4.4.2008   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 85/1

ZALECENIE KOMISJI

z dnia 31 marca 2008 r.

w sprawie pogłębionej współpracy administracyjnej w kontekście delegowania pracowników w ramach świadczenia usług

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(2008/C 85/01)

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 211,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)

Dyrektywa 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. dotycząca delegowania pracowników w ramach świadczenia usług (1) ustanawia jasne obowiązki dotyczące współpracy administracji krajowych i czyni państwa członkowskie odpowiedzialnymi za stworzenie odpowiednich warunków dla takiej współpracy. Obowiązek ten obejmuje wyznaczenie, zgodnie z krajowym ustawodawstwem i/lub praktyką, jednego lub kilku organów ds. monitorowania, zorganizowanych i wyposażonych w taki sposób, aby funkcjonowały skutecznie i były w stanie szybko odpowiadać na wnioski o udzielenie informacji na temat warunków zatrudnienia objętych dyrektywą 96/71/WE.

(2)

Dyrektywa 96/71/WE nakłada ponadto na państwa członkowskie wyraźny obowiązek podjęcia stosownych środków, aby informacje dotyczące warunków zatrudnienia były powszechnie dostępne, nie tylko dla zagranicznych usługodawców, ale również dla zainteresowanych pracowników delegowanych.

(3)

Pomimo zwiększenia dostępności informacji, nadal istnieją uzasadnione obawy co do sposobu, w jaki państwa członkowskie wdrażają i/lub stosują w praktyce zasady dotyczące współpracy administracyjnej określone w dyrektywie 96/71/WE (2). Nie wydaje się, aby zadowalające wdrożenie dyrektywy 96/71/WE, jej prawidłowe stosowanie oraz osiągnięcie rzeczywistej zgodności z nią i egzekwowanie jej przepisów w praktyce były możliwe, jeżeli sytuacja ta nie ulegnie poprawie (3).

(4)

Jak wynika z obserwacji prowadzonych przez Komisję na podstawie komunikatu „Wytyczne dotyczące delegowania pracowników w ramach świadczenia usług” (4), w ramach monitorowania zgodności z warunkami zatrudnienia mającymi zastosowanie do pracowników delegowanych przez usługodawców wiele państw członkowskich korzysta wyłącznie ze środków i instrumentów krajowych. Może mieć to pośredni (lub nawet bezpośredni) związek z tym, że współpraca administracyjna praktycznie nie istnieje, dostęp do informacji nadal jest niezadowalający, a transgraniczne egzekwowanie przestrzegania przepisów jest problematyczne (5).

(5)

Aby zagwarantować zgodność z warunkami zatrudnienia (6), władze państw członkowskich, w których świadczone są usługi, stosują wobec przedsiębiorstw delegujących pracowników pewne środki kontrolne lub wymagają dopełnienia pewnych formalności administracyjnych. Bezsprzecznie konieczne są działania zapobiegawcze i odpowiednie sankcje mające na celu ochronę pracowników delegowanych. Analiza środków kontroli stosowanych przez państwa członkowskie pokazuje jednak ich niezwykłe zróżnicowanie i sugeruje, że niektóre z nich mogą być nieproporcjonalne, a co za tym idzie, niezgodne z wykładnią art. 49 Traktatu, jakiej dokonał Europejski Trybunał Sprawiedliwości, lub z dyrektywą 96/71/WE.

(6)

Uzasadnione potrzeby w zakresie monitorowania nie mogą być zaspokojone w sposób w pełni zgodny z prawodawstwem Wspólnoty, jeśli państwa członkowskie nie poprawią i, w razie konieczności, nie zwiększą skuteczności wzajemnej współpracy i/lub jeśli nie poprawi się dostęp do informacji zgodnie z dyrektywą 96/71/WE (7).

(7)

Odpowiednie i skuteczne wdrożenie oraz egzekwowanie mają zasadnicze znaczenie dla ochrony praw pracowników delegowanych, natomiast niewystarczające egzekwowanie wpływa negatywnie na skuteczność stosowanych w tej dziedzinie przepisów wspólnotowych. Bliska współpraca Komisji i państw członkowskich jest zatem niezbędna; nie należy również zapominać o ważnej roli inspektorów pracy i partnerów społecznych.

