowych, wysokiej jakości trwałych miejsc pracy, poprzez powiązanie zatrudnienia i polityki społecznej z polityką przemysłową i strukturalną wpierającą przejście na gospodarkę efektywnie wykorzystującą zasoby i gospodarkę niskoemisyjną. Program powinien w szczególności odgrywać rolę katalizatora dla odkrywania potencjału publicznych inwestycji ekologicznych i społecznych oraz lokalnych i regionalnych inicjatyw na rzecz zatrudnienia w zakresie tworzenia miejsc pracy.

(8)

Program powinien, tam gdzie jest to istotne, uwzględniać terytorialny wymiar bezrobocia, ubóstwa i wykluczenia społecznego, a zwłaszcza na rosnące nierówności występujące między regionami i wewnątrz nich, między obszarami wiejskimi i miastami, a także w samych miastach.

(9)

Niezbędna jest konsolidacja społecznego wymiaru rynku wewnętrznego. Biorąc pod uwagę fakt, że należy umocnić zaufanie do rynku wewnętrznego, w tym swobodnego przepływu usług, poprzez poszanowanie praw pracowników, niezbędne jest zapewnienie na całym obszarze Unii równego statusu odpowiednim prawom pracowników i przedsiębiorców dotyczącym swobody przemieszczania się.

(10)

Zgodnie ze strategią „Europa 2020” program powinien opierać się na spójnym podejściu do promowania trwałego zatrudnienia wysokiej jakości oraz walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym oraz zapobieganiu im, jednocześnie uwzględniając potrzebę zapewnienia równości kobiet i mężczyzn. Należy usprawnić i uprościć proces wdrażania programu, głównie poprzez opracowanie zestawu wspólnych przepisów obejmujących, między innymi, cele ogólne oraz ustalenia dotyczące monitorowania i oceny. Program powinien koncentrować się na projektach, niezależnie od ich wielkości, o wyraźnej wartości dodanej dla Unii. Aby zmniejszyć obciążenia administracyjne, program powinien wspierać budowę i rozwój sieci oraz partnerstw. Ponadto należy w większym stopniu stosować uproszczone rozliczanie kosztów (finansowanie w postaci płatności ryczałtowych i według zryczałtowanych stawek), w szczególności przy realizacji programów wspierania mobilności, równocześnie zapewniając przejrzystość procedur. Program powinien stanowić punkt kompleksowej obsługi podmiotów oferujących mikrokredyty na szczeblu Unii, w którym zapewnia się wsparcie w zakresie finansowania mikrokredytów i przedsiębiorczości społecznej, ułatwia dostęp do pożyczek i zapewnia pomoc techniczną.

(11)

Mając na uwadze, że fundusze przeznaczone na program i wstępnie przydzielone na jego poszczególne osie są ograniczone, priorytetowo należy finansować budowanie struktur o wyraźnym efekcie mnożnikowym, które będą korzystne dla dalszych działań i inicjatyw. Ponadto należy wprowadzić odpowiednie środki pozwalające uniknąć powielania lub podwójnego finansowania w ramach innych funduszy lub programów, zwłaszcza w ramach EFS.

(12)

Unia powinna zapewnić sobie rzetelne analizy oparte na faktach w celu wspierania procesu wyznaczania kierunków polityki w obszarze zatrudnienia i spraw społecznych, zwracając szczególną uwagę na wpływ kryzysu finansowego i gospodarczego. Takie dane wnoszą wartość dodaną do działań na poziomie krajowym poprzez nadanie wymiaru europejskiego i umożliwienie porównania pod względem sposobu gromadzenia danych i rozwoju narzędzi statystycznych oraz metod i wspólnych wskaźników w celu uzyskania pełnego obrazu sytuacji w obszarach zatrudnienia, polityki społecznej i warunków pracy w całej Unii oraz zapewnienie wysokiej jakości oceny wydajności i skuteczności programów i strategii w ramach m.in. realizacji celów strategii „Europa 2020”.

(13)

Unia ma wyjątkową możliwość stworzenia platformy na rzecz wymiany przez państwa uczestniczące w programie informacji dotyczących polityki oraz ich wzajemnego uczenia się w obszarach zatrudnienia, ochrony socjalnej, włączenia społecznego, a także przedsiębiorczości społecznej. Wiedza na temat strategii realizowanych w innych państwach oraz na temat ich efektów, w tym osiągniętych dzięki eksperymentom polityki społecznej na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym, zwiększa liczbę wariantów dostępnych dla osób odpowiedzialnych za wyznaczanie kierunków polityki, pozwalając tym samym na inicjowaniu nowych działań w tym zakresie.

