20.9.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 253/1

(1)

W komunikacie do Rady i Parlamentu Europejskiego w sprawie strategii Wspólnoty w zakresie rtęci (2) Komisja wskazała, że konieczne jest obniżenie poziomów rtęci w środowisku oraz zmniejszenie narażenia ludzi na kontakt z rtęcią, i zaproponowała między innymi następujące cele: ograniczenie wprowadzania do obrotu rtęci w społeczeństwie poprzez ograniczenie podaży i popytu, zmniejszenie emisji rtęci oraz ochronę przed emisją rtęci.

(2)

Strategia została poddana przeglądowi w 2010 r. w komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przeglądu strategii Wspólnoty w zakresie rtęci (3), w którym Komisja potwierdziła, że kontynuowane będą prace nad tym, by istniejące ograniczenia w zakresie wprowadzania do obrotu niektórych urządzeń pomiarowych zawierających rtęć rozszerzyć na dodatkowe urządzenia stosowane w sektorze opieki zdrowotnej, w szczególności na sfigmomanometry, i mające inne zastosowania profesjonalne i przemysłowe.

(3)

Rada kilkakrotnie potwierdziła swoje zaangażowanie w realizację ogólnego celu, jakim jest ochrona zdrowia człowieka i środowiska przed uwalnianiem rtęci i jej związków, realizowana poprzez ograniczenie, a jeżeli to możliwe, całkowite wyeliminowanie globalnego antropogenicznego uwalniania rtęci do atmosfery, wody i gruntu. W tym kontekście Rada podkreśliła, że w przypadkach gdy dla produktów zawierających rtęć istnieje realna alternatywa, produkty takie powinny być jak najszybciej i w jak największym zakresie wycofywane, z docelową perspektywą wycofania wszystkich produktów zawierających rtęć, przy odpowiednim uwzględnieniu okoliczności technicznych i ekonomicznych oraz potrzeb badań naukowych i rozwojowych (4).

(4)

Rtęć i tworzone przez nią związki są wysoce toksyczne dla ludzi, ekosystemów i przyrody. Duże dawki mogą być śmiertelne dla ludzi, ale nawet stosunkowo niskie dawki mogą mieć znaczące niekorzystne skutki neurorozwojowe i mają także związek z ewentualnymi szkodliwymi skutkami dla układu krążenia, odpornościowego i rozrodczego. Rtęć uznawana jest za trwałą substancję zanieczyszczającą na poziomie globalnym, znajdującą się w obiegu pomiędzy powietrzem, wodą, osadami, glebą i różnymi rodzajami bioty. W środowisku może przekształcić się w metylortęć będącą jej najbardziej toksyczną formą. Metylortęć ulega biomagnifikacji w szczególności w wodnym łańcuchu pokarmowym, co powoduje szczególne zagrożenie dla ludności i fauny o wysokim spożyciu ryb i owoców morza. Metylortęć przenika łatwo przez barierę łożyskową i barierę krew-mózg, hamując potencjalny rozwój umysłowy nawet przed urodzeniem, co sprawia, że kontakt z rtęcią kobiet w wieku rozrodczym oraz dzieci stanowi najważniejsze zagrożenie. Rtęć i jej produkty rozkładu, głównie metylortęć, stanowią równie poważny problem co substancje trwałe, wykazujące zdolność do biokumulacji i toksyczne (substancje PBT) i posiada właściwości pozwalające na jej transport na dalekie odległości.

(5)

Urządzenia pomiarowe z wykorzystaniem rtęci są powszechnie używane w całej Europie, co powoduje możliwość uwolnienia rtęci do środowiska naturalnego na wszystkich etapach cyklu życia tych urządzeń, co z kolei zwiększa ogólną emisję rtęci, a tym samym również narażanie ludzi i innych gatunków na kontakt z rtęcią poprzez środowisko.

(6)

W rozporządzeniu (WE) nr 1907/2006, w pozycji 18a załącznika XVII przewiduje się zakaz wprowadzania do obrotu termometrów lekarskich zawierających rtęć, a także innych urządzeń pomiarowych zawierających rtęć przeznaczonych do powszechnej sprzedaży, a zarazem nawołuje się Komisję do przeprowadzenia przeglądu dostępności niezawodnych, bezpieczniejszych, wykonalnych z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia odpowiedników sfigmomanometrów i innych urządzeń pomiarowych zawierających rtęć wykorzystywanych w służbie zdrowia oraz mających inne zastosowania profesjonalne i przemysłowe. Na podstawie tego przeglądu lub gdy tylko dostępne będą nowe informacje na temat niezawodnych, bezpieczniejszych odpowiedników sfigmomanometrów i innych urządzeń pomiarowych zawierających rtęć, Komisja wzywana jest do przedłożenia w razie potrzeby wniosku ustawodawczego rozszerzającego zakres ograniczeń określony we wspomnianej pozycji na sfigmomanometry i inne urządzenia pomiarowe zawierające rtęć stosowane w służbie zdrowia oraz mające inne zastosowania profesjonalne i przemysłowe, w celu wycofania z użycia rtęci w urządzeniach pomiarowych, jeśli tylko jest to wykonalne z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia.

