ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (1), w szczególności jego art. 5 ust. 6, art. 19 ust. 2 zdanie drugie, art. 32 ust. 1 lit. b), art. 66 ust. 3 akapit trzeci, art. 70 ust. 1 i art. 91,

Niniejsze rozporządzenie ustanawia szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do zasad i ogólnych przepisów dotyczących wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, szczegółowych i wspólnych przepisów dotyczących środków rozwoju obszarów wiejskich oraz przepisy dotyczące kwalifikowalności i przepisy administracyjne, z wyłączeniem przepisów dotyczących kontroli.

1. Zapewnia się spójność, o której mowa w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005:

2. Jeżeli wsparcie na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może być w drodze wyjątku przyznane zgodnie z art. 5 ust. 6 tego rozporządzenia, dla środków wchodzących w zakres systemów wsparcia, o których mowa w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, państwa członkowskie gwarantują, że beneficjent może otrzymać wsparcie na daną operację jedynie w ramach jednego systemu.

W tym celu, państwa członkowskie, jeżeli włączą środki obejmujące takie wyjątki do swoich programów rozwoju obszarów wiejskich, opisują w tych programach kryteria i zasady administracyjne, które będą stosować w odniesieniu do systemów wsparcia, których to dotyczy.

3. Jeśli wspólna organizacja rynków, łącznie z systemami wsparcia bezpośredniego finansowanymi przez Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFOGR), wprowadza ograniczenia produkcji lub limity wsparcia wspólnotowego na poziomie indywidualnych rolników, gospodarstw lub zakładów przetwórstwa, wówczas żadna inwestycja, która zwiększałaby produkcję ponad te ograniczenia i limity nie uzyska wsparcia na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

1. Krajowe plany strategiczne mogą być aktualizowane podczas okresu programowania. Przy takich aktualizacjach uwzględnia się jeden lub oba następujące elementy:

2. Artykuł 12 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się mutatis mutandis do aktualizacji krajowych planów strategicznych.

3. Aby zapewnić odpowiednie ramy czasowe na dostosowanie programu rozwoju obszarów wiejskich, ostatnią aktualizację krajowego planu strategicznego, przedkłada się Komisji najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

4. Krajowe plany strategiczne zostają potwierdzone lub zaktualizowane po zatwierdzeniu programów rozwoju obszarów wiejskich, w szczególności w świetle kwantyfikacji celów wynikającej z oceny ex ante tych programów.

1. Komisja zatwierdza programy rozwoju obszarów wiejskich przedłożone przez państwa członkowskie w terminie nie przekraczającym sześciu miesięcy licząc od dnia otrzymania programów przez Komisję. W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich przedłożonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, sześciomiesięczny termin jest liczony od tego dnia.

W przypadku zastosowania art. 18 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, okres sześciu miesięcy, o którym mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, rozpoczyna się od dnia, w którym zmieniony projekt programu jest zgodny z art. 18 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

2. Daty rozpoczynające okresy, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, ustala się, w odpowiednich przypadkach, zgodnie z art. 63 ust. 6 i 8.

1. Treść programów rozwoju obszarów wiejskich, o której mowa w art. 16 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określa się zgodnie z załącznikiem II do niniejszego rozporządzenia.

Ocenę ex ante, o której mowa w art. 85 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, załącza się do każdego programu rozwoju obszarów wiejskich.

2. Krajowe ramy, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawierają informacje wspólne dla wielu środków. W odniesieniu do tych środków, regionalne programy rozwoju obszarów wiejskich mogą zawierać dodatkowe informacje jedynie wtedy, gdy wspólne informacje zawarte w krajowych ramach i programach regionalnych spełniają wymogi zawarte w załączniku II do niniejszego rozporządzenia.

3. Państwa członkowskie udostępniają Komisji, w odpowiednich przypadkach, elektroniczną wersję swoich programów rozwoju obszarów wiejskich i ram krajowych, zaktualizowaną po wprowadzeniu każdej zmiany, w tym standardowe tabele określone w załączniku II do niniejszego rozporządzenia odpowiadające informacjom wymaganym zgodnie z art. 16 lit. d), e) i f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W odpowiednich przypadkach państwa członkowskie przedkładają Komisji drogą elektroniczną wniosek o zmiany programu i zmiany krajowych ram, zgodnie z art. 63 niniejszego rozporządzenia.

1. Zmiany w programach rozwoju obszarów wiejskich obejmują następujące kategorie:

2. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 lit. a) i b), mogą być jedynie zaproponowane od drugiego roku wdrażania programu.

3. Wnioski dotyczące zmian w programach rozwoju obszarów wiejskich są należycie uzasadnione, w szczególności zawierają następujące informacje:

1. W przypadku zmian programów, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a) niniejszego rozporządzenia, przyjmuje się decyzje na mocy art. 19 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, na podstawie wniosku państwa członkowskiego, jeżeli:

Decyzja zostaje podjęta w terminie sześciu miesięcy od dnia otrzymania przez Komisję wniosku państwa członkowskiego.

2. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. a), składa się tylko raz na rok kalendarzowy i na program.

Wnioski o wprowadzenie modyfikacji, o których mowa w ust. 1 lit. c), państwa członkowskie przesyłają najpóźniej do dnia30 września każdego roku.

W przypadku modyfikacji, o których mowa w ust. 1, państwa członkowskie przedkładają Komisji ostatnie wnioski najpóźniej do dnia 30 czerwca 2013 r.

1. Państwa członkowskie, które przyjęły programy regionalne, mogą składać wnioski o modyfikacje programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b), w celu przesunięcia wkładu Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) między programami regionalnymi na poszczególne lata, jeżeli:

2. Tabele finansowe właściwych programów dostosowuje się tak, aby odzwierciedlały przesunięcia środków, o którym mowa w ust. 1.

Zmienione tabele finansowe przedkładane są Komisji najpóźniej do dnia 30 września roku kalendarzowego, w którym dokonano przesunięć. Rok 2012 jest ostatnim rokiem, w którym takie zmiany mogą być przedkładane.

Komisja przyjmuje decyzję zatwierdzającą nowe tabele finansowe w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania wniosku państwa członkowskiego. Nie stosuje się procedury, o której mowa w art. 90 ust. 2 rozporządzenia 1698/2005/WE.

3. Wnioski dotyczące zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b) składa się nie częściej niż jeden raz w ciągu roku kalendarzowego.

1. Zmiany w programach wprowadzane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), mogą obejmować zmiany finansowe dotyczące podziału wkładu między środkami w ramach jednej osi, jak również zmiany inne niż finansowe dotyczące wprowadzenia nowych środków, zaprzestania realizacji istniejących środków lub informacji na temat istniejących w programie środków oraz ich opisu w programie.

2. Państwom członkowskim zezwala się również na przeprowadzanie zmian, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. c), w drodze transferu w roku kalendarzowym z jakiejkolwiek osi na jakąkolwiek inną oś kwoty do wysokości 1 % całkowitego wkładu EFRROW na rzecz danego programu na cały okres programowania.

3. Zmiany w programach, o których mowa w ust. 1 i 2, można przeprowadzać najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r., pod warunkiem, że państwa członkowskie powiadomią o tych zmianach najpóźniej do dnia 31 sierpnia 2015 r.

4. Z wyjątkiem przypadków środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, zgłasza się nie częściej niż trzy razy w roku kalendarzowym i na program, pod warunkiem że w roku kalendarzowym, w którym dokonuje się trzech zgłoszeń, nie jest przekroczony pułap 1 %, o którym mowa w ust. 2.

5. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, są zgodne z udziałami określonymi w art. 17 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Zmiany, o których mowa w ust. 1 i 2, są zgłaszane Komisji. Komisja ocenia:

Komisja informuje państwo członkowskie o wynikach oceny w terminie czterech miesięcy od dnia otrzymania wniosku o zmianę programu. Jeżeli zmiany nie spełniają jednego lub wielu kryteriów oceny, o których mowa w ust. 1, zawiesza się czteromiesięczny okres do czasu otrzymania przez Komisję zgodnych zmian programu.

Jeżeli Komisja nie poinformuje państwa członkowskiego w okresie czterech miesięcy, o którym mowa w ust. 2, zmiany uznaje się za przyjęte i wchodzą one w życie po upływie czteromiesięcznego okresu.

1. Do celów art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie ponoszą odpowiedzialność za wydatki od dnia otrzymania przez Komisję ich wniosku dotyczącego przeglądu lub zmian programu, o których mowa w art. 6 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, do dnia podjęcia przez Komisję decyzji zgodnie z art. 7 i 8 niniejszego rozporządzenia lub daty zakończenia oceny zgodności zmian zgodnie z art. 9 niniejszego rozporządzenia.

2. W przypadku środków nadzwyczajnych wynikających z klęsk żywiołowych, kwalifikowalność wydatków związanych ze zmianami programu, o których mowa w art. 6 ust. 1, może rozpocząć się od daty wcześniejszej niż data określona w art. 71 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Zmiany krajowych ram, o których mowa w art. 15 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 wchodzą w zakres art. 6 ust. 1 lit. c) niniejszego rozporządzenia. Artykuł 9 ust. 3 i 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do tych zmian.

W przypadku przyjęcia prawodawstwa wspólnotowego lub wprowadzenia zmian w prawodawstwie wspólnotowym, dokonuje się odpowiednich dostosowań programów rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z nowym lub zmienionym prawodawstwem, i zgodnie z art. 6 ust. 1. Takich zmian nie uwzględnia się pośród rocznych zmian, o których mowa w art. 7 ust. 2, art. 8 ust. 3 i art. 9 ust. 4. Art. 6 ust. 2 nie stosuje się do takich zmian.

1. Warunki otrzymania wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników, o których mowa w art. 22 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, muszą być spełnione w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Jednakże od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia może być przyznany okres nieprzekraczający 36 miesięcy na spełnienie wymogów odnoszących się do umiejętności i kompetencji zawodowych, o których mowa w art. 22 ust. 1) lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli młody rolnik potrzebuje okresu dostosowawczego, w którym założy lub zrestrukturyzuje gospodarstwo, pod warunkiem że biznesplan, o którym mowa w lit. c) tego ustępu przewiduje taką konieczność.

2. Biznesplan, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zawiera przynajmniej:

3. Właściwe organy dokonują oceny zgodności z biznesplanem w przeciągu pięciu lat od daty podjęcia indywidualnej decyzji o przyznaniu wsparcia. Państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności, w których biznesplan jest realizowany, określają warunki dotyczące odzyskania wsparcia już otrzymanego w przypadku, gdy w chwili oceny młody rolnik nie spełnia założeń zawartych w biznesplanie.

4. Indywidualną decyzję o przyznaniu wsparcia na podjęcie działalności przez młodych rolników podejmuje się nie później niż 18 miesięcy po podjęciu działalności, zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwach członkowskich. W przypadku wsparcia udzielanego w formie pojedynczej premii określonej w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 oraz do celów ust. 3 niniejszego artykułu, państwa członkowskie mogą podzielić tę płatność na maksymalnie pięć rat.

5. W przypadku gdy biznesplan odnosi się do skorzystania innych środków rozwoju obszarów wiejskich określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą podjąć decyzję, że zatwierdzenie wniosku młodego rolnika przez właściwy organ uprawnia również do tych innych środków. W takim przypadku, informacje dostarczone przez wnioskodawcę muszą być wystarczająco szczegółowe, aby poprzeć wniosek o wsparcie w ramach tych innych środków.

6. W sytuacji, w której młody rolnik nie jest wyłącznym kierownikiem gospodarstwa rolnego, można zastosować szczególne warunki. Warunki te muszą być jednak równoważne z tymi, które musi spełnić młody rolnik, który zaczyna prowadzić gospodarstwo jako jego wyłączny kierownik.

1. W przypadku gdy gospodarstwo jest przekazywane przez kilku przekazujących, całkowita wysokość wsparcia na rzecz wcześniejszego przechodzenia na emeryturę zgodnie z art. 23 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ograniczona jest do wysokości przewidzianej dla jednego przekazującego.

2. Dalsza nietowarowa działalność rolnicza kontynuowana przez przekazującego nie kwalifikuje się do uzyskania wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej.

3. Dzierżawca rolny może przekazać zwolnione grunty właścicielowi, pod warunkiem że upłynął okres dzierżawy i że spełnione są warunki dotyczące przejmującego ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

4. Państwa członkowskie mogą postanowić, że zwolnione grunty są przejmowane przez organ, który zobowiązuje się do ich przekazania w późniejszym terminie przejmującemu, który spełnia warunki ustanowione w art. 23 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

1. Usługi doradcze dla rolników, które mogą być objęte wsparciem w ramach art. 24 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, muszą być zgodne z rozdziałem 3 tytuł II rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 (6) i odpowiednimi przepisami wykonawczymi.

2. Instytucje i podmioty wybrane do świadczenia usług doradczych dla rolników posiadają odpowiednie zasoby w formie wykwalifikowanego personelu, zaplecza administracyjnego i specjalistycznego, doświadczenie w zakresie doradztwa oraz wiarygodność zgodnie z wymogami, warunkami i normami określonymi w art. 24 ust. 1 akapit drugi lit. a) i b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

W programach rozwoju obszarów wiejskich ustanawia się degresywną stawkę wsparcia na rzecz tworzenia usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa, o których mowa w art. 25 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidując redukcję wsparcia w równych kwotach od pierwszego roku wsparcia w taki sposób, aby wsparcie zostało całkowicie wycofane najpóźniej w szóstym roku od stworzenia tych usług.

1. W przypadku wsparcia na rzecz inwestycji na modernizację gospodarstw rolnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. Jeżeli inwestycje są podejmowane przez młodych rolników otrzymujących wsparcie określone w art. 22 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w celu dostosowania do istniejących norm wspólnotowych, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w art. 26 ust. 1 akapit trzeci tego rozporządzenia.

1. Do celów art. 27 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 plany zarządzania lasami, odpowiadające rozmiarowi i wykorzystaniu obszarów leśnych, oparte są na właściwym ustawodawstwie krajowym oraz na istniejących planach użytkowania gruntów i odpowiednio obejmują zasoby leśne.

2. Operacje dotyczące podwyższenia wartości gospodarczej lasów, o której mowa w art. 27 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą inwestycji na płaszczyźnie gospodarstw leśnych oraz mogą obejmować inwestycje w sprzęt do ścinania drzew.

Działania związane z regeneracją po ostatecznym wyrębie drewna są wyłączone ze wsparcia.

3. Lasy, o których mowa w art. 30 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, są wykluczone z zakresu art. 27 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

1. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów rolnych i leśnych w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych, o którym mowa w art. 28 ust. 1 lit. c) akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odpowiednie normy zostają spełnione przed zakończeniem okresu karencji, o którym mowa w tym akapicie.

2. W przypadku wsparcia na rzecz zwiększenia wartości dodanej produktów leśnych, inwestycje związane z użyciem drewna jako surowca są ograniczone do wszystkich prac poprzedzających przetwórstwo przemysłowe.

Koszty poniesione na współpracę na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym, o których mowa w art. 29 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczą operacji przygotowawczych, takich jak: projekt, produkt, opracowanie procesu lub technologii oraz testy i materialne i/lub niematerialne inwestycje związane ze współpracą, przed użyciem nowo opracowanych produktów, procesów i technologii do celów handlowych.

1. Poziom wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym określony w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 jest regulowany przez państwa członkowskie dla każdej normy przy uwzględnieniu poziomu zobowiązań wynikających z zastosowania normy. Płatność jest stopniowo wycofywana przez maksymalny okres pięciu lat, o którym mowa w art. 2 tego artykułu.

2. Koszty związane z inwestycjami nie są uwzględniane do celów określenia poziomu rocznego wsparcia z tytułu spełnienia norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym, o których mowa w art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

1. Wspólnotowe systemy jakości, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, są ustanowione na mocy następujących rozporządzeń i przepisów:

2. Aby kwalifikować się do wsparcia, systemy jakości żywności uznane przez państwa członkowskie, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

3. Wsparcie może zostać udzielone rolnikom biorącym udział w systemie jakości żywności, tylko jeżeli jakość produktu lub środków spożywczych została oficjalnie uznana na mocy rozporządzeń i przepisów wymienionych w ust. 1 lub w systemie jakości żywności uznanym przez państwo członkowskie, o którym mowa w ust. 2.

W odniesieniu do systemów jakości żywności, o których mowa w ust. 1 lit. b) i c), wsparcie może być przyznane jedynie w odniesieniu do produktów zarejestrowanych w rejestrze wspólnotowym.