(14)

Zapewnienie minimalnych standardów oraz stałej poprawy warunków pracy w Unii jest kluczowym elementem unijnej polityki społecznej. Unia odgrywa istotną rolę w zapewnieniu dostosowania ram prawnych do zmieniających się modeli pracy i nowych zagrożeń dla zdrowia i bezpieczeństwa, uwzględniając zasady godnej pracy oraz Inteligentnych regulacji. Unia ma również istotną rolę do odegrania w finansowaniu działań mających na celu zapewnienie zgodności z normami pracy wynikającymi z ratyfikowanych konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) i przepisami Unii w zakresie ochrony praw pracowników. Dotyczy to w szczególności działań służących podnoszeniu świadomości (np. za pomocą społecznego znaku jakości), upowszechnianiu informacji i promowaniu debaty na temat kluczowych wyzwań i zagadnień politycznych w odniesieniu do warunków pracy, w tym pomiędzy partnerami społecznymi i innymi zainteresowanymi stronami, a także promowaniu środków służących osiąganiu równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, inicjowaniu akcji zapobiegawczych i promowaniu kultury zapobiegania w obszarze zdrowia i bezpieczeństwa w pracy.

(15)

Partnerzy społeczni i organizacje społeczeństwa obywatelskiego odgrywają zasadniczą rolę w promowaniu wysokiej jakości zatrudnienia, przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu i ubóstwu oraz zwalczaniu bezrobocia. Partnerzy społeczni i organizacje społeczeństwa obywatelskiego powinni w związku z tym być w stosownych przypadkach zaangażowani we wzajemne uczenie się oraz w opracowywanie, wdrażanie i rozpowszechnianie nowych strategii politycznych. Komisja powinna informować partnerów społecznych i organizacje społeczeństwa obywatelskiego z Unii o wynikach wdrażania programu i wymieniać z nimi poglądy na ten temat.

(16)

Unia wyraża poparcie dla wzmocnienia społecznego wymiaru globalizacji i dla walki z dumpingiem społecznym poprzez promowanie godnej pracy i norm pracy nie tylko w państwach uczestniczących w programie, lecz także na skalę międzynarodową, bezpośrednio w państwach trzecich lub pośrednio poprzez współpracę z organizacjami międzynarodowymi. Dlatego też aby zapewnić pomoc w realizacji celów programu, należy nawiązywać odpowiednie stosunki z państwami trzecimi, które w nim nie uczestniczą, przy jednoczesnym uwzględnieniu wszelkich istotnych umów zawartych między takimi państwami a Unią. Przedstawiciele takich państw trzecich mogą na przykład uczestniczyć w wydarzeniach leżących we wspólnym interesie (takich jak konferencje, warsztaty i seminaria), które odbywają się w państwach uczestniczących w programie. Ponadto powinno się rozwijać współpracę z właściwymi organizacjami międzynarodowymi, w szczególności z MOP i innymi stosownymi agendami Organizacji Narodów Zjednoczonych, z Radą Europy i z Organizacją Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), tak aby możliwa była realizacja programu w sposób uwzględniający rolę takich organizacji.

(17)

Zgodnie z art. 45 i 46 TFUE, w rozporządzeniu (UE) nr 492/2011 określono przepisy mające na celu umożliwienie pracownikom swobody przemieszczania się na niedyskryminacyjnych zasadach poprzez zagwarantowanie ścisłej współpracy pomiędzy centralnymi służbami zatrudnienia państw członkowskich oraz współpracy z Komisją. EURES, Europejska sieć zatrudnienia powinna promować lepsze funkcjonowanie rynków pracy poprzez zwiększanie dobrowolnej transnarodowej i transgranicznej mobilności geograficznej pracowników, zapewnianie większej przejrzystości na rynku pracy, umożliwianie zestawiania wolnych miejsc pracy i wniosków o zatrudnienie oraz wspieranie działań w obszarach pośrednictwa pracy, rekrutacji i usług w zakresie doradztwa na szczeblu krajowym i transgranicznym, tym samym przyczyniając się do realizacji celów strategii „Europa 2020”. Państwa członkowskie powinny być zachęcane do integrowania usług sieci EURES, w stosownych przypadkach udostępniając je w punkcie kompleksowej obsługi.

