27.6.2013 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
L 176/1 |
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) nr 575/2013
z dnia 26 czerwca 2013 r.
w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Banku Centralnego (1),
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (2),
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) |
W oświadczeniu grupy G-20 z dnia 2 kwietnia 2009 r. w sprawie wzmocnienia systemu finansowego wezwano do podjęcia spójnych działań na poziomie międzynarodowym mających na celu zwiększenie przejrzystości, odpowiedzialności i wzmocnienie regulacji poprzez poprawę pod względem ilościowym i jakościowym kapitału w ramach systemu bankowego, gdy tylko ożywienie gospodarcze stanie się faktem. W oświadczeniu tym wezwano również do wprowadzenia środków uzupełniających nieopartych na ryzyku, aby ograniczyć narastanie dźwigni finansowej w systemie bankowym, a także do opracowania ram na rzecz solidniejszych zabezpieczeń przed utratą płynności. W odpowiedzi na mandat udzielony przez grupę G-20, we wrześniu 2009 r. grupa prezesów banków centralnych i szefów nadzoru (Group of Central Bank Governors and Heads of Supervision, GHOS) uzgodniła szereg środków mających na celu wzmocnienie regulacji sektora bankowego. Środki te zostały zatwierdzone przez przywódców grupy G-20 na szczycie w Pittsburghu w dniach 24–25 września 2009 r., a następnie sprecyzowane w grudniu 2009 r. W lipcu i we wrześniu 2010 r. GHOS wydała dwa kolejne oświadczenia w sprawie konstrukcji i kalibracji tych nowych środków, a w grudniu 2010 r. Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego opublikował ostateczną wersję środków, zwanych regulacjami Bazylea III. |
(2) |
Grupa wysokiego szczebla ds. nadzoru finansowego w UE pod przewodnictwem Jacques’a de Larosière’a („grupa de Larosière’a”) wezwała Unię do opracowania bardziej zharmonizowanego zbioru regulacji finansowych. W kontekście przyszłej europejskiej struktury nadzoru Rada Europejska na posiedzeniu w dniach 18–19 czerwca 2009 r. również podkreśliła potrzebę ustanowienia europejskiego jednolitego zbioru przepisów mającego zastosowanie do wszystkich instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych w ramach rynku wewnętrznego. |
(3) |
Zgodnie ze sprawozdaniem grupy de Larosière’a z dnia 25 lutego 2009 r. („sprawozdanie de Larosière’a”) „państwo członkowskie powinno mieć możliwość przyjęcia bardziej rygorystycznych krajowych środków regulacyjnych, które uzna za odpowiednie w swoim przypadku do celów ochrony stabilności finansowej, pod warunkiem że środki te są zgodne z zasadami rynku wewnętrznego i uzgodnionymi minimalnymi podstawowymi standardami”. |
(4) |
Dyrektywę 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (3) oraz dyrektywę 2006/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych (4) kilkakrotnie w istotny sposób zmieniono. Wiele przepisów dyrektyw 2006/48/WE i 2006/49/WE ma zastosowanie zarówno do instytucji kredytowych, jak i firm inwestycyjnych. W celu zapewnienia przejrzystości tych przepisów oraz ich spójnego stosowania należy je scalić w ramach mających zastosowanie zarówno do instytucji kredytowych jak i firm inwestycyjnych nowych aktów ustawodawczych czyli niniejszego rozporządzenia oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia … (5). Aby zapewnić większą czytelność, przepisy załączników do dyrektyw 2006/48/WE i 2006/49/WE należy włączyć do części normatywnej dyrektywy 2013/36/UE oraz niniejszego rozporządzenia. |
(5) |
Niniejsze rozporządzenie oraz dyrektywa 2013/36/UE powinny łącznie stanowić ramy prawne regulujące warunki dopuszczenia instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (zwanych dalej łącznie „instytucjami”) do działalności, ramy nadzoru nad nimi oraz obowiązujące je normy ostrożnościowe. Niniejsze rozporządzenie należy zatem interpretować łącznie ze wspomnianą dyrektywą. |
(6) |
Dyrektywa 2013/36/UE, której podstawą jest art. 53 ust. 1 Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), powinna między innymi zawierać przepisy dotyczące warunków dopuszczenia instytucji do działalności, zasady zarządzania nimi oraz ramy nadzoru nad tymi instytucjami i firmami, takie jak przepisy regulujące udzielanie zezwoleń na prowadzenie działalności, nabywanie znacznych pakietów akcji, korzystanie ze swobody przedsiębiorczości oraz swobody świadczenia usług, uprawnienia właściwych organów państwa członkowskiego pochodzenia i przyjmującego państwa członkowskiego w tym względzie, a także przepisy regulujące poziom kapitału założycielskiego i przegląd nadzorczy dotyczący instytucji. |
(7) |
Niniejsze rozporządzenie powinno między innymi zawierać wymogi ostrożnościowe dla instytucji ściśle dotyczące funkcjonowania rynków usług bankowych i finansowych oraz służące zapewnieniu stabilności finansowej podmiotów gospodarczych na tych rynkach, a także wysokiego poziomu ochrony inwestorów i deponentów. Niniejsze rozporządzenie ma w decydującym stopniu przyczynić się do sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego i z tego też względu jego podstawą powinny być postanowienia art. 114 TFUE, zgodnie z interpretacją odpowiadającą spójnemu orzecznictwu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. |
(8) |
Dyrektywy 2006/48/WE i 2006/49/WE, mimo że zapewniły pewien stopień harmonizacji przepisów państw członkowskich w obszarze nadzoru ostrożnościowego, zawierają dużą liczbę wariantów i możliwości dla państw członkowskich pod względem przyjmowania bardziej rygorystycznych przepisów w porównaniu z przepisami określonymi w tych dyrektywach. W rezultacie między przepisami krajowymi występują rozbieżności, które mogą utrudniać transgraniczne świadczenie usług i szkodzić swobodzie przedsiębiorczości, a w związku z tym tworzyć przeszkody dla sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego. |
(9) |
Z uwagi na pewność prawa oraz potrzebę zapewnienia równych warunków działania w Unii jednolity zestaw regulacji dla wszystkich uczestników rynku jest jednym z kluczowych elementów dla funkcjonowania rynku wewnętrznego. Aby unikać zakłóceń rynkowych i arbitrażu regulacyjnego, minimalne wymogi ostrożnościowe powinny zatem zapewniać maksymalną harmonizację. W rezultacie okresy przejściowe przewidziane w niniejszym rozporządzeniu mają kluczowe znaczenie dla jego sprawnego wdrożenia i unikania niepewności na rynkach. |
(10) |
Mając na uwadze prace grupy ds. wdrażania standardów działającej w ramach Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego, polegające na monitorowaniu i analizowaniu wdrażania przez kraje członkowskie regulacji Bazylea III, Komisja powinna na bieżąco, a co najmniej po publikacji każdego kolejnego sprawozdania z postępów sporządzonego przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego, przedstawiać zaktualizowane sprawozdania na temat wdrożenia i przyjęcia na szczeblu krajowym regulacji Bazylea III w innych głównych jurysdykcjach; sprawozdania te powinny obejmować ocenę zgodności przepisów lub regulacji innych krajów z międzynarodowymi standardami minimalnymi w celu wykrycia różnic, które mogłyby wzbudzać wątpliwości co do równych warunków działania. |
(11) |
Aby wyeliminować bariery handlowe i zakłócenia konkurencji wynikające z rozbieżności między przepisami krajowymi oraz zapobiec dalszemu powstawaniu możliwych barier handlowych i znaczących zakłóceń konkurencji, konieczne jest zatem przyjęcie rozporządzenia ustanawiającego jednolite przepisy mające zastosowanie we wszystkich państwach członkowskich. |
(12) |
Ujęcie wymogów ostrożnościowych w formie rozporządzenia zapewniłoby ich bezpośrednie stosowanie. To z kolei zapewniłoby jednolite warunki poprzez zapobieżenie przyjmowaniu rozbieżnych wymogów krajowych w wyniku transpozycji dyrektywy. Zgodnie z niniejszym rozporządzeniem wszystkie instytucje, które niniejsze rozporządzenie definiuje jako takie, stosowałyby identyczne przepisy w całej Unii, co zwiększyłoby również zaufanie do stabilności instytucji, zwłaszcza w okresie występowania warunków skrajnych. Rozporządzenie uprościłoby również złożone przepisy prawne i obniżyło koszty przestrzegania przepisów, szczególnie dla instytucji działających w kontekście transgranicznym; przyczyniłoby się także do wyeliminowania zakłóceń konkurencji. W odniesieniu do specyfiki rynków nieruchomości charakteryzujących się zmiennością uwarunkowań ekonomicznych oraz różnicami w systemach prawnych poszczególnych państw członkowskich, regionów lub obszarów właściwym organom należy zezwolić na przypisywanie wyższych wag ryzyka lub na stosowanie bardziej rygorystycznych kryteriów – w oparciu o doświadczenia związane z przypadkami niewykonania zobowiązań i prognozowane zmiany sytuacji rynkowej – w stosunku do ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach w określonych obszarach. |
(13) |
W kwestiach nieobjętych niniejszym rozporządzeniem, takich jak w kwestii dynamicznego ustalania rezerw, przepisów dotyczących krajowych systemów obligacji zabezpieczonych, niezwiązanych z ujmowaniem obligacji zabezpieczonych na mocy zasad ustanowionych niniejszym rozporządzeniem, nabywania i posiadania udziałów kapitałowych zarówno w sektorze finansowym, jak i niefinansowym do celów niezwiązanych z wymogami ostrożnościowymi określonymi w niniejszym rozporządzeniu, właściwe organy lub państwa członkowskie powinny mieć możliwość wprowadzania przepisów krajowych, pod warunkiem że przepisy te będą zgodne z niniejszym rozporządzeniem. |
(14) |
Do najważniejszych zaleceń przedstawionych w sprawozdaniu de Larosière’a i następnie wdrożonych w Unii należało ustanowienie jednolitego zbioru przepisów oraz europejskich ram nadzoru makroostrożnościowego, przy czym oba te elementy mają razem służyć zapewnieniu stabilności finansowej. Jednolity zbiór przepisów zapewnia solidne i ujednolicone ramy regulacyjne ułatwiające funkcjonowanie rynku wewnętrznego oraz wyklucza arbitraż regulacyjny. W ramach rynku wewnętrznego usług finansowych ryzyka makroostrożnościowe mogą się jednak różnić na wiele sposobów, z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych krajów, w związku z którą można na przykład zauważyć różnice w strukturze i rozmiarach sektora bankowego w porównaniu z szerzej pojętą gospodarką i cyklem kredytowym. |
(15) |
Do niniejszego rozporządzenia oraz dyrektywy 2013/36/UE wprowadzono pewne narzędzia służące zapobieganiu powstawaniu ryzyk makroostrożnościowych i systemowych oraz ich ograniczaniu przy zapewnieniu elastyczności i jednoczesnym zapewnieniu, by stosowanie tych narzędzi podlegało odpowiedniej kontroli, tak aby nie szkodzić funkcjonowaniu rynku wewnętrznego, a także przy zapewnieniu przejrzystego i spójnego korzystania z tych narzędzi. |
(16) |
Oprócz narzędzia, jakim jest bufor ryzyka systemowego, zawarty w dyrektywie 2013/36/UE, jeżeli ryzyka makroostrożnościowe lub ryzyka systemowe dotyczą danego państwa członkowskiego, właściwe lub wyznaczone organy danego państwa członkowskiego powinny mieć możliwość zareagowania na te ryzyka, z wykorzystaniem pewnych szczególnych krajowych środków makroostrożnościowych, gdyby zostało to uznane za skuteczniejszy sposób eliminowania tych ryzyk. Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (ERRS) ustanowiona rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1092/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. (6) i Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Bankowego) (EUNB) ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. (7) powinny mieć możliwość przedstawienia swoich opinii na temat tego, czy spełnione są warunki uzasadniające zastosowanie takich krajowych środków makroostrożnościowych; powinien również istnieć unijny mechanizm uniemożliwiający dalsze stosowanie takich środków krajowych w sytuacji, gdy istnieją bardzo mocne dowody na to, że odnośne warunki nie zostały spełnione. Chociaż niniejsze rozporządzenie ustanawia jednolite zasady mikroostrożnościowe dla instytucji, to państwa członkowskie zachowują przewodnią rolę w nadzorze makroostrożnościowym z uwagi na swoją fachową wiedzę i aktualne zadania odnośnie do stabilności finansowej. W tym konkretnym przypadku, jako że decyzja o przyjęciu wszelkich krajowych środków makroostrożnościowych obejmuje pewne oceny dotyczące ryzyk, które ostatecznie mogą mieć wpływ na sytuację makroekonomiczną, fiskalną i budżetową odnośnego państwa członkowskiego, konieczne jest powierzenie – zgodnie z art. 291 TFUE – Radzie, stanowiącej na wniosek Komisji, uprawnienia do odrzucenia proponowanych krajowych środków makroostrożnościowych. |
(17) |
W przypadku gdy Komisja przedłoży Radzie wniosek w sprawie odrzucenia krajowych środków makroostrożnościowych, Rada powinna bezzwłocznie przeanalizować ten wniosek i podjąć decyzję o odrzuceniu lub utrzymaniu środków krajowych; głosowanie można by przeprowadzić zgodnie z regulaminem wewnętrznym Rady (8) na wniosek państwa członkowskiego lub Komisji. Zgodnie z art. 296 TFUE Rada powinna uzasadnić swoją decyzję w odniesieniu do warunków przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu i dotyczących jej interwencji. Z uwagi na znaczenie ryzyka makroostrożnościowego i systemowego dla rynku finansowego danego państwa członkowskiego, a tym samym na konieczność szybkiej reakcji, termin podjęcia takiej decyzji przez Radę powinien wynosić jeden miesiąc. Jeżeli – po dogłębnym przeanalizowaniu wniosku Komisji w sprawie odrzucenia proponowanego środka krajowego – Rada dojdzie do wniosku, że określone w niniejszym rozporządzeniu warunki niezbędne do odrzucenia krajowych środków nie zostały spełnione, zawsze powinna przedstawić jasne i jednoznaczne uzasadnienie. |
(18) |
Do czasu harmonizacji wymogów dotyczących płynności w 2015 r. i harmonizacji wskaźnika dźwigni w 2018 r. państwa członkowskie powinny mieć możliwość stosowania takich środków w sposób, jaki uznają za stosowny, w tym poprzez ograniczanie ryzyka makroostrożnościowego lub systemowego w danym państwie członkowskim. |
(19) |
Powinna istnieć możliwość stosowania buforów ryzyka systemowego lub indywidualnych środków przyjmowanych przez państwa członkowskie w celu zaradzenia ryzykom systemowym dotyczącym tych państw członkowskich do sektora bankowego ogólnie lub do jednego lub większej liczby podzbiorów tego sektora, oznaczających podzbiory instytucji, które charakteryzują się podobnymi profilami ryzyka w swojej działalności gospodarczej, lub do ekspozycji wobec jednego lub kilku krajowych sektorów gospodarczych lub geograficznych w całym sektorze bankowym. |
(20) |
Jeżeli wyznaczone organy w co najmniej dwóch państwach członkowskich stwierdzą te same zmiany w natężeniu ryzyka systemowego lub makroostrożnościowego stwarzające zagrożenie dla stabilności finansowej na szczeblu krajowym w każdym z państw członkowskich i wyznaczone organy uważają, że zagrożeniu temu lepiej można by zaradzić przy pomocy środków krajowych, odnośne państwa członkowskie mogą przekazać wspólne powiadomienie Radzie, Komisji, ERRS i EUNB. Powiadamiając Radę, Komisję, ERRS i EUNB, państwa członkowskie przekazują odpowiednie dowody, w tym uzasadnienie wspólnego powiadomienia. |
(21) |
Komisja powinny ponadto przysługiwać uprawnienia do przyjęcia aktu delegowanego przewidującego tymczasowy wzrost poziomu wymogów w zakresie funduszy własnych, wymogów dotyczących dużych ekspozycji i wymogów w zakresie podawania informacji do wiadomości publicznej. Takie przepisy powinny mieć zastosowanie przez okres jednego roku, chyba że Parlament Europejski lub Rada w ciągu 2 miesięcy wyrażą sprzeciw wobec aktu delegowanego. Komisja podaje powody, dla których korzysta z tej procedury. Komisja powinna być uprawniona jedynie do nakładania bardziej rygorystycznego wymogu ostrożnościowego dotyczącego ekspozycji, które wynikają ze zmian sytuacji na rynku w Unii lub poza Unią, gdy zmiany te wpływają na wszystkie państwa członkowskie. |
(22) |
Przegląd uregulowań makroostrożnościowych jest przeprowadzany także, aby Komisja mogła ocenić, między innymi, czy narzędzia makroostrożnościowe niniejszego rozporządzenia lub dyrektywy 2013/36/UE są skuteczne, efektywne i przejrzyste, czy należy zaproponować nowe instrumenty, czy zakres i stopień ewentualnego pokrywania się narzędzi makroostrożnościowych ukierunkowanych na podobne ryzyka w niniejszym rozporządzeniu lub w dyrektywie 2013/36/UE są adekwatne oraz jak standardy dotyczące instytucji o znaczeniu systemowym uzgodnione na szczeblu międzynarodowym współgrają z niniejszym rozporządzeniem lub dyrektywą 2013/36/UE. |
(23) |
W przypadku przyjmowania przez państwa członkowskie wytycznych o ogólnym zakresie, w szczególności w obszarach, w których trwa proces przyjmowania projektu standardów technicznych przez Komisję, wytyczne te nie mogą być sprzeczne z prawem Unii ani zakłócać jego stosowania. |
(24) |
Niniejsze rozporządzenie nie uniemożliwia państwom członkowskim nakładania, w stosownych przypadkach, równoważnych wymogów na przedsiębiorstwa, które nie są objęte zakresem jego stosowania. |
(25) |
Ogólne wymogi ostrożnościowe określone w niniejszym rozporządzeniu są uzupełniane o indywidualne środki, o których zastosowaniu decydują właściwe organy w oparciu o wyniki swojego bieżącego przeglądu nadzorczego dotyczącego poszczególnych instytucji. Zakres takich środków nadzorczych należy między innymi określić w dyrektywie 2013/36/UE, ponieważ właściwe organy powinny móc kierować się własnym osądem przy wyborze środków, które należy zastosować w danym przypadku. |
(26) |
Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć wpływu na możliwość nakładania przez właściwe organy wymogów szczegółowych w ramach przeglądu nadzorczego i procedury oceny określonych w dyrektywie 2013/36/UE, które powinny być dostosowane do szczególnego profilu ryzyka instytucji. |
(27) |
Rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 ma na celu poprawę jakości i zwiększenie spójności nadzoru krajowego oraz wzmocnienie nadzoru nad grupami transgranicznymi. |
(28) |
Zważywszy na zwiększenie ilości zadań powierzonych EUNB w niniejszym rozporządzeniu i dyrektywie 2013/36/UE, Parlament Europejski, Rada i Komisja powinny zapewnić, by zostały udostępnione odpowiednie zasoby ludzkie i finansowe. |
(29) |
W rozporządzeniu (UE) nr 1093/2010 określono wymóg podejmowania przez EUNB działań w ramach dyrektywy 2006/48/WE i dyrektywy 2006/49/WE. EUNB został również zobowiązany do podejmowania działań w obszarze działalności instytucji w odniesieniu do kwestii nieobjętych bezpośrednio zakresem powyższych dyrektyw, pod warunkiem że działania te są konieczne do zapewnienia skutecznego i spójnego stosowania tych dyrektyw. Niniejsze rozporządzenie powinno uwzględniać rolę i funkcję EUNB oraz ułatwiać wykonywanie jego uprawnień określonych w rozporządzeniu (UE) nr 1093/2010. |
(30) |
Po okresie obserwacji i pełnym wprowadzeniu wymogu dotyczącego pokrycia płynności zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, Komisja powinna ocenić, czy przyznanie EUNB prawa do interweniowania z własnej inicjatywy z wykorzystaniem wiążącej mediacji w odniesieniu do wypracowania wspólnych decyzji właściwych organów na podstawie art. 20 i 21 niniejszego rozporządzenia ułatwiłoby w praktyce tworzenie i funkcjonowanie wydzielonych podgrup płynnościowych, a także ustalenie, czy zostały spełnione kryteria dotyczące szczególnego podejścia wewnątrz grupy w odniesieniu do instytucji transgranicznych. W związku z tym, w takim momencie i w ramach jednego z regularnych sprawozdań na temat funkcjonowania EUNB na mocy art. 81 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, Komisja powinna szczegółowo przeanalizować potrzebę przyznania EUNB takich uprawnień i zamieścić wyniki takiej analizy w swoim sprawozdaniu, któremu mogą towarzyszyć w stosownych przypadkach wnioski ustawodawcze. |
(31) |
W sprawozdaniu de Larosière’a stwierdzono, że nadzór mikroostrożnościowy nie może skutecznie chronić stabilności finansowej bez właściwego uwzględnienia rozwoju sytuacji w skali makro oraz że aby nadzór makroostrożnościowy miał rzeczywiste znaczenie, musi w pewnym stopniu wpływać na nadzór w skali mikro. Ścisła współpraca między EUNB a ERRS ma podstawowe znaczenie dla pełnej skuteczności funkcjonowania ERRS oraz dla podejmowania działań następczych w związku z jej ostrzeżeniami i zaleceniami. W szczególności EUNB powinien mieć możliwość przekazywania ERRS wszystkich istotnych informacji zgromadzonych przez właściwe organy zgodnie z obowiązkami sprawozdawczymi określonymi w niniejszym rozporządzeniu. |
(32) |
Zważywszy na destrukcyjne skutki ostatniego kryzysu finansowego, za ogólne cele niniejszego rozporządzenia uznaje się zachęcanie do prowadzenia działalności bankowej przydatnej pod względem gospodarczym i służącej ogólnemu interesowi oraz zniechęcanie do destabilizujących spekulacji finansowych, które nie przynoszą prawdziwej wartości dodanej. Wymaga to całościowego zreformowania sposobów przeznaczania oszczędności na inwestycje produkcyjne. W celu zachowania stabilnego i zróżnicowanego środowiska bankowego w Unii właściwe organy powinny zostać uprawnione do nakładania wyższych wymogów kapitałowych na instytucje o znaczeniu systemowym, które mogą – w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą – stwarzać zagrożenie dla gospodarki światowej. |
(33) |
Równoważne wymogi finansowe dla instytucji przechowujących środki pieniężne lub papiery wartościowe swoich klientów są konieczne do zapewnienia podobnych środków ochronnych osobom oszczędzającym, a także sprawiedliwych warunków konkurencji między porównywalnymi grupami instytucji. |
(34) |
Ponieważ instytucje działające na rynku wewnętrznym bezpośrednio ze sobą konkurują, wymogi w zakresie monitorowania powinny być równoważne w całej Unii, z uwzględnieniem różnych profili ryzyka danych instytucji. |
(35) |
W każdym przypadku, gdy w trakcie sprawowania nadzoru zaistnieje konieczność określenia kwoty skonsolidowanych funduszy własnych grupy instytucji, takiego obliczenia należy dokonać zgodnie z przepisami niniejszego rozporządzenia. |
(36) |
Zgodnie z niniejszym rozporządzeniem wymogi w zakresie funduszy własnych mają zastosowanie na zasadzie indywidualnej i skonsolidowanej, chyba że właściwe organy nie stosują indywidualnego nadzoru, w przypadkach gdy uznają to za stosowne. Nadzór indywidualny, nadzór skonsolidowany i transgraniczny nadzór skonsolidowany stanowią użyteczne narzędzia sprawowania nadzoru nad instytucjami. |
(37) |
Aby zapewnić odpowiedni poziom wypłacalności instytucji wewnątrz grupy, konieczne jest stosowanie wymogów kapitałowych w oparciu o skonsolidowaną sytuację tych instytucji w ramach grupy. Aby zapewnić odpowiedni rozkład funduszy własnych w ramach grupy oraz ich dostępność w razie potrzeby w celu zapewnienia ochrony oszczędności, wymogi kapitałowe powinny mieć zastosowanie do poszczególnych instytucji w ramach grupy, chyba że cel ten można skutecznie zrealizować w inny sposób. |
(38) |
Udziały mniejszości należące do pośredniczących finansowych spółek holdingowych, które podlegają wymogom określonym w niniejszym rozporządzeniu na zasadzie subskonsolidowanej, również można zakwalifikować w odpowiednich granicach do kapitału podstawowego Tier I grupy na zasadzie skonsolidowanej, jako że kapitał podstawowy Tier I pośredniczącej finansowej spółki holdingowej przypadający na udziały mniejszości oraz część tego samego kapitału przypadająca jednostce dominującej w równym stopniu wspierają straty ich jednostek zależnych w momencie ich wystąpienia. |
(39) |
Przy określaniu szczegółowych technik rachunkowości, które należy stosować do obliczania funduszy własnych, ich adekwatności w stosunku do ryzyka, na jakie narażona jest dana instytucja, a także przy ocenie koncentracji ekspozycji należy uwzględniać przepisy dyrektywy Rady 86/635/EWG z dnia 8 grudnia 1986 r. w sprawie rocznych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych banków i innych instytucji finansowych (9), która uwzględnia pewne dostosowania przepisów siódmej dyrektywy Rady 83/349/EWG z dnia 13 czerwca 1983 r. w sprawie skonsolidowanych sprawozdań finansowych (10), bądź przepisy rozporządzenia (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 lipca 2002 r. w sprawie stosowania międzynarodowych standardów rachunkowości (11), zależnie od tego, które z nich regulują rachunkowość instytucji w prawie krajowym. |
(40) |
Aby zapewnić odpowiednią wypłacalność, istotne jest określenie wymogów kapitałowych przewidujących ważenie aktywów i pozycji pozabilansowych odpowiednio do stopnia ryzyka. |
(41) |
W dniu 26 czerwca 2004 r. Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego przyjął umowę ramową w sprawie międzynarodowej konwergencji pomiaru kapitału i wymogów kapitałowych („regulacje kapitałowe Bazylea II”). Przepisy dyrektywy 2006/48/WE i 2006/49/WE uwzględnione w niniejszym rozporządzeniu są równoważne z postanowieniami regulacji kapitałowych Bazylea II. W rezultacie poprzez włączenie elementów uzupełniających pakietu Bazylea III niniejsze rozporządzenie jest równoważne z postanowieniami regulacji kapitałowych Bazylea II i Bazylea III. |
(42) |
Istotne jest uwzględnienie różnorodności instytucji w Unii poprzez ustanowienie alternatywnych metod obliczania wymogów kapitałowych dla ryzyka kredytowego, obejmujących różne poziomy wrażliwości na ryzyko oraz wymagających różnych poziomów zaawansowania. Stosowanie ratingów zewnętrznych oraz własnych szacunków instytucji dotyczących poszczególnych parametrów ryzyka kredytowego stanowi czynnik przyczyniający się do znacznego zwiększenia wrażliwości na ryzyko oraz adekwatności przepisów dotyczących ryzyka kredytowego pod względem ostrożnościowym. Instytucje należy zachęcać do stosowania metod bardziej wrażliwych na ryzyko. Sporządzając szacunki na potrzeby stosowania metod zarządzania ryzykiem kredytowym określonych w niniejszym rozporządzeniu, instytucje powinny usprawnić swój pomiar ryzyka kredytowego i procesy zarządzania, tak aby dysponować metodami określania regulacyjnych wymogów w zakresie funduszy własnych, które odzwierciedlają charakter, skalę i stopień złożoności procesów w poszczególnych instytucjach. W tym względzie, w ramach przetwarzania danych w związku z powstaniem ekspozycji wobec klientów i zarządzania tymi ekspozycjami należy uwzględnić opracowanie i walidację systemów zarządzania ryzykiem kredytowym i jego pomiaru. Służy to nie tylko zaspokojeniu uzasadnionych interesów instytucji, ale również osiągnięciu celu niniejszego rozporządzenia, jakim jest stosowanie lepszych metod pomiaru ryzyka i zarządzania nim, a także wykorzystanie tych metod do celów regulacji w zakresie funduszy własnych. Niezależnie od powyższego metody bardziej wrażliwe na ryzyko wymagają znacznej wiedzy fachowej i zasobów, a także danych o wysokiej jakości i w wystarczającej ilości. Instytucje powinny w związku z tym spełniać wysokie standardy, zanim będą stosować te metody do celów regulacji w zakresie funduszy własnych. Zważywszy na trwające prace nad zapewnieniem odpowiednich mechanizmów ochronnych dla modeli wewnętrznych, Komisja powinna przygotować sprawozdanie na temat możliwości rozszerzenia dolnej granicy określonej w regulacjach Bazylea I, a w stosownym przypadku dołączyć do niego wniosek ustawodawczy. |
(43) |
Wymogi kapitałowe powinny być proporcjonalne do rodzajów ryzyka, których dotyczą. W szczególności wymogi te powinny odzwierciedlać zmniejszenie poziomu ryzyka wynikające z występowania dużej liczby stosunkowo małych ekspozycji. |
(44) |
Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) są jednym z filarów unijnej gospodarki, zważywszy na ich podstawową rolę w tworzeniu wzrostu gospodarczego i miejsc pracy. Ożywienie i przyszły wzrost unijnej gospodarki w dużej mierze zależą od dostępności kapitału i finansowania dla MŚP z siedzibą w Unii na potrzeby prowadzenia niezbędnych inwestycji w celu przyjęcia nowych technologii i sprzętu, tak by zwiększyć konkurencyjność tych przedsiębiorstw. Ograniczona liczba alternatywnych źródeł finansowania sprawiła, że MŚP z siedzibą w Unii są jeszcze bardziej podatne na skutki kryzysu bankowego. W związku z tym ważne jest, by uzupełnić istniejące niedobory finansowania dla MŚP i zapewnić odpowiedni przepływ kredytów bankowych do MŚP w obecnej sytuacji. Narzuty kapitałowe z tytułu ekspozycji wobec MŚP należy obniżyć poprzez zastosowanie współczynnika wsparcia równego 0,7619, aby umożliwić instytucjom kredytowym zwiększenie kredytowania dla MŚP. Aby osiągnąć ten cel, instytucje kredytowe powinny efektywnie wykorzystać ulgę kapitałową wynikającą z zastosowania współczynnika wsparcia wyłącznie w celu zapewnienia odpowiedniego przepływu kredytów do MŚP z siedzibą w Unii. Właściwe organy powinny okresowo monitorować całkowitą kwotę ekspozycji instytucji kredytowych wobec MŚP oraz całkowitą kwotę obniżenia kapitału. |
(45) |
Zgodnie z decyzją Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego, zatwierdzoną w dniu 10 stycznia 2011 r. przez GHOS, w momencie utraty przez instytucję rentowności powinna istnieć możliwość dokonania pełnego i trwałego odpisu obniżającego wartość wszystkich instrumentów dodatkowych w Tier I i instrumentów w Tier II, jakimi dysponuje instytucja, lub też przekształcenia ich w całości w kapitał podstawowy Tier I. Niezbędne przepisy mające zapewnić, by instrumenty funduszy własnych podlegały dodatkowemu mechanizmowi absorpcji strat, należy włączyć do prawa unijnego jako część wymogów dotyczących naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji. Jeżeli do dnia 31 grudnia 2015 r. nie zostaną przyjęte unijne przepisy regulujące wymóg, zgodnie z którym – w przypadku gdy danej instytucji nie uznaje się już za rentowną – powinna istnieć możliwość dokonania pełnego i trwałego odpisu obniżającego wartość instrumentów kapitałowych do zera lub przekształcenia tych instrumentów w kapitał podstawowy Tier I, Komisja powinna przeanalizować, czy taki przepis powinien się znaleźć w niniejszym rozporządzeniu, i przedstawić stosowne sprawozdanie w tym zakresie; w świetle takiej analizy Komisja powinna także przedstawić stosowne wnioski ustawodawcze. |
(46) |
Przepisy niniejszego rozporządzenia są zgodne z zasadą proporcjonalności, ponieważ uwzględniono w nich w szczególności zróżnicowanie wielkości i skali oraz zakresu działalności instytucji. Przestrzeganie zasady proporcjonalności oznacza również, że w przypadku ekspozycji detalicznych uznaje się możliwie najprostsze procedury ratingowe, również w ramach metody wewnętrznych ratingów („metoda IRB”). Państwa członkowskie powinny zapewnić, by wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu miały zastosowanie proporcjonalnie do charakteru, skali i stopnia złożoności ryzyk, które wynikają z modelu biznesowego danej instytucji oraz działalności przez nią prowadzonej. Komisja powinna zapewnić, by akty delegowane i wykonawcze oraz regulacyjne standardy techniczne i wykonawcze standardy techniczne były zgodne z zasadą proporcjonalności, tak by zagwarantować proporcjonalne stosowanie niniejszego rozporządzenia. EUNB powinien zatem zapewnić, aby wszystkie regulacyjne i wykonawcze standardy techniczne były sformułowane w taki sposób, aby były zgodne z zasadą proporcjonalności i jej przestrzegały. |
(47) |
Właściwe organy powinny zwrócić odpowiednią uwagę na przypadki, w których podejrzewają, że informacje uznano za zastrzeżone lub poufne w celu uniknięcia ich ujawnienia. Chociaż dana instytucja może zdecydować się na nieujawnienie informacji, gdyż uznano je za zastrzeżone lub poufne, to jednak fakt uznania takich informacji za zastrzeżone lub poufne nie zwalnia z odpowiedzialności wynikającej z nieujawnienia informacji, co do których stwierdzono, że takie ujawnienie ma istotny skutek. |
(48) |
„Ewolucyjny” charakter niniejszego rozporządzenia zapewnia instytucjom możliwość wyboru spośród trzech rodzajów podejścia do ryzyka kredytowego o różnym stopniu złożoności. Aby umożliwić w szczególności małym instytucjom wybór metody IRB w większym stopniu wrażliwej na ryzyko, odpowiednie przepisy należy interpretować jako stanowiące, że klasy ekspozycji obejmują wszystkie ekspozycje, które w treści niniejszego rozporządzenia uznano – bezpośrednio lub pośrednio – za im równoważne. Zasadniczo właściwe organy nie powinny traktować w odmienny sposób żadnej z tych trzech metod w ramach procesu nadzoru, tzn. instytucje nie powinny podlegać bardziej rygorystycznemu nadzorowi tylko dlatego, że w swojej działalności kierują się przepisami dotyczącymi metody standardowej. |
(49) |
Należy w większym stopniu uwzględnić techniki ograniczania ryzyka kredytowego w ramach przepisów, które mają zagwarantować, że wypłacalności nie zaburzy nieuzasadnione uznawanie. Odpowiednie bieżące zabezpieczenia bankowe zwyczajowo stosowane w państwach członkowskich w celu ograniczenia ryzyka kredytowego powinny być, w miarę możliwości, uznawane w ramach metody standardowej, ale również w ramach pozostałych metod. |
(50) |
W celu zapewnienia, by wymogi kapitałowe dla instytucji należycie odzwierciedlały ryzyko wynikające z działalności i inwestycji sekurytyzacyjnych instytucji, jak również ograniczenie ryzyka w wyniku tej działalności i tych inwestycji, należy przyjąć przepisy przewidujące traktowanie takich działań i inwestycji w sposób wrażliwy na ryzyko i adekwatny pod względem ostrożnościowym. W tym celu niezbędna jest precyzyjna i kompleksowa definicja sekurytyzacji uwzględniająca wszelkie transakcje lub program, w wyniku których ryzyko kredytowe związane z ekspozycją lub pulą ekspozycji ulega podziałowi na transze. Ekspozycji, która stwarza bezpośrednie zobowiązanie z tytułu zapłaty w odniesieniu do transakcji lub programu wykorzystywanych w celu finansowania aktywów rzeczowych lub operowania nimi, nie należy uznawać za ekspozycję z tytułu sekurytyzacji, nawet jeśli w ramach danej transakcji lub programu istnieją zobowiązania z tytułu zapłaty o różnym stopniu uprzywilejowania. |
(51) |
Oprócz nadzoru służącego zapewnieniu stabilności finansowej istnieje również potrzeba mechanizmów opracowanych w celu wzmocnienia i wykształcenia skutecznego nadzoru i zapobiegania potencjalnym bańkom, tak aby zapewnić optymalny przydział kapitału w świetle makroekonomicznych wyzwań i celów, w szczególności w odniesieniu do długoterminowych inwestycji w gospodarkę realną. |
(52) |
Ryzyko operacyjne jest znaczącym rodzajem ryzyka, na jakie są narażone instytucje, i wymaga pokrycia przy użyciu funduszy własnych. Istotne jest uwzględnienie różnorodności instytucji w Unii poprzez ustanowienie alternatywnych metod obliczania wymogów dla ryzyka operacyjnego, obejmujących różne poziomy wrażliwości na ryzyko oraz wymagających różnych stopni złożoności. Instytucjom należy zapewnić odpowiednie zachęty do stosowania metod w większym stopniu wrażliwych na ryzyko. Z uwagi na ciągły rozwój stanu wiedzy w obszarze pomiaru ryzyka operacyjnego i zarządzania nim, przepisy powinny być stale poddawane przeglądowi i w stosownych przypadkach aktualizowane, w tym w odniesieniu do obciążeń związanych z różnymi liniami biznesowymi i uznawania technik ograniczania ryzyka. W tym względzie należy zwrócić szczególną uwagę na uwzględnianie ubezpieczeń w ramach prostych metod obliczania wymogów kapitałowych dla ryzyka operacyjnego. |
(53) |
Działania w zakresie monitorowania i kontroli ekspozycji instytucji powinny stanowić integralny aspekt sprawowanego nad nimi nadzoru. W związku z tym nadmierna koncentracja ekspozycji wobec pojedynczego klienta lub grupy powiązanych klientów może powodować niedopuszczalny poziom ryzyka strat. Powyższą sytuację można uznać za zagrażającą wypłacalności instytucji. |
(54) |
Istotne jest również, aby przy określaniu, czy istnieją grupy powiązanych klientów, a zatem ekspozycje stanowiące jedno ryzyko, brać pod uwagę również ryzyko, którego źródłem jest fakt istnienia wspólnego źródła znaczącego finansowania zapewnionego przez samą instytucję, jej grupy finansowe lub powiązane strony. |
(55) |
Mimo iż wskazane jest, aby obliczanie wartości ekspozycji opierało się na wartości ustalonej na potrzeby wymogów w zakresie funduszy własnych, właściwe jest przyjęcie zasad monitorowania dużych ekspozycji bez przypisywania wag ryzyka lub stopniowania ryzyka. Ponadto techniki ograniczania ryzyka kredytowego stosowane w systemie wypłacalności zostały opracowane przy założeniu znacznie zróżnicowanego ryzyka kredytowego. Przy dużych ekspozycjach, w przypadku których występuje ryzyko koncentracji wobec pojedynczego podmiotu, ryzyko kredytowe nie jest wystarczająco zróżnicowane. Wpływ takich technik powinien zatem podlegać ostrożnościowym środkom bezpieczeństwa. W tym kontekście należy zapewnić możliwość skutecznego przywrócenia ochrony kredytowej w przypadku dużych ekspozycji. |
(56) |
Ponieważ strata wynikająca z ekspozycji wobec może być równie dotkliwa jak strata z tytułu jakiejkolwiek innej ekspozycji, ekspozycje te należy traktować i zgłaszać w identyczny sposób jak każde inne ekspozycje. Wprowadzono alternatywny limit ilościowy, aby złagodzić nieproporcjonalny wpływ takiego podejścia na mniejsze instytucje. Ponadto ekspozycje wyjątkowo krótkoterminowe związane z transferem środków pieniężnych, w tym z wykonywaniem usług płatniczych, rozliczeniowych, usług rozrachunku i usług powierniczych wobec klientów, podlegają wyłączeniu w celu ułatwienia sprawnego funkcjonowania rynków finansowych i powiązanej infrastruktury. Usługi te obejmują na przykład dokonywanie rozliczenia i rozrachunku gotówkowego oraz podobnych operacji ułatwiających rozrachunek. Związane z tym ekspozycje obejmują ekspozycje, których instytucja kredytowa może nie być w stanie przewidzieć, a w związku z tym nie może ich w pełni kontrolować, między innymi salda na rachunkach międzybankowych wynikające z płatności klienta, w tym naliczane bądź pobierane opłaty i odsetki oraz inne płatności za usługi dla klientów, a także przekazane lub otrzymane zabezpieczenie. |
(57) |
Ważne jest, aby dopasowane zostały interesy przedsiębiorstw „przerabiających” pożyczki na zbywalne papiery wartościowe i inne instrumenty finansowe (jednostki inicjujące lub sponsorujące) oraz przedsiębiorstw inwestujących w te papiery wartościowe lub instrumenty (inwestorzy). W tym celu jednostka inicjująca lub sponsorująca powinna zachować znaczące udziały w aktywach bazowych. Ważne jest zatem, aby jednostki inicjujące lub sponsorujące zatrzymywały ekspozycję na ryzyko związane z tymi pożyczkami. Mówiąc bardziej ogólnie, transakcje sekurytyzacyjne nie powinny być strukturyzowane w sposób pozwalający na uniknięcie stosowania wymogu zatrzymania ekspozycji, w szczególności poprzez dowolne systemy opłat lub premii lub oba systemy jednocześnie. Powyższy wymóg zatrzymania ekspozycji powinien obowiązywać we wszystkich sytuacjach, do których ma zastosowanie ekonomiczny charakter sekurytyzacji, bez względu na to, jakie struktury lub instrumenty prawne wykorzystuje się, aby uzyskać wspomniany ekonomiczny charakter tej transakcji. W szczególności w przypadku transferu ryzyka kredytowego w drodze sekurytyzacji inwestorzy powinni podejmować decyzje tylko na podstawie przeprowadzonej dokładnej analizy due diligence, do której będą potrzebować odpowiednich informacji na temat sekurytyzacji. |
(58) |
Niniejsze rozporządzenie przewiduje również, że nie istnieje obowiązek wielokrotnego stosowania wymogu zatrzymania ekspozycji. W przypadku danej transakcji sekurytyzacyjnej wystarczające jest, jeżeli tylko jednostka inicjująca, jednostka sponsorująca albo pierwotny kredytodawca podlega temu wymogowi. Podobnie, jeżeli transakcje sekurytyzacyjne obejmują inne sekurytyzacje jako instrument bazowy, wymóg zatrzymania ekspozycji powinien mieć zastosowanie jedynie do sekurytyzacji stanowiącej przedmiot inwestycji. Zakupione należności nie powinny być objęte wymogiem zatrzymania, jeżeli ich źródłem jest działalność gospodarcza, w ramach której są przekazywane lub sprzedawane z rabatem w celu finansowania tej działalności. Właściwe organy powinny przypisywać wagę ryzyka związanego z nieprzestrzeganiem obowiązków związanych z analizą due diligence i zarządzaniem ryzykiem w stosunku do sekurytyzacji w przypadku poważnego naruszenia zasad i procedur istotnych dla analizy ryzyka bazowego. Komisja powinna też zbadać, czy unikanie wielokrotnego stosowania wymogu zatrzymania ekspozycji może sprzyjać praktykom obchodzącym wymóg zatrzymania ekspozycji oraz czy zasady sekurytyzacji są skutecznie egzekwowane przez właściwe organy. |
(59) |
Aby dokonać właściwej oceny ryzyka wynikającego z ekspozycji sekurytyzacyjnych w odniesieniu do portfela handlowego i bankowego, należy stosować analizę due diligence. Obowiązki dotyczące stosowania analizy due diligence powinny być ponadto proporcjonalne. Procedury analizy due diligence powinny przyczyniać się do budowy większego zaufania między jednostkami inicjującymi, jednostkami sponsorującymi i inwestorami. Pożądane jest zatem prawidłowe ujawnianie istotnych informacji o procedurach analizy due diligence. |
(60) |
Gdy instytucja doprowadza do powstania ekspozycji wobec własnej jednostki dominującej bądź też wobec innych jednostek zależnych swojej jednostki dominującej, należy zachować szczególną ostrożność. Zarządzanie takimi ekspozycjami instytucji powinno być prowadzone w sposób w pełni autonomiczny, zgodnie z zasadami należytego zarządzania, nie kierując się żadnymi innymi względami. Jest to szczególnie ważne w przypadku dużych ekspozycji i w przypadkach niezwiązanych po prostu z administracją wewnątrz grupy ani ze zwykłymi transakcjami wewnątrz grupy. Właściwe organy powinny zwracać szczególną uwagę na takie ekspozycje wewnątrz grupy. Stosowanie powyższych standardów nie jest jednak konieczne, jeżeli jednostka dominująca jest finansową spółką holdingową lub instytucją kredytową bądź jeżeli pozostałe jednostki zależne są instytucjami kredytowymi lub finansowymi lub przedsiębiorstwami świadczącymi usługi pomocnicze, pod warunkiem że wszystkie te jednostki są objęte skonsolidowanym nadzorem nad instytucją kredytową. |
(61) |
Z uwagi na wrażliwość na ryzyko, jaka charakteryzuje przepisy dotyczące wymogów kapitałowych, zaleca się sprawdzanie, czy przepisy te mają znaczny wpływ na cykl gospodarczy. Komisja, uwzględniając wkład Europejskiego Banku Centralnego (EBC), powinna przedstawiać Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdania w tym zakresie. |
(62) |
Należy dokonać przeglądu wymogów kapitałowych dla podmiotów prowadzących handel towarami, w tym podmiotów obecnie zwolnionych z wymogów określonych w dyrektywie 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych (12). |
(63) |
Liberalizacja rynków gazu i energii elektrycznej jest ważnym celem dla Unii zarówno pod względem gospodarczym, jak i politycznym. Z tego względu wymogi kapitałowe i inne normy ostrożnościowe, które mają mieć zastosowanie do firm działających na tych rynkach, powinny być proporcjonalne i nie powinny stanowić nieuzasadnionej przeszkody dla osiągnięcia celu liberalizacji. Cel ten należy mieć na uwadze zwłaszcza przy przeprowadzaniu przeglądów niniejszego rozporządzenia. |
(64) |
Instytucje inwestujące w resekurytyzacje powinny stosować analizę due diligence również w odniesieniu do sekurytyzacji bazowych i ekspozycji niesekurytyzacyjnych, które stanowią pierwotną bazę tych pierwszych. Instytucje powinny ocenić, czy ekspozycje w kontekście programów emisji papierów dłużnych przedsiębiorstw zabezpieczonych aktywami stanowią ekspozycje resekurytyzacyjne, w tym ekspozycje w kontekście programów obejmujących zakup transz uprzywilejowanych pochodzących z odrębnych pul całych kredytów, w przypadku gdy żaden z tych kredytów nie stanowi ekspozycji sekurytyzacyjnej lub resekurytyzacyjnej i gdy ochronę pierwszej straty dla każdej inwestycji zapewnia sprzedawca kredytów. W tej drugiej sytuacji nie należy zasadniczo uznawać dostosowanego do danej puli instrumentu wsparcia płynności za ekspozycję resekurytyzacyjną, ponieważ stanowi on transzę pojedynczego pakietu aktywów (tj. mającą zastosowanie pulę całych kredytów), która nie zawiera żadnych ekspozycji sekurytyzacyjnych. Z kolei wsparcie jakości kredytowej całego programu obejmujące tylko niektóre straty powyżej zapewnianej przez sprzedawcę ochrony w różnych pulach stanowiłoby zasadniczo transzowanie ryzyka pakietu wielu aktywów zawierającego co najmniej jedną ekspozycję sekurytyzacyjną, a zatem byłoby ekspozycją resekurytyzacyjną. Jeżeli jednak taki program jest w całości finansowany za pomocą papierów dłużnych jednej klasy i jeżeli wsparcie jakości kredytowej całego programu nie ma formy resekurytyzacji lub też papiery dłużne są w pełni wspierane przez sponsorującą instytucję, a inwestor posiadający papiery dłużne pozostaje faktycznie narażony na ryzyko niewykonania zobowiązania przez jednostkę sponsorującą, a nie posiada natomiast ekspozycji wobec pul bazowych lub aktywów bazowych, wtedy takich papierów dłużnych nie należy zasadniczo uznawać za ekspozycję resekurytyzacyjną. |
(65) |
Przepisy dotyczące ostrożnej wyceny portfela handlowego powinny mieć zastosowanie do wszystkich instrumentów wycenianych według wartości godziwej, zarówno tych należących do portfela handlowego, jak i portfela bankowego, instytucji. Należy uściślić, że w przypadkach, w których stosowanie ostrożnej wyceny prowadziłoby do uzyskania niższej wartości bilansowej niż wartość rzeczywiście ujęta w księgach, fundusze własne należy pomniejszyć o wartość bezwzględną różnicy tych dwóch wartości. |
(66) |
Instytucje powinny mieć możliwość wyboru, czy chcą stosować wymóg kapitałowy do pozycji sekurytyzacyjnych, którym zgodnie z niniejszym rozporządzeniem przypisuje się wagę ryzyka 1 250 %, niezależnie od tego, czy pozycje te należą do portfela handlowego czy bankowego, czy też odliczać te pozycje sekurytyzacyjne od pozycji kapitału podstawowego Tier I. |
(67) |
Instytucje inicjujące lub sponsorujące nie powinny mieć możliwości obchodzenia zakazu udzielania ukrytego wsparcia poprzez wykorzystywanie swoich portfeli handlowych do zapewniania takiego wsparcia. |
(68) |
Bez uszczerbku dla ujawniania informacji wyraźnie wymaganych na mocy niniejszego rozporządzenia celem wymogów dotyczących ujawniania informacji powinno być udostępnianie uczestnikom rynku rzetelnych i wyczerpujących informacji na temat profilu ryzyka poszczególnych instytucji. Instytucje powinny mieć zatem obowiązek ujawniania dodatkowych informacji, które nie są wyraźnie wymienione w niniejszym rozporządzeniu, o ile jest to konieczne do osiągnięcia tego celu. Jednocześnie właściwe organy powinny zwrócić odpowiednią uwagę na przypadki, w których podejrzewają, że dana instytucja uznała informacje za zastrzeżone lub poufne w celu uniknięcia ich ujawnienia. |
(69) |
W przypadku gdy zewnętrzna ocena kredytowa pozycji sekurytyzacyjnej uwzględnia efekt ochrony kredytowej zapewnianej przez samą instytucję inwestującą, instytucja ta nie powinna mieć możliwości skorzystania z niższej wagi ryzyka, do której uprawnia istnienie takiej ochrony kredytowej. Pozycja sekurytyzacyjna nie powinna być odliczana od kapitału, jeżeli istnieją inne metody pozwalające określić wagę ryzyka stosownie do faktycznego ryzyka związanego z daną pozycją, bez uwzględniania takiej ochrony kredytowej. |
(70) |
Ze względu na słabą – w ostatnim okresie – skuteczność standardów dotyczących modeli wewnętrznych służących do obliczania wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego, należy zaostrzyć te standardy. Należy w szczególności uzupełnić braki w zakresie uwzględniania ryzyka w przypadku ryzyka kredytowego w portfelu handlowym. Narzuty kapitałowe powinny ponadto zawierać składnik odpowiadający warunkom skrajnym, co pozwoliłoby zaostrzać wymogi kapitałowe w sytuacji pogarszających się warunków rynkowych oraz w celu ograniczenia możliwości wystąpienia procykliczności. Instytucje powinny również przeprowadzać odwrotne testy warunków skrajnych w celu zbadania, jakie scenariusze mogą zagrozić rentowności instytucji, chyba że są w stanie dowieść, że taki test jest zbędny. W świetle niedawnych poważnych trudności z ujmowaniem pozycji sekurytyzacyjnych za pomocą metod opartych na modelach wewnętrznych, należy ograniczyć uznawanie modelowania ryzyka sekurytyzacyjnego w celu obliczania wymogów kapitałowych związanych z portfelem handlowym przez instytucje oraz wprowadzić domyślny wymóg nakładania standardowego narzutu kapitałowego w odniesieniu do pozycji sekurytyzacyjnych w portfelu handlowym. |
(71) |
W niniejszym rozporządzeniu określono pewne wyjątki w odniesieniu do niektórych transakcji skorelowanych, zgodnie z którymi dana instytucja może otrzymać od organu nadzoru zgodę na obliczenie całościowego narzutu kapitałowego z tytułu ryzyka pod warunkiem spełnienia restrykcyjnych wymogów. W takich przypadkach instytucja powinna być zobowiązana do nałożenia na te czynności narzutu kapitałowego odpowiadającego narzutowi kapitałowemu wyliczonemu zgodnie z wewnętrznie opracowaną metodą lub 8 % narzutu kapitałowego z tytułu ryzyka szczególnego obliczonego zgodnie z ustandaryzowaną metodą pomiarową, przy czym zastosowanie ma wyższa z tych kwot. Instytucja nie powinna mieć obowiązku nakładania na te ekspozycje narzutu kapitałowego z tytułu dodatkowego ryzyka, ekspozycje te należy natomiast uwzględnić w miarach wartości zagrożonej i miarach wartości zagrożonej w warunkach skrajnych. |
(72) |
Z uwagi na charakter i wielkość nieoczekiwanych strat poniesionych przez instytucje podczas kryzysu finansowego i gospodarczego konieczne jest dodatkowe podniesienie poziomu jakości i harmonizacji funduszy własnych, którymi muszą dysponować instytucje. Działania w tym zakresie powinny objąć wprowadzenie nowej definicji głównych składników kapitału, który ma absorbować nieoczekiwane straty w miarę ich powstawania, optymalizację definicji kapitału hybrydowego i jednolitych dostosowań ostrożnościowych w stosunku do funduszy własnych. Konieczne jest również znaczne podniesienie poziomu funduszy własnych, w tym nowych współczynników kapitałowych koncentrujących się na głównych składnikach funduszy własnych, które mają absorbować straty w miarę ich powstawania. Oczekuje się, że instytucje, których akcje są dopuszczone do obrotu na unijnym rynku regulowanym, powinny spełnić stawiane im wymogi kapitałowe dotyczące głównych składników kapitału wyłącznie za pomocą takich akcji, które spełniają ścisły zbiór kryteriów dotyczących głównych instrumentów kapitałowych, i ujawnionego kapitału rezerwowego danej instytucji. Aby odpowiednio uwzględnić różnorodność form prawnych, na mocy których działają instytucje w Unii, ścisły zbiór kryteriów dotyczący głównych instrumentów kapitałowych powinien zapewnić najwyższą jakość głównych instrumentów kapitałowych w odniesieniu do instytucji, które nie są dopuszczone do obrotu na unijnym rynku regulowanym. Nie powinno to uniemożliwiać instytucjom wypłaty – z tytułu akcji, które dają zróżnicowane prawo głosu lub nie dają prawa głosu – zysków, które stanowią wielokrotność wypłat zysków dokonanych z tytułu akcji o relatywnie wyższych poziomach praw głosu, pod warunkiem że – niezależnie od poziomu praw głosu – spełnione są surowe kryteria dla instrumentów w kapitale podstawowym Tier I, w tym kryteria dotyczące elastyczności płatności, oraz pod warunkiem że w przypadku wypłaty zysków ma ona zostać dokonana z tytułu wszystkich akcji wyemitowanych przez daną instytucję. |
