Dyrektywa Rady

z dnia 26 lutego 1973 r.

w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do analizy ilościowej mieszanek trójskładnikowych włókien przędnych

(73/44/EWG)

RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, w szczególności jego art. 100,

uwzględniając wniosek Komisji,

a także mając na uwadze, co następuje:

dyrektywa Rady 71/307/EWG z dnia 26 lipca 1971 r [1] w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących nazewnictwa wyrobów włókienniczych ustanawia przepisy odnoszące się do etykietowania opartego na składzie włókien w produktach włókienniczych;

przy urzędowej kontroli przeprowadzanej w Państwach Członkowskich należy wykorzystywać jednolite metody mające na celu określenie składu włókien w produktach włókienniczych, zarówno w odniesieniu do wstępnego przygotowania próbki, jak też pod względem analizy ilościowej;

art. 13 wymienionej dyrektywy Rady przewiduje, że odrębne dyrektywy określą metody pobierania próbek i przeprowadzania ich analizy, które mają być stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich przy określaniu składu włókien wchodzących w skład produktów; w tych warunkach Rada przyjęła, dyrektywą z dnia 17 lipca 1972 r. [2] w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do niektórych metod analizy ilościowej dwuskładnikowych mieszanek włókien przędnych, przepisy dotyczące przygotowywania niewielkich próbek i modeli wzorcowych do przeprowadzania analiz, które stosuje się w odniesieniu do mieszanek trójskładnikowych włókien przędnych;

przedmiotem niniejszej dyrektywy jest ustanowienie przepisów dotyczących analizy ilościowej mieszanek trójskładnikowych włókien przędnych;

szczególne metody odnoszące się do analizy niektórych dwuskładnikowych mieszanek opisane zostały szczegółowo w dyrektywie z dnia 17 lipca 1972 r.; zdobyte doświadczenie nie pozwala na określenie jednego sposobu postępowania; w celu selektywnego rozpuszczania składników należy zaproponować wprowadzenie większej liczby możliwości;

jednakże należy opracować ogólne zasady dla analizy wszystkich mieszanek trójskładnikowych; zasady te powinny opisywać różne metody, które mogą być właściwie stosowane, oraz dla każdej metody sposoby przeprowadzania procentowych obliczeń w odniesieniu do zawartości poszczególnych składników;

techniczne specyfikacje muszą zostać jak najszybciej dostosowane w związku z postępem technicznym; w tym celu należy stosować procedurę ustanowioną w art. 6 dyrektywy z dnia 17 lipca 1972 r.,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł 1

Niniejsza dyrektywa dotyczy analizy ilościowej mieszanek trójskładnikowych włókien przędnych z zastosowaniem ręcznych lub chemicznych metod oddzielania włókien lub obydwu metod razem.

Artykuł 2

W odniesieniu do przygotowania niewielkich próbek i modeli wzorcowych do przeprowadzania analiz stosuje się przepisy zawarte w załączniku I do dyrektywy Rady z dnia 17 lipca 1972 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących niektórych metod analizy ilościowej dwuskładnikowych mieszanek włókien przędnych.

Artykuł 3

Państwa Członkowskie podejmują wszelkie niezbędne kroki, aby przepisy określone – zarówno z załączniku I do niniejszej dyrektywy, jak też w załączniku I do dyrektywy określonej w art. 2 – były stosowane w czasie urzędowej kontroli w celu określenia składu produktu włókienniczego, składającego się z trójskładnikowej mieszanki włókien przędnych, wprowadzanego do obrotu zgodnie z dyrektywą Rady z dnia 26 lipca 1971 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczącego nazewnictwa produktów włókienniczych.

Artykuł 4

Laboratorium odpowiedzialne za kontrole mieszanek trójskładnikowych podaje w raporcie z przeprowadzonej analizy wszystkie czynniki wymienione w pkt V załącznika I.