(18)

Zakres działań sieci EURES powinien zostać rozszerzony poprzez objęcie nią również rozwoju i wspomagania ukierunkowanych programów wspierania mobilności na poziomie Unii – wyłonionych w drodze przetargów – aby obsadzać wolne miejsca pracy w tych obszarach rynku, w których zidentyfikowano braki. Zgodnie z art. 47 TFUE te programy powinny wspierać ułatwianie dobrowolnej mobilności wśród młodych pracowników w Unii. Ukierunkowane programy mobilności, jak te oparte na działaniu przygotowawczym „Twoja pierwsza praca z EURES-em”, powinny ułatwiać młodym ludziom dostęp do ofert zatrudnienia i podejmowanie pracy w innym państwie członkowskim oraz powinny zachęcać pracodawców do oferowania młodym mobilnym pracownikom miejsc pracy. Programy mobilności nie powinny jednak powstrzymywać Unii i państw członkowskich od pomagania młodym ludziom w znalezieniu pracy w ich ojczystym kraju.

(19)

W wielu regionach przygranicznych partnerstwa transgraniczne w ramach EURES odgrywają ważną rolę w tworzeniu prawdziwego europejskiego rynku pracy. Partnerstwa transgraniczne w ramach EURES obejmują co najmniej dwa państwa członkowskie lub jedno państwo członkowskie i inny kraj uczestniczący. W związku z tym mają one wyraźny charakter horyzontalny i unijną wnoszą wartość dodaną. Należy zatem dalej wspierać partnerstwa transgraniczne w ramach EURES za pośrednictwem działań horyzontalnych Unii, z możliwością uzupełnienia ich o zasoby krajowe lub zasoby EFS.

(20)

W ocenie działalności EURES należy wziąć pod uwagę kryteria jakościowe i ilościowe. Ponieważ odpływ pracowników z jednego państwa członkowskiego skutkuje napływem pracowników do innego państwa członkowskiego i zależy od stale zmieniających się warunków na rynku pracy i związanych z nimi tendencji w zakresie mobilności, ocena nie powinna się koncentrować jedynie na napływie lub odpływie pracowników z poszczególnych państw członkowskich, ale również na zbiorczych danych na szczeblu Unii. Ponadto należy mieć na uwadze, iż poradnictwo niekoniecznie przynosi wymierne efekty w zakresie mobilności lub zatrudnienia.

(21)

W ramach strategii „Europa 2020”, w szczególności wytycznej 7 określonej w decyzji Rady 2010/707/UE (8), prowadzenie działalności na własny rachunek i przedsiębiorczość są kluczowymi czynnikami umożliwiającymi osiągnięcie inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu.

(22)

Brak dostępu do kredytów, instrumentów kapitałowych lub quasi-kapitałowych jest jedną z głównych przeszkód dla zakładania przedsiębiorstw, w szczególności wśród osób najbardziej oddalonych od rynku pracy. Należy zwiększyć wysiłki w tym obszarze na poziomie krajowym i unijnym w celu zwiększania źródeł i dostępności mikrofinansowania oraz pokrycia zapotrzebowania osób najbardziej potrzebujących, w szczególności osób bezrobotnych, kobiet i osób znajdujących się w trudnej sytuacji społecznej, które chcą założyć lub rozwijać mikroprzedsiębiorstwo, również w ramach działalności na własny rachunek, ale nie mają dostępu do kredytów. Ponadto mikroprzedsiębiorstwa stanowią większość nowo zakładanych w Unii firm. Dlatego mikrokredyty powinny być środkiem uzyskania wartości dodanej i szybkiego osiągnięcia konkretnych wyników. Pierwszym krokiem było ustanowienie instrumentu przez Parlament Europejski i Radę w 2010 r. Należy udoskonalić działania komunikacyjne dotyczące możliwości mikrofinansowania na szczeblu Unii i państw członkowskich, aby lepiej docierały do osób potrzebujących mikrofinansowania.

(23)

Mikrofinansowanie i wsparcie przedsiębiorczości społecznej powinno docierać do potencjalnych beneficjentów i mieć długofalowe skutki. Powinny one przyczynić się do wysokiego poziomu trwałego zatrudnienia wysokiej jakości oraz służyć jako katalizator zarówno dla polityki gospodarczej, jak i polityki rozwoju lokalnego. Aby maksymalnie zwiększyć szanse na utworzenie rentownych przedsiębiorstw, działaniom obejmującym mikrofinansowanie i przedsiębiorczość społeczną powinny towarzyszyć programy doradcze i szkoleniowe oraz wszelkie istotne informacje, które powinny być regularnie aktualizowane i publicznie udostępniane przez właściwe podmioty finansujące. W tym celu istotne znaczenie ma zapewnienie odpowiedniego finansowania, w tym poprzez EFS.