4. Jeżeli program rozwoju obszarów wiejskich obejmuje wsparcie na rzecz udziału określonego produktu w systemie jakości żywności na mocy rozporządzenia (EWG) nr 2092/91, kosztów stałych wynikających z udziału w takim systemie jakości nie uwzględnia się przy obliczaniu wysokości wsparcia w ramach środka rolnośrodowiskowego na rzecz wsparcia rolnictwa ekologicznego dotyczącego tego samego produktu.

5. Do celów art. 32 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty stałe” oznaczają koszty poniesione na wprowadzenie wspieranego systemu jakości żywności i roczną składkę za udział w tym systemie, łącznie z, o ile to potrzebne, wydatkami na wymagane kontrole sprawdzenia zgodności z wymaganiami systemu.

1. Do celów art. 20 lit. c) pkkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „grupa producentów” oznacza organizację, mającą dowolną formę prawną, która łączy podmioty gospodarcze aktywnie biorące udział w systemie jakości żywności, o którym mowa w art. 32 tego rozporządzenia dla określonych produktów lub środków spożywczych. Organizacje zawodowe i międzybranżowe reprezentujące jeden lub więcej sektorów nie mogą być zaliczone do „grup producentów”.

2. Działania informacyjne i promocyjne kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są przeznaczone do zachęcania konsumentów do zakupu produktów rolnych i środków spożywczych objętych systemami jakości żywności włączonymi do programu rozwoju obszarów wiejskich na mocy art. 32 tego rozporządzenia.

Takie działania zwracają uwagę na specyficzne cechy danych produktów lub ich przewagę nad innymi, w szczególności na jakość, specyficzne metody produkcji, wysokie wymogi w zakresie dobrostanu zwierząt i poszanowanie środowiska związane z danym systemem jakości żywności, oraz mogą obejmować rozpowszechnianie wiedzy naukowej i technicznej na temat tych produktów. Takie działania obejmują w szczególności organizację targów lub wystaw i/lub udział w nich, podobne przedsięwzięcia o charakterze public relations oraz reklamę poprzez różne sposoby komunikowania się lub w punktach sprzedaży.

3. Jedynie działania informacyjne, promocyjne i w zakresie rozpowszechniania informacji na rynku wewnętrznym kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 ust. 1 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Takie działania nie zachęcają konsumentów do zakupu produktu w związku z jego szczególnym pochodzeniem, z wyłączeniem produktów objętych systemem jakości wprowadzonym rozporządzeniem (WE) nr 510/2006 i produktów, które wchodzą w zakres rozporządzenia (WE) nr 1493/1999. Jednakże zezwala się na wskazanie pochodzenia produktu, pod warunkiem że oznaczenie pochodzenia ma drugorzędne znaczenie w stosunku do głównego przesłania.

Działania związane z promocją marek handlowych nie kwalifikują się do wsparcia.

4. Jeżeli działania, o których mowa w ust. 2, dotyczą produktu objętego systemem jakości żywności, o którym mowa w art. 22 ust. 1 lit. a), b) lub c), logo wspólnotowe przewidziane w ramach tych systemów znajduje się na materiałach informacyjnych, promocyjnych i/lub reklamowych.

5. Działania informacyjne i promocyjne wspierane w ramach rozporządzenia (WE) nr 2826/2000 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 20 lit. c) ppkt iii) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

6. Państwa członkowskie zapewniają zgodność wszystkich projektów materiałów informacyjnych, promocyjnych i reklamowych opracowanych w kontekście wspieranych działań z prawodawstwem wspólnotowym. W tym celu beneficjenci przekazują odpowiednim organom państwa członkowskiego projekty takich materiałów.

1. Biznesplany, o których mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, spełniają następujące kryteria:

2. Jeżeli biznesplan, o którym mowa w art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, odwołuje się do skorzystania z innych środków rozwoju obszarów wiejskich, musi on być wystarczająco dokładny, aby poprzeć wniosek o pomoc w ramach tych innych środków.

3. Do celów art. 34 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, biorąc pod uwagę okoliczności realizacji biznesplanu, nie dokonują dalszych wypłat wsparcia, jeżeli rolnik prowadzący gospodarstwo niskotowarowe nie spełnia podczas oceny postanowień biznesplanu.

1. W przypadku Malty, w celu określenia minimalnego wsparcia w sektorze produkcji, w którym całkowita produkcja jest wyjątkowo niska, zgodnie z Załącznikiem do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jedynie grupy producentów obejmujące minimalny udział procentowy producentów w danym sektorze i reprezentujące minimalny udział procentowy produkcji w tym sektorze kwalifikują się do minimalnego wsparcia.

Minimalne udziały procentowe producentów i produkcji, jak również sektory produkcji, których to dotyczy, muszą być określone w programach rozwoju obszarów wiejskich na Malcie.

2. Minimalna kwota wsparcia dla grup producentów na Malcie, obliczona na podstawie kosztów koniecznych do utworzenia małej grupy producentów, jest wyznaczona w załączniku III.

Beneficjenci wsparcia zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 nie kwalifikują się do wsparcia zgodnie z art. 31 tego rozporządzenia, w odniesieniu do wdrażania dyrektyw Rady 79/409/EWG (11) i 92/43/EWG (12).

1. Do celów art. 39 ust. 1 do 4 i art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 stosuje się odpowiednio ust. 2 i 13 niniejszego artykułu.

2. Zobowiązania dotyczące ekstensyfikacji chowu zwierząt gospodarskich lub zróżnicowanego gospodarowania chowem zwierząt gospodarskich spełniają przynajmniej następujące warunki:

3. Zobowiązania do ograniczenia użycia nawozów, środków ochrony roślin lub innych środków przyjmuje się, jedynie, jeśli ograniczenia te mogą podlegać ocenie w sposób dający wystarczającą pewność, co do zgodności ze zobowiązaniem.

Kwalifikujące się do wsparcia gatunki zwierząt gospodarskich oraz kryteria do określenia progu zagrożenia ras lokalnych są określone w załączniku IV.

5. Wsparcie rolnośrodowiskowe i/lub na rzecz dobrostanu zwierząt wdrożone w ramach wspólnej organizacji rynków lub systemów wsparcia bezpośredniego wymienionych w załączniku I, środki dotyczące zdrowia zwierząt i roślin lub środki rozwoju obszarów wiejskich inne niż środki rolnośrodowiskowe i wparcie na rzecz dobrostanu zwierząt nie wykluczają wsparcia rolnośrodowiskowego i/lub wsparcia na rzecz dobrostanu zwierząt w odniesieniu do tej samej produkcji pod warunkiem, że wsparcie to stanowi uzupełnienie tych środków i jest z nimi zgodne.

Różne zobowiązania rolnośrodowiskowe i dotyczące dobrostanu zwierząt mogą być łączone pod warunkiem, że się uzupełniają i są zgodne.

W przypadku połączenia środków lub zobowiązań, o których mowa w akapicie pierwszym i drugim, poziom wsparcia uwzględnia utratę dochodu i dodatkowe koszty wynikające z połączenia.

6. Środki rolnośrodowiskowe na gruntach odłogowanych na mocy art. 54 lub art. 107 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 kwalifikują się do uzyskania wsparcia, jedynie jeśli zobowiązania rolnośrodowiskowe wykraczają poza główne wymogi określone w art. 3 ust. 1 tego rozporządzenia.

W przypadku wsparcia na rzecz obszarów górskich, obszarów z innymi utrudnieniami, obszarów rolnych Natura 2000 i obszarów rolnych włączonych do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (13), zobowiązania rolnośrodowiskowe, w odpowiednich przypadkach, uwzględniają warunki ustanowione dla wsparcia na danych obszarach.

7. Wszelkie zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt, o których mowa w art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidują bardziej rygorystyczne normy w przynajmniej jednej z następujących dziedzin:

8. Poziomem referencyjnym do obliczenia utraconego dochodu i dodatkowych kosztów wynikających z podjętych zobowiązań są właściwe normy i wymogi, o których mowa w art. 39 ust. 3 i art. 40 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

9. W przypadku, gdy zobowiązania wyrażane są zwykle w jednostkach innych niż jednostki używane w Załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie mogą obliczać płatności na podstawie innych jednostek. W takich przypadkach państwa członkowskie zapewniają przestrzeganie maksymalnych rocznych kwot kwalifikujących się do uzyskania wsparcia Wspólnoty określonych w tym Załączniku. W tym celu państwa członkowskie mogą:

10. Konieczność przyznania rekompensaty kosztów transakcyjnych, o której mowa art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie określają na podstawie obiektywnych kryteriów.

Do celów art. 39 ust. 4 i art. 40 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszt transakcyjny” oznacza koszt związany z realizacją transakcji, który nie jest bezpośrednio związany z kosztami wypełnienia zobowiązania, do którego się odnosi.

Koszt transakcyjny oblicza się w odniesieniu do całego okresu obowiązywania zobowiązania; nie przekracza on 20 % utraconych dochodów i dodatkowych kosztów wynikających z podjętego zobowiązania.

11. Państwa członkowskie mogą zezwolić na przekształcenie jednego zobowiązania w inne zobowiązanie podczas okresu jego obowiązywania pod warunkiem, że zostaną spełnione następujące warunki:

Zobowiązanie rolnośrodowiskowe może zostać przekształcone w zobowiązanie obejmujące pierwsze zalesianie gruntów rolnych na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zgodnie z warunkami wymienionymi w lit. a) i b) akapit pierwszy niniejszego ustępu. Zobowiązanie rolnośrodowiskowe wygasa, przy czym zwrot płatności nie jest wymagany.

12. Państwa członkowskie mogą pozwolić na dostosowanie zobowiązań rolnośrodowiskowych i zobowiązań dotyczących dobrostanu zwierząt podczas okresu ich obowiązywania pod warunkiem, że zatwierdzony program rozwoju obszarów wiejskich przewiduje zakres takich dostosowań i że dostosowanie jest należycie uzasadnione z uwzględnieniem celów zobowiązania.

Takie zobowiązania mogą także przyjąć formę wydłużenia czasu trwania zobowiązania.

13. Współczynniki przeliczeniowe zwierząt na dużą jednostkę przeliczeniową (DJP) są określone w załączniku V. Państwa członkowskie mogą zróżnicować te współczynniki w ramach limitów ustalonych w tym załączniku dla odpowiednich kategorii, zgodnie z obiektywnymi kryteriami.

1. Wsparcie na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 może obejmować operacje przeprowadzane przez innych beneficjentów niż beneficjenci, o których mowa w art. 39 ust. 2 tego rozporządzenia.

2. Działania podejmowane w ramach zobowiązań rolnośrodowiskowych, o których mowa w art. 27 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, nie kwalifikują się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Nie udziela się wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz działań kwalifikujących się w ramach programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

3. Operacje dotyczące zachowania zasobów genetycznych w rolnictwie kwalifikujące się do wsparcia na mocy art. 39 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmują:

Do celów art. 41 i 49 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „inwestycje nieprodukcyjne” oznaczają inwestycje nieprowadzące do żadnego znaczącego podniesienia wartości lub rentowności gospodarstwa rolnego lub leśnego.

1. Do celów art. 42 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zastosowanie mają definicje zawarte w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu z zastrzeżeniem wyjątków należycie uzasadnionych w programach rozwoju obszarów wiejskich.

2. „Las” oznacza obszar obejmujący więcej niż 0,5 hektara z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i z pokryciem powierzchni przez korony drzew powyżej 10 %, lub drzewami, które będą mogły osiągnąć te progi in situ. Z definicji tej wyklucza się grunty przeznaczone głównie do użytku rolnego lub miejskiego.

Definicja ta obejmuje obszary zalesiane, które nie osiągnęły jeszcze pokrycia powierzchni przez korony drzew na poziomie 10 % i wysokości drzew na poziomie 5 metrów, ale oczekuje się, że osiągną te poziomy, a także obszary czasowo pozbawione roślinności w wyniku interwencji człowieka lub z przyczyn naturalnych, które się zregenerują.

Lasy obejmują obszary, na których rosną bambusy oraz palmy pod warunkiem, że spełnione są kryteria dotyczące wysokości i pokrycia powierzchni przez korony drzew.

Lasy obejmują drogi leśne, pasy przeciwpożarowe i inne małe obszary nieleśne położone w granicach kompleksów leśnych; lasy w parkach narodowych, rezerwaty przyrody i inne obszary chronione, takie jak obszary mające szczególne znaczenie naukowe, historyczne, kulturowe i duchowe.

Lasy obejmują wiatrołomy, pasy ochronne i korytarze złożone z drzew na obszarze większym niż 0,5 hektara i o szerokości większej niż 20 metrów.

Lasy obejmują plantacje służące przede wszystkim do celów ochrony lasów, takie jak plantacje drzew kauczukowych i zgrupowania dębów korkowych. Definicja „lasów” nie obejmuje zgrupowań roślin krzewiastych w rolnych systemach produkcji, takich jak plantacje owoców, i systemy rolnoleśne. Drzewa w parkach miejskich i ogrodach są także wyłączone z tej definicji.

3. „Obszary zalesione” oznaczają obszary niesklasyfikowane jako „lasy”, obejmujące więcej niż 0,5 hektara, z drzewami o wysokości powyżej 5 metrów i pokryciem powierzchni przez korony drzew na poziomie 5-10 %, lub drzewami, które będą mogły osiągnąć te progi in situ; lub z mieszaną pokrywą składającą się z krzewów, krzaków i drzew powyżej 10 %. Definicja nie obejmuje gruntów przeznaczonych głównie do użytku rolnego lub miejskiego.

4. Zostają wykluczone z zakresu art. 42 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 następujące obszary leśne i zalesione:

1. Grunty rolne kwalifikujące się do uzyskania wsparcia na pierwsze zalesienie na mocy art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 są wyznaczane przez państwo członkowskie i obejmują obszary wykorzystywane w sposób stały do użytku rolnego.

Pierwsze zalesianie obszarów Natura 2000 wyznaczonych zgodnie z dyrektywami 79/409/EWG i 92/43/EWG musi być spójne z celami zarządzania danego terenu.

2. Do celów art. 43 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „koszty założenia” obejmują koszty związane z materiałem potrzebnym do plantacji, koszty plantacji i koszty bezpośrednio związane z plantacją i do niej niezbędne.

3. Do celów art. 43 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „rolnik” oznacza osobę, która poświęca zasadniczą część swojego czasu pracy na działalność rolniczą i uzyskuje z niej znaczną część swoich dochodów według szczegółowych kryteriów określonych przez państwo członkowskie.

4. Do celów art. 43 ust. 3 i art. 44 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 „gatunki szybkorosnące uprawiane w krótkim okresie” oznaczają gatunki, dla których czas uprawy, a mianowicie okres między dwoma zbiorami plonów na tej samej działce jest krótszy niż 15 lat.

Do celów art. 44 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 państwa członkowskie, uwzględniając warunki lokalne, gatunki leśne i konieczność zapewnienia ciągłości rolniczego użytkowania gruntów, określają maksymalną liczbę zasadzonych drzew na hektar.

1. W przypadku, gdy wsparcie na mocy art. 48 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 obejmuje utworzenie pasów przeciwpożarowych w lasach, kwalifikujące się koszty mogą zawierać, poza kosztem założenia, dalsze koszty utrzymania na danym obszarze.

Wsparcia na rzecz utrzymania pasów przeciwpożarowych w ramach działań rolnych nie przyznaje się obszarom korzystającym ze wsparcia w ramach środków rolnośrodowiskowych.

2. Działania zapobiegawcze przeciwko pożarom, o których mowa w art. 48 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, mogą obejmować:

1. Obszary rolne, o których mowa w art. 50 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, włączone do planów gospodarowania wodami w dorzeczach zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE kwalifikują się do płatności zgodnie z art. 38 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jeżeli odpowiedni plan gospodarowania wodami w dorzeczach zostanie opracowany i wdrożony na tych obszarach.

2. Przyczyny związane ze środowiskiem naturalnym, które kwalifikują dany obszar jako nadający się do zalesiania zgodnie z art. 50 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, mogą obejmować ochronę przed erozją i/lub pustynnieniem, zwiększenie różnorodności biologicznej, ochronę zasobów wodnych, ochronę przed powodziami i łagodzenie skutków zmian klimatycznych pod warunkiem, że nie zaszkodzi ono różnorodności biologicznej lub nie spowoduje szkód środowiskowych.

Do celów art. 53 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, „członek gospodarstwa rolnego” oznacza osobę fizyczną lub prawną, bądź grupę osób fizycznych lub prawnych, bez względu na status prawny takiej grupy i jej członków w świetle prawa krajowego, z wyjątkiem robotników rolnych. W przypadku, gdy członek gospodarstwa rolnego jest osobą prawną lub grupą osób prawnych, członek ten musi prowadzić działalność rolniczą w gospodarstwie w chwili złożenia wniosku o wsparcie.