(8)

W odniesieniu do delegowania pracowników w ramach świadczenia usług, różne kultury, struktury i języki administracji, jak również brak jasno określonych procedur i podmiotów, znacząco utrudniają sprawną współpracę państw członkowskich w tej dziedzinie. Korzystanie z odpowiedniego i sprawnie działającego elektronicznego systemu informacji, opracowanego w celu ułatwienia wzajemnej pomocy i wymiany informacji między państwami członkowskimi, jest bardzo skutecznym środkiem pokonywania tych przeszkód i niezbędnym warunkiem bliskiej współpracy państw członkowskich. System taki powinien umożliwiać właściwym władzom i innym zainteresowanym podmiotom, np. partnerom społecznym, łatwe określenie kompetentnych w tej kwestii osób w danym państwie, oraz skuteczne porozumiewanie się z nimi. Ponadto powinien on pomóc w tworzeniu klimatu wzajemnego zaufania i pewności, który jest podstawowym warunkiem dobrego funkcjonowania współpracy administracyjnej.

(9)

Zapewnienie przedsiębiorstwom i pracownikom łatwego dostępu do dokładnych i aktualnych informacji o warunkach zatrudnienia mających zastosowanie do pracowników delegowanych w państwach członkowskich przyjmujących pracownika ma fundamentalne znaczenie dla zapobiegania konfliktom, sytuacjom problematycznym i nadużyciom. W związku z powyższym należy podjąć konieczne kroki w celu zapewnienia rzeczywistego dostępu do informacji pracownikom delegowanym i ich pracodawcom (8).

(10)

Aby uzupełnić braki w zakresie wdrożenia, zastosowania i egzekwowania prawodawstwa w dziedzinie delegowania pracowników, należy podjąć pilne działania polegające na wzmocnieniu współpracy administracyjnej państw członkowskich, stwarzając wydajniejsze systemy wymiany informacji, poprawiając dostęp do informacji i wspierając wymianę informacji i dobrych praktyk,

NINIEJSZYM ZALECA:

1.   System wymiany informacji

Państwa członkowskie powinny podjąć niezbędne środki i poczynić konieczne starania, aby doprowadzić do opracowania elektronicznego systemu wymiany informacji, na wzór systemu wymiany informacji w ramach rynku wewnętrznego („IMI”)  (9) , a w szczególności stworzyć, w ścisłej współpracy ze służbami Komisji, — specjalną — aplikację służącą do wspierania współpracy administracyjnej, która jest konieczna do ulepszenia praktycznego wdrożenia dyrektywy 96/71/WE.

Opracowanie takiego elektronicznego systemu wymiany informacji służącego współpracy administracyjnej w kontekście dyrektywy 96/71/WE oznaczałoby konieczność wykonania następujących działań przez państwa członkowskie:

1)

określenie najważniejszych zagadnień i pytań, w sprawie których konieczna będzie wymiana informacji, i które należy w związku z tym uwzględnić w systemie wymiany;

2)

określenie właściwych władz i, w razie konieczności, innych podmiotów biorących udział w monitorowaniu i kontroli warunków zatrudnienia pracowników delegowanych, które to władze lub podmioty będą uczestniczyły w systemie wymiany;

3)

wyjaśnienie roli biur łącznikowych;

4)

zbadanie kwestii odpowiednich zabezpieczeń służących ochronie danych osobowych przesyłanych w trakcie wymiany informacji przez władze państw członkowskich oraz, w koniecznych przypadkach, przez inne zainteresowane podmioty (10).

Państwa członkowskie powinny, na podstawie wyników tych wstępnych badań, ocenić i wspólnie ze służbami Komisji podjąć decyzję, czy IMI jest najwłaściwszym środkiem wsparcia wymiany, określonej w art. 4 dyrektywy 96/71/WE.

Komisja będzie wspierać państwa członkowskie i pomagać im w tej dziedzinie oraz zobowiązuje się do ścisłej współpracy z nimi, aby osiągnąć konieczne postępy w odpowiednim terminie. W szczególności będzie ona ułatwiać i koordynować pracę zespołu zadaniowego, w którym członkowstwo jest nieobowiązkowe, oraz, w stosownych przypadkach, zapewniać zewnętrzną pomoc techniczną w czasie opracowywania specjalnej aplikacji.

2.   Dostęp do informacji

Państwa członkowskie powinny zwiększyć wysiłki zmierzające do poprawy dostępu do informacji o warunkach zatrudnienia, których muszą przestrzegać usługodawcy, oraz zadbać o to, aby ich biura łącznikowe były w stanie skutecznie wykonywać swoje zadania.