(24)

Zwiększanie dostępności mikrofinansów na młodym rynku mikrofinansowym Unii wymaga zwiększenia potencjału instytucjonalnego podmiotów udzielających mikrokredytu, w szczególności niebankowych instytucji mikrofinansowych, zgodnie z komunikatem Komisji z dnia 13 listopada 2007 r. zatytułowanym „Europejska inicjatywa na rzecz rozwoju mikrokredytów dla wsparcia wzrostu gospodarczego i zatrudnienia” i sprawozdaniem Komisji z dnia 25 lipca 2008 r. zatytułowanym „Wspieranie innowacyjności i przedsiębiorczości kobiet”.

(25)

Gospodarka społeczna i przedsiębiorczość społeczna stanowią integralną część pluralistycznej społecznej gospodarki rynkowej Europy i odgrywają ważną rolę w zapewnianiu większej spójności społecznej w Europie. Opierają się one na zasadach solidarności i odpowiedzialności, wyższości jednostki i celów społecznych nad kapitałem, promowaniu odpowiedzialności społecznej, spójności społecznej i włączenia społecznego. Przedsiębiorstwa społeczne mogą funkcjonować jako siła napędowa przemian społecznych, oferując innowacyjne rozwiązania oraz wspierając rynki pracy sprzyjające włączeniu społecznemu i ogólnodostępnych usług społecznych. W związku z tym w znacznym stopniu przyczyniają się one do realizacji celów strategii „Europa 2020”. Program powinien zwiększyć dostęp przedsiębiorstw społecznych do różnych rodzajów finansowania poprzez zapewnienie odpowiednich instrumentów, tak by zrealizować ich specyficzne potrzeby finansowe w całym ich cyklu życiowym.

(26)

W celu wykorzystania doświadczenia takich podmiotów jak Grupa Europejskiego Banku Inwestycyjnego, działania oparte na mikrofinansowaniu i przedsiębiorczości społecznej powinny być realizowane przez Komisję pośrednio poprzez powierzanie zadań wdrażania budżetu takim podmiotom, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 (9) („rozporządzenie finansowe”). Wykorzystanie zasobów Unii pozwala na skupienie wsparcia na zasadzie dźwigni finansowej ze strony międzynarodowych instytucji finansowych i innych inwestorów, tworzy synergię między działaniami państw członkowskich i Unii, ujednolica podejście, zwiększając tym samym dostępność finansowania dla poszczególnych zagrożonych grup i młodych ludzi i rozszerzenie na nich zasięgu mikrofinansowania. Dostęp do finansowania dla mikroprzedsiębiorstw, w tym osób prowadzących działalność na własny rachunek, oraz przedsiębiorstw społecznych, jest również wzmocniony. Wkład Unii ułatwia zatem rozwój powstającego obecnie sektora przedsiębiorstw społecznych i rynku mikrofinansowego w Unii oraz prowadzenie działań o charakterze transgranicznym. Działania Unii powinny uzupełniać instrumenty finansowe na rzecz mikrofinansowania i przedsiębiorczości społecznej wykorzystywanych przez państwa członkowskie. Podmioty, którym powierzono realizację działań, powinny zapewniać uzyskanie unijnej wartości dodanej i unikać dublowania źródeł finansowania w ramach zasobów Unii.

(27)

Zgodnie ze strategią „Europa 2020”, program powinien przyczynić się do podjęcia palącego problemu bezrobocia osób młodych. Należy zatem zapewnić przyszłość młodym osobom i dać im perspektywę odgrywania kluczowej roli w rozwijającym się społeczeństwie i gospodarce w Europie, co ma szczególne znaczenie w dobie kryzysu.

(28)

Program powinien również wskazywać na szczególną rolę i znaczenie małych przedsiębiorstw w odniesieniu do szkolenia, specjalistycznej wiedzy i tradycyjnego know-how, a także zapewnić dostęp młodych ludzi do mikrofinansowania. Program powinien ułatwiać wymianę najlepszych praktyk między państwami członkowskimi i innymi państwami uczestniczącymi w programie we wszystkich tych dziedzinach.

(29)

Działania objęte programem powinny wspierać wdrażanie przez państwa członkowskie i podmioty działające na rynku pracy zalecenia Rady z dnia 22 kwietnia 2013 r. (10) w zakresie ustanawiania gwarancji dla młodzieży. Zgodnie z tym zaleceniem wszyscy młodzi ludzie w wieku do 25 lat w ciągu czterech miesięcy od uzyskania statusu bezrobotnego lub zakończenia kształcenia formalnego powinni otrzymać dobrej jakości ofertę zatrudnienia, dalszego kształcenia, przygotowania zawodowego lub stażu. Program powinien ułatwiać wymianę najlepszych praktyk między państwami członkowskimi i innymi państwami uczestniczącymi w programie w tym zakresie.