(7)

Opierając się na znacznej ilości nowych informacji, Komisja przesłała Europejskiej Agencji Chemikaliów (zwanej dalej „Agencją”) sprawozdanie z przeglądu, wzywając jednocześnie Agencję do przygotowania dokumentacji zgodnej z wymogami określonymi w załączniku XV do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006, zgodnie z art. 69 tego rozporządzenia.

(8)

Agencja przygotowała dokumentację zawierającą propozycję ograniczenia rtęci w następujących urządzeniach pomiarowych mających zastosowanie przemysłowe i profesjonalne (w tym w opiece zdrowotnej): zawierające rtęć barometry, higrometry, manometry, sfigmomanometry, czujniki tensometryczne wykorzystywane w pletyzmografach, tensjometry, termometry i inne zastosowania do nieelektrycznego pomiaru temperatury, rtęciowe urządzenia pomiarowe do określenia temperatury mięknienia i piknometry rtęciowe. Z dokumentacji wynika, że przeciwdziałanie zagrożeniu dla zdrowia człowieka i dla środowiska, wynikającemu z wykorzystania rtęci w tych urządzeniach pomiarowych, wymaga podjęcia działań obejmujących całą Unię.

(9)

Dostępne stały się alternatywne urządzenia pomiarowe, w których nie używa się rtęci; zagrożenia z nimi związane są znacznie mniejsze od zagrożeń dla zdrowia i środowiska, jakie niosą ze sobą rtęciowe urządzenia pomiarowe.

(10)

Nie należy zmieniać metody pomiaru w przypadku będących w toku badań epidemiologicznych prowadzonych przy użyciu sfigmomanometrów zawierających rtęć i dlatego należy przyznać odstępstwo obowiązujące do zakończenia takich badań. W przypadku sfigmomanometrów wykorzystywanych jako wzorce odniesienia do walidacji urządzeń niezawierających rtęci nie było możliwe ustalenie okresu potrzebnego na opracowanie i uznanie jako wzorców odniesienia alternatyw niezawierających rtęci i dlatego odstępstwo w przypadku tych urządzeń nie powinno być ograniczone czasowo.

(11)

W przypadku termometrów przeznaczonych wyłącznie do przeprowadzania testów zgodnie z normami, które wymagają stosowania termometrów rtęciowych, potrzebny jest czas na zmianę tych norm i dlatego należy przyznać odstępstwo na okres 5 lat. Ze względu na fakt, że rtęć konieczna jest jako punkt odniesienia w ramach Międzynarodowej Skali Temperatury z 1990 r., należy przyznać także nieograniczone czasowo odstępstwo w odniesieniu do komórek punktu potrójnego rtęci wykorzystywanych do wzorcowania platynowych termometrów oporowych.

(12)

Jako że nie ma wykonalnych alternatyw dla porozymetrów, elektrod rtęciowych wykorzystywanych do woltamperometrii oraz sond rtęciowych wykorzystywanych do pomiaru charakterystyki pojemnościowo-napięciowej, wniosek nie obejmuje ograniczeń w odniesieniu do tych urządzeń pomiarowych.

(13)

Należy ustanowić odstępstwo zezwalające na powszechną sprzedaż i kupno starych rtęciowych urządzeń pomiarowych posiadających wartość historyczną, które można traktować jako antyki lub dobra kultury. W rozporządzeniu (WE) nr 1907/2006 w pozycji 18a załącznika XVII umożliwia się wprowadzanie do obrotu urządzeń pomiarowych zawierających rtęć, przeznaczonych do powszechnej sprzedaży, innych niż termometry lekarskie, jeśli w dniu 3 października 2007 r. były one starsze niż 50 lat. Dla celów jasności ten sam wyznacznik wiekowy powinien mieć zastosowanie do odstępstwa dotyczącego starych urządzeń pomiarowych w zastosowaniach przemysłowych i profesjonalnych (w tym w opiece zdrowotnej).

(14)

Powinno się również ustanowić odstępstwo dla urządzeń pomiarowych pokazywanych na wystawach ze względów kulturalnych i historycznych, w tym i takich urządzeń, które były nowsze niż 50 lat w dniu 3 października 2007 r., ale które niemniej jednak posiadają wartość historyczną i kulturalną.

(15)

Komitet ds. Oceny Ryzyka Agencji przyjął dnia 8 czerwca 2011 r. opinię dotyczącą proponowanego ograniczenia, uznając je za najodpowiedniejszy środek na poziomie unijnym w odniesieniu do zidentyfikowanego ryzyka pod względem skuteczności jego ograniczania.

(16)

Działający w ramach agencji Komitet ds. Analiz Społeczno-Ekonomicznych przyjął dnia 15 września 2011 r. opinię dotyczącą proponowanego ograniczenia, uznając je za najodpowiedniejszy środek na poziomie unijnym w odniesieniu do zidentyfikowanego ryzyka pod względem stosunku korzyści do kosztów społeczno-gospodarczych.

(17)

Agencja przedłożyła Komisji opinie Komitetu ds. Oceny Ryzyka i Komitetu ds. Analiz Społeczno-Ekonomicznych.

(18)

W związku z tym należy odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 1907/2006.

(19)

Należy zapewnić podmiotom, których to dotyczy, odpowiedni okres czasu na wprowadzenie środków niezbędnych do spełnienia nowych wymogów w zakresie środków określonych w niniejszym rozporządzeniu.

(20)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ustanowionego na mocy art. 133 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006,