Rozporządzenie Rady (WE) nr 1215/1999

z dnia 10 czerwca 1999 r.

zmieniające rozporządzenie nr 19/65/EWG w sprawie stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu do niektórych kategorii porozumień i praktyk uzgodnionych [1]

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 83,

uwzględniając wniosek Komisji [2],

uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego [3],

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego [4],

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) W rozporządzeniu nr 19/65/EWG [5], Rada upoważniła Komisję, bez uszczerbku dla stosowania rozporządzenia Rady nr 17, pierwszego rozporządzenia wykonawczego dla art. 81 i art. 82 Traktatu [6] i zgodnie z art. 81 ust. 3 Traktatu, do przyjęcia rozporządzeń stwierdzających, iż art. 81 ust. 1 nie ma zastosowania do niektórych kategorii porozumień, w szczególności do kategorii porozumień, których stronami są tylko dwa przedsiębiorstwa i na mocy których jedna strona zobowiązuje się wobec drugiej dostarczać tylko niektóre produkty w celu odsprzedaży na określonej części obszaru wspólnego rynku, albo na mocy których jedna strona zobowiązuje się wobec drugiej zakupić tylko od tej drugiej strony niektóre produkty w celu odsprzedaży, albo na mocy których dwa przedsiębiorstwa podejmują wspólnie zobowiązania dotyczące wyłącznej dostawy i zakupu w celu odsprzedaży.

(2) Na mocy rozporządzenia nr 19/65/EWG, Komisja przyjęła w szczególności rozporządzenie (EWG) nr 1983/83 z dnia 22 czerwca 1983 r. w sprawie stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu do kategorii porozumień o wyłączność dystrybucji [7], rozporządzenie (EWG) nr 1984/83 z dnia 22 czerwca 1983 r. w sprawie stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu do kategorii porozumień o wyłączność zakupu [8] i rozporządzenie (EWG) nr 4087/88 z dnia 30 listopada 1988 r. w sprawie stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu do kategorii porozumień franchisingu [9] (rozporządzenia wprowadzające wyłączenia).

(3) W dniu 22 stycznia 1997 r. Komisja opublikowała Zieloną Księgę w sprawie ograniczeń wertykalnych w polityce konkurencji WE, która wywołała szeroką debatę publiczną na temat stosowania art. 81 ust. 1 i art. 81 ust. 3 Traktatu do porozumień wertykalnych lub praktyk uzgodnionych.

(4) W odpowiedzi na Zielona Księgę Państwa Członkowskie, Parlament Europejski, Komitet Ekonomiczno-Społeczny, Komitet Regionów i zainteresowane strony opowiedziały się ogólnie za reformą polityki konkurencji Wspólnoty dotyczącej porozumień wertykalnych; powinny zostać odpowiednio zrewidowane określone już rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych.

(5) Każda taka reforma musi spełniać dwa wymogi: zapewnienia skutecznej ochrony konkurencji i zapewnienia firmom właściwej pewności prawnej; osiąganie tych celów powinno uwzględnić potrzebę możliwie największego ułatwienia nadzoru administracyjnego i ram legislacyjnych; na takim samym poziomie siły rynkowej ograniczenia wertykalne są ogólnie uznawane za mniej szkodliwe dla konkurencji niż ograniczenia poziome.

(6) Wspomniane rozporządzenia wprowadzające wyłączenia nie ograniczają się do określenia kategorii porozumień, do których mają zastosowanie i do określenia ograniczeń lub klauzul, które nie mogą być zawarte w porozumieniach, ale wymieniają również klauzule wyłączone; takie podejście legislacyjne do stosunków umownych jest ogólnie postrzegane jako zbyt sztywne w kontekście gospodarczym, gdzie zachodzą gwałtowne zmiany struktur i technik dystrybucji.

(7) Wspomniane rozporządzenia wprowadzające wyłączenia obejmują jedynie te kategorie dwustronnych porozumień o wyłączność zawieranych w celu odsprzedaży, które dotyczą wyłącznej dystrybucji lub sprzedaży produktów albo dystrybucji i sprzedaży lub zawierają ograniczenia nałożone w związku z przyznaniem lub korzystaniem z praw własności przemysłowej; wyłączają one ze swojego zakresu między innymi porozumienia wertykalne między więcej niż dwoma przedsiębiorstwami, umowy dystrybucji selektywnej, umowy dotyczące usług i umowy dotyczące dostawy lub sprzedaży albo dostawy i sprzedaży produktów i usług mające na celu ich przetwarzanie lub włączanie; znacząca liczba porozumień wertykalnych nie może być w rezultacie zakwalifikowana do wyłączeń z mocy art. 81 ust. 3 Traktatu, dopóki nie zostanie indywidualnie rozpatrzona przez Komisję, co może zmniejszyć pewność prawną zainteresowanych przedsiębiorstwom i sprawić, że administracyjna kontrola stanie się niepotrzebnie uciążliwa.