Partnerstwa publiczno-prywatne, o których mowa w art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, które otrzymują wsparcie na rzecz wdrażania lokalnych strategii rozwoju, muszą spełniać następujące warunki:

1. W celu wdrożenia osi 4, o której mowa w tytule IV rozdział I sekcja 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie lub regiony mogą objąć całe terytorium lub jego część dostosowując odpowiednio kryteria wyboru lokalnych grup działania i obszarów przez nie reprezentowanych.

Procedury dotyczące wyboru lokalnych grup działania muszą być otwarte dla danych obszarów wiejskich i zapewniać konkurencję między lokalnymi grupami działania przedstawiającymi lokalne strategie rozwoju.

2. Procedurę naboru wniosków dla potrzeb wyboru obszarów wiejskich, na których będą wdrażane lokalne strategie rozwoju, o których mowa w art.. 62 ust. 1 lit a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, organizuje się nie później niż dwa lata po zatwierdzeniu programów. Jednakże państwa członkowskie lub regiony mogą organizować dodatkowe nabory w szczególności w przypadku, gdy Leader otwarty jest dla nowych obszarów i w takim przypadku może być wymagany dłuższy okres czasu.

3. Liczba mieszkańców każdego obszaru, o której mowa w art. 61 lit. a) i art. 62 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, musi być zasadniczo większa niż 5 000 mieszkańców i nie może przekraczać 150 000. Jednakże w należycie uzasadnionych przypadkach możliwe jest odpowiednio zmniejszenie lub zwiększenie limitów 5 000 i 150 000 mieszkańców.

4. Państwa członkowskie należące do Wspólnoty w dniu 30 kwietnia 2004 r. starają się zapewnić, że przy wyborze lokalnych grup działania pierwszeństwo udzielane jest tym grupom, które włączyły współpracę do swoich lokalnych strategii rozwoju zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Koszty bieżące lokalnych grup działania, o których mowa w art. 63 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, kwalifikują się do wsparcia Wspólnoty w granicach 20 % całkowitych wydatków publicznych lokalnych strategii rozwoju.

1. Współpraca, o której mowa w art. 65 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, dotyczy przynajmniej jednej lokalnej grupy działania wybranej w ramach osi Leader. Za jej wdrożenie odpowiedzialność ponosi koordynująca lokalna grupa działania.

2. Współpraca jest otwarta dla partnerstw publiczno-prywatnych, o których mowa w art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, i dla innych obszarów wiejskich zorganizowanych zgodnie z następującymi warunkami:

Jedynie wydatki na rzecz wspólnego przedsięwzięcia, wydatki bieżące na funkcjonowanie wspólnych struktur i wydatki na przygotowawcze prace techniczne kwalifikują się do wsparcia w ramach art. 65 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Wydatki dotyczące aktywizacji mogą kwalifikować się na wszystkich obszarach, których dotyczy współpraca.

4. W przypadku, gdy projekty współpracy składane przez lokalne grupy działania nie zostały włączone do ich lokalnej strategii rozwoju zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, wybierane są one przez właściwe władze państwa członkowskiego. W tym przypadku, projekty współpracy mogą być złożone przez lokalne grupy działania odpowiednim władzom najpóźniej do dnia 31 grudnia 2013 r.

5. Państwa członkowskie informują Komisję o zatwierdzonych projektach współpracy międzynarodowej.

W przypadku programów rozwoju obszarów wiejskich obejmujących zarówno regiony kwalifikujące się w ramach celu konwergencji i regiony niekwalifikujące się w ramach celu konwergencji, stawka wkładu EFFROW na pomoc techniczną, o której mowa w art. 70 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może być określona przy uwzględnieniu przeważającego – według ich liczby – rodzaju regionów w programie.

1. Struktura konieczna do funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich, o której mowa w art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, może być ustanowiona zarówno w ramach właściwych organów krajowych, jak i w drodze procedur przetargowych. Struktura ta musi być w stanie realizować działania określone w ust. 2 lit. b) tego artykułu.

2. W przypadku pojedynczego programu rozwoju obszarów wiejskich obejmującego całe terytorium państwa członkowskiego, krajowa sieć obszarów wiejskich stanowi część pomocy technicznej w ramach tego programu i dokonuje się rozróżnienia między planowanymi wydatkami związanymi z elementami objętymi lit. a) i b) ust. 2 art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Jednakże wydatki związane z elementami objętymi lit. a) nie przekraczają 25 % kwoty przeznaczonej na krajową sieć obszarów wiejskich.

3. W przypadku, gdy państwo członkowskie wykorzystuje możliwość, o której mowa w art. 66 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, zatwierdza się szczegółowy program dotyczący utworzenia i funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich zgodnie z art. 18 ust. 4 tego rozporządzenia.

Artykuł 4, art. 5 ust. 1 i 3 i art. 6 niniejszego rozporządzenia stosuje się mutatis mutandis do składania, zatwierdzenia i zmian takich programów szczegółowych.

Program szczegółowy i tabele finansowe wprowadzają rozróżnienie między elementami objętymi lit. a) i b) ust. 2 art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. Jednakże wydatki związane z elementami objętymi lit. a) nie przekraczają 25 % całkowitej kwoty tego programu.

4. Krajowe sieci obszarów wiejskich ustanawia się najpóźniej dnia 31 grudnia 2008 r.

5. Szczegółowe zasady dotyczące utworzenia i organizacji krajowych sieci obszarów wiejskich są określone w załączniku II.

Do celów art. 70 ust. 7 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, w przypadku zintegrowanych operacji wchodzących w zakres więcej niż jednej osi lub/i środka, w odniesieniu do każdej części operacji wyraźnie wchodzącej w zakres danego środka rozwoju obszarów wiejskich stosuje się warunki tego środka.

W odniesieniu do środków inwestycyjnych, państwa członkowskie zapewniają, że wsparcie jest ukierunkowane na wyraźnie określone cele, które odzwierciedlają stwierdzone potrzeby strukturalne terytorialne oraz niekorzystne czynniki strukturalne.

1. W przypadku, gdy podczas trwania zobowiązania podjętego jako warunek przyznania wsparcia beneficjent przekaże całość lub część swojego gospodarstwa innej osobie, ta ostatnia może przejąć zobowiązanie na pozostały okres. Jeśli zobowiązanie nie jest przejęte, beneficjent zwraca przyznane mu wsparcie.

2. Państwa członkowskie mogą nie wymagać zwrotu, o którym mowa w ust. 1, w następujących przypadkach:

3. W przypadku niewielkich zmian w sytuacji gospodarstwa państwa członkowskie mogą podjąć szczególne środki, aby zapobiec sytuacji, w której zastosowanie ust. 1 doprowadziłoby do niewłaściwych skutków w odniesieniu do podjętego zobowiązania.

1. Jeżeli podczas trwania zobowiązania podjętego jako warunek przyznania pomocy beneficjent zwiększa powierzchnię swojego gospodarstwa, państwa członkowskie mogą postanowić o rozszerzeniu zobowiązania na dodatkową powierzchnię na pozostały okres trwania zobowiązania zgodnie z ust. 2 lub o zastąpieniu pierwotnego zobowiązania zastąpione nowym zobowiązaniem, zgodnie z ust. 3.

Przepisy dla takiego zastąpienia mogą zostać ustalone również w przypadku, gdy powierzchnia objęta zobowiązaniem zostanie zwiększona w ramach tego samego gospodarstwa.

2. Rozszerzenie, o którym mowa w ust. 1, może być przyznane jedynie wtedy, gdy:

3. Nowe zobowiązanie, o którym mowa w ust. 1, obejmuje całą powierzchnię na warunkach, co najmniej tak surowych jak warunki pierwotnego zobowiązania.

4. W przypadku, gdy beneficjent nie jest w stanie nadal wypełniać podjętego zobowiązania ze względu na fakt, że gospodarstwo jest przedmiotem nowego podziału działek lub działań władz państwowych związanych ze scalaniem gruntów lub działań władz państwowych związanych ze scalaniem gruntów zatwierdzonych przez właściwe organy publiczne, państwa członkowskie podejmują środki konieczne dla umożliwienia dostosowania zobowiązania do nowej sytuacji gospodarstwa. Jeśli dostosowanie takie okazuje się niemożliwe, zobowiązanie traci ważność, a zwrot nie jest wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było skuteczne.

W odniesieniu do zobowiązań podjętych zgodnie z art. 39, 40 i 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 ustala się klauzulę weryfikacji w celu umożliwienia ich dostosowania w przypadku modyfikacji odpowiednich norm obowiązkowych lub wymogów, o których mowa w art. 39 ust. 3, art. 40 ust. 2 i art. 47 ust. 1 tego rozporządzenia, ustanowionych zgodnie z art. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 i jego załącznikami III i IV, jak również wymogów minimalnych dotyczących stosowania nawozów i środków ochrony roślin oraz innych odpowiednich wymogów obowiązkowych ustanowionych w ustawodawstwie krajowym, które wykraczają poza zakres zobowiązań zgodnie z tymi artykułami.

Jeżeli beneficjent nie akceptuje takiego dostosowania, zobowiązanie traci ważność, a zwrot nie jest wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było obowiązujące.

1. Państwa członkowskie mogą uznać w szczególności następujące kategorie siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w których nie będą wymagać częściowego lub pełnego zwrotu pomocy otrzymanej przez beneficjenta:

2. Przypadki siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności są zgłaszane przez beneficjenta lub przez upoważnioną przez niego osobę na piśmie właściwemu organowi, wraz z odpowiednimi dowodami wystarczającymi dla właściwych organów, w ciągu 10 dni roboczych od dnia, w którym beneficjent lub upoważniona przez niego osoba są w stanie dokonać tej czynności.

1. Do celów art. 74 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie zapewniają weryfikowalność i kontrolę wszystkich środków rozwoju obszarów wiejskich, jakie mają zamiar wdrażać. W tym celu państwa członkowskie określają zasady dotyczące kontroli, które w wystarczającym stopniu zapewniają przestrzeganie kryteriów kwalifikowalności i zobowiązań.

2. W celu potwierdzenia adekwatności i dokładności obliczeń płatności na mocy art. 31, 38, 39, 40 i 43 do 47 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, państwa członkowskie gwarantują, że właściwa wiedza jest dostarczona przez organy lub służby funkcjonalnie niezależne od organów lub służb odpowiedzialnych za te obliczenia. Dowody na odwołanie się do tej wiedzy powinny znaleźć się w programie rozwoju obszarów wiejskich.

Dotacje na spłatę odsetek od pożyczek mogą być współfinansowane w ramach EFRROW zgodnie z art. 71 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W przypadku, gdy państwa członkowskie proponują dotację na spłatę odsetek, określają one w programach metodę obliczania dotacji na spłatę odsetek, która będzie stosowana.

W każdym momencie trwania pożyczki państwa członkowskie mogą ustanowić system kapitalizacji rocznych rat pozostałych do spłaty z tytułu dotacji na spłatę odsetek. Wszelkie pozostałe roczne raty po ostatecznej dacie płatności są kapitalizowane i wypłacane najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 r. Do celów wniosków o płatności przedłożonych Komisji, kwoty wypłacane pośredniczącej instytucji finansowej dokonującej wypłaty zdyskontowanej wartości dotacji uznaje się za wydatek faktycznie poniesiony.

Do celów akapitu drugiego niezbędne jest zawarcie porozumienia między agencją płatniczą państwa członkowskiego a pośredniczącą instytucją finansową dokonującą wypłaty zdyskontowanej wartości dotacji. Państwa członkowskie określają w programie metodę obliczania i przewidywania dotyczącą przyszłej wartości, którą wykorzystuje się przy obliczaniu skapitalizowanej wartości pozostałej do wypłaty dotacji na spłatę odsetek, jak również ustalenia mające na celu dalsze przekazywanie pomocy beneficjentom.

Odpowiedzialność za zarządzanie wypłacaniem pośredniej instytucji finansowej zdyskontowanej wartości dotacji przez cały okres pożyczki, jak również za wszelkie możliwe windykacje nienależnie wypłaconych kwot zgodnie z art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 (14) ponoszą państwa członkowskie.

Zgodnie z art. 71 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, jako część programu rozwoju obszarów wiejskich, EFRROW może współfinansować wydatki w odniesieniu do działań obejmujących wkład do funduszy kapitału podwyższonego ryzyka, funduszy gwarancji i funduszy pożyczkowych, zwanych dalej „funduszami”, zgodnie z art. 51 i 52 niniejszego rozporządzenia.

1. Podmioty współfinansujące fundusze lub ich poręczyciele przedstawiają instytucji zarządzającej program działalności, określając między innymi rynek docelowy lub portfel gwarancji, kryteria, warunki finansowania, budżet operacyjny funduszu, własność oraz partnerów będących właścicielami funduszy oraz partnerów współfinansujących, wymogi w zakresie profesjonalizmu, kompetencji oraz niezależności zarządzania, przepisów wewnętrznych funduszu, uzasadnienia oraz zamierzonego wykorzystania wkładu EFRROW, strategii wyjścia z inwestycji, przepisów o likwidacji funduszu, w tym ponowne wykorzystanie zwrotów przypisanych do wkładu z EFRROW. Program działalności jest oceniany, a jego wykonanie jest monitorowanie przez instytucję zarządzającą lub na jej odpowiedzialność.

2. Fundusz zostaje powołany jako niezależna osoba prawna zarządzana na podstawie umowy udziałowców lub też jako wydzielona jednostka finansowa w ramach istniejącej instytucji finansowej. W tym ostatnim przypadku, fundusz podlega szczególnym przepisom wykonawczym, wymagających zwłaszcza posiadania oddzielnych rachunków odróżniających nowe zasoby zainwestowane w fundusz, w tym wkład EFRROW, oraz źródła wstępnie dostępne w instytucji finansowej. Komisja nie może zostać partnerem ani udziałowcem w funduszu.

3. Fundusze inwestują w przedsiębiorstwa lub udzielają im gwarancji w chwili ich utworzenia, na początkowym etapie lub w trakcie ich rozwoju jedynie w odniesieniu do działań, które zarządzający uważają za potencjalnie rentowne. Przy ocenie rentowności gospodarczej brane są pod uwagę wszystkie źródła dochodów danego przedsiębiorstwa. Fundusze nie inwestują w przedsiębiorstwa ani nie udzielają gwarancji przedsiębiorstwom, które znajdują się w trudnej sytuacji w rozumieniu wytycznych Wspólnoty dotyczących zasad udzielania pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw zagrożonych (15).

4. Instytucje zarządzające i fundusze podejmują środki ostrożności, aby minimalizować zakłócenia konkurencji na rynku kapitału podwyższonego ryzyka lub rynku pożyczek. Zwłaszcza zyski z inwestycji w akcje lub udziały oraz z pożyczek (pomniejszony pro rata o udział w kosztach zarządzania) mogą być preferencyjnie przeznaczone dla udziałowców sektora prywatnego do poziomu wynagrodzeń określonego w umowie udziałowców, zaś następnie przyznaje się proporcjonalnie pomiędzy wszystkich udziałowców i EFRROW.

5. Koszty zarządzania funduszami nie mogą przekroczyć 3 % kapitału opłaconego lub 2 % w przypadku funduszów gwarancji, średniorocznie podczas trwania programu, chyba że przeprowadzony przetarg wykaże konieczność podwyższenia tego pułapu.

6. Warunki wnoszenia wkładu do funduszy z programów rozwoju obszarów wiejskich, łącznie z określeniem rezultatów, strategii inwestycyjnej i planowania, monitorowania realizacji, polityki wychodzenia z inwestycji oraz przepisów o likwidacji są określone w umowie o finansowaniu zawartej między funduszem, z jednej strony, a państwem członkowskim lub instytucją zarządzającą, z drugiej strony.

7. Wkłady do funduszy z EFRROW i innych źródeł publicznych, jak również inwestycje funduszy w indywidualne przedsiębiorstwa lub gwarancje udzielane indywidualnym przedsiębiorstwom podlegają zasadom rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 lub wspólnotowym zasadom dotyczącym pomocy państwa.

1. W odniesieniu do działań w zakresie inżynierii finansowej, o których mowa w art. 51 niniejszego rozporządzenia, wydatki zadeklarowane Komisji zgodnie z art. 26 ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1290/2005 stanowią całkowite wydatki poniesione na utworzenie takich funduszy lub na wniesienie do nich wkładu.

Jednakże w chwili wypłaty salda końcowego i zakończenia programu rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z art. 28 rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, kwalifikujące się wydatki stanowią sumę:

Różnica między wkładem EFRROW faktycznie zapłaconym w ramach działań w zakresie inżynierii finansowej a kwalifikującymi się wydatkami na mocy akapitu drugiego lit. a) i b) jest rozliczana w ramach rocznego sprawozdania za ostatni rok wdrożenia programu.