Artykuł 5

Zmiany w przepisach załączników I, II i III, konieczne w celu dostosowania do postępu technicznego, przyjmowane są zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 6 dyrektywy z dnia 17 lipca 1972 r.

Artykuł 6

1. Państwa Członkowskie wprowadzają w życie przepisy niezbędne w celu wykonania niniejszej dyrektywy w terminie osiemnastu miesięcy od dnia jej notyfikacji i niezwłocznie powiadamiają o tym Komisję.

2. Państwa Członkowskie przekazują Komisji teksty podstawowych przepisów prawa krajowego, przyjętych w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą.

Artykuł 7

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do Państw Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 24 lutego 1973 r.

W imieniu Rady

Przewodniczący

E. Glinne

[1] Dz.U. L 185 z 16.8.1971, str. 16.

[2] Dz.U. L 173 z 31.7.1972, str. 1.

--------------------------------------------------

ZAŁĄCZNIK I

ANALIZA ILOŚCIOWA MIESZANEK TRÓJSKŁADNIKOWYCH WŁÓKIEN PRZĘDNYCH

ZASADY OGÓLNE

Wprowadzenie

Metody analizy ilościowej mieszanek włókien przędnych opierają się na dwóch sposobach postępowania: ręcznym rozdzielaniu włókien i chemicznym rozdzielaniu włókien.

Metodę rozdzielania ręcznego należy wybrać w każdym przypadku, gdy będzie to możliwe, gdyż zasadą ogólną jest, że daje ona bardziej dokładne wyniki niż metoda chemiczna. Stosuje się ją w odniesieniu do wszystkich materiałów włókienniczych, w których włókna wchodzące w ich skład nie tworzą jednorodnej mieszanki, tak jak np. w przypadku nici składających się z wielu elementów, z których każdy stanowi jeden rodzaj włókna lub tkaniny, w których włókno, które tworzy łańcuch, jest inne niż włókno tworzące wątek, lub dzianiny bez oczek, w skład których wchodzi różnego rodzaju przędza.

Metoda ilościowej analizy chemicznej mieszanki włókien przędnych opiera się w zasadzie na selektywnej rozpuszczalności poszczególnych składników mieszanki. Występują cztery warianty tej metody:

1. Analizę przeprowadza się na dwóch różnych wzorcach analitycznych, rozpuszczając składnik (a) pierwszego wzorca analitycznego oraz drugi składnik (b) drugiego wzorca analitycznego. Nierozpuszczalne pozostałości każdego wzorca są ważone i z utraconego ciężaru oblicza się zawartość (w %) każdego z dwóch rozpuszczalnych składników. Zawartość (w %) trzeciego składnika (c) stanowi różnica.

2. Analizę przeprowadza się na dwóch różnych wzorcach analitycznych, rozpuszczając składnik (a) pierwszego wzorca analitycznego i dwa składniki (a) i (b) drugiego wzorca analitycznego. Nierozpuszczalne pozostałości każdego wzorca są ważone i z utraconego ciężaru oblicza się zawartość (w %) każdego z dwóch rozpuszczalnych składników. Zawartość (w %) trzeciego składnika (c) stanowi różnica.

3. Analizę przeprowadza się na dwóch różnych wzorcach analitycznych, rozpuszczając dwa składniki (a) i (b) pierwszego wzorca analitycznego i dwa składniki (b) i (c) drugiego wzorca analitycznego. Nierozpuszczalne pozostałości każdego wzorca odpowiadają odpowiednio zawartości składników (c) i (a). Zawartość (w %) trzeciego składnika (b) stanowi różnica.

4. Analizę przeprowadza się na jednym wzorcu analitycznym. Po rozpuszczeniu jednego ze składników nierozpuszczalne resztki pochodzące z dwóch pozostałych włókien są ważone i z utraconego ciężaru oblicza się zawartość rozpuszczalnego składnika (w %). Resztki jednego z dwóch włókien eliminuje się, rozpuszczając je. Nierozpuszczalny składnik jest ważony i z utraconego ciężaru oblicza się zawartość (w %) drugiego rozpuszczalnego składnika.