(8) Debata, która nastąpiła po opublikowaniu Zielonej Księgi, zwróciła również uwagę na fakt, iż określając sposób stosowania art. 81 ust. 1 i art. 81 ust. 3, należy właściwie uwzględnić gospodarcze skutki porozumień wertykalnych; wszelkie kryteria gospodarcze ograniczające zakres wyłączeń grupowych z powodu antykonkurencyjnych skutków, jakie porozumienie może wywoływać, powinny uwzględniać udział w rynku relewantnym, brany pod uwagę przez zainteresowane przedsiębiorstwo.

(9) Komisja powinna zatem być upoważniona do zastępowania istniejącej legislacji, legislacją prostszą, bardziej elastyczną oraz lepiej ukierunkowaną, która może objąć wszystkie rodzaje porozumień wertykalnych; jeżeli zakres rozporządzeń wprowadzających wyłączenia, obejmujących takie porozumienia, ma być w ten sposób rozszerzony, powinny istnieć takie kryteria jak progi udziału w rynku, aby określić okoliczności, w których ze względu na możliwe skutki gospodarcze porozumień, rozporządzenie przestaje być stosowane; ustalenie takich progów udziału w rynku powinno uwzględniać pozycję danego przedsiębiorstwa na rynku; ze stosowania rozporządzenia, bez względu na udział w rynku danego przedsiębiorstwa, powinny być wyłączone niektóre poważne antykonkurencyjne ograniczenia wertykalne, jak minimalne lub stałe ceny odsprzedaży i niektóre rodzaje ochrony terytorialnej.

(10) Uprawnienia przyznane Komisji rozporządzeniem nr 19/65/EWG nie pozwalają jej na przeprowadzenie reformy obowiązujących obecnie reguł, która obejmowałaby wszystkie rodzaje porozumień wertykalnych; zakres art. 1 ust. 1 lit. a) i art. 1 ust. 2 lit. b) rozporządzenia powinien być zatem rozszerzony, aby objąć wszystkie porozumienia objęte art. 81 ust. 1 Traktatu, zawierane przez co najmniej dwa przedsiębiorstwa, z których każde działa zgodnie z celami porozumienia, na różnym szczeblu łańcucha produkcji lub dystrybucji i które odnoszą się do warunków, na jakich strony mogą kupować, sprzedawać lub odsprzedawać niektóre produkty lub usługi (porozumienia wertykalne), w tym porozumienia o wyłączność dystrybucji, porozumienia o wyłączność zakupu, porozumienia franchisingu i umowy sprzedaży selektywnej lub każda ich kombinacja i niektóre niewzajemne porozumienia wertykalne między konkurującymi przedsiębiorstwami, jak również porozumienia wertykalne między stowarzyszeniem małych i średnich detalistów i jego członkami lub między takim stowarzyszeniem a jego dostawcami.

(11) Rozporządzenia wprowadzające wyłączenia, o których mowa, upoważniają Komisję, zgodnie z art. 7 rozporządzenia nr 19/65/EWG, do pozbawienia przywileju stosowania tych rozporządzeń, jeżeli w konkretnym przypadku umowa lub sieć podobnych porozumień ma pewne skutki, które są niezgodne z warunkami ustalonymi w art. 81 ust. 3; w celu zapewnienia skutecznego nadzoru rynków i większej decentralizacji stosowania reguł konkurencji Wspólnoty właściwe jest zapewnienie, żeby — jeżeli skutki takiego porozumienia są odczuwane na terytorium Państwa Członkowskiego lub na jego części, która ma wszystkie cechy charakterystyczne rynku odrębnego — właściwe władze tego Państwa Członkowskiego mogły pozbawić przywileju wyłączenia grupowego na swoim terytorium i podjąć decyzję zmierzającą do wyeliminowania tych skutków; wyżej wymieniony art. 7 powinien być stosownie uzupełniony tak, żeby określał okoliczności, w których Państwa Członkowskie mogą pozbawić przywileju stosowania rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych.

(12) W celu zagwarantowania skutecznej kontroli skutków powstałych na danym rynku, wynikających z istnienia równoległej sieci podobnych porozumień, rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych może ustalać warunki, pod którymi sieci takich porozumień mogą być wyłączone z zakresu jego stosowania w drodze rozporządzenia; takie warunki mogą być oparte na kryteriach takich jak poziom objęcia rynku tymi sieciami porozumień; Komisja będzie odpowiednio upoważniona do stwierdzenia w drodze rozporządzenia, że istotne na danym rynku porozumienia spełniają wspomniane warunki; w takim przypadku Komisja będzie musiała ustalić okres przejściowy nie krótszy niż sześć miesięcy, po upływie którego wyłączenie grupowe przestanie być stosowane do porozumień istotnych na tym rynku; rozporządzenie to, wprowadzające niestosowanie rozporządzenia o wyłączeniach grupowych do porozumień istotnych na danym rynku, ma na celu stosowanie art. 81 Traktatu w drodze indywidualnego rozpatrywania; Komisja zasięga opinii Komitetu Doradczego przed przyjęciem takiego rozporządzenia i, na wniosek Państwa Członkowskiego, również przed opublikowaniem projektu rozporządzenia,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