(73) |
Ekspozycje z tytułu finansowania handlu odznaczają się zróżnicowanym charakterem, mają jednak cechy wspólne, takie jak niewielka wartość i krótki czas trwania oraz możliwe do identyfikacji źródło spłaty. Wzmacnia je przepływ towarów i usług, który wspiera gospodarkę realną, a w większości przypadków pomaga zaspokajać codzienne potrzeby małych przedsiębiorstw, tworząc tym samym wzrost gospodarczy oraz możliwości w zakresie zatrudnienia. Wpływy i odpływy środków pieniężnych zazwyczaj się kompensują, w związku z czym ryzyko płynności jest ograniczone. |
(74) |
EUNB powinien prowadzić aktualny wykaz wszystkich form instrumentów kapitałowych w każdym państwie członkowskim, które kwalifikują się jako instrumenty w kapitale podstawowym Tier I. EUNB powinien wykreślić z tego wykazu instrumenty wyemitowane po dacie wejścia niniejszego rozporządzenia w życie, które nie stanowią pomocy państwa i nie spełniają kryteriów określonych w niniejszym rozporządzeniu; EUNB powinien fakt takiego wykreślenia podać do wiadomości publicznej. W przypadku gdy instrumenty wykreślone przez EUNB z tego wykazu nadal będą uznawane po tym, jak EUNB podał fakt ich wykreślenia do wiadomości publicznej, EUNB powinien w pełni skorzystać ze swoich uprawnień, w szczególności uprawnień powierzonych mu na mocy art. 17 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, który to artykuł dotyczy naruszeń unijnego prawa. Należy przypomnieć, że na potrzeby proporcjonalnej reakcji na przypadki nieprawidłowego lub niewystarczającego stosowania unijnego prawa zastosowanie ma trzystopniowy mechanizm: w pierwszej kolejności EUNB jest uprawniony do zbadania domniemanego nieprawidłowego lub niewystarczającego wykonania obowiązków wynikających z prawa unijnego przez organy krajowe w ramach ich praktyki nadzorczej, a następnie powinien wydać zalecenie. Po drugie, w przypadku gdy właściwy organ krajowy nie zastosuje się do zalecenia, Komisja ma uprawnienia do wydania formalnej opinii uwzględniającej zalecenie EUNB, w której wymaga od właściwego organu podjęcia działań koniecznych do zapewnienia przestrzegania unijnego prawa. Po trzecie, w wyjątkowych sytuacjach uporczywej bezczynności danego właściwego organu, EUNB ma uprawnienia do przyjęcia w ostateczności decyzji skierowanych do poszczególnych instytucji finansowych. Ponadto należy przypomnieć, że na mocy art. 258 TFUE, w przypadku gdy Komisja uzna, że państwo członkowskie nie wypełniło jednego z zobowiązań nałożonych na nie na mocy Traktatów, ma ona prawo wnieść sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. |
(75) |
Niniejsze rozporządzenie nie powinno wpływać na zdolność właściwych organów do podtrzymywania procesów poprzedzających zatwierdzenie w odniesieniu do umów regulujących instrumenty kapitału dodatkowego Tier I i kapitału Tier II. W takich przypadkach tego rodzaju instrumenty kapitałowe powinny być obliczane jedynie na podstawie kapitału dodatkowego Tier I lub kapitału Tier II instytucji, pod warunkiem że pomyślnie przeszły wspomniane procesy zatwierdzenia. |
(76) |
Do celów zwiększenia dyscypliny rynkowej i wzmocnienia stabilności finansowej konieczne jest wprowadzenie bardziej szczegółowych wymogów dotyczących ujawniania informacji na temat formy i charakteru dokonywanych dostosowań kapitału regulacyjnego i dostosowań ostrożnościowych, aby zapewnić inwestorom i deponentom wystarczającą wiedzę na temat wypłacalności instytucji. |
(77) |
Konieczne jest również to, by właściwe organy dysponowały informacjami o poziomie, przynajmniej w ujęciu zagregowanym, umów z udzielonym przyrzeczeniem odkupu, poziomie udzielania pożyczek papierów wartościowych oraz wszelkich form obciążeń aktywów. Takie informacje powinny być zgłaszane właściwym organom. Do celów zwiększenia dyscypliny rynkowej powinny istnieć bardziej szczegółowe wymogi dotyczące ujawniania informacji na temat umów z udzielonym przyrzeczeniem odkupu oraz finansowania zabezpieczonego. |
(78) |
Nową definicję wymogów kapitałowych oraz wymogów w zakresie kapitału regulacyjnego należy wprowadzić z uwzględnieniem różnych sytuacji wyjściowych i okoliczności w poszczególnych państwach, mając na uwadze fakt, że wstępne rozbieżności w stosowaniu nowych standardów będą ulegać zmniejszeniu w trakcie okresu przejściowego. Aby zapewnić stały odpowiedni poziom funduszy własnych, instrumenty wyemitowane w kontekście środka dokapitalizowującego na mocy zasad pomocy państwa i wyemitowane przed datą rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia przez cały okres przejściowy będą podlegały zasadzie praw nabytych. Należy w przyszłości w jak największym stopniu zmniejszyć zależność od pomocy państwa. Niemniej jednak w zakresie, w jakim pomoc państwa okaże się w pewnych sytuacjach konieczna, niniejsze rozporządzenie powinno zapewniać ramy postępowania w takich sytuacjach. W szczególności niniejsze rozporządzenie powinno określać sposób traktowania instrumentów funduszy własnych wyemitowanych w kontekście środka dokapitalizowującego na mocy zasad pomocy państwa. Możliwość skorzystania przez instytucje z takiego traktowania powinna być obwarowana rygorystycznymi warunkami. Co więcej, w zakresie, w jakim takie traktowanie dopuszcza odstępstwa od nowych kryteriów dotyczących jakości instrumentów funduszy własnych, odstępstwa te powinny być jak najbardziej ograniczone. Traktowanie istniejących instrumentów kapitałowych wyemitowanych w kontekście środka dokapitalizowującego na mocy zasad pomocy państwa powinno wyraźnie rozróżniać pomiędzy tymi instrumentami kapitałowymi, które spełniają wymogi niniejszego rozporządzenia, a tymi, które ich nie spełniają. W niniejszym rozporządzeniu należy zatem określić odpowiednie przepisy przejściowe stosowane w tym drugim przypadku. |
(79) |
W dyrektywie 2006/48/WE zawarto wymóg, zgodnie z którym instytucje kredytowe muszą zapewnić do dnia 31 grudnia 2011 r. fundusze własne odpowiadające co najmniej określonym kwotom minimalnym. W świetle utrzymującego się wpływu kryzysu finansowego w sektorze bankowym oraz przedłużenia obowiązywania przepisów przejściowych w zakresie wymogów kapitałowych przyjętych przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego właściwe jest przywrócenie na ograniczony okres niższego limitu aż do uzyskania wystarczającego poziomu funduszy własnych, zgodnie z przepisami przejściowymi dotyczącymi funduszy własnych przewidzianymi w niniejszym rozporządzeniu, które będą stopniowo wprowadzane od daty rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia do 2019 r. |
(80) |
W odniesieniu do grup, w ramach których prowadzona jest działalność bankowa lub inwestycyjna oraz ubezpieczeniowa o istotnym znaczeniu, w dyrektywie 2002/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie dodatkowego nadzoru nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń oraz przedsiębiorstwami inwestycyjnymi konglomeratu finansowego (13) przewidziano szczegółowe przepisy regulujące taką praktykę „podwójnego liczenia” kapitału. Dyrektywa 2002/87/WE jest oparta na uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym zasadach dotyczących zarządzania ryzykiem obejmującego swym zasięgiem więcej sektorów. W niniejszym rozporządzeniu wzmocniono zasady stosowania powyższych przepisów dotyczących konglomeratów finansowych do grup banków i firm inwestycyjnych, zapewniając ich skuteczne i spójne stosowanie. Wszelkie dodatkowe zmiany, które są konieczne, zostaną uwzględnione w ramach przeglądu dyrektywy 2002/87/WE spodziewanego w 2015 r. |
(81) |
Kryzys finansowy wyraźnie pokazał, że instytucje w znacznym stopniu nie doszacowały poziomu ryzyka kredytowego kontrahenta związanego z instrumentami pochodnymi będącymi przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. W związku z tym we wrześniu 2009 r. G-20 wezwała do tego, aby więcej instrumentów tego rodzaju było rozliczanych za pośrednictwem kontrahenta centralnego. Ponadto wystąpili z wnioskiem o objęcie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, których nie można rozliczać na poziomie centralnym, bardziej rygorystycznymi wymogami w zakresie funduszy własnych, aby odpowiednio odzwierciedlić związane z nimi wyższe ryzyko. |
(82) |
W odpowiedzi na wezwania G-20 Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego wprowadził istotne zmiany do systemu ryzyka kredytowego kontrahenta w ramach regulacji Bazylea III. Oczekuje się, że regulacja Bazylea III przyczyni się do znacznego podwyższenia wymogów dotyczących funduszy własnych dla instytucji w odniesieniu do instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym i transakcji finansowania papierów wartościowych, a także do zapewnienia tym instytucjom poważnych zachęt do korzystania z usług kontrahentów centralnych. Oczekuje się również, że wdrażanie regulacji Bazylea III zapewni dodatkowe zachęty do poprawy zarządzania ekspozycjami na ryzyko kredytowe kontrahenta oraz doprowadzi do zmiany obecnego systemu ujmowania ekspozycji na ryzyko kredytowe kontrahenta wobec kontrahentów centralnych. |
(83) |
Instytucje powinny dysponować dodatkowymi funduszami własnymi ze względu na ryzyko związane z korektą wyceny kredytowej, jakie powodują instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. Instytucje powinny również stosować wyższą korelację wartości aktywów przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych w odniesieniu do ekspozycji na ryzyko kredytowe kontrahenta związanych z instrumentami pochodnymi będącymi przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym i transakcjami finansowania papierów wartościowych wobec niektórych instytucji finansowych. Instytucje powinny także być zobowiązane do znacznego ulepszenia praktyk w zakresie pomiaru ryzyka kredytowego kontrahenta i zarządzania tym ryzykiem poprzez stosowanie skuteczniejszej strategii w odniesieniu do ryzyka niekorzystnej korelacji, kontrahentów stosujących dużą dźwignię finansową oraz zabezpieczeń, dokonując przy tym odpowiednich zmian w obszarze weryfikacji historycznej i testów warunków skrajnych. |
(84) |
W przypadku ekspozycji z tytułu transakcji wobec kontrahentów centralnych zwykle korzystny wpływ ma mechanizm kompensacji wielostronnej i podziału strat zapewniany przez kontrahentów centralnych. W rezultacie ekspozycje te są związane z bardzo niskim ryzykiem kredytowym kontrahenta i powinny w związku z tym podlegać bardzo łagodnemu wymogowi w zakresie funduszy własnych. Jednocześnie wymóg ten powinien mieć wartość dodatnią, aby zapewnić śledzenie i monitorowanie ekspozycji wobec kontrahentów centralnych przez instytucje w ramach właściwego zarządzania ryzykiem, a także podkreślić, że nawet ekspozycje z tytułu transakcji wobec kontrahentów centralnych nie są wolne od ryzyka. |
(85) |
Fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania kontrahenta centralnego jest mechanizmem, który umożliwia podział (równomierne rozłożenie) strat między uczestników rozliczających kontrahentów centralnych. Fundusz ten jest wykorzystywany w przypadku, gdy straty poniesione przez kontrahenta centralnego w wyniku niewykonania zobowiązania przez uczestnika rozliczającego przekraczają kwotę depozytów zabezpieczających i składek wpłaconych do funduszu przez tego uczestnika rozliczającego, a także kwotę wszelkich innych środków ochronnych, z których kontrahent centralny może skorzystać, zanim sięgnie po wsparcie w postaci składek wpłaconych do funduszu przez pozostałych uczestników rozliczających. W związku z tym ryzyko strat związane z ekspozycjami wynikającymi ze składek wpłacanych do funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania jest wyższe niż ryzyko związane z ekspozycjami z tytułu transakcji. Dlatego też powyższy rodzaj ekspozycji należy objąć zaostrzonym wymogiem w zakresie funduszy własnych. |
(86) |
„Kapitał hipotetyczny” kontrahenta centralnego powinien być zmienną wymaganą do określenia wymogu w zakresie funduszy własnych w odniesieniu do ekspozycji wobec uczestnika rozliczającego związanych z wkładami wpłacanymi przez niego do funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania kontrahenta centralnego. Pojęcia tego nie należy interpretować w żaden inny sposób. W szczególności „kapitału hipotetycznego” nie należy rozumieć jako kwoty kapitału, której posiadania wymaga od kontrahenta centralnego właściwy organ. |
(87) |
Weryfikacja sposobu ujmowania ryzyka kredytowego kontrahenta, a w szczególności wprowadzenie bardziej rygorystycznych wymogów w zakresie funduszy własnych w odniesieniu do dwustronnie rozliczanych instrumentów pochodnych, aby odzwierciedlić większe ryzyko, jakie instrumenty te generują dla systemu finansowego, stanowi integralną część działań Komisji na rzecz zapewnienia sprawnych, bezpiecznych oraz należycie działających rynków instrumentów pochodnych. W związku z tym niniejsze rozporządzenie uzupełnia rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 czerwca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji (14). |
(88) |
Komisja powinna do dnia 31 grudnia 2015 r. dokonać przeglądu odpowiednich wyjątków dotyczących dużych ekspozycji. W oczekiwaniu na wynik tego przeglądu państwa członkowskie powinny nadal mieć możliwość decydowania w sprawie wyłączenia pewnych dużych ekspozycji z tych przepisów w wystarczająco długim okresie przejściowym. Opierając się na przeprowadzonych pracach w kontekście przygotowywania i negocjowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/111/WE z dnia 16 września 2009 r. zmieniającej dyrektywy 2006/48/WE, 2006/49/WE i 2007/64/WE w odniesieniu do banków powiązanych z centralnymi instytucjami, niektórych pozycji funduszy własnych, dużych ekspozycji, uzgodnień w zakresie nadzoru oraz zarządzania w sytuacji kryzysowe (15) j i uwzględniając zmiany w tych obszarach na szczeblu międzynarodowym i unijnym, Komisja powinna dokonać weryfikacji, czy te wyłączenia powinny być nadal stosowane w sposób uznaniowy czy bardziej ogólny oraz czy do ryzyk związanych z tymi ekspozycjami odnoszą się inne skuteczne środki ustalone w niniejszym rozporządzeniu. |
(89) |
Aby zapewnić, by wyłączenia dotyczące ekspozycji przyznawane przez właściwe organy nie zagrażały spójności jednolitych przepisów ustanowionych niniejszym rozporządzeniem na stałe, po okresie przejściowym, oraz w przypadku braku jakiegokolwiek wyniku tej weryfikacji, właściwe ograny powinny konsultować się z EUNB w sprawie tego, czy należy nadal korzystać z możliwości przyznawania wyłączeń dotyczących niektórych ekspozycji. |
(90) |
Lata poprzedzające kryzys finansowy charakteryzowały się nadmiernym wzrostem ekspozycji instytucji w stosunku do ich funduszy własnych (dźwignia finansowa). Podczas kryzysu finansowego straty i niedostateczne możliwości finansowania zmusiły instytucje do znacznego ograniczenia ich dźwigni finansowej w krótkim czasie. Zwiększyło to presję na spadek cen aktywów, powodując dalsze straty dla instytucji, co z kolei doprowadziło do jeszcze większego zmniejszenia poziomu ich funduszy własnych. Ostatecznym skutkiem tej negatywnej spirali było ograniczenie dostępności kredytów dla gospodarki realnej oraz poważniejszy i dłuższy kryzys. |
(91) |
Oparte na ryzyku wymogi w zakresie funduszy własnych mają zasadnicze znaczenie dla zapewnienia wystarczających funduszy własnych na pokrycie nieoczekiwanych strat. Kryzys pokazał jednak, że same wymogi nie wystarczą, aby zapobiec podejmowaniu nadmiernego i niemożliwego do pokrycia ryzyka dźwigni finansowej przez instytucje. |
(92) |
We wrześniu 2009 r. przywódcy grupy G-20 zobowiązali się do opracowania przepisów uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym, mających na celu zniechęcenie do stosowania nadmiernej dźwigni finansowej. Aby osiągnąć powyższy cel, poparli wprowadzenie wskaźnika dźwigni jako środka uzupełniającego regulacje Bazylea II. |
(93) |
W grudniu 2010 r. Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego opublikował wytyczne, w których określono metodę obliczania wskaźnika dźwigni. W tych przepisach przewidziano okres obserwacji od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia 1 stycznia 2017 r., podczas którego monitorowany będzie wskaźnik dźwigni, jego składniki i tendencje w korelacji z wymogiem opartym na ryzyku. Na podstawie wyników okresu obserwacji Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego zamierza dokonać ostatecznego dostosowania definicji i kalibracji wskaźnika dźwigni w pierwszej połowie 2017 r., tak aby w dniu 1 stycznia 2018 r. wskaźnik ten stał się wiążącym wymogiem w oparciu o odpowiedni przegląd i kalibrację. W wytycznych Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego przewidziano również wymóg ujawniania wskaźnika dźwigni i jego składników począwszy od dnia 1 stycznia 2015 r. |
(94) |
Wskaźnik dźwigni jest nowym narzędziem UE w obszarze regulacji i nadzoru. Zgodnie z umowami międzynarodowymi powinien on zostać wprowadzony najpierw jako narzędzie dodatkowe, które może być stosowane do poszczególnych instytucji według uznania organów nadzoru. Obowiązki sprawozdawcze, którym podlegają instytucje, umożliwiłyby odpowiedni przegląd i kalibrację, przy czym docelowo zakłada się wprowadzenie tego wskaźnika jako wiążącego środka w 2018 r. |
(95) |
Przy dokonywaniu przeglądu wpływu wskaźnika dźwigni na różne modele biznesowe należy zwrócić szczególną uwagę na modele biznesowe, które uznaje się za związane z niskim ryzykiem, takie jak kredyty hipoteczne oraz kredytowanie specjalistyczne na rzecz samorządów regionalnych, władz lokalnych lub podmiotów sektora publicznego. Na podstawie otrzymanych danych i ustaleń wynikających z przeglądu nadzorczego prowadzonego w okresie obserwacji, EUNB powinien we współpracy z właściwymi organami opracować klasyfikację modeli biznesowych i ryzyk. Na podstawie odpowiedniej analizy, oraz z uwzględnieniem danych historycznych lub scenariuszy warunków skrajnych, należy przeprowadzić ocenę odpowiednich poziomów wskaźnika dźwigni, które gwarantują odporność poszczególnych modeli biznesowych, oraz ocenę tego, czy te poziomy wskaźnika dźwigni powinny zostać ustanowione jako progi czy przedziały. Po okresie obserwacji i kalibracji odnośnych poziomów wskaźnika dźwigni, a także na podstawie wspomnianej oceny, EUNB powinien opublikować stosowny statystyczny przegląd wskaźnika dźwigni, obejmujący wartości średnie i standardowe odchylenia. Po przyjęciu wymogów w odniesieniu do wskaźnika dźwigni EUNB powinien opublikować stosowny przegląd statystyczny, obejmujący wartości średnie i standardowe odchylenia, w odniesieniu do określonych kategorii instytucji. |
(96) |
W ramach procesu oceny adekwatności kapitału wewnętrznego instytucje powinny monitorować poziom wskaźnika dźwigni i zachodzące w nim zmiany, a także ryzyko dźwigni finansowej. Taki proces monitorowania należy włączyć do procesu nadzoru. W szczególności po wejściu w życie wymogów dotyczących wskaźnika dźwigni właściwe organy powinny monitorować zmiany dotyczące modelu biznesowego i odpowiedniego profilu ryzyka, aby zapewnić aktualną i właściwą klasyfikację instytucji. |
(97) |
Struktury właściwego zarządzania, przejrzystość i ujawnianie informacji stanowią zasadnicze elementy należytej polityki wynagrodzeń. Aby struktury wynagrodzeń instytucji i powiązane ryzyko były odpowiednio przejrzyste dla rynku, instytucje powinny ujawniać szczegółowe informacje na temat swojej polityki i praktyk w zakresie wynagrodzeń oraz zagregowanych (ze względu na poufność) kwot otrzymywanych przez tych członków personelu, których działalność zawodowa ma istotny wpływ na profil ryzyka danej instytucji. Informacje te powinny być udostępniane wszystkim zainteresowanym stronom. Te szczególne wymogi powinny pozostać bez uszczerbku dla ogólniejszych wymogów dotyczących ujawniania informacji odnoszących się do polityki wynagrodzeń mających zastosowanie horyzontalnie w różnych sektorach. Ponadto państwa członkowskie powinny mieć możliwość wymagania od instytucji, by udostępniły bardziej szczegółowe informacje na temat wynagrodzeń. |
(98) |
Uznanie agencji ratingowej za zewnętrzną instytucję oceny wiarygodności kredytowej (ECAI) nie powinno prowadzić do większego utrudnienia dostępu do rynku, który jest już zdominowany przez trzy główne przedsiębiorstwa. EUNB oraz banki centralne ESBC powinny zapewnić, bez ułatwiania procesu lub obniżania jego wymogów, uznanie większej liczby agencji ratingowych za ECAI jako sposób na umożliwienie wejścia na rynek innym przedsiębiorstwom. |
(99) |
Do przetwarzania danych osobowych do celów niniejszego rozporządzenia pełne zastosowanie powinny mieć przepisy dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (16) oraz rozporządzenia (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych (17). |
(100) |
Instytucje powinny dysponować zróżnicowanym buforem aktywów płynnych, który mogą wykorzystać do pokrycia potrzeb w zakresie płynności w sytuacji krótkotrwałego zaburzenia płynności. Z uwagi na to, że w trybie ex-ante nie można z całą pewnością wiedzieć, które konkretne aktywa w obrębie każdej klasy aktywów mogłyby podlegać wstrząsom ex-post, należy promować zróżnicowany i wysokiej jakości bufor płynności składający się z różnych kategorii aktywów. Koncentracja aktywów oraz nadmierne poleganie na płynności rynkowej stwarzają ryzyko systemowe dla sektora finansowego i należy ich unikać. W pierwszym okresie obserwacji należy zatem uwzględnić szeroką gamę aktywów wysokiej jakości, co zostanie później wykorzystane do opracowania definicji wymogów w zakresie pokrycia płynności. Opracowując jednolitą definicję aktywów płynnych, za aktywa o wyjątkowo wysokiej płynności i jakości kredytowej należy uznać przynajmniej obligacje rządowe i obligacje zabezpieczone będące przedmiotem obrotu na przejrzystych rynkach o stałym obrocie. Należałoby również bez ograniczeń uwzględnić w buforze aktywa odpowiadające przepisom art. 416 ust. 1 lit. a)-c). W przypadku gdy instytucje wykorzystują zapasy aktywów płynnych, podmioty te powinny wdrożyć plan mający na celu przywrócenie stanu posiadanych aktywów płynnych, a właściwe organy powinny zapewnić adekwatność tego planu oraz jego realizację. |
(101) |
Dostęp do zapasów aktywów płynnych powinien być możliwy w dowolnym momencie, by zrównoważyć odpływy płynności. Poziom potrzeb w zakresie płynności w sytuacji krótkotrwałego zaburzenia płynności powinien zostać ustalony w znormalizowany sposób, aby zapewnić jednolitą normę pod względem prawidłowości oraz równe warunki działania. Należy zapewnić, aby taki znormalizowany sposób określania poziomu potrzeb nie wywarł niezamierzonego wpływu na rynki finansowe, udzielanie kredytów i wzrost gospodarczy, biorąc również pod uwagę różne modele biznesowe i inwestycyjne oraz warunki finansowania instytucji w całej Unii. W tym celu wymóg dotyczący pokrycia płynności powinien zostać objęty okresem obserwacji. Na podstawie obserwacji i sprawozdań EUNB Komisja powinna być uprawniona do przyjęcia aktu delegowanego, aby terminowo wprowadzić szczegółowy i ujednolicony wymóg pokrycia płynności dla Unii. Aby zapewnić globalną harmonizację w zakresie uregulowań dotyczących płynności, każdy akt delegowany wprowadzający wymóg dotyczący pokrycia płynności powinien być porównywalny z wymogiem dotyczącym pokrycia płynności określonym w ostatecznych ramach międzynarodowych Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego dotyczących pomiaru ryzyka płynności, standardów i monitorowania przy uwzględnieniu specyfiki unijnej i krajowej. |
(102) |
W tym celu w trakcie okresu obserwacji EUNB powinien przeprowadzić przegląd i ocenę, m.in. stosowności progu wynoszącego 60 % dla aktywów płynnych poziomu 1, górnego pułapu wynoszącego 75 % wpływów środków pieniężnych względem odpływów, a także stopniowego wprowadzania wymogu dotyczącego pokrycia płynności na poziomie 60 % od dnia 1 stycznia 2015 r., rosnącego stopniowo do poziomu 100 %. Oceniając jednolite definicje zapasu aktywów płynnych i przedkładając sprawozdania na ten temat, EUNB powinien uwzględnić jako podstawę swojej analizy definicję wysokiej jakości aktywów płynnych opracowaną przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego, a także mieć na uwadze specyfikę unijną i krajową. EUNB powinien określić waluty, w przypadku których zapotrzebowanie instytucji z siedzibą w Unii na aktywa płynne przekracza poziom takich aktywów płynnych dostępnych w danej walucie; powinien również co roku przeanalizować, czy należy zastosować odstępstwa, w tym odstępstwa określone w niniejszym rozporządzeniu. Ponadto EUNB powinien rokrocznie ocenić, czy w związku z ewentualnym takim odstępstwem, jak również odstępstwami już określonymi w niniejszym rozporządzeniu ich stosowanie przez instytucje z siedzibą w Unii powinno się wiązać z jakimiś dodatkowymi warunkami, lub też czy obowiązujące warunki powinny zostać zmienione. EUNB powinien przedłożyć wyniki swojej analizy w corocznym sprawozdaniu dla Komisji. |
(103) |
Z myślą o zwiększeniu skuteczności i zmniejszeniu obciążenia administracyjnego EUNB powinien ustanowić spójne ramy sprawozdawcze na podstawie ujednoliconego zestawu standardów dotyczących wymogów w zakresie płynności, które powinny być stosowane w całej Unii. W tym celu EUNB powinien opracować jednolite formaty sprawozdawcze i rozwiązania informatyczne, które uwzględniają przepisy niniejszego rozporządzenia i dyrektywy 2013/36/UE. Do daty rozpoczęcia stosowania pełnych wymogów w zakresie płynności instytucje nadal powinny spełniać swoje odnośne krajowe wymogi sprawozdawcze. |
(104) |
EUNB we współpracy z ERRS powinien wydać wytyczne dotyczące zasad wykorzystywania zapasów aktywów płynnych w sytuacjach skrajnych. |
(105) |
Nie należy przyjmować za pewnik, że w przypadku trudności z wywiązaniem się z zobowiązań płatniczych instytucje otrzymają wsparcie na utrzymanie płynności od innych instytucji należących do tej samej grupy. Właściwe organy powinny jednak, na rygorystycznych warunkach oraz za zgodą wszystkich zainteresowanych właściwych organów, móc odstąpić od zastosowania wymogu dotyczącego płynności do poszczególnych instytucji i objąć dane instytucje skonsolidowanym wymogiem, tak aby umożliwić im zarządzanie swoją płynnością centralnie na poziomie grupy lub podgrupy. |
(106) |
Podobnie w przypadku nieprzyznania odstępstwa przepływy płynności pomiędzy dwiema instytucjami należącymi do tej samej grupy oraz podlegającymi nadzorowi skonsolidowanemu powinny, o ile wymóg dotyczący płynności stanie się wiążącym środkiem, otrzymać preferencyjne stawki wpływu i odpływu środków pieniężnych jedynie wówczas, gdy stosowane są wszystkie niezbędne zabezpieczenia. Tego rodzaju szczególne preferencyjne traktowanie należy ściśle zdefiniować i powiązać ze spełnieniem szeregu rygorystycznych i obiektywnych warunków. Szczególne traktowanie mające zastosowanie do określonego przepływu wewnątrzgrupowego powinno się uzyskać poprzez zastosowanie metod wykorzystujących obiektywne kryteria i parametry w celu określenia konkretnych poziomów wpływów i odpływów środków pieniężnych pomiędzy instytucją a kontrahentem. Na podstawie obserwacji i sprawozdania EUNB Komisja powinna, w stosownych przypadkach, w ramach aktu delegowanego przyjmowanego przez nią na podstawie niniejszego rozporządzenia w celu określenia wymogu dotyczącego pokrycia płynności, być uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych, aby określić to szczególne traktowanie wewnątrzgrupowe, metody wraz z obiektywnymi kryteriami, z którymi są powiązane, a także wspólne zasady podejmowania decyzji dotyczących oceny tych kryteriów. |
(107) |
Obligacje wyemitowane przez Narodową Agencję Zarządzania Aktywami (NAMA) z Irlandii są szczególnie ważne dla naprawy sektora bankowego w Irlandii; na ich emisję wcześniejszą zgodę dały państwa członkowskie, zaś Komisja zatwierdziła ją jako pomoc państwa w ramach środka wspierającego wprowadzonego w celu usunięcia aktywów o obniżonej jakości z bilansów niektórych instytucji kredytowych. Emisja tych obligacji, będąca środkiem przejściowym popartym przez Komisję i EBC, stanowi integralny element restrukturyzacji irlandzkiego systemu bankowego. Obligacje takie są gwarantowane przez rząd Irlandii i są uznanym zabezpieczeniem organów kształtujących politykę pieniężną. Komisja powinna zająć się kwestią szczególnych mechanizmów w zakresie stosowania zasady praw nabytych dotyczących aktywów zbywalnych emitowanych lub gwarantowanych przez podmioty mające zgodę Unii na korzystanie z pomocy państwa w ramach aktu delegowanego, który przyjmie na podstawie niniejszego rozporządzenia w celu określenia wymogu dotyczącego pokrycia płynności. W tym względzie Komisja powinna uwzględnić fakt, że instytucjom obliczającym wymogi dotyczące pokrycia płynności zgodnie z niniejszym rozporządzeniem należy zezwolić na ujęcie obligacji uprzywilejowanych NAMA jako aktywów o niezwykle wysokiej płynności i jakości kredytowej do grudnia 2019 r. |
(108) |
Podobnie, obligacje wyemitowane przez hiszpańskie przedsiębiorstwo zarządzania aktywami mają szczególne znaczenie dla naprawy hiszpańskiego sektora bankowego i stanowią środek przejściowy poparty przez Komisję i EBC jako integralna część restrukturyzacji hiszpańskiego systemu bankowego. Jako że ich emisja jest przewidziana w Protokole ustaleń dotyczącym warunków politycznych w zakresie sektora finansowego, podpisanym przez Komisję i władze Hiszpanii w dniu 23 lipca 2012 r., a transfer aktywów wymaga zatwierdzenia przez Komisję jako środek pomocy państwa wprowadzony w celu usunięcia aktywów o obniżonej jakości z bilansów niektórych instytucji kredytowych, i w zakresie, w jakim obligacje te są gwarantowane przez rząd Hiszpanii i są uznanym zabezpieczeniem organów kształtujących politykę pieniężną, Komisja powinna zająć się kwestią szczególnych mechanizmów w zakresie stosowania zasady praw nabytych dotyczących aktywów zbywalnych emitowanych lub gwarantowanych przez podmioty mające zgodę Unii na korzystanie z pomocy państwa w ramach aktu delegowanego, który przyjmie na podstawie niniejszego rozporządzenia w celu określenia wymogu dotyczącego pokrycia płynności. W tym względzie Komisja powinna uwzględnić fakt, że instytucjom obliczającym wymogi w zakresie pokrycia płynności zgodnie z niniejszym rozporządzeniem należy zezwolić na ujęcie obligacji uprzywilejowanych wspomnianego hiszpańskiego przedsiębiorstwa zarządzania aktywami jako aktywów o niezwykle wysokiej płynności i jakości kredytowej co najmniej do grudnia 2023 r. |
(109) |
Na podstawie sprawozdań, do których przedstawienia zobowiązany jest EUNB, i podczas przygotowywania wniosku w sprawie aktu delegowanego dotyczącego wymogów w zakresie płynności, Komisja powinna również przeanalizować, czy obligacje uprzywilejowane wyemitowane przez podmioty prawne podobne do NAMA w Irlandii lub hiszpańskiego przedsiębiorstwa zarządzania aktywami, ustanowione do tych samych celów i charakteryzujące się szczególnym znaczeniem dla naprawy sektora bankowego w dowolnym innym państwie członkowskim, powinny uzyskać takie samo traktowanie w zakresie, w jakim są one gwarantowane przez rząd centralny odnośnego państwa członkowskiego i są uznanym zabezpieczeniem organów kształtujących politykę pieniężną. |
(110) |
Opracowując projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia metody pomiaru dodatkowego odpływu środków pieniężnych, EUNB powinien rozważyć zastosowanie historycznej metody standardowej takiego pomiaru. |
(111) |
W oczekiwaniu na wprowadzenie wskaźnika stabilnego finansowania netto jako wiążącego minimalnego standardu, instytucje powinny stosować się do ogólnego wymogu dotyczącego finansowania. Ogólny wymóg dotyczący finansowania nie powinien być wymogiem dotyczącym wskaźnika. Jeżeli – w oczekiwaniu na wprowadzenie wskaźnika stabilnego finansowania netto – wskaźnik stabilnego finansowania zostanie wprowadzony jako minimalny standard w drodze przepisu krajowego, instytucje powinny odpowiednio zastosować się do tego minimalnego standardu. |
(112) |
Poza krótkoterminowymi potrzebami w zakresie płynności instytucje powinny również ustanowić struktury finansowania, które zapewnią stabilność w dłuższej perspektywie. W grudniu 2010 r. Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego zatwierdził przyjęcie wskaźnika stabilnego finansowania netto jako normy minimalnej do dnia 1 stycznia 2018 r. oraz zobowiązał się do ustanowienia rygorystycznych procedur sprawozdawczości w celu monitorowania wartości tego wskaźnika w okresie przejściowym, a także do dalszego prowadzenia przeglądu konsekwencji tych norm dla rynków finansowych, udzielania kredytów oraz wzrostu gospodarczego, w razie konieczności ustosunkowując się do niezamierzonych skutków. Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego zgodził się tym samym, aby wskaźnik stabilnego finansowania netto został objęty okresem obserwacji i klauzulą przeglądową. W tym kontekście EUNB powinien na podstawie sprawozdawczości przewidzianej w niniejszym rozporządzeniu przeprowadzić ocenę mającą na celu określenie sposobu sformułowania wymogu stabilnego finansowania. W oparciu o tę ocenę Komisja powinna przedstawić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie wraz z odpowiednimi wnioskami w celu wprowadzenia takiego wymogu do 2018 r. |
(113) |
Słabości systemu ładu korporacyjnego w szeregu instytucji przyczyniły się do podejmowania nadmiernego ryzyka bez zachowania należytej ostrożności w sektorze bankowym, co doprowadziło do upadku poszczególnych instytucji i do problemów systemowych. |
(114) |
W celu usprawnienia procesu monitorowania stosowanych przez instytucje praktyk w zakresie ładu korporacyjnego oraz poprawy dyscypliny rynkowej instytucje powinny podać do publicznej wiadomości informacje dotyczące stosowanych przez nie mechanizmów ładu korporacyjnego. Ich organy zarządzające powinny zatwierdzić i upublicznić oświadczenie upewniające opinię publiczną, że stosowane mechanizmy są odpowiednie i skuteczne. |
(115) |
W celu uwzględnienia różnorodności modeli biznesowych instytucji działających na rynku wewnętrznym, niektórym długoterminowym wymogom strukturalnym, takim jak wskaźnik stabilnego finansowania netto oraz wskaźnik dźwigni, należy przyjrzeć się bliżej, z myślą o wspieraniu różnych należytych struktur bankowych, które służyły i nadal powinny służyć unijnej gospodarce. |
(116) |
Aby zapewnić stałe świadczenie usług finansowych na rzecz gospodarstw domowych i firm, potrzebna jest stabilna struktura finansowania. Długoterminowe przepływy finansowe w opartych na bankach systemach finansowych wielu państw członkowskich mogą zasadniczo prezentować inne cechy niż te występujące na innych rynkach międzynarodowych. Dodatkowo w państwach członkowskich mogły rozwinąć się specyficzne struktury finansowania, by zapewnić stabilne finansowanie na inwestycje długoterminowe, w tym zdecentralizowane struktury bankowe w celu kierowania aktywów płynnych lub specjalistycznych papierów wartościowych zabezpieczonych hipoteką, będących przedmiotem obrotu na rynkach charakteryzujących się dużą płynnością lub będących celem inwestycji inwestorów długoterminowych. Te czynniki strukturalne należy dokładnie przeanalizować. W tym celu istotne jest, aby – po sfinalizowaniu międzynarodowych standardów – EUNB i ERRS, na podstawie sprawozdawczości wymaganej w niniejszym rozporządzeniu, przeprowadziły ocenę mającą na celu określenie sposobu sformułowania wymogu stabilnego finansowania, z pełnym uwzględnieniem różnorodności struktur finansowania na rynku bankowym w Unii. |
(117) |
W celu zapewnienia w okresie przejściowym sukcesywnej konwergencji między poziomem funduszy własnych a dostosowaniami ostrożnościowymi stosowanymi w odniesieniu do definicji funduszy własnych w całej Unii oraz w odniesieniu do definicji funduszy własnych określonej w niniejszym rozporządzeniu wymogi w zakresie funduszy własnych przewidziane w niniejszym rozporządzeniu powinny być wprowadzane stopniowo. Kluczową kwestią jest zapewnienie, aby proces wprowadzania wymogów uwzględniał zatwierdzone w ostatnim czasie przez państwa członkowskie zwiększenie wymaganego poziomu funduszy własnych oraz rozszerzenie zakresu obowiązującej w państwach członkowskich definicji funduszy własnych. W tym celu w okresie przejściowym właściwe organy powinny – w ramach określonych dolnych i górnych granic – ustalić tempo wprowadzania wymaganego poziomu funduszy własnych oraz dostosowań ostrożnościowych przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu. |
(118) |
Aby ułatwić sprawne przejście od różnych dostosowań ostrożnościowych stosowanych obecnie w państwach członkowskich do zbioru dostosowań ostrożnościowych ustanowionego w niniejszym rozporządzeniu, w okresie przejściowym właściwe organy powinny, w ograniczonym zakresie, mieć możliwość dalszego wymagania od instytucji, by dokonywały dostosowań ostrożnościowych w stosunku do funduszy własnych stanowiących odstępstwo od przepisów niniejszego rozporządzenia. |
(119) |
W celu zagwarantowania instytucjom wystarczająco długiego czasu na dostosowanie się do nowych wymaganych poziomów i definicji funduszy własnych, pewne instrumenty kapitałowe niezgodne z definicją funduszy własnych określoną w niniejszym rozporządzeniu powinny zostać wycofane w okresie od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2021 r. Ponadto niektóre instrumenty dokapitalizowania przez państwo powinny podlegać pełnemu zaliczeniu do funduszy własnych przez ograniczony okres. Ponadto ażio emisyjne związane z pozycjami, które kwalifikowały się jako fundusze własne na mocy krajowych środków transpozycji dyrektywy 2006/48/WE, powinny kwalifikować się w pewnych okolicznościach jako kapitał podstawowy Tier I. |
(120) |
Aby zapewnić sukcesywną konwergencję przepisów w kierunku jednolitych zasad w zakresie ujawniania informacji przez instytucje w celu dostarczania uczestnikom rynku dokładnych i wyczerpujących informacji dotyczących profilu ryzyka poszczególnych instytucji, wymogi dotyczące ujawniania informacji powinny być wprowadzane stopniowo. |
(121) |
Aby uwzględnić zmiany sytuacji na rynku oraz doświadczenia zebrane podczas stosowania niniejszego rozporządzenia, Komisja powinna być zobowiązana do przedstawiania Parlamentowi Europejskiemu i Radzie – w stosownych przypadkach razem z wnioskami ustawodawczymi – sprawozdań dotyczących potencjalnego wpływu wymogów kapitałowych na cykl gospodarczy, minimalnych wymogów w zakresie funduszy własnych w odniesieniu do ekspozycji w postaci obligacji zabezpieczonych, dużych ekspozycji, wymogów dotyczących płynności, dźwigni finansowej, ekspozycji na przeniesione ryzyko kredytowe, ryzyka kredytowego kontrahenta oraz metody wyceny pierwotnej ekspozycji, ekspozycji detalicznych, definicji kapitału uznanego oraz stopnia stosowania przepisów niniejszego rozporządzenia. |
(122) |
Głównym celem ram prawnych dla instytucji kredytowych powinno być zapewnienie świadczenia niezbędnych usług na rzecz gospodarki realnej, przy jednoczesnym ograniczeniu ryzyka pokusy nadużycia. Strukturalne rozdzielenie działań z zakresu bankowości detalicznej i działań z zakresu bankowości inwestycyjnej w ramach grupy bankowej mogłoby być jednym z kluczowych narzędzi wspierających osiągnięcie tego celu. Żadne przepisy niniejszych ram regulacyjnych nie powinny zatem uniemożliwiać wprowadzenia środków służących przeprowadzeniu takiego rozdzielenia. Komisja powinna być zobowiązana do przeanalizowania tej kwestii strukturalnego rozdzielenia w Unii oraz do przedłożenia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdania, w stosownych przypadkach wraz z wnioskami ustawodawczymi. |
(123) |
Podobnie, w celu ochrony deponentów i zachowania stabilności finansowej, państwom członkowskim należy również zezwolić na przyjmowanie środków strukturalnych, które nakładają na instytucje kredytowe działające na podstawie zezwolenia udzielonego w danym państwie członkowskim wymóg zmniejszenia ich ekspozycji wobec różnych podmiotów prawnych, w zależności od ich działalności, bez względu na to, gdzie te rodzaje działalności są prowadzone. Niemniej jednak, z uwagi na to, że środki takie mogłyby mieć negatywny skutek w postaci rozdrobnienia rynku wewnętrznego, powinny one być zatwierdzane wyłącznie po spełnieniu rygorystycznych warunków w oczekiwaniu na wejście w życie przyszłego aktu prawnego, który będzie wyraźnie harmonizował takie środki. |
(124) |
W celu sprecyzowania wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE powinny zostać przekazane Komisji w zakresie wprowadzania dostosowań technicznych do niniejszego rozporządzenia w celu: doprecyzowania definicji, aby zapewnić jednolity sposób stosowania niniejszego rozporządzenia, lub uwzględnienia zmian zachodzących na rynkach finansowych; dostosowywania terminologii i formułowania definicji zgodnie ze stosownymi późniejszymi aktami; dostosowywania przepisów niniejszego rozporządzenia dotyczących funduszy własnych tak, by uwzględniały zmiany w standardach rachunkowości lub w prawie Unii lub zmiany związane z konwergencją praktyk nadzorczych; rozszerzenia wykazu klas ekspozycji na potrzeby metody standardowej lub metody IRB, aby uwzględnić zmiany zachodzące na rynkach finansowych; dostosowywania wysokości niektórych kwot istotnych dla tych klas ekspozycji, aby uwzględnić skutki inflacji; dostosowywania wykazu i klasyfikacji pozycji pozabilansowych; oraz dostosowywania przepisów szczególnych i kryteriów technicznych dotyczących traktowania ryzyka kredytowego kontrahenta, metody standardowej i metody IRB, ograniczania ryzyka kredytowego, sekurytyzacji, ryzyka operacyjnego, ryzyka rynkowego, płynności, dźwigni finansowej oraz ujawniania informacji, aby uwzględnić zmiany zachodzące na rynkach finansowych lub w standardach rachunkowości lub w prawie Unii lub ze względu na konwergencję praktyk nadzorczych i pomiaru ryzyka oraz w celu uwzględnienia wyników przeglądu różnych aspektów dotyczących zakresu stosowania dyrektywy 2004/39/WE. |
(125) |
Uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE powinny również zostać przekazane Komisji w odniesieniu do zalecenia czasowego obniżania poziomu funduszy własnych lub wag ryzyka określonych w niniejszym rozporządzeniu w celu: uwzględnienia pewnych szczególnych okoliczności; objaśniania wyłączeń niektórych ekspozycji ze stosowania przepisów niniejszego rozporządzenia dotyczących dużych ekspozycji; ustalania wielkości istotnych dla obliczania wymogów kapitałowych dotyczących działalności zaliczonej do portfela handlowego, aby uwzględnić nowe zjawiska natury gospodarczej i monetarnej; dostosowania kategorii firm inwestycyjnych kwalifikujących się do uzyskania niektórych odstępstw w zakresie wymaganego poziomu funduszy własnych, aby uwzględnić zmiany zachodzące na rynkach finansowych; objaśniania wymogu utrzymywania przez firmy inwestycyjne funduszy własnych na poziomie odpowiadającym jednej czwartej stałych kosztów ogólnych w roku poprzednim, aby zapewnić jednolite stosowanie przepisów niniejszego rozporządzenia; określania składników funduszy własnych, od których powinna być odliczana wartość posiadanych przez instytucje instrumentów odpowiednich jednostek; wprowadzania dodatkowych przepisów przejściowych dotyczących sposobu ujmowania zysków i strat aktuarialnych przy dokonywaniu pomiaru określonych zobowiązań instytucji z tytułu świadczeń emerytalnych. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym konsultacje z ekspertami. Podczas przygotowywania i opracowywania aktów delegowanych Komisja powinna zapewnić równoczesne, terminowe i właściwe przekazywanie odpowiednich dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. |
(126) |
Zgodnie z Deklaracją nr 39 odnoszącą się do art. 290 TFUE Komisja, przy opracowywaniu projektów aktów delegowanych w dziedzinie usług finansowych, powinna nadal przeprowadzać konsultacje z ekspertami wyznaczonymi przez państwa członkowskie, zgodnie ze swoją ustaloną praktyką. |
(127) |
Standardy techniczne w zakresie usług finansowych powinny zapewniać harmonizację, jednolite warunki oraz należytą ochronę deponentów, inwestorów i konsumentów w całej Unii. Skutecznym i właściwym krokiem jest powierzenie EUNB, będącemu organem dysponującym wysokospecjalistyczną wiedzą, zadania opracowania projektów regulacyjnych i wykonawczych standardów technicznych, które nie przewidują alternatywnych wariantów polityki, celem ich przedłożenia Komisji. Opracowując projekty standardów technicznych, EUNB powinien zapewnić skuteczność procesów administracyjnych i sprawozdawczych. Formaty sprawozdań powinny być proporcjonalne do charakteru, skali i stopnia złożoności działalności instytucji. |
(128) |
Komisja powinna w drodze aktów delegowanych na podstawie art. 290 TFUE oraz zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 przyjąć projekty regulacyjnych standardów technicznych opracowanych przez EUNB w dziedzinach towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielni, instytucji oszczędnościowych lub podobnych instytucji, niektórych instrumentów funduszy własnych, dostosowań ostrożnościowych, pozycji odliczanych od funduszy własnych, dodatkowych instrumentów funduszy własnych, udziałów mniejszości, pomocniczych usług bankowych, sposobu ujmowania korekty z tytułu ryzyka kredytowego, prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania, straty z tytułu niewykonania zobowiązania, metod stosowanych w odniesieniu do ważenia aktywów ryzykiem, zbieżności praktyk nadzorczych, płynności oraz przepisów przejściowych w zakresie funduszy własnych. Szczególnie istotne jest, by Komisja przeprowadzała odpowiednie konsultacje w trakcie prac przygotowawczych, w tym na szczeblu specjalistów. Komisja i EUNB powinny zapewnić, aby wspomniane standardy i wymogi mogły być stosowane przez wszystkie zainteresowane instytucje w sposób proporcjonalny do charakteru, skali i stopnia złożoności tych instytucji oraz ich działalności. |
(129) |
Wdrożenie niektórych aktów delegowanych przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu, na przykład aktu delegowanego dotyczącego wymogu w zakresie pokrycia płynności, może wywrzeć znaczący wpływ na nadzorowane instytucje oraz na gospodarkę realną. Komisja powinna zapewnić, by Parlament Europejski i Rada zawsze były dobrze poinformowane, jeszcze przed publikacją aktów delegowanych, o stosownych zmianach zachodzących na szczeblu międzynarodowym oraz o aktualnym stanowisku Komisji. |
(130) |
Komisja powinna również zostać uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych opracowanych przez EUNB, dotyczących konsolidacji, wspólnych decyzji, sprawozdawczości, ujawniania informacji, ekspozycji zabezpieczonych hipoteką, oceny ryzyka, metod stosowanych w odniesieniu do ważenia aktywów ryzykiem, wag ryzyka oraz specyfikacji niektórych ekspozycji, sposobów ujmowania opcji i warrantów, pozycji w instrumentach kapitałowych oraz w walucie obcej, stosowania modeli wewnętrznych, dźwigni finansowej oraz pozycji pozabilansowych, w drodze aktów wykonawczych na podstawie art. 291 TFUE oraz zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010. |
(131) |
Z uwagi na specyfikę i liczbę regulacyjnych standardów technicznych, które mają zostać przyjęte na mocy niniejszego rozporządzenia, w przypadku gdy Komisja przyjmuje regulacyjny standard techniczny, który jest identyczny z projektem regulacyjnego standardu technicznego przedłożonym przez EUNB, w odpowiednich przypadkach, należy przedłużyć o miesiąc okres, w którym Parlament Europejski lub Rada mogą zgłosić sprzeciw wobec danego regulacyjnego standardu technicznego. Ponadto Komisja powinna dążyć do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych w takim czasie, aby umożliwić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie dokonanie pełnej kontroli, z uwzględnieniem rozmiaru i stopnia złożoności regulacyjnego standardu technicznego oraz specyfiki regulaminów wewnętrznych Parlamentu Europejskiego i Rady, oraz ich kalendarza prac i struktury. |
(132) |
Aby zapewnić wysoki stopień przejrzystości, EUNB powinien inicjować konsultacje dotyczące projektów standardów technicznych, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu. EUNB i Komisja powinny jak najwcześniej zacząć przygotowywać swoje sprawozdania na temat wymogów w zakresie płynności oraz na temat dźwigni, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. |
(133) |
Aby zapewnić jednolite warunki wykonania niniejszego rozporządzenia, Komisji należy powierzyć uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającym przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (18). |
(134) |
Zgodnie z art. 345 TFUE, który stanowi, iż Traktaty nie przesądzają w niczym zasad prawa własności w państwach członkowskich, niniejsze rozporządzenie nie faworyzuje ani nie dyskryminuje rodzajów własności, które podlegają zakresowi jego stosowania. |
(135) |
Zgodnie z art. 28 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 45/2001 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Danych Osobowych, który wydał opinię (19). |
(136) |
Należy odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) nr 648/2012, |
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
CZĘŚĆ PIERWSZA
PRZEPISY OGÓLNE
TYTUŁ I
PRZEDMIOT, ZAKRES STOSOWANIA I DEFINICJE
Artykuł 1
Zakres stosowania
W niniejszym rozporządzeniu ustanawia się jednolity zbiór przepisów dotyczących ogólnych wymogów ostrożnościowych, które muszą być przestrzegane przez instytucje objęte nadzorem w ramach dyrektywy 2013/36/UE w odniesieniu do następujących kwestii:
a) |
wymogów w zakresie funduszy własnych odnoszących się do całkowicie wymiernych, jednolitych i ustandaryzowanych elementów ryzyka kredytowego, ryzyka rynkowego, ryzyka operacyjnego oraz ryzyka rozliczenia; |
b) |
wymogów ograniczających duże ekspozycje; |
c) |
po wejściu w życie aktu delegowanego, o którym mowa w art. 460 – wymogów dotyczących płynności odnoszących się do całkowicie wymiernych, jednolitych i ustandaryzowanych elementów ryzyka płynności; |
d) |
obowiązków sprawozdawczych w odniesieniu do lit. a), b) oraz c) oraz w odniesieniu do dźwigni finansowej; |
e) |
wymogów dotyczących podawania informacji do wiadomości publicznej. |
Niniejsze rozporządzenie nie reguluje wymogów dotyczących ujawniania informacji nakładanych na właściwe organy w dziedzinie regulacji ostrożnościowej i sprawowania nadzoru nad instytucjami zgodnie z dyrektywą 2013/36/UE.
Artykuł 2
Uprawnienia nadzorcze
W celu zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem właściwe organy mają uprawnienia przewidziane w dyrektywie 2013/36/UE i przestrzegają ustanowionych w niej procedur.
Artykuł 3
Stosowanie bardziej rygorystycznych wymogów przez instytucje
Niniejsze rozporządzenie nie uniemożliwia instytucjom posiadania funduszy własnych oraz ich składników przewyższających wymogi przewidziane w niniejszym rozporządzeniu lub stosowania środków bardziej rygorystycznych niż przewidziane w niniejszym rozporządzeniu.