2. Odsetki uzyskane z płatności z programów rozwoju obszarów wiejskich do funduszy wykorzystuje się do finansowania finansowych działań w zakresie inżynierii finansowej dla indywidualnych przedsiębiorstw.

3. Zasoby zwrócone na operacje z inwestycji dokonanych z funduszy lub pozostałe po uwzględnieniu wszystkich gwarancji zostają powtórnie wykorzystane przez właściwe organy państwa członkowskiego na rzecz indywidualnych przedsiębiorstw.

Standardowe koszty i założenia dotyczące utraconych dochodów, wkłady niepieniężne

1. W stosownych przypadkach, państwa członkowskie mogą wyznaczyć poziom wsparcia, o którym mowa w art. 31, 37 do 41, i 43 do 49 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na podstawie standardowych kosztów i standardowych założeń dotyczących utraconych dochodów.

2. Państwa członkowskie zapewniają, że obliczenia i odpowiadające wsparcie, o którym mowa w ust. 1:

1. W odniesieniu do środków obejmujących inwestycje niepieniężne wkład beneficjentów publicznych lub prywatnych, mianowicie dostarczanie dóbr lub usług, które nie są przedmiotem żadnej płatności w gotówce popartej fakturami lub odpowiednimi dokumentami, może stanowić kwalifikujące się wydatki, jeżeli spełnione są następujące warunki:

W przypadku udostępnienia ziemi lub nieruchomości wartość wkładu jest poświadczona przez niezależnego wykwalifikowanego eksperta lub odpowiednio uprawniony organ.

W przypadku bezpłatnego wolontariatu wartość wykonanej pracy jest ustalana z uwzględnieniem poświęconego czasu i normalnych stawek godzinowych i dziennych za równoważną pracę, tam, gdzie stosowne na podstawie systemu standardowych kosztów ustanowionego exante pod warunkiem, że system kontroli stanowi odpowiednie zapewnienie, że praca została wykonana.

2. Wydatki publiczne współfinansowane przez EFRROW, wnoszące wkład do operacji obejmującej wkłady niepieniężne, nie mogą przekroczyć całkowitych kwalifikujących się wydatków, z wyłączeniem wkładów niepieniężnych, na zakończenie operacji.

W drodze odstępstwa od akapitu pierwszego lit. b) oraz jedynie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w rozumieniu zalecenia Komisji 2003/361/WE (16), państwa członkowskie mogą, w należycie uzasadnionych przypadkach, ustanowić warunki na mocy których zakup używanego sprzętu może być uznany za kwalifikujące się wydatki.

2. W przypadku inwestycji rolnych zakup praw do produkcji rolnej, zwierząt, roślin jednorocznych i ich sadzenie nie kwalifikuje się do wsparcia na rzecz inwestycji.

Jednakże, w przypadkach przywracania potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych zgodnie z art. 20 lit. b) ppkt vi) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, wydatki na zakup zwierząt mogą być kwalifikującymi się wydatkami.

1. W drodze odstępstwa od art. 26 ust. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1975/2006 (17), beneficjenci środków wsparcia inwestycji mogą wnioskować o zaliczki do właściwych agencji płatniczych, jeżeli taka możliwość jest zawarta w programie rozwoju obszarów wiejskich. W odniesieniu do beneficjentów sektora publicznego, zaliczki te mogą być udzielane jedynie gminom i ich stowarzyszeniom oraz podmiotom prawa publicznego.

2. Kwota zaliczki nie przekracza 20 % ogólnych kosztów inwestycji, a jej wypłacenie podlega ustanowieniu gwarancji bankowej lub równoważnej gwarancji odpowiadającej 110 % kwoty zaliczki.

Jednakże, w przypadku beneficjentów sektora publicznego określonych w ust. 1, agencje płatnicze mogą przyjąć pisemne gwarancje od ich organów, zgodnie z przepisami stosowanymi w państwach członkowskich, pokrywające kwotę równą procentowi określonemu w akapicie pierwszym, pod warunkiem, że organy te podejmują się zapłacić kwotę pokrytą przez tą gwarancję, gdy uprawnienia do zapłaconej zaliczki nie zostały ustalone.

3. Gwarancja jest zwalniana, gdy właściwa agencja stwierdzi, że suma rzeczywistych wydatków poniesionych na inwestycję przekracza kwotę zaliczki.

1. Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą obejmować pomoc państwa, której celem jest zapewnienie dodatkowego finansowania rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz środków lub operacji wchodzących w zakres art. 36 Traktatu jedynie, jeżeli pomoc państwa określona jest zgodnie z pkt 9.A załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

2. Programy rozwoju obszarów wiejskich mogą obejmować pomoc państwa, której celem jest zapewnienie wkładu finansowego dostarczanego przez państwa członkowskie jako odpowiednika wspólnotowego wsparcia zgodnie z art. 88 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 na rzecz środków zgodnie z art. 25 i 52 tego rozporządzenia i operacji w ramach środków zgodnie z art. 28 i 29 tego rozporządzenia, lub dodatkowe finansowanie krajowe zgodnie z art. 89 tego rozporządzenia na rzecz środków zgodnie z art. 25, 27 i 52 tego rozporządzenia i operacji w ramach środków zgodnie z art. 28 i 29 tego rozporządzenia, które nie są objęte zakresem art. 36 Traktatu, jedynie jeżeli pomoc państwa określona jest zgodnie z pkt 9.B załącznika II do niniejszego rozporządzenia.

3. Wydatki ponoszone na środki i operacje, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, kwalifikują się jedynie, jeżeli podstawowa pomoc nie stanowi bezprawnej pomocy w rozumieniu art. 1 lit. f) rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 (18), w chwili przyznania pomocy.

Instytucja zarządzająca lub jakikolwiek inny właściwy organ państwa członkowskiego zapewniają, że jeżeli pomoc ma zostać przyznana na operacje w ramach środków, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, na podstawie istniejących systemów pomocy w rozumieniu art. 1 lit. b) i d) rozporządzenia (WE) nr 659/1999, wszelkie wymogi zgłaszania mające zastosowanie do indywidualnej pomocy w rozumieniu art. 1 lit. e) tego rozporządzenia są spełnione oraz że takie operacje są wybrane jedynie po powiadomieniu o podstawowej pomocy i zatwierdzeniu przez Komisję zgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu.

1. Program rozwoju obszarów wiejskich zawiera szczegółowy plan działań informacyjnych, który określa:

2. Kwota przeznaczona na informowanie i rozpowszechnianie może być częścią pomocy technicznej programu rozwoju obszarów wiejskich.

3. Szczegółowe zasady dotyczące informowania i rozpowszechniania informacji są określone w załączniku VI.

Na spotkaniach komitetu monitorującego utworzonego zgodnie z art. 77 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 przewodniczący składa sprawozdanie z postępów z realizacji działań informacyjnych i w zakresie rozpowszechniania informacji oraz przedstawia członkom komitetu przykłady takich działań.

Struktura i elementy rocznych sprawozdań z postępu prac, o których mowa w art. 82 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, określone są w załączniku VII do niniejszego rozporządzenia.

Ocenę średniookresowa i expost zgodnie z art. 86 ust. 4 i 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 składa się Komisji najpóźniej odpowiednio do dnia 31 grudnia 2010 r. i 31 grudnia 2015 r.

Jeżeli państwo członkowskie nie przedłoży sprawozdania na temat oceny średniookresowej i expost w terminach określonych w akapicie pierwszym niniejszego artykułu, Komisja może zastosować procedurę tymczasowego zawieszenia płatności pośrednich, o których mowa w art. 27 ust. 3 rozporządzenia (WE) 1290/2005, do chwili otrzymania sprawozdań z oceny.

1. Wspólny wykaz wskaźników bazowych, wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływań dla programów rozwoju obszarów wiejskich znajduje się w załączniku VIII. Wykaz wskaźników tworzy Wspólne Ramy Monitorowania i Oceny (WRMiC), o których mowa w art. 80 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Tam, gdzie to stosowne, wskaźniki te podzielone są według płci i wieku beneficjentów, jak również zgodnie z tym, czy środki wdrażane są na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania lub na obszarach objętych celem konwergencji.

2. Postępy osiągnięte w zakresie wskaźników produktów i rezultatów są przedstawiane w rocznym sprawozdaniu z postępów. Sprawozdanie to zawiera zarówno wspólne jak i dodatkowe wskaźniki.

Aby ocenić postępy w realizacji celów programu rozwoju obszarów wiejskich, wyznacza się cele indykatywne w zakresie wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływań na okres wdrożenia programu, łącznie z dodatkowym finansowaniem krajowym, o którym mowa w art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

3. Komisja w drodze wspólnego podejścia wraz z państwami członkowskimi określa wytyczne dotyczące WRMiC. Zawierają one co najmniej następujące informacje:

1. Komisja, we współpracy z państwami członkowskimi, ustanawia system informacyjny (zwany dalej „systemem”) umożliwiający bezpieczną wymianę danych stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania Komisji i każdego państwa członkowskiego. Dane te dotyczą zarówno aspektów administracyjnych/operacyjnych jak i finansowych, przy czym aspekty finansowe objęte są art. 18 rozporządzenia Komisji (WE) nr 883/2006 (19).

System jest ustalony i aktualizowany przez Komisję w drodze wspólnego podejścia wraz z państwami członkowskimi.

2. Jeżeli chodzi o zarządzanie administracyjne/operacyjne, system obejmuje wszystkie aspekty dokumentacji będące przedmiotem wspólnego zainteresowania umożliwiające monitorowanie, a w szczególności: krajowe plany strategiczne i ich aktualizacje, sprawozdania zbiorcze, programy i ich zmiany, decyzje Komisji, roczne sprawozdania z postępów, łącznie z kodyfikacją środków zgodnie z tabelą znajdującą się w punkcie 7 załącznika II oraz wskaźnikami monitorowania i oceny znajdującymi się w załączniku VIII.

3. Instytucja zarządzająca i Komisja wprowadzają do systemu i uaktualniają w wymaganym formacie dokumenty, za które odpowiadają.

4. System jest dostępny dla państw członkowskich i Komisji albo bezpośrednio albo poprzez interfejs do celów automatycznej synchronizacji i wprowadzania danych do krajowych i regionalnych informatycznych systemów zarządzania.

Państwa członkowskie centralizują wnioski dotyczące praw dostępu do systemu i przekazują je Komisji.

5. Wymiana danych jest podpisywana elektronicznie zgodnie z art. 5 dyrektywy 1999/93/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (20). Państwa członkowskie i Komisja uznają skuteczność prawną podpisu elektronicznego wykorzystywanego przez system i jego dopuszczalność jako dowód w postępowaniu sądowym.

6. Datą braną pod uwagę przy przekazaniu dokumentów do Komisji jest data przekazania dokumentów przez państwo członkowskie po ich wprowadzeniu do systemu.

Dokument uznaje się za wysłany do Komisji chwili chwilą, gdy nie ma już możliwości zmiany lub wycofania go przez państwo członkowskie z systemu.

7. Koszt utworzenia i uaktualniania wspólnych elementów systemu pokrywany jest z budżetu Wspólnoty zgodnie z art. 66 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Wszelkie koszty interfejsu łączącego krajowe i lokalne systemy, z jednej strony, i systemu, z drugiej strony, oraz wszelkie koszty związane z dostosowaniem krajowych i lokalnych systemów mogą kwalifikować się do finansowania na mocy art. 66 ust. 2 tego rozporządzenia.

8. W przypadku siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w szczególności nieprawidłowego funkcjonowania systemu lub braku trwałego połączenia, państwa członkowskie mogą przekazać Komisji dokumenty w formie wydruku. Takie przekazanie dokumentów w formie wydruku wymaga uprzedniej i formalnej zgody Komisji.

W chwili ustąpienia działania siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, które były przeszkodą w wykorzystaniu systemu, państwo członkowskie wprowadza dane dokumenty do systemu. W tym przypadku, za datę wysłania dokumentu uznaje się datę przekazania dokumentu w formie wydruku.

Rozporządzenie ma nadal zastosowanie do środków zatwierdzonych przed dniem 1 stycznia 2007 r. na mocy rozporządzenia (WE) nr 1257/1999.

Artykuł 11 rozporządzenia (WE) nr 817/2004 i punkty 9.3.V.A (1) i 9.3.V.B (1), (2) i (3) oraz punkt 9.3.V.B. tiret drugie załącznika II do tego rozporządzenia mają nadal zastosowanie do dnia 31 grudnia 2009 r. zgodnie z art. 94 akapit trzeci rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie siódmego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do wsparcia Wspólnoty dotyczącego okresu programowania rozpoczynającego się z dniem 1 stycznia 2007 r.

ZAŁĄCZNIK II

A. ZAWARTOŚĆ PROGRAMU ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH (ART. 5)

1. Nazwa programu rozwoju obszarów wiejskich

2. Państwo członkowskie i region administracyjny (jeśli dotyczy)

2.1 Obszar geograficzny objęty programem

(art. 15 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005)

2.2 Regiony zaklasyfikowane do celu konwergencji

(art. 16 lit. d) i art. 69 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005)

Określić:

—	Regiony konwergencji.

3. Analiza sytuacji pod względem mocnych i słabych stron, strategia wybrana w celu zajęcia się nimi oraz ocena ex-ante

(art. 16 lit. a) i art. 85 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005)

3.1 Analiza sytuacji pod względem mocnych i słabych stron

Opisać, używając danych ilościowych, bieżącą sytuację obszaru geograficznego z podkreśleniem mocnych i słabych stron, różnic, potrzeb i braków, a także potencjału w zakresie rozwoju obszarów wiejskich w oparciu o wskaźniki bazowe zdefiniowane w załączniku VIII oraz o inne odpowiednie wskaźniki dodatkowe. Opis dotyczy poniższych zagadnień:

— Ogólne społeczno-gospodarcze uwarunkowania obszaru geograficznego: definicja obszaru wiejskiego przy uwzględnieniu pkt 2.4 Załącznika do decyzji Rady 2006/144/WE (1); sytuacja demograficzna w tym analiza struktury wiekowej i płciowej ludności, migracja – napływ i odpływ, oraz problemy wynikające z presji obszarów podmiejskich i peryferyjności; czynniki napędzające gospodarkę, produktywność i wzrost gospodarczy; rynek pracy w tym struktura zatrudnienia, bezrobocia i poziomy wyszkolenia zawodowego w tym analiza sytuacji zatrudnienia pod kątem wieku i płci; ogólne użytkowanie gruntów, użytkowanie gruntów do celów rolnictwa/leśnictwa, struktura własności, średnia wielkość gospodarstw.

— Wyniki w sektorze rolnym, leśnym i żywnościowym: konkurencyjność sektora rolnego, leśnego i żywnościowego, analiza niekorzystnych czynników strukturalnych oraz wskazanie potrzeb restrukturyzacyjnych i modernizacyjnych; kapitał ludzki i przedsiębiorczość; potencjał w zakresie innowacji i transferu wiedzy; jakość i zgodność z normami Wspólnoty.

— Środowisko i gospodarka gruntami: utrudnienia, wobec których stoją gospodarstwa na obszarach zagrożonych porzuceniem i marginalizacją; ogólny opis różnorodności biologicznej z naciskiem na różnorodność związaną z rolnictwem i leśnictwem, w tym systemy rolne i leśne o wysokiej wartości przyrodniczej, sytuacja w odniesieniu do wdrażania dyrektyw Natura 2000 na terenach rolniczych/leśnych; opisy dotyczące jakości i ilości wody, rola rolnictwa w wykorzystaniu/zanieczyszczeniu wody i wdrażanie dyrektywy Rady 91/676/EWG (2) (dyrektywa azotanowa) i dyrektywy 2000/60/WE (Ramowa Dyrektywa Wodna); zanieczyszczenie powietrza i zmiany klimatyczne oraz ich związek z rolnictwem: emisje gazów cieplarnianych i amoniaku i związek z różnymi planami działań/inicjatywami podejmowanymi przez Państwo Członkowskie/region w celu przyczynienia się do osiągnięcia międzynarodowych celów w tym Kodeksu Dobrych Praktyk w zakresie zmniejszenia emisji amoniaku (Konwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości); wykorzystanie bioenergii; opisy jakości gleby (erozja wodna i powietrzna, materia organiczna, skażenie) i ochrona gleby, stosowanie pestycydów, rolnictwo ekologiczne i dobrostan zwierząt; wielkość ochronnych i chronionych obszarów leśnych, obszarów leśnych o wysokim/średnim zagrożeniu pożarowym, średnia roczna zmiana w wielkości powierzchni leśnej. Powyższe opisy popiera się danymi ilościowymi.