(30)

Zgodnie z art. 3 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) i art. 8 TFUE należy zapewnić, że program przyczynia się do promowania równości kobiet i mężczyzn we wszystkich swoich osiach i działaniach, w tym poprzez uwzględnianie aspektu równości płci oraz, stosownie do przypadku, poprzez konkretne działania na rzecz zatrudnienia kobiet i włączenia społecznego. Zgodnie z art. 10 TFUE program powinien zapewniać, że realizacja jego priorytetów przyczynia się do zwalczania dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną. W celu oceny sposobu uwzględniania kwestii niedyskryminacji przy realizacji działań podejmowanych w ramach programu powinno się prowadzić monitorowanie i ocenę.

(31)

Program Progress na okres 2007-2013 obejmuje sekcje zatytułowane „Walka z dyskryminacją i różnorodność” oraz „Równość płci”, które mają być dalej realizowane i rozwijane w ramach programu „Prawa, równość i obywatelstwo” na okres 2014-2020. Niezmiernie ważne jest jednak dalsze zwracanie dużej uwagi na kwestie równości kobiet i mężczyzn i walki z dyskryminacją we wszystkich stosownych inicjatywach i działaniach objętych niniejszym programem, zwłaszcza w zakresie zwiększenia udziału kobiet w rynku pracy, poprawy warunków pracy oraz propagowania lepszego równoważenia życia zawodowego i prywatnego.

(32)

Zgodnie z art. 9 TFUE i celami strategii „Europa 2020” program powinien przyczynić się do zapewnienia wysokiego poziomu trwałego zatrudnienia wysokiej jakości, zagwarantowania odpowiedniej ochrony socjalnej i zwalczania ubóstwa oraz wykluczenia społecznego, oraz powinien uwzględniać wymogi związane z wysokim poziomem ochrony zdrowia ludzkiego.

(33)

Program powinien uzupełniać inne programy unijne, z zastrzeżeniem, że każdy instrument powinien funkcjonować zgodnie z własnymi szczególnymi procedurami. W ten sposób nie dojdzie do podwójnego finansowania tych samych kosztów kwalifikowalnych. W celu uzyskania wartości dodanej i osiągnięcia istotnej korzyści dzięki wkładowi finansowemu Unii należy wypracować daleko idący efekt synergii pomiędzy programem, innymi programami Unii i funduszami strukturalnymi, zwłaszcza EFS i inicjatywą na rzecz zatrudnienia ludzi młodych. Program powinien uzupełniać inne programy i inicjatywy unijne koncentrujące się na walce z bezrobociem osób młodych.

(34)

Program należy wdrożyć tak, aby ułatwić udział właściwego organu lub organów każdego państwa członkowskiego w realizacji celów programu.

(35)

W celu zapewnienia większej skuteczności informowania ogółu społeczeństwa oraz w celu wzmocnienia efektu synergii między działaniami komunikacyjnymi podejmowanymi z inicjatywy Komisji zasoby przeznaczone na działania informacyjno-komunikacyjne w ramach niniejszego programu obejmują również komunikację instytucjonalną i udzielanie informacji na temat priorytetów politycznych Unii związanych z ogólnymi celami niniejszego programu.

(36)

W niniejszym rozporządzeniu określa się pulę środków finansowych na cały czas trwania programu, która ma stanowić główną kwotę odniesienia w rozumieniu pkt 17 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia [{2 grudnia 2013 r.}] pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (11), na potrzeby Parlamentu Europejskiego i Rady podczas rocznej procedury budżetowej.

(37)

Interesy finansowe Unii powinny być chronione przez cały cykl wydatkowania za pomocą proporcjonalnych środków, w tym środków w zakresie zapobiegania nieprawidłowościom, ich wykrywania i analizy, a także odzyskiwania środków straconych, niewłaściwie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych oraz, w stosownych przypadkach, nakładania kar zgodnie z rozporządzeniem finansowym.

(38)

W celu zapewnienia, że program jest wystarczająco elastyczny, aby reagować na zmieniające się potrzeby i odnośne priorytety polityczne przez cały czas trwania, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do realokacji środków pomiędzy osiami i na poszczególne sekcje tematyczne w ramach osi programu. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

(39)

Aby zapewnić jednolite warunki wykonywania niniejszego rozporządzenia, należy nadać Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (12).