Artykuł 4
Definicje
1. Na użytek niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:
(1) |
„instytucja kredytowa” oznacza przedsiębiorstwo, którego działalność polega na przyjmowaniu depozytów lub innych funduszy podlegających zwrotowi od klientów oraz na udzielaniu kredytów na swój własny rachunek; |
(2) |
„firma inwestycyjna” oznacza osobę fizyczną lub prawną określone w art. 4 ust. 1 pkt 1 dyrektywy 2004/39/WE, które podlegają wymogom nałożonym tą dyrektywą, z wyjątkiem:
|
(3) |
„instytucja” oznacza instytucję kredytową lub firmę inwestycyjną; |
(4) |
„przedsiębiorstwo miejscowe” oznacza przedsiębiorstwo działające na własny rachunek na rynkach opcji lub kontraktów terminowych typu future lub innych instrumentów pochodnych i na rynkach kasowych wyłącznie w celu zabezpieczenia pozycji na rynkach instrumentów pochodnych lub działające na rachunek innych uczestników tych rynków, oraz które ma gwarancję uczestników rozliczających działających na tych samych rynkach, gdy odpowiedzialność za egzekwowanie wykonania kontraktów zawartych przez takie przedsiębiorstwa przyjmują na siebie uczestnicy rozliczający działający na tych samych rynkach; |
(5) |
„zakład ubezpieczeń” oznacza zakład ubezpieczeń zdefiniowany w art. 13 pkt 1) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II) (20); |
(6) |
„zakład reasekuracji” oznacza zakład reasekuracji zdefiniowany w art. 13 pkt 4) dyrektywy 2009/138/WE; |
(7) |
„przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania” oznacza przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) określone w art. 1 ust. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (21), w tym – o ile nie określono inaczej – podmioty państwa trzeciego prowadzące podobną działalność i podlegające nadzorowi na mocy prawa Unii lub prawa państwa trzeciego, które stosuje wymogi nadzorcze i regulacyjne co najmniej równoważne z takimi wymogami stosowanymi w Unii; alternatywny fundusz inwestycyjny (AFI) określony w art. 4 ust. 1 lit. a) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (22), lub AFI spoza UE zgodnie z definicją w art. 4 ust. 1 lit. aa) tej dyrektywy; |
(8) |
„podmiot sektora publicznego” oznacza niekomercyjny organ administracji podległy rządom centralnym, samorządom regionalnym lub władzom lokalnym, bądź organom, które pełnią takie same funkcje jak samorządy regionalne i władze lokalne, lub niekomercyjne przedsiębiorstwo, którego właścicielem lub założycielem i jednostką sponsorującą są: rządy centralne, samorządy regionalne lub władze lokalne, dysponujące porozumieniami w sprawie bezpośrednich gwarancji, i może obejmować niezależne administracyjnie organy regulowane prawnie, które znajdują się pod nadzorem publicznym; |
(9) |
„organ zarządzający” oznacza organ zarządzający zdefiniowany w art. 3 ust. 1 pkt 7). dyrektywy 2013/36/UE; |
(10) |
„kadra kierownicza wyższego szczebla” oznacza kadrę kierowniczą wyższego szczebla zdefiniowaną w art. 3 ust. 1 pkt 9) dyrektywy 2013/36/UE; |
(11) |
„ryzyko systemowe” oznacza ryzyko systemowe zdefiniowane w art. 3 ust. 1 pkt 10) dyrektywy 2013/36/UE; |
(12) |
„ryzyko modelu” oznacza ryzyko modelu zdefiniowane w art. 3 ust. 1 pkt 11) dyrektywy 2013/36/UE; |
(13) |
„jednostka inicjująca” oznacza jedno z poniższych:
|
(14) |
„jednostka sponsorująca” oznacza instytucję, inną niż instytucja inicjująca, która ustanawia program emisji papierów dłużnych przedsiębiorstw zabezpieczonych aktywami lub inny program sekurytyzacyjny, w ramach którego kupowane są ekspozycje od jednostek będących osobą trzecią, i zarządza tym programem; |
(15) |
„jednostka dominująca” oznacza:
|
(16) |
„jednostka zależna” oznacza:
Jednostki zależne danej jednostki zależnej uznaje się również za jednostki zależne jednostki będącej ich jednostką dominującą najwyższego szczebla; |
(17) |
„oddział” oznacza miejsce prowadzenia działalności, które stanowi prawnie zależną część instytucji i które realizuje bezpośrednio wszystkie lub niektóre spośród transakcji nieodłącznie związanych z działalnością instytucji; |
(18) |
„przedsiębiorstwo usług pomocniczych” oznacza przedsiębiorstwo, którego główna działalność polega na posiadaniu majątku lub zarządzaniu nim, zarządzaniu usługami przetwarzania danych lub na wszelkiej innej podobnej działalności o charakterze pomocniczym w stosunku do głównej działalności co najmniej jednej instytucji; |
(19) |
„spółka zarządzania aktywami” oznacza spółkę zarządzania aktywami określoną w art. 2 pkt 5 dyrektywy 2002/87/WE i zarządzającego alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (ZAFI) zdefiniowanego w art. 4 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2011/61/UE, w tym – o ile nie określono inaczej – podmioty państwa trzeciego prowadzące podobną działalność i podlegające prawu państwa trzeciego, które stosuje wymogi nadzorcze i regulacyjne co najmniej równoważne z takimi wymogami stosowanymi w Unii; |
(20) |
„finansowa spółka holdingowa” oznacza instytucję finansową, której jednostki zależne są wyłącznie lub głównie instytucjami lub instytucjami finansowymi, przy czym przynajmniej jedna z tych jednostek zależnych jest instytucją, oraz która nie jest finansową spółką holdingową o działalności mieszanej; |
(21) |
„finansowa spółka holdingowa o działalności mieszanej” oznacza finansową spółkę holdingowa o działalności mieszanej zdefiniowaną w art. 2 pkt 15 dyrektywy 2002/87/WE; |
(22) |
„holding mieszany” oznacza jednostkę dominującą inną niż finansowa spółka holdingowa lub instytucja bądź finansowa spółka holdingowa o działalności mieszanej, wśród której jednostek zależnych znajduje się co najmniej jedna instytucja; |
(23) |
„zakład ubezpieczeń z państwa trzeciego” oznacza zakład ubezpieczeń z państwa trzeciego zdefiniowany w art. 13 pkt 3) dyrektywy 2009/138/WE; |
(24) |
„zakład reasekuracji z państwa trzeciego” oznacza zakład reasekuracji z państwa trzeciego zdefiniowany w art. 13 pkt 6) dyrektywy 2009/138/WE; |
(25) |
„uznana firma inwestycyjna z państwa trzeciego” oznacza firmę spełniającą wszystkie wskazane poniżej warunki:
|
(26) |
„instytucja finansowa” oznacza przedsiębiorstwo inne niż instytucja, którego podstawową działalnością jest nabywanie pakietów akcji lub wykonywanie co najmniej jednego spośród rodzajów działalności wymienionych w pkt 2–12 i pkt 15 załącznika I do dyrektywy 2013/36/UE, pojęcie to obejmuje finansowe spółki holdingowe, finansowe spółki holdingowe o działalności mieszanej, instytucje płatnicze w rozumieniu dyrektywy 2007/64/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku (23) i spółki zarządzania aktywami, nie obejmuje jednak ubezpieczeniowych spółek holdingowych i ubezpieczeniowych spółek holdingowych prowadzących działalność mieszaną; |
(27) |
„podmiot sektora finansowego” oznacza dowolny z poniższych podmiotów:
|
(28) |
„dominująca instytucja z państwa członkowskiego” oznacza instytucję w państwie członkowskim, której jednostką zależną jest instytucja lub instytucja finansowa lub która posiada udziały w takiej instytucji lub instytucji finansowej oraz która nie jest sama jednostką zależną w stosunku do innej instytucji mającej zezwolenie wydane w tym samym państwie członkowskim ani w stosunku do finansowej spółki holdingowej bądź finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej założonej w tym samym państwie członkowskim; |
(29) |
„unijna instytucja dominująca” oznacza dominującą instytucję w państwie członkowskim, która nie jest jednostką zależną w stosunku do innej instytucji mającej zezwolenie wydane w dowolnym państwie członkowskim lub w stosunku do finansowej spółki holdingowej bądź finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej założonej w dowolnym państwie członkowskim; |
(30) |
„dominująca finansowa spółka holdingowa z państwa członkowskiego” oznacza finansową spółkę holdingową, która nie jest sama jednostką zależną w stosunku do instytucji mającej zezwolenie wydane w tym samym państwie członkowskim ani w stosunku do finansowej spółki holdingowej bądź finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej założonej w tym samym państwie członkowskim; |
(31) |
„unijna dominująca finansowa spółka holdingowa” oznacza dominującą finansową spółkę holdingową w państwie członkowskim, która nie jest sama jednostką zależną w stosunku do instytucji mającej zezwolenie wydane w dowolnym państwie członkowskim ani w stosunku do innej finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej założonej w dowolnym państwie członkowskim; |
(32) |
„dominująca finansowa spółka holdingowa o działalności mieszanej z państwa członkowskiego” oznacza finansową spółkę holdingową o działalności mieszanej, która nie jest sama jednostką zależną w stosunku do instytucji mającej zezwolenie wydane w tym samym państwie członkowskim ani w stosunku do finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej założonej w tym samym państwie członkowskim; |
(33) |
„unijna dominująca finansowa spółka holdingowa o działalności mieszanej” oznacza dominującą finansową spółkę holdingową o działalności mieszanej w państwie członkowskim, która nie jest sama jednostką zależną w stosunku do instytucji mającej zezwolenie wydane w dowolnym państwie członkowskim ani w stosunku do innej finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej założonej w dowolnym państwie członkowskim; |
(34) |
„kontrahent centralny” oznacza kontrahenta centralnego zdefiniowanego w art. 2 pkt 1 rozporządzenia (UE) nr 648/2012; |
(35) |
„udział kapitałowy” oznacza udział kapitałowy w rozumieniu art. 17 zdanie pierwsze czwartej dyrektywy Rady 78/660/EWG z dnia 25 lipca 1978 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek (24) lub posiadanie – bezpośrednio lub pośrednio – co najmniej 20 % praw głosu lub kapitału przedsiębiorstwa; |
(36) |
„znaczny pakiet akcji” oznacza posiadany bezpośredni lub pośredni udział w przedsiębiorstwie reprezentujący co najmniej 10 % kapitału lub praw głosu lub umożliwiający wywieranie znacznego wpływu na zarządzanie tym przedsiębiorstwem; |
(37) |
„kontrola” oznacza związek zachodzący między jednostką dominującą a jej jednostką zależną, zgodnie z definicją w art. 1 dyrektywy Rady 83/349/EWG, oraz standardy rachunkowości, którym podlega instytucja na mocy rozporządzenia (WE) nr 1606/2002, bądź też podobny związek między jakąkolwiek osobą fizyczną lub prawną a przedsiębiorstwem; |
(38) |
„bliskie powiązania” oznaczają sytuację, w której co najmniej dwie osoby fizyczne lub prawne są ze sobą związane w dowolny poniższy sposób:
|
(39) |
„grupa powiązanych klientów” oznacza dowolne z poniższych:
Niezależnie od lit. a) i b), w przypadku gdy rząd centralny sprawuje bezpośrednią kontrolę nad więcej niż jedną osobą fizyczną lub prawną, lub jest bezpośrednio wzajemnie powiązany z więcej niż jedną osobą fizyczną lub prawną, zbiór składający się z rządu centralnego i wszystkich osób fizycznych lub prawnych bezpośrednio lub pośrednio kontrolowanych przez rząd centralny zgodnie z lit. a) lub wzajemnie powiązanych z rządem centralnym zgodnie z lit. b) może nie być uznany za grupę powiązanych klientów. Istnienie grupy powiązanych klientów utworzonej przez rząd centralny i inne osoby fizyczne lub prawne może być za to rozpatrywane oddzielnie dla każdej z osób bezpośrednio kontrolowanych przez rząd centralny zgodnie z lit. a) lub bezpośrednio wzajemnie powiązanych z rządem centralnym zgodnie z lit. b) oraz wszystkich osób fizycznych i prawnych, które są kontrolowane przez tę osobę zgodnie z lit. a) lub wzajemnie powiązane z tą osobą zgodnie z lit. b), włącznie z rządem centralnym. Ta sama zasada ma zastosowanie do samorządów regionalnych lub władz lokalnych, do których stosuje się art. 115 ust. 2; |
(40) |
„właściwy organ” oznacza organ lub podmiot publiczny oficjalnie uznany, który na podstawie tego prawa jest upoważniony do sprawowania nadzoru nad instytucjami, w ramach systemu nadzorczego funkcjonującego w danym państwie członkowskim; |
(41) |
„organ sprawujący nadzór skonsolidowany” oznacza właściwy organ odpowiedzialny za sprawowanie nadzoru na zasadzie skonsolidowanej nad unijnymi instytucjami dominującymi oraz instytucjami kontrolowanymi przez unijne dominujące finansowe spółki holdingowe lub unijne dominujące finansowe spółki holdingowe o działalności mieszanej; |
(42) |
„zezwolenie” oznacza akt, wydany w jakiejkolwiek formie przez organy, na mocy którego udzielono zezwolenia na prowadzenie działalności; |
(43) |
„państwo członkowskie pochodzenia” oznacza państwo członkowskie, w którym danej instytucji udzielono zezwolenia; |
(44) |
„przyjmujące państwo członkowskie” oznacza państwo członkowskie, w którym dana instytucja ma oddział lub świadczy usługi; |
(45) |
„banki centralne wchodzące w skład ESBC” oznaczają krajowe banki centralne, które są członkami Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC) oraz Europejski Bank Centralny (EBC); |
(46) |
„banki centralne” oznaczają banki centralne wchodzące w skład ESBC i banki centralne państw trzecich; |
(47) |
„sytuacja skonsolidowana” oznacza sytuację powstałą w wyniku zastosowania wymogów przedstawionych w niniejszym rozporządzeniu zgodnie z częścią pierwszą, tytułem II rozdział 2 w odniesieniu do instytucji w taki sposób, jakby instytucja ta stanowiła, razem z inną jednostką lub innymi jednostkami, pojedynczą instytucję; |
(48) |
„na zasadzie skonsolidowanej” oznacza „na podstawie sytuacji skonsolidowanej”; |
(49) |
„na zasadzie subskonsolidowanej” oznacza na podstawie skonsolidowanej sytuacji instytucji dominującej, finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej, z wyłączeniem podgrupy podmiotów, lub na podstawie skonsolidowanej sytuacji instytucji dominującej, finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej, które nie są ostateczną instytucją dominującą, finansową spółką holdingową lub finansową spółką holdingową o działalności mieszanej; |
(50) |
„instrument finansowy” oznacza dowolny z poniższych:
Instrumenty, o których mowa w lit. a), b) oraz c), stanowią instrumenty finansowe wyłącznie w przypadku, gdy ich wartość jest pochodną ceny bazowego instrumentu finansowego lub innych bazowych pozycji, stóp lub wskaźników; |
(51) |
„kapitał założycielski” oznacza kwotę i rodzaje funduszy własnych określone w art. 12 dyrektywy 2013/36/UE dla instytucji kredytowych oraz w tytule IV tej dyrektywy dla firm inwestycyjnych; |
(52) |
„ryzyko operacyjne” oznacza ryzyko straty wynikające z nieodpowiednich lub zawodnych procedur wewnętrznych, błędów ludzi i systemów lub ze zdarzeń zewnętrznych, obejmując także ryzyko prawne; |
(53) |
„ryzyko rozmycia” oznacza ryzyko zmniejszenia kwoty należnej poprzez kredyty gotówkowe lub niegotówkowe udzielane dłużnikowi; |
(54) |
„prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania” lub „(PD)” oznacza prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania przez kontrahenta w okresie jednego roku; |
(55) |
„strata z tytułu niewykonania zobowiązania” lub „(LGD)” oznacza stosunek straty na ekspozycji z powodu niewykonania zobowiązania przez kontrahenta do kwoty należności w chwili niewykonania zobowiązania; |
(56) |
„współczynnik konwersji” oznacza stosunek niewykorzystanej w chwili obecnej kwoty zobowiązań, która w chwili niewykonania zobowiązania mogłaby być wykorzystana, stanowiąc wówczas kwotę należności, do niewykorzystanej w chwili obecnej kwoty zobowiązań; kwota zobowiązania ustalana jest w oparciu o zakomunikowany limit, chyba że limit niezakomunikowany jest wyższy; |
(57) |
„ograniczanie ryzyka kredytowego” oznacza technikę stosowaną przez instytucję do zmniejszania ryzyka kredytowego związanego z ekspozycją lub ekspozycjami utrzymywanymi przez daną instytucję; |
(58) |
„ochrona kredytowa rzeczywista” oznacza technikę ograniczania ryzyka kredytowego, w ramach której zmniejszenie ryzyka kredytowego z tytułu ekspozycji instytucji wynika z prawa tej instytucji – w przypadku niewykonania zobowiązania przez kontrahenta lub zaistnienia innych określonych zdarzeń kredytowych związanych z kontrahentem – do upłynnienia, uzyskania transferu lub przejęcia, zatrzymania określonych aktywów lub kwot, bądź też zmniejszenia kwoty ekspozycji do kwoty równej różnicy pomiędzy kwotą ekspozycji a kwotą roszczenia wobec tej instytucji, lub zastąpienia kwoty ekspozycji taką kwotą; |
(59) |
„ochrona kredytowa nierzeczywista” oznacza technikę ograniczania ryzyka kredytowego, w ramach której zmniejszenie ryzyka kredytowego instytucji z tytułu ekspozycji wynika z obowiązku zapłacenia przez osobę trzecią określonej kwoty w przypadku niewykonania zobowiązania przez kredytobiorcę lub wystąpienia innych określonych zdarzeń kredytowych; |
(60) |
„bankowy instrument pieniężny” oznacza certyfikat depozytowy, obligacje, w tym obligacje zabezpieczone lub wszelkie inne instrumenty niepodporządkowane, które zostały wyemitowane przez instytucję, za które instytucja otrzymała już pełną płatność i które instytucja ta bezwarunkowo zwraca po ich wartości nominalnej; |
(61) |
„sekurytyzacja” oznacza transakcję lub program, w wyniku których ryzyko kredytowe związane z ekspozycją lub pulą ekspozycji ulega podziałowi na transze charakteryzujące się obiema następującymi cechami:
|
(62) |
„pozycja sekurytyzacyjna” oznacza ekspozycję z tytułu sekurytyzacji; |
(63) |
„resekurytyzacja” oznacza sekurytyzację, w przypadku której ryzyko związane z bazową pulą ekspozycji jest dzielone na transze i co najmniej jedna z ekspozycji bazowych jest pozycją sekurytyzacyjną; |
(64) |
„pozycja resekurytyzacyjna” oznacza ekspozycję z tytułu resekurytyzacji; |
(65) |
„wsparcie jakości kredytowej” oznacza ustalenie umowne, na mocy którego jakość kredytowa pozycji sekurytyzacyjnej ulega poprawie w stosunku do sytuacji braku takiego wsparcia, w tym wsparcie zapewniane przez transze podporządkowane w ramach procesu sekurytyzacji i inne rodzaje ochrony kredytowej; |
(66) |
„jednostka specjalnego przeznaczenia do celów sekurytyzacji” lub „(SSPE)” oznacza instytucję powierniczą lub inny podmiot, inny niż instytucja, utworzony w celu przeprowadzenia jednej lub więcej sekurytyzacji, którego działalność ogranicza się do działań odpowiednich dla osiągnięcia tego celu i którego struktura ma na celu oddzielenie zobowiązań SSPE od zobowiązań instytucji inicjującej, a posiadacze udziałów w takiej jednostce mają prawo zastawiać je lub zamieniać bez żadnych ograniczeń; |
(67) |
„transza” oznacza ustalony umownie segment ryzyka kredytowego związanego z ekspozycją lub wieloma ekspozycjami, przy czym pozycja w takim segmencie obarczona jest większym lub mniejszym ryzykiem straty kredytowej niż pozycja o tej samej kwocie w każdym innym segmencie, przy czym nie uwzględnia się ochrony kredytowej zapewnianej przez osoby trzecie bezpośrednio posiadaczom pozycji w danym segmencie lub innych segmentach; |
(68) |
„wycena rynkowa” oznacza wycenę pozycji dokonywaną według łatwo dostępnych cen zamknięcia, pochodzących z niezależnych źródeł, takich jak kursy giełdowe, notowania elektroniczne lub kwotowania pochodzące od kilku niezależnych, renomowanych maklerów; |
(69) |
„wycena według modelu” oznacza jakąkolwiek wycenę, którą należy odwzorować, ekstrapolować lub obliczyć w inny sposób na podstawie pojedynczych danych rynkowych lub większej ich liczby; |
(70) |
„niezależna weryfikacja cen” oznacza proces, za pomocą którego ceny rynkowe lub dane wejściowe wyceny według modelu regularnie sprawdza się pod względem ich dokładności i niezależności; |
(71) |
„uznany kapitał” oznacza sumę następujących elementów:
|
(72) |
„uznana giełda” oznacza giełdę spełniającą wszystkie wskazane poniżej warunki:
|
(73) |
„uznaniowe świadczenia emerytalne” oznaczają rozbudowane świadczenia emerytalne przyznawane na zasadzie uznaniowej przez instytucję pracownikowi jako część pakietu wynagrodzenia zmiennego, które nie obejmują nabytych świadczeń przyznanych pracownikowi w ramach systemu emerytalnego przedsiębiorstwa; |
(74) |
„bankowo-hipoteczna wartość nieruchomości” oznacza wartość nieruchomości określoną w drodze ostrożnej oceny przyszłej zbywalności nieruchomości przy uwzględnieniu długoterminowych cech nieruchomości, normalnych warunków rynkowych i warunków na rynku lokalnym, obecnego użytkowania oraz odpowiednich alternatywnych możliwości użytkowania nieruchomości; |
(75) |
„nieruchomość mieszkalna” oznacza lokal mieszkalny zajmowany przez właściciela lub najemcę tego lokalu, w tym prawo do zamieszkania w położonym w Szwecji lokalu mieszkalnym należącym do spółdzielni mieszkaniowej; |
(76) |
„wartość rynkowa” w odniesieniu do nieruchomości oznacza szacunkową kwotę, jaką w dniu wyceny można uzyskać za nieruchomość w transakcji sprzedaży zawieranej na warunkach rynkowych pomiędzy kupującym a sprzedającym, którzy mają stanowczy zamiar zawarcia umowy, działają z rozeznaniem i postępują rozważnie oraz nie znajdują się w sytuacji przymusowej; |
(77) |
„mające zastosowanie standardy rachunkowości” oznaczają standardy rachunkowości, którym instytucja podlega na mocy rozporządzenia (WE) nr 1606/2002 lub dyrektywy 86/635/EWG; |
(78) |
„jednoroczny współczynnik niewykonania zobowiązania” oznacza stosunek liczby przypadków niewykonania zobowiązania, do których doszło w okresie obejmującym jeden rok poprzedzający datę T, do liczby dłużników zaklasyfikowanych do tej klasy lub puli na rok przed upływem tej daty; |
(79) |
„finansowanie nieruchomości spekulacyjnych” oznacza udzielanie kredytów w celu nabycia, zagospodarowania lub zabudowy gruntu w związku z nieruchomością bądź nabycia, zagospodarowania lub zabudowy takiej nieruchomości i w związku z taką nieruchomością, z zamiarem jej odsprzedaży w celu osiągnięcia zysku; |
(80) |
„finansowanie handlu” oznacza finansowanie, w tym gwarancje, związane z wymianą towarów i usług za pomocą produktów finansowych o ustalonym krótkim terminie zapadalności zasadniczo nieprzekraczającym jednego roku bez automatycznego prolongowania; |
(81) |
„oficjalnie wspierane kredyty eksportowe” oznaczają pożyczki lub kredyty służące finansowaniu eksportu towarów i usług, na które to pożyczki lub kredyty oficjalna agencja kredytów eksportowych udziela gwarancji, ubezpieczenia lub bezpośredniego finansowania; |
(82) |
„umowa z udzielonym przyrzeczeniem odkupu” i „umowa z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu” oznaczają jakąkolwiek umowę, za pomocą której instytucja lub jej kontrahent przenoszą na drugą stronę papiery wartościowe lub towary albo zagwarantowane prawa do jednego z poniższych:
|
(83) |
„transakcja odkupu” oznacza każdą transakcję na mocy umowy z udzielonym przyrzeczeniem odkupu lub umowy z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu; |
(84) |
„zwykła umowa z udzielonym przyrzeczeniem odkupu” oznacza transakcję odkupu pojedynczych lub podobnych, niezłożonych aktywów w odróżnieniu od koszyka aktywów; |
(85) |
„pozycje przeznaczone do obrotu” oznaczają dowolne z poniższych:
|
(86) |
„portfel handlowy” oznacza wszystkie pozycje w instrumentach finansowych i w towarach, które to pozycje instytucja przeznacza do obrotu lub do celów zabezpieczenia pozycji przeznaczonych do obrotu; |
(87) |
„wielostronna platforma obrotu” oznacza wielostronną platformę obrotu zdefiniowaną w art. 4 pkt 15 dyrektywy 2004/39/WE; |
(88) |
„kwalifikujący się kontrahent centralny” oznacza kontrahenta centralnego, który otrzymał zezwolenie zgodnie z art. 14 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 lub został uznany zgodnie z art. 25 tego rozporządzenia; |
(89) |
„fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania” oznacza fundusz ustanowiony przez kontrahenta centralnego zgodnie z art. 42 rozporządzenia (UE) 648/2012 i wykorzystywany zgodnie z art. 45 tego rozporządzenia; |
(90) |
„wniesiony z góry wkład do funduszu kontrahenta centralnego na wypadek niewykonania zobowiązania” oznacza wkład wniesiony przez instytucję do funduszu kontrahenta centralnego na wypadek niewykonania zobowiązania; |
(91) |
„ekspozycja z tytułu transakcji” oznacza bieżącą ekspozycja, w tym zmienny depozyt zabezpieczający należny członkowi rozliczającemu, ale jeszcze nieotrzymany, oraz potencjalną przyszłą ekspozycję członka rozliczającego lub klienta wobec kontrahenta centralnego, wynikające z umów i transakcji wymienionych w art. 301 ust. 1 lit. a)–e), a także początkowy depozyt zabezpieczający; |
(92) |
„rynek regulowany” oznacza rynek regulowany zdefiniowany w art. 4 pkt 14) dyrektywy 2004/39/WE; |
(93) |
„dźwignia finansowa” oznacza względną – w stosunku do funduszy własnych danej instytucji – wielkość posiadanych przez instytucję aktywów, zobowiązań pozabilansowych oraz zobowiązań warunkowych dotyczących płatności lub dostawy lub dostarczenia zabezpieczenia, z uwzględnieniem zobowiązań z tytułu otrzymanych środków finansowych, zaciągniętych zobowiązań, umów dotyczących instrumentów pochodnych lub umów z udzielonym przyrzeczeniem odkupu, lecz z wyjątkiem zobowiązań, które można wyegzekwować wyłącznie w przypadku likwidacji instytucji; |
(94) |
„ryzyko nadmiernej dźwigni” oznacza ryzyko wynikające z podatności instytucji na zagrożenia z powodu dźwigni finansowej lub warunkowej dźwigni finansowej, które może wymagać podjęcia niezamierzonych działań korygujących jej plan biznesowy, w tym awaryjnej sprzedaży aktywów mogącej przynieść straty lub spowodować konieczność korekty wyceny jej pozostałych aktywów; |
(95) |
„korekta ryzyka kredytowego” oznacza kwotę celowej i ogólnej rezerwy na straty kredytowe uwzględnionej w sprawozdaniu finansowym instytucji zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości; |
(96) |
„wewnętrzny instrument zabezpieczający” oznacza pozycję, która znacznie kompensuje elementy ryzyka składowego pomiędzy portfelem handlowym a pozycją lub zestawami pozycji w portfelu bankowym; |
(97) |
„zobowiązanie referencyjne” oznacza zobowiązanie wykorzystywane do celów określenia wartości pieniężnego rozrachunku kredytowego instrumentu pochodnego. |
(98) |
„zewnętrzna instytucja oceny wiarygodności kredytowej” lub „ECAI” oznacza agencję ratingową zarejestrowaną lub certyfikowaną zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie agencji ratingowych (25) lub bank centralny wystawiający ratingi kredytowe wyłączone z zakresu stosowania rozporządzenia (WE) nr 1060/2009. |
(99) |
„Wyznaczona ECAI” oznacza ECAI wyznaczoną przez instytucję; |
(100) |
„skumulowane inne całkowite dochody” mają takie samo znaczenie jak w Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości (MSR) 1, mającym zastosowanie zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002; |
(101) |
„podstawowe fundusze własne” oznaczają podstawowe fundusze własne w rozumieniu art. 88 dyrektywy 2009/138/WE; |
(102) |
„pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych Tier I” oznaczają pozycje podstawowych funduszy własnych przedsiębiorstw podlegających wymogom dyrektywy 2009/138/WE w przypadku, gdy pozycje te są klasyfikowane w Tier I w rozumieniu dyrektywy 2009/138/WE, zgodnie z art. 94 ust. 1 tej dyrektywy; |
(103) |
„dodatkowe pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych Tier I” oznaczają pozycje podstawowych funduszy własnych przedsiębiorstw podlegających wymogom dyrektywy 2009/138/WE, w przypadku gdy pozycje te są klasyfikowane w Tier I w rozumieniu dyrektywy 2009/138/WE, zgodnie z art. 94 ust. 1 tej dyrektywy, a włączenie tych pozycji jest ograniczone przez akty delegowane przyjęte zgodnie z art. 99 tej dyrektywy; |
(104) |
„pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych Tier II” oznaczają pozycje podstawowych funduszy własnych przedsiębiorstw podlegających wymogom dyrektywy 2009/138/WE, w przypadku gdy pozycje te są klasyfikowane w kapitale Tier II w rozumieniu dyrektywy 2009/138/WE, zgodnie z art. 94 ust. 2 tej dyrektywy; |
(105) |
„pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych Tier III” oznaczają pozycje ubezpieczeniowe podstawowych funduszy własnych przedsiębiorstw podlegających wymogom dyrektywy 2009/138/WE, w przypadku gdy pozycje te są klasyfikowane w kapitale Tier III w rozumieniu dyrektywy 2009/138/WE, zgodnie z art. 94 ust. 3 tej dyrektywy; |
(106) |
„aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego” mają takie samo znaczenie jak w mających zastosowanie standardach rachunkowości; |
(107) |
„aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oparte na przyszłej rentowności” oznaczają aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, których przyszła wartość może zostać zrealizowana tylko w przypadku, gdy instytucja wygeneruje w przyszłości dochód do opodatkowania; |
(108) |
„rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego” mają takie samo znaczenie jak w mających zastosowanie standardach rachunkowości; |
(109) |
„aktywa funduszu emerytalnego ze zdefiniowanymi świadczeniami” oznaczają, w stosownych przypadkach, aktywa określonego funduszu lub programu emerytalnego, których wartość została obliczona po odjęciu od nich kwoty zobowiązań w ramach tego samego funduszu lub programu; |
(110) |
„wypłaty zysku” oznaczają wypłatę dywidend lub odsetek w dowolnej postaci; |
(111) |
„przedsiębiorstwo finansowe” ma takie samo znaczenie jak w art. 13 pkt 25 lit. b) i d) dyrektywy 2009/138/WE; |
(112) |
„fundusze ogólnego ryzyka bankowego” mają takie samo znaczenie jak w art. 38 dyrektywy 86/635/EWG; |
(113) |
„wartość firmy” ma takie samo znaczenie jak w mających zastosowanie standardach rachunkowości; |
(114) |
„pośredni udział kapitałowy” oznacza każdą ekspozycję wobec jednostki pośredniczącej, która ma ekspozycję z tytułu instrumentów kapitałowych wyemitowanych przez podmiot sektora finansowego, jeżeli – w przypadku trwałego spisania instrumentów kapitałowych wyemitowanych przez podmiot sektora finansowego w rachunek strat – strata, którą instytucja by w związku z tym poniosła, nie różniłaby się w istotny sposób od straty, którą instytucja by poniosła z tytułu bezpośredniego posiadania takich instrumentów kapitałowych wyemitowanych przez podmiot sektora finansowego; |
(115) |
„wartości niematerialne i prawne” mają takie samo znaczenie jak w mających zastosowanie standardach rachunkowości i obejmują wartość firmy; |
(116) |
„inne instrumenty kapitałowe” oznaczają instrumenty kapitałowe emitowane przez podmioty sektora finansowego, które nie kwalifikują się jako kapitał podstawowy Tier I, instrumenty dodatkowe w Tier I lub instrumenty w Tier II lub pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych Tier I, dodatkowe pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych Tier I, pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych Tier II lub pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych Tier III; |
(117) |
„kapitał rezerwowy” oznacza kapitały w rozumieniu mających zastosowanie standardach rachunkowości, których ujawnienie jest wymagane zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości, z wyjątkiem wszelkich kwot już uwzględnionych w ramach skumulowanych innych całkowitych dochodów lub zysków zatrzymanych; |
(118) |
„fundusze własne” oznaczają sumę kapitału Tier I i kapitału Tier II; |
(119) |
„instrumenty funduszy własnych” oznaczają instrumenty kapitałowe wyemitowane przez instytucję kwalifikujące się jako kapitał podstawowy Tier I, instrumenty dodatkowe w Tier I lub instrumenty w Tier II; |
(120) |
„udział mniejszości” oznacza kwotę kapitału podstawowego Tier I jednostki zależnej instytucji, który to udział przypada osobom fizycznym lub prawnym innym niż osoby objęte zakresem konsolidacji ostrożnościowej danej instytucji; |
(121) |
„zysk” ma takie samo znaczenie jak w mających zastosowanie standardach rachunkowości; |
(122) |
„krzyżowe powiązanie kapitałowe” oznacza posiadanie przez instytucję instrumentów funduszy własnych lub innych instrumentów kapitałowych wyemitowanych przez podmioty sektora finansowego, w przypadku gdy jednostki te posiadają również instrumenty funduszy własnych wyemitowane przez daną instytucję; |
(123) |
„zyski zatrzymane” oznaczają zyski i straty wynikające z ostatecznego zastosowania wyniku finansowego zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości; |
(124) |
„ażio emisyjne” ma takie samo znaczenie jak w mających zastosowanie standardach rachunkowości; |
(125) |
„różnice przejściowe” mają takie samo znaczenie jak w mających zastosowanie standardach rachunkowości. |
(126) |
„syntetyczny udział kapitałowy” oznacza inwestycję instytucji w instrument finansowy, którego wartość jest bezpośrednio powiązana z wartością instrumentów kapitałowych wyemitowanych przez podmiot sektora finansowego; |
(127) |
„system powiązanych gwarancji” oznacza system, który spełnia wszystkie poniższe warunki:
|
(128) |
„pozycje podlegające podziałowi” oznaczają kwotę zysku na koniec ostatniego roku budżetowego powiększoną o wszelki zysk przeniesiony oraz kapitały dostępne w tym celu przed wypłatami zysku posiadaczom instrumentów funduszy własnych i pomniejszoną o ewentualne przeniesione straty, zysk niepodlegający podziałowi na mocy przepisów prawa lub wewnętrznych przepisów danej instytucji oraz o kwoty umieszczone w kapitałach niepodlegających podziałowi zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym lub statutem instytucji, przy czym te straty i kapitały określa się na podstawie jednostkowego sprawozdania finansowego danej instytucji, nie zaś na podstawie skonsolidowanego sprawozdania finansowego. |
2. W przypadku odniesienia w niniejszym rozporządzeniu do nieruchomości lub nieruchomości mieszkalnych lub komercyjnych bądź hipoteki na takich nieruchomościach obejmuje to udziały w fińskich przedsiębiorstwach mieszkaniowych, działających zgodnie z fińską ustawą o przedsiębiorstwach mieszkaniowych z 1991 r. lub późniejszymi równoważnymi aktami prawnymi. Państwa członkowskie lub ich właściwe organy mogą zezwolić na to, by udziały będące równoważnymi pośrednimi udziałami kapitałowymi w nieruchomości były traktowane jak bezpośrednie udziały kapitałowe w nieruchomości, pod warunkiem że tego rodzaju pośrednie udziały kapitałowe są szczegółowo uregulowane w prawie krajowym danego państwa członkowskiego oraz, w przypadku gdy stanowią zabezpieczenie, zapewniają równoważną ochronę wierzycieli.
3. Finansowanie handlu, o którym mowa w ust. 1 pkt 80), jest zasadniczo niezatwierdzone i wymaga dostatecznej pomocniczej dokumentacji transakcyjnej wszystkich żądań wypłaty, co umożliwia odmowę finansowania w przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do zdolności kredytowej lub co do pomocniczej dokumentacji transakcyjnej. Spłata ekspozycji z tytułu finansowania handlu jest zazwyczaj niezależna od kredytobiorcy, zamiast tego fundusze pochodzą ze środków pieniężnych otrzymanych od importerów lub ze sprzedaży towarów objętych importem.
Artykuł 5
Definicje odnoszące się do wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka kapitałowego
Na użytek przepisów części trzeciej, tytuł II, zastosowanie mają następujące definicje:
(1) |
„ekspozycja” oznacza pozycję aktywów lub pozycję pozabilansową; |
(2) |
„strata” oznacza, do celów części trzeciej tytuł II, stratę ekonomiczną, w tym istotne skutki dyskonta, oraz istotne pośrednie i bezpośrednie koszty inkasa, którego przedmiotem jest dany instrument; |
(3) |
„oczekiwana strata” lub „(EL)” oznacza stosunek kwoty oczekiwanej straty na ekspozycji w związku z potencjalnym niewykonaniem zobowiązania przez kontrahenta lub wartości rozmycia w skali jednego roku do kwoty należności w chwili niewykonania zobowiązania. |
TYTUŁ II
POZIOM STOSOWANIA WYMOGÓW
ROZDZIAŁ 1
Stosowanie wymogów na zasadzie indywidualnej
Artykuł 6
Zasady ogólne
1. Instytucje wypełniają obowiązki określone w częściach od drugiej do piątej oraz ósmej na zasadzie indywidualnej.
2. Każda instytucja będąca jednostką zależną w państwie członkowskim, w którym posiada zezwolenie na prowadzenie działalności i podlega nadzorowi, lub będąca jednostką dominującą, oraz od każdej instytucji objętej konsolidacją zgodnie z art. 19 nie wymaga się wypełniania obowiązków określonych w art. 89, 90 oraz 91na zasadzie indywidualnej.
3. Od każdej instytucji będącej jednostką dominującą lub jednostką zależną oraz od każdej instytucji objętej konsolidacją zgodnie z art. 19 nie wymaga się wypełniania obowiązków określonych w części ósmej na zasadzie indywidualnej.
4. Instytucje kredytowe i firmy inwestycyjne, które mają zezwolenie na świadczenie usług inwestycyjnych i prowadzenia działalności wymienionych w pkt 3) i 6) sekcji A załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE, wypełniają obowiązki określone w części szóstej na zasadzie indywidualnej. W oczekiwaniu na sprawozdanie Komisji zgodnie z art. 508 ust. 3 właściwe organy mogą zwolnić firmy inwestycyjne z wymogu wypełniania obowiązków określonych w części szóstej, z uwzględnieniem charakteru, skali i stopnia złożoności działalności danej firmy inwestycyjnej.
5. Instytucje, z wyjątkiem firm inwestycyjnych, o których mowa w art. 95 ust. 1 i art. 96 ust. 1, oraz instytucji, w odniesieniu do których właściwe organy zastosowały odstępstwo określone w art. 7 ust. 1 lub 3, wypełniają obowiązki określone w części siódmej na zasadzie indywidualnej.
Artykuł 7
Odstępstwo od stosowania wymogów ostrożnościowych na zasadzie indywidualnej
1. Właściwe organy mogą odstąpić od stosowania przepisów art. 6 ust. 1 w odniesieniu do każdej jednostki zależnej instytucji, gdy zarówno jednostka zależna, jak i instytucja podlegają zezwoleniu i nadzorowi danego państwa członkowskiego, a jednostka zależna jest objęta nadzorem na zasadzie skonsolidowanej razem z instytucją, która jest wobec niej jednostką dominującą, i gdy spełnione są wszystkie poniższe warunki, w celu zapewnienia odpowiedniego podziału funduszy własnych pomiędzy jednostką dominującą a jej jednostkami zależnymi:
a) |
nie istnieją obecnie ani nie są przewidywane w przyszłości istotne przeszkody praktyczne lub prawne dla szybkiego transferu funduszy własnych lub spłaty zobowiązań przez jednostkę dominującą; |
b) |
jednostka dominująca wykaże przed właściwym organem, że jednostka zależna jest ostrożnie zarządzana, i oświadczy, za zgodą właściwego organu, że gwarantuje pokrycie zobowiązań zaciągniętych przez jednostkę zależną, albo ryzyko w jednostce zależnej ma znaczenie marginalne; |
c) |
procedury oceny, pomiaru i kontroli ryzyka w jednostce dominującej obejmują jednostkę zależną; |
d) |
jednostka dominująca dysponuje ponad 50 % praw głosu z akcji w kapitale jednostki zależnej lub ma prawo do powoływania lub odwoływania większości członków organu zarządzającego jednostką zależną. |
2. Właściwe organy mogą wykorzystać możliwość przewidzianą w ust. 1, gdy jednostka dominująca jest finansową spółką holdingową lub finansową spółką holdingową o działalności mieszanej założoną w tym samym państwie członkowskim co instytucja, pod warunkiem że podlega ona takiemu samemu nadzorowi jak instytucje, w szczególności standardom ustanowionym w art. 11 ust. 1.
3. Właściwe organy mogą odstąpić od stosowania przepisów art. 6 ust. 1 w stosunku do dominującej instytucji z państwa członkowskiego, gdy instytucja ta podlega zezwoleniu i nadzorowi danego państwa członkowskiego i jest objęta nadzorem na zasadzie skonsolidowanej oraz gdy spełnione są wszystkie poniższe warunki, w celu zapewnienia odpowiedniego podziału funduszy własnych pomiędzy jednostką dominującą a jej jednostkami zależnymi:
a) |
nie istnieją obecnie ani nie są przewidywane w przyszłości istotne przeszkody praktyczne lub prawne dla szybkiego transferu funduszy własnych lub spłaty zobowiązań wobec instytucji dominującej z państwa członkowskiego; |
b) |
procedury oceny, pomiaru i kontroli ryzyka istotne dla nadzoru skonsolidowanego obejmują instytucję dominującą z państwa członkowskiego. |
Właściwy organ korzystający z przepisów niniejszego ustępu informuje o tym fakcie właściwe organy wszystkich pozostałych państw członkowskich.
Artykuł 8
Odstępstwo od stosowania wymogów dotyczących płynności na zasadzie indywidualnej
1. Właściwe organy mogą w pełni lub częściowo odstąpić od stosowania przepisów określonych w części szóstej w odniesieniu do instytucji i jej wszystkich lub niektórych jednostek zależnych w Unii oraz sprawować nad nimi nadzór jako nad wydzieloną podgrupą płynnościową, o ile spełniają one wszystkie określone poniżej warunki:
a) |
instytucja dominująca na zasadzie skonsolidowanej lub instytucja zależna na zasadzie subskonsolidowanej wypełniają obowiązki określone w części szóstej; |
b) |
instytucja dominująca na zasadzie skonsolidowanej lub instytucja zależna na zasadzie subskonsolidowanej stale monitorują i nadzorują poziomy płynności wszystkich instytucji wchodzących w skład grupy lub podgrupy, które zostały objęte odstępstwem, i zapewniają wystarczający poziom płynności wszystkich tych instytucji; |
c) |
instytucje zawarły umowy, które są zadowalające dla właściwych organów i które przewidują swobodny przepływ środków między tymi instytucjami, aby umożliwić im wywiązywanie się z indywidualnych i wspólnych zobowiązań w terminie ich wymagalności; |
d) |
nie istnieją obecnie ani nie są przewidywane w przyszłości istotne przeszkody praktyczne lub prawne dla wykonania umów, o których mowa w lit. c). |
Do dnia 1 stycznia 2014 r. Komisja przedłoży Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat wszelkich przeszkód prawnych, które mogą uniemożliwić stosowanie lit. c) akapitu pierwszego; Komisja jest również proszona, by w stosownym przypadku przedłożyć do dnia 31 grudnia 2015 r. wniosek ustawodawczy precyzujący, które z tych przeszkód należy usunąć.
2. Właściwe organy mogą odstąpić w całości lub w części od stosowania przepisów określonych w części szóstej w odniesieniu do instytucji i wszystkich lub niektórych jej jednostek zależnych, gdy wszystkie instytucje wchodzące w skład wydzielonej podgrupy płynnościowej uzyskały zezwolenie w tym samym państwie członkowskim i pod warunkiem spełnienia warunków określonych w ust. 1.
3. W przypadku gdy instytucje wchodzące w skład wydzielonej podgrupy płynnościowej uzyskały zezwolenie w kilku państwach członkowskich, przepisy ust. 1 stosuje się wyłącznie po zastosowaniu procedury określonej w art. 21 i tylko w odniesieniu do instytucji, których właściwe organy osiągną porozumienie w sprawie następujących kwestii:
a) |
ich oceny zgodności organizacji i sposobu ujmowania ryzyka płynności z warunkami określonymi w art. 86 dyrektywy 2013/36/UE w całej wydzielonej podgrupie płynnościowej; |
b) |
podziału kwot, lokalizacji oraz tytułu własności do wymaganych aktywów płynnych, które mają być utrzymywane w obrębie wydzielonej podgrupy płynnościowej; |
c) |
ustalenia minimalnych kwot aktywów płynnych, które mają utrzymywać instytucje, w odniesieniu do których zostanie zastosowane odstępstwo od stosowania przepisów określonych w części szóstej; |
d) |
konieczności ustanowienia bardziej rygorystycznych parametrów niż przewidziane w części szóstej; |
e) |
nieograniczonej wymiany kompletnych informacji między właściwymi organami; |
f) |
pełnego zrozumienia konsekwencji zastosowania takiego odstępstwa. |
4. Właściwe organy mogą stosować przepisy ust. 1, 2 i 3 również w odniesieniu do instytucji będących członkami tego samego instytucjonalnego systemu ochrony, o którym mowa w art. 113 ust. 7 lit. b), pod warunkiem że spełniają one wszystkie warunki określone w art. 113 ust. 7, oraz w odniesieniu do innych instytucji powiązanych stosunkiem, o którym mowa w art. 113 ust. 6, pod warunkiem że spełniają one wszystkie warunki w nim określone. W takim przypadku właściwe organy wskazują jedną z instytucji objętych odstępstwem, która ma spełniać wymogi określone w części szóstej na podstawie skonsolidowanej sytuacji wszystkich instytucji wchodzących w skład wydzielonej podgrupy płynnościowej.
5. W przypadku gdy przyznano odstępstwo na mocy ust. 1 lub 2, właściwe organy mogą również zastosować art. 86 dyrektywy 2013/36/UE, lub jego elementy, na poziomie wydzielonej podgrupy płynnościowej i odstąpić od zastosowania art. 86 dyrektywy 2013/36/UE, lub jego elementów, w indywidualnych przypadkach.
Artykuł 9
Metoda konsolidacji indywidualnej
1. Z zastrzeżeniem przepisów ust. 2 i 3 niniejszego artykułu oraz art. 144 ust. 3 dyrektywy 2013/36/UE właściwe organy mogą w poszczególnych przypadkach zezwolić instytucjom dominującym na uwzględnienie w obliczeniach ich wymogu na podstawie art. 6 ust. 1 jednostek zależnych, które spełniają warunki określone w art. 7 ust. 1 lit. c) i d) oraz które posiadają istotne ekspozycje lub istotne zobowiązania wobec danej instytucji dominującej.
2. Podejście określone w ust. 1 jest dopuszczalne wyłącznie w przypadku, gdy dominująca instytucja przedstawi w całości właściwym organom okoliczności i regulacje, w tym regulacje prawne, ze względu na które nie istnieją obecnie i nie są przewidywane w przyszłości istotne przeszkody praktyczne lub prawne dla szybkiego transferu funduszy własnych lub terminowej spłaty zobowiązań wobec jednostki dominującej przez jej jednostkę zależną.
3. Jeżeli właściwy organ korzysta z możliwości przewidzianej w ust. 1, informuje on regularnie i nie rzadziej niż raz w roku właściwe organy we wszystkich pozostałych państwach członkowskich o zastosowaniu przepisów ust. 1 oraz o okolicznościach i regulacjach, o których mowa w ust. 2. Jeżeli jednostka zależna znajduje się w państwie trzecim, właściwe organy przekazują te same informacje również właściwym organom tego państwa trzeciego.
Artykuł 10
Odstępstwo w przypadku instytucji kredytowych trwale powiązanych z organem centralnym
1. Właściwe organy mogą – zgodnie z prawem krajowym – częściowo lub całkowicie odstąpić od stosowania wymogów określonych w częściach od drugiej do ósmej w odniesieniu do instytucji kredytowej lub instytucji kredytowych mających siedzibę w tym samym państwie członkowskim i trwale powiązanych z organem centralnym sprawującym nad nimi nadzór i ustanowionym w tym samym państwie członkowskim, o ile spełnione są poniższe warunki:
a) |
zobowiązania organu centralnego i instytucji powiązanych są zobowiązaniami solidarnymi lub zobowiązania jego instytucji powiązanych są całkowicie gwarantowane przez organ centralny; |
b) |
wypłacalność i płynność organu centralnego oraz wszystkich instytucji powiązanych są monitorowane jako całość na podstawie skonsolidowanych sprawozdań finansowych tych instytucji; |
c) |
zarząd organu centralnego jest uprawniony do wydawania poleceń zarządom instytucji powiązanych. |
Państwa członkowskie mogą zachować i stosować obowiązujące ustawodawstwo krajowe w zakresie stosowania odstępstwa, o którym mowa w akapicie pierwszym, o ile ustawodawstwo to nie jest sprzeczne z niniejszym rozporządzeniem i dyrektywą 2013/36/UE.
2. Jeżeli właściwe organy są przekonane, że warunki określone w ust. 1 zostały spełnione, i jeżeli zobowiązania organu centralnego są całkowicie gwarantowane przez powiązane instytucje, właściwe organy mogą odstąpić od stosowania przepisów części od drugiej do ósmej wobec organu centralnego na zasadzie indywidualnej.
ROZDZIAŁ 2
Konsolidacja ostrożnościowa
Artykuł 11
Podejście ogólne
1. Dominujące instytucje z państwa członkowskiego wypełniają, w zakresie określonym i w sposób przewidziany w art. 18, zobowiązania ustanowione w częściach od drugiej do czwartej oraz w części siódmej na podstawie swojej sytuacji skonsolidowanej. Instytucje dominujące i ich jednostki zależne objęte niniejszym rozporządzeniem ustanawiają właściwą strukturę organizacyjną i odpowiednie mechanizmy kontroli wewnętrznej, aby zapewnić należyte przetwarzanie i przekazywanie danych wymaganych do celów konsolidacji. Zapewniają one w szczególności, by jednostki zależne nieobjęte niniejszym rozporządzeniem wdrażały zasady, procedury i mechanizmy zapewniające właściwą konsolidację.
2. Instytucje kontrolowane przez dominującą finansową spółkę holdingową lub dominującą finansową spółkę holdingową o działalności mieszanej z państwa członkowskiego wypełniają, w zakresie określonym i w sposób przewidziany w art. 18, obowiązki określone w częściach od drugiej do czwartej oraz w części siódmej na podstawie skonsolidowanej sytuacji tej finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej.
Jeżeli dominująca finansowa spółka holdingowa lub dominująca finansowa spółka holdingowa o działalności mieszanej z państwa członkowskiego kontrolują więcej niż jedną instytucję, akapit pierwszy stosuje się jedynie do instytucji objętej nadzorem na zasadzie skonsolidowanej zgodnie z art. 111 dyrektywy 2013/36/UE.
3. Unijne instytucje dominujące oraz instytucje kontrolowane przez unijne dominujące finansowe spółki holdingowe oraz instytucje kontrolowane przez unijne dominujące finansowe spółki holdingowe o działalności mieszanej wypełniają obowiązki określone w części szóstej na podstawie skonsolidowanej sytuacji danej instytucji dominującej, finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej, jeżeli grupa kapitałowa obejmuje co najmniej jedną instytucję, które uzyskały zezwolenie na świadczenie usług inwestycyjnych oraz prowadzenie działalności wymienionych w pkt 3) i 6) sekcji A załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE. W oczekiwaniu na sprawozdanie Komisji zgodnie z art. 508 ust. 2 – jeżeli grupa obejmuje tylko firmy inwestycyjne – właściwe organy mogą zwolnić firmy inwestycyjne z wymogu wypełniania obowiązków określonych w części szóstej na zasadzie skonsolidowanej, z uwzględnieniem charakteru, skali i stopnia złożoności działalności danej firmy inwestycyjnej.
4. W przypadku stosowania przepisów art. 10 organ centralny, o którym mowa w tym artykule, spełnia wymogi określone w częściach od drugiej do ósmej na podstawie skonsolidowanej sytuacji jako całości, na którą składa się ten organ centralny wraz z jego instytucjami powiązanymi.
5. Dodatkowo w stosunku do wymogów zawartych w ust. 1–4 i bez uszczerbku dla innych przepisów niniejszego rozporządzenia i dyrektywy 2013/36/UE, w przypadku gdy jest to uzasadnione dla celów nadzorczych specyfiką ryzyka lub specyfiką struktury kapitałowej danej instytucji, lub gdy państwa członkowskie przyjmują przepisy krajowe wymagające strukturalnego rozdzielenia działań w ramach grupy bankowej, właściwe organy mogą wymagać, by takie strukturalnie rozdzielone instytucje wypełniały obowiązki określone w częściach od drugiej do czwartej i od szóstej do ósmej niniejszego rozporządzenia oraz w tytule VII dyrektywy 2013/36/UE na zasadzie subskonsolidowanej.
Stosowanie podejścia określonego w akapicie pierwszym pozostaje bez uszczerbku dla skutecznego nadzoru na zasadzie skonsolidowanej i nie może pociągać za sobą nieproporcjonalnych negatywnych skutków dla całości lub części systemu finansowego innych państw członkowskich lub Unii jako całości, ani nie może stanowić ani stwarzać przeszkody dla funkcjonowania rynku wewnętrznego.
Artykuł 12
Finansowa spółka holdingowa lub finansowa spółka holdingowa o działalności mieszanej posiadające zarówno zależną instytucję kredytową, jak i zależną firmę inwestycyjną
W przypadku gdy finansowa spółka holdingowa lub finansowa spółka holdingowa o działalności mieszanej posiadają co najmniej jedną instytucję kredytową i jedną firmę inwestycyjną będące jednostkami zależnymi, do instytucji kredytowej stosuje się wymogi mające zastosowanie na podstawie skonsolidowanej sytuacji finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej.
Artykuł 13
Stosowanie wymogów dotyczących ujawniania informacji na zasadzie skonsolidowanej
1. Unijne instytucje dominujące wypełniają obowiązki określone w części ósmej na podstawie swojej sytuacji skonsolidowanej.
Istotne jednostki zależne unijnych instytucji dominujących i te jednostki zależne, które mają istotne znaczenie dla swojego rynku lokalnego, ujawniają informacje określone w art. 437, 438, 440, 442, 450, 451 oraz 453 na zasadzie indywidualnej lub subskonsolidowanej.
2. Instytucje kontrolowane przez unijną dominującą finansową spółkę holdingową lub unijną dominującą finansową spółkę holdingową o działalności mieszanej wypełniają obowiązki określone w części ósmej na podstawie skonsolidowanej sytuacji tej finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej.
Istotne jednostki zależne unijnych dominujących finansowych spółek holdingowych lub unijnych dominujących spółek holdingowych o działalności mieszanej i te jednostki zależne, które mają istotne znaczenie dla swojego rynku lokalnego, ujawniają informacje określone w art. 437, 438, 440, 442, 450, 451 oraz 453 na zasadzie indywidualnej lub subskonsolidowanej.
3. Ust. 1 oraz 2 nie mają pełnego ani częściowego zastosowania do unijnych instytucji dominujących, instytucji kontrolowanych przez unijną dominującą finansową spółkę holdingową lub unijną dominującą finansową spółkę holdingową o działalności mieszanej w zakresie, w jakim podmioty te są objęte równoważnymi informacjami ujawnianymi na zasadzie skonsolidowanej przez jednostkę dominującą mającą siedzibę w państwie trzecim.
4. W przypadku stosowania przepisów art. 10 organ centralny, o którym mowa w tym artykule, spełnia wymogi określone w części ósmej na podstawie skonsolidowanej sytuacji tego organu centralnego. Przepisy art. 18 ust. 1 mają zastosowanie do organu centralnego, a instytucje powiązane traktuje się jako jednostki zależne tego organu centralnego.
Artykuł 14
Stosowanie wymogów określonych w części piątej na zasadzie skonsolidowanej
1. Jednostki dominujące i ich jednostki zależne objęte przepisami niniejszego rozporządzenia wypełniają obowiązki określone w części piątej na zasadzie skonsolidowanej lub subskonsolidowanej, aby zapewnić spójność i wdrożenie zasad, procedur i mechanizmów wymaganych w tych przepisach oraz aby umożliwić uzyskanie wszelkich danych i informacji istotnych do celów nadzoru. Zapewniają one w szczególności, by jednostki zależne nieobjęte niniejszym rozporządzeniem wdrażały zasady, procedury i mechanizmy zapewniające zgodność z tymi przepisami.
2. Przy stosowaniu przepisów art. 92 na zasadzie skonsolidowanej lub subskonsolidowanej instytucje stosują dodatkową wagę ryzyka zgodnie z art. 407, jeżeli wymogi ustanowione w art. 405 lub 406 zostaną naruszone na poziomie podmiotu mającego siedzibę w państwie trzecim, objętego konsolidacją zgodnie z art. 18, gdy naruszenie to jest istotne z punktu widzenia ogólnego profilu ryzyka grupy.
3. Wynikające z części piątej obowiązki dotyczące jednostek zależnych, które same nie są objęte niniejszym rozporządzeniem, nie mają zastosowania, jeżeli unijna instytucja dominująca lub instytucje kontrolowane przez unijną dominującą finansową spółkę holdingową lub unijną dominującą finansową spółkę holdingową o działalności mieszanej mogą wykazać wobec właściwych organów, że stosowanie przepisów zawartych w części piątej jest niezgodne z prawem na mocy przepisów państwa trzeciego, w którym dana jednostka zależna ma swoją siedzibę.
Artykuł 15
Odstępstwo od stosowania wymogów w zakresie funduszy własnych na zasadzie skonsolidowanej dla grup firm inwestycyjnych
1. Organ sprawujący nadzór skonsolidowany może w poszczególnych przypadkach odstąpić od stosowania przepisów części trzeciej niniejszego rozporządzenia i tytułu VII rozdział 4 dyrektywy 2013/36/UE na zasadzie skonsolidowanej, pod warunkiem że spełnione są następujące warunki:
a) |
każda unijna firma inwestycyjna wchodząca w skład danej grupy korzysta z alternatywnych metod obliczania łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko, o której mowa w art. 95 ust. 2; |
b) |
wszystkie firmy inwestycyjne wchodzące w skład danej grupy należą do kategorii wskazanych w art. 95 ust. 1 oraz art. 96 ust. 1; |
c) |
każda unijna firma inwestycyjna wchodząca w skład danej grupy spełnia wymogi nałożone w art. 95 na zasadzie indywidualnej i jednocześnie pomniejsza swoje pozycje kapitału podstawowego Tier I o wszelkie zobowiązania warunkowe wobec firm inwestycyjnych, instytucji finansowych, spółek zarządzania aktywami oraz przedsiębiorstw usług pomocniczych, które w innym wypadku podlegałyby konsolidacji; |
d) |
dowolna finansowa spółka holdingowa będąca dominującą finansową spółką holdingową z państwa członkowskiego dla dowolnej firmy inwestycyjnej w danej grupie posiada kapitał co najmniej w wysokości określonej tutaj jako suma pozycji, o których mowa w art. 26 ust. 1, art. 51 ust. 1 oraz art. 62 ust. 1, tak aby pokryć sumę następujących pozycji:
|
e) |
w skład grupy nie wchodzą instytucje kredytowe. |
Jeżeli spełnione są kryteria określone w akapicie pierwszym, każda unijna firma inwestycyjna ustanawia systemy monitorowania i kontroli źródeł kapitału i finansowania wszystkich finansowych spółek holdingowych, firm inwestycyjnych, instytucji finansowych, spółek zarządzania aktywami oraz przedsiębiorstw usług pomocniczych w ramach grupy.
2. Właściwe organy mogą również zastosować odstępstwo w przypadku, gdy finansowe spółki holdingowe utrzymują fundusze własne w kwocie niższej od kwoty obliczonej na podstawie ust. 1 lit. d), ale nie niższej niż suma wymogów w zakresie funduszy własnych nakładanych indywidualnie na firmy inwestycyjne, instytucje finansowe, spółki zarządzania aktywami oraz przedsiębiorstwa usług pomocniczych, które w innym wypadku podlegałyby konsolidacji, i łącznej kwoty wszelkich zobowiązań warunkowych wobec firm inwestycyjnych, instytucji finansowych, spółek zarządzania aktywami oraz przedsiębiorstw usług pomocniczych, które w innym wypadku podlegałyby konsolidacji. Do celów niniejszego ustępu wymóg w zakresie funduszy własnych dla firm inwestycyjnych z państw trzecich, instytucji finansowych, spółek zarządzania aktywami oraz przedsiębiorstw usług pomocniczych oznacza referencyjny wymóg w zakresie funduszy własnych.
Artykuł 16
Odstępstwo od stosowania wymogów dotyczących wskaźnika dźwigni na zasadzie skonsolidowanej dla grup firm inwestycyjnych
W przypadku gdy wszystkie podmioty wchodzące w skład grupy firm inwestycyjnych, w tym jednostka dominująca, są firmami inwestycyjnymi, które są wyłączone ze stosowania wymogów określonych w części siódmej na zasadzie indywidualnej zgodnie z art. 6 ust. 5, dominująca firma inwestycyjna może podjąć decyzję o niestosowaniu wymogów określonych w części siódmej na zasadzie skonsolidowanej.
Artykuł 17
Nadzór nad firmami inwestycyjnymi objętymi odstępstwem od obowiązku stosowania wymogów w zakresie funduszy własnych na zasadzie skonsolidowanej
1. Firmy inwestycyjne należące do grupy, której przyznano odstępstwo przewidziane w art. 15, powiadamiają właściwe organy o ryzykach mogących stanowić zagrożenie dla ich sytuacji finansowej, w tym o ryzykach związanych ze strukturą i źródłami ich funduszy własnych, kapitału wewnętrznego i finansowania.
2. W przypadku gdy właściwe organy odpowiedzialne za nadzór ostrożnościowy nad firmą inwestycyjną odstępują od obowiązku sprawowania nadzoru na zasadzie skonsolidowanej zgodnie z art. 15, podejmują one inne stosowne środki celem monitorowania ryzyk, w szczególności dużych ekspozycji, w skali całej grupy, w tym we wszelkich przedsiębiorstwach niemających siedziby w państwie członkowskim.
3. W przypadku gdy właściwe organy odpowiedzialne za nadzór ostrożnościowy nad firmą inwestycyjną odstępują od stosowania wymogów w zakresie funduszy własnych na zasadzie skonsolidowanej zgodnie z art. 15, wymogi określone w części ósmej stosuje się na zasadzie indywidualnej.
Artykuł 18
Metody przeprowadzania konsolidacji ostrożnościowej
1. Instytucje zobowiązane do spełnienia wymogów określonych w sekcji 1 na podstawie swojej skonsolidowanej sytuacji przeprowadzają pełną konsolidację wszystkich instytucji oraz instytucji finansowych będących ich jednostkami zależnymi lub, w stosownych przypadkach, jednostkami zależnymi tej samej dominującej finansowej spółki holdingowej lub dominującej finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej. Przepisów ust. 2–8 niniejszego artykułu nie stosuje się w przypadku, gdy na podstawie skonsolidowanej sytuacji danej instytucji zastosowanie mają przepisy części szóstej.
2. Właściwe organy mogą jednak w poszczególnych przypadkach zezwolić na zastosowanie konsolidacji proporcjonalnej stosownie do udziału, jaki jednostka dominująca posiada w kapitale jednostki zależnej. Konsolidacja proporcjonalna może być dozwolona wyłącznie po spełnieniu wszystkich wskazanych poniżej warunków:
a) |
odpowiedzialność jednostki dominującej ogranicza się do udziału, jaki jednostka dominująca posiada w kapitale jednostki zależnej, ze względu na odpowiedzialność pozostałych udziałowców lub członków; |
b) |
wypłacalność wspomnianych pozostałych udziałowców lub członków jest zadowalająca; |
c) |
odpowiedzialność pozostałych udziałowców i członków została wyraźnie określona w wiążący prawnie sposób. |
3. W przypadku gdy przedsiębiorstwa są powiązane w rozumieniu art. 12 ust. 1 dyrektywy 83/349/EWG, właściwe organy określają sposób, w jaki konsolidacja ma zostać przeprowadzona.
4. Organ sprawujący nadzór skonsolidowany wymaga przeprowadzenia konsolidacji proporcjonalnej zgodnie z posiadanymi udziałami w kapitale instytucji i instytucji finansowych zarządzanych przez przedsiębiorstwo objęte konsolidacją wraz z przedsiębiorstwem lub przedsiębiorstwami nieobjętymi konsolidacją w przypadku, gdy odpowiedzialność tych przedsiębiorstw ogranicza się do udziałów, jakie posiadają w kapitale.
5. W przypadku udziałów kapitałowych lub powiązań kapitałowych innych niż określone w ust. 1 i 2 właściwe organy określają, czy i w jaki sposób należy przeprowadzić konsolidację. W szczególności mogą one zezwolić na zastosowanie metody praw własności lub wymagać zastosowania tej metody. Stosowanie tej metody nie oznacza jednak objęcia danych przedsiębiorstw nadzorem na zasadzie skonsolidowanej.
6. Właściwe organy określają, czy i w jaki sposób należy przeprowadzić konsolidację w następujących przypadkach:
a) |
gdy w opinii właściwych organów instytucja wywiera znaczny wpływ na co najmniej jedną instytucję lub instytucję finansową, ale nie posiada udziałów kapitałowych w tych instytucjach ani innych powiązań kapitałowych z nimi; oraz |
b) |
gdy co najmniej dwie instytucje lub instytucje finansowe są wspólnie zarządzane, a sytuacja ta nie wynika z umowy lub z klauzuli aktów założycielskich lub umów spółki. |
W szczególności właściwe organy mogą zezwolić na stosowanie metody przewidzianej w art. 12 dyrektywy 83/349/EWG lub wymagać jej stosowania. Stosowanie tej metody nie oznacza jednak objęcia danych przedsiębiorstw nadzorem skonsolidowanym.
7. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia warunków, zgodnie z którymi przeprowadza się konsolidację w przypadkach, o których mowa w ust. 2–6 niniejszego artykułu.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2016 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
8. Jeżeli wymagane jest prowadzenie nadzoru skonsolidowanego zgodnie z art. 111 dyrektywy 2013/36/UE, przedsiębiorstwa usług pomocniczych oraz spółki zarządzania aktywami określone w art. 2 pkt 5) dyrektywy 2002/87/WE są obejmowane konsolidacją w przypadkach przewidzianych w tym artykule i zgodnie z przedstawionymi w nim metodami.
Artykuł 19
Jednostki wyłączone z zakresu konsolidacji ostrożnościowej
1. Instytucja, instytucja finansowa lub przedsiębiorstwo usług pomocniczych będące jednostką zależną lub przedsiębiorstwem, w kapitale którego utrzymywany jest udział kapitałowy, nie muszą być objęte konsolidacją, w przypadku gdy łączna kwota aktywów i pozycji pozabilansowych danego przedsiębiorstwa jest niższa od mniejszej z następujących dwóch kwot:
a) |
10 mln EUR; |
b) |
1 % łącznej kwoty aktywów oraz pozycji pozabilansowych jednostki dominującej lub przedsiębiorstwa posiadającego udział kapitałowy. |
2. Właściwe organy odpowiedzialne za sprawowanie nadzoru na zasadzie skonsolidowanej zgodnie z art. 111 dyrektywy 2013/36/UE mogą w poszczególnych przypadkach postanowić, że instytucja, instytucja finansowa lub przedsiębiorstwo usług pomocniczych, które stanowią jednostkę zależną lub w kapitale których utrzymywany jest udział kapitałowy, nie muszą być objęte konsolidacją w następujących okolicznościach:
a) |
jeżeli dane przedsiębiorstwo ma siedzibę w państwie trzecim, w którym występują przeszkody prawne dla przekazywania niezbędnych informacji; |
b) |
jeżeli z punktu widzenia celów monitorowania instytucji kredytowych dane przedsiębiorstwo ma jedynie marginalne znaczenie; |
c) |
jeżeli w opinii właściwych organów odpowiedzialnych za sprawowanie nadzoru na zasadzie skonsolidowanej konsolidacja sytuacji finansowej danego przedsiębiorstwa byłaby niewłaściwa lub myląca w odniesieniu do celów nadzoru nad instytucjami kredytowymi. |
3. Jeżeli w przypadkach, o których mowa w ust. 1 oraz ust. 2 lit. b), określone tam kryteria spełnia kilka przedsiębiorstw, są one również obejmowane konsolidacją, gdy wspólnie mają istotne znaczenie z punktu widzenia wspomnianych celów.
Artykuł 20
Wspólne decyzje w sprawie wymogów ostrożnościowych
1. Właściwe organy współpracują ze sobą, w pełnym porozumieniu:
a) |
w przypadku wniosków o zezwolenia, o których mowa w art. 143 ust. 1, art. 151 ust. 4 i 9, art. 283, art. 312 ust. 2 oraz art. 363, przedłożonych odpowiednio przez unijną instytucję dominującą i jej jednostki zależne lub wspólnie przez jednostki zależne unijnej dominującej finansowej spółki holdingowej lub unijnej dominującej finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej, w celu podjęcia decyzji o udzieleniu zezwolenia oraz określenia ewentualnych warunków udzielenia takiego zezwolenia; |
b) |
do celów określenia, czy kryteria dla zastosowania szczególnego podejścia wewnątrz grupy, o którym mowa w art. 422 ust. 9 i art. 425 ust. 5, uzupełnione regulacyjnymi standardami technicznymi EUNB, o których mowa w art. 422 ust. 10 i art. 425 ust. 6, zostały spełnione. |
Wnioski są przedkładane wyłącznie organowi sprawującemu nadzór skonsolidowany.
Wniosek, o którym mowa w art. 312 ust. 2, zawiera opis metod stosowanych podczas alokacji kapitału ryzyka operacyjnego pomiędzy poszczególne podmioty wchodzące w skład grupy. Wniosek zawiera informację, czy i w jaki sposób efekty dywersyfikacji zostaną uwzględnione w systemie pomiaru ryzyka.
2. Właściwe organy dokładają wszelkich starań, aby w ciągu sześciu miesięcy podjąć wspólną decyzję w sprawie:
a) |
wniosku, o którym mowa w ust. 1 lit. a); |
b) |
oceny kryteriów i określenia szczególnego podejścia, o których mowa w ust. 1 lit. b). |
Przedmiotowa wspólna decyzja zostaje przedstawiona w dokumencie zawierającym w pełni uzasadnioną decyzję, który zostaje przekazany przez właściwy organ podmiotowi składającemu wniosek, o którym mowa w ust. 1.
3. Okres, o którym mowa w ust. 2, rozpoczyna się:
a) |
w dniu otrzymania kompletnego wniosku, o którym mowa w ust. 1 lit. a), przez organ sprawujący nadzór skonsolidowany. Organ sprawujący nadzór skonsolidowany niezwłocznie przekazuje kompletny wniosek pozostałym właściwym organom; |
b) |
w dniu otrzymania przez właściwe organy sprawozdania przygotowanego przez organ sprawujący nadzór skonsolidowany zawierającego analizę wspólnych zobowiązań grupy przez jej poszczególnych członków. |
4. Jeżeli właściwe organy nie wydadzą wspólnej decyzji w terminie sześciu miesięcy, organ sprawujący nadzór skonsolidowany podejmuje własną decyzję w sprawie ust. 1 lit. a). Decyzja wydana przez organ sprawujący nadzór skonsolidowany nie ogranicza uprawnień przyznanych właściwym organom na mocy art. 105 dyrektywy 2013/36/UE.
Decyzja zostaje przedstawiona w dokumencie zawierającym w pełni uzasadnioną decyzję i uwzględnia opinie i zastrzeżenia pozostałych właściwych organów wyrażone w terminie sześciu miesięcy.
Decyzja zostaje przekazana unijnej instytucji dominującej, unijnej dominującej finansowej spółce holdingowej lub unijnej dominującej finansowej spółce holdingowej o działalności mieszanej oraz pozostałym właściwym organom przez organ sprawujący nadzór skonsolidowany.
Jeżeli po upływie terminu sześciu miesięcy którykolwiek z zainteresowanych właściwych organów skierował sprawę do EUNB zgodnie z art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, organ sprawujący nadzór skonsolidowany odracza podjęcie decyzji w sprawie ust. 1 lit. a) niniejszego artykułu w oczekiwaniu na decyzję, którą EUNB może podjąć zgodnie z art. 19 ust. 3 tego rozporządzenia w sprawie jego decyzji, oraz podejmuje decyzję zgodną z decyzją EUNB. Okres sześciu miesięcy uznaje się za okres postępowania pojednawczego w rozumieniu tego rozporządzenia. EUNB podejmuje decyzję w terminie 1 miesiąca. Sprawy nie kieruje się do EUNB po upływie wspomnianego terminu sześciu miesięcy ani po podjęciu wspólnej decyzji.
5. Jeżeli właściwe organy nie wydadzą wspólnej decyzji w terminie sześciu miesięcy, właściwy organ odpowiedzialny za nadzór nad daną jednostką zależną na zasadzie indywidualnej podejmuje własną decyzję w sprawie ust. 1 lit. b).
Decyzja zostaje przedstawiona w dokumencie zawierającym w pełni uzasadnioną decyzję i uwzględnia opinie i zastrzeżenia pozostałych właściwych organów wyrażone w terminie sześciu miesięcy.