— Gospodarka wiejska i jakość życia: struktura gospodarki wiejskiej, bariery przy tworzeniu alternatywnych możliwości zatrudnienia, tworzenie mikroprzedsiębiorstw i turystyka; opis i analiza braków w dostarczaniu usług na obszarach wiejskich, w tym dostępu do usług on-line i infrastruktury szerokopasmowej; potrzeby w zakresie infrastruktury, dziedzictwo kulturowe i otoczenie architektoniczne na wsi; potencjał ludzki i lokalne możliwości rozwoju, w tym zarządzanie.

— Leader: ludność i terytorium państw członkowskich objęte „oddolnymi” zintegrowanymi strategiami rozwoju obszarów wiejskich (Leader+ oraz inne programy krajowe i współfinansowane przez Wspólnotę) w okresie programowania 2000–2006.

3.2 Strategia wybrana pod kątem uwzględnienia mocnych i i słabych stron

Opisać wybór i hierarchię środków rozwoju obszarów wiejskich mających na celu poprawę sytuacji na obszarze wiejskim oraz znaczenie finansowe poszczególnych osi i środków uzasadnione analizą mocnych i słabych stron.

3.3 Ocena ex-ante

Załączyć ocenę, w której zostaną wskazane i ocenione elementy zawarte w art. 85 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005: potrzeby średnio- i długookresowe, cele do osiągnięcia, oczekiwane wyniki, skwantyfikowane cele, w szczególności pod względem wpływu w porównaniu ze stanem wyjściowym, wspólnotową wartość dodaną, zakres, w jakim zostały uwzględnione priorytety Wspólnoty, wnioski wyciągnięte z poprzedniego programowania oraz jakość procedur realizacji, monitorowania, oceny oraz zarządzania finansowego.

Ocena ex-ante uwzględnia również wymagania oceny oddziaływania na środowisko przewidziane w dyrektywie 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (3) („Dyrektywa w sprawie Strategicznej Oceny Oddziaływania na środowisko”).

Pełna ocena ex-ante zostanie przedstawiona w załączniku do programu rozwoju obszarów wiejskich.

3.4 Wpływ z poprzedniego okresu programowania i inne informacje

Opisać wpływ środków finansowych EFOGR, przeznaczonych na rozwój obszarów wiejskich w ramach poprzedniego okresu programowania na ten sam obszar objęty programowaniem. Przedstawić streszczenie wyników ocen.

W stosownych przypadkach opisać również środki dodatkowe uzupełniające wspólnotowe środki na rozwój obszarów wiejskich i środki towarzyszące, które miały wpływ na dany obszar objęty programem.

4. Uzasadnienie dla wybranych priorytetów z uwzględnieniem strategicznych wytycznych Wspólnoty oraz krajowego planu strategicznego, jak również spodziewane oddziaływanie zgodnie z oceną ex-ante

(art. 16 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005)

4.1 Uzasadnienie dla wybranych priorytetów z uwzględnieniem strategicznych wytycznych Wspólnoty oraz krajowego planu strategicznego

Opisać sposób, w jaki środki wybrane w ramach programu rozwoju obszarów wiejskich i znaczenie finansowe poszczególnych osi odzwierciedlają krajowy plan strategiczny i specyficzną sytuację kraju.

4.2 Spodziewany wpływ wynikający z oceny ex-ante z uwzględnieniem wybranych priorytetów

Program rozwoju obszarów wiejskich będzie zawierał streszczenie oceny ex-ante (opracowane na podstawie pełnej oceny ex-ante załączonej do programu) oraz sposób uwzględnienia wyników tej oceny przez instytucje zarządzające. Część ta zawiera również uwagi na temat spodziewanego wpływu, jaki będą miały synergie między osiami i środkami, oraz na temat tego, jak zintegrowane działania przekrojowe mogą przyczynić się do uzyskania pozytywnych efektów zewnętrznych i sytuacji, w których wszyscy zyskują.

5. Informacje na temat osi i środków proponowanych dla każdej osi oraz ich opis

(art.16 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005)

Informacje te obejmują opis osi i proponowanych środków, a także szczegółowe weryfikowalne cele i wskaźniki, o których mowa w art. 81 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, które umożliwiają pomiar postępów, skuteczności i efektywności programu. Wskaźniki te będą obejmowały wspólne wskaźniki zawarte we Wspólnych Ramach Monitorowania i Oceny (WRMiO) (załącznik VIII do niniejszego rozporządzenia) oraz dodatkowe wskaźniki charakterystyczne dla danego programu.

5.1 Wymogi ogólne

—

wskazać artykuł (i ustęp, jeśli to stosowne), pod który podlega każdy środek rozwoju obszarów wiejskich. W przypadku gdy podany jest więcej niż jeden artykuł (dla operacji zintegrowanych), płatność przypisuje się do wiodącego działania, i w ten sposób do wiodącej osi (art. 70 ust. 7 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005), niemniej jednak każdą część wdraża się zgodnie z zasadami regulującymi poszczególne środki.

—	wskazać uzasadnienie interwencji, cele, zakres i działania, wskaźniki, skwantyfikowane cele i, tam gdzie to stosowne, beneficjentów.

5.2 Wymogi dotyczące wszystkich lub kilku środków

—

Wskazanie wszystkich bieżących operacji/umów z poprzedniego okresu, włącznie z warunkami finansowymi oraz procedurami/zasadami (również przejściowymi), które mają do nich zastosowanie zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1320/2006 ustanawiającym zasady przejścia do systemu wsparcia rozwoju obszarów wiejskich określonego w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1698/2005 (4). W przypadku, gdy w programie proponowane są odchylenia od tabeli korelacji ustanowionej w załączniku II do tego rozporządzenia, odchylenia takie muszą zostać wyjaśnione w niniejszym tiret. W przypadku operacji należących do środków, które nie będą ponownie przeprowadzane w okresie programowania 2007–2013, opis może ograniczać się jedynie do wymogów w tym tiret.

—

Potwierdzenie, że w odniesieniu do środków na mocy art. 25 i 52 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i operacji w ramach środków na mocy art. 28 i 29 tego rozporządzenia, które nie są objęte zakresem art. 36 Traktatu, zapewnione zostało poszanowanie procedur dotyczących pomocy państwa i materialnych kryteriów zgodności, w szczególności pułapy pomocy dla wsparcia ze środków publicznych na mocy art. 87 i 89 Traktatu.

—	Potwierdzenie, że wymogi wzajemnej zgodności, które mają wpływ na wdrażanie niektórych środków rozwoju obszarów wiejskich, są identyczne z wymogami przewidzianymi w rozporządzeniu (WE) nr 1782/2003.

—	Dowód potwierdzający, że w przypadku środków inwestycyjnych wsparcie jest ukierunkowane na wyraźnie określone cele, które odzwierciedlają stwierdzone potrzeby na danym obszarze i niekorzystne czynniki strukturalne.

—

Kryteria i przepisy administracyjne zapewniające, że operacje korzystające w drodze wyjątku ze wsparcia na rozwój obszarów wiejskich w ramach systemów wsparcia wymienionych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, nie są wspierane również z innych odpowiednich instrumentów w ramach wspólnej polityki rolnej.

—	Dowód, o którym mowa w art. 48 ust. 2 niniejszego rozporządzenia, umożliwiający Komisji kontrolę spójności i wiarygodności obliczeń.

—	W przypadku zastosowania dotacji na spłatę odsetek oraz systemów kapitalizacji odsetek, a także działań w zakresie inżynierii finansowej, ustalenia zgodnie z art. od 49 do 52 niniejszego rozporządzenia.

5.3 Wymagane informacje w odniesieniu do osi i środków

W odniesieniu do środków wymagane są następujące informacje szczegółowe:

5.3.1 Oś 1: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego

Wspólne dla niektórych środków związanych z leśnictwem

—	powiązanie proponowanych środków z programami leśnymi (krajowymi bądź niższego szczebla) lub równoważnymi instrumentami oraz ze Wspólnotową Strategią Leśnictwa.

5.3.1.1 Środki, których celem jest upowszechnianie wiedzy i poprawa potencjału ludzkiego

5.3.1.1.1 Szkolenia zawodowe i działania informacyjne, w tym rozpowszechnianie wiedzy naukowej i praktyk innowacyjnych, skierowane do osób działających w sektorze rolnym, żywnościowym i leśnym

—	opis operacji (w tym rodzajów szkoleń) i rodzaju beneficjentów,

—	szczegółowe informacje na temat zasięgu wsparcia.

5.3.1.1.2 Podejmowanie działalności przez młodych rolników

—	definicja „podjęcia działalności” stosowana w państwie członkowskim/regionie,

—	streszczenie wymogów biznesplanu, w tym – w przypadku inwestycji – wymogu spełnienia istniejących norm wspólnotowych w przeciągu 36-miesięcznego okresu karencji, oraz szczegółowe informacje na temat częstotliwości przeglądów biznesplanu i ich traktowania,

—	wykorzystanie możliwości skorzystania z okresu karencji w celu spełnienia wymogów odnoszących się do umiejętności i kompetencji zawodowych,

—	wykorzystanie możliwości połączenia różnych działań w ramach biznesplanu, dzięki czemu młody rolnik uzyskuje dostęp do tych działań,

—	kwota wsparcia i wybór płatności (pojedyncza premia w maksymalnie pięciu ratach, dotacja na spłatę odsetek lub obie formy).

5.3.1.1.3 Wcześniejsze emerytury rolników i robotników rolnych

—	opis powiązania z krajowymi systemami emerytalnymi,

—	opis powiązania z działaniem dotyczącym podejmowania działalności przez młodych rolników (jeśli ta opcja została wybrana),

—	czas trwania pomocy,

—	wykorzystanie możliwości przekazania zwolnionych gruntów podmiotowi, który zobowiązuje się do ich przekazania w późniejszym terminie,

—	kwota płatności.

5.3.1.1.4 Korzystanie z usług doradczych w zakresie gospodarstwa rolnego i leśnictwa

—	opis systemów doradztwa w zakresie gospodarstwa rolnego/leśnictwa wprowadzonych przez państwo członkowskie, w tym procedury wyboru podmiotów odpowiedzialnych za świadczenie tych usług rolnikom/posiadaczom lasów,

—	kwota i stawka wsparcia.

5.3.1.1.5 Tworzenie usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa

—	opis procedur tworzenia usług, statusu dostawców usług, rodzaju oferowanych usług,

—	opis rodzajów kwalifikujących się wydatków, poziomu wsparcia oraz jego degresji.

5.3.1.2 Środki mające na celu restrukturyzację i rozwój kapitału rzeczowego i wspieranie innowacji

5.3.1.2.1 Modernizacja gospodarstw rolnych

—	opis wymogów i celów w odniesieniu do poprawy ogólnych wyników gospodarstw rolnych,

—	rodzaje inwestycji (materialne-niematerialne),

—	rodzaje beneficjentów,

—

wyznaczenie nowo wprowadzonych norm wspólnotowych (oraz istniejących norm w przypadku młodych rolników otrzymujących wsparcie na rozpoczęcie działalności), na które może zostać przyznane wsparcie, uzasadnienie dotyczące szczególnych problemów związanych ze spełnieniem tych norm oraz czas trwania i uzasadnienie okresu karencji dla każdej z norm,

—	rodzaj wsparcia i intensywność pomocy.

5.3.1.2.2 Podwyższanie wartości gospodarczej lasów

—	rodzaj inwestycji i beneficjentów, których to dotyczy,

—	rodzaj wsparcia i intensywność pomocy.

5.3.1.2.3 Zwiększanie wartości dodanej produktów rolnych i leśnych

—	opis wymogów i celów w odniesieniu do ogólnych wyników przedsiębiorstw,

—	podstawowe sektory produkcji i rodzaje inwestycji (materialne-niematerialne),

—	rodzaje i wielkość przedsiębiorstw-beneficjentów,

—	wyznaczenie norm, w odniesieniu do których mikroprzedsiębiorstwom może zostać przyznany okres karencji w celu dostosowania do nowo wprowadzonych norm wspólnotowych,

—	rodzaj wsparcia i intensywność pomocy.

5.3.1.2.4 Współpraca na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym

—	sektory objęte projektami współpracy i rodzaj zaangażowanych partnerów,

—	opis wszelkich różnic między projektami współpracy w obszarze nowych produktów/nowych procesów/nowych technologii,

—	rodzaje kwalifikujących się kosztów i poziomy wsparcia.

5.3.1.2.5 Infrastruktura związana z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa

—	Opis rodzaju operacji.

5.3.1.2.6 Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych oraz wprowadzanie odpowiednich działań zapobiegawczych

—	W przypadku wystąpienia takich zdarzeń, zapewnienie, że pomocą objęte są tylko wydatki inwestycyjne.

5.3.1.3 Środki, których celem jest poprawa jakości produkcji i produktów rolnych

5.3.1.3.1 Spełnianie norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym

—	wykaz norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym, które kwalifikują się do wsparcia na mocy art. 31 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005; data, od której każda norma obowiązuje zgodnie z prawodawstwem wspólnotowym, i uzasadnienie wyboru,

—	opis znacznego wpływu na koszty działalności gospodarstwa rolnego wynikające z obowiązków lub ograniczeń nałożonych przez nową normę,

—	kwota wsparcia na każdą kwalifikującą się normę i metoda zastosowana do określenia tej kwoty.

5.3.1.3.2 Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności

—	wykaz wspólnotowych i krajowych systemów jakości, które kwalifikują się do uzyskania wsparcia, w tym wykaz produktów kwalifikujących się do wsparcia w ramach wybranych systemów jakości. W odniesieniu do systemów krajowych, opis systemu pod kątem kryteriów, o których mowa w art. 22 ust. 2,

—	wskazanie oficjalnej instytucji organu lub organów odpowiedzialnych za nadzór nad funkcjonowaniem systemu jakości i opis ustaleń organizacyjnych dotyczących nadzoru,

—	kwota wsparcia dla każdego rodzaju kwalifikującego się systemu i uzasadnienie kosztów stałych.

5.3.1.3.3 Działania informacyjne i promocyjne

—	wykaz produktów kwalifikujących się do uzyskania wsparcia w ramach wybranego systemu jakości w ramach środka „Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności”,

—	procedura mająca na celu zapewnienie, że działania korzystające ze wsparcia na rozwój obszarów wiejskich nie są również wspierane na mocy rozporządzenia (WE) nr 2826/2000,

—	procedura kontroli ex-ante materiałów informacyjnych, promocyjnych i reklamowych (art. 23 ust. 6 niniejszego rozporządzenia),

—	krótki opis rodzaju kwalifikujących się wydatków i stawek wsparcia.

5.3.1.4. Środki przejściowe dla Republiki Czeskiej, Estonii, Cypru, Łotwy, Litwy, Węgier, Malty, Polski, Słowenii i Słowacji

5.3.1.4.1 Wspieranie gospodarstw rolnych niskotowarowych w fazie restrukturyzacji

—	definicja gospodarstwa niskotowarowego przy uwzględnieniu minimalnej i/lub maksymalnej wielkości gospodarstwa, części produkcji wprowadzanej na rynek i/lub poziomu dochodów kwalifikującego się gospodarstwa;

—	określenie przyszłej rentowności gospodarczej;

—	streszczenie wymogów biznesplanu;

—	kwota i czas trwania wsparcia.

5.3.1.4.2 Tworzenie grup producentów

—	opis oficjalnej procedury uznawania grup producentów, w tym kryteria wyboru;

—	sektory, których to dotyczy;

—

wyłącznie dla Malty – wskazanie sektora lub sektorów korzystających z odstępstwa z uzasadnieniem związanym z wyjątkowo niską produkcją całkowitą oraz warunków kwalifikowalności do odstępstwa: minimalny udział procentowy, jaki musi osiągnąć produkcja grupy w łącznej produkcji w sektorze, minimalna liczba producentów w sektorze, którzy są członkami grupy;

—	wyłącznie dla Malty – uzasadnienie rocznych kwot.

5.3.2. Oś 2: Poprawa środowiska naturalnego i terenów wiejskich

5.3.2.1 Środki ukierunkowane na zrównoważone użytkowanie gruntów rolnych

Wspólne dla niektórych środków

Szczegółowy opis wdrażania krajowego:

—

do szczegółowych celów art. 39 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 – minimalne wymogi dotyczące stosowania nawozów i środków ochrony roślin oraz inne odpowiednie wymogi obowiązkowe; minimalne wymogi dotyczące nawozów muszą obejmować między innymi Kodeksy Dobrych Praktyk Rolniczych wprowadzone na mocy dyrektywy 91/676/EWG dla gospodarstw leżących poza obszarami szczególnie narażonymi azotanami w rozumieniu Dyrektywy Azotanowej oraz wymogi dotyczące zanieczyszczenia fosforem; minimalne wymogi dotyczące środków ochrony roślin muszą obejmować między innymi wymóg posiadania pozwolenia dotyczącego stosowania produktów, wymóg dotyczący obowiązku przeszkolenia, wymóg dotyczący bezpiecznego przechowywania, kontroli sprzętu do stosowania produktów oraz zasad stosowania pestycydów w pobliżu wód i innych wrażliwych obszarów, zgodnie z ustawodawstwem krajowym;

—	do szczegółowych celów art. 40 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 – inne odpowiednie wymogi obowiązkowe ustanowione w prawodawstwie krajowym.