W przypadku gdy możliwy jest wybór, zaleca się wykorzystanie jednego z trzech pierwszych wariantów.

Ekspert odpowiedzialny za analizę musi wybrać, w przypadku analizy chemicznej, metodę przewidującą użycie rozpuszczalników, które rozpuszczają tylko właściwe włókno lub włókna, pozostawiając nierozpuszczone pozostałe włókno lub włókna.

Jako przykład w załączniku III umieszczona jest tabela zawierająca pewną liczbę mieszanek trójskładnikowych, jak również metody analizy mieszanek dwuskładnikowych, które mogą być w zasadzie wykorzystywane do przeprowadzania analiz mieszanek trójskładnikowych.

Aby ograniczyć do minimum możliwość wystąpienia błędu, we wszystkich przypadkach gdy jest to możliwe, zaleca się przeprowadzenie analizy chemicznej. Analizę tę należy wykonać z zastosowaniem przynajmniej dwóch z czterech wariantów, o których mowa powyżej.

Mieszanki włókien wykorzystywane podczas przetwarzania i w mniejszym stopniu te, które wchodzą w skład gotowych materiałów włókienniczych, zawierają czasami substancje pozbawione włókien, takie jak tłuszcze, wosk lub środki pomocnicze bądź substancje rozpuszczalne w wodzie, które mogą być substancjami naturalnymi, lub które zostały dodane w celu ułatwienia przetwarzania. Przed przystąpieniem do analizy należy usunąć substancje niewłókniste. Z tego względu opisana została również metoda wstępnego przygotowania, która pozwala w większości przypadków wyeliminować oleje, tłuszcze, woski i substancje rozpuszczalne w wodzie.

Oprócz tego materiały włókiennicze mogą zawierać żywice lub innego rodzaju substancje dodane w celu nadania im szczególnych właściwości. Tego rodzaju substancje, włączając w to w niektórych wyjątkowych wypadkach barwniki, mogą modyfikować działanie odczynnika na składniki rozpuszczalne i ponadto zostać częściowo lub całkowicie wyeliminowane przez te odczynniki. Dodane substancje mogą więc doprowadzić do wystąpienia błędów i przed przeprowadzeniem analizy próbek należy je usunąć. W przypadku gdy ich usunięcie jest niemożliwe, nie można już stosować metod ilościowej analizy chemicznej opisanych w załączniku III.

Barwnik obecny w barwionych włóknach uważany jest za integralną część włókna i nie usuwa się go.

Analizy przeprowadza się na podstawie ciężaru w stanie suchym, określanego z zastosowaniem odpowiedniej metody.

Wyniki wyrażane są poprzez zastosowanie względem masy każdego włókna w stanie suchym, stopy odzysku wymienionej w załączniku II do dyrektywy Rady w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do nazewnictwa produktów włókienniczych.

Przed przystąpieniem do analizy należy zidentyfikować włókna występujące w mieszaninie. W niektórych metodach chemicznych nierozpuszczalna część składników mieszanki może zostać częściowo rozpuszczona poprzez użycie odczynników używanych do rozpuszczania składników rozpuszczalnych. Za każdym razem gdy będzie to możliwe, wybrać należy odczynniki o słabym działaniu lub wcale niedziałające na nierozpuszczalne włókna. Jeżeli wiemy, że podczas przeprowadzania analizy następuje ubytek masy, należy wprowadzić odpowiednią korektę wyników. W tym celu podawane są odpowiednie współczynniki korekcyjne. Współczynniki te zostały określone w różnych laboratoriach poprzez poddanie działaniu odpowiedniego odczynnika, wymienionego w opisie metody analitycznej, oczyszczonych w trakcie wstępnego przygotowania włókien. Współczynniki te znajdują zastosowanie jedynie do zwykłych włókien, natomiast jeżeli przed lub w trakcie przygotowania włókna uległy rozkładowi, wykorzystuje się inne współczynniki korekcyjne. W przypadku gdy można skorzystać z czwartego wariantu metody analitycznej, w którym to przypadku włókno przędne poddaje się kolejno działaniu dwóch różnych rozpuszczalników, należy stosować wskaźniki korekcyjne uwzględniające ewentualną utratę masy włókna, która nastąpiła podczas obu zabiegów. Analizę należy przeprowadzić przynajmniej dwukrotnie. Dotyczy to zarówno metody rozdzielania ręcznego, jak rozdziału chemicznego.