Decyzja zostaje przekazana organowi sprawującemu nadzór skonsolidowany, który informuje unijną instytucję dominującą, unijną dominującą finansową spółkę holdingową lub unijną dominującą finansową spółkę holdingową o działalności mieszanej.
Jeżeli po upływie terminu sześciu miesięcy organ sprawujący nadzór skonsolidowany skieruje sprawę do EUNB zgodnie z art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, właściwy organ odpowiedzialny za nadzór nad daną jednostką zależną na zasadzie indywidualnej odracza podjęcie decyzji w sprawie ust. 1 lit. b) niniejszego artykułu w oczekiwaniu na decyzję, którą EUNB może podjąć zgodnie z art. 19 ust. 3 tego rozporządzenia w sprawie jego decyzji, oraz podejmuje decyzję zgodną z decyzją EUNB. Okres sześciu miesięcy uznaje się za okres postępowania pojednawczego w rozumieniu tego rozporządzenia. EUNB podejmuje decyzję w terminie 1 miesiąca. Sprawy nie kieruje się do EUNB po upływie wspomnianego terminu sześciu miesięcy ani po podjęciu wspólnej decyzji.
6. Jeżeli unijna instytucja dominująca oraz jej jednostki zależne, jednostki zależne unijnej dominującej finansowej spółki holdingowej lub unijnej dominującej finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej korzystają w sposób jednolity z metody zaawansowanego pomiaru, o której mowa w art. 312 ust. 2, lub metody IRB, o której mowa w art. 138, właściwe organy zezwalają na spełnienie kryteriów kwalifikujących określonych, odpowiednio, w art. 321 i 322 lub w części trzeciej tytuł II rozdział 3 sekcja 6 przez instytucję dominującą wraz z jej jednostkami zależnymi w sposób zgodny ze strukturą grupy oraz stosowanymi przez nią systemami, procedurami i metodami zarządzania ryzykiem.
7. Decyzje, o których mowa w ust. 2, 4 i 5 uznaje się za ostateczne; są one stosowane przez właściwe organy w zainteresowanych państwach członkowskich.
8. EUNB opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych w celu określenia procedury wspólnego podejmowania decyzji, o której mowa w ust. 1 lit. a), w odniesieniu do wniosków o udzielenie zezwoleń, o których mowa w art. 143 ust. 1, art. 151 ust. 4 i 9, art. 283, art. 312 ust. 2 i art. 363, w celu usprawnienia procesu wspólnego podejmowania decyzji.
EUNB przedstawi Komisji projekt tych wykonawczych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 21
Wspólne decyzje w sprawie poziomu stosowania wymogów dotyczących płynności
1. Po złożeniu wniosku przez unijną instytucję dominującą lub unijną dominującą finansową spółkę holdingową lub unijną dominującą finansową spółkę holdingową o działalności mieszanej lub podlegającą subkonsolidacji jednostkę zależną unijnej instytucji dominującej lub unijnej dominującej finansowej spółki holdingowej lub unijnej dominującej finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej organ sprawujący nadzór skonsolidowany oraz właściwe organy odpowiedzialne za nadzór nad jednostkami zależnymi unijnej instytucji dominującej lub unijnej dominującej finansowej spółki holdingowej lub unijnej dominującej finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej z państwa członkowskiego dokładają wszelkich starań, aby podjąć wspólną decyzję co do tego, czy spełnione są warunki określone w art. 8 ust. 1 lit. a)–d), oraz w sprawie określenia wydzielonej podgrupy płynnościowej do celów stosowania przepisów art. 8.
Wspólną decyzję podejmuje się w terminie sześciu miesięcy od przedstawienia przez organ sprawujący nadzór skonsolidowany sprawozdania określającego wydzielone podgrupy płynnościowe na podstawie kryteriów ustanowionych w art. 8. Jeżeli porozumienie nie zostanie osiągnięte w terminie sześciu miesięcy, organ sprawujący nadzór skonsolidowany konsultuje się z EUNB na wniosek któregokolwiek z pozostałych zainteresowanych właściwych organów. Organ sprawujący nadzór skonsolidowany może skonsultować się z EUNB z własnej inicjatywy.
Wspólna decyzja może również nakładać ograniczenia w odniesieniu do lokalizacji oraz własności aktywów płynnych, a także ustanowić wymogi w zakresie minimalnych kwot aktywów płynnych, jakie muszą posiadać instytucje wyłączone z zakresu stosowania części szóstej.
Wspólna decyzja zostaje przedstawiona w dokumencie zawierającym w pełni uzasadnioną decyzję, który zostaje przekazany instytucji dominującej w ramach podgrupy płynnościowej przez organ sprawujący nadzór skonsolidowany.
2. Jeżeli wspólna decyzja nie zostanie podjęta w terminie sześciu miesięcy, każdy właściwy organ odpowiedzialny za nadzór indywidualny podejmuje samodzielną decyzję.
Każdy właściwy organ może jednak w terminie sześciu miesięcy skonsultować się z EUNB w kwestii tego, czy warunki określone w art. 8 ust. 1 lit. a)–d) zostały spełnione. W takim przypadku EUNB może przeprowadzić niewiążącą mediację zgodnie z art. 31 lit. c) rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, a wszystkie zainteresowane właściwe organy odraczają podjęcie swoich decyzji do momentu zakończenia niewiążącej mediacji. Jeżeli w trakcie prowadzonej mediacji właściwe organy nie osiągną porozumienia w terminie 3 miesięcy, każdy właściwy organ odpowiedzialny za nadzór indywidualny podejmuje samodzielną decyzję, z uwzględnieniem proporcjonalności korzyści i ryzyka na poziomie państwa członkowskiego instytucji dominującej oraz proporcjonalności korzyści i ryzyka na poziomie państwa członkowskiego jednostki zależnej. Sprawy nie kieruje się do EUNB po upływie wspomnianego terminu sześciu miesięcy ani po podjęciu wspólnej decyzji.
Wspólna decyzja, o której mowa w ust. 1, oraz decyzje, o których mowa w akapicie drugim niniejszego ustępu, są wiążące.
3. Każdy odpowiedni właściwy organ może również w terminie tych sześciu miesięcy skonsultować się z EUNB w przypadku różnicy zdań co do warunków określonych w art. 8 ust. 3 lit. a)–d). W takim przypadku EUNB może przeprowadzić niewiążącą mediację zgodnie z art. 31 lit. c) rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, a wszystkie zainteresowane właściwe organy odraczają wówczas podjęcie decyzji do momentu zakończenia niewiążącej mediacji. Jeżeli w trakcie prowadzonej mediacji właściwe organy nie osiągną porozumienia w terminie 3 miesięcy, każdy właściwy organ odpowiedzialny za nadzór indywidualny podejmuje samodzielną decyzję.
Artykuł 22
Subkonsolidacja w przypadku jednostek w państwach trzecich
Instytucje zależne stosują wymogi określone w art. 89–91 oraz w części trzeciej i piątej na podstawie swojej sytuacji subskonsolidowanej, jeżeli instytucje te lub jednostka dominująca będąca finansową spółką holdingową lub finansową spółką holdingową o działalności mieszanej mają jako jednostkę zależną w państwie trzecim instytucję lub instytucję finansową lub posiadają udziały kapitałowe w takim przedsiębiorstwie.
Artykuł 23
Przedsiębiorstwa w państwach trzecich
Do celów prowadzenia nadzoru na zasadzie skonsolidowanej zgodnie z przepisami niniejszego rozdziału terminy „firma inwestycyjna”, „instytucja kredytowa”, „instytucja finansowa” oraz „instytucja” obejmują również przedsiębiorstwa mające swoją siedzibę w państwach trzecich, które jeżeli miałyby swoją siedzibę w Unii, byłyby objęte definicjami tych terminów zawartymi w art. 4. Termin „instytucja” obejmuje również przedsiębiorstwa z siedzibą w państwach trzecich, które jeżeli miałyby swoją siedzibę w Unii, byłyby objęte definicjami terminów „instytucja kredytowa” lub „firma inwestycyjna”.
Artykuł 24
Wycena aktywów i pozycji pozabilansowych
1. Wyceny aktywów i pozycji pozabilansowych dokonuje się zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości.
2. W drodze odstępstwa od ust. 1 właściwe organy mogą wymagać, by instytucje dokonywały wyceny aktywów i pozycji pozabilansowych oraz określały fundusze własne zgodnie z międzynarodowymi standardami rachunkowości stosownie do przepisów rozporządzenia (WE) nr 1606/2002.
CZĘŚĆ DRUGA
FUNDUSZE WŁASNE
TYTUŁ I
SKŁADNIKI FUNDUSZY WŁASNYCH
ROZDZIAŁ 1
Kapitał Tier I
Artykuł 25
Kapitał Tier I
Na kapitał Tier I instytucji składa się suma kapitału podstawowego Tier I i kapitału dodatkowego Tier I instytucji.
ROZDZIAŁ 2
Kapitał podstawowy Tier I
Artykuł 26
Pozycje kapitału podstawowego Tier I
1. Pozycje kapitału podstawowego Tier I instytucji składają się z następujących elementów:
a) |
instrumentów kapitałowych, o ile spełnione zostały warunki określone w art. 28, lub w stosownych przypadkach, w art. 29; |
b) |
ażio emisyjnych związanych z instrumentami, o których mowa w lit. a); |
c) |
zysków zatrzymanych; |
d) |
skumulowanych innych całkowitych dochodów; |
e) |
kapitału rezerwowego; |
f) |
funduszy ogólnego ryzyka bankowego. |
Pozycje, o których mowa w lit. c)–f), uznaje się za kapitał podstawowy Tier I wyłącznie wtedy, gdy dana instytucja ma możliwość nieograniczonego i niezwłocznego wykorzystania ich do pokrycia ryzyk lub strat, gdy tylko one wystąpią.
2. Do celów ust. 1 lit. c) instytucje mogą włączyć zyski z bieżącego okresu lub zyski roczne do kapitału podstawowego Tier I przed podjęciem przez instytucję formalnej decyzji potwierdzającej ostateczny wynik finansowy instytucji w danym roku wyłącznie po uzyskaniu uprzedniego zezwolenia właściwego organu. Właściwy organ udziela zezwolenia, jeżeli spełnione są następujące warunki:
a) |
zyski te zostały zweryfikowane przez niezależne od danej instytucji osoby odpowiedzialne za badanie sprawozdań finansowych tej instytucji; |
b) |
instytucja wykazała w sposób zadowalający właściwy organ, że kwota tych zysków została pomniejszona o wszelkie możliwe do przewidzenia obciążenia lub dywidendy. |
Weryfikacja zysków z bieżącego okresu lub zysków rocznych instytucji musi zapewniać odpowiedni poziom gwarancji, że zyski te zostały ocenione zgodnie z zasadami ustanowionymi w mających zastosowanie standardach rachunkowości.
3. Właściwe organy oceniają, czy emisje instrumentów w kapitale podstawowym Tier I spełniają kryteria określone w art. 28, lub w stosownych przypadkach, w art. 27. W odniesieniu do emisji, które mają miejsce po 31 grudnia 2014, instytucje klasyfikują instrumenty kapitałowe jako instrumenty w kapitale podstawowym Tier I dopiero po uzyskaniu zezwolenia od właściwych organów, które mogą konsultować się z EUNB.
W przypadku instrumentów kapitałowych, z wyjątkiem pomocy państwa, których klasyfikacja jako uznanych instrumentów w kapitale podstawowym Tier I została zatwierdzona przez właściwy organ, ale gdy zdaniem EUNB ustalenie, czy kryteria określone w art. 28, lub w stosownych przypadkach, w art. 27, zostały spełnione, jest bardzo skomplikowane, właściwe organy przedstawiają EUNB swoje uzasadnienie.
Na podstawie informacji otrzymanych od każdego właściwego organu EUNB sporządza, prowadzi i publikuje wykaz wszystkich form instrumentów kapitałowych w każdym państwie członkowskim, które kwalifikują się jako instrumenty w kapitale podstawowym Tier I. EUNB po raz pierwszy sporządzi ten wykaz i opublikuje go w terminie do 1 lutego 2015.
Po zakończeniu procesu przeglądu przewidzianego w art. 80 i w przypadku gdy istnieją istotne dowody na to, że instrumenty te nie spełniają kryteriów określonych w art. 28, lub w stosownych przypadkach, w art. 27, EUNB może, w odpowiednich przypadkach, podjąć decyzję o wykreśleniu z wykazu instrumentów kapitałowych, które nie stanowią pomocy państwa, wyemitowanych po 31 grudnia 2014; może również podać ten fakt do wiadomości publicznej.
4. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania znaczenia terminu „możliwy do przewidzenia” na potrzeby ustalenia, czy odliczone zostały wszelkie możliwe do przewidzenia obciążenia lub dywidendy.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie 1 lutego 2015.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 27
Instrumenty kapitałowe towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielni, instytucji oszczędnościowych lub podobnych instytucji stanowiące pozycje kapitału podstawowego Tier I
1. Pozycje kapitału podstawowego Tier I obejmują wszelkie instrumenty kapitałowe wyemitowane przez instytucję zgodnie z postanowieniami jej statutu, o ile spełnione są następujące warunki:
a) |
instytucja należy do rodzaju określonego zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym, a właściwe organy uznają ją za kwalifikującą się jako dowolny z następujących podmiotów:
|
b) |
w stosownych przypadkach spełnione są warunki określone w art. 28, lub w stosownych przypadkach, w art. 29. |
Te towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielnie lub instytucje oszczędnościowe uznane jako takie na mocy mającego zastosowanie prawa krajowego przed dniem 31 grudnia 2012 r. nadal klasyfikuje się jako takie do celów przepisów niniejszej części, pod warunkiem że wciąż spełniają one warunki, które zdecydowały o ich uznaniu.
2. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia warunków, zgodnie z którymi właściwe organy mogą uznać, że dany rodzaj przedsiębiorstwa uznawany na mocy mającego zastosowanie prawa krajowego kwalifikuje się jako towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielnia, instytucja oszczędnościowa lub podobna instytucja do celów niniejszej części.
EUNB przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do 1 lutego 2015.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 28
Instrumenty w kapitale podstawowym Tier I
1. Instrumenty kapitałowe kwalifikują się jako instrumenty w kapitale podstawowym Tier I wyłącznie wtedy, gdy spełnione są wszystkie wskazane poniżej warunki:
a) |
instrumenty są emitowane bezpośrednio przez instytucję po wcześniejszym wydaniu zgody przez właścicieli instytucji lub, jeżeli jest to dozwolone na mocy mającego zastosowanie prawa krajowego, przez organ zarządzający instytucji; |
b) |
instrumenty są opłacone, a ich zakup nie jest finansowany bezpośrednio ani pośrednio przez instytucję; |
c) |
instrumenty spełniają wszystkie przedstawione poniżej warunki związane z ich klasyfikacją:
|
d) |
instrumenty zostały wyraźnie i oddzielnie ujawnione w bilansie w sprawozdaniu finansowym instytucji; |
e) |
instrumenty są wieczyste; |
f) |
kwota główna instrumentów nie może zostać zmniejszona ani spłacona, z wyjątkiem wymienionych poniżej przypadków:
|
g) |
przepisy regulujące dane instrumenty nie wskazują bezpośrednio ani pośrednio, że kwota główna instrumentów będzie lub może zostać zmniejszona lub spłacona w innych okolicznościach niż podczas likwidacji instytucji, a instytucja nie ogłasza sama takiej informacji przed emisją instrumentów lub w momencie ich emisji, z wyjątkiem instrumentów, o których mowa w art. 27, w przypadku których instytucja, zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym, nie może odmówić ich wykupu; |
h) |
instrumenty spełniają następujące warunki w zakresie wypłat zysków:
|
i) |
w porównaniu z wszystkimi instrumentami kapitałowymi wyemitowanymi przez instytucję dane instrumenty absorbują pierwszą i proporcjonalnie największą część występujących strat, a każdy z instrumentów absorbuje straty w takim samym stopniu, jak wszystkie pozostałe instrumenty w kapitale podstawowym Tier I; |
j) |
w przypadku niewypłacalności lub likwidacji instytucji instrumenty mają niższy stopień uprzywilejowania niż wszystkie inne roszczenia; |
k) |
instrumenty upoważniają ich posiadaczy do należności z tytułu rezydualnych aktywów instytucji, których wartość w przypadku likwidacji instytucji i po spłaceniu wszystkich należności uprzywilejowanych jest proporcjonalna do kwoty takich wyemitowanych instrumentów i nie można wyznaczyć jej stałego poziomu lub górnego pułapu; nie dotyczy to jednak instrumentów kapitałowych, o których mowa w art. 27; |
l) |
instrumenty nie są zabezpieczone ani objęte gwarancją, która zwiększa stopień uprzywilejowania należności, przez dowolną z następujących jednostek:
|
m) |
instrumenty nie podlegają żadnym porozumieniom, umownym lub innego rodzaju, które zwiększają stopień uprzywilejowania należności z tytułu instrumentów w przypadku niewypłacalności lub likwidacji. |
Warunek określony w akapicie pierwszym lit. j) uznaje się za spełniony, niezależnie od tego, czy instrumenty są ujęte w instrumentach dodatkowych w Tier I lub instrumentach w Tier II na mocy art. 484 ust. 3, pod warunkiem że charakteryzują się one równym stopniem uprzywilejowania.
2. Warunki określone w ust. 1 lit. i) uznaje się za spełnione niezależnie od odpisu trwale obniżającego wartość kwoty głównej instrumentów dodatkowych w Tier I lub instrumentów w Tier II.
Warunek określony w ust. 1 lit. f) uznaje się za spełniony, niezależnie od obniżenia kwoty głównej danego instrumentu kapitałowego w ramach procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji lub wskutek odpisu aktualizującego wartość instrumentów kapitałowych wymaganego przez organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji odpowiedzialny za daną instytucję.
Warunek określony w ust. 1 lit. g) uznaje się za spełniony, niezależnie od przepisów regulujących dany instrument kapitałowy wskazujących bezpośrednio lub pośrednio, że kwota główna danego instrumentu zostanie lub może zostać obniżona w ramach procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji lub wskutek odpisu aktualizującego wartość instrumentów kapitałowych wymaganego przez organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji odpowiedzialny za daną instytucję.
3. Warunek określony w ust. 1 lit. h) ppkt (iii) uznaje się za spełniony, niezależnie od instrumentu, z którego wypłaca się wielokrotność dywidendy, pod warunkiem że taka wielokrotność dywidendy nie będzie oznaczać wypłaty zysków powodującej nieproporcjonalny odpływ funduszy własnych.
4. Do celów ust. 1 lit. h) ppkt (i) zróżnicowana wypłata zysków odzwierciedla wyłącznie zróżnicowane prawa głosu. W tym względzie wyższe wypłaty zysków mają zastosowanie wyłącznie do instrumentów w kapitale podstawowym Tier I z mniejszą liczbą praw głosu lub bez takich praw.
5. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia:
a) |
mającej zastosowanie formy i charakteru pośredniego finansowania instrumentów funduszy własnych; |
b) |
czy i kiedy wielokrotna wypłata zysków mogłaby stanowić nieproporcjonalny odpływ funduszy własnych; |
c) |
definicji preferencyjnej wypłaty zysków; |
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do 1 lutego 2015.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 29
Instrumenty kapitałowe emitowane przez towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielnie, instytucje oszczędnościowe i podobne instytucje
1. Instrumenty kapitałowe emitowane przez towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielnie, instytucje oszczędnościowe i podobne instytucje kwalifikują się jako instrumenty w kapitale podstawowym Tier I wyłącznie wtedy, gdy spełnione są warunki określone w art. 28, z uwzględnieniem zmian wynikających z zastosowania niniejszego artykułu.
2. Wykup instrumentów kapitałowych spełnia następujące warunki:
a) |
instytucja może odmówić wykupu instrumentów, chyba że takie działanie jest zabronione na mocy mającego zastosowanie prawa krajowego; |
b) |
w przypadku gdy odmowa wykupu instrumentów przez instytucję jest zabroniona na mocy mającego zastosowanie prawa krajowego, przepisy regulujące dane instrumenty dają instytucji możliwość ograniczenia wykupu; |
c) |
odmowa wykupu instrumentów lub, w stosownych przypadkach, ograniczenie wykupu instrumentów, nie może stanowić przypadku niewykonania zobowiązania przez instytucję. |
3. Instrumenty kapitałowe mogą przewidywać górny pułap lub ograniczenie maksymalnego poziomu wypłaty zysków wyłącznie w przypadku, gdy taki górny pułap lub ograniczenie zostały ustanowione zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym lub statutem danej instytucji.
4. Jeżeli w przypadku niewypłacalności lub likwidacji instytucji instrumenty kapitałowe zapewniają ich posiadaczowi prawa do jej kapitałów, które są ograniczone do wartości nominalnej danych instrumentów, ograniczenie to stosuje się w takim samym stopniu wobec posiadaczy wszystkich innych wyemitowanych przez tę instytucję instrumentów w kapitale podstawowym Tier I.
Warunek ustanowiony w akapicie pierwszym pozostaje bez uszczerbku dla możliwości zaliczenia przez towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielnię, instytucję oszczędnościową lub podobną instytucję do instrumentów kapitału podstawowego Tier I, które nie przyznają praw głosu posiadaczowi tych instrumentów i które spełniają wszystkie poniższe warunki:
a) |
w przypadku niewypłacalności lub likwidacji danej instytucji roszczenie posiadaczy instrumentów nieprzyznających praw głosu jest proporcjonalne do udziału, jaki w ogóle instrumentów w kapitale podstawowym Tier I stanowią te instrumenty nieprzyznające praw głosu; |
b) |
instrumenty te na innej podstawie kwalifikują się do instrumentów w kapitale podstawowym Tier I. |
5. Jeżeli w przypadku niewypłacalności lub likwidacji instytucji instrumenty kapitałowe uprawniają ich posiadaczy do roszczeń wobec aktywów instytucji, których wysokość jest ustalona lub podlega górnemu pułapowi, ograniczenie to stosuje się w takim samym stopniu w odniesieniu do wszystkich posiadaczy wszystkich wyemitowanych przez instytucję instrumentów w kapitale podstawowym Tier I.
6. EUNB opracowuje projekt regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia charakteru ograniczeń wykupu koniecznych, w przypadku gdy na mocy mającego zastosowanie prawa krajowego instytucja nie może odmówić wykupu instrumentów funduszy własnych.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do 1 lutego 2015.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 30
Konsekwencje zaprzestania spełniania warunków obowiązujących w odniesieniu do instrumentów w kapitale podstawowym Tier I
W przypadku instrumentu w kapitale podstawowym Tier 1, jeżeli warunki określone w art. 28, lub w stosownych przypadkach, w art. 29, przestaną być spełniane, zastosowanie ma, co następuje:
a) |
dany instrument natychmiast przestaje się kwalifikować jako instrument w kapitale podstawowym Tier I; |
b) |
ażio emisyjne związane z tym instrumentem natychmiast przestaje się kwalifikować jako pozycje kapitału podstawowego Tier I. |
Artykuł 31
Instrumenty kapitałowe subskrybowane przez organy publiczne w sytuacjach nadzwyczajnych
1. W sytuacjach nadzwyczajnych właściwe organy mogą zezwolić instytucjom na ujęcie w kapitale podstawowym Tier I instrumentów kapitałowych, które spełniają co najmniej warunki określone w art. 28 ust. 1 lit. b)–e), gdy spełnione są wszystkie następujące warunki:
a) |
instrumenty kapitałowe wyemitowano przed 1 stycznia 2014; |
b) |
instrumenty kapitałowe zostały przez Komisję uznane za pomoc państwa; |
c) |
instrumenty kapitałowe wyemitowano w kontekście środków dokapitalizowujących zgodnie z zasadami pomocy państwa obowiązującymi w danym momencie; |
d) |
instrumenty kapitałowe są w całości subskrybowane i posiadane przez państwo lub odpowiedni organ publiczny lub podmiot publiczny; |
e) |
instrumenty kapitałowe są w stanie absorbować straty; |
f) |
z wyjątkiem instrumentów kapitałowych, o których mowa w art. 27, w przypadku likwidacji, te instrumenty kapitałowe upoważniają ich posiadaczy do należności z tytułu rezydualnych aktywów instytucji po spłaceniu wszystkich należności uprzywilejowanych; |
g) |
istnieją odpowiednie mechanizmy wycofania się państwa lub, w stosownych przypadkach, odpowiedniego organu publicznego lub podmiotu publicznego; |
h) |
właściwy organ udzielił uprzedniego zezwolenia i opublikował swoją decyzję wraz z jej wyjaśnieniem. |
2. Do celów niniejszego rozporządzenia EUNB, na uzasadniony wniosek odpowiedniego właściwego organu i we współpracy z nim, uznaje instrumenty kapitałowe, o których mowa w ust. 1, za równoważne z instrumentami w kapitale podstawowym Tier I.
Artykuł 32
Aktywa sekurytyzowane
1. Instytucja wyłącza z elementów swoich funduszy własnych każdy wzrost wartości jej kapitału własnego, zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości, związany z aktywami sekurytyzowanymi, w tym:
a) |
wzrost związany z przyszłymi przychodami z tytułu marż będących źródłem zysku ze sprzedaży dla instytucji; |
b) |
w przypadku gdy instytucja jest jednostką inicjującą sekurytyzację, zyski netto z kapitalizacji przyszłych przychodów z aktywów sekurytyzowanych stanowiące wsparcie jakości kredytowej dla pozycji sekurytyzacyjnych. |
2. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu dalszego doprecyzowania pojęcia „zysku ze sprzedaży”, o którym mowa w ust. 1 lit. a).
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie 1 lutego 2015.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 33
Instrumenty zabezpieczające przepływy pieniężne oraz zmiany wartości zobowiązań własnych
1. Instytucje nie włączają następujących pozycji do żadnego elementu funduszy własnych:
a) |
rezerw odzwierciedlających wartość godziwą związanych z zyskami lub stratami z tytułu instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne z tytułu instrumentów finansowych, które nie zostały wycenione według wartości godziwej, w tym przewidywanych przepływów pieniężnych; |
b) |
zysków lub strat z tytułu zobowiązań instytucji, wycenionych według wartości godziwej, które wynikają ze zmian zdolności kredytowej instytucji; |
c) |
wszystkich zysków i strat wartości godziwej wynikających z własnego ryzyka kredytowego instytucji związanego z instrumentami pochodnymi będącymi zobowiązaniami. |
2. Do celów ust. 1 lit. c) instytucje nie kompensują zysków i strat wartości godziwej wynikających z własnego ryzyka kredytowego instytucji podobnymi zyskami i stratami z tytułu swojego ryzyka kredytowego kontrahenta.
3. Bez uszczerbku dla ust. 1 lit. b) instytucje mogą włączyć do funduszy własnych kwotę zysków i strat z tytułu swoich zobowiązań, w przypadku gdy spełnione są wszystkie poniższe warunki:
a) |
zobowiązania te mają postać obligacji, o których mowa w art. 52 ust. 4 dyrektywy 2009/65/WE; |
b) |
zmiany wartości aktywów i zobowiązań instytucji wynikają z takich samych zmian zdolności kredytowej danej instytucji; |
c) |
istnieje bliska odpowiedniość między wartością obligacji, o których mowa w lit. a), a wartością aktywów instytucji; |
d) |
możliwy jest wykup kredytów hipotecznych poprzez odkupienie obligacji finansujących kredyty hipoteczne według wartości rynkowej lub nominalnej. |
4. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia, czym jest bliska odpowiedniość między wartością obligacji a wartością aktywów instytucji, o czym mowa w ust. 3 lit. c).
EUNB przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do 30 września 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 34
Dodatkowe korekty wartości
Przy obliczaniu kwoty swoich funduszy własnych instytucje stosują wymogi art. 105 w odniesieniu do wszystkich swoich aktywów wycenianych według wartości godziwej oraz odliczają kwotę wszelkich niezbędnych dodatkowych korekt wartości od kapitału podstawowego Tier I.
Artykuł 35
Niezrealizowane zyski i straty wyceniane według wartości godziwej
Instytucje nie dokonują korekt w celu usunięcia ze swoich funduszy własnych niezrealizowanych zysków lub strat z tytułu posiadanych aktywów lub zobowiązań wycenianych według wartości godziwej, z wyjątkiem pozycji, o których mowa w art. 33.
Artykuł 36
Odliczenia od pozycji kapitału podstawowego Tier I
1. Instytucje odliczają od pozycji kapitału podstawowego Tier I następujące pozycje:
a) |
straty za bieżący rok obrachunkowy; |
b) |
wartości niematerialne i prawne; |
c) |
aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oparte na przyszłej rentowności; |
d) |
w przypadku instytucji obliczających kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem metodą wewnętrznych ratingów (metoda IRB) – kwoty ujemne będące wynikiem obliczeń kwot oczekiwanej straty, o których mowa w art. 158 i 159; |
e) |
aktywa funduszu emerytalnego ze zdefiniowanymi świadczeniami ujęte w bilansie instytucji; |
f) |
posiadane przez instytucję bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach własnych w kapitale podstawowym Tier I, w tym instrumenty własne w kapitale podstawowym Tier I, do których zakupu instytucja jest faktycznie lub warunkowo zobowiązana na mocy istniejącego zobowiązania umownego; |
g) |
bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli podmioty te mają z instytucją krzyżowe powiązanie kapitałowe, uznane przez właściwy organ za mające na celu sztuczne zawyżanie funduszy własnych instytucji; |
h) |
mającą zastosowanie wartość posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty; |
i) |
mającą zastosowanie wartość posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja dokonała znacznej inwestycji w te podmioty; |
j) |
kwotę pozycji, którą należy odliczyć od pozycji dodatkowych w Tier I na podstawie art. 56 i która przekracza wartość kapitału dodatkowego Tier I instytucji; |
k) |
kwotę ekspozycji następujących pozycji kwalifikujących się do wagi ryzyka równej 1 250 %, gdy instytucja odlicza tę kwotę ekspozycji od kwoty pozycji kapitału podstawowego Tier I jako rozwiązanie alternatywne wobec stosowania wagi ryzyka równej 1 250 %:
|
l) |
wszelkie obciążenia podatkowe związane z pozycjami kapitału podstawowego Tier I dające się przewidzieć w chwili wyliczania tego kapitału, z wyjątkiem przypadków, w których instytucja odpowiednio koryguje kwotę pozycji kapitału podstawowego Tier I, o ile takie obciążenia podatkowe obniżają kwotę, którą można maksymalnie wykorzystać w celu pokrycia ryzyk lub strat. |
2. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania stosowania odliczeń, o których mowa w ust. 1 lit. a), c), e), f), h), i) oraz l) niniejszego artykułu, oraz związanych z tym odliczeń, o których mowa w art. 56 lit. a), c), d) i f) oraz w art. 66 lit. a), c) i d).
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do 1 lutego 2015.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
3. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania rodzajów instrumentów kapitałowych instytucji finansowych oraz – w porozumieniu z Europejskim Urzędem Nadzoru (Europejskim Urzędem Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych) (EUNUiPPE) utworzonym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1094/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. (26) – zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji z państwa trzeciego, a także przedsiębiorstw wyłączonych z zakresu stosowania dyrektywy 2009/138/WE zgodnie z art. 4 tej dyrektywy, których wartość odlicza się od następujących składników funduszy własnych:
a) |
pozycji kapitału podstawowego Tier I; |
b) |
pozycji dodatkowych w Tier I; |
c) |
pozycji w Tier II. |
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do 1 lutego 2015.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 37
Odliczanie wartości niematerialnych i prawnych
Instytucje określają kwotę wartości niematerialnych i prawnych, którą należy odliczyć zgodnie z następującymi zasadami:
a) |
odliczaną kwotę pomniejsza się o kwotę powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego, która byłaby rozwiązana w przypadku utraty wartości składnika aktywów w postaci wartości niematerialnych i prawnych lub wyłączenia zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości; |
b) |
odliczana kwota zawiera wartość firmy uwzględnioną w wycenie znacznych inwestycji instytucji. |
Artykuł 38
Odliczanie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności
1. Instytucje określają kwotę aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności, którą należy odliczyć zgodnie z niniejszym artykułem.
2. Z wyjątkiem przypadków, w których spełnione są warunki określone w ust. 3, kwotę aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności oblicza się, nie pomniejszając jej o kwotę powiązanych rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego instytucji.
3. Kwota aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności może być pomniejszona o kwotę powiązanych rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego instytucji, pod warunkiem że spełnione są następujące warunki:
a) |
jednostka posiada prawnie możliwe do wyegzekwowania prawo na mocy mającego zastosowanie prawa krajowego do kompensowania tych bieżących należności podatkowych bieżącymi zobowiązaniami podatkowymi; |
b) |
te aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego dotyczą podatków nałożonych przez ten sam organ podatkowy i na tę samą podlegającą opodatkowaniu jednostkę. |
4. Powiązane rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego instytucji wykorzystywane do celów określonych w ust. 3 nie mogą obejmować rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego, o które pomniejsza się kwotę wartości niematerialnych i prawnych, ani odliczanych obowiązkowo aktywów funduszu emerytalnego ze zdefiniowanymi świadczeniami.
5. Kwotę powiązanych rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego, o których mowa w ust. 4, przyporządkowuje się do:
a) |
aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności i wynikających z różnic przejściowych, które to aktywa nie podlegają odliczeniu zgodnie z art. 48 ust. 1; |
b) |
wszystkich pozostałych aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności. |
Instytucje przyporządkowują powiązane rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego na podstawie proporcjonalnego udziału pozycji, o których mowa w lit. a) i b), w składzie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności.
Artykuł 39
Nadpłaty podatku, straty podatkowe przeniesione na poprzednie lata oraz aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego nieoparte na przyszłej rentowności
1. Poniższych pozycji nie odlicza się od kwoty funduszy własnych i podlegają one wadze ryzyka zgodnie z przepisami części trzeciej tytuł II rozdziały 2 lub 3, stosownie do przypadku:
a) |
nadpłaty podatku dokonane przez instytucję za bieżący rok; |
b) |
bieżące straty podatkowe instytucji przeniesione na poprzednie lata, stanowiące podstawę do roszczenia wobec rządu centralnego, samorządu regionalnego lub lokalnego organu podatkowego bądź należności od nich; |
2. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego nieoparte na przyszłej rentowności ograniczają się do aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynikających z różnic przejściowych, jeżeli spełnione są wszystkie poniższe warunki:
a) |
są one bezzwłocznie, automatycznie i obowiązkowo zastępowane ulgą podatkową w przypadku, gdy instytucja zgłasza stratę, kiedy jej roczne sprawozdanie finansowe jest formalnie zatwierdzone, lub w przypadku likwidacji lub w przypadku niewypłacalności instytucji; |
b) |
na mocy mającego zastosowanie krajowego prawa podatkowego instytucja jest w stanie odliczyć ulgę podatkową, o której mowa w lit. a), od wszelkich zobowiązań podatkowych tej instytucji lub dowolnego innego przedsiębiorstwa uwzględnionego w tej samej konsolidacji co instytucja do celów podatkowych na mocy tego prawa lub dowolnego innego przedsiębiorstwa objętego nadzorem na zasadzie skonsolidowanej zgodnie z przepisami części pierwszej tytuł II rozdział 2; |
c) |
w przypadku gdy kwota ulg podatkowych, o których mowa w lit. b), przekracza kwotę zobowiązań podatkowych, o których mowa w tej literze, każda taka nadwyżka jest bezzwłocznie zastępowana bezpośrednim roszczeniem wobec rządu centralnego państwa członkowskiego, w którym dana instytucja jest zarejestrowana. |
Instytucje stosują wobec aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego wagę ryzyka równą 100 %, jeżeli spełnione są warunki określone w lit. a), b oraz c).
Artykuł 40
Odliczanie kwot ujemnych będących wynikiem obliczenia kwot oczekiwanej straty
Kwoty, która ma być odliczona zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. d), nie pomniejsza się o wzrost poziomu aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności ani o inne dodatkowe skutki podatkowe, jakie mogłyby wystąpić w przypadku wzrostu poziomu rezerw do poziomu oczekiwanych strat, o których mowa w tytule I rozdział 3 sekcja 3.
Artykuł 41
Odliczanie aktywów funduszu emerytalnego ze zdefiniowanymi świadczeniami
1. Do celów art. 36 ust. 1 lit. e) kwotę odliczanych aktywów funduszu emerytalnego ze zdefiniowanymi świadczeniami pomniejsza się o następujące elementy:
a) |
kwotę każdej powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego, która mogłaby zostać rozwiązana w przypadku utraty wartości aktywów lub wyłączenia zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości; |
b) |
kwotę aktywów funduszu emerytalnego ze zdefiniowanymi świadczeniami, z których instytucja może korzystać w sposób nieograniczony, pod warunkiem że wcześniej otrzymała zezwolenie od właściwego organu. Te aktywa, wykorzystywane do pomniejszenia odliczanej kwoty, otrzymują wagę ryzyka zgodnie z przepisami, w stosownych przypadkach, części trzeciej tytuł II rozdziały 2 lub 3. |
2. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia kryteriów, na podstawie których właściwy organ zezwala instytucji na zmniejszenie kwoty aktywów funduszu emerytalnego ze zdefiniowanymi świadczeniami zgodnie z ust. 1 lit. b).
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do 1 lutego 2015.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 42
Odliczanie posiadanych instrumentów własnych w kapitale podstawowym Tier I
Do celów art. 36 ust. 1 lit. f) instytucje obliczają wartość posiadanych instrumentów własnych w kapitale podstawowym Tier I na podstawie pozycji długich brutto, z uwzględnieniem następujących wyjątków:
a) |
instytucje mogą obliczać wartość posiadanych instrumentów własnych w kapitale podstawowym Tier I na podstawie pozycji długiej netto, pod warunkiem że spełnione są oba poniższe warunki:
|
b) |
instytucje określają kwotę odliczenia z tytułu posiadanych bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w postaci indeksowych papierów wartościowych, obliczając ekspozycję bazową z tytułu instrumentów własnych w kapitale podstawowym Tier I objętych tymi indeksami; |
c) |
instytucje mogą kompensować pozycje długie brutto w instrumentach własnych w kapitale podstawowym Tier I związane z posiadanymi indeksowymi papierami wartościowymi względem pozycji krótkich w instrumentach własnych w kapitale podstawowym Tier I związanych z pozycjami krótkimi, których przedmiotem są indeksy bazowe, również jeżeli te pozycje krótkie obejmują ryzyko kontrahenta, pod warunkiem że spełnione są oba poniższe warunki:
|
Artykuł 43
Znaczna inwestycja w podmiot sektora finansowego
Do celów odliczenia znaczna inwestycja instytucji w podmiot sektora finansowego ma miejsce, jeżeli spełniony jest dowolny z poniższych warunków:
a) |
instytucja posiada więcej niż 10 % instrumentów w kapitale podstawowym Tier I wyemitowanych przez ten podmiot; |
b) |
instytucja ma bliskie powiązania z tym podmiotem i posiada instrumenty w kapitale podstawowym Tier I wyemitowane przez ten podmiot; |
c) |
instytucja posiada instrumenty w kapitale podstawowym Tier I wyemitowane przez ten podmiot i podmiot ten nie jest objęty konsolidacją zgodnie z częścią pierwszą tytuł II rozdział 2, ale do celów sprawozdawczości finansowej na podstawie mających zastosowanie standardów rachunkowości jest objęty taką samą konsolidacją rachunkowości jak instytucja. |
Artykuł 44
Odliczanie posiadanych instrumentów w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego oraz w przypadkach, gdy instytucja ma krzyżowe powiązanie kapitałowe służące sztucznemu zawyżaniu funduszy własnych
Instytucje dokonują odliczeń, o których mowa w art. 36 ust. 1 lit. g), h) oraz i), zgodnie z następującymi zasadami:
a) |
wartość posiadanych instrumentów w kapitale podstawowym Tier I oraz innych instrumentów kapitałowych podmiotów sektora finansowego oblicza się na podstawie pozycji długich brutto; |
b) |
do celów odliczenia pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych w Tier I traktuje się jako posiadane instrumenty w kapitale podstawowym Tier I. |
Artykuł 45
Odliczanie posiadanych instrumentów w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego
Instytucje dokonują odliczeń, o których mowa w art. 36 ust. 1 lit. h) oraz i), zgodnie z następującymi zasadami:
a) |
instytucje mogą obliczać posiadane bezpośrednio, pośrednio i syntetycznie instrumenty w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego na podstawie pozycji długiej netto dotyczącej tej samej ekspozycji bazowej, pod warunkiem że spełnione są oba poniższe warunki:
|
b) |
instytucje określają kwotę odliczenia z tytułu posiadanych bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w postaci indeksowych papierów wartościowych, obliczając ekspozycję bazową z tytułu instrumentów kapitałowych podmiotów sektora finansowego objętych tymi indeksami. |
Artykuł 46
Odliczanie udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I w przypadkach, gdy instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w podmiot sektora finansowego
1. Do celów art. 36 ust. 1 lit. h) instytucje obliczają mającą zastosowanie kwotę do odliczenia poprzez pomnożenie wartości, o której mowa w lit. a) niniejszego ustępu, przez współczynnik będący wynikiem obliczenia, o którym mowa w lit. b) niniejszego ustępu:
a) |
kwota łączna, o jaką wartość posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I oraz instrumentach dodatkowych w Tier I i instrumentach w Tier II podmiotów sektora finansowego, w które instytucja nie dokonała znacznej inwestycji, przekracza 10 % kwoty łącznej pozycji kapitału podstawowego Tier I instytucji, obliczonej po zastosowaniu do pozycji kapitału podstawowego Tier I następujących elementów:
|
b) |
kwota posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I wyemitowanych przez te podmioty sektora finansowego, w które dana instytucja nie dokonała znacznej inwestycji, podzielona przez kwotę łączną posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach funduszy własnych tych podmiotów sektora finansowego. |
2. Instytucje wyłączają pozycje z tytułu gwarantowania emisji utrzymywane nie dłużej niż przez pięć dni roboczych z kwoty, o której mowa w ust. 1 lit. a), oraz z obliczenia współczynnika, o którym mowa w ust. 1 lit. b).
3. Kwota do odliczenia na mocy ust. 1 zostaje rozdzielona pomiędzy wszystkie posiadane instrumenty w kapitale podstawowym Tier I. Instytucje określają część posiadanych instrumentów w kapitale podstawowym Tier I, którą odlicza się zgodnie z ust. 1, mnożąc kwotę określoną w lit. a) niniejszego ustępu przez część określoną w lit. b) niniejszego ustępu:
a) |
wartość udziałów kapitałowych, którą należy odliczyć zgodnie z ust. 1; |
b) |
reprezentowana przez każdy posiadany instrument w kapitale podstawowym Tier I część łącznej kwoty posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I wyemitowanych przez podmioty sektora finansowego, w które instytucja ta nie dokonała znacznej inwestycji. |
4. Wartość udziałów kapitałowych określonych w art. 36 ust. 1 lit. h), która wynosi co najwyżej 10 % wartości pozycji kapitału podstawowego Tier I instytucji po zastosowaniu przepisów określonych w ust. 1 lit. a) ppkt (i)–(iii), nie podlega odliczeniu i jest objęta wagą ryzyka mającą zastosowanie, w stosownych przypadkach, zgodnie z częścią trzecią tytuł II rozdziały 2 lub 3 oraz z wymogami określonymi w części trzeciej tytuł IV.
5. Instytucje określają część posiadanych instrumentów funduszy własnych, która podlega ważeniu ryzykiem, poprzez podzielenie kwoty określonej w lit. a) przez kwotę określoną w lit. b):
a) |
wartość udziałów kapitałowych, która musi podlegać ważeniu ryzykiem zgodnie z ust. 4; |
b) |
kwota określona w ppkt (i) podzielona przez kwotę określoną w ppkt (ii):
|
Artykuł 47
Odliczanie posiadanych instrumentów w kapitale podstawowym Tier I w przypadkach, gdy instytucja dokonała znacznej inwestycji w podmiot sektora finansowego
Do celów art. 36 ust. 1 lit. i) mająca zastosowanie kwota odliczana od kwoty pozycji kapitału podstawowego Tier I nie zawiera pozycji z tytułu gwarantowania emisji utrzymywanych nie dłużej niż przez pięć dni roboczych i jest określana zgodnie z art. 44 i 45 oraz przepisami podsekcji 2.
Artykuł 48
Progowe wyłączenia dotyczące odliczeń od pozycji kapitału podstawowego Tier I
1. Dokonując odliczeń wymaganych zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. c) oraz i), instytucje nie muszą odliczać kwot pozycji wymienionych w lit. a) i b) niniejszego ustępu, których łączna wartość nie przekracza kwoty progowej, o której mowa w ust. 2:
a) |
aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności i wynikających z różnic przejściowych, których łączna wartość wynosi co najwyżej 10 % wartości pozycji kapitału podstawowego Tier I instytucji, obliczonej po zastosowaniu następujących przepisów:
|
b) |
jeżeli instytucja dokonała znacznej inwestycji w podmiot sektora finansowego – posiadanych przez tę instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I tych podmiotów, których łączna wartość wynosi co najwyżej 10 % wartości pozycji kapitału podstawowego Tier I instytucji, obliczonej po zastosowaniu następujących przepisów:
|
2. Do celów ust. 1 kwota progowa jest równa kwocie, o której mowa w lit. a) niniejszego ustępu pomnożonej przez wartość procentową, o której mowa w lit. b) niniejszego ustępu:
a) |
pozostała kwota pozycji w kapitale podstawowym Tier I po pełnym zastosowaniu korekt i odliczeń, o których mowa w art. 32-36, oraz bez stosowania progowych wyłączeń określonego w niniejszym artykule; |
b) |
17,65 %. |
3. Do celów ust. 1 instytucja określa część aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego w łącznej kwocie pozycji, której to części nie trzeba odliczać, dzieląc kwotę określoną w lit. a) niniejszego artykułu przez kwotę określoną w lit. b) niniejszego artykułu:
a) |
kwota aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności i wynikających z różnic przejściowych, których łączna wartość wynosi co najwyżej 10 % wartości pozycji kapitału podstawowego Tier I instytucji; |
b) |
suma następujących wartości:
|
Odsetek znaczących inwestycji w łącznej kwocie pozycji, którego nie trzeba odliczać, wynosi jeden minus część, o której mowa w akapicie pierwszym.
4. Kwotom pozycji niepodlegających odliczeniu zgodnie z ust. 1 przypisuje się wagę ryzyka równą 250 %.
Artykuł 49
Wymogi dotyczące odliczeń w przypadku zastosowania konsolidacji, dodatkowego nadzoru lub instytucjonalnych systemów ochrony
1. Do celów obliczania funduszy własnych na zasadzie indywidualnej, na zasadzie subskonsolidowanej i na zasadzie skonsolidowanej, gdy właściwe organy wymagają, by instytucje stosowały metodę 1, 2 lub 3 z załącznika I do dyrektywy 2002/87/WE, lub zezwalają instytucjom na stosowanie tych metod, właściwe organy mogą zezwolić instytucjom na to, by nie odliczały posiadanych instrumentów funduszy własnych podmiotu sektora finansowego, w którym instytucja dominująca, dominująca finansowa spółka holdingowa lub dominująca finansowa spółka holdingowa o działalności mieszanej lub instytucja dokonały znacznej inwestycji, pod warunkiem że spełnione są warunki określone w lit. a)–e) niniejszego ustępu:
a) |
podmiot sektora finansowego jest zakładem ubezpieczeń, zakładem reasekuracji lub ubezpieczeniową spółką holdingową; |
b) |
ten zakład ubezpieczeń, zakład reasekuracji lub ubezpieczeniowa spółka holdingowa są objęte tym samym dodatkowym nadzorem na mocy dyrektywy 2002/87/WE co instytucja dominująca, dominująca finansowa spółka holdingowa lub dominująca finansowa spółka holdingowa o działalności mieszanej lub instytucja, które posiadają dane udziały; |
c) |
instytucja otrzymała uprzednie zezwolenie właściwych organów; |
d) |
przed wydaniem zezwolenia, o którym mowa w lit. c), i w sposób nieustanny, właściwe organy są przekonane, że poziom zintegrowanego zarządzania, zarządzania ryzykiem oraz kontroli wewnętrznej w odniesieniu do podmiotów, które byłyby objęte zakresem konsolidacji w ramach metody 1, 2 lub 3, jest odpowiedni; |
e) |
udziały kapitałowe w podmiocie należą do jednego z następujących podmiotów:
|
Wybraną metodę stosuje się w sposób jednolity przez cały czas.
2. Do celów obliczania funduszy własnych na zasadzie indywidualnej i na zasadzie subskonsolidowanej instytucje podlegające nadzorowi na zasadzie skonsolidowanej zgodnie z przepisami części pierwszej tytuł II rozdział 2 nie odliczają posiadanych instrumentów funduszy własnych wyemitowanych przez podmioty sektora finansowego objęte zakresem nadzoru skonsolidowanego, chyba że – w konkretnym celu, zwłaszcza na potrzeby strukturalnego rozdzielenia działań z zakresu bankowości oraz na potrzeby planowania działań dotyczących restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji – właściwe organy określą takie odliczenia.
Zastosowanie podejścia, o którym mowa w akapicie pierwszym, nie może pociągać za sobą nieproporcjonalnych niekorzystnych skutków dla całości lub części systemu finansowego innych państw członkowskich lub Unii jako całości, stanowiąc lub stwarzając przeszkodę dla funkcjonowania rynku wewnętrznego.
3. Do celów obliczania funduszy własnych na zasadzie indywidualnej lub na zasadzie subskonsolidowanej właściwe organy mogą zezwolić instytucjom na to, by nie odliczały posiadanych instrumentów funduszy własnych w następujących przypadkach:
a) |
gdy dana instytucja ma udział kapitałowy w innej instytucji i spełnione są warunki, o których mowa w ppkt (i)–(v):
|
b) |
jeżeli regionalna instytucja kredytowa posiada pakiet akcji w swojej centralnej lub innej regionalnej instytucji kredytowej oraz jeżeli są spełnione warunki określone w lit. a) ppkt (i)–(v). |
4. Posiadane udziały, w odniesieniu do których nie dokonuje się odliczeń zgodnie z ust. 1, 2 lub 3, klasyfikuje się jako ekspozycje i stosuje się do nich wagę ryzyka zgodnie z przepisami części trzeciej tytuł II rozdziały 2 lub 3, stosownie do przypadku.
5. W przypadku gdy instytucja stosuje metody 1 lub 2 określone w załączniku I do dyrektywy 2002/87/WE, instytucja ta ujawnia dodatkowy wymóg w zakresie funduszy własnych i współczynnik adekwatności kapitałowej konglomeratu finansowego, obliczone zgodnie z art. 6 i załącznikiem I do tej dyrektywy.
6. EUNB, EUNUiPPE i Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych) (EUNGiPW) ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 (27) opracowują za pośrednictwem Wspólnego Komitetu projekty regulacyjnych standardów technicznych, aby do celów niniejszego artykułu określić warunki stosowania metod obliczania wymienionych w załączniku I część II dyrektywy 2002/87/WE do celów stosowania opcji alternatywnych w stosunku do odliczania, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu.
EUNB, EUNUiPPE i EUNGiPW przedstawią Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do 1 lutego 2015 jednego miesiąca od daty wejścia niniejszego rozporządzenia w życie.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 odpowiednio rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, rozporządzenia (UE) nr 1094/2010 oraz rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 50
Kapitał podstawowy Tier I
Kapitał podstawowy Tier I instytucji składa się z pozycji kapitału podstawowego Tier I po wprowadzeniu korekt wymaganych w art. 32-35 oraz po zastosowaniu odliczeń na podstawie art. 36, a także wyłączeń i opcji alternatywnych określonych w art. 48, 49 i 79.
ROZDZIAŁ 3
Kapitał dodatkowy Tier I
Artykuł 51
Pozycje dodatkowe w Tier I
Do pozycji dodatkowych w Tier I należą:
a) |
instrumenty kapitałowe, jeżeli spełnione są warunki określone w art. 52 ust. 1; |
b) |
ażio emisyjne związane z instrumentami, o których mowa w lit. a). |
Instrumenty ujęte w lit. a) nie kwalifikują się jako pozycje kapitału podstawowego Tier I lub Tier II.
Artykuł 52
Instrumenty dodatkowe w Tier I
1. Instrumenty kapitałowe kwalifikują się jako instrumenty dodatkowe w Tier I wyłącznie, jeżeli spełnione są poniższe warunki:
a) |
instrumenty są wyemitowane i opłacone; |
b) |
instrumenty nie są kupowane przez jeden z następujących podmiotów:
|
c) |
zakup instrumentów nie jest finansowany bezpośrednio ani pośrednio przez instytucję; |
d) |
w przypadku niewypłacalności instytucji instrumenty te mają niższy stopień uprzywilejowania niż instrumenty w Tier II; |
e) |
instrumenty nie są zabezpieczone ani objęte gwarancją, która zwiększa stopień uprzywilejowania należności, przez dowolną z następujących jednostek:
|
f) |
instrumenty nie podlegają żadnym porozumieniom, umownym lub innego rodzaju, które zwiększają stopień uprzywilejowania należności z tytułu instrumentów w przypadku niewypłacalności lub likwidacji; |
g) |
instrumenty są wieczyste, a przepisy regulujące kwestie z nimi związane nie zachęcają instytucji do ich wykupu; |
h) |
jeżeli w przepisach regulujących dane instrumenty uwzględniono co najmniej jedną opcję kupna, opcję tę można wykonywać według wyłącznego uznania emitenta; |
i) |
wbudowaną w instrumenty opcję wykupu można wykonać, a instrumenty wykupić lub odkupić wyłącznie wtedy, gdy spełnione są warunki określone w art. 77, i nie wcześniej niż po upływie pięciu lat od daty emisji, chyba że spełnione zostały warunki określone w art. 78 ust. 4; |
j) |
przepisy regulujące dane instrumenty nie wskazują bezpośrednio ani pośrednio, że wbudowaną w instrumenty opcję wykupu można wykonać, a instrumenty wykupić lub odkupić, a instytucja nie ogłasza sama takiej informacji, z wyjątkiem następujących przypadków:
|
k) |
instytucja nie wskazuje bezpośrednio ani pośrednio, że właściwy organ przyjąłby wniosek o przyznanie prawa do skorzystania z opcji wykupu, prawa do wykupu lub odkupu instrumentów; |
l) |
wypłaty zysków w ramach danych instrumentów spełniają następujące warunki:
|
m) |
instrumenty nie wpływają na ustalenie, czy wartość zobowiązań instytucji przekracza wartość jej aktywów, jeżeli takie ustalenie stanowi test niewypłacalności zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym; |
n) |
przepisy regulujące dane instrumenty wymagają, z chwilą wystąpienia zdarzenia inicjującego, dokonania trwałego lub tymczasowego odpisu obniżającego wartość kwoty głównej instrumentów lub zamiany tych instrumentów na instrumenty w kapitale podstawowym Tier I; |
o) |
przepisy regulujące dane instrumenty nie zawierają żadnych elementów, które mogłyby utrudnić dokapitalizowanie instytucji; |
p) |
jeżeli instrumenty nie są emitowane bezpośrednio przez instytucję, muszą być spełnione oba poniższe warunki:
|
Warunek określony w akapicie pierwszym lit. d) uznaje się za spełniony, niezależnie od tego, czy instrumenty są ujęte w instrumentach dodatkowych w Tier I lub instrumentach w Tier II na mocy art. 484 ust. 3, pod warunkiem że charakteryzują się one równym stopniem uprzywilejowania.
2. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia wszystkich następujących elementów:
a) |
formy i charakteru zachęt do wykupu; |
b) |
charakteru wszelkich zapisów podwyższających wartość kwoty głównej danego instrumentu dodatkowego w Tier I po dokonaniu tymczasowego odpisu obniżającego wartość jego kwoty głównej; |
c) |
procedur i terminów dotyczących:
|
d) |
cech instrumentów, które mogłyby utrudnić dokapitalizowanie instytucji; |
e) |
wykorzystania jednostek specjalnego przeznaczenia do pośredniej emisji instrumentów funduszy własnych. |
EUNB przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do 1 lutego 2015.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 53
Ograniczenia dotyczące anulowania wypłaty zysków z tytułu instrumentów dodatkowych w Tier I oraz cechy mogące utrudniać dokapitalizowanie instytucji
Do celów art. 49 ust. 1 lit. l) ppkt (v) i art. 52 ust. 1 lit. o) przepisy regulujące kwestie związane z instrumentami dodatkowymi w Tier I nie obejmują w szczególności następujących kwestii:
a) |
wymogu dokonania wypłaty zysków z tytułu instrumentów w przypadku wypłaty z tytułu wyemitowanego przez instytucję instrumentu mającego taki sam stopień uprzywilejowania jak instrument dodatkowy w Tier I, w tym instrument w kapitale podstawowym Tier I, lub niższy; |
b) |
wymogu anulowania wypłaty zysków z tytułu instrumentów w kapitale podstawowym Tier I, instrumentów dodatkowych w Tier I lub instrumentów w Tier II w przypadku niedokonania wypłat z tytułu takich instrumentów dodatkowych w Tier I; |
c) |
obowiązku zastąpienia płatności odsetek lub dywidend płatnością dowolnego innego rodzaju. W innym przypadku instytucja nie podlega takiemu obowiązkowi. |
Artykuł 54
Odpis obniżający wartość lub zamiana instrumentów dodatkowych w Tier I
1. Do celów art. 52 ust. 1 lit. n) do instrumentów dodatkowych w Tier I stosuje się następujące przepisy:
a) |
zdarzenie inicjujące ma miejsce, jeżeli współczynnik kapitałowy instytucji dotyczący kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. a), spadł poniżej któregokolwiek z poniższych poziomów:
|
b) |
w przepisach regulujących dany instrument instytucje mogą określić co najmniej jedno zdarzenie inicjujące oprócz tego, o którym mowa w lit. a); |
c) |
jeżeli przepisy regulujące dane instrumenty zawierają wymóg zamiany instrumentów na instrumenty w kapitale podstawowym Tier I z chwilą wystąpienia zdarzenia inicjującego, w przepisach tych określa się:
|
d) |
jeżeli przepisy regulujące dane instrumenty zawierają wymóg dotyczący dokonania odpisu obniżającego wartość kwoty głównej z chwilą wystąpienia zdarzenia inicjującego, odpis skutkuje obniżeniem wszystkich następujących wartości:
|
2. Odpis obniżający wartość lub zamiana instrumentu dodatkowego w Tier I generują – na mocy mających zastosowanie standardów rachunkowości – pozycje, które kwalifikują się jako pozycje kapitału podstawowego Tier I.
3. Wartość instrumentów dodatkowych w Tier I ujmowana w pozycjach dodatkowych w Tier I jest ograniczona do minimalnej wartości pozycji kapitału podstawowego Tier I, które byłyby wygenerowane, gdyby kwota główna instrumentów dodatkowych w Tier I została w pełni odpisana lub objęta zamianą na instrumenty kapitału podstawowego Tier I.
4. Łączna wartość instrumentów dodatkowych w Tier I, która podlega wymogowi odpisania lub zamiany z chwilą wystąpienia zdarzenia inicjującego, nie jest mniejsza od niższej z następujących wartości:
a) |
kwoty wymaganej do pełnego przywrócenia współczynnika kapitału podstawowego Tier I instytucji do wartości 5,125 %; |
b) |
pełnej kwoty głównej danego instrumentu. |
5. W przypadku wystąpienia zdarzenia inicjującego instytucje podejmują następujące działania:
a) |
niezwłocznie informują właściwe organy; |
b) |
informują posiadaczy instrumentów dodatkowych w Tier I; |
c) |
bezzwłocznie i nie później niż w terminie jednego miesiąca dokonują odpisu obniżającego wartość kwoty głównej instrumentów lub zamieniają te instrumenty na instrumenty w kapitale podstawowym Tier I zgodnie z wymogami określonymi w niniejszym artykule. |
6. Instytucja emitująca instrumenty dodatkowe w Tier I, które w przypadku wystąpienia zdarzenia inicjującego podlegają zamianie na kapitał podstawowy Tier I, zapewnia, aby jej kapitał zakładowy był cały czas wystarczający do celów zamiany – w razie wystąpienia zdarzenia inicjującego – wszystkich takich zamiennych instrumentów dodatkowych w Tier I na akcje. Wszystkie niezbędne zezwolenia muszą zostać już uzyskane w terminie emisji takich zamiennych instrumentów dodatkowych w Tier I. Instytucja przez cały czas posiada konieczne uprzednie zezwolenie na emisję instrumentów w kapitale podstawowym Tier I, na które takie instrumenty dodatkowe w Tier I zostałyby zamienione z chwilą wystąpienia zdarzenia inicjującego.
7. instytucja emitująca instrumenty dodatkowe w Tier I, które w przypadku wystąpienia zdarzenia inicjującego podlegają zamianie na kapitał podstawowy Tier I, zapewnia brak przeszkód proceduralnych dla dokonania takiej zamiany na mocy swoich dokumentów założycielskich lub dokumentach statutowych lub innych postanowień umownych.