5.3.2.1.1 Płatności za utrudnienia wynikające z położenia dla rolników na obszarach górskich

Przepisy pkt 9.3.V.A(1) i 9.3.V.B(1), (2) i (3) oraz przepisy tiret drugiego pkt 9.3.V.B. załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 817/2004 mają zastosowanie do dnia 31 grudnia 2009 r. Niemniej jednak rozróżnienie między odpowiednio A i B, głównymi cechami/innymi informacjami zostało unieważnione.

5.3.2.1.2 Płatności z tytułu naturalnych utrudnień dla rolników na obszarach innych niż obszary górskie

Zastosowanie ma pkt 5.3.2.1.1.

5.3.2.1.3 Płatności dla obszarów Natura 2000 i płatności związane z dyrektywą 2000/60/WE

—	obszary wyznaczone do wdrożenia dyrektyw 79/409/EWG i 92/43/EWG i obowiązki dla rolników wynikające z odpowiadających im krajowych/regionalnych przepisów dotyczących zarządzania tymi obszarami;

—	opis metody i założeń agrotechnicznych wykorzystanych jako punkt odniesienia przy obliczeniach uzasadniających dodatkowe koszty i utracone dochody wynikające z niedogodności na danym obszarze związanych z wdrożenia dyrektyw 79/409/EWG i 92/43/EWG (5);

—	kwoty wsparcia.

5.3.2.1.4 Płatności rolnośrodowiskowe

—	opis i uzasadnienie różnych rodzajów zobowiązań, oparte na ich spodziewanym oddziaływaniu na środowisko w stosunku do potrzeb i priorytetów środowiskowych,

—

opis metody oraz założeń i parametrów agrotechnicznych (w tym opis wymogów wyjściowych, jak określono w art. 39 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, które są istotne dla każdego rodzaju zobowiązania) wykorzystanych jako punkt odniesienia przy obliczeniach uzasadniających: a) dodatkowe koszty, b) utracone dochody wynikające z podjętego zobowiązania, oraz c) poziom kosztów transakcyjnych; jeśli stosowne, metoda ta uwzględnia również pomoc przyznaną na mocy rozporządzenia (WE) nr 1782/2003; jeśli właściwe, metoda przeliczeniowa zastosowana przy innych jednostkach zgodnie z art. 27 ust. 9 niniejszego rozporządzenia,

—	kwoty wsparcia,

—	środki, cele i kryteria stosowane w przypadku wyboru beneficjentów w drodze procedury przetargowej zgodnie z art. 39 ust. 4 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005,

—

wykaz lokalnych ras zwierząt gospodarskich, których hodowla jest zagrożona, oraz liczba samic hodowlanych. Liczba ta musi być potwierdzona przez odpowiednio uznaną jednostkę merytoryczną lub organizację/stowarzyszenie hodowców, które muszą prowadzić księgę hodowlaną lub księgę stada. Dowód poświadczający, że dana jednostka dysponuje odpowiednimi umiejętnościami i wiedzą w zakresie identyfikacji zagrożonych gatunków,

—

w odniesieniu do genetycznych zasobów roślinnych zagrożonych genetyczną erozją, dowody genetycznej erozji oparte na naukowych wynikach i wskaźniki występowania rodzimych/prymitywnych (lokalnych) odmian, zróżnicowanie ich populacji i najczęściej występujące praktyki gospodarki rolnej na poziomie lokalnym,

—	w odniesieniu do zachowania zasobów genetycznych w rolnictwie (art. 35 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005) – rodzaje beneficjentów, operacji i szczegółowe informacje na temat kwalifikujących się kosztów.

5.3.2.1.5 Płatności z tytułu dobrostanu zwierząt

—	opis i uzasadnienie różnych rodzajów zobowiązań, przynajmniej w jednym z obszarów określonych w art. 27 ust. 2 niniejszego rozporządzenia, w oparciu o ich spodziewany wpływ,

—

opis metody oraz założeń i parametrów agrotechnicznych/zootechnicznych (w tym opis wymogów wyjściowych, jak określono w art. 40 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, które są istotne dla każdego rodzaju zobowiązania) wykorzystanych jako punkt odniesienia przy obliczeniach uzasadniających: a) dodatkowe koszty i utracone dochody wynikające z podjętego zobowiązania; b) poziom kosztów transakcji,

—	kwoty wsparcia.

5.3.2.1.6 Wsparcie na rzecz inwestycji nieprodukcyjnych

—	definicja operacji, które mają być objęte wsparciem,

—	opis powiązania ze zobowiązaniami przewidzianymi w art. 36 lit. a) ppkt iv) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 lub innymi celami rolnośrodowiskowymi,

—	opis użyteczności publicznej obszaru Natura 2000 lub innego obszaru o wysokiej wartości przyrodniczej, która ma zostać zwiększona.

5.3.2.2 Środki ukierunkowane na zrównoważone użytkowanie gruntów leśnych

Wspólne dla wszystkich środków:

—	powiązanie proponowanych środków z programami leśnymi (krajowymi bądź niższego szczebla) lub równoważnymi instrumentami oraz ze wspólnotową strategią leśnictwa,

—	odniesienie do planów ochrony lasów dla obszarów klasyfikowanych jako obszary wysokiego lub średniego ryzyka występowania pożarów lasów oraz elementy zapewniające zgodność proponowanych środków z tymi planami ochrony.

5.3.2.2.1 Pierwsze zalesienie gruntów rolnych

—	definicja „gruntów rolnych”,

—	definicja „rolnika”,

—

przepisy i kryteria wyboru obszarów, które mają zostać zalesione, zapewniające dostosowanie planowanych środków do warunków lokalnych i ich kompatybilność z wymaganiami w zakresie środowiska naturalnego, w szczególności wymaganiami dotyczącymi różnorodności biologicznej, zgodnie z art. 50 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 i art. 34 ust. 2 niniejszego rozporządzenia,

—	opis metody zastosowanej do obliczenia kosztu założenia i utrzymania oraz utraconych dochodów, które należy zrekompensować. w odniesieniu do rekompensaty utraconych dochodów, jeśli stosowne, metoda ta uwzględnia również pomoc przyznaną na mocy rozporządzenia (WE) nr 1782/2003,

—	intensywność pomocy w przypadku wsparcia na założenie, kwoty i czas trwania rocznych premii pomagających pokryć koszty utrzymania i utratę dochodów.

5.3.2.2.2 Pierwsze zakładanie systemów rolnoleśnych na gruntach rolnych

—	definicja systemów rolnoleśnych, które mają być wspierane,

—	stosowanie w leśnictwie,

—	stosowanie w rolnictwie,

—	gęstość sadzenia,

—	opis metody zastosowanej do obliczenia kosztu założenia,

—	intensywność pomocy w przypadku wsparcia na założenie.

5.3.2.2.3 Pierwsze zalesienie gruntów nierolniczych

—	przepisy i kryteria przy wyznaczaniu obszarów, które mają zostać zalesione,

—	przepisy zapewniające dostosowanie planowanych środków do warunków lokalnych i ich kompatybilność z wymaganiami w zakresie środowiska naturalnego, w szczególności wymaganiami dotyczącymi różnorodności biologicznej,

—	opis metody zastosowanej do obliczenia kosztów założenia i utrzymania,

—	intensywność pomocy w przypadku wsparcia na założenie.

5.3.2.2.4 Płatność dla obszarów Natura 2000

—	obszary wyznaczone do realizacji dyrektyw 79/409/EWG i 92/43/EWG oraz obowiązki dla właścicieli lasów wynikające z odpowiednich krajowych/regionalnych przepisów dotyczących zarządzania,

—	opis metody zastosowanej do obliczeń uzasadniających poniesione koszty i utracone dochody wynikające z ograniczeń nałożonych na użytkowanie lasów i innych gruntów zalesionych w związku z wdrożeniem dyrektyw 79/409/EWG i 92/43/EWG na danym obszarze;

—	kwota wsparcia.

5.3.2.2.5 Płatności leśnośrodowiskowe

—	uzasadnienie zobowiązań, oparte na ich spodziewanym wpływie na środowisko w stosunku do potrzeb i priorytetów środowiskowych,

—	opis metody oraz założeń i parametrów wykorzystanych jako punkt odniesienia przy obliczeniach uzasadniających dodatkowe koszty i utracone dochody wynikające z podjętego zobowiązania;

—	kwota wsparcia.

5.3.2.2.6 Przywrócenie potencjału leśnego oraz wprowadzenie działań zapobiegawczych

—	charakter działań, które mają zostać wdrożone i plany zapobiegawcze.

5.3.2.2.7 Wsparcie na rzecz inwestycji nieprodukcyjnych

—	definicja operacji, które mają być objęte wsparciem,

—	opis powiązania ze zobowiązaniami przewidzianymi w art. 36 lit. b) ppkt v) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 lub innym celem środowiskowym,

—	opis użyteczności publicznej, która ma zostać zwiększona.

5.3.3 Oś 3: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej

5.3.3.1 Środki na rzecz różnicowania gospodarki wiejskiej

5.3.3.1.1 Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej

—	dziedziny różnicowania objęte wsparciem,

—	intensywność pomocy.

5.3.3.1.2 Wsparcie na rzecz tworzenia i rozwoju mikroprzedsiębiorstw

—	rodzaje przedsiębiorstw-beneficjentów,

—	opis rodzaju operacji,

—	intensywność pomocy.

5.3.3.1.3 Zachęcanie do prowadzenia działalności związanej z turystyką

—	opis rodzaju operacji objętych wsparciem, o których mowa w art. 55 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005,

—	intensywność pomocy.

5.3.3.2 Środki na rzecz poprawy jakości życia na obszarach wiejskich

5.3.3.2.1 Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej

—	rodzaje wspieranych usług,

—	rodzaje kosztów objętych wsparciem.

5.3.3.2.2 Odnowa i rozwój wsi

—	rodzaje wspieranych przedsięwzięć,

—	rodzaje kosztów objętych wsparciem.

5.3.3.2.3 Zachowanie i poprawa stanu dziedzictwa obszarów wiejskich

—	opis rodzaju operacji objętych wsparciem, o których mowa w art. 57 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

5.3.3.3 Szkolenie i informowanie

—	obszar(y) objęty(-e) szkoleniem i informowaniem,

—	przewidywany rodzaj podmiotów gospodarczych i beneficjentów działań.

5.3.3.4 Nabywanie umiejętności, aktywizacja i wdrażanie

—	nabywanie umiejętności i aktywizacja: opis rodzaju operacji objętych wsparciem,

—

partnerstwa prywatno-publiczne na mocy art. 59 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 inne niż partnerstwa prywatno-publiczne, o których mowa w art. 62 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia, które będą wdrażały lokalne strategie rozwoju: opis rodzaju (reprezentowani partnerzy, udział procentowy reprezentowanych partnerów prywatnych, kompetencje decyzyjne), orientacyjne określenie liczby partnerstw prywatno-publicznych oraz obszar i ludność objęte wsparciem; wskazanie działań w ramach osi 3 wdrażanych przez te partnerstwa prywatno-publiczne; przepis zapewniający, że koszty bieżące tych partnerstw nie przekroczą pułapu 15 % wydatków publicznych w ramach lokalnej strategii rozwoju.

5.3.4. Oś 4: Wdrażanie podejścia Leader

5.3.4.1 Lokalne strategie rozwoju

—	procedura i harmonogram wyboru lokalnych grup działania, w tym obiektywne kryteria wyboru i planowana orientacyjna liczba lokalnych grup działania i planowany odsetek terenów wiejskich objętych lokalnymi strategiami rozwoju,

—	uzasadnienie wyboru obszarów, których liczba ludności wykracza poza przedział określony w art. 37 ust. 3,

—	procedura wyboru operacji prowadzonych przez lokalne grupy działania,

—	opis obiegu środków finansowych, który ma zastosowanie w odniesieniu do lokalnych grup działania.

5.3.4.2 Współpraca międzyregionalna i międzynarodowa

—	Procedura, harmonogram i obiektywne kryteria wyboru projektów współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej.

5.3.4.3 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja

—	ograniczenie dotyczące części budżetu lokalnej grupy działania, jaka może być przeznaczona na funkcjonowanie lokalnych grup działania,

—	orientacyjne określenie wydatków na mocy art. 59 lit. a) – d) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, które zostaną wykorzystane na nabywanie umiejętności i aktywizacji w ramach osi Leader.

6. Plan finansowania, składający się z dwóch tabel

(art. 16 lit. d) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005)

6.1. Roczny wkład EFRROW (w EUR)

Rok	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013
Ogółem EFRROW
regiony konwergencji (6)

6.2. Plan finansowy w podziale na osi (w EUR na cały okres) (7)

Oś	Wkład publiczny
Oś	Ogółem wkład publiczny	Stawka wkładu (%)	Kwota EFRROW
Oś 1
Oś 2
Oś 3
Oś 4
Pomoc techniczna
Razem

Uwaga: Wydatki przejściowe zgodnie z pkt 5.2 akapit pierwszy niniejszego Załącznika są zamieszczane w tabelach w pkt 6.1, 6.2 i pkt 7. W celu identyfikacji takich wydatków państwa członkowskie posługują się tabelą korelacji w załączniku II do rozporządzenia (WE) nr 1320/2006

7. Indykatywny podział na poszczególne środki rozwoju obszarów wiejskich (w EUR na cały okres)

Środek/oś

Wydatki publiczne

Wydatki prywatne

Koszt całkowity

Środek 111

Środek 112

Środek 121

Środek 1 …

Łącznie oś 1

Środek 211

Środek 212

Środek 221

Środek 2 …

Łącznie oś 2

Środek 311

Środek 312

Środek 321

Środek 3 …

Łącznie oś 3

4.1

Lokalne strategie rozwoju:

—	411.	Konkurencyjność
—	412.	Środowisko/gospodarowanie gruntami
—	413.	Jakość życia/zróżnicowanie

4.21	Współpraca:

4.31	Koszty funkcjonowania, nabywanie umiejętności, aktywizacja

Łącznie oś 4 (8)

Łącznie osie 1, 2, 3 i 4

5.11

Pomoc techniczna

z czego kwota na krajową sieć obszarów wiejskich (gdzie stosowne):

a)	koszty funkcjonowania

b)	plan działania

Suma łączna

Skonsolidowana tabela finansowa oraz orientacyjna wstępna tabela środków muszą mieć strukturę tabel w pkt 6.1, 6.2 i 7 i być sporządzone zgodnie z następującym porządkiem:

Różne środki są skodyfikowane następująco:

(111)	kształcenie zawodowe, działania informacyjne, w tym rozpowszechnianie wiedzy naukowej i praktyk innowacyjnych, skierowane do osób działających w sektorze rolnym, żywnościowym i leśnym;
(112)	podejmowanie działalności przez młodych rolników;
(113)	wcześniejsze emerytury rolników i robotników rolnych;
(114)	korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów;
(115)	tworzenie usług z zakresu zarządzania gospodarstwem rolnym, pomocy i usług doradczych, jak również usług doradczych w zakresie leśnictwa;
(121)	modernizacja gospodarstw;
(122)	podwyższanie wartości gospodarczej lasu;
(123)	zwiększanie wartości dodanej produktów rolnych i leśnych;
(124)	współpraca na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym;
(125)	ulepszanie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa;
(126)	przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych oraz wprowadzanie odpowiednich działań zapobiegawczych;
(131)	pomoc rolnikom w dostosowaniu się do wymagających norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym;
(132)	wspieranie rolników biorących udział w systemach jakości żywności;
(133)	wspieranie grup producentów w działalności informacyjnej i promocyjnej na rzecz produktów wytwarzanych w ramach systemów jakości żywności;
(141)	wspieranie gospodarstw niskotowarowych w trakcie restrukturyzacji;
(142)	tworzenie grup producentów;
(211)	płatności z tytułu naturalnych utrudnień dla rolników na obszarach górskich;
(212)	płatności z tytułu naturalnych utrudnień dla rolników na obszarach innych niż obszary górskie;
(213)	płatności dla obszarów Natura 2000 i płatności związane z dyrektywą 2000/60/WE;
(214)	płatności rolnośrodowiskowe;
(215)	płatności z tytułu dobrostanu zwierząt;
(216)	wsparcie na rzecz inwestycji nieprodukcyjnych;
(221)	pierwsze zalesianie gruntów rolnych;
(222)	pierwsze zakładanie systemów rolnoleśnych na gruntach rolnych;
(223)	pierwsze zalesianie gruntów nierolniczych;
(224)	płatności dla obszarów Natura 2000;
(225)	płatności leśnośrodowiskowe;
(226)	przywracanie potencjału leśnego oraz wprowadzanie działań zapobiegawczych;
(227)	wsparcie na rzecz inwestycji nieprodukcyjnych;
(311)	różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej;
(312)	wsparcie na rzecz tworzenia i rozwoju mikroprzedsiębiorstw;
(313)	zachęcanie do prowadzenia działalności związanej z turystyką;
(321)	podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej;
(322)	odnowa i rozwój wsi;
(323)	zachowanie i poprawa stanu dziedzictwa wsi;
(331)	szkolenie i informowanie podmiotów gospodarczych działających w dziedzinach objętych osią 3;
(341)	nabywanie umiejętności i aktywizacja w celu przygotowania i wdrożenia lokalnej strategii rozwoju;
(41)	lokalne strategie rozwoju;
(411)	konkurencyjność;
(412)	środowisko/gospodarowanie gruntami;
(413)	jakość życia/różnicowanie;
(421)	współpraca międzynarodowa i międzyregionalna;
(431)	funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności, aktywizacja;
(511)	pomoc techniczna;

8. W odpowiednich przypadkach tabela dotycząca dodatkowego finansowania krajowego przypadającego na oś, z wyszczególnieniem środków wskazanych w rozporządzeniu (WE) nr 1698/2005

Tabela:

Dodatkowe finansowanie krajowe (art. 16 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005)

(w EUR na cały okres)
Oś 1
Środek 111
…
Łącznie oś 1
Oś 2
Środek 211
…
Łącznie oś 2
Oś 3
Środek 311
…
Łącznie oś 3
Oś 4
Środek 411
…
Łącznie oś 4
Łącznie oś 1, oś 2, oś 3, oś 4

9. Elementy potrzebne do dokonania oceny zgodnie z regułami konkurencji oraz, w odpowiednich przypadkach, wykaz systemów pomocy dopuszczonych na mocy art. 87, 88 i 89 Traktatu, które mają zostać wykorzystane do realizacji programów

(art. 16 lit. g) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005)

Elementy wymienione w pkt A i B dotyczące zasad i procedur pomocy państwa muszą być ważne przez cały okres trwania programu i obejmować zarówno pierwotne złożenie, jak i kolejne zmiany.

A. W odniesieniu do środków i operacji objętych zakresem art. 36 Traktatu należy:

—	wskazać, czy wsparcie zostanie przyznane na podstawie rozporządzenia Komisji (WE) nr 1860/2004 (9) dotyczącego pomocy w ramach zasady de minimis dla sektora rolnego; lub

—	podać numer rejestracji i odesłanie do rozporządzenia Komisji o wyłączeniu przyjętego na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 994/98 (10), na mocy którego środek został wprowadzony; lub

—	podać numer sprawy i numer referencyjny, pod którym środek został uznany przez Komisję za zgodny z Traktatem; lub

—	dostarczyć odpowiedni dokument informacyjny załączony do rozporządzenia Komisji (WE) nr 794/2004 (11).

B. W odniesieniu do środków na podstawie art. 25, 27 (w przypadku ostatniego artykułu tylko w odniesieniu do dodatkowego finansowania krajowego, o którym mowa w art. 89 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005) i art. 52 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 oraz operacji w ramach środków na podstawie art. 28 i 29 tego rozporządzenia, które nie są objęte zakresem art. 36 Traktatu, należy:

—	wskazać, czy wsparcie zostanie przyznane na podstawie rozporządzenia Komisji (WE) nr 69/2001 (12) dotyczącego pomocy w ramach zasady de minimis; lub

—	podać numer rejestracji i odesłanie do rozporządzenia Komisji o wyłączeniu przyjętego na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 994/98, na mocy którego środek został wprowadzony; lub

—	podać numer sprawy i numer referencyjny, pod którym środek został uznany przez Komisję za zgodny z Traktatem; lub

—	wskazać, z jakich innych powodów dany program pomocy należy uznać za istniejącą pomoc w rozumieniu art. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 659/1999 z uwzględnieniem istniejących środków pomocy w rozumieniu Traktatów o przystąpieniu.

Środki te należy przedstawić w formie tabeli dotyczącej pomocy państwa zgodnie z poniższym wzorem:

C. Tabela dotycząca pomocy państwa, którą należy dołączyć do każdego programu rozwoju obszarów wiejskich

Kod środka	Nazwa systemu pomocy	Wskazanie legalności systemu (13)	Czas trwania programu pomocy

Do tabeli dotyczącej pomocy państwa, państwa członkowskie załączają zobowiązanie do indywidualnego zgłaszania zgodnie z art. 88 ust. 3 Traktatu wszystkich przypadków zastosowania systemów wymienionych w pkt B, w odniesieniu do których - zgodnie z przepisami dotyczącymi pomocy państwa lub zgodnie z warunkami i zobowiązaniami ustanowionymi w odpowiedniej decyzji zatwierdzającej pomoc państwa – są wymagane indywidualne zgłoszenia.

10. Informacje dotyczące komplementarności ze środkami finansowanymi przez inne instrumenty wspólnej polityki rolnej, w ramach polityki spójności, jak również przez instrumenty wsparcia wspólnotowego dla rybołówstwa

(art. 5, 16 lit. h) i 60 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005)

10.1 Ocena i sposób osiągnięcia komplementarności z

—	działaniami, polityką i priorytetami Wspólnoty, w szczególności z celami spójności gospodarczej i społecznej oraz celami Europejskiego Funduszu Rybołówstwa,

—	środkami finansowanymi z EFRG lub innymi instrumentami w sektorach wymienionych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia.

10.2 W stosunku do środków w ramach osi 1, 2 i 3

—	Kryteria wytyczania granic dla środków ukierunkowanych na operacje, które kwalifikują się do wsparcia również w ramach innego instrumentu wsparcia wspólnotowego, w szczególności w ramach funduszy strukturalnych i Europejskiego Funduszu Rybołówstwa.

10.3 W stosunku do środków w ramach osi 4

—	Kryteria wyznaczania granic dla lokalnych strategii rozwoju objętych zakresem osi 4 w stosunku do lokalnych strategii rozwoju wdrażanych przez „grupy” w ramach Europejskiego Funduszu Rybołówstwa i dla współpracy w stosunku do celu współpracy w ramach funduszy strukturalnych.

10.4 Tam, gdzie stosowne, należy przedstawić informacje dotyczące komplementarności z innymi wspólnotowymi instrumentami finansowymi.

11. Wyznaczenie właściwych władz i odpowiedzialnych organów

(art. 16 lit. i) ppkt i) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005)

—	wyznaczenie przez państwo członkowskie wszystkich organów określonych w art. 74 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 oraz, w celach informacyjnych, skrócony opis ich struktury zarządzania i kontroli.

12. Opis systemów monitorowania i oceny, jak również przewidywany skład komitetu monitorującego

(art. 16 lit. i) ppkt ii) i art. 77 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005)

12.1. Opis systemów monitorowania i oceny

Będą one oparte na wspólnym zbiorze wskaźników produktów, wskaźników rezultatów, wskaźników bazowych i wskaźników oddziaływań programu rozwoju obszarów wiejskich, zawartym we Wspólnych Ramach Monitorowania i Oceny (WRMiO) w załączniku VIII i innych elementach, o których mowa w art. 62 ust. 3. W każdym programie rozwoju obszarów wiejskich należy określić dodatkowe wskaźniki odzwierciedlające krajowe i/lub regionalne potrzeby, warunki i cele charakterystyczne dla danego obszaru programu. Dane gromadzone w celu opracowania wskaźników mogą być oparte na normach opracowanych przez Globalną Sieć Systemów Obserwacji Ziemi (GEOSS) lub na projektach Wspólnoty takich jak Globalny Monitoring Środowiska i Bezpieczeństwa (GMES).

12.2. Przewidywany skład komitetu monitorującego

13. Przepisy zapewniające rozpowszechnienie informacji na temat programu

(art. 76 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005)

Opisać plan działań informacyjnych i elementy zawarte w art. 58 niniejszego rozporządzenia i w załączniku VI:

13.1. Działania przewidziane w celu poinformowania potencjalnych beneficjentów, organizacji zawodowych, partnerów gospodarczych, społecznych i zajmujących się kwestiami środowiska naturalnego, podmiotów zaangażowanych w promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz organizacji pozarządowych, o możliwościach oferowanych przez program i zasadach uzyskania dostępu do finansowania programu.

13.2 Działania przewidziane w celu poinformowania beneficjentów o wkładzie Wspólnoty.

13.3 Działania w celu poinformowania ogółu społeczeństwa o roli odgrywanej przez Wspólnotę w programach oraz o rezultatach tych programów.

14. Wyznaczenie partnerów, z którymi przeprowadzono konsultacje, i wyniki tych konsultacji

(art. 6 i 16 lit. j) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005)

14.1 Wyznaczenie partnerów, z którymi przeprowadzono konsultacje

Wykaz obejmujący właściwe władze regionalne, lokalne i inne władze publiczne, partnerów gospodarczych i społecznych i wszelkie inne odpowiednie podmioty reprezentujące społeczeństwo obywatelskie, organizacje pozarządowe, w tym organizacje zajmujące się zagadnieniami z zakresu środowiska naturalnego, oraz podmioty odpowiedzialne za promowanie równości mężczyzn i kobiet, z którymi przeprowadzono konsultacje.

14.2 Wyniki konsultacji

Przedstawić krótki opis wyników konsultacji z podaniem dat konsultacji i czasu poświęconego na przedstawienie uwag dotyczących programu i uczestnictwo w jego przygotowaniu i wskazać, w jakim stopniu uzyskane opinie i porady zostały wzięte pod uwagę.

15. Równość mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacja

(art. 8 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005)

15.1 Opisać działania promujące równość mężczyzn i kobiet na poszczególnych etapach realizacji programu (projekt, realizacja, monitorowanie i ocena).

15.2 Opisać sposób zapobiegania wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną na różnych etapach realizacji programu.

16. Operacje w ramach pomocy technicznej

(art. 66 ust. 2 i art. 68 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005)

16.1 Opis działań pomocniczych w zakresie przygotowania, zarządzania, monitorowania, oceny, informacji i kontroli, finansowanych z pomocy technicznej

16.2. Krajowa sieć obszarów wiejskich

—	wykaz obejmujący organizacje i struktury administracyjne działające w dziedzinie rozwoju obszarów wiejskich, które utworzą część krajowej sieci obszarów wiejskich;

—	procedura i harmonogram utworzenia krajowej sieci obszarów wiejskich;

—	krótki opis głównych kategorii działań, które mają być prowadzone przez krajową sieć obszarów wiejskich. Działania te będą podstawą planu działania, który zostanie opracowany przez instytucję zarządzającą i będzie wspierany na mocy art. 68 ust. 2 lit b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

—

kwota zarezerwowana na utworzenie i funkcjonowanie krajowej sieci obszarów wiejskich i realizację planu działania, o którym mowa w art. 68 ust. 2 lit. a) i b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005. W ramach tej kwoty należy rozróżnić między częścią kwoty obejmującą strukturę potrzebna do prowadzenia sieci a częścią obejmującą plan działania. Program musi zawierać przepisy zapewniające, że część kwoty przeznaczona na lit. a) nie będzie w nadmierny sposób wzrastać na przestrzeni czasu.

B. PROGRAMY SZCZEGÓŁOWE DOTYCZĄCE KRAJOWYCH SIECI OBSZARÓW WIEJSKICH (O KTÓRYCH MOWA W ART. 41 UST. 3 I 5)

Jeżeli państwo członkowskie, które przyjęło programy regionalne, złoży – zgodnie z art. 66 ust. 3 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 – wniosek o zatwierdzenie szczegółowego programu dotyczącego utworzenia i funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich, program taki musi zawierać następujące elementy:

a)	wykaz obejmujący organizacje i struktury administracyjne działające w dziedzinie rozwoju obszarów wiejskich, które utworzą część krajowej sieci obszarów wiejskich;

b)	procedurę i harmonogram utworzenia krajowej sieci obszarów wiejskich;

c)	krótki opis głównych kategorii działań, które mają być prowadzone przez krajową sieć obszarów wiejskich. Działania te będą podstawą planu działania, który zostanie opracowany przez instytucję zarządzającą i będzie wspierany na mocy art. 68 ust. 2 lit b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

kwotę zarezerwowaną na utworzenie i funkcjonowanie krajowej sieci obszarów wiejskich i realizację planu działania, o którym mowa w art. 68 ust. 2 lit. a) i b) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, oraz podział wkładu EFRROW na poszczególne lata, który musi być zgodny z art. 69 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005;

tabelę finansową na cały okres programowania w następującym formacie (ceny bieżące w EUR):

Rodzaj wydatków na krajową sieć obszarów wiejskich

Wydatki ze środków publicznych ogółem

Wkład EFFROW

a)	na funkcjonowanie struktury krajowej sieci obszarów wiejskich

b)	na realizację planu działania krajowej sieci obszarów wiejskich łącznie z jego oceną

Ogółem

f)	wskazanie właściwych władz i odpowiedzialnych organów;

e)	opis systemu monitorowania i oceny, jak również przewidywany skład komitetu monitorującego.

(1) Dz.U. L 55 z 25.2.2006, str. 20.

(2) Dz.U. L 375 z 31.12.1991, str. 1.

(3) Dz.U. L 197 z 21.7.2001, str. 30.

(4) Dz.U. L 243 z 6.9.2006, str. 6.

(5) Szczegóły dotyczące dyrektywy 2000/60/WE zostaną wydane w późniejszym terminie.

(6) W odniesieniu do państw członkowskich posiadających regiony konwergencji i regiony inne niż regiony konwergencji.

(7) Jeżeli program rozwoju obszarów wiejskich obejmuje różne rodzaje regionów i stawki współfinansowania EFRROW są zróżnicowane, tabelę 6.2, należy powtórzyć dla każdego rodzaju regionu: regiony kwalifikujące się do celu „konwergencji”, regiony peryferyjne i mniejsze wyspy Morza Egejskiego, inne regiony.

(8) W celu weryfikacji zgodności z art. 17 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 klucz podziału między osiami wynikający z lokalnych strategii rozwoju będzie zastosowany do łącznego przydziału osi 4.

(9) Dz.U. L 325 z 28.10.2004, str. 4.

(10) Dz.U. L 142 z 14.5.1998, str. 1.

(11) Dz.U. L 140 z 30.4.2004, str. 1.

(12) Dz.U. L 10 z 13.1.2001, str. 30.

(13) Należy wskazać odpowiednio:

—	W odniesieniu do środków objętych rozporządzeniem de minimis: „Wszelka pomoc udzielona w ramach niniejszego środka będzie zgodna z rozporządzeniem (WE) nr […] w sprawie pomocy w ramach zasady de minimis”

—	W odniesieniu do zatwierdzonych systemów pomocy: odesłanie do decyzji Komisji zatwierdzającej pomoc państwa z podaniem numeru pomocy państwa i odesłań do pisma o zatwierdzeniu,

—	W odniesieniu do pomocy objętej wyłączeniem grupowym: odesłanie do indywidualnego rozporządzenia dotyczącego wyłączenia grupowego i numer rejestracyjny,

—

W odniesieniu do innych istniejących środków pomocy:

w przypadku państw członkowskich, które przystąpiły do Wspólnoty w dniu 1 maja 2004 oraz w dniu 1 stycznia 2007 – „Nowych państw członkowskich”: 1) „nie dotyczy” w odniesieniu do pomocy sprzed 1995 r.; 2) odesłanie do numeru środka w wykazie w traktacie o przystąpieniu, 3) odesłanie do pisma o braku sprzeciwu w „procedurze przejściowej”,

b)	w innych przypadkach istniejącej pomocy: proszę wskazać odpowiednie uzasadnienie, które ma zastosowanie.