Aby poprawić dostęp do informacji, państwa członkowskie powinny:

1)

unikać odsyłania do przepisów prawa pracy lub podawania ogólnych informacji o tych przepisach; właściwe jest dokładne określenie, które warunki zatrudnienia i/lub która cześć (krajowego i/lub regionalnego) ustawodawstwa mają zastosowanie do pracowników delegowanych na ich terytorium;

2)

podjąć konieczne środki, aby zapewnić powszechną dostępność informacji na temat tego, które umowy zbiorowe mają zastosowanie (i do kogo mają zastosowanie) oraz których warunków zatrudnienia muszą przestrzegać zagraniczni usługodawcy; w miarę możliwości, podać linki do istniejących stron internetowych i innych punktów informacyjnych, szczególnie właściwych partnerów społecznych;

3)

udostępnić te informacje pracownikom i usługodawcom w językach innych niż urzędowy język (języki) kraju, w którym świadczone są usługi, w miarę możliwości w formie broszury zwięźle opisującej najważniejsze obowiązujące przepisy prawa pracy;

4)

lepiej wykorzystać możliwości oferowane przez Internet i poprawić dostępność i przejrzystość informacji umieszczonych na krajowych stronach internetowych (11).

Ponadto państwa członkowskie powinny:

5)

zadbać o sprawne funkcjonowanie struktury biur łącznikowych oraz zapewnić im odpowiedni personel i inne zasoby umożliwiające wykonywanie ich zadań w zakresie udzielania informacji;

6)

w miarę możliwości wyznaczyć w biurze łącznikowym osobę uprawnioną do kontaktów, odpowiedzialną za odpowiadanie na wnioski o udzielenie informacji.

Komisja będzie nadal wspierać państwa członkowskie w tym zakresie, zwłaszcza poprzez istniejący portal internetowy w serwisie internetowym EUROPA, który zawiera adresy krajowych serwisów internetowych dotyczących delegowania pracowników.

3.   Wymiana dobrych praktyk

Państwa członkowskie powinny aktywnie uczestniczyć w systematycznym i sformalizowanym procesie identyfikowania dobrych praktyk w dziedzinie delegowania pracowników, oraz w wymianie tych praktyk, poprzez uczestnictwo w ustanowionych w tym celu przez Komisję forach współpracy, np. planowanym Komitecie Wysokiego Szczebla (szczegółowe informacje w załączniku).

Sporządzono w Brukseli, dnia 31 marca 2008 r.

W imieniu Komisji

Vladimír ŠPIDLA

Członek Komisji

(1)  Dz.U. L 18 z 21.1.1997, str. 1.

(2)  Dokument roboczy służb Komisji SEC(2006) 439 i SEC(2007) 747, jak również komunikat pt. „Delegowanie pracowników w ramach świadczenia usług: maksymalizacja korzyści i możliwości przy równoczesnym zagwarantowaniu ochrony pracowników”, w szczególności część 6 „Podsumowanie”, COM(2007) 304 wersja ostateczna z 13 czerwca 2007 r., str. 9.

(3)  Zob. również rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 lipca 2007 r., B6-0266/2007.

(4)  COM(2006) 159 wersja ostateczna, 4 kwietnia 2006 r.

(5)  Komunikat pt. „Delegowanie pracowników w ramach świadczenia usług: maksymalizacja korzyści i możliwości przy równoczesnym zagwarantowaniu ochrony pracowników”, w szczególności cz. 6 „Podsumowanie”, COM(2007) 304 wersja ostateczna z 13 czerwca 2007 r., jak również towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji, SEC(2007) 747.

(6)  Id. Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sprawozdania Schroedter z dnia 26 października 2006 r.

(7)  Na tę samą kwestię położono nacisk w rezolucji Parlamentu Europejskiego, zob. w szczególności pkt 21, 32 i kolejne. Z odpowiedzi otrzymanych w kontekście konsultacji publicznych w sprawie modernizacji prawa pracy, COM(2006) 708 z 22 listopada 2006 r., wynika, że państwa członkowskie również odczuwają potrzebę lepszej i głębszej współpracy (zob. COM(2007) 627 wersja ostateczna z 24 października 2007 r. oraz towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji, SEC(2007) 1373).

(8)  Na tę samą kwestię i wezwanie do działania położono nacisk w rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 11 lipca 2007 r., zob. pkt 18.