Artykuł 55
Konsekwencje zaprzestania spełniania warunków obowiązujących w odniesieniu do instrumentów dodatkowych w Tier I
W przypadku instrumentów dodatkowych w Tier I, jeżeli przestaną być spełniane warunki określone w art. 52 ust. 1, mają zastosowanie następujące konsekwencje:
a) |
dany instrument natychmiast przestaje się kwalifikować jako instrument dodatkowy w Tier I; |
b) |
część ażio emisyjnych związana z tym instrumentem natychmiast przestaje się kwalifikować jako pozycja dodatkowa w Tier I. |
Artykuł 56
Odliczenia od pozycji dodatkowych w Tier I
Instytucje odliczają od pozycji dodatkowych w Tier I:
a) |
posiadane przez instytucję bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe we własnych instrumentach dodatkowych w Tier I, w tym własnych instrumentach dodatkowych w Tier I, które instytucja mogłaby mieć obowiązek kupić na mocy istniejących zobowiązań umownych; |
b) |
bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach dodatkowych w Tier I podmiotów sektora finansowego, z którymi instytucja ma krzyżowe powiązania kapitałowe uznane przez właściwy organ za służące sztucznemu zawyżaniu funduszy własnych instytucji; |
c) |
mającą zastosowanie i określoną zgodnie z art. 60 wartość bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach dodatkowych w Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty; |
d) |
posiadane przez instytucję bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach dodatkowych w Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja dokonała znacznej inwestycji w te podmioty, z wyjątkiem pozycji z tytułu gwarantowania emisji utrzymywanych nie dłużej niż przez pięć dni roboczych; |
e) |
kwotę pozycji, którą należy odliczyć od pozycji w Tier II na podstawie art. 66 przekraczających wartość kapitału Tier II instytucji; |
f) |
wszelkie obciążenia podatkowe związane z pozycjami dodatkowymi w Tier I dające się przewidzieć w chwili wyliczania tego kapitału, z wyjątkiem przypadków, w których instytucja odpowiednio koryguje kwotę pozycji dodatkowych w Tier I, o ile takie obciążenia podatkowe obniżają kwotę tych pozycji, którą można maksymalnie wykorzystać w celu pokrycia ryzyka lub strat. |
Artykuł 57
Odliczanie posiadanych własnych instrumentów dodatkowych w Tier I
Do celów art. 56 lit. a) instytucje obliczają wartość posiadanych własnych instrumentów dodatkowych w Tier I na podstawie pozycji długich brutto z uwzględnieniem następujących wyjątków:
a) |
instytucje mogą obliczać wartość posiadanych własnych instrumentów dodatkowych w Tier I na podstawie pozycji długiej netto, pod warunkiem że spełnione są oba poniższe warunki:
|
b) |
instytucje określają kwotę odliczenia z tytułu posiadanych bezpośrednich, pośrednich lub syntetycznych udziałów kapitałowych w postaci indeksowych papierów wartościowych, obliczając ekspozycję bazową z tytułu własnych instrumentów dodatkowych w Tier I objętych tymi indeksami; |
c) |
instytucje mogą kompensować pozycje długie brutto we własnych instrumentach dodatkowych w Tier I w związku z posiadanymi indeksowymi papierami wartościowymi względem pozycji krótkich we własnych instrumentach dodatkowych w Tier I związanych z pozycjami krótkimi w indeksach bazowych, również jeżeli te pozycje krótkie wiążą się z ryzykiem kontrahenta, pod warunkiem że spełnione są oba poniższe warunki:
|
Artykuł 58
Odliczanie posiadanych instrumentów dodatkowych w Tier I podmiotów sektora finansowego oraz w przypadkach, gdy instytucja ma krzyżowe powiązanie kapitałowe służące sztucznemu zawyżaniu funduszy własnych
Instytucje dokonują odliczeń wymaganych na mocy art. 56 lit. b), c) i d) zgodnie z następującymi zasadami:
a) |
wartość posiadanych instrumentów dodatkowych w Tier I oblicza się na podstawie pozycji długich brutto; |
b) |
do celów odliczenia dodatkowe pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych w Tier I traktuje się jako posiadane instrumenty dodatkowe w Tier I. |
Artykuł 59
Odliczanie posiadanych instrumentów dodatkowych w Tier I podmiotów sektora finansowego
Instytucje dokonują odliczeń wymaganych na mocy art. 56 lit. c) i d) zgodnie z następującymi zasadami:
a) |
instytucje mogą obliczać posiadane bezpośrednio, pośrednio i syntetycznie instrumentów dodatkowych w Tier I podmiotów sektora finansowego na podstawie pozycji długiej netto dotyczącej tej samej ekspozycji bazowej, pod warunkiem że spełnione są oba poniższe warunki:
|
b) |
instytucje określają kwotę odliczenia z tytułu posiadanych bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w postaci indeksowych papierów wartościowych, obliczając ekspozycję bazową z tytułu instrumentów kapitałowych podmiotów sektora finansowego objętych tymi indeksami. |
Artykuł 60
Odliczanie posiadanych instrumentów dodatkowych w Tier I w przypadkach, gdy instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w podmiot sektora finansowego
1. Do celów art. 56 lit. c) instytucje obliczają mającą zastosowanie kwotę do odliczenia poprzez pomnożenie wartości, o której mowa w lit. a) niniejszego ustępu, przez współczynnik będący wynikiem obliczenia, o którym mowa w lit. b) niniejszego ustępu:
a) |
kwota łączna, o jaką wartość posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I oraz instrumentach dodatkowych w Tier I i instrumentach w Tier II podmiotów sektora finansowego przekracza 10 % wartości pozycji kapitału podstawowego Tier I instytucji, obliczonej po zastosowaniu następujących elementów:
|
b) |
kwota posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach dodatkowych w Tier I tych podmiotów sektora finansowego, w które instytucja nie dokonała znacznej inwestycji, podzielona przez kwotę łączną wszystkich posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I oraz instrumentach dodatkowych w Tier I i instrumentach w Tier II tych podmiotów sektora finansowego. |
2. Instytucje wyłączają pozycje z tytułu gwarantowania emisji utrzymywane nie dłużej niż przez pięć dni roboczych z kwoty, o której mowa w ust. 1 lit. a), oraz z obliczenia współczynnika, o którym mowa w ust. 1 lit. b).
3. Kwota do odliczenia na mocy ust. 1 zostaje rozdzielona pomiędzy wszystkie posiadane instrumenty dodatkowe w Tier I. Kwotę do odliczenia od każdego instrumentu dodatkowego w Tier I na mocy ust. 1 oblicza się poprzez pomnożenie kwoty określonej w lit. a) niniejszego ustępu przez część określoną w lit. b) niniejszego ustępu:
a) |
wartość udziałów kapitałowych, którą należy odliczyć zgodnie z ust. 1; |
b) |
kwota określona w ppkt (i) podzielona przez kwotę określoną w ppkt (ii):
|
4. Wartość udziałów kapitałowych określonych w art. 56 lit. c), która wynosi co najwyżej 10 % wartości pozycji kapitału podstawowego Tier I instytucji po zastosowaniu przepisów określonych w ust. 1 lit. a) ppkt (i), (ii) oraz (iii), nie podlega odliczeniu i jest objęta wagą ryzyka mającą zastosowanie, w stosownych przypadkach, zgodnie z częścią trzecią tytuł II rozdziały 2 lub 3 oraz z wymogami określonymi w części trzeciej tytuł IV.
5. Instytucje określają część posiadanych instrumentów funduszy własnych, która podlega ważeniu ryzykiem, poprzez podzielenie kwoty określonej w lit. a) przez kwotę określoną w lit. b):
a) |
wartość udziałów kapitałowych, która musi podlegać ważeniu ryzykiem zgodnie z ust. 4; |
b) |
kwota określona w ppkt (i) podzielona przez kwotę określoną w ppkt (ii):
|
Artykuł 61
Kapitał dodatkowy Tier I
Kapitał dodatkowy Tier I danej instytucji składa się z pozycji dodatkowych w Tier I po odliczeniu pozycji, o których mowa w art. 56, oraz po zastosowaniu art. 79.
ROZDZIAŁ 4
Kapitał Tier II
Artykuł 62
Pozycje w Tier II
Pozycje w Tier II składają się z następujących elementów:
a) |
instrumentów kapitałowych i pożyczek podporządkowanych, o ile spełnione zostały warunki określone w art. 63; |
b) |
ażio emisyjnych związanych z instrumentami, o których mowa w lit. a); |
c) |
w przypadku instytucji obliczających kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z częścią trzecią tytuł II rozdział 2 – korekty z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego, przed skutkami podatkowymi, w wysokości do maksymalnie 1,25 % kwot ekspozycji ważonych ryzykiem obliczanych zgodnie z częścią trzecią tytuł II rozdział 2; |
d) |
w przypadku instytucji obliczających kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z częścią trzecią tytuł II rozdział 3 – kwoty dodatnie, przed skutkami podatkowymi, wynikające z obliczeń określonych w art. 158 i 159 w wysokości do maksymalnie 0,6 % kwot ekspozycji ważonych ryzykiem obliczanych na podstawie części trzeciej tytuł II rozdział 3. |
Pozycje ujęte w lit. a) nie kwalifikują się jako pozycje kapitału podstawowego Tier I ani pozycje dodatkowe w Tier I.
Artykuł 63
Instrumenty w Tier II
Instrumenty kapitałowe i pożyczki podporządkowane kwalifikują się jako instrumenty w Tier II, jeżeli są spełnione następujące warunki:
a) |
instrumenty zostały wyemitowane lub pożyczki podporządkowane zostały zaciągnięte, stosownie do przypadku, i w pełni opłacone; |
b) |
instrumenty nie są kupowane, a pożyczki podporządkowane nie są przyznawane, stosownie do przypadku, przez żaden z następujących podmiotów:
|
c) |
zakup instrumentów lub przyznanie pożyczek podporządkowanych – stosownie do przypadku – nie są finansowane bezpośrednio ani pośrednio przez instytucję; |
d) |
należność z tytułu kwoty głównej danych instrumentów na mocy przepisów regulujących te instrumenty lub należność z tytułu kwoty głównej pożyczek podporządkowanych na mocy przepisów regulujących pożyczki podporządkowane – stosownie do przypadku – są w pełni podporządkowane należnościom wszystkich wierzycieli niepodporządkowanych; |
e) |
instrumenty ani pożyczki podporządkowane – stosownie do przypadku – nie są zabezpieczone ani objęte gwarancją, która zwiększa stopień uprzywilejowania należności, przez dowolną z następujących jednostek:
|
f) |
przedmiotowe instrumenty ani pożyczki podporządkowane, stosownie do przypadku, nie podlegają żadnemu porozumieniu, które w innych przypadkach zwiększa stopień uprzywilejowania danej należności z tytułu, odpowiednio, przedmiotowych instrumentów lub pożyczek podporządkowanych; |
g) |
przedmiotowe instrumenty lub pożyczki podporządkowane, stosownie do przypadku, mają pierwotny termin zapadalności wynoszący co najmniej 5 lat; |
h) |
przepisy regulujące dane instrumenty lub pożyczki podporządkowane, stosownie do przypadku, nie zawierają żadnej zachęty do wykupu lub spłaty – stosownie do przypadku – kwoty głównej tych instrumentów lub pożyczek przez daną instytucję przed terminem ich zapadalności; |
i) |
jeżeli dane instrumenty lub pożyczki podporządkowane, stosownie do przypadku, obejmują, stosownie do przypadku, co najmniej jedną opcję kupna lub co najmniej jedną opcję spłaty przed terminem, dane opcje wykonuje się według wyłącznego uznania emitenta lub dłużnika, stosownie do przypadku; |
j) |
wbudowaną w instrumenty lub pożyczki podporządkowane, stosownie do przypadku, opcję wykupu można wykonać, a instrumenty lub te pożyczki wykupić, spłacić lub odkupić lub spłacić przed terminem wyłącznie wtedy, gdy spełnione są warunki określone w art. 77, i nie wcześniej niż po upływie pięciu lat od daty emisji lub zaciągnięcia, stosownie do przypadku, chyba że spełnione zostały warunki określone w art. 78 ust. 4; |
k) |
przepisy regulujące dane instrumenty lub pożyczki podporządkowane, stosownie do przypadku, nie wskazują bezpośrednio ani pośrednio, że przedmiotowe instrumenty lub pożyczki podporządkowane, stosownie do przypadku, będą lub mogą być wykupywane, spłacane, odkupywane lub spłacane przed terminem – stosownie do przypadku – przez instytucję inną niż instytucja znajdująca się w stanie niewypłacalności lub likwidacji, a instytucja w żaden inny sposób nie przedstawia takiej wskazówki; |
l) |
przepisy regulujące dane instrumenty lub pożyczki podporządkowane, stosownie do przypadku, nie dają posiadaczowi prawa do przyspieszenia planowanej przyszłej płatności odsetek lub kwoty głównej w innych przypadkach niż niewypłacalność lub likwidacja danej instytucji; |
m) |
wysokość płatności odsetek lub dywidendy – stosownie do przypadku – należnych z tytułu instrumentów lub pożyczek podporządkowanych, stosownie do przypadku, nie będzie zmieniana w oparciu o zdolność kredytową instytucji ani jej jednostki dominującej; |
n) |
w przypadku gdy instrumenty nie są emitowane bezpośrednio przez instytucję lub gdy pożyczki podporządkowane nie są zaciągnięte bezpośrednio przez instytucję – stosownie do przypadku – muszą zostać spełnione oba poniższe warunki:
|
Artykuł 64
Amortyzacja instrumentów w Tier II
Zakres, w jakim instrumenty w Tier II kwalifikują się jako pozycje w Tier II w trakcie ostatnich pięciu lat okresu zapadalności danych instrumentów, oblicza się, mnożąc wynik obliczenia określonego w lit. a) przez kwotę, o której mowa w lit. b):
a) |
kwota nominalna instrumentów lub pożyczek podporządkowanych w pierwszym dniu ostatniego pięcioletniego okresu ich umownego terminu zapadalności podzielona przez liczbę dni kalendarzowych w tym okresie; |
b) |
liczba pozostałych dni kalendarzowych umownego terminu zapadalności instrumentów lub pożyczek podporządkowanych. |
Artykuł 65
Konsekwencje zaprzestania spełniania warunków obowiązujących w odniesieniu do instrumentów w Tier II
W przypadku instrumentu w Tier II, który przestanie spełniać warunki określone w art. 63, mają zastosowanie następujące konsekwencje:
a) |
dany instrument natychmiast przestaje się kwalifikować jako instrument w Tier II; |
b) |
część ażio emisyjnych związana z tym instrumentem natychmiast przestaje się kwalifikować jako pozycje w Tier II. |
Artykuł 66
Odliczenia od pozycji w Tier II
Od pozycji w Tier II odlicza się:
a) |
posiadane przez instytucję bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach własnych w Tier II, w tym instrumentach własnych w Tier II, które instytucja mogłaby mieć obowiązek kupić na mocy istniejących zobowiązań umownych; |
b) |
bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach w Tier II podmiotów sektora finansowego, z którymi instytucja ma krzyżowe powiązania kapitałowe uznane przez właściwy organ za służące sztucznemu zawyżaniu funduszy własnych instytucji; |
c) |
mającą zastosowanie i określoną zgodnie z art. 70 wartość bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w Tier II podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty; |
d) |
posiadane przez instytucję bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach w Tier II podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja dokonała znacznej inwestycji w te podmioty, z wyjątkiem pozycji z tytułu gwarantowania emisji utrzymywanych nie dłużej niż przez pięć dni roboczych. |
Artykuł 67
Odliczanie posiadanych instrumentów własnych w Tier II
Do celów art. 66 lit. a) instytucje obliczają wartość udziałów kapitałowych na podstawie pozycji długich brutto z uwzględnieniem następujących wyjątków:
a) |
instytucje mogą obliczać wartość posiadanych udziałów kapitałowych na podstawie pozycji długiej netto, pod warunkiem że spełnione są oba poniższe warunki:
|
b) |
instytucje określają kwotę odliczenia z tytułu posiadanych bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w postaci indeksowych papierów wartościowych, obliczając ekspozycję bazową z tytułu instrumentów własnych w Tier II objętych tymi indeksami; |
c) |
instytucje mogą kompensować pozycje długie brutto w instrumentach własnych w Tier II w związku z indeksowymi papierami wartościowymi względem pozycji krótkich w instrumentach własnych w Tier II związanych z pozycjami krótkimi w indeksach bazowych, również jeżeli te pozycje krótkie wiążą się z ryzykiem kontrahenta, pod warunkiem że spełnione są oba poniższe warunki:
|
Artykuł 68
Odliczanie posiadanych instrumentów w Tier II podmiotów sektora finansowego oraz w przypadkach, gdy instytucja ma krzyżowe powiązanie kapitałowe służące sztucznemu zawyżaniu funduszy własnych
Instytucje dokonują odliczeń wymaganych w art. 66 lit. b), c) i d) zgodnie z następującymi zasadami:
a) |
posiadane instrumenty w Tier II oblicza się na podstawie pozycji długich brutto; |
b) |
do celów odliczenia posiadane pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych w Tier II i Tier III traktuje się jako posiadane instrumenty w Tier II. |
Artykuł 69
Odliczanie posiadanych instrumentów w Tier II podmiotów sektora finansowego
Instytucje dokonują odliczeń wymaganych w art. 66 lit. c) i d) zgodnie z następującymi zasadami:
a) |
instytucje mogą odliczać posiadane bezpośrednio, pośrednio i syntetycznie instrumenty w Tier II podmiotów sektora finansowego na podstawie pozycji długiej netto dotyczącej tej samej ekspozycji bazowej, pod warunkiem że spełnione są oba poniższe warunki:
|
b) |
instytucje określają kwotę odliczenia z tytułu posiadanych bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w postaci indeksowych papierów wartościowych, dokonując przeglądu ekspozycji bazowej z tytułu instrumentów kapitałowych podmiotów sektora finansowego objętych tymi indeksami. |
Artykuł 70
Odliczanie instrumentów w Tier II w przypadkach, gdy instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w stosowny podmiot
1. Do celów art. 66 lit. c) instytucje obliczają mającą zastosowanie kwotę do odliczenia poprzez pomnożenie wartości, o której mowa w lit. a) niniejszego ustępu, przez współczynnik będący wynikiem obliczenia, o którym mowa w lit. b) niniejszego ustępu:
a) |
kwota łączna, o jaką wartość posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I oraz instrumentach dodatkowych w Tier I i instrumentach w Tier II podmiotów sektora finansowego przekracza 10 % wartości pozycji kapitału podstawowego Tier I instytucji, obliczonej po zastosowaniu następujących elementów:
|
b) |
kwota posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w Tier II podmiotów sektora finansowego podzielona przez kwotę łączną wszystkich posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I oraz instrumentach dodatkowych w Tier I i instrumentach w Tier II tych podmiotów sektora finansowego. |
2. Instytucje wyłączają pozycje z tytułu gwarantowania emisji utrzymywane nie dłużej niż przez pięć dni roboczych z kwoty, o której mowa w ust. 1 lit. a), oraz z obliczenia współczynnika, o którym mowa w ust. 1 lit. b).
3. Kwota do odliczenia na mocy ust. 1 zostaje rozdzielona pomiędzy wszystkie posiadane instrumenty w Tier II. Kwota do odliczenia od każdego instrumentu w Tier II jest obliczana poprzez pomnożenie kwoty określonej w lit. a) niniejszego ustępu przez część określoną w lit. b) niniejszego ustępu:
a) |
łączna wartość udziałów kapitałowych, którą należy odliczyć zgodnie z ust. 1; |
b) |
kwota określona w ppkt (i) podzielona przez kwotę określoną w ppkt (ii):
|
4. Wartość udziałów kapitałowych określonych w art. 66 ust. 1 lit. c), która wynosi co najwyżej 10 % wartości pozycji kapitału podstawowego Tier I instytucji po zastosowaniu przepisów określonych w ust. 1 lit. a) ppkt (i)–(iii), nie podlega odliczeniu i jest objęta wagą ryzyka mającą zastosowanie, w stosownych przypadkach, zgodnie z częścią trzecią tytuł II rozdziały 2 lub 3 oraz z wymogami określonymi w części trzeciej tytuł IV.
5. Instytucje określają część posiadanych instrumentów funduszy własnych, która podlega ważeniu ryzykiem, poprzez podzielenie kwoty określonej w lit. a) przez kwotę określoną w lit. b):
a) |
wartość udziałów kapitałowych, która musi podlegać ważeniu ryzykiem zgodnie z ust. 4; |
b) |
kwota określona w ppkt (i) podzielona przez kwotę określoną w ppkt (ii):
|
Artykuł 71
Kapitał Tier II
Na kapitał Tier II instytucji składają się pozycje w Tier II tej instytucji po odliczeniach, o których mowa w art. 66, oraz po zastosowaniu art. 79.
ROZDZIAŁ 5
Fundusze własne
Artykuł 72
Fundusze własne
Fundusze własne danej instytucji stanowią sumę jej kapitału Tier I i kapitału Tier II.
ROZDZIAŁ 6
Wymogi ogólne
Artykuł 73
Wypłaty zysków z tytułu instrumentów funduszy własnych
1. Instrumenty kapitałowe, w odniesieniu do których do wyłącznego uznania instytucji pozostaje decyzja w sprawie wypłaty zysków w formie innej niż środki pieniężne lub instrument funduszy własnych, nie mogą się kwalifikować jako instrumenty w kapitale podstawowym Tier I, instrumenty dodatkowe w Tier I lub instrumenty w Tier II, chyba że instytucja uzyskała uprzednio zezwolenie właściwych organów.
2. Właściwe organy udzielają zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, wyłącznie wtedy, gdy uznają, że spełnione zostały wszystkie poniższe warunki:
a) |
swoboda uznania, o której mowa w ust. 1, ani forma ewentualnych wypłat zysków nie miałyby negatywnego wpływu na zdolność instytucji do anulowania płatności z tytułu danego instrumentu; |
b) |
swoboda uznania, o której mowa w ust. 1, ani forma ewentualnych wypłat zysków nie miałyby negatywnego wpływu na zdolność danego instrumentu do pokrycia strat; |
c) |
swoboda uznania, o której mowa w ust. 1, ani forma ewentualnych wypłat zysków nie obniżyłyby w inny sposób jakości danego instrumentu kapitałowego. |
3. Instrumenty kapitałowe, w odniesieniu do których osoba prawna inna niż instytucja, które je wyemitowała, dysponuje swobodą uznania w zakresie decyzji o tym, że wypłaty zysków z tytułu instrumentu dokonuje się w formie innej niż środki pieniężne lub instrument funduszy własnych, lub w zakresie żądania wypłaty zysków w formie innej niż środki pieniężne lub instrument funduszy własnych, nie kwalifikują się jako instrumenty w kapitale podstawowym Tier I, instrumenty dodatkowe w Tier I lub instrumenty w Tier II.
4. Instytucje mogą wykorzystywać szeroki indeks giełdowy jako jedną z podstaw określenia poziomu wypłat zysków z tytułu instrumentów dodatkowych w Tier I i instrumentów w Tier II.
5. Przepisy ust. 4 nie mają zastosowania, gdy dana instytucja jest podmiotem referencyjnym w takim szerokim indeksie giełdowym, chyba że spełnione są oba poniższe warunki:
a) |
instytucja uważa, że ruchy w tym szerokim indeksie giełdowym nie są znacząco skorelowane ze zdolnością kredytową instytucji, jej instytucji dominującej lub dominującej finansowej spółki holdingowej lub dominującej finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej lub dominującego holdingu mieszanego; |
b) |
właściwy organ nie doszedł do innego wniosku niż wniosek, o którym mowa w lit. a). |
6. Instytucje zgłaszają i ujawniają szerokie indeksy giełdowe, na których opierają się ich instrumenty kapitałowe.
7. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia warunków, zgodnie z którymi indeksy będzie się uznawać za kwalifikujące się jako szerokie indeksy giełdowe do celów ust. 4.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do 1 lutego 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z procedurą określoną w art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 74
Posiadane instrumenty kapitałowe wyemitowane przez regulowane podmioty sektora finansowego, które nie kwalifikują się jako kapitał regulacyjny
Instytucje od żadnych składników funduszy własnych nie odliczają posiadanych bezpośrednich, pośrednich lub syntetycznych instrumentów kapitałowych wyemitowanych przez regulowany podmiot sektora finansowego, które nie kwalifikują się jako kapitał regulacyjny tego podmiotu. Instytucje stosują do takich udziałów kapitałowych wagi ryzyka zgodnie z przepisami, w stosownych przypadkach, części trzeciej tytuł II rozdziały 2 lub 3.
Artykuł 75
Wymogi w zakresie odliczenia i zapadalności dotyczące pozycji krótkich
Wymogi w zakresie zapadalności pozycji krótkich, o których mowa w art. 45 lit. a), art. 59 lit. a) i art. 69 lit. a), uznaje się za spełnione w odniesieniu do posiadanych pozycji, jeżeli spełnione są następujące warunki:
a) |
instytucja ma umowne prawo sprzedać w określonym dniu w przyszłości kontrahentowi dostarczającemu instrument zabezpieczający pozycję długą, która jest przedmiotem zabezpieczenia; |
b) |
kontrahent dostarczający instytucji instrument zabezpieczający jest umownie zobowiązany kupić od instytucji w takim określonym dniu w przyszłości pozycję długą, o której mowa w lit. a). |
Artykuł 76
Portfele indeksowe obejmujące instrumenty kapitałowe
1. Do celów art. 42 lit. a), art. 45 lit. a), art. 57 lit. a), art. 59 lit. a), art. 67 lit. a) i art. 69 lit. a) instytucje mogą zmniejszyć kwotę pozycji długiej w instrumencie kapitałowym o część indeksu, która składa się z tej samej ekspozycji bazowej będącej przedmiotem zabezpieczenia, pod warunkiem spełnienia poniższych warunków:
a) |
albo zarówno pozycja długa będąca przedmiotem zabezpieczenia jak i pozycja krótka w indeksie stosowanym do zabezpieczenia tej pozycji długiej są ujęte w portfelu handlowym, albo są one obie ujęte w portfelu bankowym; |
b) |
pozycje, o których mowa w lit. a), są wykazywane w wartości godziwej w bilansie instytucji; |
c) |
pozycja krótka, o której mowa w lit. a), kwalifikuje się jako efektywny instrument zabezpieczający w ramach procedur kontroli wewnętrznej obowiązujących w instytucji; |
d) |
właściwe organy oceniają adekwatność procedur kontroli, o których mowa w lit. c), co najmniej raz w roku i wciąż uważają je za odpowiednie. |
2. W przypadku gdy właściwy organ udzielił uprzednio zezwolenia, instytucja może zastosować ostrożne oszacowanie ekspozycji bazowej danej instytucji z tytułu instrumentów kapitałowych objętych indeksami jako rozwiązanie alternatywne wobec obliczania przez instytucję swojej ekspozycji z tytułu pozycji, o których mowa w lit. a) lub b) lub w obu tych literach:
a) |
instrumentów własnych w kapitale podstawowym Tier I, instrumentów dodatkowych w Tier I i instrumentów w Tier II objętych indeksami; |
b) |
instrumentów w kapitale podstawowym Tier I, instrumentów dodatkowych w Tier I i instrumentów w Tier II podmiotów sektora finansowego, objętych indeksami. |
3. Właściwe organy udzielają zezwolenia, o którym mowa w ust. 2, wyłącznie wtedy, gdy dana instytucja wykazała w sposób je zadowalający, że monitorowanie jej ekspozycji bazowej z tytułu pozycji, o których mowa w ust. 2 lit. a) lub b) lub, w stosownych przypadkach, lit. a) i b), byłoby dla instytucji uciążliwe pod względem operacyjnym.
4. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia:
a) |
stopnia ostrożności wymaganego przy oszacowaniach stosowanych jako rozwiązanie alternatywne wobec obliczania ekspozycji bazowej, o której mowa w ust. 2; |
b) |
znaczenia pojęcia „uciążliwy pod względem operacyjnym” do celów ust. 3. |
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do 1 lutego 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 77
Warunki obniżenia funduszy własnych
Dana instytucja ma obowiązek uzyskać uprzednio zezwolenie od właściwego organu, aby przeprowadzić jedno lub oba następujące działania:
a) |
obniżenie, wykup lub odkup instrumentów w kapitale podstawowym Tier I emitowanych przez daną instytucję w sposób dozwolony mającym zastosowanie prawem krajowym; |
b) |
przeprowadzenie wezwania do sprzedaży, wykupu, spłaty lub odkupu instrumentów dodatkowych w Tier I lub instrumentów w Tier II – stosownie do przypadku – przed upłynięciem ich umownego terminu zapadalności. |
Artykuł 78
Zezwolenie nadzorcze na obniżenie funduszy własnych
1. Właściwy organ wydaje zezwolenie na obniżenie, odkup, wezwanie do sprzedaży lub wykup przez instytucję instrumentów w kapitale podstawowym Tier I, instrumentów dodatkowych w Tier I lub instrumentów w Tier II, jeżeli jest spełniony dowolny z następujących warunków:
a) |
przed lub w tym samym czasie co działanie, o którym mowa w art. 77, instytucja zastępuje instrumenty, o których mowa w art. 77, instrumentami funduszy własnych o tej samej lub większej jakości na warunkach, które są stabilne z punktu widzenia zdolności dochodowej danej instytucji; |
b) |
instytucja wykazała w sposób zadowalający właściwy organ, że po dokonaniu przedmiotowego działania fundusze własne instytucji przekroczyłyby wymogi określone w art. 92 ust. 1 niniejszego rozporządzenia oraz wymóg połączonego bufora zdefiniowany w art. 128 pkt 6) dyrektywy 2013/36/UE. o margines, który właściwy organ może uznać za konieczny na podstawie art. 104 ust. 3 dyrektywy 2013/36/UE. |
2. Przy ocenianiu na mocy ust. 1 lit. a) stabilności instrumentów zastępujących z punktu widzenia zdolności dochodowej danej instytucji, właściwe organy biorą pod uwagę stopień, w jakim te zastępujące instrumenty kapitałowe byłyby bardziej kosztowne dla instytucji niż instrumenty, które miałyby one zastąpić.
3. Jeżeli instytucja podejmuje działanie, o którym mowa w art. 77 lit. a), a odmowa wykupu instrumentów w kapitale podstawowym Tier I, o których mowa w art. 27, jest zabroniona mającym zastosowanie prawem krajowym, właściwy organ może odstąpić od warunków określonych w ust. 1 niniejszego artykułu, pod warunkiem że właściwy organ zażąda od danej instytucji ograniczenia wykupu takich instrumentów w oparciu o odpowiednią podstawę.
4. Właściwe organy mogą zezwolić instytucjom na wykup instrumentów dodatkowych w Tier I lub instrumentów w Tier II przed upływem 5 lat od daty emisji, jeżeli spełnione są warunki określone w ust. 1 i w lit. a) lub b) niniejszego ustępu:
a) |
nastąpiła zmiana w regulacyjnej klasyfikacji tych instrumentów, która mogłaby spowodować ich wyłączenie z funduszy własnych lub ich reklasyfikację jako formę funduszy własnych niższej jakości, przy spełnieniu obu poniższych warunków:
|
b) |
nastąpiła zmiana w mającym zastosowanie opodatkowaniu tych instrumentów, a instytucja wykazuje w sposób zadowalający właściwe organy, że zmiana ta jest istotna i że nie była w sposób racjonalny możliwa do przewidzenia w chwili emisji tych instrumentów. |
5. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia następujących elementów:
a) |
znaczenia pojęcia „stabilny z punktu widzenia zdolności dochodowej danej instytucji”; |
b) |
odpowiednich podstaw ograniczenia wykupu, o których mowa w ust. 3; |
c) |
wymogów w zakresie procedur składania przez instytucję wniosków o zezwolenie od właściwego organu na przeprowadzenie działania wymienionego w art. 77, w tym procedury, którą należy zastosować w przypadku wykupu akcji wyemitowanych dla członków spółdzielni, oraz terminu przetwarzania takiego wniosku, jak również wymogów w zakresie danych, które powinny być w takim wniosku zawarte. |
EUNB przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do 1 lutego 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 79
Tymczasowe odstępstwo od odliczania z funduszy własnych
1. Jeżeli dana instytucja posiada tymczasowo instrumenty kapitałowe podmiotu sektora finansowego lub udzieliła takim podmiotom pożyczek podporządkowanych, stosownie do przypadku, które kwalifikują się jako instrumenty w kapitale podstawowym Tier I, instrumenty dodatkowe w Tier I lub instrumenty w Tier II, a właściwy organ uważa, że celem tych posiadanych udziałów jest pomoc finansowa przeznaczona na reorganizację i uratowanie tej jednostki, właściwy organ może tymczasowo odstąpić od stosowania przepisów dotyczących odliczania, które w przeciwnym razie miałyby zastosowanie do tych instrumentów.
2. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia pojęcia „tymczasowo” do celów ust. 1 oraz warunków, zgodnie z którymi właściwy organ może uznać, że celem tych tymczasowo posiadanych udziałów jest pomoc finansowa przeznaczona na reorganizację oraz uratowanie danej jednostki.
EUNB przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w do 1 lutego 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 80
Ciągły przegląd jakości funduszy własnych
1. EUNB monitoruje jakość instrumentów funduszy własnych emitowanych przez instytucje w całej Unii oraz niezwłocznie powiadamia Komisję, jeżeli istnieje istotny dowód na to, że instrumenty te nie spełniają kryteriów określonych w art. 28, lub w stosownych przypadkach, w art. 29.
Właściwe organy niezwłocznie, na wniosek EUNB, przekazują wszystkie informacje, jakie EUNB uzna za stosowne w odniesieniu do wyemitowanych nowych instrumentów kapitałowych, aby umożliwić EUNB monitorowanie jakości instrumentów funduszy własnych emitowanych przez instytucje w całej Unii.
2. Powiadomienie zawiera następujące elementy:
a) |
szczegółowe wyjaśnienie charakteru i zakresu stwierdzonego braku; |
b) |
doradztwo techniczne dotyczące działania Komisji, jakie zdaniem EUNB należy podjąć; |
c) |
znaczne zmiany w metodzie EUNB dotyczącej testów warunków skrajnych badających wypłacalność instytucji. |
3. EUNB zapewnia Komisji doradztwo techniczne w zakresie wszelkich znaczących zmian, jakie uzna za konieczne do wprowadzenia w definicji funduszy własnych w wyniku:
a) |
istotnych zmian w normach rynkowych lub w praktyce rynkowej; |
b) |
zmian w odpowiednich normach prawnych lub standardach rachunkowości; |
c) |
znacznych zmian w metodzie EUNB dotyczącej testów warunków skrajnych badających wypłacalność instytucji. |
4. EUNB zapewnia Komisji doradztwo techniczne do dnia 1 stycznia 2014 r. w zakresie ewentualnych sposobów ujmowania niezrealizowanych zysków wycenianych według wartości godziwej innych niż włączenie ich do kapitału podstawowego Tier I bez dokonania korekty. W stosownych zaleceniach uwzględnia się odpowiednie zmiany międzynarodowych standardów rachunkowości oraz międzynarodowych porozumień dotyczących norm ostrożnościowych dla banków.
TYTUŁ II
UDZIAŁY MNIEJSZOŚCI ORAZ INSTRUMENTY DODATKOWE W TIER I I INSTRUMENTY W TIER II EMITOWANE PRZEZ JEDNOSTKI ZALEŻNE
Artykuł 81
Udziały mniejszości, które kwalifikują się do włączenia do skonsolidowanego kapitału podstawowego Tier I
1. Udziały mniejszości obejmują sumę instrumentów w kapitale podstawowym Tier I, ażio emisyjne związane z tymi instrumentami, zyski zatrzymane oraz kapitał rezerwowy jednostki zależnej, jeżeli spełnione są następujące warunki:
a) |
jednostką zależną jest jeden z następujących podmiotów:
|
b) |
jednostka zależna jest w pełni objęta konsolidacją na podstawie części pierwszej tytuł II rozdział 2; |
c) |
pozycje w kapitale podstawowym Tier I, o których mowa w części wprowadzającej niniejszego ustępu, należą do osób innych niż przedsiębiorstwa objęte konsolidacją na podstawie części pierwszej tytuł II rozdział 2. |
2. Jako skonsolidowany kapitał podstawowy Tier I nie kwalifikują się udziały mniejszości finansowane bezpośrednio lub pośrednio – za pośrednictwem jednostki specjalnego przeznaczenia lub w inny sposób – przez jednostkę dominującą instytucji lub jej jednostki zależne.
Artykuł 82
Kwalifikujący się kapitał dodatkowy Tier I, kapitał Tier I, kapitał Tier II i kwalifikujące się fundusze własne
Kwalifikujący się kapitał dodatkowy Tier I, kapitał Tier I, kapitał Tier II i kwalifikujące się fundusze własne obejmują, w stosownych przypadkach, udziały mniejszości, instrumenty dodatkowe w Tier I lub instrumenty w Tier II, a także powiązane zyski zatrzymane i ażio emisyjne jednostki zależnej, jeżeli spełnione są następujące warunki:
a) |
jednostką zależną jest jeden z następujących podmiotów:
|
b) |
dana jednostka zależna jest w pełni objęta zakresem konsolidacji na podstawie części pierwszej tytuł II rozdział 2; |
c) |
przedmiotowe instrumenty należą do osób innych niż przedsiębiorstwa objęte konsolidacją na podstawie części pierwszej tytuł II rozdział 2. |
Artykuł 83
Kwalifikujący się kapitał dodatkowy Tier I i kapitał Tier II emitowany przez jednostkę specjalnego przeznaczenia
1. Instrumenty dodatkowe w Tier I i instrumenty w Tier II emitowane przez jednostkę specjalnego przeznaczenia oraz powiązane ażio emisyjne uwzględnia się, w stosownych przypadkach, w kwalifikującym się kapitale dodatkowym Tier I, kapitale Tier I lub kapitale Tier II lub w kwalifikujących się funduszach własnych wyłącznie wtedy, gdy spełnione są następujące warunki:
a) |
jednostka specjalnego przeznaczenia emitująca te instrumenty jest w pełni objęta konsolidacją na podstawie części pierwszej tytuł II rozdział 2; |
b) |
przedmiotowe instrumenty oraz powiązane ażio emisyjne uwzględnia się w kwalifikującym się kapitale dodatkowym Tier I wyłącznie wtedy, gdy spełnione są warunki określone w art. 52 ust. 1; |
c) |
przedmiotowe instrumenty oraz powiązane ażio emisyjne uwzględnia się w kwalifikującym się kapitale Tier II wyłącznie wtedy, gdy spełnione są warunki określone w art. 63; |
d) |
jedynym aktywem posiadanym przez jednostkę specjalnego przeznaczenia jest jej inwestycja w fundusze własne jednostki dominującej lub jej jednostki zależnej, która jest w pełni objęta konsolidacją na podstawie części pierwszej tytuł II rozdział 2 i której forma spełnia stosowne warunki określone, w stosownych przypadkach, w art. 52 ust. 1 lub art. 63. |
Jeżeli właściwy organ uznaje aktywa danej jednostki specjalnego przeznaczenia inne niż jej inwestycja w fundusze własne jednostki dominującej lub jej jednostki zależnej, która jest objęta konsolidacją na podstawie części pierwszej tytuł II rozdział 2, za minimalne i nieznaczne jak na taką jednostkę, właściwy organ może odstąpić od warunku określonego w akapicie pierwszym lit. d).
2. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia rodzajów aktywów, które mogą odnosić się do funkcjonowania jednostek specjalnego przeznaczenia, oraz pojęć „minimalny” i „nieznaczny”, o których mowa w ust. 1 akapit drugi.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do 1 lutego 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 84
Udziały mniejszości uwzględniane w skonsolidowanym kapitale podstawowym Tier I
1. Instytucje określają wartość udziałów mniejszości jednostki zależnej, które uwzględnia się w skonsolidowanym kapitale podstawowym Tier I, poprzez odjęcie od udziałów mniejszości tego przedsiębiorstwa iloczynu wartości, o której mowa w lit. a), i wartości procentowej, o której mowa w lit. b):
a) |
kapitał podstawowy Tier I danej jednostki zależnej pomniejszony o mniejszą z następujących wartości:
|
b) |
udziały mniejszości danej jednostki zależnej wyrażone jako odsetek wszystkich instrumentów w kapitale podstawowym Tier I danego przedsiębiorstwa oraz powiązanych ażio emisyjnych, zysków zatrzymanych i kapitału rezerwowego. |
2. Obliczenie, o którym mowa w ust. 1, przeprowadza się na zasadzie subskonsolidowanej dla każdej jednostki zależnej, o której mowa w art. 81 ust. 1.
Instytucja może podjąć decyzję o nieprzeprowadzeniu takiego obliczenia w odniesieniu do jednostki zależnej, o której mowa w art. 81 ust. 1. W przypadku gdy instytucja podejmuje taką decyzję, udziały mniejszości tej jednostki zależnej nie mogą być ujęte w skonsolidowanym kapitale podstawowym Tier I.
3. W przypadku gdy właściwy organ odstępuje od stosowania wymogów ostrożnościowych na zasadzie indywidualnej, określonych w art. 7, udziału mniejszości w jednostkach zależnych, do których ma zastosowanie takie odstępstwo, nie ujmuje się w funduszach własnych na zasadzie subskonsolidowanej lub skonsolidowanej, stosownie do przypadku.
4. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia sposobu obliczenia subkonsolidacji wymaganej zgodnie z ust. 2 niniejszego artykułu, art. 85 i 87.
EUNB przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do 1 lutego 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
5. Właściwe organy mogą przyznać odstępstwo od stosowania niniejszego artykułu dominującej finansowej spółce holdingowej, która spełnia wszystkie poniższe warunki:
a) |
jej podstawową działalnością jest nabywanie pakietów akcji; |
b) |
podlega ona nadzorowi ostrożnościowemu na zasadzie skonsolidowanej; |
c) |
obejmuje ona konsolidacją instytucję zależną, w której ma jedynie mniejszościowy pakiet akcji z racji stosunku kontroli, zgodnie z definicją w art. 1 dyrektywy 83/349/EWG; |
d) |
ponad 90 % skonsolidowanego wymaganego kapitału podstawowego Tier I pochodzi z instytucji zależnej, o której mowa w lit. c), obliczonego na zasadzie subskonsolidowanej. |
W przypadku gdy po 31 grudnia 2014 r. dominująca finansowa spółka holdingowa, która spełnia warunki określone w akapicie pierwszym, stanie się dominującą finansową spółką holdingową o działalności mieszanej, właściwe organy mogą przyznać tej dominującej finansowej spółce holdingowej o działalności mieszanej odstępstwo, o którym mowa w akapicie pierwszym, pod warunkiem że spółka ta spełnia warunki przewidziane w tym akapicie.
6. W przypadku gdy instytucje kredytowe trwale powiązane w ramach sieci z organem centralnym oraz instytucje ustanowione w ramach instytucjonalnego systemu ochrony, z zastrzeżeniem warunków określonych w art. 113 ust. 7, posiadają system powiązanych gwarancji, który stanowi, że nie istnieją obecnie ani nie są przewidywane w przyszłości istotne przeszkody praktyczne lub prawne dla transferu funduszy własnych w kwocie przewyższającej wymogi regulacyjne od kontrahenta do instytucji kredytowej, instytucje te są wyłączone z przepisów niniejszego artykułu dotyczących odliczeń i mogą w pełni ujmować wszelki udział mniejszości istniejący w ramach systemu powiązanych gwarancji.
Artykuł 85
Kwalifikujące się instrumenty w Tier I uwzględnione w skonsolidowanym kapitale Tier I
1. Instytucje określają wartość kwalifikującego się kapitału Tier I danej jednostki zależnej, który uwzględnia się w skonsolidowanych funduszach własnych, poprzez odjęcie od funduszy własnych tego przedsiębiorstwa iloczynu wartości, o której mowa w lit. a), i wartości procentowej, o której mowa w lit. b):
a) |
kapitał Tier I danej jednostki zależnej pomniejszony o mniejszą z następujących wartości:
|
b) |
kwalifikujący się kapitał Tier I danej jednostki zależnej wyrażony jako odsetek wszystkich instrumentów w Tier I danego przedsiębiorstwa oraz powiązanych ażio emisyjnych, zysków zatrzymanych i kapitału rezerwowego. |
2. Obliczenie, o którym mowa w ust. 1, przeprowadza się na zasadzie subskonsolidowanej dla każdej jednostki zależnej, o której mowa w art. 81 ust. 1.
Instytucja może podjąć decyzję o nieprzeprowadzeniu takiego obliczenia w odniesieniu do jednostki zależnej, o której mowa w art. 81 ust. 1. W przypadku gdy instytucja podejmuje taką decyzję, kwalifikujący się kapitał Tier I tej jednostki zależnej nie może być ujęty w skonsolidowanym kapitale Tier I.
3. W przypadku gdy właściwy organ odstępuje od stosowania wymogów ostrożnościowych na zasadzie indywidualnej, określonych w art. 7, instrumentów w Tier I w jednostkach zależnych, do których ma zastosowanie takie odstępstwo, nie ujmuje się w funduszach własnych na zasadzie subskonsolidowanej lub skonsolidowanej, stosownie do przypadku.
Artykuł 86
Kwalifikujący się kapitał Tier I uwzględniony w skonsolidowanym kapitale dodatkowym Tier I
Bez uszczerbku dla art. 84 ust. 5 i 6 instytucje określają wartość kwalifikującego się kapitału Tier I danej jednostki zależnej, którą uwzględnia się w skonsolidowanym kapitale dodatkowym Tier I, poprzez odjęcie udziałów mniejszości tego przedsiębiorstwa uwzględnionych w skonsolidowanym kapitale podstawowym Tier I od kwalifikującego się kapitału Tier I tego przedsiębiorstwa uwzględnionego w skonsolidowanym kapitale Tier I.
Artykuł 87
Kwalifikujące się fundusze własne uwzględnione w skonsolidowanych funduszach własnych
1. Instytucje określają wartość kwalifikujących się funduszy własnych danej jednostki zależnej, którą uwzględnia się w skonsolidowanych funduszach własnych, poprzez odjęcie od kwalifikujących się funduszy własnych tego przedsiębiorstwa iloczynu wartości, o której mowa w lit. a), i wartości procentowej, o której mowa w lit. b):
a) |
fundusze własne danej jednostki zależnej pomniejszone o mniejszą z następujących wartości:
|
b) |
kwalifikujące się fundusze własne danego przedsiębiorstwa wyrażone jako odsetek wszystkich instrumentów funduszy własnych danej jednostki zależnej, które uwzględnia się w pozycjach kapitału podstawowego Tier I, w pozycjach dodatkowych w Tier I i w pozycjach w Tier II oraz powiązanych ażio emisyjnych, zysków zatrzymanych i kapitału rezerwowego. |
2. Obliczenie, o którym mowa w ust. 1, przeprowadza się na zasadzie subskonsolidowanej dla każdej jednostki zależnej, o której mowa w art. 81 ust. 1.
Instytucja może podjąć decyzję o nieprzeprowadzeniu takiego obliczenia w odniesieniu do jednostki zależnej, o której mowa w art. 81 ust. 1. W przypadku gdy instytucja podejmuje taką decyzję, kwalifikujące się fundusze własne tej jednostki zależnej nie mogą być ujęte w skonsolidowanych funduszach własnych.
3. W przypadku gdy właściwy organ odstępuje od stosowania wymogów ostrożnościowych na zasadzie indywidualnej, określonych w art. 7, instrumentów funduszy własnych w jednostkach zależnych, do których ma zastosowanie takie odstępstwo, nie ujmuje się w funduszach własnych na zasadzie subskonsolidowanej lub skonsolidowanej, stosownie do przypadku.
Artykuł 88
Kwalifikujące się instrumenty funduszy własnych uwzględnione w skonsolidowanym kapitale Tier II
Bez uszczerbku dla art. 84 ust. 5 i 6 instytucje określają wartość kwalifikujących się funduszy własnych danej jednostki zależnej, którą uwzględnia się w skonsolidowanym kapitale Tier II, poprzez odjęcie kwalifikującego się kapitału Tier I danej jednostki, który uwzględnia się w skonsolidowanym kapitale Tier I, od kwalifikujących się funduszy własnych danej jednostki uwzględnionych w skonsolidowanych funduszach własnych.
TYTUŁ III
ZNACZNE PAKIETY AKCJI POZA SEKTOREM FINANSOWYM
Artykuł 89
Ważenie ryzyka i zakaz posiadania znacznych pakietów akcji poza sektorem finansowym
1. Znaczny pakiet akcji w wysokości przekraczającej 15 % uznanego kapitału danej instytucji posiadanych w przedsiębiorstwie, które nie jest jednym z następujących podmiotów, podlega przepisom zawartym w ust. 3:
a) |
podmiotem sektora finansowego; |
b) |
przedsiębiorstwem, które nie jest podmiotem sektora finansowego, prowadzącym działalność, którą właściwy organ uznaje za dowolną z poniższych:
|
2. Łączna wartość znacznych pakietów akcji danej instytucji posiadanych w przedsiębiorstwach innych niż podmioty, o których mowa w ust. 1 lit. a) i b), przekraczająca 60 % jej uznanego kapitału podlega przepisom zawartym w ust. 3.
3. Właściwe organy stosują wymogi określone w lit. a) lub b) do znacznych pakietów akcji instytucji, o których mowa w ust. 1 i 2:
a) |
do celów obliczania wymogów kapitałowych zgodnie z częścią trzecią instytucje stosują wagę ryzyka równą 1 250 % wobec większej z poniższych wartości:
|
b) |
właściwe organy zakazują instytucjom posiadania znacznych pakietów akcji, o których mowa w ust. 1 i 2, których wartość przekracza wielkości procentowe uznanego kapitału określone w tych ustępach; |
Właściwe organy podają do wiadomości publicznej, czy wybrały przepisy lit. a) czy lit. b).
4. Do celów ust. 1 lit. b) EUNB wydaje wytyczne określające następujące pojęcia:
a) |
działalność stanowiąca bezpośrednie rozszerzenie działalności bankowej; |
b) |
działalność pomocnicza wobec działalności bankowej; |
c) |
podobne rodzaje działalności. |
Wytyczne te przyjmuje się zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 90
Rozwiązanie alternatywne wobec wagi ryzyka równej 1 250 %
W ramach alternatywy dla stosowania wagi ryzyka równej 1 250 % w odniesieniu do kwot przekraczających limity określone w art. 89 ust. 1 i 2 instytucje mogą odliczyć te wartości od pozycji kapitału podstawowego Tier I zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. k).
Artykuł 91
Wyjątki
1. Akcji przedsiębiorstw, które nie zostały wskazane w art. 89 ust. 1 lit. a) i b), nie uwzględnia się przy obliczaniu limitów uznanego kapitału określonych w tym artykule, jeżeli spełniony jest dowolny z następujących warunków:
a) |
przedmiotowe akcje są posiadane tymczasowo podczas udzielania pomocy finansowej danemu przedsiębiorstwu, zgodnie z art. 79; |
b) |
posiadane akcje stanowią pozycję z tytułu gwarantowania emisji utrzymywaną nie dłużej niż przez 5 dni roboczych; |
c) |
akcje te są posiadane w imieniu samej instytucji lub na rachunek innych podmiotów. |
2. W obliczeniach określonych w art. 89 nie są uwzględniane akcje, które nie są finansowymi aktywami trwałymi, o których mowa w art. 35 ust. 2 dyrektywy 86/635/EWG.
CZĘŚĆ TRZECIA
WYMOGI KAPITAŁOWE
TYTUŁ I
WYMOGI OGÓLNE, WYCENA I SPRAWOZDAWCZOŚĆ
ROZDZIAŁ 1
Wymagany poziom funduszy własnych
Artykuł 92
Wymogi w zakresie funduszy własnych
1. Z zastrzeżeniem art. 93 i 94 instytucje zawsze spełniają następujące wymogi w zakresie funduszy własnych:
a) |
współczynnik kapitału podstawowego Tier I na poziomie 4,5 %; |
b) |
współczynnik kapitału Tier I na poziomie 6 %; |
c) |
łączny współczynnik kapitałowy na poziomie 8 %. |
2. Instytucje obliczają swoje współczynniki kapitałowe w następujący sposób:
a) |
współczynnik kapitału podstawowego Tier I stanowi kapitał podstawowy Tier I danej instytucji wyrażony jako odsetek łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko; |
b) |
współczynnik kapitału Tier I stanowi kapitał Tier I danej instytucji wyrażony jako odsetek łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko; |
c) |
łączny współczynnik kapitałowy stanowi fundusze własne danej instytucji wyrażone jako odsetek łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko. |
3. Łączną kwotę ekspozycji na ryzyko oblicza się po uwzględnieniu przepisów określonych w ust. 4 jako sumę lit. a)–f) niniejszego ustępu:
a) |
kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem dla ryzyka kredytowego i ryzyka rozmycia obliczane zgodnie z tytułem II i z art. 379, w odniesieniu do całej działalności gospodarczej danej instytucji, z wyjątkiem kwot ekspozycji ważonej ryzykiem pochodzących z działalności zaliczanej do portfela handlowego danej instytucji; |
b) |
wymogów w zakresie funduszy własnych określonych zgodnie z przepisami części trzeciej lub tytułem IV niniejszej części, w stosownych przypadkach, w odniesieniu do działalności zaliczanej do portfela handlowego danej instytucji dla następujących elementów:
|
c) |
wymogów w zakresie funduszy własnych określonych zgodnie z przepisami, odpowiednio, tytułu IV lub tytułu V, z wyjątkiem art. 379, w odniesieniu do następujących elementów:
|
d) |
wymogów w zakresie funduszy własnych obliczanych zgodnie z tytułem VI w odniesieniu do ryzyka korekty wyceny kredytowej instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym innych niż kredytowe instrumenty pochodne, które uznaje się za zmniejszające kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w odniesieniu do ryzyka kredytowego; |
e) |
wymogów w zakresie funduszy własnych określanych zgodnie z tytułem III w odniesieniu do ryzyka operacyjnego; |
f) |
kwot ekspozycji ważonych ryzykiem określanych zgodnie z tytułem II w odniesieniu do ryzyka kontrahenta wynikającego z działalności zaliczanej do portfela handlowego danej instytucji w odniesieniu do następujących rodzajów transakcji i umów:
|
4. Przy obliczaniu łącznej kwoty ekspozycji, o której mowa w ust. 3, mają zastosowanie następujące przepisy:
a) |
wymogi w zakresie funduszy własnych, o których mowa w lit. c), d oraz e) tego ustępu, uwzględniają wymogi wynikające z całościowej działalności gospodarczej danej instytucji; |
b) |
instytucje mnożą wymogi w zakresie funduszy własnych określone w lit. b)–e) tego ustępu przez 12,5. |
Artykuł 93
Wymóg dotyczący kapitału założycielskiego w przypadku instytucji kontynuujących działalność
1. Wysokość funduszy własnych instytucji nie może spaść poniżej kwoty kapitału założycielskiego wymaganego w chwili udzielenia zezwolenia.
2. Instytucje kredytowe, które istniały już w dniu 1 stycznia 1993 r. i w których kwota funduszy własnych nie osiąga wymaganej kwoty kapitału założycielskiego, mogą w dalszym ciągu prowadzić działalność. W takim przypadku kwota funduszy własnych tych instytucji nie może spaść poniżej najwyższego poziomu osiągniętego po dniu 22 grudnia 1989 r.
3. Posiadające zezwolenia firmy inwestycyjne i firmy, które były objęte przepisami art. 6 dyrektywy 2006/49/WE, które już istniały przed dniem 31 grudnia 1995 r. i w których wartość funduszy własnych nie osiąga wymaganej kwoty kapitału założycielskiego, mogą nadal prowadzić działalność. Wartość funduszy własnych takich firm lub firm inwestycyjnych nie spada poniżej najwyższego poziomu referencyjnego obliczonego po dacie ogłoszenia zawartej w dyrektywie Rady 93/6/EWG z dnia 15 marca 1993 r. w sprawie adekwatności kapitałowej przedsiębiorstw inwestycyjnych i instytucji kredytowych (28). Poziom referencyjny stanowi średni poziom dzienny funduszy własnych obliczany dla sześciomiesięcznego okresu poprzedzającego datę obliczenia. Poziom ten oblicza się co sześć miesięcy za analogiczny okres poprzedni.
4. Jeżeli kontrolę nad instytucją kwalifikującą się do kategorii określonej w ust. 2 lub 3 przejmuje osoba fizyczna lub prawna inna niż osoba, która wcześniej kontrolowała tę instytucję, kwotę funduszy własnych tej instytucji doprowadza się do wymaganej kwoty kapitału założycielskiego.
5. Jeżeli następuje połączenie co najmniej dwóch instytucji kwalifikujących się do kategorii określonej w ust. 2 lub 3, kwota funduszy własnych instytucji powstałej w wyniku tego połączenia nie spada poniżej sumy funduszy własnych połączonych instytucji w chwili połączenia, o ile nie została osiągnięta wymagana kwota kapitału założycielskiego.
6. Jeżeli właściwe organy uznają, że w celu zapewnienia wypłacalności danej instytucji niezbędne jest spełnienie wymogu określonego w ust. 1, nie mają zastosowania przepisy zawarte w ust. 2–5.
Artykuł 94
Odstępstwo w odniesieniu do działalności zaliczanej do portfela handlowego prowadzonej na małą skalę
1. Instytucje mogą zastępować wymóg kapitałowy, o którym mowa w art. 92 ust. 3 lit. b), wymogiem kapitałowym obliczanym zgodnie z lit. a) tego ustępu w odniesieniu do ich działalności zaliczanej do portfela handlowego, pod warunkiem że wielkość ich bilansowej i pozabilansowej działalności zaliczanej do portfela handlowego spełnia oba następujące warunki:
a) |
zazwyczaj wynosi mniej niż 5 % całkowitej kwoty aktywów i kwota 15 mln EUR; |
b) |
nigdy nie przekracza 6 % całkowitej kwoty aktywów i kwoty 20 mln EUR. |
2. Przy obliczaniu wielkości operacji bilansowych i pozabilansowych instytucje stosują następujące zasady:
a) |
instrumenty dłużne wycenia się według cen rynkowych lub wartości nominalnych, akcje – według cen rynkowych, a instrumenty pochodne – według nominalnych lub rynkowych wartości instrumentów bazowych, których dotyczą; |
b) |
wartość bezwzględna pozycji długich sumuje się z wartością bezwzględną pozycji krótkich. |
3. Jeżeli dana instytucja nie spełnia warunków zawartych w ust. 1 lit. b), niezwłocznie powiadamia o tym właściwy organ. Jeżeli po dokonaniu swojej oceny właściwy organ ustali, że wymóg zawarty w ust. 1 lit. a) nie jest spełniony, i powiadomi o tym daną instytucję, instytucja ta zaprzestaje stosowania ust. 1 od następnego dnia sprawozdawczego.
Artykuł 95
Wymogi w zakresie funduszy własnych obowiązujące firmy inwestycyjne posiadające ograniczone zezwolenie na świadczenie usług inwestycyjnych
1. Do celów art. 92 ust. 3 firmy inwestycyjne, które nie posiadają zezwolenia na świadczenie usług inwestycyjnych i prowadzenie działalności wymienionych w pkt 3) i 6) sekcji A załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE, obliczają łączną kwotę ekspozycji na ryzyko w sposób określony w ust. 2.
2. Firmy inwestycyjne, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, oraz firmy, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. c), które świadczą usługi inwestycyjne i prowadzą działalność wymienione w pkt 2) i 4) sekcji A załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE, obliczają łączną kwotę ekspozycji na ryzyko jako wyższą z następujących wartości:
a) |
suma pozycji, o których mowa w art. 92 ust. 3 lit. a)–d) oraz f) po zastosowaniu art. 87 ust. 4; |
b) |
12,5 pomnożone przez kwotę określoną w art. 97. |
Firmy, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. c), które świadczą działalność i usługi inwestycyjne wymienione w pkt 2) i 4) sekcji A załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE, spełniają wymogi określone w art. 92 ust. 1 i 2 na podstawie łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko, o której mowa w akapicie pierwszym.
Właściwe organy mogą ustalić wymogi w zakresie funduszy własnych dla firm, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. c), które świadczą usługi inwestycyjne i prowadzą działalność wymienione w pkt 2) i 4) sekcji A załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE, jako wymogi w zakresie funduszy własnych, które byłyby wiążące dla tych firm zgodnie z krajowymi środkami transpozycji obowiązującymi na dzień 31 grudnia 2013 r. w odniesieniu do dyrektywy 2006/49/WE i dyrektywy 2006/48/WE.