(40)

Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia nie mogą być osiągnięte w wystarczający sposób przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest ich lepsze osiągnięcie – ze względu na ich skalę i skutki –na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów,

1)

„przedsiębiorstwo społeczne” oznacza przedsiębiorstwo, niezależnie od formy prawnej, które:

2)

„mikrokredyt” oznacza kredyt w wysokości do 25 000 EUR;

3)

„mikroprzedsiębiorstwo” oznacza przedsiębiorstwo, w tym osobę prowadzącą działalność na własny rachunek, które zatrudnia mniej niż 10 pracowników i którego obrót roczny lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2 mln EUR, zgodnie z zaleceniem Komisji (WE) nr 2003/361/WE (13);

4)

„mikrofinanse” obejmują gwarancje, mikrokredyty, kapitałowe i quasi-kapitałowe instrumenty inwestycyjne przeznaczone dla osób i mikroprzedsiębiorstw mających trudności z dostępem do kredytów;

5)

„innowacje społeczne” to innowacje, które zarówno w odniesieniu do swych celów, jak i środków mają społeczny charakter, a w szczególności te, które odnoszą się do rozwoju i realizacji nowych idei (dotyczących produktów, usług i modeli), które jednocześnie zaspokajają potrzeby społeczne i tworzą nowe relacje lub współpracę, w ten sposób przynosząc korzyści dla społeczeństwa i zwiększając jego zdolność do działania;

6)

„eksperymenty polityki społecznej” oznaczają interwencje w zakresie tej polityki, które zapewniają nowatorskie rozwiązania potrzeb społecznych, realizowane na małą skalę i w warunkach zapewniających możliwość oceny ich wpływu, zanim zostaną powtórzone w większej skali, jeżeli wyniki okażą się przekonujące.

a)

osi Progress, która wspiera działania w zakresie opracowywania, wdrażania, monitorowania i oceny unijnych instrumentów i polityki, o których mowa w art. 1, oraz odpowiednich przepisów prawa Unii, a także promowanie tworzenia polityki opartej na faktach, innowacji społecznych i postępu społecznego, we współpracy z partnerami społecznymi, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i podmiotami publicznymi i prywatnymi;

b)

osi EURES, która ma na celu wspieranie działalności sieci EURES, a mianowicie wyspecjalizowanych służb ustanowionych przez EOG i Konfederację Szwajcarską, we współpracy z partnerami społecznymi, innymi podmiotami świadczącymi usługi w zakresie zatrudnienia i innymi zainteresowanymi stronami, aby budować system wymiany i rozpowszechniania informacji oraz rozwijać inne formy współpracy, jak partnerstwa transgraniczne, służące promowaniu dobrowolnej mobilności geograficznej pracowników na uczciwych zasadach i osiągnięciu wysokiego poziomu zatrudnienia o wysokiej jakości;

c)

osi mikrofinansów i przedsiębiorczości społecznej, która zwiększa dostęp do finansowania osobom prawnym i fizycznym oraz zwiększa jego dostępności zgodnie z art. 26.

a)

zwiększenie zaangażowania wśród osób odpowiedzialnych za wyznaczanie kierunków polityki na wszystkich poziomach oraz realizacja konkretnych i skoordynowanych działań na szczeblu Unii i państw członkowskich w odniesieniu do unijnych celów w obszarach, o których mowa w art. 1, w ścisłej współpracy z partnerami społecznymi oraz organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i podmiotami publicznymi i prywatnymi;

b)

wspieranie budowania odpowiednich, dostępnych i wystarczających systemów zabezpieczenia społecznego i rynków pracy oraz ułatwianie przeprowadzenia politycznych reform w obszarach, o których mowa w art. 1, szczególnie poprzez promowanie godnej pracy i godziwych warunków pracy, kultury prewencji w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zdrowszego równoważenia życia zawodowego i prywatnego i dobrych rządów w zakresie celów społecznych, w tym konwergencji, a także wzajemnego uczenia się oraz innowacji społecznych;

c)

zapewnienie skutecznego stosowania prawa Unii dotyczącego obszarów, o których mowa w art. 1, oraz, w razie potrzeby, przyczynianie się do modernizacji prawa Unii zgodnie z zasadami godnej pracy i z uwzględnieniem zasad „inteligentnych regulacji”;

d)

promowanie dobrowolnej mobilności geograficznej pracowników na uczciwych zasadach oraz zwiększenie możliwości zatrudnienia poprzez budowanie wysokiej jakości i sprzyjających włączeniu społecznemu, otwartych i dostępnych dla wszystkich unijnych rynków pracy przy jednoczesnym przestrzeganiu swobody przemieszczania się;

e)

promowanie zatrudnienia i włączenia społecznego poprzez zwiększenie poziomu mikrofinansów i dostępu do nich dla osób w trudnej sytuacji, które chcą założyć mikroprzedsiębiorstwo, oraz dla istniejących mikroprzedsiębiorstw, a także poprzez zwiększanie dostępu do środków finansowych dla przedsiębiorstw społecznych.

