29.8.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 227/9

(1)

W dniu 20 grudnia 2007 r. Komisja wydała komunikat „Europejskie podejście do umiejętności korzystania z mediów w środowisku cyfrowym” (2) skupiający się na umiejętności korzystania z mediów w zakresie informacji handlowych i obejmujący kwestie związane z reklamą i z umiejętnościami korzystania z mediów w zakresie dzieł audiowizualnych oraz dotyczący częściowo podnoszenia świadomości w zakresie filmu europejskiego i rozwijania umiejętności w zakresie kreatywności oraz umiejętności korzystania z mediów internetowych, dzięki którym, na przykład, obywatele dowiedzieliby się więcej o sposobie funkcjonowania wyszukiwarek internetowych.

(2)

W swoim sprawozdaniu w sprawie umiejętności korzystania z mediów w środowisku cyfrowym (3) Parlament Europejski wezwał Komisję do rozwijania polityki wspierania umiejętności korzystania z mediów we współpracy ze wszystkimi instytucjami europejskimi oraz z podmiotami lokalnymi i regionalnymi.

(3)

W konkluzjach Rady w sprawie umiejętności korzystania z mediów (4) przyjętych przez Radę ds. Edukacji, Młodzieży i Kultury na posiedzeniu w dniach 21–22 maja 2008 r. poparto zaproponowane przez Komisję Europejską strategiczne podejście zakładające, że umiejętność korzystania z mediów stanowi istotny element służący aktywności obywatelskiej w nowoczesnym społeczeństwie informacyjnym.

(4)

W październiku 2008 r. Komitet Regionów przyjął opinię „Kreatywne treści online” oraz „Umiejętność korzystania z mediów” (5).

(5)

Rada w Lizbonie (6) stwierdziła, że „sektor treści cyfrowych tworzy wartość dodaną poprzez wykorzystywanie i tworzenie sieci europejskiej różnorodności kulturowej”. W zapoczątkowanej w 2007 r. europejskiej agendzie kultury ustanowiono strategiczne ramy polityczne mające na celu sprostanie kluczowym wyzwaniom w dziedzinie kultury, podczas gdy w konkluzjach Rady z maja 2009 r. w sprawie kultury jako katalizatora twórczości i innowacji podkreślono szczególny wkład, jaki kultura może wnieść w twórczość i innowację oraz zachęcono do postrzegania innowacji w sposób szeroki, jako części strategii lizbońskiej po 2010 r. Jest to także szczególnie istotne w ramach inicjatywy i2010 Komisji Europejskiej w celu wzmocnienia konkurencyjności w sektorze technologii informacyjno-komunikacyjnych i utworzenia jednolitej europejskiej przestrzeni informacyjnej.

(6)

Wyższy poziom umiejętności korzystania z mediów pomógłby w znacznej mierze w zbliżeniu się do celów Unii Europejskiej ustanowionych podczas posiedzenia Rady Europejskiej w Lizbonie i w inicjatywie i2010, odnoszących się w szczególności do bardziej konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy, i przyczyniłby się tym samym do powstania bardziej integracyjnego społeczeństwa informacyjnego.

(7)

Konsultacje społeczne przeprowadzone pod koniec 2006 r. wykazały, że w Europie stosowane są różne praktyki i osiągane są nierówne poziomy umiejętności korzystania z mediów. Równocześnie uznaje się, że nie ma ustalonych kryteriów lub standardów służących dokonywaniu oceny umiejętności korzystania z mediów i że istnieje pilna potrzeba dokonania szerszego i długoterminowego badania w celu ustalenia tych kryteriów.

(8)

W badaniu „Obecne tendencje i podejścia w zakresie umiejętności korzystania z mediów” przeprowadzonym na potrzeby Komisji w drugim półroczu 2007 r. stwierdzono, że na szczeblu europejskim istnieją pewne przeszkody utrudniające rozwój w dziedzinie umiejętności korzystania z mediów. Do przeszkód tych należą w szczególności brak wspólnej wizji, brak widoczności na poziomie europejskim inicjatyw krajowych, regionalnych i lokalnych, brak europejskich sieci i brak koordynacji pomiędzy zainteresowanymi stronami.