3. Firmy inwestycyjne, o których mowa w ust. 1, podlegają wszystkim pozostałym przepisom dotyczącym ryzyka operacyjnego zawartym w tytule VII rozdział 3 sekcja II podsekcja 1 dyrektywy 2013/36/UE.
Artykuł 96
Wymogi w zakresie funduszy własnych obowiązujące firmy inwestycyjne, które utrzymują kapitał założycielski zgodnie z art. 28 ust. 2 dyrektywy 2013/36/UE
1. Do celów art. 87 ust. 3 następujące kategorie firm inwestycyjnych, które utrzymują kapitał założycielski zgodnie z art. 28 ust. 2 dyrektywy 2013/36/UE, obliczają łączną kwotę ekspozycji na ryzyko w sposób określony w ust. 2 niniejszego artykułu:
a) |
firmy inwestycyjne, które zawierają transakcje na własny rachunek wyłącznie w celu wykonania lub wywiązania się ze zlecenia klienta lub w celu uzyskania dostępu do systemu rozliczeń i rozrachunku lub uznanej giełdy, działając w roli agenta lub wykonując zlecenie klienta; |
b) |
firmy inwestycyjne, które spełniają wszystkie następujące warunki:
|
2. W odniesieniu do firm inwestycyjnych, o których mowa w ust. 1, łączną kwotę ekspozycji na ryzyko oblicza się jako sumę następujących elementów:
a) |
przepisów art. 92 ust. 3 lit. a)–d) oraz f) po zastosowaniu art. 92 ust. 4; |
b) |
kwoty, o której mowa w art. 97, pomnożonej przez liczbę 12,5. |
3. Firmy inwestycyjne, o których mowa w ust. 1, podlegają wszystkim pozostałym przepisom dotyczącym ryzyka operacyjnego zawartym w tytule VII rozdział 3 sekcja II podsekcja 1 dyrektywy 2013/36/UE.
Artykuł 97
Fundusze własne oparte na stałych kosztach pośrednich
1. Zgodnie z art. 95 i 96 firma inwestycyjna i firmy, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. c), które świadczą usługi inwestycyjne i prowadzą działalność określone w pkt 2) i 4) sekcji A załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE, utrzymują uznany kapitał na poziomie co najmniej jednej czwartej stałych kosztów pośrednich poniesionych w roku poprzednim.
2. W przypadku zmiany działalności firmy inwestycyjnej w stosunku do roku poprzedniego, którą to zmianę właściwy organ uznaje za istotną, organ ten może skorygować wymóg określony w ust. 1.
3. Jeżeli dana firma inwestycyjna nie prowadzi jeszcze działalności przez pełny rok, licząc od dnia podjęcia tej działalności, utrzymuje ona uznany kapitał na poziomie co najmniej jednej czwartej stałych kosztów pośrednich przewidywanych w planie biznesowym, chyba że właściwy organ zażąda skorygowania tego planu.
4. EUNB, w porozumieniu z EUNGiPW, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania następujących elementów:
a) |
obliczania wymogu posiadania uznanego kapitału w wysokości co najmniej jednej czwartej stałych kosztów pośrednich poniesionych w roku poprzednim; |
b) |
warunków korygowania przez właściwe organy wymogu posiadania uznanego kapitału w wysokości co najmniej jednej czwartej stałych kosztów pośrednich poniesionych w roku poprzednim; |
c) |
obliczania prognozowanych stałych kosztów pośrednich w przypadku firmy inwestycyjnej, która nie prowadzi jeszcze działalności przez pełny rok. |
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 1 marca 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 98
Fundusze własne w odniesieniu do firm inwestycyjnych na zasadzie skonsolidowanej
1. W przypadku firm inwestycyjnych, o których mowa w art. 95 ust. 1, wchodzących w skład grupy, która nie obejmuje żadnych instytucji kredytowych, dominująca firma inwestycyjna z państwa członkowskiego stosuje przepisy art. 92 na poziomie skonsolidowanym w następujący sposób:
a) |
stosowanie łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko obliczonej w sposób określony w art. 95 ust. 2; |
b) |
fundusze własne obliczane na podstawie skonsolidowanej sytuacji dominującej firmy inwestycyjnej lub, stosownie do przypadku, sytuacji finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej. |
2. W przypadku firm inwestycyjnych, o których mowa w art. 96 ust. 1, wchodzących w skład grupy, która nie obejmuje żadnych instytucji kredytowych, dominująca firma inwestycyjna z państwa członkowskiego i firma inwestycyjna kontrolowana przez finansową spółkę holdingową lub finansową spółkę holdingową o działalności mieszanej stosują przepisy art. 92 na zasadzie skonsolidowanej w następujący sposób:
a) |
stosuje łączną kwotę ekspozycji na ryzyko obliczoną w sposób określony w art. 96 ust. 2; |
b) |
stosuje fundusze własne obliczane na podstawie skonsolidowanej sytuacji dominującej firmy inwestycyjnej lub, stosownie do przypadku, sytuacji finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej, zgodnie z przepisami rozdziału 2 tytułu II części pierwszej. |
ROZDZIAŁ 2
Wymogi w zakresie obliczeń i sprawozdawczości
Artykuł 99
Sprawozdawczość dotycząca wymogów w zakresie funduszy własnych i informacje finansowe
1. Co najmniej raz na pół roku instytucje przedstawiają właściwym organom sprawozdanie dotyczące obowiązków określonych w art. 92.
2. Instytucje, które podlegają przepisom art. 4 rozporządzenia (WE) nr 1606/2002, i instytucje kredytowe, inne niż instytucje kredytowe określone w art. 4 tego rozporządzenia, które przygotowują swoje skonsolidowane sprawozdania finansowe zgodnie z międzynarodowymi standardami rachunkowości przyjętymi zgodnie z procedurą określoną w art. 6 ust. 2 tego rozporządzenia, przedstawiają również informacje finansowe.
3. Właściwe organy mogą wymagać, by instytucje kredytowe, które stosują międzynarodowe standardy rachunkowości stosownie do przepisów rozporządzenia (WE) nr 1606/2002 na potrzeby przedstawiania informacji dotyczących funduszy własnych na zasadzie skonsolidowanej na mocy art. 24 ust. 2 niniejszego rozporządzenia, przedstawiały również informacje finansowe zgodnie z ust. 2 niniejszego artykułu.
4. Informacje finansowe, o których mowa w ust. 2 i w ust. 3 akapit pierwszy, przedstawia się w zakresie, w jakim jest to niezbędne do uzyskania kompleksowego obrazu profilu ryzyka działalności instytucji i obrazu ryzyk systemowych stwarzanych przez instytucje dla sektora finansowego lub gospodarki realnej zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1093/2010.
5. EUNB opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych w celu określenia jednolitych formatów, częstotliwości i terminów przedstawiania sprawozdań, definicji i rozwiązań informatycznych, które mają być stosowane w Unii do sprawozdawczości, o której mowa w ust. 1-4.
Wymogi dotyczące sprawozdawczości są proporcjonalne do charakteru, skali i stopnia złożoności działalności instytucji.
EUNB przedstawi Komisji te projekty wykonawczych standardów technicznych w terminie do 1 lutego 2015 r.
Komisja zostaje uprawniona do przyjmowania technicznych standardów wykonawczych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
6. W przypadku gdy właściwy organ stwierdzi, że – w odniesieniu do instytucji innych niż te, o których mowa w ust. 2 i 3, które podlegają standardom rachunkowości na podstawie dyrektywy 86/635/EWG – informacje finansowe wymagane na mocy ust. 2 są konieczne do uzyskania kompleksowego obrazu profilu ryzyka działalności instytucji i obrazu ryzyk systemowych stwarzanych przez instytucje dla sektora finansowego lub gospodarki realnej, właściwy organ konsultuje się z EUNB w sprawie rozszerzenia na takie instytucje wymogów dotyczących sprawozdawczości w odniesieniu do informacji finansowych na zasadzie skonsolidowanej, o ile nie przedstawiają one jeszcze informacji na takiej zasadzie.
EUNB opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych w celu określenia formatów, które powinny stosować instytucje i za pomocą których właściwe organy mogą rozszerzyć wymogi zgodnie z akapitem pierwszym.
EUNB przedstawi Komisji te projekty wykonawczych standardów technicznych w terminie do 1 lutego 2015 r.
Komisja zostaje uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie drugim, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
7. W przypadku gdy właściwy organ uzna informacje nieobjęte wykonawczym standardem technicznym, o którym mowa w ust. 5, za konieczne do celów określonych w ust. 4, powiadamia EUNB i ERRS o dodatkowych informacjach, których włączenie do wykonawczego standardu technicznego, o którym mowa w ust. 5, uznaje za konieczne.
Artykuł 100
Dodatkowe wymogi dotyczące sprawozdawczości
Instytucje zgłaszają właściwym organom poziom stosowania, przynajmniej w ujęciu zagregowanym, umów z udzielonym przyrzeczeniem odkupu, udzielania pożyczek papierów wartościowych oraz wszelkich form obciążeń aktywów.
EUNB ujmuje te informacje w wykonawczym standardzie technicznym dotyczącym sprawozdawczości, o którym mowa w art. 99 ust. 5.
Artykuł 101
Szczegółowe obowiązki sprawozdawcze
1. Instytucje przedstawiają właściwym organom raz na pół roku następujące dane dotyczące każdego krajowego rynku nieruchomości, wobec którego posiadają ekspozycję:
a) |
straty z tytułu ekspozycji, w odniesieniu do których instytucja uznała nieruchomość mieszkalną jako zabezpieczenie, do niższej z następujących wartości: kwoty stanowiącej zabezpieczenie i 80 % wartości rynkowej lub 80 % bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości, chyba że zostanie postanowione inaczej na mocy art. 124 ust. 2; |
b) |
całkowite straty z tytułu ekspozycji, w odniesieniu do których instytucja uznała nieruchomość mieszkalną jako zabezpieczenie, do części ekspozycji traktowanej jako w pełni zabezpieczona nieruchomością mieszkalną zgodnie z art. 124 ust. 1; |
c) |
wartość ekspozycji wszystkich należności z tytułu ekspozycji, w odniesieniu do których instytucja uznała nieruchomość mieszkalną jako zabezpieczenie, ograniczona do części traktowanej jako w pełni zabezpieczona nieruchomością mieszkalną zgodnie z art. 124 ust. 1; |
d) |
straty z tytułu ekspozycji, w odniesieniu do których instytucja uznała nieruchomość komercyjną jako zabezpieczenie, do niższej z następujących wartości: kwoty stanowiącej zabezpieczenie i 50 % wartości rynkowej lub 60 % bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości, chyba że zostanie postanowione inaczej na mocy art. 124 ust. 2; |
e) |
całkowite straty z tytułu ekspozycji, w odniesieniu do których instytucja uznała nieruchomość komercyjną jako zabezpieczenie, do części ekspozycji traktowanej jako w pełni zabezpieczona nieruchomością komercyjną zgodnie z art. 124 ust. 1; |
f) |
wartość ekspozycji wszystkich należności z tytułu ekspozycji, w odniesieniu do których instytucja uznała nieruchomość komercyjną jako zabezpieczenie, ograniczona do części traktowanej jako w pełni zabezpieczona nieruchomością komercyjną zgodnie z art. 124 ust. 1. |
2. Dane, o których mowa w ust. 1, są przedstawiane właściwemu organowi państwa członkowskiego pochodzenia odnośnej instytucji. W przypadku instytucji posiadającej oddział w innym państwie członkowskim dane odnoszące się do tego oddziału przedstawia się również właściwym organom przyjmującego państwa członkowskiego. Dane są przedstawiane oddzielnie dla każdego rynku nieruchomości w Unii, wobec którego odnośna instytucja ma ekspozycję.
3. Właściwe organy corocznie publikują zagregowane dane określone w ust. 1 lit. a)–f) wraz z danymi historycznymi, jeżeli są one dostępne. Właściwy organ na wniosek innego właściwego organu z państwa członkowskiego lub EUNB dostarcza temu właściwemu organowi lub na wniosek EUNB bardziej szczegółowe informacje dotyczące sytuacji na rynkach nieruchomości mieszkalnych lub komercyjnych w danym państwie członkowskim.
4. EUNB opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych w celu określenia:
a) |
jednolitych formatów, definicji, częstotliwości i terminów przedstawiania sprawozdań, a także rozwiązań informatycznych dotyczących pozycji, o których mowa w ust. 1; |
b) |
jednolitych formatów, definicji, częstotliwości i terminów przedstawiania sprawozdań, a także rozwiązań informatycznych w zakresie zagregowanych danych, o których mowa w ust. 2. |
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty wykonawczych standardów technicznych w terminie do 1 lutego 2015 r.
Komisja zostaje uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
ROZDZIAŁ 3
Portfel handlowy
Artykuł 102
Wymogi w zakresie portfela handlowego
1. Pozycje w portfelu handlowym albo nie podlegają żadnym ograniczeniom w zakresie ich zbywalności, albo można je zabezpieczyć.
2. Przeznaczenie do obrotu wykazuje się na podstawie strategii, zasad i procedur ustanowionych przez instytucję w celu zarządzania daną pozycją lub portfelem zgodnie z art. 103.
3. Instytucje ustanawiają i utrzymują systemy i mechanizmy kontroli w celu zarządzania swoimi portfelami handlowymi zgodnie z art. 104 i 105.
4. Przy obliczaniu wymogów kapitałowych w odniesieniu do ryzyka pozycji instytucje mogą uwzględnić wewnętrzne instrumenty zabezpieczające, pod warunkiem że zabezpieczenia te są przeznaczone do obrotu oraz że są spełnione wymogi art. 103–106.
Artykuł 103
Zarządzanie portfelem handlowym
Zarządzając swoimi pozycjami lub zestawami pozycji w portfelu handlowym, instytucja spełnia wszystkie następujące wymogi:
a) |
instytucja ustanawia dobrze udokumentowaną strategię handlową w odniesieniu do pozycji/instrumentu lub portfeli, zatwierdzoną przez kadrę kierowniczą wyższego szczebla, obejmującą oczekiwany okres posiadania; |
b) |
instytucja ustanawia jasno określone zasady i procedury w odniesieniu do aktywnego zarządzania pozycjami otwieranymi w jednostce odpowiadającej za handel. W ramach tych zasad i procedur uwzględnia się następujące kwestie:
|
c) |
instytucja ustanawia jasno określone zasady i procedury w celu monitorowania pozycji pod kątem strategii handlowej instytucji, w tym monitorowania wielkości obrotu i pozycji, dla których zostały przekroczone wyznaczone pierwotnie okresy posiadania. |
Artykuł 104
Uwzględnienie w portfelu handlowym
1. Instytucje ustanawiają jasno określone zasady i procedury dotyczące określania, które pozycje należy uwzględnić w portfelu handlowym w związku z obliczaniem ich wymogów kapitałowych, zgodnie z wymogami określonymi w art. 102 oraz z definicją portfela handlowego zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 86, z uwzględnieniem możliwości i praktyk danej instytucji w zakresie zarządzania ryzykiem. Instytucja dokumentuje w pełni przestrzeganie tych zasad i procedur oraz poddaje je okresowemu audytowi wewnętrznemu.
2. Instytucje ustanawiają jasno określone zasady i procedury ogólnego zarządzania portfelem handlowym. Przedmiotowe zasady i procedury określają przynajmniej:
a) |
działalność, którą instytucja uznaje za handlową i zalicza do portfela handlowego do celów wymogu w zakresie funduszy własnych; |
b) |
zakres, w jakim pozycja podlega codziennej wycenie rynkowej w drodze odniesienia do aktywnego, płynnego rynku dwustronnego; |
c) |
w przypadku pozycji podlegających wycenie według modelu – zakres, w jakim instytucja może:
|
d) |
zakres, w jakim instytucja może i jest zobowiązana generować wyceny dotyczące pozycji, które mogą być walidowane przez organ zewnętrzny w jednolity sposób; |
e) |
zakres, w jakim ograniczenia prawne lub inne wymogi operacyjne wpłynęłyby negatywnie na zdolność instytucji do upłynnienia lub zabezpieczenia pozycji w krótkim okresie; |
f) |
zakres, w jakim instytucja może i jest zobowiązana aktywnie zarządzać ryzykami związanymi z pozycjami w ramach swojej działalności handlowej; |
g) |
zakres, w jakim instytucja może dokonywać transferu ryzyka lub pozycji między portfelem bankowym a handlowym oraz kryteria dla takich transferów. |
Artykuł 105
Wymogi w zakresie ostrożnej wyceny
1. Wszystkie pozycje portfela handlowego podlegają normom w zakresie ostrożnej wyceny określonym w niniejszym artykule. Instytucje w szczególności zapewniają, aby w ramach ostrożnej wyceny ich pozycji portfela handlowego osiągnięto odpowiedni stopień pewności, uwzględniający dynamiczny charakter pozycji portfela handlowego, wymagania wynikające z podejścia ostrożnościowego oraz zasady działania i cel wymogów kapitałowych w odniesieniu do pozycji portfela handlowego.
2. Instytucje ustanawiają i utrzymują systemy i mechanizmy kontroli wystarczające do zapewniania ostrożnych i wiarygodnych oszacowań dotyczących wyceny. Przedmiotowe systemy i mechanizmy kontroli zawierają co najmniej następujące elementy:
a) |
udokumentowane zasady i procedury dotyczące procesu wyceny, w tym wyraźnie określony zakres odpowiedzialności za poszczególne obszary wchodzące w skład procesu wyceny, źródła informacji rynkowych oraz ocenę ich adekwatności, wytyczne dotyczące stosowania nieobserwowalnych parametrów wejściowych odzwierciedlających założenia instytucji odnośnie do tego, jakie parametry zastosowaliby uczestnicy rynku do celów wyceny pozycji, częstotliwość dokonywania niezależnej wyceny, godziny ustalania dziennych cen zamknięcia, procedury korekty wycen, procedury weryfikacji na koniec miesiąca oraz weryfikacji doraźnej; |
b) |
struktura raportowania w dziale odpowiedzialnym za proces wyceny jest jasna i niezależna od jednostki operacyjnej. |
Ostatnim ogniwem struktury raportowania jest organ zarządzający.
3. Instytucje aktualizują wycenę pozycji portfela handlowego co najmniej raz dziennie.
4. Instytucje dokonują w miarę możliwości wyceny swoich pozycji według wartości rynkowej, w tym przy stosowaniu metody ujmowania pozycji w portfelu handlowym.
5. Dokonując wyceny rynkowej, instytucja stosuje ostrożniejszy z kursów kupna/sprzedaży, chyba że dana instytucja może dokonać zamknięcia po średnim kursie rynkowym. W przypadku gdy instytucje korzystają z tego odstępstwa, co 6 miesięcy informują one swoje właściwe organy o odnośnych pozycjach i przedstawiają dowody na to, że mogą dokonać zamknięcia po średnim kursie rynkowym.
6. Jeżeli wycena rynkowa nie jest możliwa, instytucje dokonują ostrożnej wyceny swoich pozycji i portfeli według modelu, w tym przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu pozycji portfela handlowego.
7. Dokonując wyceny według modelu, instytucje spełniają następujące wymogi:
a) |
kadra kierownicza wyższego szczebla zna składniki portfela handlowego lub innych pozycji wycenianych według wartości godziwej, które są poddawane wycenie według modelu, i rozumie, że wycena tego typu wprowadza znaczną niepewność do sprawozdawczości dotyczącej ryzyka i wyników przedsiębiorstwa; |
b) |
instytucje wykorzystują dane rynkowe odpowiadające w miarę możliwości cenom rynkowym oraz dokonują z dużą częstotliwością oceny adekwatności danych rynkowych dla konkretnej pozycji podlegającej wycenie oraz parametrów modelu; |
c) |
w miarę dostępności instytucje stosują metody wyceny, które stanowią przyjętą praktykę rynkową w odniesieniu do danych instrumentów finansowych lub towarów; |
d) |
jeżeli model został stworzony przez samą instytucję, opiera się on na stosownych założeniach, które zostały oszacowane i sprawdzone przez osoby odpowiednio do tego wykwalifikowane, niezwiązane z procesem tworzenia modelu; |
e) |
instytucje ustanawiają procedury formalnej kontroli zmian oraz przechowują zabezpieczoną kopię modelu, którą stosują do okresowego sprawdzania wycen; |
f) |
jednostka zarządzająca ryzykiem ma świadomość słabych punktów stosowanych modeli oraz zna sposoby jak najlepszego ich odzwierciedlenia w wynikach wyceny; oraz |
g) |
modele instytucji są poddawane okresowemu przeglądowi w celu określenia dokładności ich funkcjonowania, w tym dokonania oceny ciągłej prawidłowości założeń, analizy zysków i strat w zestawieniu z czynnikami ryzyka oraz porównania rzeczywistych wartości zamknięcia z wynikami modelu. |
Do celów lit. d) model opracowuje się lub zatwierdza niezależnie od jednostki odpowiadającej za handel; poddaje się go niezależnym testom, które obejmują walidację danych matematycznych, założeń oraz zastosowanego oprogramowania.
8. Oprócz codziennej wyceny rynkowej lub wyceny według modelu instytucje dokonują niezależnej weryfikacji cen. Weryfikacji cen rynkowych i danych wejściowych modelu dokonuje osoba lub jednostka niezależna od osób lub jednostek będących beneficjentami portfela handlowego, co najmniej raz w miesiącu lub częściej, w zależności od charakteru rynku lub działalności handlowej. Jeżeli niedostępne są niezależne źródła cen lub źródła te są bardziej subiektywne, właściwe może okazać się zastosowanie środków ostrożności, takich jak korekta wyceny.
9. Instytucje ustanawiają i stosują procedury dotyczące uwzględniania korekt wyceny.
10. Instytucje oficjalnie uwzględniają następujące korekty wyceny: niezrealizowane marże kredytowe, koszty zamknięcia, ryzyka operacyjne, niepewność dotycząca cen rynkowych, przedterminowe rozwiązanie umowy, koszty inwestycji i finansowania, przyszłe koszty administracyjne oraz, w stosownych przypadkach, ryzyko modelu.
11. Instytucje ustanawiają i stosują procedury dotyczące obliczania korekty bieżącej wyceny wszystkich pozycji mniej płynnych, które mogą powstać w szczególności na skutek zdarzeń rynkowych lub sytuacji związanych z instytucją, takich jak pozycje o dużej koncentracji lub pozycje, dla których przekroczono pierwotnie wyznaczone okresy posiadania. W razie konieczności instytucje przeprowadzają takie korekty oprócz wszelkich zmian dotyczących wartości pozycji, które są wymagane do celów sprawozdawczości finansowej, oraz opracowują takie korekty w celu odzwierciedlenia braku płynności danej pozycji. Zgodnie z tymi procedurami, podejmując decyzję o ewentualnej konieczności dokonania korekty wyceny w przypadku pozycji mniej płynnych, instytucje uwzględniają kilka czynników. Czynniki te obejmują następujące elementy:
a) |
czas, jaki byłby potrzebny do zabezpieczenia pozycji lub ryzyk związanych z pozycją; |
b) |
zmienność i średnią wartość różnicy pomiędzy ceną kupna a ceną sprzedaży; |
c) |
dostępność kwotowań rynkowych (liczba i wskazanie animatorów rynku) oraz zmienność i średnią wielkość wolumenów obrotu, w tym wolumenów obrotu w okresach występowania napięć na rynku; |
d) |
koncentracje na rynku; |
e) |
struktura pozycji pod względem terminów zapadalności; |
f) |
zakres, w jakim wycena opiera się na metodzie wyceny według modelu; |
g) |
wpływ innych rodzajów ryzyka związanego z modelem. |
12. W przypadku stosowania wycen sporządzonych przez osoby trzecie lub wycen według modelu instytucje rozważają, czy należy zastosować korektę wyceny. Instytucje rozważają oprócz tego potrzebę dokonania korekt z tytułu pozycji mniej płynnych oraz dokonują na bieżąco oceny, czy są one w dalszym ciągu adekwatne. Instytucje oceniają wprost również potrzebę dokonania korekt związanych z niepewnością co do danych wejściowych dotyczących parametrów wykorzystywanych w modelach.
13. W odniesieniu do złożonych produktów, w tym ekspozycji sekurytyzacyjnych i kredytowych instrumentów pochodnych uruchamianych n-tym niewykonaniem zobowiązania, instytucje oceniają wprost, czy istnieje potrzeba stosowania korekt wyceny, aby odzwierciedlić model ryzyka związanego z ewentualnym zastosowaniem niewłaściwej metody wyceny oraz model ryzyka związanego z zastosowaniem nieobserwowalnych (i potencjalnie niewłaściwych) parametrów kalibracji w modelu wyceny.
14. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia warunków, zgodnie z którymi do celów ust. 1 niniejszego artykułu stosuje się wymogi art. 105.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do 1 lutego 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 106
Wewnętrzne instrumenty zabezpieczające
1. Wewnętrzny instrument zabezpieczający spełnia w szczególności następujące wymogi:
a) |
jego głównym celem nie jest uniknięcie lub obniżenie wymogów w zakresie funduszy własnych; |
b) |
jest on we właściwy sposób udokumentowany i podlega określonym wewnętrznym procedurom zatwierdzenia i audytu; |
c) |
jest obsługiwany na warunkach rynkowych; |
d) |
ryzykiem rynkowym wywołanym wewnętrznym instrumentem zabezpieczającym zarządza się w sposób dynamiczny w portfelu handlowym w ramach zatwierdzonych limitów; |
e) |
jest on uważnie monitorowany. |
Monitorowanie odbywa się przy zachowaniu odpowiednich procedur.
2. Wymogi ust. 1 stosuje się bez uszczerbku dla wymogów mających zastosowanie do pozycji zabezpieczonej, która należy do portfela bankowego.
3. W drodze odstępstwa od ust. 1 i 2, jeżeli instytucja zabezpiecza ekspozycję na ryzyko kredytowe zaliczaną do portfela bankowego lub ekspozycję na ryzyko kontrahenta przy użyciu kredytowego instrumentu pochodnego zaliczanego do portfela handlowego tej instytucji, stosując wewnętrzny instrument zabezpieczający, uznaje się, że do celów obliczenia kwot ekspozycji ważonych ryzykiem ekspozycja zaliczana do portfela bankowego lub ekspozycja na ryzyko kontrahenta nie jest zabezpieczona, chyba że instytucja nabędzie od uznanego zewnętrznego dostawcy ochrony odpowiedni kredytowy instrument pochodny, który spełnia wymogi w zakresie ochrony kredytowej nierzeczywistej w portfelu bankowym. Bez uszczerbku dla przepisów art. 299 ust. 2 lit. h), jeżeli taka ochrona od zewnętrznego dostawcy zostaje zakupiona i uznana do celów obliczenia wymogów kapitałowych jako instrument zabezpieczający ekspozycję zaliczaną do portfela bankowego, do tych samych celów do portfela handlowego nie zalicza się ani wewnętrznego, ani zewnętrznego zabezpieczającego kredytowego instrumentu pochodnego.
TYTUŁ II
WYMOGI KAPITAŁOWE Z TYTUŁU RYZYKA KREDYTOWEGO
ROZDZIAŁ 1
Zasady ogólne
Artykuł 107
Metody szacowania ryzyka kredytowego
1. Do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem do celów art. 92 ust. 3 lit. a) i f) instytucje stosują albo metodę standardową przewidzianą w rozdziale 2, albo jeżeli zezwoliły na to właściwe organy zgodnie z art. 143, metodę wewnętrznych ratingów (IRB) przewidzianą w rozdziale 3.
2. W odniesieniu do ekspozycji z tytułu transakcji i w odniesieniu do wkładów do funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania wnoszonych na rzecz kontrahentów centralnych, do obliczania swoich kwot ekspozycji ważonych ryzykiem do celów art. 92 ust. 3 lit. a) i f) instytucje stosują metodę określoną w rozdziale 6 sekcja 9. W odniesieniu do wszystkich innych rodzajów ekspozycji wobec kontrahenta centralnego instytucje traktują te ekspozycje następujący sposób:
a) |
jako ekspozycje wobec instytucji w przypadku innych rodzajów ekspozycji wobec kwalifikującego się kontrahenta centralnego; |
b) |
jako ekspozycje wobec przedsiębiorstw w przypadku innych rodzajów ekspozycji wobec niekwalifikującego się kontrahenta centralnego. |
3. Na użytek niniejszego rozporządzenia instytucje traktują ekspozycje wobec firm inwestycyjnych z państwa trzeciego oraz ekspozycje wobec instytucji kredytowych z państwa trzeciego a także ekspozycje wobec izb rozliczeniowych i giełd z państwa trzeciego jako ekspozycje wobec instytucji wyłącznie wtedy, gdy państwo trzecie stosuje ostrożnościowe wymogi nadzorcze i regulacyjne wobec tego podmiotu, które są co najmniej równoważne z takimi wymogami stosowanymi w Unii.
4. Do celów ust. 3 Komisja może przyjąć za pomocą aktów wykonawczych i przy zastosowaniu procedury oceny, o której mowa w art. 464 ust. 2, decyzję dotyczącą tego, czy dane państwo trzecie stosuje ostrożnościowe wymogi nadzorcze i regulacyjne co najmniej równoważne z wymogami stosowanymi w Unii. W przypadku braku takiej decyzji do dnia 1 stycznia 2015 r. instytucje mogą nadal traktować ekspozycje wobec podmiotów, o których mowa w ust. 3, jako ekspozycje wobec instytucji, o ile odpowiednie właściwe organy uznały państwo trzecie jako kwalifikujące się do przedmiotowej metody ujmowania przed dniem 1 stycznia 2014 r.
Artykuł 108
Stosowanie techniki ograniczania ryzyka kredytowego według metody standardowej i metody IRB
1. W odniesieniu do ekspozycji, do której dana instytucja stosuje metodę standardową zgodnie z rozdziałem 2 lub metodę IRB zgodnie z rozdziałem 3, nie korzystając jednak z własnych oszacowań wartości straty z tytułu niewykonania zobowiązania (LGD) i współczynników konwersji zgodnie z art. 151, dana instytucja może zastosować ograniczanie ryzyka kredytowego zgodnie z rozdziałem 4 przy obliczaniu kwot ekspozycji ważonych ryzykiem do celów art. 92 ust. 3 lit. a) i f) lub, w stosownych przypadkach, kwot oczekiwanej straty do celów obliczeń, o których mowa w art. 36 ust. 1 lit. d) i art. 62 lit. c).
2. W odniesieniu do ekspozycji, do której dana instytucja stosuje metodę IRB, korzystając z własnych oszacowań wartości LGD i współczynników konwersji zgodnie z art. 151, dana instytucja może zastosować ograniczanie ryzyka kredytowego zgodnie z rozdziałem 3.
Artykuł 109
Sposób ujmowania sekurytyzowanych ekspozycji według metody standardowej i metody IRB
1. Jeżeli do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem w odniesieniu do kategorii ekspozycji, do której by zaklasyfikowano sekurytyzowane ekspozycje zgodnie z art. 112, dana instytucja stosuje metodę standardową zgodnie z rozdziałem 2, oblicza ona kwotę ekspozycji ważonych ryzykiem w odniesieniu do pozycji sekurytyzacyjnej zgodnie z art. 245, 246 i 251–258. Instytucje stosujące metodę standardową mogą również stosować metodę wewnętrznych oszacowań w przypadkach, w których jest to dozwolone na podstawie art. 259 ust. 3.
2. Jeżeli do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem w odniesieniu do kategorii ekspozycji, do której by zaklasyfikowano sekurytyzowaną ekspozycję zgodnie z art. 147, dana instytucja stosuje metodę IRB zgodnie z rozdziałem 3, oblicza ona kwotę ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z art. 245, 246 i art. 259-266.
Z wyjątkiem metody wewnętrznych oszacowań, gdy metodę IRB stosuje się jedynie w odniesieniu do części sekurytyzowanych ekspozycji stanowiących przedmiot danej sekurytyzacji, instytucja stosuje metodę odpowiadającą przeważającemu udziałowi sekurytyzowanych ekspozycji stanowiących przedmiot tej sekurytyzacji.
Artykuł 110
Metoda ujmowania korekt z tytułu ryzyka kredytowego
1. Instytucje stosujące metodę standardową ujmują korekty z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego zgodnie z art. 62 lit. c).
2. Instytucje stosujące metodę IRB ujmują korekty z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego zgodnie z art. 159, art. 62 lit. d) i art. 36 ust. 1 lit. d).
Do celów niniejszego artykułu oraz rozdziałów 2 i 3 korekty z tytułu ogólnego i szczególnego ryzyka kredytowego nie uwzględniają funduszy ogólnego ryzyka bankowego.
3. Instytucje stosujące metodę IRB, które wykorzystują metodę standardową w odniesieniu do części ich ekspozycji na zasadzie skonsolidowanej lub indywidualnej zgodnie z art. 148 i 150, określają część korekty z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego, do której należy przypisać sposób ujmowania korekty z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego według metody standardowej i sposób ujmowania korekty z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego według metody IRB w następujący sposób:
a) |
w stosownych przypadkach, jeżeli instytucja objęta konsolidacją stosuje wyłącznie metodę IRB, do korekt z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego tej instytucji przypisuje się sposób ujmowania określony w ust. 2; |
b) |
w stosownych przypadkach, jeżeli instytucja objęta konsolidacją stosuje wyłącznie metodę standardową, do korekty z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego tej instytucji przypisuje się sposób ujmowania określony w ust. 1; |
c) |
pozostałą część korekty z tytułu ryzyka kredytowego przypisuje się do tych dwóch metod proporcjonalnie, zgodnie z udziałem kwot ekspozycji ważonych ryzykiem podlegających metodzie standardowej i podlegających metodzie IRB. |
4. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia sposobu obliczania korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego i korekt z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego w ramach mających zastosowanie standardów rachunkowości w odniesieniu do:
a) |
wartości ekspozycji według metody standardowej, o której mowa w art. 111; |
b) |
wartości ekspozycji według metody IRB, o której mowa w art. 166–168; |
c) |
sposobu ujmowania kwot oczekiwanej straty, o których mowa w art. 159; |
d) |
wartości ekspozycji na potrzeby obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem z tytułu pozycji sekurytyzacyjnej, o której mowa w art. 246 i 266; |
e) |
określenia niewykonania zobowiązania zgodnie z art. 178; |
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do 1 lutego 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania technicznych standardów regulacyjnych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
ROZDZIAŁ 2
Metoda standardowa
Artykuł 111
Wartość ekspozycji
1. Wartością ekspozycji składnika aktywów jest wartość księgowa tego składnika, która pozostaje po dokonaniu korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego, dodatkowych korekt wartości zgodnie z art. 34 i 110 oraz innych redukcji funduszy własnych związanych z danym składnikiem aktywów. Wartością ekspozycji z tytułu pozycji pozabilansowej wymienionej w załączniku I jest następujący odsetek jej wartości nominalnej po zmniejszeniu korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego:
a) |
100 % w przypadku pozycji pełnego ryzyka; |
b) |
50 % w przypadku pozycji średniego ryzyka; |
c) |
20 % w przypadku pozycji średniego/niskiego ryzyka; |
d) |
0 % w przypadku pozycji niskiego ryzyka. |
Pozycje pozabilansowe, o których mowa w akapicie pierwszym zdanie drugie, klasyfikuje się do kategorii ryzyka zgodnie z załącznikiem I.
W przypadku gdy instytucja stosuje kompleksową metodę ujmowania zabezpieczeń finansowych zgodnie z art. 223, wartość ekspozycji z tytułu papierów wartościowych lub towarów zbywanych, przekazywanych lub pożyczanych w ramach transakcji odkupu lub transakcji udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych lub towarów oraz transakcji z obowiązkiem uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego wzrasta o korektę z tytułu zmienności odpowiednią dla takich papierów wartościowych lub towarów, zgodnie z przepisami art. 223–225.
2. Wartość ekspozycji z tytułu instrumentu pochodnego wymienionego w załączniku II określa się zgodnie z rozdziałem 6, z uwzględnieniem skutków umów nowacji oraz innych umów o kompensowaniu zobowiązań do celów tych metod zgodnie z rozdziałem 6. Wartość ekspozycji z tytułu transakcji odkupu, transakcji udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych lub towarów, transakcji z długim terminem rozliczenia i transakcji z obowiązkiem uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego można ustalać zgodnie z rozdziałem 6 albo z rozdziałem 4.
3. Jeżeli ekspozycja jest objęta ochroną kredytową rzeczywistą, wartość ekspozycji mająca zastosowanie do danej pozycji może zostać zmieniona zgodnie z rozdziałem 4.
Artykuł 112
Kategorie ekspozycji
Każdą ekspozycję klasyfikuje się do jednej z następujących kategorii ekspozycji:
a) |
ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych; |
b) |
ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych; |
c) |
ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego; |
d) |
ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju; |
e) |
ekspozycje wobec organizacji międzynarodowych; |
f) |
ekspozycje wobec instytucji; |
g) |
ekspozycje wobec przedsiębiorstw; |
h) |
ekspozycje detaliczne; |
i) |
ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach; |
j) |
ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania; |
k) |
ekspozycje związane ze szczególnie wysokim ryzykiem; |
l) |
ekspozycje w postaci obligacji zabezpieczonych; |
m) |
pozycje stanowiące pozycje sekurytyzacyjne; |
n) |
ekspozycje wobec instytucji i przedsiębiorstw posiadających krótkoterminową ocenę kredytową; |
o) |
ekspozycje w postaci jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania; |
p) |
ekspozycje kapitałowe; |
q) |
inne pozycje. |
Artykuł 113
Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem
1. Do celów obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem wagi ryzyka przypisuje się wszystkim ekspozycjom, chyba że odejmuje się je od funduszy własnych, zgodnie z przepisami sekcji 2. Wagi ryzyka są przypisywane w oparciu o kategorię ekspozycji, do której jest zaklasyfikowana dana ekspozycja, oraz – w zakresie określonym w sekcji 2 – o jej jakość kredytową. Jakość kredytową można określić poprzez odniesienie do ocen kredytowych opracowanych przez ECAI lub ocen kredytowych opracowanych przez agencje kredytów eksportowych zgodnie z sekcją 3.
2. Do celów przypisywania wagi ryzyka zgodnie z ust. 1 wartość ekspozycji mnoży się przez wagę ryzyka wskazaną lub określoną zgodnie z sekcją 2.
3. Jeżeli ekspozycja objęta jest ochroną kredytową, waga ryzyka mająca zastosowanie do takiej pozycji może zostać zmieniona zgodnie z rozdziałem 4.
4. Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w przypadku sekurytyzowanych ekspozycji są obliczane zgodnie z rozdziałem 5.
5. Ekspozycjom, w odniesieniu do których w sekcji 2 nie określono żadnych obliczeń, przypisuje się wagę ryzyka równą 100 %.
6. Z wyjątkiem ekspozycji stanowiących podstawę pozycji kapitału podstawowego Tier I, pozycji dodatkowych w Tier I lub pozycji w Tier II, instytucja może pod warunkiem uzyskania uprzedniej zgody właściwych organów podjąć decyzję o niestosowaniu wymogów ust. 1 niniejszego artykułu w odniesieniu do ekspozycji danej instytucji wobec kontrahenta, który jest w stosunku do niej jednostką dominującą, jednostką zależną, jednostką zależną wobec jednostki dominującej danej instytucji lub jednostką powiązaną stosunkiem określonym w art. 12 ust. 1 dyrektywy 83/349/EWG. Właściwe organy są upoważnione do udzielenia zgody, jeżeli spełnione są następujące warunki:
a) |
kontrahent jest instytucją, finansową spółką holdingową lub finansową spółką holdingową o działalności mieszanej, instytucją finansową, spółką zarządzania aktywami lub przedsiębiorstwem usług pomocniczych, objętymi odpowiednimi wymogami ostrożnościowymi; |
b) |
kontrahent jest objęty tą samą pełną konsolidacją co dana instytucja; |
c) |
kontrahent jest objęty tymi samymi procedurami oceny, pomiaru i kontroli ryzyka co dana instytucja; |
d) |
kontrahent ma siedzibę w tym samym państwie członkowskim co dana instytucja; |
e) |
nie istnieją obecnie ani nie są przewidywane w przyszłości istotne przeszkody praktyczne lub prawne dla szybkiego transferu funduszy własnych lub spłaty należności przez kontrahenta na rzecz danej instytucji. |
Jeżeli dana instytucja jest zgodnie z niniejszym ustępem upoważniona do niestosowania wymogów zawartych w ust. 1, może ona przypisać wagę ryzyka równą 0 %.
7. Z wyjątkiem ekspozycji stanowiących podstawę pozycji kapitału podstawowego Tier I, pozycji dodatkowych w Tier I i pozycji w Tier II, instytucje mogą – pod warunkiem uzyskania uprzedniego zezwolenia od właściwych organów – podjąć decyzję o niestosowaniu wymogów ust. 1 niniejszego artykułu w odniesieniu do ekspozycji wobec kontrahentów, z którymi dana instytucja przystąpiła do instytucjonalnego systemu ochrony stanowiącego umowne lub ustawowe uzgodnienie w sprawie odpowiedzialności, które chroni te instytucje, a w szczególności gwarantuje ich płynność i wypłacalność w celu uniknięcia upadłości, gdyby okazała się ona konieczna. Właściwe organy są upoważnione do udzielenia zezwolenia, jeżeli spełnione są następujące warunki:
a) |
spełnione są wymogi określone w ust. 6 lit. a), d) i e); |
b) |
uzgodnienia gwarantują, że instytucjonalny system ochrony jest w stanie udzielić niezbędnego wsparcia, zgodnie z zobowiązaniami, z funduszy, do których ma łatwy dostęp; |
c) |
instytucjonalny system ochrony ma odpowiednie i jednakowo zorganizowane mechanizmy monitorowania i klasyfikowania ryzyka, co daje całościowy przegląd sytuacji ryzyka wszystkich indywidualnych członków oraz instytucjonalnego systemu ochrony jako całości, a także daje odpowiednie możliwości oddziaływania; mechanizmy te odpowiednio kontrolują ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania, zgodnie z art. 178 ust. 1; |
d) |
instytucjonalny system ochrony zapewnia własny przegląd ryzyka, który jest udostępniany poszczególnym członkom; |
e) |
w ramach instytucjonalnego systemu ochrony corocznie sporządza się i publikuje skonsolidowane sprawozdanie dotyczące tego systemu jako całości i obejmujące: bilans, rachunek zysków i strat, sprawozdanie na temat sytuacji i sprawozdanie na temat ryzyka, bądź też sprawozdanie dotyczące tego systemu jako całości i obejmujące: zagregowany bilans, zagregowany rachunek zysków i strat, sprawozdanie na temat sytuacji i sprawozdanie na temat ryzyka; |
f) |
członkowie instytucjonalnego systemu ochrony są zobowiązani do zachowania minimum 24-miesięcznego okresu wypowiedzenia, jeżeli zamierzają zaprzestać korzystania z instytucjonalnego systemu ochrony; |
g) |
wyklucza się wielokrotne wykorzystywanie składników, które mogą być używane do obliczania funduszy własnych (która to praktyka zwana jest dalej „wielokrotnym finansowaniem”), oraz wszelkie nieodpowiednie tworzenie funduszy własnych pomiędzy członkami instytucjonalnego systemu ochrony; |
h) |
instytucjonalny system ochrony opiera się na szerokim udziale instytucji kredytowych o zasadniczo jednolitym profilu działalności; |
i) |
adekwatność mechanizmów, o których mowa w lit. c) i d), podlega zatwierdzeniu przez odpowiednie właściwe organy i jest przez nie monitorowana w regularnych odstępach czasu. |
Jeżeli dana instytucja podejmuje zgodnie z niniejszym ustępem decyzję o niestosowaniu wymogów zawartych w ust. 1, może ona przypisać wagę ryzyka równą 0 %.
Artykuł 114
Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych
1. Ekspozycjom wobec rządów centralnych i banków centralnych przypisuje się wagę ryzyka równą 100 %, chyba że mają zastosowanie metody ujmowania określone w ust. 2–7.
2. Ekspozycjom wobec rządów centralnych i banków centralnych, które posiadają ocenę kredytową sporządzoną przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka według tabeli 1, która odpowiada ocenie kredytowej ECAI zgodnie z art. 136.
Tabela 1
Stopień jakości kredytowej |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Waga ryzyka |
0 % |
20 % |
50 % |
100 % |
100 % |
150 % |
3. Ekspozycjom wobec EBC przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %.
4. Ekspozycjom wobec rządów centralnych i banków centralnych państw członkowskich, denominowanym i finansowanym w walucie krajowej tego rządu centralnego i banku centralnego, przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %.
5. Do dnia 31 grudnia 2017 r. w odniesieniu do ekspozycji wobec rządów centralnych lub banków centralnych państw członkowskich, denominowanych i finansowanych w walucie krajowej któregokolwiek państwa członkowskiego, przypisuje się tę samą wagę ryzyka, która byłaby przypisana do takich ekspozycji denominowanych i finansowanych w walucie krajowej tego państwa.
6. W odniesieniu do ekspozycji wskazanych w ust. 5:
a) |
w 2018 r. obliczone kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem wyniosą 20 % wagi ryzyka przypisanej tym ekspozycjom zgodnie z art. 114 ust. 2; |
b) |
w 2019 r. obliczone kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem wyniosą 50 % wagi ryzyka przypisanej tym ekspozycjom zgodnie z art. 114 ust. 2; |
c) |
w 2020 r. i w latach kolejnych obliczone kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem wyniosą 100 % wagi ryzyka przypisanej tym ekspozycjom zgodnie z art. 114 ust. 2. |
7. Jeżeli właściwe organy państwa trzeciego, które stosują środki nadzorcze i regulacyjne co najmniej równoważne ze środkami stosowanymi w Unii, przypisują ekspozycjom wobec ich rządu centralnego i banku centralnego, denominowanym i finansowanym w walucie krajowej, wagę ryzyka niższą niż waga ryzyka wskazana w ust. 1–2, instytucje mogą ważyć takie ekspozycje ryzykiem w taki sam sposób.
Do celów niniejszego ustępu Komisja może przyjąć za pomocą aktów wykonawczych i przy zastosowaniu procedury oceny, o której mowa w art. 464 ust. 2, decyzję dotyczącą tego, czy dane państwo trzecie stosuje środki nadzorcze i regulacyjne co najmniej równoważne ze środkami stosowanymi w Unii. W przypadku braku takiej decyzji do dnia 1 stycznia 2015 r. instytucje mogą nadal stosować do ekspozycji wobec rządu centralnego lub banku centralnego państwa trzeciego metodę ujmowania określoną w niniejszym ustępie, jeżeli odpowiednie właściwe organy uznały państwo trzecie jako kwalifikujące się do przedmiotowej metody ujmowania przed dniem 1 stycznia 2014 r.
Artykuł 115
Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych
1. Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych są ważone ryzykiem jako ekspozycje wobec instytucji, chyba że traktuje się je jako ekspozycje wobec rządu centralnego na podstawie ust. 2 lub 4 lub przypisuje się im wagę ryzyka zgodnie z ust. 5. Traktowania preferencyjnego nie stosuje się w przypadku ekspozycji krótkoterminowych określonych w art. 119 ust. 2 i art. 120 ust. 2.
2. Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych traktuje się jako ekspozycje wobec rządu centralnego, w którego jurysdykcji są ustanowione, jeżeli nie istnieje różnica w zakresie ryzyka między tymi ekspozycjami z powodu szczególnych uprawnień w zakresie zasilania własnego budżetu samorządów regionalnych lub władz lokalnych oraz istnienia szczególnych środków instytucjonalnych, których celem jest ograniczenie ryzyka niewykonania zobowiązania.
EUNB prowadzi publicznie dostępną bazę danych dotyczących wszystkich samorządów regionalnych i władz lokalnych w Unii, które odpowiednie właściwe organy traktują jako ekspozycje wobec swoich rządów centralnych.
3. Ekspozycje wobec kościołów lub wspólnot religijnych będących osobą prawną prawa publicznego, o ile podmioty te pobierają podatki zgodnie z ustawodawstwem, które je do tego uprawnia, traktuje się jako ekspozycje wobec samorządów regionalnych i władz lokalnych. W tym przypadku ust. 2 nie ma zastosowania i do celów art. 150 ust. 1 lit. a) nie wyklucza się zezwolenia na stosowanie metody standardowej.
4. Jeżeli właściwe organy podlegające jurysdykcji państwa trzeciego, które stosuje środki nadzorcze i regulacyjne co najmniej równoważne ze środkami stosowanymi w Unii, traktują ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych jako ekspozycje wobec ich rządu centralnego i nie istnieje różnica w zakresie ryzyka między tymi ekspozycjami z powodu szczególnych uprawnień w zakresie zasilania własnego budżetu samorządów regionalnych lub władz lokalnych oraz szczególnych środków instytucjonalnych mających na celu ograniczenie ryzyka niewykonania zobowiązania, instytucje mogą ważyć ryzykiem ekspozycje wobec tych samorządów regionalnych i władz lokalnych w taki sam sposób.
Do celów niniejszego ustępu Komisja może przyjąć za pomocą aktów wykonawczych i przy zastosowaniu procedury oceny, o której mowa w art. 464 ust. 2, decyzję dotyczącą tego, czy państwo trzecie stosuje środki nadzorcze i regulacyjne co najmniej równoważne ze środkami stosowanymi w Unii. W przypadku braku takiej decyzji do dnia 1 stycznia 2015 r. instytucje mogą nadal stosować wobec państwa trzeciego metodę ujmowania określoną w niniejszym ustępie, jeżeli odpowiednie właściwe organy uznały państwo trzecie jako kwalifikujące się do przedmiotowej metody ujmowania przed dniem 1 stycznia 2014 r.
5. Ekspozycjom wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych państw członkowskich, które to ekspozycje nie są wspomniane w ust. 2–4 i które są denominowane i finansowane w walucie krajowej tych samorządów regionalnych i władz lokalnych, przypisuje się wagę ryzyka równą 20 %.
Artykuł 116
Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego
1. Ekspozycjom wobec podmiotów sektora publicznego, które nie mają oceny kredytowej sporządzonej przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka według stopnia jakości kredytowej, który przypisuje się zgodnie z poniższą tabelą 2 ekspozycjom wobec rządu centralnego w jurysdykcji, w której zarejestrowano dany podmiot sektora publicznego.
Tabela 2
Stopień jakości kredytowej, do którego zaklasyfikowano rząd centralny |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Waga ryzyka |
20 % |
50 % |
100 % |
100 % |
100 % |
150 % |
W przypadku ekspozycji wobec podmiotów sektora publicznego zarejestrowanych w państwach, w których rząd centralny nie ma ratingu, waga ryzyka wynosi 100 %.
2. Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego mających ocenę kredytową sporządzoną przez wyznaczoną ECAI traktuje się zgodnie z art. 120. Traktowania preferencyjnego nie stosuje się wobec tych podmiotów w przypadku ekspozycji krótkoterminowych określonych w art. 119 ust. 2 i art. 120 ust. 2.
3. W przypadku ekspozycji wobec podmiotów sektora publicznego z pierwotnym terminem zapadalności wynoszącym maksymalnie 3 miesiące waga ryzyka wynosi 20 %.
4. W wyjątkowych przypadkach ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego mogą być traktowane jak ekspozycje wobec rządu centralnego, samorządu regionalnego lub władz lokalnych, w których jurysdykcji mają one swoją siedzibę, o ile zgodnie z opinią właściwych organów tej jurysdykcji ryzyko takich ekspozycji jest jednakowe, ponieważ rząd centralny, samorząd regionalny lub władze lokalne wystawiły odpowiednią gwarancję.
5. Jeżeli właściwe organy podlegające jurysdykcji państwa trzeciego, które stosują środki nadzorcze i regulacyjne co najmniej równoważne ze środkami stosowanymi w Unii, traktują ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego zgodnie z ust. 1 lub 2, instytucje mogą ważyć ryzykiem ekspozycje wobec tych podmiotów sektora publicznego w ten sam sposób. W przeciwnym razie instytucje stosują wagę ryzyka równą 100 %.
Do celów niniejszego ustępu Komisja może przyjąć za pomocą aktów wykonawczych i przy zastosowaniu procedury oceny, o której mowa w art. 464 ust. 2, decyzję dotyczącą tego, czy państwo trzecie stosuje środki nadzorcze i regulacyjne co najmniej równoważne ze środkami stosowanymi w Unii. W przypadku braku takiej decyzji do dnia 1 stycznia 2015 r. instytucje mogą nadal stosować wobec państwa trzeciego metodę ujmowania określoną w niniejszym ustępie, jeżeli odpowiednie właściwe organy uznały państwo trzecie jako kwalifikujące się do przedmiotowej metody ujmowania przed dniem 1 stycznia 2014 r.
Artykuł 117
Ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju
1. Ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju, które nie są wspomniane w ust. 2, traktuje się w taki sam sposób jak ekspozycje wobec instytucji. Traktowania preferencyjnego nie stosuje się w przypadku ekspozycji krótkoterminowych określonych w art. 119 ust. 2, art. 120 ust. 2 i art. 121 ust. 3.
Międzyamerykańską Korporację Inwestycyjną, Czarnomorski Bank Handlu i Rozwoju, Środkowoamerykański Bank Integracji Gospodarczej oraz CAF – Bank Rozwoju Ameryki Łacińskiej uznaje się za wielostronne banki rozwoju.
2. Ekspozycjom wobec następujących wielostronnych banków rozwoju przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %:
a) |
Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju; |
b) |
Międzynarodowa Korporacja Finansowa; |
c) |
Międzyamerykański Bank Rozwoju; |
d) |
Azjatycki Bank Rozwoju; |
e) |
Afrykański Bank Rozwoju; |
f) |
Bank Rozwoju Rady Europy; |
g) |
Nordycki Bank Inwestycyjny; |
h) |
Karaibski Bank Rozwoju; |
i) |
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju; |
j) |
Europejski Bank Inwestycyjny; |
k) |
Europejski Fundusz Inwestycyjny; |
l) |
Wielostronna Agencja Gwarancji Inwestycyjnych; |
m) |
międzynarodowy instrument finansowy na rzecz szczepień; |
n) |
Islamski Bank Rozwoju. |
3. Zadeklarowanym należnym wpłatom na poczet kapitału Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego przypisuje się wagę ryzyka równą 20 %.
Artykuł 118
Ekspozycje wobec organizacji międzynarodowych
Ekspozycjom wobec następujących organizacji międzynarodowych przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %:
a) |
Unia; |
b) |
Międzynarodowy Fundusz Walutowy; |
c) |
Bank Rozrachunków Międzynarodowych; |
d) |
Europejski Instrument Stabilności Finansowej; |
e) |
Europejski Mechanizm Stabilności; |
f) |
międzynarodowa instytucja finansowa ustanowiona przez co najmniej dwa państwa członkowskie, której celem jest gromadzenie środków i zapewnienie pomocy finansowej na rzecz jej członków, którzy doświadczają poważnych problemów finansowych albo są nimi zagrożeni. |
Artykuł 119
Ekspozycje wobec instytucji
1. Ekspozycjom wobec instytucji, które mają ocenę kredytową sporządzoną przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka zgodnie z art. 120. Ekspozycjom wobec instytucji, które nie mają oceny kredytowej sporządzonej przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka zgodnie z art. 121.
2. Ekspozycjom wobec instytucji, których to ekspozycji rezydualny termin zapadalności nie przekracza 3 miesięcy i które są denominowane i finansowane w walucie krajowej kredytobiorcy, przypisuje się wagę ryzyka o jedną kategorię mniej korzystną niż preferencyjna waga ryzyka, jak określono w art. 114 ust. 4–7, przypisana ekspozycjom wobec rządu centralnego, w którego jurysdykcji instytucja jest zarejestrowana.
3. Ekspozycjom, których rezydualny termin zapadalności nie przekracza 3 miesięcy, denominowanym i finansowanym w walucie krajowej kredytobiorcy, nie przypisuje się wagi ryzyka mniejszej niż 20 %.
4. Ekspozycje wobec instytucji w postaci rezerw obowiązkowych wymaganych przez EBC lub przez bank centralny państwa członkowskiego, które mają być utrzymywane przez instytucję, mogą być ważone ryzykiem jako ekspozycje wobec banku centralnego danego państwa członkowskiego, jeżeli:
a) |
rezerwy są utrzymywane zgodnie z rozporządzeniem (WE) Europejskiego Banku Centralnego nr 1745/2003 z dnia 12 września 2003 r. dotyczącym stosowania rezerw obowiązkowych (29) lub zgodnie z wymogami krajowymi, równoważnymi pod każdym istotnym względem z tym rozporządzeniem; |
b) |
w przypadku bankructwa lub niewypłacalności instytucji, w której utrzymywane są rezerwy, są one terminowo i w pełnej wysokości spłacane na rzecz instytucji i nie służą do pokrycia innych zobowiązań instytucji. |
5. Ekspozycje wobec instytucji finansowych mających zezwolenie na działalność wydane przez właściwe organy i przez nie nadzorowanych oraz podlegających wymogom ostrożnościowym porównywalnym pod kątem surowości z wymogami stosowanymi wobec instytucji traktuje się jako ekspozycje wobec instytucji.
Artykuł 120
Ekspozycje wobec instytucji mających rating
1. Ekspozycjom z rezydualnym terminem zapadalności wynoszącym maksymalnie trzy miesiące wobec instytucji, która mają ocenę kredytową sporządzoną przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka według tabeli 3, która odpowiada ocenie kredytowej ECAI zgodnie z art. 136.
Tabela 3
Stopień jakości kredytowej |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Waga ryzyka |
20 % |
50 % |
50 % |
100 % |
100 % |
150 % |
2. Ekspozycjom z rezydualnym terminem zapadalności wynoszącym maksymalnie trzy miesiące wobec instytucji, która ma ocenę kredytową sporządzoną przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka według tabeli 4, która odpowiada ocenie kredytowej ECAI zgodnie z art. 136:
Tabela 4
Stopień jakości kredytowej |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Waga ryzyka |
20 % |
20 % |
20 % |
50 % |
50 % |
150 % |
3. Związek pomiędzy traktowaniem krótkoterminowej oceny kredytowej zgodnie z art. 131 a ogólnym traktowaniem preferencyjnym ekspozycji krótkoterminowych określonym w ust. 2 jest następujący:
a) |
przy braku oceny ekspozycji krótkoterminowych ogólne traktowanie preferencyjne ekspozycji krótkoterminowych określone w ust. 2 stosuje się do wszystkich ekspozycji z rezydualnym terminem zapadalności wynoszącym maksymalnie trzy miesiące wobec instytucji; |
b) |
jeżeli istnieje ocena krótkoterminowa i zgodnie z tą oceną należy stosować nie mniej korzystną wagę ryzyka niż w przypadku stosowania ogólnego traktowania preferencyjnego dla ekspozycji krótkoterminowych zgodnie z ust. 2, ocenę krótkoterminową stosuje się wyłącznie w przypadku tej konkretnej ekspozycji. Wobec innych ekspozycji krótkoterminowych stosuje się ogólne traktowanie preferencyjne obowiązujące dla ekspozycji krótkoterminowych zgodnie z ust. 2; |
c) |
jeżeli istnieje ocena krótkoterminowa i zgodnie z tą oceną należy stosować mniej korzystną wagę ryzyka niż w przypadku stosowania ogólnego traktowania preferencyjnego dla ekspozycji krótkoterminowych zgodnie z ust. 2, nie stosuje się ogólnego traktowania preferencyjnego dla ekspozycji krótkoterminowych, a wszystkim krótkoterminowym należnościom bez ratingu przypisuje się taką samą wagę ryzyka jak waga ryzyka stosowana zgodnie z konkretną oceną krótkoterminową. |
Artykuł 121
Ekspozycje wobec instytucji nieposiadających ratingu
1. Ekspozycjom wobec instytucji, które nie mają oceny kredytowej sporządzonej przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka według stopnia jakości kredytowej, który przypisuje się zgodnie z poniższą tabelą 5 ekspozycjom wobec rządu centralnego w jurysdykcji, w której instytucja jest zarejestrowana.
Tabela 5
Stopień jakości kredytowej, który przypisano rządowi centralnemu |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Waga ryzyka ekspozycji |
20 % |
50 % |
100 % |
100 % |
100 % |
150 % |
2. W przypadku ekspozycji wobec instytucji niemających ratingu zarejestrowanych w państwach, w których rząd centralny nie ma ratingu, waga ryzyka wynosi 100 %.
3. W przypadku ekspozycji z rezydualnym terminem zapadalności wynoszącym maksymalnie trzy miesiące wobec instytucji niemających ratingu, waga ryzyka wynosi 20 %.
4. Niezależnie od ust. 2 i 3 w odniesieniu do ekspozycji z tytułu finansowania handlu, o których mowa w art. 162 ust. 3 akapit drugi lit. b), wobec instytucji niemających ratingu, waga ryzyka wynosi 50 %, natomiast w przypadku gdy rezydualny termin zapadalności tych ekspozycji z tytułu finansowania handlu wobec instytucji niemających ratingu nie przekracza trzech miesięcy, waga ryzyka wynosi 20 %.