(9)  IMI jest systemem informacyjnym, który ma ułatwiać wzajemną pomoc i wymianę informacji między państwami członkowskimi. Stanowi on instrument bezpiecznej i szybkiej wymiany danych między europejskimi władzami, umożliwiając im skuteczną współpracę pomimo barier językowych oraz różnic w procedurach i strukturach administracyjnych. Pierwsze opracowane zastosowania umożliwią wsparcie zmienionej dyrektywy o uznawaniu kwalifikacji zawodowych (2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady) i dyrektywy o usługach (2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady).

(10)  Zob. w tym kontekście również decyzja Komisji 2008/49/WE z dnia 12 grudnia 2007 r. w sprawie wdrożenia systemu wymiany informacji rynku wewnętrznego (IMI) pod względem ochrony danych osobowych (Dz.U. L 13 z 16.1.2008, str. 18).

(11)  Witryna internetowa Komisji poświęcona delegowaniu pracowników zawiera linki do krajowych stron tematycznych:

http://europa.eu.int/comm/employment_social/labour_law/postingofworkers_en.htm

ZAŁĄCZNIK

Komitet Wysokiego Szczebla ds. delegowania pracowników (planowany) planowana rola, zadania i zakres odpowiedzialności

Jak wynika z dotychczasowej dobrowolnej wymiany informacji na temat delegowania pracowników, prowadzonej w ramach nieformalnej grupy ekspertów rządowych, grupa skutecznie poprawiła dostępne środki wymiany informacji na temat warunków zatrudniania pracowników delegowanych. Ponadto przekazała ona Komisji użyteczne informacje na temat wdrożenia i zastosowania dyrektywy 96/71/WE.

Pogłębiona współpraca administracyjna wymaga również opracowania środków umożliwiających identyfikację i wymianę dobrych praktyk we wszystkich dziedzinach istotnych dla prawidłowego stosowania i egzekwowania dyrektywy 96/71/WE w praktyce. Dzięki temu możliwa będzie znaczna poprawa współpracy administracyjnej oraz zapobieganie powstawaniu konfliktów i częstemu rozstrzyganiu sporów na drodze sądowej.

W związku z tym Komisja przewiduje ustanowienie Komitetu Wysokiego Szczebla, co zapowiedziała już w komunikacie z dnia 13 czerwca 2007 r.; zadania Komitetu będą następujące:

1)

identyfikowanie doświadczeń i najlepszych praktyk oraz wspieranie ich wymiany;

2)

promowanie wymiany istotnych informacji, w tym dotyczących istniejących form (bilateralnej) współpracy administracyjnej między państwami członkowskimi i/lub partnerami społecznymi;

3)

rozpatrywanie (administracyjnych) zagadnień, problemów i konkretnych kwestii związanych z wdrażaniem, stosowaniem i zapewnianiem rzeczywistej zgodności z dyrektywą 96/71/WE lub krajowymi środkami wykonawczymi istotnymi dotyczącymi delegowania pracowników, oraz z ich egzekwowaniem;

4)

badanie wszelkich trudności, które mogą powstać w związku ze stosowaniem art. 3 ust. 10 dyrektywy 97/71/WE;

5)

monitorowanie postępu w zakresie pogłębiania współpracy administracyjnej, w szczególności opracowywania — specjalnej — aplikacji służącej wspieraniu współpracy administracyjnej oraz przyjmowania i wdrażania IMI, jak również poprawy dostępności informacji, a razie konieczności — sugerowanie kolejnych kroków lub działań;

6)

zbadanie możliwości poprawy przestrzegania i egzekwowania praw pracowników oraz, w razie konieczności, ochrony ich pozycji;

7)

udział w pogłębionej analizie praktycznych problemów związanych z transgranicznym egzekwowaniem przepisów.

Aby osiągnąć te cele, Komitet Wysokiego Szczebla powinien włączyć do współpracy władze publiczne odpowiedzialne za kontrolę ustawodawstwa mającego zastosowanie do pracowników delegowanych w państwach członkowskich, np. inspektorów pracy. Powinien on również, zgodnie z ustawodawstwem krajowym lub praktyką krajową, rozpocząć sformalizowaną współpracę z partnerami społecznymi w tych sektorach, w których delegowanie pracowników jest rozpowszechnionym zjawiskiem.

Komisja jest przygotowana do przyjęcia w najbliższym czasie decyzji Komisji powołującej taki komitet wysokiego szczebla, w której określony zostanie jego skład i metody pracy. Komisja weźmie pod uwagę wyniki debaty w Radzie na temat niniejszego zalecenia.