(9)

Bardzo ważne byłoby posiadanie możliwości badania, określania i upowszechniania dobrych praktyk w tej dziedzinie na terenie całej Unii Europejskiej oraz możliwości tworzenia i wspierania europejskich sieci wśród zainteresowanych stron.

(10)

Zdolność obywateli europejskich do podejmowania świadomych i zróżnicowanych wyborów w roli konsumentów mediów przyczyniłaby się do zwiększenia konkurencyjności europejskiego sektora audiowizualnego i treści cyfrowych.

(11)

Umiejętność korzystania z mediów odnosi się do zdolności do korzystania z mediów, rozumienia i krytycznej oceny różnych aspektów mediów i ich treści oraz porozumiewania się w różnych kontekstach.

(12)

Rozpowszechnianie kreatywnych treści cyfrowych i zwiększenie liczby platform dystrybucji online i mobilnych platform dystrybucji stawia nowe wyzwania w zakresie umiejętności korzystania z mediów. W dzisiejszym świecie obywatele muszą wykształcić umiejętności analityczne, które pozwalają na lepsze intelektualne i emocjonalne zrozumienie mediów cyfrowych.

(13)

Umiejętność korzystania z mediów obejmuje wszystkie media. Celem umiejętności korzystania z mediów jest zwiększenie świadomości ludzi w zakresie wielu form wiadomości medialnych, które napotykają w codziennym życiu. Wiadomościami medialnymi są programy, filmy, obrazy, teksty, dźwięki i strony internetowe przekazywane za pośrednictwem różnych form komunikacji.

(14)

Umiejętność korzystania z mediów odgrywa istotną rolę w podnoszeniu świadomości w zakresie europejskiego dziedzictwa audiowizualnego i tożsamości kulturowych oraz w zwiększaniu wiedzy i zainteresowania dziedzictwem audiowizualnym i nowymi europejskimi dziełami kultury.

(15)

Umiejętność korzystania z mediów jest związana z kwestią integracji i postaw obywatelskich w nowoczesnym społeczeństwie informacyjnym. Jest to podstawowa umiejętność przydatna nie tylko młodym ludziom, ale także osobom dorosłym i starszym, rodzicom, nauczycielom i osobom zatrudnionym w sektorze mediów. Dzięki Internetowi i technologii cyfrowej coraz większa liczba Europejczyków może obecnie tworzyć i rozpowszechniać obrazy, informacje i treści. Umiejętność korzystania z mediów jest obecnie uważana za kluczowy warunek konieczny do aktywnego i pełnego korzystania z obywatelstwa, a posiadanie tej umiejętności ma na celu zapobieganie ryzyku wykluczenia z życia społecznego i zmniejszanie tego ryzyka.

(16)

Społeczeństwo posiadające umiejętność korzystania z mediów stanowiłoby równocześnie bodziec i warunek konieczny do zaistnienia pluralizmu i niezależności mediów. Wyrażanie różnych opinii i pomysłów w różnych językach i reprezentowanie różnych grup w obrębie społeczności i w kontaktach między społecznościami ma pozytywny wpływ na takie wartości jak różnorodność, tolerancja, przejrzystość, sprawiedliwość i dialog. Dlatego też należy upowszechniać umiejętność korzystania z mediów we wszystkich grupach społecznych i uważnie obserwować rozwój tych umiejętności.

(17)

Demokracja zależy od aktywnego udziału obywateli w życiu swojej społeczności, a umiejętność korzystania z mediów zapewniłaby im umiejętności potrzebne do zrozumienia informacji napływających codziennie za pośrednictwem nowych technologii komunikacyjnych.

(18)

Na różnych poziomach powinno się inaczej podchodzić do umiejętności korzystania z mediów. Główną odpowiedzialność za sposoby uwzględnienia umiejętności korzystania z mediów w programach nauczania na wszystkich poziomach ponoszą państwa członkowskie. Rola pełniona przez władze lokalne jest także bardzo istotna, ponieważ są one bliżej obywateli i wspierają inicjatywy w nieformalnym sektorze edukacji. Społeczeństwo obywatelskie powinno także aktywnie przyczynić się do promowania umiejętności korzystania z mediów w sposób oddolny.