Artykuł 122
Ekspozycje wobec przedsiębiorstw
1. Ekspozycjom, które mają ocenę kredytową sporządzoną przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka według tabeli 6, która odpowiada ocenie kredytowej ECAI zgodnie z art. 136.
Tabela 6
Stopień jakości kredytowej |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Waga ryzyka |
20 % |
50 % |
100 % |
100 % |
150 % |
150 % |
2. Ekspozycjom, które nie mają takiej oceny kredytowej, przypisuje się wagę ryzyka równą 100 % lub wagę ryzyka ekspozycji wobec rządu centralnego jurysdykcji, w której dane przedsiębiorstwo jest zarejestrowane, w zależności od tego, która waga jest wyższa.
Artykuł 123
Ekspozycje detaliczne
Ekspozycjom, które spełniają następujące kryteria, przypisuje się wagę ryzyka równą 75 %:
a) |
ekspozycja dotyczy osoby fizycznej lub osób fizycznych bądź małego lub średniego przedsiębiorstwa (MŚP); |
b) |
ekspozycja jest jedną ze znacznej liczby ekspozycji cechujących się podobnymi właściwościami, dzięki którym ryzyka związane z tego rodzaju kredytami są znacznie zmniejszone; |
c) |
łączna kwota zobowiązań klienta będącego dłużnikiem lub grupy powiązanych klientów wobec instytucji i jednostek dominujących oraz ich jednostek zależnych, w tym wszelkich ekspozycji, których dotyczy niewykonanie zobowiązania, jednak z wyjątkiem ekspozycji z pełnym i całkowitym zabezpieczeniem w formie nieruchomości mieszkalnych, które to ekspozycje zostały przypisane do kategorii ekspozycji określonej w art. 112 lit. i), nie przekracza – zgodnie z wiedzą instytucji – kwoty 1 mln EUR. Instytucja podejmuje zasadne kroki w celu uzyskania tej wiedzy. |
Papiery wartościowe nie kwalifikują się do objęcia kategorią ekspozycji detalicznych.
Ekspozycje, które nie spełniają kryteriów, o których mowa w lit. a)–c) akapitu pierwszego, nie kwalifikują się do objęcia kategorią ekspozycji detalicznych.
Wartość bieżąca minimalnych detalicznych opłat leasingowych kwalifikuje się do objęcia kategorią ekspozycji detalicznych.
Artykuł 124
Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach
1. Ekspozycji lub jakiejkolwiek części ekspozycji w pełni zabezpieczonej hipoteką na nieruchomości przypisuje się wagę ryzyka równą 100 %, jeżeli nie zostały spełnione warunki na mocy art. 125 i 126, z wyjątkiem jakiejkolwiek części ekspozycji, którą przypisano do innej kategorii ekspozycji. Części ekspozycji, która przekracza wartość hipoteki na nieruchomość, przypisuje się wagę ryzyka mającą zastosowanie do niezabezpieczonych ekspozycji danego kontrahenta.
Część ekspozycji traktowana jako w pełni zabezpieczona nieruchomością nie przekracza wysokości zabezpieczenia odpowiadającej wartości rynkowej lub – w państwach członkowskich, które ustanowiły w przepisach ustawowych lub wykonawczych surowe kryteria oceny bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości – bankowo-hipotecznej wartości przedmiotowej nieruchomości.
2. W oparciu o dane zebrane na podstawie art. 101 i o wszelkie inne odpowiednie wskaźniki właściwe organy okresowo i co najmniej raz w roku oceniają, czy waga ryzyka równa 35 % dla ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach mieszkalnych, o których mowa w art. 125, i waga ryzyka równa 50 % dla ekspozycji zabezpieczonych na nieruchomościach komercyjnych, o których mowa w art. 126, znajdujących się na ich terytorium są właściwie oparte na:
a) |
przypadkach strat dotyczących ekspozycji zabezpieczonych nieruchomościami; |
b) |
przyszłych tendencjach na rynkach nieruchomości. |
Właściwe organy mogą ustanawiać wyższą wagę ryzyka lub surowsze kryteria niż wagi i kryteria ustanowione w przepisach art. 125 ust. 2 i art. 126 ust. 2, w stosownych przypadkach, kierując się względami stabilności finansowej.
W przypadku ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach mieszkalnych właściwy organ ustala wagę ryzyka w przedziale pomiędzy 35 % a 150 %.
W przypadku ekspozycji zabezpieczonych nieruchomościami komercyjnymi właściwy organ ustala wagę ryzyka w przedziale pomiędzy 50 % a 150 %.
W ramach tych wartości wyższą wagę ryzyka ustala się na podstawie przypadków strat i z uwzględnieniem przyszłych tendencji na rynkach nieruchomości oraz względów stabilności finansowej. W przypadku gdy ocena wykaże, że wagi ryzyka określone w art. 125 ust. 2 i art. 126 ust. 2 nie odzwierciedlają rzeczywistych ryzyk związanych z co najmniej jednym segmentem takich ekspozycji związanym z nieruchomościami, w pełni zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach mieszkalnych lub nieruchomościach komercyjnych zlokalizowanych na co najmniej jednej części ich terytorium, właściwe organy ustalają, dla tych segmentów ekspozycji związanych z nieruchomościami, wyższą wagę ryzyka odpowiadającą rzeczywistym ryzykom.
Właściwe organy konsultują się z EUNB w sprawie korekt stosowanych wag ryzyka i kryteriów, które będą obliczane zgodnie z kryteriami określonymi w niniejszym ustępie, jak ustalono w regulacyjnych standardach technicznych, o których mowa w ust. 4 niniejszego artykułu. EUNB publikuje wagi ryzyka i kryteria, które właściwe organy ustanawiają dla ekspozycji, o których mowa w art. 125, 126 i 199.
3. Jeżeli właściwe organy ustalają bardziej rygorystyczną wagę ryzyka lub bardziej rygorystyczne kryteria, instytucjom przysługuje 6-miesięczny okres przejściowy przed zastosowaniem nowych wag ryzyka.
4. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia:
a) |
surowych kryteriów oceny wartości bankowo-hipotecznej, o której mowa w ust. 1; |
b) |
warunków, o których mowa w ust. 2 i które właściwe organy uwzględniają przy określaniu wyższych wag ryzyka, w szczególności pojęcia „względy stabilności finansowej”. |
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
5. Instytucje jednego państwa członkowskiego stosują wagi ryzyka i kryteria określone przez właściwe organy innego państwa członkowskiego w odniesieniu do ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach komercyjnych i mieszkalnych znajdujących się w tym innym państwie członkowskim.
Artykuł 125
Ekspozycje w pełni i całkowicie zabezpieczone hipoteką na nieruchomości mieszkalnej
1. O ile właściwe organy nie zadecydowały inaczej zgodnie z art. 124 ust. 2, ekspozycje w pełni i całkowicie zabezpieczone hipoteką na nieruchomością mieszkalną traktuje się w następujący sposób:
a) |
ekspozycjom lub dowolnym częściom ekspozycji w pełni i całkowicie zabezpieczonym hipoteką na nieruchomości mieszkalnej, która jest lub będzie zamieszkana lub przeznaczona pod wynajem przez właściciela lub – w przypadku przedsiębiorstw inwestowania indywidualnego – użytkownika, przypisuje się wagę ryzyka równą 35 %; |
b) |
ekspozycjom wobec leasingobiorcy z tytułu transakcji leasingu dotyczących nieruchomości mieszkalnych, w których instytucja występuje jako leasingodawca, a leasingobiorca ma prawo zakupu, przypisuje się wagę ryzyka 35 %, pod warunkiem że ekspozycja instytucji jest w pełni i całkowicie zabezpieczona prawem własności instytucji do tej nieruchomości. |
2. Instytucje uznają ekspozycję lub dowolną część ekspozycji jako w pełni i całkowicie zabezpieczoną do celów ust. 1 wyłącznie wtedy, gdy spełnione są następujące warunki:
a) |
wartość nieruchomości nie zależy zasadniczo od jakości kredytowej kredytobiorcy. Instytucje mogą wykluczyć sytuacje, w których czynniki czysto makroekonomiczne wpływają zarówno na wartość nieruchomości, jak i na spłatę należności przez kredytobiorcę, z procesu określania istotności takiej zależności; |
b) |
ryzyko kredytobiorcy nie zależy zasadniczo od przychodów generowanych przez nieruchomość lub projekt budowlany stanowiące przedmiot zabezpieczenia, ale od zdolności kredytobiorcy do spłaty zobowiązania z innych źródeł, a w konsekwencji spłata kredytu nie zależy zasadniczo od przepływu środków pieniężnych generowanego przez nieruchomość służącą jako zabezpieczenie. W przypadku tych innych źródeł instytucje określają maksymalne wskaźniki wartości kredytu do dochodu w ramach ich polityki kredytowej i przy przyznawaniu kredytu uzyskują właściwe dowody potwierdzające odpowiednie przychody; |
c) |
spełnione są wymogi określone w art. 208 oraz zasady wyceny określone w art. 229 ust. 1; |
d) |
o ile nie określono inaczej zgodnie z art. 124 ust. 2, część kredytu, której przypisano wagę ryzyka równą 35 % nie przekracza 80 %, wartości rynkowej przedmiotowej nieruchomości lub 80 % bankowo-hipotecznej wartości przedmiotowej nieruchomości w państwach członkowskich, które ustanowiły w przepisach ustawowych lub wykonawczych surowe kryteria oceny bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości. |
3. Instytucje mogą odstąpić od stosowania ust. 2 lit. b) w przypadku ekspozycji w pełni i całkowicie zabezpieczonych hipoteką na nieruchomości mieszkalnej, która znajduje się na terytorium państwa członkowskiego, jeżeli właściwy organ tego państwa członkowskiego opublikował dowody wykazujące, że na tym terytorium znajduje się dobrze rozwinięty i ugruntowany rynek nieruchomości mieszkalnych, a wskaźniki strat nie przekraczają następujących limitów:
a) |
straty z tytułu udzielonych kredytów zabezpieczonych nieruchomościami mieszkalnymi do 80 % wartości rynkowej lub 80 % bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości, o ile nie zadecydowano inaczej w art. 124 ust. 2, nie przekraczają w żadnym roku 0,3 % wartości niespłaconych kredytów zabezpieczonych nieruchomością mieszkalną; |
b) |
całkowite straty z tytułu udzielonych kredytów zabezpieczonych nieruchomościami mieszkalnymi nie przekraczają w żadnym roku 0,5 % wartości niespłaconych kredytów zabezpieczonych nieruchomością mieszkalną. |
4. Jeżeli w danym roku nie jest spełniony jeden z limitów wymienionych w ust. 3, nie ma możliwości stosowania ust. 3, zastosowanie ma natomiast warunek zawarty w ust. 2 lit. b) do momentu, gdy warunki określone w ust. 3 zostaną spełnione w kolejnym roku.
Artykuł 126
Ekspozycje w pełni i całkowicie zabezpieczone hipoteką na nieruchomości komercyjnej
1. O ile właściwe organy nie zadecydowały inaczej zgodnie z art. 124 ust. 2, ekspozycje w pełni i całkowicie zabezpieczone hipoteką na nieruchomością komercyjną traktuje się w następujący sposób:
a) |
ekspozycjom lub dowolnym częściom ekspozycji w pełni i całkowicie zabezpieczonym hipoteką na lokalach biurowych lub innych nieruchomościach komercyjnych można przypisać wagę ryzyka równą 50 %; |
b) |
ekspozycjom związanym z transakcjami leasingu nieruchomości dotyczącymi lokalów biurowych lub innych nieruchomości komercyjnych, w których instytucja występuje jako leasingodawca, a leasingobiorcy przysługuje prawo zakupu, można przypisać wagę ryzyka 50 %, pod warunkiem że ekspozycja instytucji jest w pełni i całkowicie zabezpieczona prawem własności instytucji do tej nieruchomości. |
2. Instytucje uznają ekspozycję lub dowolną część ekspozycji jako w pełni i całkowicie zabezpieczoną do celów ust. 1 wyłącznie wtedy, gdy spełnione są następujące warunki:
a) |
wartość nieruchomości nie zależy zasadniczo od jakości kredytowej kredytobiorcy. Instytucje mogą wykluczyć sytuacje, w których czynniki czysto makroekonomiczne wpływają zarówno na wartość nieruchomości, jak i na spłatę należności przez kredytobiorcę, z procesu określania istotności takiej zależności; |
b) |
ryzyko kredytobiorcy nie zależy zasadniczo od przychodów generowanych przez nieruchomość lub projekt budowlany stanowiące przedmiot zabezpieczenia, ale od zdolności kredytobiorcy do spłaty zobowiązania z innych źródeł, a w konsekwencji spłata kredytu nie zależy zasadniczo od przepływu środków pieniężnych generowanego przez nieruchomość służącą jako zabezpieczenie; |
c) |
spełnione są wymogi określone w art. 208 oraz zasady wyceny określone w art. 229 ust. 1; |
d) |
wagę ryzyka równą 50 %, o ile nie określono inaczej w art. 124 ust. 2, przypisuje się części kredytu, która nie przekracza 50 % wartości rynkowej przedmiotowej nieruchomości lub 60 %, o ile nie określono inaczej w art. 124 ust. 2, bankowo-hipotecznej wartości przedmiotowej nieruchomości w państwach członkowskich, które ustanowiły w przepisach ustawowych lub wykonawczych surowe kryteria oceny bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości. |
3. Instytucje mogą odstąpić od stosowania ust. 2 lit. b) w przypadku ekspozycji w pełni i całkowicie zabezpieczonych hipoteką na nieruchomości komercyjnej, która znajduje się na terytorium państwa członkowskiego, jeżeli właściwy organ tego państwa członkowskiego opublikował dowody wykazujące, że na tym terytorium znajduje się dobrze rozwinięty i ugruntowany rynek nieruchomości komercyjnych, przy czym wskaźniki strat nie przekraczają następujących limitów:
a) |
straty z tytułu udzielonych kredytów zabezpieczonych nieruchomościami komercyjnymi do 50 % wartości rynkowej lub 60 % bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości, o ile nie określono inaczej w art. 124 ust. 2, nie przekraczają 0,3 % wartości niespłaconych kredytów zabezpieczonych nieruchomością komercyjną; |
b) |
całkowite straty z tytułu udzielonych kredytów zabezpieczonych nieruchomościami komercyjnymi nie przekraczają 0,5 % wartości niespłaconych kredytów zabezpieczonych nieruchomością komercyjną. |
4. Jeżeli w danym roku jeden z limitów wymienionych w ust. 3 nie jest spełniony, nie ma możliwości stosowania ust. 3, zastosowanie ma natomiast warunek zawarty w ust. 2 lit. b) do momentu, gdy warunki określone w ust. 3 zostaną spełnione w kolejnym roku.
Artykuł 127
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania
1. Niezabezpieczonej części każdej pozycji, w przypadku gdy dłużnik nie wykonał zobowiązania zgodnie z art. 178, lub – w przypadku ekspozycji detalicznych – niezabezpieczonej części każdego instrumentu kredytowego, z którym wiąże się niewykonanie zobowiązania zgodnie z art. 178, przypisuje się następujące wagi ryzyka:
a) |
150 %, gdy korekty z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego wynoszą poniżej 20 % niezabezpieczonej części wartości ekspozycji, jeżeli nie zastosowano tych korekt; |
b) |
100 %, gdy korekty z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego wynoszą nie mniej niż 20 % niezabezpieczonej części wartości ekspozycji, jeżeli nie zastosowano tych korekt. |
2. Na potrzeby określenia zabezpieczonej części pozycji przeterminowanej uznane zabezpieczenie i gwarancje oznaczają zabezpieczenie i gwarancje kwalifikujące się do celów ograniczania ryzyka kredytowego zgodnie z rozdziałem 4.
3. Wartości ekspozycji pozostającej po odliczeniu korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego w odniesieniu do ekspozycji w pełni i całkowicie zabezpieczonych hipoteką na nieruchomości mieszkalnej zgodnie z art. 125 przypisuje się wagę ryzyka w wysokości 100 %, jeżeli niewykonanie zobowiązania nastąpiło zgodnie z art. 178.
4. Wartości ekspozycji pozostającej po odliczeniu korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego w odniesieniu do ekspozycji w pełni i całkowicie zabezpieczonych hipoteką na nieruchomości komercyjnej zgodnie z art. 126 przypisuje się wagę ryzyka w wysokości 100 %, jeżeli niewykonanie zobowiązania nastąpiło zgodnie z art. 178.
Artykuł 128
Pozycje związane ze szczególnie wysokim ryzykiem
1. Instytucje przypisują wagę ryzyka równą 150 % ekspozycjom, w tym w stosownych przypadkach ekspozycjom w postaci udziałów lub jednostek uczestnictwa w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania, które są związane ze szczególnie wysokim ryzykiem.
2. Ekspozycje o szczególnie wysokim ryzyku obejmują dowolną z następujących ekspozycji:
a) |
inwestycje w firmy venture capital; |
b) |
inwestycje w AFI określone w art. 4 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2011/61/UE, z wyjątkiem przypadków gdy uprawnienia funduszu nie zezwalają mu na zastosowanie dźwigni wyższej niż wymagana na mocy art. 51 ust. 3 dyrektywy 2009/65/WE; |
c) |
inwestycje w niepubliczne instrumenty kapitałowe; |
d) |
finansowanie nieruchomości spekulacyjnych. |
3. Podczas oceny, czy ekspozycja inna niż ekspozycje, o których mowa w ust. 2, jest związana ze szczególnie wysokim ryzykiem, instytucje uwzględniają następujące właściwości ryzyka:
a) |
istnieje wysokie ryzyko straty w wyniku niewykonania zobowiązania przez dłużnika; |
b) |
niemożliwa jest odpowiednia ocena tego, czy ekspozycja jest objęta lit. a). |
EUNB wydaje wytyczne określające, jakie rodzaje ekspozycji są związane ze szczególnie wysokim ryzykiem i w jakich okolicznościach.
Wytyczne te przyjmuje się zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 129
Ekspozycje w postaci obligacji zabezpieczonych
1. Aby obligacje (obligacje zabezpieczone), o których mowa w art. 52 ust. 4 dyrektywy 2009/65/WE, mogły kwalifikować się do traktowania preferencyjnego określonego w ust. 4 i 5, muszą spełniać wymogi określone w ust. 7 i być zabezpieczone przez dowolne z następujących uznanych aktywów:
a) |
ekspozycje wobec rządów centralnych, banków centralnych wchodzących w skład ESBC, podmiotów sektora publicznego, samorządów regionalnych lub władz lokalnych w Unii lub ekspozycje przez nie gwarantowane; |
b) |
ekspozycje wobec rządów centralnych państw trzecich i banków centralnych państw trzecich, wielostronnych banków rozwoju, organizacji międzynarodowych lub ekspozycje przez nie gwarantowane, które kwalifikują się do stopnia 1. jakości kredytowej zgodnie z przepisami niniejszego rozdziału, oraz ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego państw trzecich, samorządów regionalnych państw trzecich lub władz lokalnych państw trzecich lub ekspozycje przez te podmioty gwarantowane, które są ważone ryzykiem jako ekspozycje wobec instytucji lub wobec rządów centralnych i banków centralnych zgodnie z przepisami, odpowiednio, art. 115 ust. 1 lub 2 lub art. 116 ust. 1, 2 lub 4 i które kwalifikują się do stopnia 1. jakości kredytowej zgodnie z przepisami niniejszego rozdziału, a także ekspozycje w rozumieniu przepisów niniejszej litery, które kwalifikują się co najmniej do stopnia 2. jakości kredytowej zgodnie z przepisami niniejszego rozdziału, pod warunkiem że nie przekraczają one 20 % kwoty nominalnej otwartych pozycji w obligacjach zabezpieczonych instytucji emitujących; |
c) |
ekspozycje wobec instytucji, które kwalifikują się do stopnia 1. jakości kredytowej zgodnie z przepisami niniejszego rozdziału. Całkowita wartość tego rodzaju ekspozycji nie przekracza 15 % kwoty nominalnej otwartych pozycji w obligacjach zabezpieczonych instytucji emitującej. Wymóg dotyczący stopnia 1. jakości kredytowej nie obejmuje ekspozycji wobec instytucji w Unii, których termin zapadalności nie przekracza 100 dni, ale instytucje te kwalifikują się co najmniej do stopnia 2. jakości kredytowej zgodnie z przepisami niniejszego rozdziału. |
d) |
kredyty zabezpieczone:
|
e) |
kredyty na nieruchomości mieszkalne w pełni gwarantowane przez uznanego dostawcę ochrony, o którym mowa w art. 201, kwalifikujące się do co najmniej stopnia 2. jakości kredytowej zgodnie z niniejszym rozdziałem, przy czym część każdego z kredytów wykorzystywana w celu spełnienia wymogu określonego w niniejszym ustępie na potrzeby zabezpieczenia obligacji zabezpieczonych nie stanowi więcej niż 80 % wartości odnośnej nieruchomości mieszkalnej położonej we Francji, a współczynnik kredytu do dochodu wynosił w chwili udzielania kredytu maksymalnie 33 %. W chwili udzielania kredytu nieruchomość mieszkalna nie jest obciążona zastawem hipotecznym, a w przypadku kredytów udzielanych od dnia 1 stycznia 2014 r. kredytobiorca zobowiązuje się w drodze umowy do nieustanawiania takiego zastawu bez zgody instytucji kredytowej, która udzieliła kredytu. Współczynnik kredytu do dochodu stanowi udział dochodu brutto kredytobiorcy obejmujący zwrot kredytu wraz z odsetkami. Dostawcą ochrony jest: instytucja finansowa posiadająca zezwolenie na działalność wydane przez właściwe organy i przez nie nadzorowana oraz podlegająca wymogom ostrożnościowym porównywalnym pod kątem surowości z wymogami stosowanymi wobec instytucji, lub instytucja lub zakład ubezpieczeń. Dostawca ochrony ustanawia fundusz gwarancyjny działający na zasadzie wzajemności lub równoważne zabezpieczenie dla zakładów ubezpieczeń w celu absorpcji strat z tytułu ryzyka kredytowego, których kalibracja podlega okresowemu przeglądowi przez właściwe organy. Zarówno instytucja kredytowa, jak i dostawca ochrony przeprowadzają ocenę wiarygodności kredytowej kredytobiorcy; |
f) |
kredyty zabezpieczone:
Kredyty zabezpieczone nieruchomościami komercyjnymi kwalifikują się, jeżeli współczynnik pokrycia należności zabezpieczeniem przekroczył próg 60 %, osiągając maksymalny poziom 70 %, jeżeli wartość wszystkich aktywów stanowiących zabezpieczenie dla obligacji zabezpieczonych przekracza niespłaconą kwotę nominalną otwartych pozycji w obligacjach zabezpieczonych o co najmniej 10 %, a należności właścicieli obligacji spełniają wymogi pewności prawa określone w rozdziale 4. Należności właścicieli obligacji mają pierwszeństwo przed wszystkimi innymi roszczeniami do danego zabezpieczenia. |
g) |
kredyty zabezpieczone zastawami morskimi pod statki do kwoty stanowiącej różnicę między 60 % wartości statku stanowiącego zabezpieczenie a wartością wszelkich wcześniejszych zastawów morskich. |
Na użytek akapitu pierwszego lit. c), lit. d) ppkt (ii) oraz lit. f) ppkt (ii) ekspozycje wynikające z przekazywania płatności dłużników z tytułu kredytów zabezpieczonych nieruchomościami stanowiących instrument bazowy jednostek uprzywilejowanych lub dłużnych papierów wartościowych lub przekazywania wpływów ze sprzedaży tych nieruchomości ani z tytułu zarządzania tymi płatnościami i wpływami nie są uwzględniane przy wyliczaniu limitów, o których mowa w tych literach;
Właściwe organy mogą po konsultacjach z EUNB częściowo odstąpić od stosowania lit. c) akapitu pierwszego i dopuścić stopień 2. jakości kredytowej w odniesieniu do maksymalnie 10 % całkowitej wartości ekspozycji dotyczącej kwoty nominalnej otwartych pozycji w obligacjach zabezpieczonych instytucji emitującej, pod warunkiem że w rezultacie zastosowania wymogu stopnia 1. jakości kredytowej, o którym mowa w tej literze, można udokumentować znaczne potencjalne problemy z koncentracją w zainteresowanych państwach członkowskich;
2. Sytuacje, o których mowa w ust. 1 lit. a)–f), obejmują również zabezpieczenie, którego zakres ogranicza się na mocy prawodawstwa wyłącznie do ochrony właścicieli obligacji przed stratami.
3. W przypadku obligacji zabezpieczonych na nieruchomościach instytucje spełniają wymogi określone w art. 208 oraz zasady wyceny określone w art. 229 ust. 1.
4. Obligacjom zabezpieczonym, które mają ocenę kredytową sporządzoną przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka według tabeli 6a, która odpowiada ocenie kredytowej ECAI zgodnie z art. 136.
Tabela 6a
Stopień jakości kredytowej |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Waga ryzyka |
10 % |
20 % |
20 % |
50 % |
50 % |
100 % |
5. Obligacjom zabezpieczonym, które nie mają oceny kredytowej sporządzonej przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka w oparciu o wagę ryzyka przypisaną uprzywilejowanym niezabezpieczonym ekspozycjom wobec instytucji, która je emituje. Między wagami ryzyka występują następujące zależności:
a) |
jeżeli ekspozycjom wobec instytucji przypisuje się wagę ryzyka równą 20 %, wówczas obligacji zabezpieczonej przypisuje się wagę ryzyka równą 10 %; |
b) |
jeżeli ekspozycjom wobec instytucji przypisuje się wagę ryzyka równą 50 %, wówczas obligacji zabezpieczonej przypisuje się wagę ryzyka równą 20 %; |
c) |
jeżeli ekspozycjom wobec instytucji przypisuje się wagę ryzyka równą 100 %, wówczas obligacji zabezpieczonej przypisuje się wagę ryzyka równą 50 %; |
d) |
jeżeli ekspozycjom wobec instytucji przypisuje się wagę ryzyka równą 150 %, wówczas obligacji zabezpieczonej przypisuje się wagę ryzyka równą 100 %. |
6. Obligacje zabezpieczone wyemitowane przed dniem 31 grudnia 2007 r. nie podlegają wymogom zawartym w ust. 1 i 3. Na podstawie ust. 4 i 5 kwalifikują się one do traktowania preferencyjnego aż do terminu ich zapadalności.
7. Ekspozycje w postaci obligacji zabezpieczonych kwalifikują się do traktowania preferencyjnego, pod warunkiem że instytucja inwestująca w obligacje zabezpieczone może wykazać przed właściwymi organami, że:
a) |
otrzymuje informacje o portfelu obejmujące przynajmniej:
|
b) |
emitent udostępnia instytucji informacje, o których mowa w lit. a), przynajmniej raz na pół roku. |
Artykuł 130
Pozycje stanowiące pozycje sekurytyzacyjne
Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem dla pozycji sekurytyzacyjnych określa się zgodnie z rozdziałem 5.
Artykuł 131
Ekspozycje wobec instytucji i przedsiębiorstw posiadających krótkoterminową ocenę kredytową
Ekspozycjom wobec instytucji i ekspozycjom wobec przedsiębiorstw, które mają krótkoterminową ocenę kredytową sporządzoną przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka zgodnie z tabelą 7, która odpowiada ocenie kredytowej ECAI zgodnie z art. 136.
Tabela 7
Stopień jakości kredytowej |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Waga ryzyka |
20 % |
50 % |
100 % |
150 % |
150 % |
150 % |
Artykuł 132
Ekspozycje w postaci jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania
1. Ekspozycjom w postaci jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania przypisuje się wagę ryzyka równą 100 %, chyba że instytucja stosuje metodę oceny ryzyka określoną w ust. 2 lub metodę pełnego przeglądu określoną w ust. 4 bądź metodę opartą na średniej wadze ryzyka określoną w ust. 5, jeżeli spełnione są warunki wymienione w ust. 3.
2. Ekspozycjom w postaci jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania, które posiadają ocenę kredytową sporządzoną przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka zgodnie z tabelą 8, która odpowiada ocenie kredytowej ECAI zgodnie z art. 136.
Tabela 8
Stopień jakości kredytowej |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Waga ryzyka |
20 % |
50 % |
100 % |
100 % |
150 % |
150 % |
3. Instytucje mogą określić wagę ryzyka dla przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania zgodnie z ust. 4 i 5, jeżeli spełnione są następujące kryteria kwalifikowalności:
a) |
dane przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania jest zarządzane przez spółkę podlegającą nadzorowi w państwie członkowskim lub – w przypadku przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w państwie trzecim – jeżeli spełnione są następujące warunki:
|
b) |
prospekt emisyjny przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania lub równoważny dokument zawiera:
|
c) |
nie rzadziej niż raz do roku przedstawia się sprawozdanie z działalności przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, aby umożliwić ocenę aktywów i pasywów, dochodu i operacji za dany okres sprawozdawczy. |
Do celów lit. a) Komisja może przyjąć za pomocą aktów wykonawczych i przy zastosowaniu procedury oceny, o której mowa w art. 464 ust. 2, decyzję dotyczącą tego, czy państwo trzecie stosuje środki nadzorcze i regulacyjne co najmniej równoważne ze środkami stosowanymi w Unii. W przypadku braku takiej decyzji do dnia 1 stycznia 2015 r. instytucje mogą nadal stosować wobec ekspozycji w postaci jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania z państw trzecich metodę ujmowania określoną w niniejszym ustępie, jeżeli odpowiednie właściwe organy uznały państwo trzecie jako kwalifikujące się do przedmiotowej metody ujmowania przed dniem 1 stycznia 2014 r.
4. Jeżeli instytucja ma wiedzę na temat ekspozycji bazowych przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, może dokonać pełnego przeglądu tych ekspozycji w celu obliczenia średniej wagi ryzyka dla ekspozycji w postaci jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania zgodnie z metodami określonymi w niniejszym rozdziale. Jeżeli ekspozycja bazowa przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania jest sama ekspozycją w postaci udziałów w innym przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania, które spełnia kryteria określone w ust. 3, instytucja może dokonać pełnego przeglądu ekspozycji bazowych tego innego przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania.
5. Jeżeli instytucja nie ma wiedzy na temat ekspozycji bazowych przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, może obliczyć średnią wagę ryzyka dla ekspozycji w postaci jednostki lub udziału w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania zgodnie z metodami określonymi w niniejszym rozdziale przy założeniu, że przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w pierwszej kolejności dokonuje inwestycji, w maksymalnie dozwolonym w ramach jego uprawnień zakresie, w te kategorie ekspozycji, które wiążą się z najwyższym wymogiem kapitałowym, następnie zaś inwestuje w porządku malejącym, aż do osiągnięcia maksymalnego całkowitego limitu inwestycyjnego.
Instytucje mogą skorzystać z usług następujących osób trzecich w zakresie obliczeń i sprawozdań dotyczących wagi ryzyka dla przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania zgodnie z metodami określonymi w ust. 4 i 5:
a) |
instytucji przyjmującej depozyty lub przyjmującej depozyty instytucji finansowej przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, pod warunkiem że przedsiębiorstwo to inwestuje wyłącznie w papiery wartościowe i deponuje wszystkie papiery wartościowe w tej instytucji przyjmującej depozyty lub instytucji finansowej; |
b) |
w przypadku przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania nieobjętych lit. a) – przedsiębiorstwa zarządzającego przedsiębiorstwem zbiorowego inwestowania, pod warunkiem że spełnia ono kryteria określone w ust. 3 lit. a). |
Poprawność obliczeń, o których mowa w akapicie pierwszym, potwierdza audytor zewnętrzny.
Artykuł 133
Ekspozycje kapitałowe
1. Następujące ekspozycje uznaje się za ekspozycje kapitałowe:
a) |
ekspozycje niedłużne, z którymi wiążą się podporządkowane roszczenia końcowe wobec kapitału lub dochodów emitenta; |
b) |
ekspozycje dłużne i inne papiery wartościowe, udziały, instrumenty pochodne lub inne instrumenty, pod względem ekonomicznym zbliżone do ekspozycji określonych w lit. a); |
2. Ekspozycjom kapitałowym przypisuje się wagę ryzyka równą 100 %, chyba że należy je pomniejszyć zgodnie z częścią drugą, wagę ryzyka równą 250 % zgodnie z art. 48 ust. 4, wagę ryzyka w wysokości 1 250 % zgodnie z art. 89 ust. 3 lub traktuje się je jako pozycje wysokiego ryzyka zgodnie z art. 128.
3. Inwestycje w instrumenty kapitałowe lub w regulowane instrumenty kapitałowe emitowane przez instytucje klasyfikuje się jako należności kapitałowe, chyba że pomniejszają one fundusze własne lub przypisuje się im wagę ryzyka równą 250 % zgodnie z art. 48 ust. 4, bądź traktuje się je jako pozycje wysokiego ryzyka zgodnie z art. 128.
Artykuł 134
Inne pozycje
1. Aktywom rzeczowym w rozumieniu art. 4 ust. 10 dyrektywy 86/635/EWG przypisuje się wagę ryzyka równą 100 %.
2. Zaliczkom i rozliczeniom międzyokresowym czynnym, w przypadku których instytucja nie może zgodnie z dyrektywą 86/635/EWG określić kontrahenta, przypisuje się wagę ryzyka równą 100 %.
3. Środkom pieniężnym będącym przedmiotem windykacji przypisuje się wagę ryzyka równą 20 %. Środkom pieniężnym w kasie i równoważnym pozycjom gotówkowym przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %.
4. Złotu w sztabach zdeponowanemu we własnych skarbcach lub złożonemu do depozytu imiennego do wysokości zabezpieczenia w złocie przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %.
5. W przypadku umów sprzedaży aktywów z udzielonym przyrzeczeniem odkupu oraz bezwarunkowej transakcji terminowej obowiązuje waga ryzyka przypisana aktywom, których dotyczą umowy, a nie kontrahentom transakcji.
6. W przypadku gdy instytucja zapewnia ochronę kredytową obejmującą wiele ekspozycji i gdy według warunków tej ochrony n-te niewykonanie zobowiązania dotyczące ekspozycji uruchamia płatność, a to zdarzenie kredytowe oznacza rozwiązanie umowy, oraz w przypadku gdy taki produkt posiada zewnętrzną ocenę kredytową ECAI, przypisuje się wagi ryzyka określone w rozdziale 5. Jeżeli produkt nie posiada ratingu ECAI, wagi ryzyka ekspozycji z tego koszyka są agregowane, wyłączywszy n-1 ekspozycji, do maksymalnej wartości 1 250 % i mnożone przez kwotę nominalną ochrony zapewnionej przez kredytowy instrument pochodny w celu uzyskania kwoty aktywów ważonej ryzykiem. N-1 ekspozycje, które należy wyłączyć z agregacji, określa się, przyjmując, że są to takie ekspozycje, które cechuje niższa kwota ekspozycji ważonej ryzykiem niż kwota ekspozycji ważonej ryzykiem dowolnej ekspozycji objętej agregacją.
7. Wartość ekspozycji w przypadku leasingu jest równa zdyskontowanym minimalnym opłatom leasingowym. Minimalne opłaty leasingowe oznaczają płatności za okres leasingu, które leasingobiorca jest zobowiązany uregulować lub do których uregulowania może być zobowiązany, oraz wszelkie okazyjne opcje zakupu, co do których istnieje racjonalna pewność, że zostaną zrealizowane. Strona inna niż leasingobiorca może zostać zobowiązana do dokonania płatności związanej z wartością rezydualną nieruchomości będącej przedmiotem leasingu, a to zobowiązanie płatnicze spełnia zbiór warunków określonych w art. 201 dotyczących uznawania dostawców ochrony oraz wymogów uznawania innych rodzajów gwarancji przewidzianych w art. 213–215 oraz można je uwzględnić jako ochronę kredytową nierzeczywistą na mocy rozdziału 4. Ekspozycje te klasyfikuje się do odpowiedniej kategorii ekspozycji zgodnie z art. 112. Jeżeli ekspozycja stanowi wartość rezydualną aktywów będących przedmiotem leasingu, kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem oblicza się w następujący sposób: 1/t x 100 % x wartość rezydualna, gdzie t przyjmuje wartość wyższą niż 1 i najbliższą liczbie pełnych lat pozostałego okresu leasingu.
Artykuł 135
Stosowanie ocen kredytowych wydanych przez ECAI
1. Zewnętrzną ocenę kredytową można zastosować w celu określenia wagi ryzyka ekspozycji zgodnie z niniejszym rozdziałem jedynie wówczas, gdy została ona wydana lub zatwierdzona przez ECAI zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1060/2009.
2. EUNB publikuje na swojej stronie internetowej wykaz ECAI zgodnie z art. 2 ust. 4 i art. 18 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1060/2009.
Artykuł 136
Przyporządkowanie ocen kredytowych ECAI
1. EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW, poprzez Wspólny Komitet opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych w celu ustalenia w przypadku wszystkich ECAI, jakim stopniom jakości kredytowej określonym w sekcji 2 odpowiadają właściwe oceny kredytowe ECAI („przyporządkowanie”). Te ustalenia są obiektywne i spójne.
EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW przedkładają te projekty wykonawczych standardów technicznych Komisji do dnia 1 lipca 2014 r., a w razie potrzeby przedkłada zmienione projekty wykonawczych standardów technicznych.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 odpowiednio rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, rozporządzenia (UE) nr 1094/2010 oraz rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
2. Podczas przyporządkowywania ocen kredytowych EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW spełniają następujące wymogi:
a) |
w celu rozróżnienia między względnymi stopniami ryzyka wyrażonymi w każdej ocenie kredytowej EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW biorą pod uwagę czynniki ilościowe, takie jak długoterminowy współczynnik niewykonania zobowiązania związany z wszystkimi pozycjami, którym przypisano tę samą ocenę kredytową. Instytucje ECAI, które zostały powołane niedawno lub które zgromadziły niewielką bazę danych dotyczących niewykonania zobowiązania, proszone są przez EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW o podanie przewidywań długoterminowego współczynnika niewykonania zobowiązania związanego z wszystkimi pozycjami, którym przypisano tę samą ocenę kredytową; |
b) |
w celu rozróżnienia między względnymi stopniami ryzyka wyrażonymi w każdej ocenie kredytowej EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW biorą pod uwagę czynniki jakościowe, takie jak grupa emitentów objęta ocenami danej ECAI, zakres ocen kredytowych przyznawanych przez ECAI, znaczenie każdej z tych ocen kredytowych oraz stosowaną przez ECAI definicję niewykonania zobowiązania; |
c) |
EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW porównują współczynniki niewykonania zobowiązania dla poszczególnych ocen kredytowych danej ECAI, a następnie zestawiają je z punktem odniesienia opracowanym na podstawie współczynników niewykonania zobowiązania według innych ECAI obliczonych dla grupy emitentów, która reprezentuje równoważny poziom ryzyka kredytowego; |
d) |
jeżeli współczynniki niewykonania zobowiązania wskazane w ocenie kredytowej danej ECAI są znacząco i systematycznie wyższe od punktu odniesienia, wówczas ocenie takiej EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW przypisują wyższy stopień jakości kredytowej w skali oceny jakości kredytowej; |
e) |
jeżeli EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW zwiększyły wagę ryzyka przypisaną konkretnej ocenie kredytowej danej ECAI i jeżeli współczynniki niewykonania zobowiązania wskazane w jej ocenie nie są już znacząco i systematycznie wyższe od punktu odniesienia, wówczas EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW mogą przywrócić takiej ocenie poprzedni stopień jakości kredytowej w skali oceny jakości kredytowej. |
3. EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW opracowują projekty wykonawczych standardów technicznych w celu określenia czynników ilościowych, o których mowa w ust. 2 lit. a), czynników jakościowych, o których mowa w ust. 2 lit. b), i punktu odniesienia, o którym mowa w ust. 2 lit. c).
EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW przedstawią Komisji te projekty wykonawczych standardów technicznych do dnia 1 lipca 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie art. 15 odpowiednio rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, rozporządzenia (UE) nr 1094/2010 oraz rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 137
Stosowanie ocen kredytowych sporządzonych przez agencje kredytów eksportowych
1. Do celów art. 114 instytucje mogą stosować oceny kredytowe sporządzone przez agencję kredytów eksportowych, którą dana instytucja wyznaczyła, pod warunkiem spełnienia jednego z poniższych warunków:
a) |
ocena jest wyrażona w uzgodnionej skali punktowej ryzyka wyznaczonej przez agencje kredytów eksportowych uczestniczące w Porozumieniu OECD w sprawie wytycznych dla oficjalnie wspieranych kredytów eksportowych; |
b) |
Agencja kredytów eksportowych publikuje sporządzone przez siebie oceny kredytowe i stosuje uzgodnioną metodę OECD, a przedmiotowa ocena kredytowa jest powiązana z jedną z ośmiu minimalnych składek ubezpieczenia eksportu określonych w zatwierdzonej metodzie OECD. Instytucja może odwołać wyznaczenie danej agencji kredytów eksportowych. Instytucja musi uzasadnić takie odwołanie, jeżeli istnieją konkretne wskazania, że przyczyną odwołania jest chęć obniżenia wymogów adekwatności kapitałowej. |
2. Ekspozycjom, które posiadają ocenę kredytową agencji kredytów eksportowych do celów ważenia ryzykiem, przypisuje się wagę ryzyka zgodnie z tabelą 9.
Tabela 9
Minimalna składka ubezpieczenia eksportu |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
Waga ryzyka |
0 % |
0 % |
20 % |
50 % |
100 % |
100 % |
100 % |
150 % |
Artykuł 138
Wymogi ogólne
Instytucja może wyznaczyć co najmniej jedną ECAI do wykorzystania jej w celu określenia wag ryzyka, które należy przypisać aktywom i pozycjom pozabilansowym. Instytucja może odwołać wyznaczenie ECAI. Instytucja musi uzasadnić takie odwołanie, jeżeli istnieją konkretne wskazania, że przyczyną odwołania jest chęć obniżenia wymogów adekwatności kapitałowej. Ocen kredytowych nie stosuje się selektywnie. Instytucja korzysta z ocen kredytowych dokonywanych na zlecenie. Może jednak korzystać z niezamówionych ocen kredytowych, jeżeli EUNB potwierdzi, że niezamówione oceny kredytowe ECAI nie różnią się co do jakości od ocen kredytowych dokonywanych przez taką ECAI na zlecenie. EUNB odmawia wydania takiego potwierdzenia lub odwołuje je w szczególności w przypadku, gdy ECAI wykorzystała niezamówioną ocenę kredytową do wywarcia na ocenianym podmiocie presji po to, by podmiot ten złożył zlecenie na dokonanie oceny kredytowej lub wykonanie innych usług. Podczas stosowania oceny kredytowej instytucje spełniają następujące wymogi:
a) |
instytucja, która zdecyduje się korzystać z ocen kredytowych ECAI dla danej kategorii pozycji, stosuje te oceny konsekwentnie do wszystkich ekspozycji należących do tej kategorii; |
b) |
instytucja, która zdecyduje się korzystać z ocen kredytowych ECAI, stosuje te oceny w sposób jednolity i ciągły w długim okresie; |
c) |
instytucja korzysta tylko z tych ocen kredytowych ECAI, które uwzględniają wszystkie należne jej kwoty zarówno z tytułu kwoty głównej, jak i odsetek; |
d) |
jeżeli dana pozycja z ratingiem posiada tylko jedną ocenę kredytową sporządzoną przez wyznaczoną ECAI, ocenę tę wykorzystuje się do określenia wagi ryzyka tej pozycji; |
e) |
jeżeli dostępne są dwie oceny kredytowe sporządzone przez wyznaczone ECAI, a każda z nich odpowiada innej wadze ryzyka danej pozycji z ratingiem, wówczas przypisuje się wyższą z tych wag ryzyka; |
f) |
jeżeli dostępne są więcej niż dwie oceny kredytowe sporządzone przez wyznaczone ECAI dla danej pozycji z ratingiem, wówczas uwzględnia się te dwie spośród nich, z którymi wiążą się najniższe wagi ryzyka. Jeżeli dwie najniższe wagi ryzyka różnią się od siebie, przypisuje się wyższą z nich. Jeżeli dwie najniższe wagi ryzyka są identyczne, przypisuje się daną wartość. |
Artykuł 139
Ocena kredytowa emitenta i emisji
1. Jeżeli dany program emisji lub instrument finansowy, do którego należy pozycja stanowiąca ekspozycję, posiada ocenę kredytową, wówczas przedmiotową ocenę wykorzystuje się do określenia wagi ryzyka, która ma być przypisana do tej pozycji.
2. Jeżeli nie istnieje żadna ocena kredytowa mająca bezpośrednie zastosowanie do określonej pozycji, istnieje natomiast ocena kredytowa dla konkretnego programu emisji lub instrumentu finansowego, do którego pozycja stanowiąca ekspozycję nie należy, lub też istnieje ogólna ocena kredytowa emitenta – stosuje się tę właśnie ocenę w jednym z następujących przypadków:
a) |
wskazuje ona wyższą wagę ryzyka niż miałoby to miejsce w innym przypadku, a jakość rozpatrywanej ekspozycji jest pod każdym względem równa lub niższa niż jakość, w stosownych przypadkach, danego programu emisji lub instrumentu finansowego lub uprzywilejowanych niezabezpieczonych ekspozycji tego emitenta; |
b) |
wskazuje ona niższą wagę ryzyka, a jakość rozpatrywanej ekspozycji jest pod każdym względem równa lub wyższa niż jakość, w stosownych przypadkach, danego programu emisji lub instrumentu finansowego lub uprzywilejowanych niezabezpieczonych ekspozycji tego emitenta. |
We wszystkich innych przypadkach ekspozycję traktuje się jako ekspozycję bez ratingu.
3. Ust. 1 i 2 nie stanowią przeszkody w stosowaniu przepisów art. 129.
4. Oceny kredytowej emitentów należących do grupy przedsiębiorstw nie można stosować w odniesieniu do innego emitenta należącego do tej samej grupy.
Artykuł 140
Długo- i krótkoterminowe oceny kredytowe
1. Krótkoterminowe oceny kredytowe mogą być wykorzystywane jedynie w przypadku krótkoterminowych aktywów oraz krótkoterminowych pozycji pozabilansowych stanowiących ekspozycje wobec instytucji i przedsiębiorstw.
2. Każdą krótkoterminową ocenę kredytową stosuje się wyłącznie do pozycji, której taka ocena dotyczy, i nie stosuje się jej do określania wag ryzyka dla jakiejkolwiek innej pozycji, z wyjątkiem następujących przypadków:
a) |
jeżeli krótkoterminowemu instrumentowi finansowemu posiadającemu rating przypisuje się wagę ryzyka równą 150 %, to wszystkim niezabezpieczonym ekspozycjom bez ratingu wobec tego samego dłużnika – zarówno krótko-, jak i długoterminowym – również przypisuje się wagę ryzyka w wysokości 150 %; |
b) |
jeżeli krótkoterminowemu instrumentowi finansowemu posiadającemu rating przypisuje się wagę ryzyka równą 50 %, to żadnym krótkoterminowym ekspozycjom bez ratingu nie przypisuje się wagi ryzyka niższej niż 100 %. |
Artykuł 141
Pozycje w walucie krajowej i obcej
Ocena kredytowa, która dotyczy pozycji denominowanej w walucie krajowej dłużnika, nie może być wykorzystywana do wyliczania wagi ryzyka innej ekspozycji wobec tego samego dłużnika, denominowanej w walucie obcej.
Jeżeli ekspozycja powstaje na skutek udziału instytucji w kredycie udzielonym przez wielostronny bank rozwoju, posiadający uznany na rynku status wierzyciela uprzywilejowanego, wówczas w celu określenia wagi ryzyka można wykorzystać ocenę kredytową pozycji w walucie krajowej dłużnika.
ROZDZIAŁ 3
Metoda wewnętrznych ratingów (IRB)
Artykuł 142
Definicje
1. Do celów niniejszego rozdziału stosuje się następujące definicje:
(1) |
„system ratingowy” oznacza wszystkie metody, procesy, kontrole, systemy gromadzenia danych i systemy informatyczne, które wykorzystuje się przy ocenie ryzyka kredytowego, klasyfikacji ekspozycji do poszczególnych klas ratingowych lub puli ratingowych oraz kwantyfikacji niewykonanych zobowiązań i szacowanych strat opracowanych dla określonych rodzajów ekspozycji; |
(2) |
„rodzaj ekspozycji” oznacza grupę jednolicie zarządzanych ekspozycji, na które składa się pewien rodzaj instrumentów i które mogą być ograniczone do pojedynczego podmiotu lub pojedynczego podzbioru podmiotów w grupie, pod warunkiem że tym samym rodzajem ekspozycji zarządza się inaczej niż w innych podmiotach grupy; |
(3) |
„jednostka gospodarcza” oznacza dowolny odrębny podmiot organizacyjny lub prawny, linię biznesową, lokalizację geograficzną; |
(4) |
„duży podmiot sektora finansowego” oznacza podmiot sektora finansowego, inny niż wymienione w art. 4 ust. 1 pkt 27) lit. j), który spełnia następujące warunki:
|
(5) |
„nieregulowany podmiot finansowy” oznacza dowolny inny podmiot, który nie jest regulowanym podmiotem sektora finansowego, ale, jako główną działalność, prowadzi co najmniej jeden z rodzajów działalności wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2013/36/UE lub w załączniku I do dyrektywy 2004/39/WE; |
(6) |
„klasa jakości dłużnika” oznacza kategorię ryzyka w ramach skali ratingowej dłużników wchodzącej w skład systemu ratingowego, do której klasyfikowani są dłużnicy według określonego i wyraźnego zbioru kryteriów ratingowych, na podstawie których szacuje się prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania (PD); |
(7) |
„klasa instrumentów” oznacza kategorię ryzyka w ramach grupy instrumentów wchodzącej w skład systemu ratingowego, do której klasyfikowane są ekspozycje według określonego i wyraźnego zbioru kryteriów ratingowych, na podstawie których oblicza się własne oszacowania straty z tytułu niewykonania zobowiązania (LGD); |
(8) |
„jednostka obsługująca” oznacza podmiot zarządzający na bieżąco pulą nabytych wierzytelności lub bazowymi ekspozycjami kredytowymi. |
2. Na użytek ust. 1 pkt 4 lit. b) niniejszego artykułu Komisja może przyjąć za pomocą aktów wykonawczych i przy zastosowaniu procedury oceny, o której mowa w art. 464 ust. 2, decyzję dotyczącą tego, czy państwo trzecie stosuje środki nadzorcze i regulacyjne co najmniej równoważne ze środkami stosowanymi w Unii. W przypadku braku takiej decyzji do dnia 1 stycznia 2015 r. instytucje mogą nadal stosować wobec państwa trzeciego metodę ujmowania określoną w niniejszym ustępie, jeżeli odpowiednie właściwe organy uznały państwo trzecie za kwalifikujące się do przedmiotowej metody ujmowania przed dniem 1 stycznia 2014 r.
Artykuł 143
Zezwolenie na stosowanie metody IRB
1. Jeżeli spełnione są warunki określone w niniejszym rozdziale, właściwy organ zezwala instytucjom na obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem przy wykorzystaniu metody wewnętrznych ratingów (zwanej dalej „metodą IRB”).
2. Uprzedniego zezwolenia na stosowanie metody IRB, w tym własnych oszacowań straty z tytułu niewykonania zobowiązania (LGD) i współczynników konwersji, wymaga się w przypadku każdej kategorii ekspozycji i każdego systemu ratingowego oraz każdej metody modeli wewnętrznych w stosunku do ekspozycji kapitałowych i w przypadku każdego podejścia stosowanego do szacowania strat z tytułu niewykonania zobowiązania i współczynników konwersji.
3. Instytucje muszą uzyskać uprzednie zezwolenie właściwych organów, aby wykonać następujące czynności:
a) |
znaczne zmiany zakresu stosowania systemu ratingowego lub metody modeli wewnętrznych w stosunku do ekspozycji kapitałowych, na stosowanie których instytucja otrzymała zezwolenie; |
b) |
znaczne zmiany systemu ratingowego lub metody modeli wewnętrznych w stosunku do ekspozycji kapitałowych, na stosowanie których instytucja otrzymała zezwolenie. |
Zakres stosowania systemu ratingowego obejmuje wszystkie ekspozycje odpowiedniego rodzaju ekspozycji, dla których opracowano dany system ratingowy.
4. Instytucje powiadamiają właściwe organy o wszelkich zmianach systemu ratingowego i metody modeli wewnętrznych dotyczących ekspozycji kapitałowych.
5. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia warunków oceny istotności stosowania istniejącego systemu ratingowego dla innych dodatkowych ekspozycji nieobjętych jeszcze tym systemem ratingowym i zmian w systemach ratingowych lub metodach modeli wewnętrznych dotyczących ekspozycji kapitałowych według metody IRB.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 144
Ocena wniosku o stosowanie metody IRB dokonana przez właściwe organy
1. Właściwy organ wydaje zezwolenie na mocy art. 143 na stosowanie przez instytucję metody IRB, w tym na stosowanie własnych oszacowań LGD i współczynników konwersji, wyłącznie wtedy, gdy właściwy organ stwierdzi, że wymogi przewidziane w niniejszym rozdziale są spełnione, w szczególności wymogi przewidziane w sekcji 6, oraz że posiadane przez instytucję systemy w zakresie zarządzania oraz oceny ekspozycji na ryzyko kredytowe są należyte i zostały spójnie wdrożone, w szczególności gdy instytucja wykazała w sposób zadowalający właściwym organom spełnienie następujących norm:
a) |
systemy ratingowe instytucji pozwalają na wymierną ocenę charakterystyki dłużnika i transakcji, na miarodajne zróżnicowanie ryzyka oraz dokładne i konsekwentne oszacowanie ilościowe ryzyka; |
b) |
wewnętrzne ratingi oraz oszacowania dotyczące niewykonania zobowiązania i strat stosowane w obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych oraz powiązane systemy i procesy odgrywają kluczową rolę w procesie zarządzania ryzykiem i procesie decyzyjnym, jak również w procesach zatwierdzania kredytów, alokacji kapitału wewnętrznego i ładzie korporacyjnym instytucji; |
c) |
w instytucji istnieje jednostka do spraw kontroli ryzyka kredytowego odpowiedzialna za systemy ratingowe, która jest odpowiednio niezależna i odporna na niepożądane wpływy; |
d) |
instytucja gromadzi i przechowuje wszystkie odpowiednie dane, aby zapewnić skuteczne wsparcie procesów pomiaru ryzyka kredytowego oraz zarządzania ryzykiem kredytowym; |
e) |
instytucja dokumentuje własne systemy ratingowe i uzasadnienie ich struktury oraz waliduje te systemy; |
f) |
instytucja dokonała walidacji każdego systemu ratingowego i każdej metody modeli wewnętrznych w przypadku ekspozycji kapitałowych w odpowiednim okresie poprzedzającym zezwolenie na stosowanie tego systemu ratingowego lub metody modeli wewnętrznych w przypadku ekspozycji kapitałowych, oceniła przez ten okres, czy dany system ratingowy lub metody modeli wewnętrznych w stosunku do ekspozycji kapitałowych są dostosowane do zakresu stosowania systemu ratingowego lub metody modeli wewnętrznych w stosunku do ekspozycji kapitałowych, oraz wprowadziła na podstawie tej oceny konieczne zmiany w tych systemach ratingowych lub metodach modeli wewnętrznych w przypadku ekspozycji kapitałowych; |
g) |
instytucja obliczyła według metody IRB wymogi w zakresie funduszy własnych wynikające z jej własnych oszacowań parametrów ryzyka i jest w stanie przedłożyć sprawozdanie wymagane zgodnie z art. 99; |
h) |
instytucja zaklasyfikowała i dalej klasyfikuje każdą ekspozycję w zakresie stosowania systemu ratingowego do klasy ratingowej lub puli tego systemu ratingowego; instytucja zaklasyfikowała i dalej klasyfikuje każdą ekspozycję w zakresie stosowania modelu w przypadku ekspozycji kapitałowych do takiej metody modeli wewnętrznych. |
Wymogi dotyczące stosowania metody IRB, w tym własnych oszacowań LGD i współczynników konwersji, mają zastosowanie również wtedy, gdy instytucja wdrożyła system ratingowy lub model stosowany w systemie ratingowym, który nabyła od sprzedawcy będącego osobą trzecią.
2. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia metody oceny, którą właściwe organy stosują podczas oceny spełniania przez instytucję wymogów dotyczących stosowania metody IRB.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 145
Wcześniejsze doświadczenie w zakresie wykorzystania metody IRB
1. Jest wymagane, aby instytucja ubiegająca się o możliwość stosowania metody IRB korzystała, w odniesieniu do omawianych kategorii ekspozycji IRB, co najmniej przez trzy lata poprzedzające zakwalifikowanie się do stosowania metody IRB, z systemów ratingowych, które odpowiadały w znacznym stopniu wymogom określonym w sekcji 6 dotyczącym wewnętrznego pomiaru ryzyka i zarządzania ryzykiem.
2. Instytucja ubiegająca się o możliwość stosowania własnych oszacowań LGD i współczynników konwersji wykazuje w sposób zadowalający właściwe organy, że przez co najmniej trzy lata przed zakwalifikowaniem się do stosowania własnych oszacowań LGD i współczynników konwersji przeprowadzała i wykorzystywała własne oszacowania LGD i współczynników konwersji w sposób odpowiadający w znacznym stopniu wymogom w odniesieniu do stosowania własnych oszacowań omawianych parametrów określonym w sekcji 6.
3. Jeżeli instytucja rozszerza stosowanie metody IRB po uzyskaniu pierwotnego zezwolenia, doświadczenie instytucji jest wystarczające do spełnienia wymogów zawartych w ust. 1 i 2 w odniesieniu do dodatkowych uwzględnianych ekspozycji. Jeżeli stosowanie systemów ratingowych zostaje rozszerzone na ekspozycje różniące się znacznie od istniejącego zakresu stosowania w taki sposób, że istniejące doświadczenia nie mogą racjonalnie zostać uznane za wystarczające do spełnienia wymogów zawartych w tych przepisach w odniesieniu do dodatkowych ekspozycji, wówczas wymogi zawarte w ust. 1 i 2 mają zastosowanie oddzielnie do dodatkowych ekspozycji.
Artykuł 146
Środki, które należy podjąć, jeżeli wymogi zawarte w niniejszym rozdziale przestają być spełniane
Jeżeli instytucja przestaje spełniać wymogi przewidziane w niniejszym rozdziale, powiadamia o tym właściwy organ i podejmuje jedno z następujących działań:
a) |
przedstawia w sposób zadowalający właściwy organ plan terminowego powrotu do stanu zgodności i realizuje ten plan w terminie uzgodnionym z właściwym organem; |
b) |
wykazuje w sposób zadowalający właściwy organ, że skutki braku zgodności są nieistotne. |
Artykuł 147
Metoda klasyfikowania ekspozycji do poszczególnych kategorii ekspozycji
1. Metoda stosowana przez instytucję do celów klasyfikowania ekspozycji do poszczególnych kategorii ekspozycji jest odpowiednia i spójna w długim okresie.
2. Każdą ekspozycję klasyfikuje się do jednej z następujących kategorii ekspozycji:
a) |
ekspozycje wobec rządów centralnych i banków centralnych; |
b) |
ekspozycje wobec instytucji; |
c) |
ekspozycje wobec przedsiębiorstw; |
d) |
ekspozycje detaliczne; |
e) |
ekspozycje kapitałowe; |
f) |
elementy stanowiące pozycje sekurytyzacyjne; |
g) |
inne aktywa niegenerujące zobowiązania kredytowego. |
3. Następujące ekspozycje klasyfikuje się do kategorii przewidzianej w ust. 2 lit. a):
a) |
ekspozycje wobec samorządów regionalnych, władz lokalnych lub podmiotów sektora publicznego traktowane jako ekspozycje wobec rządów centralnych zgodnie z art. 115 i 116; |
b) |
ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju, o których mowa w art. 117 ust. 2; |
c) |
ekspozycje wobec organizacji międzynarodowych, którym przypisuje się wagę ryzyka równą 0 % zgodnie z art. 118. |
4. Następujące ekspozycje klasyfikuje się do kategorii przewidzianej w ust. 2 lit. b):
a) |
ekspozycje wobec samorządów regionalnych i władz lokalnych, które nie są traktowane jako ekspozycje wobec rządów centralnych zgodnie z art. 115 ust. 2 i 4; |
b) |
ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego, które nie są traktowane jako ekspozycje wobec rządów centralnych zgodnie z art. 116 ust. 4; |
c) |
ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju, którym nie przypisuje się wagi ryzyka równej 0 % zgodnie z art. 117; oraz |
d) |
ekspozycje wobec instytucji finansowych, które są traktowane jako ekspozycje wobec instytucji zgodnie z art. 119 ust. 5. |
5. Aby ekspozycje mogły kwalifikować się do kategorii ekspozycji detalicznych przewidzianej w ust. 2 lit. d), spełniają następujące kryteria:
a) |
odnoszą się do jednej z następujących jednostek:
|
b) |
są traktowane przez instytucję w procesie zarządzania ryzykiem w sposób spójny w długim okresie; |
c) |
nie są zarządzane w równie indywidualny sposób jak ekspozycje należące do kategorii ekspozycji wobec przedsiębiorstw; |
d) |
każda z ekspozycji stanowi jedną z większej liczby podobnie zarządzanych ekspozycji. |
Poza ekspozycjami wymienionymi w akapicie pierwszym wartość bieżącą minimalnych detalicznych opłat leasingowych zalicza się do kategorii ekspozycji detalicznych.