I. ZASADY OGÓLNE DOTYCZĄCE METOD PRZEPROWADZANIA ILOŚCIOWEJ ANALIZY TRÓJSKŁADNIKOWYCH MIESZANEK WŁÓKIEN PRZĘDNYCH

Informacje odnoszące się do wszystkich metod, które stosuje się w celu przeprowadzenia ilościowej analizy trójskładnikowych mieszanek włókien przędnych.

I.1. Zakres stosowania

W zakresie stosowania każdej metody analizy mieszanek dwuskładnikowych podano informację, w przypadku jakich włókien można stosować tę metodę. (Patrz załącznik II do dyrektywy dotyczącej niektórych metod analizy ilościowej dwuskładnikowych mieszanek włókien przędnych).

I.2. Zasada

Po zidentyfikowaniu składników mieszanki na początku poprzez zastosowanie odpowiednich zabiegów wstępnych usuwa się materiały niewłókniste, a następnie stosuje się jeden z czterech wariantów metody wybiórczego rozpuszczania składników opisanych we wprowadzeniu. O ile nie powoduje to trudności natury technicznej, zaleca się rozpuszczenie włókien występujących w największej proporcji, tak aby na końcu otrzymać pozostałości włókna, którego zawartość jest najmniejsza.

I.3. Sprzęt i odczynniki

I.3.1. Sprzęt

I.3.1.1. Tygle filtracyjne i naczynko wagowe pozwalające na umieszczenie tygli lub innych przyrządów, których użycie umożliwi otrzymanie identycznych wyników.

I.3.1.2. Kolba próżniowa

I.3.1.3. Eksykator zawierający zabarwiony indykatorem żel krzemionkowy.

I.3.1.4. Suszarka powietrzna do suszenia wzorców w temperaturze 105 ± 3 °C.

I.3.1.5. Waga analityczna o czułości 0,0002 g.

I.3.1.6. Urządzenie ekstrakcyjne Soxhleta lub urządzenie pozwalające na uzyskanie identycznych wyników.

I.3.2. Odczynniki

I.3.2.1. Redystylowany eter naftowy o temperaturze wrzenia 40–60 °C.

I.3.2.2. Inne odczynniki wymienione są we właściwych częściach opisu metody. Wszystkie wykorzystywane odczynniki muszą być odczynnikami chemicznie czystymi.

I.3.2.3. Woda destylowana lub zdejonizowana.

I.4. Atmosfera otoczenia i analizy

Jeżeli określa się zawartość suchej masy, nie trzeba utrzymywać wzorców ani przeprowadzać analiz w klimatyzowanej atmosferze.

I.5. Próbki badań laboratoryjnych

Wybrać próbkę badań laboratoryjnych reprezentacyjną dla całości próbki laboratoryjnej i wystarczającą, aby dostarczyć co najmniej 1 g każdego potrzebnego wzorca analitycznego.

I.6. Wstępne przygotowanie próbki badań laboratoryjnych

W przypadku obecności elementu, który nie jest potrzebny do obliczania zawartości (w %) (patrz art. 12 ust. 2 lit. d) dyrektywy w sprawie nazewnictwa produktów włókienniczych), element ten zostaje usunięty z zastosowaniem odpowiedniej metody, która nie ma wpływu na żaden ze składników włóknistych.