W rozporządzeniu nr 19/65/EWG wprowadza się następujące zmiany:

1. W art. 1 wprowadza się następujące zmiany:

a) ustęp 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Bez uszczerbku dla stosowania rozporządzenia nr 17 i zgodnie z art. 81 ust. 3 Traktatu, Komisja może uznać w drodze rozporządzenia, że art. 81 ust. 1 nie ma zastosowania do:

a) kategorii porozumień zawieranych przez co najmniej dwa przedsiębiorstwa, z których każde działa, zgodnie z celami porozumienia, na różnym szczeblu łańcucha produkcji lub dystrybucji, i które odnoszą się do warunków, na jakich strony mogą kupować, sprzedawać lub odsprzedawać niektóre produkty lub usługi;

b) kategorii porozumień, których stronami są tylko dwa przedsiębiorstwa i które obejmują ograniczenia nałożone w związku z nabywaniem i wykorzystywaniem praw własności przemysłowej, w szczególności w zakresie patentów, wzorów użytkowych, wzorów lub znaków towarowych lub w związku z prawami wynikającymi z umów przeniesienia — lub prawa do wykorzystania — metod wytwarzania lub wiedzy dotyczącej korzystania lub stosowania procesów przemysłowych";

b) w ust. 2 lit. b) skreśla się wyrazy "klauzule, które muszą być zawarte w porozumieniach, lub";

c) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Ustęp 1 i 2 stosuje się odpowiednio do praktyk uzgodnionych".

2. Dodaje się artykuł w brzmieniu:

"Artykuł 1a

Rozporządzenie wydawane na podstawie z art. 1 może określać warunki, które mogą prowadzić do wyłączenia z zakresu jego stosowania niektórych równoległych sieci podobnych porozumień lub praktyk uzgodnionych funkcjonujących na danym rynku; Komisja może, jeżeli spełnione są te warunki, ustalić to w drodze rozporządzenia i wyznaczyć termin, z końcem którego rozporządzenie wydawane na podstawie art. 1 przestanie być stosowane w odniesieniu do danych przedsiębiorstw lub praktyk uzgodnionych na tym rynku; termin ten nie może być krótszy niż sześć miesięcy".

3. W art. 6 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Komisja zasięga opinii Komitetu Doradczego ds. Porozumień Ograniczających Konkurencję i Pozycji Dominującej:

a) w sprawie rozporządzenia wydawanego na podstawie art. 1 przed opublikowaniem projektu rozporządzenia i przed przyjęciem rozporządzenia;

b) w sprawie rozporządzenia wydawanego na podstawie art. 1a przed opublikowaniem projektu rozporządzenia, jeżeli wnosi o to Państwo Członkowskie i przed przyjęciem rozporządzenia".

4. W art. 7 dotychczasowy ustęp staje się ust. 1 i dodaje się ust. 2 w brzmieniu:

"2. Jeżeli w jakimkolwiek konkretnym przypadku, porozumienia lub praktyki uzgodnione — do których ma zastosowanie rozporządzenie przyjęte zgodnie z art. 1 — mają pewne skutki, które są niezgodne z warunkami ustanowionymi w art. 81 ust. 3 Traktatu, na terytorium Państwa Członkowskiego lub na części jego terytorium, które posiada wszystkie cechy charakterystyczne rynku odrębnego, właściwe władze Państwa Członkowskiego mogą z własnej inicjatywy albo na wniosek Komisji lub osób fizycznych albo prawnych mających uzasadniony interes, pozbawić przywileju stosowania takiego rozporządzenia".

Artykuł 2

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Sporządzono w Luksemburgu, dnia 10 czerwca 1999 r.

W imieniu Rady

K.-H. Funke

Przewodniczący

[1] Nota redakcyjna: Tytuł rozporządzenia nr 19/65/EWG został zmieniony, aby uwzględnić zmianę numeracji artykułów Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, zgodnie z art. 12 Traktatu z Amsterdamu; pierwotne odniesienie było do art. 85 ust. 3 Traktatu.

[2] Dz.U. C 365 z 26.11.1998, str. 27.

[3] Opinia wydana dnia 15 kwietnia 1999 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym).

[4] Dz.U. C 116 z 28.4.1999.

[5] Dz.U. 36 z 6.3.1965, str. 533/65. Rozporządzenie ostatnio zmienione Aktem Przystąpienia z 1994 r.

[6] Dz.U. 13 z 21.2.1962, str. 204/62. Rozporządzenie ostatnio zmienione Aktem Przystąpienia z 1994 r.

[7] Dz.U. L 173 z 30.6.1983, str. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1582/97 (Dz.U. L 214 z 6.8.1997, str. 27).

[8] Dz.U. L 173 z 30.6.1983, str. 5. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1582/97.

[9] Dz.U. L 359 z 28.12.1988, str. 46. Rozporządzenie ostatnio zmienione Aktem Przystąpienia z 1994 r.

--------------------------------------------------