6. Następujące ekspozycje klasyfikuje się do kategorii ekspozycji kapitałowych przewidzianej w ust. 2 lit. e):
a) |
ekspozycje niedłużne, z którymi wiążą się podporządkowane roszczenia końcowe wobec kapitału lub dochodów emitenta; |
b) |
ekspozycje dłużne i inne papiery wartościowe, udziały, instrumenty pochodne lub inne instrumenty, pod względem ekonomicznym zbliżone do ekspozycji określonych w lit. a). |
7. Wszelkie zobowiązania kredytowe nieprzypisane do kategorii ekspozycji przewidzianych w ust. 2 lit. a), b), d), e) i f) klasyfikuje się do kategorii ekspozycji wobec przedsiębiorstw, o której mowa w lit. c) tego ustępu.
8. W ramach kategorii ekspozycji wobec przedsiębiorstw, o której mowa w ust. 2 lit. c), instytucje identyfikują osobno jako ekspozycje związane z kredytowaniem specjalistycznym ekspozycje, które mają następujące cechy:
a) |
jest to ekspozycja wobec podmiotu, który został stworzony specjalnie w celu finansowania aktywów rzeczowych lub operowania nimi, lub jest to ekspozycja porównywalna pod względem ekonomicznym; |
b) |
ustalenia umowne dają kredytodawcy znaczny stopień kontroli nad aktywami oraz dochodem przez nie generowanym; |
c) |
głównym źródłem spłaty zobowiązań jest dochód generowany przez aktywa objęte finansowaniem, nie zaś niezależna zdolność generowania dochodów szerszego przedsiębiorstwa. |
9. Wartość rezydualną nieruchomości będących przedmiotem leasingu klasyfikuje się do kategorii ekspozycji przewidzianej w ust. 2 lit. g), z wyjątkiem zakresu, w jakim wartość rezydualną włączono już do ekspozycji z tytułu leasingu przewidzianej w art. 166 ust. 4.
10. Ekspozycję wynikającą z dostarczenia ochrony w ramach koszykowych kredytowych instrumentów pochodnych uruchamianych n-tym niewykonaniem zobowiązania klasyfikuje się do tej samej kategorii określonej w ust. 2, do której ekspozycje w danym koszyku zostałyby zaklasyfikowane, z wyjątkiem sytuacji, gdy poszczególne ekspozycje z koszyka zostałyby zaklasyfikowane do różnych kategorii ekspozycji, w którym to przypadku daną ekspozycję klasyfikuje się do kategorii ekspozycji wobec przedsiębiorstw określonej w ust. 2 lit. c).
Artykuł 148
Warunki wdrażania metody IRB w różnych kategoriach ekspozycji i jednostkach gospodarczych
1. Instytucje oraz wszelkie jednostki dominujące i ich jednostki zależne wdrażają metodę IRB w odniesieniu do wszystkich ekspozycji, chyba że otrzymały zezwolenie właściwych organów na stałe stosowanie metody standardowej zgodnie z art. 150.
Z zastrzeżeniem otrzymania uprzedniego zezwolenia właściwych organów wdrażanie to może odbywać się sekwencyjnie w odniesieniu do poszczególnych kategorii ekspozycji wymienionych w art. 147 w ramach tej samej jednostki gospodarczej, w różnych jednostkach gospodarczych w ramach tej samej grupy lub w odniesieniu do stosowania własnych oszacowań LGD lub współczynników konwersji do obliczania wag ryzyka ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji oraz rządów centralnych i banków centralnych.
W przypadku kategorii ekspozycji detalicznych wymienionej w art. 147 ust. 5 wdrażanie metody IRB może być prowadzone sekwencyjnie w odniesieniu do poszczególnych kategorii ekspozycji, którym odpowiadają różne korelacje zgodnie z art. 154.
2. Właściwe organy ustalają okres, w którym instytucja oraz dowolna jednostka dominująca i jej jednostki zależne są zobowiązane wdrożyć metodę IRB w odniesieniu do wszystkich ekspozycji. Właściwe organy określają odpowiednią długość tego okresu w oparciu o charakter i skalę działalności instytucji lub dowolnej jednostki dominującej i jej jednostek zależnych oraz liczbę i charakter systemów ratingowych, które mają być wdrożone.
3. Instytucje wdrażają metodę IRB zgodnie z warunkami określonymi przez właściwe organy. Właściwe organy określają te warunki w taki sposób, aby zapobiegały one selektywnemu stosowaniu elastyczności zgodnie z ust. 1 do celów osiągnięcia obniżonych wymogów w zakresie funduszy własnych w odniesieniu do tych kategorii ekspozycji lub jednostek gospodarczych, które należy jeszcze objąć metodą IRB, lub w ramach stosowania własnych oszacowań LGD i współczynników konwersji.
4. Instytucje, które rozpoczęły stosowanie metody IRB dopiero po dniu 1 stycznia 2013 r. lub od których właściwe organy wymagały do tego dnia, by były one w stanie obliczyć swoje wymogi kapitałowe z użyciem metody standardowej, zachowują możliwość obliczania wymogów kapitałowych przy zastosowaniu metody standardowej w stosunku do wszystkich ich ekspozycji podczas okresu wdrażania, do momentu kiedy właściwe organy powiadomią instytucje, że uznały, iż wdrażanie metody IRB zostanie zakończone z uzasadnioną pewnością.
5. Instytucja, której zezwolono na stosowanie metody IRB w stosunku do dowolnej kategorii ekspozycji, stosuje metodę IRB w przypadku kategorii ekspozycji kapitałowych określonych w art. 147 ust. 2 lit. e), z wyjątkiem sytuacji, w której instytucji tej zezwolono na stosowanie metody standardowej w stosunku do ekspozycji kapitałowych na podstawie art. 150 i w stosunku do pozostałych ekspozycji należących do kategorii ekspozycji „inne aktywa niegenerujące zobowiązania kredytowego” określonej w art. 147 ust. 2 lit. g).
6. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia warunków, zgodnie z którymi właściwe organy określają właściwy charakter i harmonogram stopniowego wdrażania metody IRB we wszystkich kategoriach ekspozycji, o których mowa w ust. 3.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 149
Warunki powrotu do stosowania mniej zaawansowanych metod
1. Instytucja, która stosuje metodę IRB w stosunku do konkretnej kategorii ekspozycji lub rodzaju ekspozycji, nie zaprzestaje stosowania tej metody i nie zaczyna obliczać kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem za pomocą metody standardowej, chyba że spełnione są następujące warunki:
a) |
instytucja wykazała w sposób zadowalający właściwy organ, że stosowanie metody standardowej nie jest proponowane w celu obniżenia wymogu w zakresie funduszy własnych instytucji, jest konieczne ze względu na charakter i złożoność ogółu tego rodzaju ekspozycji instytucji oraz nie będzie miało znacznego negatywnego wpływu na wypłacalność instytucji ani jej zdolność do skutecznego zarządzania ryzykiem; |
b) |
instytucja otrzymała uprzednie zezwolenie właściwego organu. |
2. Instytucje, które zgodnie z art. 151 ust. 9 otrzymały zezwolenie na stosowanie własnych oszacowań LGD i współczynników konwersji, nie powracają do stosowania wartości LGD i współczynników konwersji, o których mowa w art. 151 ust. 8, chyba że spełnione są następujące warunki:
a) |
instytucja wykazała w sposób zadowalający właściwy organ, że korzystanie z LGD i współczynników konwersji przewidzianych w art. 151 ust. 8 w stosunku do niektórych kategorii ekspozycji lub rodzajów ekspozycji nie jest proponowane w celu obniżenia wymogu w zakresie funduszy własnych instytucji, jest konieczne ze względu na charakter i złożoność ogółu tego rodzaju ekspozycji instytucji oraz nie będzie miało istotnego negatywnego wpływu na wypłacalność instytucji ani jej zdolność do skutecznego zarządzania ryzykiem; |
b) |
instytucja otrzymała uprzednie zezwolenie właściwego organu. |
3. Stosowanie ust. 1 i 2 podlega warunkom wprowadzania metody IRB określonym przez właściwe organy zgodnie z art. 148 i zezwoleniu na stałe stosowanie w niepełnym zakresie, o którym mowa w art. 150.
Artykuł 150
Warunki stałego stosowania w niepełnym zakresie
1. Jeżeli instytucje otrzymały uprzednie zezwolenie właściwych organów, instytucje, którym zezwolono na stosowanie metody IRB do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem oraz kwot oczekiwanej straty w odniesieniu do co najmniej jednej kategorii ekspozycji, mogą stosować metodę standardową w odniesieniu do następujących ekspozycji:
a) |
kategorii ekspozycji przewidzianej w art. 147 ust. 2 lit. a), jeżeli liczba istotnych kontrahentów jest ograniczona, a wdrażanie systemu ratingowego w przypadku tych kontrahentów byłoby nadmiernie uciążliwe dla instytucji; |
b) |
kategorii ekspozycji przewidzianej w art. 147 ust. 2 lit. b), jeżeli liczba istotnych kontrahentów jest ograniczona, a wdrażanie systemu ratingowego w przypadku tych kontrahentów byłoby nadmiernie uciążliwe dla instytucji; |
c) |
ekspozycji w nieistotnych jednostkach gospodarczych oraz kategorii ekspozycji lub rodzajów ekspozycji, które są nieistotne co do wielkości oraz profilu postrzeganego ryzyka; |
d) |
ekspozycji wobec rządów centralnych i banków centralnych państw członkowskich oraz ich samorządów regionalnych, władz lokalnych, organów administracyjnych i podmiotów sektora publicznego, pod warunkiem że:
|
e) |
ekspozycji instytucji wobec kontrahenta będącego w stosunku do niej jednostką dominującą, jej jednostką zależną lub jednostką zależną od jej jednostki dominującej, pod warunkiem że kontrahent jest instytucją lub finansową spółką holdingową, finansową spółką holdingową o działalności mieszanej, instytucją finansową, spółką zarządzającą aktywami lub przedsiębiorstwem usług pomocniczych podlegającymi odpowiednim wymogom ostrożnościowym bądź dowolną jednostką powiązaną relacją w rozumieniu art. 12 ust. 1 dyrektywy 83/349/EWG; |
f) |
ekspozycji między instytucjami, które spełniają wymogi określone w art. 113 ust. 7; |
g) |
ekspozycji kapitałowych wobec podmiotów, których zobowiązaniom kredytowym przypisano wagę ryzyka równą 0 %, zgodnie z rozdziałem 2, w tym podmiotów otrzymujących środki publiczne, o ile można wobec nich zastosować wagę ryzyka równą 0 %; |
h) |
ekspozycjom kapitałowym utworzonym w ramach programów legislacyjnych wspierających określone sektory gospodarki, które zapewniają znaczne dopłaty inwestycyjne dla instytucji i wiążą się z pewną formą nadzoru rządowego oraz ograniczeniami dotyczącymi inwestycji kapitałowych, jeżeli takie ekspozycje mogą łącznie być wyłączone z zakresu stosowania metody IRB jedynie do wysokości 10 % funduszy własnych; |
i) |
ekspozycji określonych w art. 119 ust. 4 spełniających wymienione tam kryteria; |
j) |
gwarancji państwowych i reasekurowanych przez państwo, o których mowa w art. 215 ust. 2. |
Właściwe organy zezwalają na stosowanie metody standardowej w przypadku ekspozycji kapitałowych, o których mowa w akapicie pierwszym lit. g) i h) i w odniesieniu do których w innych państwach członkowskich zezwolono na takie ich ujmowanie. EUNB na swojej stronie internetowej publikuje i regularnie aktualizuje wykaz ekspozycji, o których mowa w akapicie pierwszym lit. g) i h), które należy ujmować według metody standardowej.
2. Do celów ust. 1 kategoria ekspozycji kapitałowych instytucji uznawana jest za istotną, jeżeli łączna wartość ekspozycji, z wyjątkiem ekspozycji kapitałowych utworzonych w ramach programów legislacyjnych wymienionych w ust. 1 lit. g) przekracza w skali poprzedniego roku średnio 10 % funduszy własnych instytucji. Jeżeli liczba tych ekspozycji kapitałowych jest mniejsza niż 10 pojedynczych pakietów akcji, wysokość tego progu ustala się na 5 % funduszy własnych instytucji.
3. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia warunków stosowania przepisów ust. 1 lit. a), b) i c).
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
4. EUNB wyda w 2018 r. wytyczne w sprawie stosowania ust. 1 lit. d), w których zaleci limity pod kątem odsetka ogółu aktywów bilansowych lub aktywów ważonych ryzykiem, które należy obliczać za pomocą metody standardowej.
Wytyczne te przyjmuje się zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 151
Ujmowanie według kategorii ekspozycji
1. Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem z tytułu ryzyka kredytowego ekspozycji należących do jednej z kategorii wymienionych w art. 147 ust. 2 lit. a)–e) i g), są obliczane, o ile nie pomniejszają funduszy własnych, zgodnie z podsekcją 2, z wyjątkiem gdy ekspozycje te odlicza się od kapitału podstawowego Tier I, pozycji dodatkowych w Tier I lub pozycji w Tier II.
2. Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w odniesieniu do ryzyka rozmycia nabytych wierzytelności obliczane są zgodnie z art. 157. W sytuacji, gdy instytucja ma pełne prawo regresu wobec sprzedawcy nabytych wierzytelności w zakresie ryzyka niewykonania zobowiązania oraz ryzyka rozmycia, przepisy niniejszego artykułu oraz art. 152 i art. 158 ust. 1–4 w odniesieniu do nabytych wierzytelności nie mają zastosowania, a przedmiotową ekspozycję traktuje się jako ekspozycję zabezpieczoną.
3. Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem z tytułu ryzyka kredytowego oraz ryzyka rozmycia oparte jest na odpowiednich parametrach związanych z rozpatrywaną ekspozycją. Należą do nich: prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania (PD), strata z tytułu niewykonania zobowiązania (LGD), termin zapadalności (M) oraz wartość ekspozycji. PD i LGD mogą zostać ujęte osobno lub łącznie, zgodnie z sekcją 4.
4. Instytucje obliczają kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem z tytułu ryzyka kredytowego wszystkich ekspozycji należących do „kapitałowej” kategorii ekspozycji, o której mowa w art. 147 ust. 2 lit. e), zgodnie z art. 155. Instytucje mogą stosować metody określone w art. 155 ust. 3 i 4, gdy otrzymały uprzednie zezwolenie właściwych organów. Właściwe organy zezwalają instytucji na stosowanie metody modeli wewnętrznych określonej w art. 155 ust. 4, pod warunkiem że instytucja spełnia wymogi określone w sekcji 6 podsekcja 4.
5. Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem w odniesieniu do ryzyka kredytowego ekspozycji związanych z kredytowaniem specjalistycznym może odbywać się zgodnie z art. 153 ust. 5.
6. W przypadku ekspozycji należących do kategorii ekspozycji, o których mowa w art. 147 ust. 2 lit. a)–d), instytucje zapewniają własne oszacowania PD zgodnie z art. 143 i sekcją 6.
7. W przypadku ekspozycji należących do kategorii ekspozycji, o której mowa w art. 147 ust. 2 lit. d), instytucje zapewniają własne oszacowania LGD i współczynników konwersji zgodnie z art. 143 i sekcją 6.
8. W przypadku ekspozycji należących do kategorii ekspozycji, o których mowa w art. 147 ust. 2 lit. a)–c), instytucje stosują wartości LGD określone w art. 161 ust. 1 i współczynniki konwersji określone w art. 166 ust. 8 lit. a)–d), chyba że otrzymały zezwolenie na stosowanie własnych oszacowań LGD i współczynników konwersji w przypadku tych kategorii ekspozycji zgodnie z ust. 9.
9. W przypadku wszystkich ekspozycji należących do kategorii ekspozycji, o których mowa w art. 147 ust. 2 lit. a)–c), właściwy organ zezwala instytucjom na stosowanie własnych oszacowań LGD i współczynników konwersji zgodnie z art. 143 i sekcją 6.
10. Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem z tytułu sekurytyzowanych ekspozycji oraz ekspozycji należących do kategorii ekspozycji, o której mowa w art. 147 ust. 2 lit. f), obliczane są zgodnie z rozdziałem 5.
Artykuł 152
Sposób ujmowania ekspozycji w postaci jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania
1. Jeżeli ekspozycje w formie jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania spełniają kryteria określone w art. 132 ust. 3, a instytucja ma wiedzę na temat wszystkich lub niektórych elementów ekspozycji bazowych przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, instytucja ta dokonuje pełnego przeglądu wspomnianych ekspozycji bazowych, aby obliczyć kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem oraz kwoty oczekiwanych strat zgodnie z metodami określonymi w niniejszym rozdziale.
Jeżeli ekspozycja bazowa przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania sama stanowi inną ekspozycję w postaci jednostek uczestnictwa lub udziałów w innym przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania, pierwsza instytucja również dokonuje pełnego przeglądu ekspozycji bazowych tego drugiego przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania.
2. Jeżeli instytucja nie spełnia warunków pozwalających na stosowanie metod określonych w niniejszym rozdziale w odniesieniu do wszystkich lub niektórych elementów ekspozycji bazowych przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem oraz kwoty oczekiwanych strat obliczane są zgodnie z następującymi metodami:
a) |
w przypadku ekspozycji należących do „kapitałowej” kategorii ekspozycji, o której mowa w art. 147 ust. 2 lit. e), instytucje stosują uproszczoną metodę ważenia ryzykiem określoną w art. 155 ust. 2; |
b) |
w przypadku wszystkich innych ekspozycji bazowych, o których mowa w ust. 1, instytucje stosują metodę standardową przewidzianą w rozdziale 2, z zastrzeżeniem że:
|
Jeżeli do celów lit. a) instytucja nie jest w stanie dokonać rozróżnienia między ekspozycjami z tytułu niepublicznych instrumentów kapitałowych, giełdowymi ekspozycjami kapitałowymi i innymi ekspozycjami kapitałowymi, instytucja traktuje takie ekspozycje jako inne ekspozycje kapitałowe. Jeżeli takie ekspozycje, postrzegane łącznie z ekspozycjami bezpośrednimi instytucji w danej kategorii ekspozycji, nie są istotne w rozumieniu art. 150 ust. 2, zastosowanie może mieć art. 150 ust. 1 pod warunkiem uzyskania zezwolenia ze strony właściwych organów.
3. Jeżeli ekspozycje w postaci jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania nie spełniają kryteriów określonych w art. 132 ust. 3 lub instytucja nie ma wiedzy na temat wszystkich ekspozycji bazowych przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania lub jego ekspozycji bazowych, które same stanowią ekspozycję w postaci jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania, instytucja dokonuje pełnego przeglądu wspomnianych ekspozycji bazowych i oblicza kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem oraz kwoty oczekiwanych strat zgodnie z uproszczoną metodą ważenia ryzykiem określoną w art. 155 ust. 2.
Jeżeli instytucja nie jest w stanie dokonać rozróżnienia między ekspozycjami z tytułu niepublicznych instrumentów kapitałowych, giełdowymi ekspozycjami kapitałowymi i innymi ekspozycjami kapitałowymi, instytucja traktuje takie ekspozycje jako inne ekspozycje kapitałowe. Ekspozycje niekapitałowe klasyfikuje ona wtedy do kategorii innych ekspozycji kapitałowych.
4. Alternatywnie wobec metody opisanej w ust. 3 instytucje mogą same dokonywać obliczeń lub skorzystać z usług następujących osób trzecich w zakresie obliczeń i sprawozdań dotyczących średnich kwot ekspozycji ważonych ryzykiem na podstawie ekspozycji bazowych przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania zgodnie z metodami, o których mowa w ust. 2 lit. a) i b) w odniesieniu do następujących podmiotów:
a) |
instytucji przyjmującej depozyty lub instytucji finansowej przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, pod warunkiem że przedsiębiorstwo to inwestuje wyłącznie w papiery wartościowe i deponuje wszystkie papiery wartościowe w danej instytucji przyjmującej depozyty lub instytucji finansowej; |
b) |
w przypadku innych przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania – przedsiębiorstwa zarządzającego przedsiębiorstwem zbiorowego inwestowania, pod warunkiem że spełnia ono kryteria określone w art. 132 ust. 3 lit. a). |
Poprawność obliczeń potwierdza audytor zewnętrzny.
5. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia warunków, zgodnie z którymi właściwe organy mogą zezwolić instytucjom na stosowanie metody standardowej zgodnie z art. 150 na podstawie ust. 2 lit. b) niniejszego artykułu.
EUNB przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 30 czerwca 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 153
Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji oraz rządów centralnych i banków centralnych
1. Z zastrzeżeniem stosowania szczególnych metod traktowania przewidzianych w ust. 2, 3 i 4, kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji oraz rządów centralnych i banków centralnych oblicza się według następujących wzorów:
gdzie wagę ryzyka RW określa się jako
(i) |
jeżeli PD = 0, to RW wynosi 0; |
(ii) |
jeżeli PD = 1, tj. w przypadku ekspozycji cechujących się niewykonaniem zobowiązania:
gdzie najlepsze oszacowanie oczekiwanych strat (zwane dalej „ELBE”) stanowi najlepsze oszacowanie dokonane przez instytucję dotyczące oczekiwanych strat związanych z ekspozycją cechującą się niewykonaniem zobowiązania zgodnie z art. 181 ust. 1 lit. h); |
(iii) |
jeżeli 0 < PD < 1 gdzie
|
2. W przypadku wszystkich ekspozycji wobec dużych podmiotów sektora finansowego współczynnik korelacji z ust. 1 ppkt (iii) mnoży się przez 1,25. W przypadku wszystkich ekspozycji wobec nieregulowanych podmiotów finansowych współczynniki korelacji określone – stosownie do przypadku – w ust. 1 ppkt (iii) i w ust. 4 mnoży się przez 1,25.
3. Kwotę ekspozycji ważoną ryzykiem dla każdej ekspozycji, która spełnia wymogi określone w art. 202 i 217, można skorygować według następującego wzoru:
gdzie:
PDpp |
= |
PD dostawcy ochrony. |
RW oblicza się przy użyciu odpowiedniego wzoru na wagę ryzyka określonego w ust. 1 dla ekspozycji, PD dłużnika i LGD porównywalnej ekspozycji bezpośredniej wobec dostawcy ochrony. Współczynnik terminu zapadalności b oblicza się przy użyciu niższej spośród dwóch wartości: PD dostawcy ochrony i PD dłużnika.
4. W przypadku ekspozycji wobec spółek, w których całkowita sprzedaż roczna skonsolidowanej grupy, do której należy dana spółka nie przekracza 50 mln EUR, instytucje mogą skorzystać z poniższego wzoru korelacyjnego zawartego w ust. 1 ppkt (iii) w celu obliczenia wag ryzyka dla ekspozycji wobec przedsiębiorstwa. We wzorze tym S oznacza całkowitą sprzedaż roczną w milionach euro, przy czym: 5 mln EUR ≤ S ≤ 50 mln EUR. Deklarowana wartość sprzedaży poniżej 5 mln EUR jest traktowana jak sprzedaż w wysokości 5 mln EUR. W przypadku nabytych wierzytelności całkowita sprzedaż roczna jest równa średniej ważonej według indywidualnych ekspozycji z puli.
Instytucje zastępują całkowitą sprzedaż roczną całkowitą sumą bilansową grupy skonsolidowanej, jeżeli całkowita sprzedaż roczna nie jest miarodajnym wskaźnikiem wielkości firmy, a suma bilansowa jest bardziej miarodajnym wskaźnikiem niż całkowita sprzedaż roczna.
5. W przypadku ekspozycji związanych z kredytowaniem specjalistycznym, w odniesieniu do których instytucja nie jest w stanie oszacować PD lub jej oszacowania PD nie spełniają wymogów określonych w sekcji 6, instytucja przypisuje im wagi ryzyka zgodnie z tabelą 1 w następujący sposób:
Tabela 1
Rezydualny termin zapadalności |
Kategoria 1 |
Kategoria 2 |
Kategoria 3 |
Kategoria 4 |
Kategoria 5 |
Poniżej 2,5 roku |
50 % |
70 % |
115 % |
250 % |
0 % |
2,5 roku lub więcej |
70 % |
90 % |
115 % |
250 % |
0 % |
Przy przypisywaniu wag ryzyka ekspozycjom związanym z kredytowaniem specjalistycznym instytucje uwzględniają następujące czynniki: kondycję finansową, otoczenie polityczne i prawne, charakterystykę transakcji lub aktywów, kondycję jednostki sponsorującej i dewelopera, łącznie ze strumieniem przychodów z tytułu partnerstwa publiczno-prywatnego, oraz pakiet zabezpieczający.
6. Instytucje spełniają w odniesieniu do nabytych wierzytelności korporacyjnych wymogi określone w art. 184. W przypadku nabytych wierzytelności korporacyjnych, które dodatkowo spełniają warunki określone w art. 154 ust. 5, oraz gdy korzystanie ze standardów kwantyfikacji ryzyka dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw zgodnie z przepisami sekcji 6 w odniesieniu do tych wierzytelności byłoby nadmiernie uciążliwe dla instytucji, można korzystać ze standardów kwantyfikacji ryzyka dla ekspozycji detalicznych, określonych w sekcji 6.
7. W przypadku nabytych wierzytelności korporacyjnych podlegające odliczeniu rabaty przy zakupie, zabezpieczenia lub gwarancje częściowe stanowiące ochronę pierwszej straty z tytułu niewykonania zobowiązania, straty spowodowanej rozmyciem udziałów lub z tytułu obu tych rodzajów strat można traktować jak pozycje pierwszej straty w ramach koncepcji sekurytyzacji związanej z metodą IRB.
8. W przypadku gdy instytucja zapewnia ochronę kredytową obejmującą wiele ekspozycji i gdy według warunków tej ochrony n-te niewykonanie zobowiązania dotyczące ekspozycji uruchamia płatność, a to zdarzenie kredytowe oznacza rozwiązanie umowy, jeżeli taki produkt posiada zewnętrzną ocenę kredytową ECAI, wówczas przypisuje się wagi ryzyka określone w rozdziale 5. Jeżeli produkt nie posiada ratingu ECAI, wówczas wagi ryzyka ekspozycji z koszyka są agregowane, wyłączywszy n-1 ekspozycji, dopóki kwota oczekiwanych strat pomnożona przez 12,5 oraz kwota ekspozycji ważonych ryzykiem nie przekracza nominalnej kwoty ochrony z tytułu kredytowego instrumentu pochodnego, pomnożonej przez 12,5. N-1 ekspozycji, które należy wyłączyć z agregacji, określa się, przyjmując, że są to takie ekspozycje, które cechuje niższa kwota ważona ryzykiem niż kwota ważona ryzykiem dowolnej ekspozycji objętej agregacją. Wagę ryzyka równą 1 250 % stosuje się do pozycji z koszyka, dla których instytucja nie potrafi określić wagi ryzyka według metody IRB.
9. EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia, w jaki sposób instytucje uwzględniają czynniki, o których mowa w ust. 5 akapit drugi, podczas przypisywania wag ryzyka dla ekspozycji związanych z kredytowaniem specjalistycznym.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 154
Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w przypadku ekspozycji detalicznych
1. Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem dla ekspozycji detalicznych oblicza się według następujących wzorów:
gdzie wagę ryzyka RW określa się w następujący sposób:
(i) |
jeżeli PD = 1, tj. w przypadku ekspozycji cechujących się niewykonaniem zobowiązania, to RW wynosi ; jeżeli ELBE stanowi najlepsze oszacowanie dokonane przez instytucję dotyczące oczekiwanych strat związanych z ekspozycjami cechującymi się niewykonaniem zobowiązania zgodnie z art. 181 ust. 1 lit. h); |
(ii) |
jeżeli 0 < PD < 1, tj. w przypadku każdej możliwej wartości PD innej niż wartość podana w ppkt (i) gdzie
|
2. Kwotę ekspozycji ważoną ryzykiem dla każdej ekspozycji wobec MŚP, o której mowa w art. 147 ust. 5, spełniającą wymogi określone w art. 202 i 217, można obliczyć zgodnie z art. 153 ust. 3.
3. Dla ekspozycji detalicznych zabezpieczonych nieruchomością współczynnik korelacji R równy 0,15 zastępuje wartość wynikającą ze wzoru korelacyjnego w ust. 1.
4. Dla kwalifikowanych odnawialnych ekspozycji detalicznych zgodnie z lit. a)–e) współczynnik korelacji R równy 0,04 zastępuje wartość wynikającą ze wzoru korelacyjnego w ust. 1.
Ekspozycje uznaje się za kwalifikowane odnawialne ekspozycje detaliczne, jeżeli spełniają one następujące warunki:
a) |
są to ekspozycje wobec osób fizycznych; |
b) |
ekspozycje są odnawialne, niezabezpieczone oraz – w zakresie, w jakim są niewykorzystane natychmiastowo i bezwarunkowo – mogą zostać wypowiedziane przez instytucję. W tym kontekście ekspozycje odnawialne definiuje się jako te, w przypadku których salda należności klientów mogą ulegać wahaniom w zależności od ich decyzji co do zaciągania i spłacania kredytu do wysokości limitu określonego przez instytucję. Niewykorzystane zobowiązania można uznać za podlegające bezwarunkowemu wypowiedzeniu, jeżeli ustalone warunki pozwalają instytucji wypowiedzieć je w pełnym zakresie dopuszczalnym w ramach ustawodawstwa w zakresie ochrony praw konsumenta i kwestii z tym związanych; |
c) |
maksymalna wysokość ekspozycji wobec jednej osoby fizycznej w subportfelu wynosi nie więcej niż 100 000 EUR; |
d) |
stosowanie korelacji, o której mowa w niniejszym ustępie, ogranicza się do portfeli, które wykazały niską zmienność wskaźników straty w porównaniu z poziomem średnim, szczególnie w przedziale niskich wartości PD; |
e) |
ujmowanie danej ekspozycji jako kwalifikowanej odnawialnej ekspozycji detalicznej pozostaje zgodne z charakterystyką ryzyka bazowego subportfela. |
W drodze odstępstwa od lit. b) wymóg dotyczący niezabezpieczenia nie ma zastosowania do zabezpieczonych instrumentów kredytowych powiązanych z rachunkiem, na który przelewane jest wynagrodzenie. W takim przypadku kwoty odzyskane z takiego zabezpieczenia nie są uwzględniane w oszacowaniach LGD.
Właściwe organy dokonują przeglądów względnej zmienności wskaźników straty dla poszczególnych subportfeli kwalifikowanych odnawialnych ekspozycji detalicznych oraz dla zagregowanego portfela takich ekspozycji, a następnie dzielą się informacjami na temat typowej charakterystyki wskaźników straty dla kwalifikowanych odnawialnych ekspozycji detalicznych we wszystkich państwach członkowskich.
5. Nabyte wierzytelności kwalifikują się do ujmowania jako ekspozycje detaliczne, jeżeli spełniają wymogi określone w art. 184 oraz następujące warunki:
a) |
instytucja nabyła wierzytelności od niepowiązanego sprzedawcy będącego osobą trzecią, a jej ekspozycja wobec dłużnika wierzytelności nie obejmuje żadnych ekspozycji, które byłyby bezpośrednio lub pośrednio utworzone przez daną instytucję; |
b) |
nabyte wierzytelności powstały na warunkach rynkowych w relacji pomiędzy sprzedawcą a dłużnikiem. W związku z tym nie uznaje się należności wewnątrz spółki ani należności firm, które handlują między sobą, rozliczanych za pomocą kont przeciwstawnych; |
c) |
nabywająca instytucja ma prawo do wszelkich wpływów z tytułu nabytych wierzytelności lub do proporcjonalnego udziału w takich wpływach; oraz |
d) |
portfel nabytych wierzytelności jest w wystarczającym stopniu zdywersyfikowany. |
6. W przypadku nabytych wierzytelności podlegające odliczeniu rabaty przy zakupie, zabezpieczenia lub gwarancje częściowe stanowiące ochronę pierwszej straty z tytułu niewykonania zobowiązania, straty spowodowanej rozmyciem udziałów lub obu tych rodzajów strat można traktować jak pozycje pierwszej straty w ramach koncepcji sekurytyzacji związanej z metodą IRB.
7. W przypadku mieszanej puli nabytych wierzytelności detalicznych, gdzie nabywające instytucje nie mogą oddzielić ekspozycji zabezpieczonych nieruchomościami i kwalifikowanych odnawialnych ekspozycji detalicznych od innych ekspozycji detalicznych, stosuje się funkcję wagi ryzyka detalicznego skutkującą najwyższymi wymogami kapitałowymi w odniesieniu do tych ekspozycji.
Artykuł 155
Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w przypadku ekspozycji kapitałowych
1. Instytucje określają kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w przypadku ekspozycji kapitałowych, z wyjątkiem kwot odjętych zgodnie z częścią drugą lub podlegających wadze ryzyka równej 250 % zgodnie z art. 48, w oparciu o metody określone w ust. 2, 3 i 4 niniejszego artykułu. Instytucja może stosować różne metody w odniesieniu do poszczególnych portfeli kapitałowych, jeżeli sama instytucja stosuje różne metody do celów wewnętrznego zarządzania ryzykiem. Jeżeli instytucja stosuje różne metody, wybór metody opartej na PD/LGD lub metody modeli wewnętrznych jest konsekwentny, również w długim okresie i w odniesieniu do metody stosowanej do wewnętrznego zarządzania ryzykiem odnośnej ekspozycji kapitałowej, i nie kierują nim względy związane z arbitrażem regulacyjnym.
Instytucje mogą ujmować ekspozycje kapitałowe wobec przedsiębiorstw usług pomocniczych zgodnie ze sposobem ujmowania innych aktywów niegenerujących zobowiązania kredytowego.
2. W ramach uproszczonej metody ważenia ryzykiem kwotę ekspozycji ważonych ryzykiem oblicza się według wzoru:
,
gdzie:
Waga ryzyka (RW)= 190 % dla ekspozycji z tytułu niepublicznych instrumentów kapitałowych w portfelach, które są w wystarczającym stopniu zróżnicowane.
Waga ryzyka (RW)= 290 % dla giełdowych ekspozycji kapitałowych.
Waga ryzyka (RW)= 370 % dla wszystkich innych ekspozycji kapitałowych.
Krótkie pozycje na rynku kasowym i instrumenty pochodne utrzymywane w portfelu bankowym mogą kompensować pozycje długie, których przedmiotem są te same poszczególne akcje, pod warunkiem że wyraźnym przeznaczeniem tych instrumentów jest pełnienie funkcji instrumentu zabezpieczającego określone ekspozycje kapitałowe i że będą one pełnić taką funkcję jeszcze co najmniej przez rok. Inne krótkie pozycje traktuje się jak pozycje długie, przy czym odpowiednią wagę ryzyka przypisuje się do wartości bezwzględnej każdej pozycji. W przypadku pozycji o niedopasowanych terminach zapadalności korzysta się z metody stosowanej dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw zgodnie z art. 162 ust. 5.
Instytucje mogą uznać ochronę kredytową nierzeczywistą uzyskaną dla ekspozycji kapitałowych zgodnie z metodami określonymi w rozdziale 4.
3. W ramach metody opartej na PD/LGD kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem oblicza się według wzorów określonych w art. 153 ust. 1. Jeżeli instytucje nie posiadają wystarczających informacji, by skorzystać z definicji niewykonania zobowiązania określonej w art. 178, wówczas do wag ryzyka przypisuje się współczynnik korygujący w wysokości 1,5.
Na poziomie indywidualnej ekspozycji suma kwoty oczekiwanych strat pomnożonej przez 12,5 i kwoty ekspozycji ważonej ryzykiem nie przekracza wartości ekspozycji pomnożonej przez 12,5.
Instytucje mogą uznać ochronę kredytową nierzeczywistą uzyskaną dla ekspozycji kapitałowych zgodnie z metodami określonymi w rozdziale IV. Do ekspozycji wobec dostawcy instrumentu zabezpieczającego stosuje się wówczas wartość LGD równą 90 %. Do ekspozycji w niepublicznych instrumentach kapitałowych w portfelach, które są wystarczająco zdywersyfikowane, można stosować LGD równą 65 %. Do wyżej określonych celów M wynosi 5 lat.
4. W ramach metody modeli wewnętrznych kwota ekspozycji ważona ryzykiem stanowi potencjalną stratę z tytułu ekspozycji kapitałowych instytucji, obliczoną za pomocą wewnętrznych modeli wartości zagrożonej, jako jednostronny przedział ufności 99 % dla różnicy pomiędzy wartością kwartalnych stóp zwrotu a odpowiednią stopą wolną od ryzyka obliczoną w długoterminowym okresie próby, pomnożoną przez 12,5. Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem na poziomie portfela kapitałowego nie są niższe niż łączna suma następujących pozycji:
a) |
kwot ekspozycji ważonych ryzykiem wymaganych zgodnie z metodą opartą na PD/LGD; oraz |
b) |
odpowiadających im kwot oczekiwanych strat pomnożonych przez 12,5. |
Kwoty, o których mowa w lit. a) i b), oblicza się w oparciu o wartości PD określone w art. 165 ust. 1 i odpowiadające im wartości LGD określone w art. 165 ust. 2.
Instytucje mogą uznać ochronę kredytową nierzeczywistą uzyskaną dla pozycji kapitałowej.
Artykuł 156
Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w przypadku innych aktywów niegenerujących zobowiązania kredytowego
Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem dla innych aktywów niegenerujących zobowiązania kredytowego oblicza się według następującego wzoru:
,
z wyjątkiem:
a) |
środków pieniężnych i równoważnych pozycji pieniężnych oraz złota w sztabach zdeponowanego we własnym skarbcu lub złożonego do depozytu imiennego do wysokości zabezpieczenia w złocie, którym przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %; |
b) |
sytuacji, w której ekspozycja stanowi rezydualną wartość aktywów będących przedmiotem leasingu, wówczas oblicza się ją w następujący sposób: gdzie t przyjmuje wyższą z dwóch wartości: 1 lub wartość najbliższą liczbie pełnych lat pozostałego okresu leasingu. |
Artykuł 157
Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w przypadku ryzyka rozmycia skupionych wierzytelności
1. Instytucje obliczają kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem dla ryzyka rozmycia skupionych wierzytelności korporacyjnych i detalicznych według wzoru określonego w art. 153 ust. 1.
2. Instytucje określają wejściowe parametry PD i LGD zgodnie z sekcją 4.
3. Instytucje określają wartość ekspozycji zgodnie z sekcją 5.
4. Do celów niniejszego artykułu wartość M wynosi 1 rok.
5. Właściwe organy zwalniają instytucję z obliczania i uznawania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem w przypadku ryzyka rozmycia rodzaju ekspozycji spowodowanych skupionymi wierzytelnościami korporacyjnymi lub detalicznymi, jeżeli instytucja wykazała w sposób zadowalający właściwy organ, że ryzyko rozmycia dla tej instytucji jest nieistotne w przypadku tego rodzaju ekspozycji.
Artykuł 158
Sposób ujmowania według rodzaju ekspozycji
1. Kwoty oczekiwanych strat oblicza się na podstawie tych samych parametrów wejściowych PD, LGD oraz wartości każdej ekspozycji co parametry stosowane do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z art. 151.
2. Kwoty oczekiwanych strat dla ekspozycji sekurytyzowanych oblicza się zgodnie z rozdziałem 5.
3. Kwota oczekiwanej straty dla ekspozycji należących do kategorii ekspozycji „inne aktywa niegenerujące zobowiązania kredytowego”, o której mowa w art. 147 ust. 2 lit. g), jest równa zeru.
4. Kwoty oczekiwanych strat dla ekspozycji w formie udziałów lub jednostek uczestnictwa w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania, o których mowa w art. 152, oblicza się zgodnie z metodami określonymi w niniejszym artykule.
5. Oczekiwaną stratę (EL) i kwoty oczekiwanych strat dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji oraz rządów centralnych i banków centralnych, a także ekspozycji detalicznych oblicza się według następujących wzorów:
Kwota oczekiwanych strat= EL [pomnożona przez] wartość ekspozycji
W przypadku ekspozycji cechujących się niewykonaniem zobowiązania (PD=100 %), dla których instytucje stosują własne oszacowania LGD, EL odpowiada ELBE, tj. najlepszemu oszacowaniu oczekiwanej straty dokonanemu przez instytucję dla ekspozycji cechującej się niewykonaniem zobowiązania, zgodnie z art. 181 ust. 1 lit. h).
W przypadku ekspozycji ujmowanych w sposób określony w art. 153 ust. 3 EL równa się 0 %.
6. W przypadku ekspozycji z tytułu kredytowania specjalistycznego, którym instytucje przypisują wagi ryzyka według metod określonych w art. 153 ust. 5, stosuje się wartości EL podane w tabeli 2.
Tabela 2
Rezydualny termin zapadalności |
Kategoria 1 |
Kategoria 2 |
Kategoria 3 |
Kategoria 4 |
Kategoria 5 |
Poniżej 2,5 roku |
0 % |
0,4 % |
2,8 % |
8 % |
50 % |
2,5 roku lub więcej |
0,4 % |
0,8 % |
2,8 % |
8 % |
50 % |
7. Jeżeli kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem oblicza się zgodnie z uproszczoną metodą ważenia ryzykiem, wówczas kwoty oczekiwanych strat dla ekspozycji kapitałowych oblicza się według następującego wzoru:
Wartości EL wynoszą odpowiednio:
współczynnik oczekiwanej straty (EL)= 0,8 % dla ekspozycji w niepublicznych instrumentach kapitałowych w wystarczająco zdywersyfikowanych portfelach;
współczynnik oczekiwanej straty (EL)= 0,8 % dla giełdowych ekspozycji kapitałowych;
współczynnik oczekiwanej straty (EL)= 2,4 % dla wszystkich pozostałych ekspozycji kapitałowych.
8. Jeżeli kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem oblicza się zgodnie z metodą opartą na PD/LGD, wówczas oczekiwaną stratę i kwoty oczekiwanych strat dla ekspozycji kapitałowych oblicza się według następujących wzorów:
9. Jeżeli kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem oblicza się zgodnie z metodą modeli wewnętrznych, wówczas kwoty oczekiwanych strat dla ekspozycji kapitałowych wynoszą zero.
10. Kwoty oczekiwanych strat dla ryzyka rozmycia nabytych wierzytelności oblicza się według następującego wzoru:
Artykuł 159
Sposób ujmowania kwot oczekiwanych strat
Instytucje odejmują kwoty oczekiwanych strat, obliczone zgodnie z art. 158 ust. 5, 6 i 10, od korekt z tytułu ogólnego i szczególnego ryzyka kredytowego i dodatkowych korekt wartości zgodnie z art. 34 i 110 oraz innych redukcji funduszy własnych związanych z przedmiotowymi ekspozycjami. Dyskonto z tytułu ekspozycji bilansowych nabytych w przypadku niewykonania zobowiązania zgodnie z art. 166 ust. 1 ujmuje się w ten sam sposób co korekty z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego. Korekty z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego dla ekspozycji, których dotyczy niewykonanie zobowiązania, nie są stosowane w celu pokrycia kwot oczekiwanych strat z tytułu innych ekspozycji. W powyższych obliczeniach nie uwzględnia się kwot oczekiwanych strat dla ekspozycji sekurytyzowanych ani korekt z tytułu ogólnego i szczególnego ryzyka kredytowego związanego z tymi ekspozycjami.
Artykuł 160
Prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania (PD)
1. Wartość PD ekspozycji wobec przedsiębiorstwa lub instytucji wynosi co najmniej 0,03 %.
2. W przypadku nabytych wierzytelności korporacyjnych, w odniesieniu do których instytucja nie jest w stanie oszacować wartości PD lub jej szacunki PD nie spełniają wymogów określonych w sekcji 6, wartości PD dla tych ekspozycji określa się według następujących metod:
a) |
w przypadku należności uprzywilejowanych z tytułu nabytych wierzytelności korporacyjnych wartość PD stanowi iloraz oszacowanej przez instytucję wartości EL i wartości LGD dla tych wierzytelności; |
b) |
w przypadku należności podporządkowanych z tytułu nabytych wierzytelności korporacyjnych wartość PD stanowi oszacowaną przez instytucję wartość EL; |
c) |
instytucja, która uzyskała od właściwego organu zezwolenie na stosowanie własnych oszacowań LGD dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw na podstawie art. 143 i która jest w stanie wyodrębnić – w sposób uznany przez właściwy organ za wiarygodny – wartości PD i LGD ze swoich oszacowań EL dla nabytych wierzytelności korporacyjnych, może stosować uzyskaną w ten sposób szacunkową wartość PD. |
3. Wartość PD dla dłużników, którzy nie wykonali swoich zobowiązań, wynosi 100 %.
4. Instytucje mogą uwzględnić w PD ochronę kredytową nierzeczywistą zgodnie z przepisami rozdziału 4. W odniesieniu do ryzyka rozmycia, oprócz dostawców ochrony, o których mowa w art. 201 ust. 1 lit. g), uznaje się sprzedawcę nabywanych wierzytelności, jeżeli spełnione zostaną następujące warunki:
a) |
przedsiębiorstwo posiada ocenę kredytową ECAI, której EUNB przypisuje stopień jakości kredytowej równy lub wyższy niż 3 zgodnie z zasadami przypisywania wagi ryzyka ekspozycjom wobec przedsiębiorstw określonymi w rozdziale 2; |
b) |
w przypadku instytucji obliczających kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem oraz kwoty oczekiwanych strat według metody IRB przedsiębiorstwo nie posiada oceny kredytowej uznanej ECAI, a jego rating wewnętrzny wskazuje na PD równoważne PD wynikającemu z ocen kredytowych ECAI, którym EUNB przypisuje stopień jakości kredytowej równy lub wyższy niż 3 zgodnie z zasadami przypisywania wagi ryzyka ekspozycjom wobec przedsiębiorstw określonymi w rozdziale 2. |
5. Instytucje stosujące własne oszacowania LGD mogą uwzględnić ochronę kredytową nierzeczywistą, korygując wartości PD zgodnie z art. 161 ust. 3.
6. W odniesieniu do ryzyka rozmycia nabytych wierzytelności korporacyjnych wartość PD ustala się w wysokości równej oszacowaniu EL określonemu przez instytucję dla ryzyka rozmycia. Instytucja, która na podstawie art. 143 uzyskała od właściwego organu zezwolenie na stosowanie własnych oszacowań LGD dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw i jest w stanie wyodrębnić – w sposób uznany przez właściwy organ za wiarygodny – wartości PD i LGD ze swoich oszacowań EL dla ryzyka rozmycia nabytych wierzytelności korporacyjnych, może zastosować uzyskaną w ten sposób wartość PD. Instytucje mogą uwzględnić w PD ochronę kredytową nierzeczywistą zgodnie z przepisami rozdziału 4. W odniesieniu do ryzyka rozmycia, oprócz dostawców ochrony, o których mowa w art. 201 ust. 1 lit. g), uznaje się sprzedawcę nabywanych wierzytelności, jeżeli spełnione zostaną warunki określone w ust. 4.
7. Na zasadzie odstępstwa od art. 201 ust. 1 lit. g) uznaje się przedsiębiorstwa, które spełniają warunki określone w ust. 4.
Instytucja, która na podstawie art. 143 uzyskała od właściwego organu zezwolenie na stosowanie własnych oszacowań LGD dla ryzyka rozmycia nabytych wierzytelności korporacyjnych, może uwzględnić ochronę kredytową nierzeczywistą, korygując wartości PD zgodnie z art. 161 ust. 3.
Artykuł 161
Strata z tytułu niewykonania zobowiązania (LGD)
1. Instytucje stosują następujące wartości LGD:
a) |
ekspozycje uprzywilejowane bez uznanego zabezpieczenia: 45 %; |
b) |
ekspozycje podporządkowane bez uznanego zabezpieczenia: 75 %; |
c) |
instytucje mogą uwzględnić w LGD ochronę kredytową rzeczywistą i nierzeczywistą zgodnie z przepisami rozdziału 4; |
d) |
obligacjom zabezpieczonym, kwalifikującym się do traktowania określonego w art. 129 ust. 4 i 5, można przypisać wartość LGD równą 11,25 %; |
e) |
ekspozycje z tytułu uprzywilejowanych, nabytych wierzytelności korporacyjnych, jeżeli instytucja nie jest w stanie oszacować wartości PD lub jej oszacowania PD nie spełniają wymogów określonych w sekcji 6: 45 %; |
f) |
ekspozycje z tytułu podporządkowanych, nabytych wierzytelności korporacyjnych, jeżeli instytucja nie jest w stanie oszacować wartości PD lub jej oszacowania PD nie spełniają wymogów określonych w sekcji 6: 100 %; |
g) |
ryzyko rozmycia nabytych wierzytelności korporacyjnych: 75 %. |
2. W odniesieniu do ryzyka rozmycia i ryzyka niewykonania zobowiązania można zastosować oszacowaną wartość LGD dla nabytych wierzytelności korporacyjnych, jeżeli instytucja uzyskała od właściwego organu zezwolenie na stosowanie własnych oszacowań LGD dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw na podstawie art. 143 i jest w stanie wyodrębnić – w sposób uznany przez właściwy organ za wiarygodny – wartości PD i LGD ze swoich oszacowań EL dla nabytych wierzytelności korporacyjnych.
3. Jeżeli instytucja uzyskała od właściwego organu zezwolenie na stosowanie własnych oszacowań LGD dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji, rządów centralnych i banków centralnych na podstawie art. 143, można uwzględnić ochronę kredytową nierzeczywistą, korygując PD lub LGD, z zastrzeżeniem wymogów określonych w sekcji 6 i uzyskania zezwolenia właściwego organu. Instytucja nie przypisuje ekspozycjom zabezpieczonym gwarancjami skorygowanej wartości PD lub LGD, która powodowałyby, że skorygowana w ten sposób waga ryzyka byłaby niższa niż waga ryzyka porównywalnej ekspozycji bezpośredniej wobec gwaranta.
4. Na potrzeby przedsiębiorstw, o których mowa w art. 153 ust. 3, wartość LGD porównywalnej ekspozycji bezpośredniej wobec dostawcy ochrony jest równa wartości LGD przypisanej niezabezpieczonemu instrumentowi względem gwaranta lub niezabezpieczonemu instrumentowi dłużnika w zależności od tego, czy w przypadku niewykonania zobowiązań w czasie trwania zabezpieczonej transakcji zarówno przez gwaranta, jak i dłużnika z dostępnych dowodów i struktury gwarancji wynika, że kwota do odzyskania zależeć będzie od sytuacji finansowej, odpowiednio, gwaranta lub dłużnika.
Artykuł 162
Termin zapadalności
1. Instytucje, które nie uzyskały zezwolenia na stosowanie własnych LGD i własnych współczynników konwersji dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji lub rządów centralnych i banków centralnych, przypisują ekspozycjom wynikającym z transakcji odkupu bądź transakcji udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych lub towarów termin zapadalności (M) wynoszący 0,5 roku, a wszystkim pozostałym ekspozycjom – M równe 2,5 roku.
Alternatywnie, w ramach zezwolenia, o którym mowa w art. 143, właściwe organy decydują o tym, czy instytucja ma stosować termin zapadalności (M) dla każdej ekspozycji zgodnie z ust. 2.
2. Instytucje, które uzyskały od właściwego organu zezwolenie na stosowanie własnych LGD i własnych współczynników konwersji dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji lub rządów centralnych i banków centralnych na podstawie art. 143, obliczają wartość M dla każdej z tych ekspozycji zgodnie z lit. a)–e) niniejszego ustępu, z zastrzeżeniem ust. 3-5 niniejszego artykułu. Wartość M nie przekracza 5 lat, oprócz sytuacji określonych w art. 354 ust. 1, gdy stosowane jest M o wartości tam określonej:
a) |
dla instrumentu podlegającego harmonogramowi przepływu środków pieniężnych – M oblicza się według następującego wzoru: gdzie CFt oznacza przepływy środków pieniężnych (kwota główna, odsetki i opłaty), które zgodnie z umową dłużnik jest zobowiązany zapłacić w okresie t; |
b) |
dla instrumentów pochodnych objętych umową ramową o kompensowaniu zobowiązań – M jest równe średniemu ważonemu rezydualnemu terminowi zapadalności ekspozycji, przy czym M wynosi co najmniej 1 rok, a do ważenia terminu rozliczenia stosuje się kwotę referencyjną każdej ekspozycji; |
c) |
dla ekspozycji z tytułu całkowicie lub niemal całkowicie zabezpieczonych instrumentów pochodnych wymienionych w załączniku II oraz całkowicie lub niemal całkowicie zabezpieczonych transakcji z obowiązkiem uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego objętych umową ramową o kompensowaniu zobowiązań – M jest równe średniemu ważonemu rezydualnemu terminowi zapadalności transakcji, przy czym M wynosi co najmniej 10 dni; |
d) |
dla transakcji odkupu lub transakcji udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych lub towarów objętych umową ramową o kompensowaniu zobowiązań – M jest równe średniemu ważonemu rezydualnemu terminowi zapadalności transakcji, przy czym M wynosi co najmniej 5 dni. Do ważenia terminu zapadalności stosuje się kwotę referencyjną każdej transakcji; |
e) |
w przypadku instytucji, która na podstawie art. 143 uzyskała od właściwego organu zezwolenie na stosowanie własnych oszacowań PD dla nabytych wierzytelności korporacyjnych, dla kwot wykorzystanych – M jest równe średniemu ważonemu terminowi zapadalności ekspozycji z tytułu nabytych wierzytelności, przy czym M wynosi co najmniej 90 dni. Tę samą wartość M stosuje się również do niewykorzystanych kwot w ramach zatwierdzonej linii zakupu, pod warunkiem że instrument ten przewiduje skuteczne zobowiązania umowne, mechanizmy uruchamiające przedterminową spłatę lub inne mechanizmy chroniące instytucję nabywającą przed znacznym pogorszeniem jakości przyszłych wierzytelności, do nabycia których jest zobowiązana w okresie ważności instrumentu. W przypadku braku takich skutecznych mechanizmów ochrony – M dla niewykorzystanych kwot oblicza się jako sumę najdłuższego terminu rozliczenia potencjalnej wierzytelności w ramach umowy zakupu i rezydualnego terminu zapadalności linii zakupu, przy czym M wynosi co najmniej 90 dni; |
f) |
dla każdego instrumentu innego niż te wymienione w niniejszym ustępie lub w przypadku, gdy instytucja nie jest w stanie obliczyć wartości M zgodnie z lit. a), M jest równe maksymalnemu okresowi (w latach), jaki pozostaje dłużnikowi do pełnego wywiązania się ze swoich zobowiązań umownych, przy czym M wynosi co najmniej 1 rok; |
g) |
w przypadku instytucji, które do obliczania wartości ekspozycji stosują metodę modeli wewnętrznych (IMM), określoną w rozdziale 6 sekcja 6, wartość M dla ekspozycji, do których stosują tę metodę i w przypadku których termin rozliczenia umowy z pakietu kompensowania o najdłuższym terminie rozliczenia jest dłuższy niż jeden rok, oblicza się zgodnie z następującym wzorem: gdzie:
; |
h) |
instytucja, która oblicza jednostronną korektę wyceny kredytowej przy pomocy modelu wewnętrznego, może przyjąć jako M – pod warunkiem uzyskania zezwolenia właściwych organów – efektywny czas trwania kredytu oszacowany przy użyciu modelu wewnętrznego. Do pakietów kompensowania, w których wszystkie umowy mają pierwotny termin rozliczenia krótszy niż jeden rok, stosuje się wzór podany w lit. a), z zastrzeżeniem ust. 2; |
i) |
w przypadku instytucji, które do obliczania wartości ekspozycji stosują metodę modeli wewnętrznych określoną w rozdziale 6 sekcja 6 oraz które uzyskały zezwolenie na stosowanie modelu wewnętrznego do określania ryzyka szczególnego związanego z pozycjami w instrumentach dłużnych, zgodnie z częścią trzecią tytuł IV rozdział 5, dla M przyjmuje się wartość 1 we wzorze podanym w art. 153 ust. 1, pod warunkiem że instytucja może wykazać właściwym organom, że jej model wewnętrzny dla ryzyka szczególnego związanego z pozycjami w instrumentach dłużnych stosowany w art. 383 uwzględnia skutki migracji ratingowej; |
j) |
do celów art. 153 ust. 3 za M przyjmuje się efektywny termin rozliczenia ochrony kredytowej, przy czym jednak nie krótszy niż jeden rok. |
3. Jeżeli dokumentacja zawiera wymóg codziennej korekty wartości depozytu zabezpieczającego i codziennej aktualizacji wyceny, a także obejmuje przepisy dopuszczające szybkie upłynnienie lub kompensowanie zabezpieczenia w razie niewykonania zobowiązania lub nieuzupełnienia zabezpieczenia, M wynosi co najmniej jeden dzień w przypadku:
a) |
całkowicie lub niemal całkowicie zabezpieczonych transakcji na instrumentach pochodnych wymienionych w załączniku II; |
b) |
całkowicie lub niemal całkowicie zabezpieczonych transakcji z obowiązkiem uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego; |
c) |
transakcji odkupu oraz transakcji udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych lub towarów. |
Ponadto dla kwalifikowanych ekspozycji krótkoterminowych, które nie są elementem bieżącego finansowania dłużnika przez instytucję, M wynosi co najmniej jeden dzień. Kwalifikowane ekspozycje krótkoterminowe obejmują:
a) |
ekspozycje wobec instytucji wynikające z rozliczania obligacji walutowych; |
b) |
krótkoterminowe transakcje finansowania handlu, które wygasają z chwilą realizacji transakcji, związane z wymianą towarów lub usług, o rezydualnym terminie zapadalności wynoszącym maksymalnie 1 rok, zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 80; |
c) |
ekspozycje wynikające z rozliczania kupna i sprzedaży papierów wartościowych w zwykłym terminie dostawy lub w ciągu dwóch dni roboczych; |
d) |
ekspozycje wynikające z rozliczeń gotówkowych w drodze przelewu bankowego oraz rozliczeń transakcji płatności elektronicznych i rozliczeń międzyokresowych czynnych, w tym salda debetowe wynikające z niezrealizowanych transakcji, które nie przekraczają uzgodnionej, stałej, niewielkiej liczby dni roboczych. |
4. W przypadku ekspozycji wobec przedsiębiorstw mających siedzibę na terytorium Unii, których skonsolidowana wartość sprzedaży i skonsolidowana suma bilansowa wynosi mniej niż 500 mln EUR, instytucje mogą zdecydować o konsekwentnym ustalaniu wartości M zgodnie z ust. 1, zamiast stosowania ust. 2. Instytucje mogą zastąpić całkowitą sumę bilansową w wysokości 500 mln EUR całkowitą sumą bilansową w wysokości 1 000 mln EUR w przypadku przedsiębiorstw, których działalność polega głównie na posiadaniu i najmie nieruchomości mieszkalnych niespekulacyjnych.
5. Przypadki niedopasowania terminów zapadalności traktuje się zgodnie z przepisami rozdziału 4.
Artykuł 163
Prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania (PD)
1. Wartość PD dla ekspozycji wynosi co najmniej 0,03 %.
2. Wartość PD dla dłużników, którzy nie wykonali swoich zobowiązań, lub – jeżeli stosowany jest punkt widzenia zobowiązania – wartość PD dla ekspozycji, których dotyczy niewykonanie zobowiązania – wynosi 100 %.
3. Dla ryzyka rozmycia nabytych wierzytelności przyjmuje się PD równe oszacowaniom EL dotyczącym takiego ryzyka. Oszacowanie PD można zastosować, jeżeli instytucja jest w stanie wyodrębnić – w sposób uznany przez właściwe organy za wiarygodny – wartości PD i LGD ze swoich oszacowań EL dla ryzyka rozmycia nabytych wierzytelności.
4. Ochronę kredytową nierzeczywistą można uwzględnić, korygując wartości PD, z zastrzeżeniem art. 164 ust. 2. W odniesieniu do ryzyka rozmycia, oprócz dostawców ochrony, o których mowa w art. 201 ust. 1 lit. g), uznaje się też sprzedawcę nabywanych wierzytelności, jeżeli spełnione są warunki określone w art. 160 ust. 4.
Artykuł 164