ZAŁĄCZNIK VIII

WYKAZ WSPÓLNYCH WSKAŹNIKÓW BAZOWYCH, WSKAŹNIKÓW PRODUKTU, REZULTATU I ODDZIAŁYWANIA

I. WSPÓLNE WSKAŹNIKI BAZOWE

1. Wskaźniki bazowe związane z celami

OŚ		Wskaźnik
Horyzontalna	(1) 1	Rozwój gospodarczy
	(1) 2	Stopa zatrudnienia
	(1) 3	Bezrobocie
OŚ 1, Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego	(1) 4	Szkolenie i edukacja w rolnictwie
	5	Struktura wieku w rolnictwie
	(1) 6	Wydajność pracy w rolnictwie
	7	Środki trwałe brutto w rolnictwie
	8	Rozwój zatrudnienia w sektorze podstawowym
	9	Rozwój gospodarczy w sektorze podstawowym
	(1) 10	Wydajność pracy w przemyśle spożywczym
	11	Środki trwałe brutto w przemyśle spożywczym
	12	Rozwój zatrudnienia w przemyśle spożywczym
	13	Rozwój gospodarczy w przemyśle spożywczym
	(1) 14	Wydajność pracy w leśnictwie
	15	Środki trwałe brutto w leśnictwie
	16	Znaczenie rolnictwa niskotowarowego w nowych państwach członkowskich
OŚ 1, Poprawa środowiska naturalnego i terenów wiejskich poprzez gospodarowanie gruntami	(1) 17	Różnorodność biologiczna: Populacja ptaków krajobrazu rolniczego
	(1) 18	Różnorodność biologiczna: Grunty rolne i leśnictwo na obszarach o wysokiej wartości przyrodniczej
	19	Różnorodność biologiczna: Skład gatunkowy drzew
	(1) 20	Jakość wody: Bilans składników pokarmowych brutto
	21	Jakość wody: Zanieczyszczenie azotanami i pestycydami
	22	Gleba: Obszary zagrożone erozją gleby
	23	Gleba: Rolnictwo ekologiczne
	(1) 24	Zmiana klimatu: Wytwarzanie energii odnawialnej z rolnictwa i leśnictwa
	25	Zmiana klimatu: Powierzchnia użytków rolnych (UAA) wykorzystywanych do celów energii odnawialnej
	26	Zmiana klimatu/czystość powietrza: Emisje gazów z rolnictwa
OŚ 3, Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich oraz popieranie różnicowania działalności gospodarczej	(1) 27	Rolnicy prowadzący inną działalność zarobkową
	(1) 28	Rozwój zatrudnienia w sektorze nierolniczym
	(1) 29	Rozwój gospodarczy w sektorze nierolniczym
	(1) 30	Rozwój samozatrudnienia
	31	Infrastruktura turystyczna na obszarze wiejskim
	(1) 32	Dostęp do Internetu na obszarach wiejskich
	(1) 33	Rozwój sektora usług
	34	Saldo migracji
	(1) 35	Uczenie się przez całe życie na obszarach wiejskich
Leader	(1) 36	Rozwój lokalnych grup działania

2. Wskaźniki bazowe związane z kontekstem

OŚ		Wskaźnik
Horyzontalna	1	Wyznaczenie obszarów wiejskich
Horyzontalna	2	Znaczenie obszarów wiejskich
OŚ 1, Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego	3	Użytkowanie gruntów rolnych
	4	Struktura gospodarstw
	5	Struktura leśnictwa
	6	Wydajność lasu
OŚ 1, Poprawa środowiska naturalnego i terenów wiejskich poprzez gospodarowanie gruntami	7	Pokrycie gruntów
	8	Obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania
	9	Obszary rolnictwa ekstensywnego
	10	Obszar Natura 2000
	11	Różnorodność biologiczna: Las chroniony
	12	Rozwój obszaru leśnego
	13	Zdrowotność ekosystemów leśnych
	14	Jakość wody
	15	Wykorzystanie wody
	16	Lasy ochronne (przede wszystkim glebochronne i wodochronne)
OŚ 3, Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich oraz popieranie różnicowania działalności gospodarczej	17	Gęstość zaludnienia
	18	Struktura wieku
	19	Struktura gospodarki
	20	Struktura zatrudnienia
	21	Bezrobocie długoterminowe
	22	Poziom wykształcenia
	23	Infrastruktura Internetu

II. WSPÓLNE WSKAŹNIKI PRODUKTU

OŚ 1 POPRAWA KONKURENCYJNOŚCI SEKTORA ROLNEGO I LEŚNEGO

Kod

Środek

Wskaźniki produktu (2)

111

Kształcenie zawodowe i działania informacyjne

—	Liczba uczestników szkolenia

—	Liczba odbytych dni szkolenia

112

Podejmowanie działalności przez młodych rolników

—	Liczba młodych rolników, którym udzielono pomocy

—	Całkowita wartość inwestycji

113

Wcześniejsza emerytura

—	Liczba rolników, którzy przeszli na wcześniejszą emeryturę

—	Liczba robotników rolnych, którzy przeszli na wcześniejszą emeryturę

—	Zwolniona powierzchnia

114

Korzystanie z usług doradczych

—	Liczba rolników, którym udzielono wsparcia

—	Liczba posiadaczy lasów, którym udzielono wsparcia

115

Tworzenie usług z zakresu zarządzania, pomocy i doradztwa

—	Liczba nowoutworzonych usług z zakresu zarządzania, pomocy lub doradztwa

121

Modernizacja gospodarstw rolnych

—	Liczba gospodarstw rolnych, które otrzymały wsparcie inwestycyjne

—	Całkowita wartość inwestycji

122

Podwyższanie wartości gospodarczej lasów

—	Liczba gospodarstw leśnych, które otrzymały wsparcie inwestycyjne

—	Całkowita wartość inwestycji

123

Zwiększanie wartości dodanej produktów rolnych i leśnych

—	Liczba wspieranych przedsiębiorstw

—	Całkowita wartość inwestycji

124

Współpraca na rzecz rozwoju nowych produktów, procesów i technologii w sektorze rolnym i żywnościowym oraz w sektorze leśnym

—	Liczba wspieranych inicjatyw współpracy

125

Infrastruktura związana z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa

—	Liczba wspieranych operacji

—	Całkowita wartość inwestycji

126

Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych oraz wprowadzanie odpowiednich działań zapobiegawczych

—	Wspierany obszar zniszczonych gruntów rolnych

—	Całkowita wartość inwestycji

131

Spełnianie norm opartych na prawodawstwie wspólnotowym

—	Liczba beneficjentów

132

Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności

—	Liczba wspieranych gospodarstw objętych systemami jakości e

133

Działania informacyjne i promocyjne

—	Liczba wspieranych działań

141

Rolnictwo niskotowarowe

—	Liczba niskotowarowych gospodarstw rolnych otrzymujących wsparcie

142

Grupy producentów

—	Liczba wspieranych grup producentów

—	Obrót wspieranych grup producentów

OŚ 2 POPRAWA ŚRODOWISKA NATURALNEGO I OBSZARÓW WIEJSKICH POPRZEZ GOSPODAROWANIE GRUNTAMI

Kod

Środek

Wskaźniki produktu (3)

211

Płatności za utrudnienia wynikające z położenia dla rolników na obszarach górskich

—	Liczba wspieranych gospodarstw rolnych na obszarach górskich

—	Wspierane grunty rolne na obszarach górskich

212

Płatności z tytułu naturalnych utrudnień dla rolników na obszarach innych niż obszary górskie

—	Liczba wspieranych gospodarstw rolnych na obszarach z utrudnieniami, innych niż obszary górskie

—	Wspierane grunty rolne na obszarach z utrudnieniami, innych niż obszary górskie

213

Płatności dla obszarów Natura 2000 i płatności związane z dyrektywą 2000/60/WE

—	Liczba wspieranych gospodarstw na obszarach Natura 2000/na mocy ramowej dyrektywy wodnej

—	Wspierane grunty rolne w ramach sieci Natura 2000/na mocy ramowej dyrektywy wodnej

214

Płatności rolnośrodowiskowe

—	Liczba gospodarstw rolnych i gospodarstw innych osób gospodarujących gruntami otrzymujących wsparcie

—	Łączny obszar objęty wsparciem rolnośrodowiskowym

—	Fizyczny obszar objęty wsparciem rolnośrodowiskowym w ramach niniejszego środka

—	Łączna liczba umów

—	Liczba działań związanych z zasobami genetycznymi

215

Płatności z tytułu dobrostanu zwierząt

—	Liczba gospodarstw rolnych otrzymujących wsparcie

—	Liczba umów dotyczących dobrostanu zwierząt

216

Inwestycje nieprodukcyjne

—	Liczba gospodarstw rolnych i gospodarstw innych osób gospodarujących gruntami otrzymujących wsparcie

—	Całkowita wartość inwestycji

221

Pierwsze zalesienie gruntów rolnych

—	Liczba beneficjentów otrzymujących pomoc na zalesienie

—	Powierzchnia (ha) zalesionych gruntów

222

Pierwsze zakładanie systemów rolnoleśnych na gruntach rolnych

—	Liczba beneficjentów

—	Powierzchnia (ha) objętych nowymi systemami rolnoleśnymi

223

Pierwsze zalesienie gruntów nierolniczych

—	Liczba beneficjentów otrzymujących pomoc na zalesienie

—	Powierzchnia (ha) zalesionych gruntów

224

Płatności dla obszarów Natura 2000

—	Liczba gospodarstw leśnych otrzymujących pomoc na obszarze Natura 2000

—	Wspierane grunty leśne (ha) na obszarze natura 2000

225

Płatności leśnośrodowiskowe

—	Liczba gospodarstw leśnych otrzymujących wsparcie

—	Łączny obszar leśny objęty wsparciem leśnośrodowiskowym

—	Fizyczny powierzchnia leśna objęty wsparciem leśnośrodowiskowym

—	Liczba umów

226

Przywrócenie potencjału leśnego oraz wprowadzenie działań zapobiegawczych

—	Liczba działań zapobiegawczych/naprawczych

—	Wspierany obszar zniszczonych lasów

—	Całkowita wartość inwestycji

227

Inwestycje nieprodukcyjne

—	Liczba posiadaczy lasów, którym udzielono wsparcia

—	Całkowita wartość inwestycji

OŚ 3 POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA NA OBSZARACH WIEJSKICH ORAZ POPIERANIE ZRÓŻNICOWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Kod

Środek

Wskaźniki produktu (4)

311

Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej

—	Liczba beneficjentów

—	Całkowita wartość inwestycji

312

Tworzenie i rozwój działalności gospodarczej

—	Liczba wspieranych/stworzonych mikroprzedsiębiorstw

313

Zachęcanie do prowadzenia działalności związanej z turystyką

—	Liczba wspieranych nowych działań w zakresie turystyki

—	Całkowita wartość inwestycji

321

Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej

—	Liczba wspieranych działań

—	Całkowita wartość inwestycji

322

Odnowa i rozwój wsi

—	Liczba wiosek, w których odbyły się działania

—	Łączna objętość inwestycji

323

Zachowanie i poprawa stanu dziedzictwa obszarów wiejskich

—	Liczba wspieranych działań w zakresie dziedzictwa obszarów wiejskich

—	Łączna objętość inwestycji

331

Szkolenie i informowanie

—	Liczba podmiotów gospodarczych uczestniczących we wspieranych działaniach

—	Liczba dni szkoleń odbytych przez uczestników

341

Nabywanie umiejętności, aktywizacja i wdrażanie lokalnych strategii rozwoju obszarów wiejskich

—	Liczba działań w zakresie nabywania umiejętności i aktywizacji

—	Liczba uczestników działań

—	Liczba wspieranych partnerstw publiczno-prywatnych

OŚ 4 LEADER

Kod

Środek

Wskaźniki produktu (5)

Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju

411	—	konkurencyjność,
412	—	środowisko/gospodarowanie gruntami
413	—	jakość życia/zróżnicowanie

—	Liczba lokalnych grup działania

—	Całkowita powierzchnia obszaru objęta działalnością lokalnych grup działania (km2)

—	Całkowita liczba ludności na obszarze lokalnej grupy działania

—	Liczba projektów finansowanych przez lokalne grupy działania

—	Liczba wspieranych beneficjentów

421

Wdrażanie projektów współpracy

—	Liczba projektów współpracy

—	Liczba współpracujących lokalnych grup działania

431

Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i prowadzona na terytorium aktywizacja, o których mowa w art. 59

—	Liczba wspieranych działań

III. WSPÓLNE WSKAŹNIKI REZULTATU

Oś/Cel

Wskaźnik

Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego

(1)	Liczba uczestników, którzy pomyślnie zakończyli szkolenie związane z rolnictwem i/lub leśnictwem

(2)	Wzrost wartości dodanej brutto we wspartych gospodarstwach/przedsiębiorstwach

(3)	Liczba gospodarstw/przedsiębiorstw, które wprowadziły nowe produkty i/lub nowe technologie

(4)	Wartość produkcji rolniczej z uznanym symbolem jakości lub normą

(5)	Liczba gospodarstw, które weszły na rynek

Poprawa środowiska naturalnego i terenów wiejskich poprzez gospodarowanie gruntami

(6)

Obszar, na którym skutecznie gospodarowano gruntami, przyczyniając się do poprawy:

(a)	różnorodności biologicznej i rolniczej/leśnej obszarów o wysokiej wartości przyrodniczej

(b)	jakości wód

(c)	zmian klimatycznych

(d)	jakości gleb

(e)	unikania marginalizacji i odłogowania gruntów

Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich oraz popieranie różnicowania działalności gospodarczej

(7)	Wzrost pozarolniczej wartości dodanej brutto we wspieranych przedsiębiorstwach

(8)	Liczba stworzonych miejsc pracy brutto

(9)	Dodatkowa liczba turystów

(10)	Ludność na obszarach wiejskich korzystająca z udoskonalonych usług

(11)	Wzrost rozpowszechnienia Internetu na obszarach wiejskich

(12)	Liczba uczestników, którzy pomyślnie zakończyli szkolenie

IV. WSPÓLNE WSKAŹNIKI ODDZIAŁYWANIA

	Wskaźnik
1	Wzrost gospodarczy
2	Tworzenie nowych miejsc pracy
3	Wydajność pracy
4	Odwrócenie tendencji spadkowej różnorodności biologicznej
5	Utrzymanie obszarów rolniczych/leśnych o wysokiej wartości przyrodniczej
6	Poprawa jakości wody
7	Wkład w zapobieganie zmianom klimatycznym

(1) Odnosi się do głównych wskaźników w ramach strategii krajowej i strategicznego monitorowania przewidzianych w art. 11 ust. 3 lit. c) i art. 13 ust. 2 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.

(2) Dla każdego środka zostanie przedstawiona liczba otrzymanych wniosków oraz liczba zatwierdzonych wniosków.

(3) Dla każdego środka zostanie przedstawiona liczba otrzymanych wniosków oraz liczba zatwierdzonych wniosków.

(4) Dla każdego środka zostanie przedstawiona liczba otrzymanych wniosków oraz liczba zatwierdzonych wniosków.

(5) Dla każdego środka zostanie przedstawiona liczba otrzymanych wniosków oraz liczba zatwierdzonych wniosków.

EUR	Rok
63 000	rok 1
63 000	rok 2
63 000	rok 3
60 000	rok 4
50 000	rok 5

Kwalifikujące się do wsparcia gatunki zwierząt gospodarskich	Progi, poniżej których hodowla lokalnej rasy jest uważana za zagrożoną (liczba samic hodowlanych (1))
Bydło	7 500
Owce	10 000
Gęsi	10 000
Koniowate	5 000
Świnie	15 000
Ptactwo	25 000

Byki, krowy i inne bydło powyżej dwóch lat, koniowate powyżej sześciu miesięcy	1,0 LU
Bydło powyżej sześciu miesięcy i poniżej dwóch lat	0,6 LU
Bydło poniżej sześciu miesięcy	0,4 LU
Owce	0,15 LU
Kozy	0,15 LU
Maciory hodowlane > 50 kg	0,5 LU
Pozostałe świnie	0,3 LU
Kury nioski	0,014 LU
Pozostały drób	0,003 LU

Reprodukcja jednobarwna
Jeżeli jedynym dostępnym kolorem jest czarny, prostokąt powinien posiadać czarną obwódkę, natomiast gwiazdy powinny być czarne na białym tle.
W sytuacji, gdy jedynym dostępnym kolorem jest niebieski (oczywiście musi to być odbity niebieski/Reflex Blue), tło powinno być wydrukowane w maksymalnym nasyceniu tym kolorem, z pozostawionymi na tym tle białymi gwiazdami.
Reprodukcja na kolorowym tle
Reprodukcji emblematu najlepiej dokonywać na białym tle. Należy unikać tła wielokolorowego, w szczególności jeżeli nie komponuje się ono z kolorem niebieskim. Jeśli jest się zmuszonym do dokonania reprodukcji na kolorowym tle, należy wpierw umieścić wokół prostokąta biały pasek o szerokości równej 1/25 wysokości tego prostokąta.