a)

zwracania szczególnej uwagi na grupy w trudnej sytuacji, takich jak osoby młode;

b)

promowania równości kobiet i mężczyzn, w tym poprzez uwzględnianie aspektu równości płci oraz, stosownie do przypadku, sporządzanie budżetu z uwzględnieniem aspektu płci;

c)

zwalczania dyskryminacji ze względu na płeć, pochodzenie rasowe lub etniczne, religię lub wyznanie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną;

d)

promowania, przy definiowaniu i wdrażaniu strategii i działań na poziomie unijnym, wysokiego poziomu trwałego zatrudnienia wysokiej jakości, gwarantowania odpowiedniej i godnej ochrony społecznej, zwalczania długotrwałego bezrobocia i walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym.

a)

61 % na oś Progress;

b)

18 % na oś EURES;

c)

21 % na oś mikrofinansów i przedsiębiorczości społecznej.

a)

zatrudnienie, w szczególności na walkę z bezrobociem osób młodych: 20 %;

b)

ochrona socjalna, włączenie społeczne oraz zapobieganie ubóstwu i jego ograniczanie: 50 %;

c)

warunki pracy: 10 %.

a)

opracowanie i rozpowszechnianie wysokiej jakości wiedzy w zakresie analiz porównawczych w celu zapewnienia, aby unijne polityki w obszarach, o których mowa w art. 1, były oparte na rzetelnych danych oraz aby odpowiadały potrzebom, wyzwaniom i warunkom w poszczególnych państwach członkowskich i innych państwach uczestniczących w programie;

b)

ułatwienie skutecznej i wszechstronnej wymiany informacji, skutecznego i kompleksowego wzajemnego uczenia się oraz skutecznego i pluralistycznego dialogu dotyczącego unijnych polityk w obszarach, o których mowa w art. 1, na poziomie unijnym, krajowym i międzynarodowym, aby pomóc państwom członkowskim i innym państwom uczestniczącym w programie w opracowywaniu ich strategii i państw członkowskich we wdrażaniu prawa Unii;

c)

zapewnienie wsparcia finansowego przeznaczonego na testowanie innowacji w ramach polityki społecznej i polityki rynku pracy, oraz, w razie potrzeby, na budowanie potencjału głównych podmiotów w zakresie opracowywania i realizowania eksperymentów polityki społecznej oraz udostępnianie informacji i wiedzy specjalistycznej o istotnym znaczeniu;

d)

zapewnienie organizacjom unijnym i krajowym wsparcia finansowego przeznaczonego na zwiększenie ich możliwości w zakresie opracowywania, promowania i wspierania wdrażania unijnych instrumentów i polityk, o których mowa w art. 1 i odpowiednich przepisach prawa Unii.

1.

Działania analityczne:

2.

Działania w zakresie wzajemnego uczenia się, podnoszenia świadomości i rozpowszechniania wiedzy:

3.

Wsparcie w odniesieniu do poniższych elementów:

a)

państw członkowskich;

b)

państw EOG, zgodnie z Porozumieniem o EOG, oraz państw członkowskich EFTA;

c)

krajów kandydujących i potencjalnych kandydatów, zgodnie z ogólnymi zasadami i warunkami określonymi w zawartych z nimi umowach dotyczących ich uczestnictwa w programach unijnych.

a)

organów krajowych, regionalnych i lokalnych;

b)

służb zatrudnienia;

c)

wyspecjalizowanych instytucji określonych w prawie Unii;

d)

partnerów społecznych;

e)

organizacji pozarządowych;

f)

instytucji szkolnictwa wyższego i instytutów badawczych;

g)

ekspertów w dziedzinie oceny, w tym oceny skutków;

h)

krajowych urzędów statystycznych;

i)

mediów.

a)

przejrzystość ofert pracy, wniosków o zatrudnienie i wszystkich powiązanych informacji dla kandydatów i pracodawców: 32 %;

b)

opracowanie usług w zakresie rekrutacji i zatrudniania pracowników poprzez zestawianie wolnych miejsc pracy i wniosków o zatrudnienie na szczeblu Unii, w szczególności ukierunkowane programy wspierania mobilności: 30 %;

c)

partnerstwa transgraniczne: 18 %.