(19)

Inicjatywy Komisji, takie jak program MEDIA 2007 (decyzja nr 1718/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 listopada 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie programu wspierającego europejski sektor audiowizualny (MEDIA 2007) (7)) i dyrektywa w sprawie audiowizualnych usług medialnych (dyrektywa 2007/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 grudnia 2007 r. zmieniająca dyrektywę Rady 89/552/EWG w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich, dotyczących wykonywania telewizyjnej działalności transmisyjnej (8)), mające na celu poprawienie konkurencyjności europejskiego sektora audiowizualnego i treści cyfrowych, wnoszą wkład w umiejętność korzystania z mediów.

(20)

Komisja zamierza monitorować starania podejmowane w zakresie umiejętności korzystania z mediów audiowizualnych i umiejętności korzystania z mediów w zakresie informacji handlowych zgodnie z motywem 37 dyrektywy w sprawie audiowizualnych usług medialnych, w szczególności w ramach Komitetu Kontaktowego ds. Audiowizualnych Usług Medialnych i w ramach obowiązku przedstawiania sprawozdań przewidzianego w art. 26 dyrektywy.

(21)

W ramach istniejących programów Komisja będzie wspierała projekty badawcze dotyczące umiejętności korzystania z mediów. W szczególności Komisja zamierza rozpocząć badanie poziomu świadomości zagrożeń związanych z rozpowszechnianiem danych osobowych w środowisku internetowym i badanie dotyczące sposobu ulepszenia korzystania z wyszukiwarek internetowych.

(22)

Inicjatywy związane z umiejętnością korzystania z mediów powinny także obejmować aspekt odnoszący się do świadomości roli, jaką odgrywa prawo autorskie.

(23)

Przetwarzanie danych osobowych w sieciach informacyjno-komunikacyjnych, w szczególności w celu przedstawiania konsumentom ofert dopasowanych do ich potrzeb, oraz wyzwania, jakie to przetwarzanie stwarza w odniesieniu do ochrony danych osobowych i poszanowania prywatności, muszą być przedmiotem inicjatyw dotyczących umiejętności korzystania z mediów. Sieci informacyjno-komunikacyjne rzeczywiście otwierają przed użytkownikami nowe możliwości, ale mogą też stwarzać jednostkom nowe zagrożenia, takie jak kradzież tożsamości, dyskryminacyjne profilowanie użytkowników lub ciągły nadzór. Komisja odniosła się do tych kwestii i możliwych rozwiązań w komunikacie w sprawie lepszej ochrony danych z wykorzystaniem technologii na rzecz ochrony prywatności (9).

(24)

Inicjatywy związane z umiejętnością korzystania z mediów cyfrowych powinny zapewnić ścisłe zaangażowanie tradycyjnych wydawców ze względu na niezwykle cenne doświadczenia branży wydawniczej w odniesieniu do umiejętności korzystania z mediów poza środowiskiem internetowym i ze względu na coraz większy zwrot tej branży w kierunku produkowania i rozpowszechniania treści cyfrowych.

(25)

Komisja zamierza osiągnąć szersze porozumienie w sprawie istotnych aspektów umiejętności korzystania z mediów (definicji, celów) oraz wspierać badanie i wymianę dobrych praktyk w zakresie umiejętności korzystania z mediów w środowisku cyfrowym, w tym w zakresie gospodarki sektora mediów w Europie, w szczególności przez organizowanie spotkań Komitetu Kontaktowego ds. Audiowizualnych Usług Medialnych (10), promowanie i wspieranie przedsięwzięć w ramach programu MEDIA 2007 (11), współpracę z innymi instytucjami europejskimi i organizacjami międzynarodowymi, takimi jak Rada Europy, UNESCO i Alians Cywilizacji w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz promowanie partnerstwa publiczno-prywatnego w zakresie umiejętności korzystania z mediów,

I.

Aby państwa członkowskie, w stosownych przypadkach we współpracy z władzami odpowiedzialnymi za uregulowania w dziedzinie łączności audiowizualnej i elektronicznej oraz we współpracy z nadzorczymi organami ochrony danych:

II.

Sektorowi mediów, by zwiększył swe zaangażowanie w dostarczenie niezbędnych narzędzi służących zwiększaniu poziomu umiejętności korzystania z mediów przez:

III.

Niniejsze zalecenie skierowane jest do państw członkowskich.