a)

zapewnienie, aby oferty zatrudnienia oraz wnioski o zatrudnienie i odnośne informacje oraz doradztwo, a także wszystkie powiązane informacje, takie jak te dotyczące warunków życia i pracy, były przejrzyste odpowiednio dla ewentualnych kandydatów i pracodawców. Cel ten należy osiągnąć poprzez wymianę i rozpowszechnianie tych informacji na szczeblu transnarodowym, międzyregionalnym oraz transgranicznym przy zastosowaniu standardowych form interoperacyjności w odniesieniu do wolnych miejsc pracy i wniosków o zatrudnienie, jak również poprzez inne odpowiednie środki, takie jak indywidualne poradnictwo i programy doradcze, zwłaszcza dla osób o niskich kwalifikacjach;

b)

wspieranie świadczenia usług EURES propagujących rekrutację i zatrudnienie pracowników na trwałych miejscach pracy wysokiej jakości poprzez zestawienie wolnych miejsc pracy i wniosków o zatrudnienie; wsparcie usług EURES powinno obejmować różne etapy pośrednictwa pracy – począwszy od przygotowania przed rekrutacją do pomocy udzielanej po znalezieniu pracy – w celu zagwarantowania skutecznej integracji kandydata z rynkiem pracy; przedmiotowe usługi wsparcia mogą obejmować ukierunkowane programy wspierania mobilności mające na celu zapełnienie wolnych miejsc pracy w określonych sektorach, zawodach, państwach lub grupie państw, lub w przypadku określonych grup pracowników, na przykład młodzieży, która jest bardziej skłonna do mobilności, gdy stwierdzono jednoznaczną potrzebę ekonomiczną.

a)

rozwój i działania partnerstw transgranicznych EURES na wniosek służb terytorialnych właściwych dla regionów przygranicznych;

b)

zapewnienie informacji, poradnictwa, pośrednictwa pracy i usług w zakresie rekrutacji pracownikom transgranicznym;

c)

rozwój wielojęzycznej platformy cyfrowej do zestawiania wolnych miejsc pracy i ogłoszeń o poszukiwaniu pracy;

d)

rozwój ukierunkowanych programów wspierania mobilności – wyłonionych w drodze przetargu – mających na celu zapełnienie wolnych miejsc pracy w przypadku stwierdzenia braków na rynku pracy lub udzielenie pomocy pracownikom, którzy są mobilni, gdy stwierdzono jednoznaczną potrzebę ekonomiczną;

e)

wzajemne uczenie się podmiotów EURES i szkolenie doradców EURES, w tym doradców partnerstwa transgranicznego EURES;

f)

działania informacyjne i komunikacyjne służące podnoszeniu świadomości na temat korzyści mobilności geograficznej i zawodowej oraz działań i usług świadczonych przez EURES.

a)

państw członkowskich;

b)

państw EOG, zgodnie z Porozumieniem o EOG, oraz Konfederacji Szwajcarskiej, zgodnie z Umową między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony, a Konfederacją Szwajcarską z drugiej strony, w sprawie swobodnego przepływu osób (18).

a)

organy krajowe, regionalne i lokalne;

b)

służby zatrudnienia;

c)

organizacje partnerów społecznych i inne zainteresowane strony.

a)

mikrofinanse dla grup w trudnej sytuacji i mikroprzedsiębiorstw: 45 %;

b)

przedsiębiorczość społeczna: 45 %.

a)

zwiększenie poziomu mikrofinansów i dostępu do nich dla:

b)

zwiększenie potencjału instytucjonalnego dostawców mikrokredytów;

c)

wspieranie rozwoju rynku inwestycji społecznych i ułatwianie przedsiębiorstwom społecznym dostępu do finansowania poprzez udostępnianie kapitału własnego, quasi-kapitału własnego, instrumentów pożyczkowych i dotacji do 500 000 EUR przedsiębiorstwom społecznym, które albo mają obrót roczny nieprzekraczający 30 mln EUR albo roczny bilans ogółem nieprzekraczający 30 mln EUR, i które same nie są przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania.

a)

dostarczaniem mikrofinansów dla osób i mikroprzedsiębiorstw; lub

b)

finansowaniem przedsiębiorstw społecznych.

1)

art. 5 ust. 4 otrzymuje brzmienie:

„4.   W momencie zakończenia okresu ważności Instrumentu saldo należne Unii Europejskiej jest udostępniane do celów mikrofinansowania i wspierania przedsiębiorstw społecznych, zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1296/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie Programu Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych („EaSI”) (19).

(19)  Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 238”;"

2)

w art. 8 uchyla się ust. 3 i 4.