W tym celu substancje niewłókniste dające się ekstrahować poprzez użycie eteru naftowego i wody usuwa się, umieszczając zredukowaną, wysuszoną powietrzem próbkę w aparacie Soxhleta w lekkim eterze naftowym na okres godziny przy minimalnej liczbie 6 cyklów na godzinę. Odparować z próbki lekką naftę, następnie próbka ta zostanie bezpośrednio odseparowana w wyniku godzinnego moczenia w wodzie o temperaturze otoczenia i dalej godzinnego moczenia w wodzie o temperaturze 65 ± 5 ° C. Od czasu do czasu wodę należy wstrząsnąć. Stosunek objętości próbki do wody wynosi 1:100. Usunąć z próbki nadmiar wody, wyciskając ją, odlewając lub odwirowując, a następnie wysuszyć próbkę powietrzem.

W przypadku gdy substancji niewłóknistych nie można ekstrahować za pomocą eteru naftowego i wody, w celu ich usunięcia należy zastąpić opisaną wyżej metodę, w której wykorzystywana jest woda, inną odpowiednią metodą, która nie spowoduje istotnych zmian żadnego ze składników włóknistych. Jednakże w przypadku niektórych naturalnych surowych włókien pochodzenia roślinnego (np. juta, włókna kokosowe) należy zwrócić uwagę na fakt, że normalne wstępne przygotowanie z użyciem eteru naftowego i wody nie eliminuje wszystkich niewłóknistych substancji naturalnych. Mimo to nie ma miejsca na dodatkowe wstępne zabiegi przygotowujące, pod warunkiem że próbka nie zawiera apretur nierozpuszczalnych w eterze naftowym i w wodzie.

W raportach z przeprowadzonych analiz należy szczegółowo opisać stosowane metody wstępnego przygotowania włókien.

I.7. Przeprowadzanie analizy

I.7.1. Instrukcje ogólne

I.7.1.1. Suszenie

Wszystkie zabiegi związane z suszeniem należy przeprowadzać w okresie niekrótszym od 4 godzin i nie dłuższym od 16 godzin, w temperaturze 105 °C (± 3 °C), w suszarni z zapewnionym przepływem powietrza, której drzwi zostaną na czas suszenia zamknięte. Jeżeli suszenie trwa mniej niż 14 godzin, należy sprawdzić, czy w jego wyniku otrzymano stałą masę. Suszenie można uznać za zakończone, jeżeli po ponownym 60-minutowym suszeniu odchylenie masy jest niższe niż 0,05 %.

Nie należy manipulować tyglami filtracyjnymi i naczynkami wagowymi, pobierać w trakcie suszenia próbek lub pozostałości gołymi rękami, unikać chłodzenia i ważenia.

Wysuszyć wzorce w naczynku wagowym, którego wieko powinno znajdować się w pobliżu. Po wysuszeniu zamknąć naczynie wagowe i szybko przenieść do eksykatora.

Wysuszyć tygiel filtracyjny w naczynku wagowym, którego wieko powinno znajdować się w pobliżu, w suszarni. Po wysuszeniu, zamknąć naczynie wagowe i szybko przenieć do eksykatora.

W przypadku gdy używa się innego sprzętu niż tygiel filtracyjny, suszenie przeprowadza się w suszarni tak, aby możliwe stało się określenie masy włókien w stanie suchym bez ubytków.

I.7.1.2. Chłodzenie

Wszystkie zabiegi związane z chłodzeniem przeprowadzać w umieszczonym obok wagi eksykatorze przez okres czasu pozwalający na całkowite ochłodzenie naczynia wagowego i w każdym wypadku nie krótszym niż 2 godziny.

I.7.1.3. Ważenie

Po ochłodzeniu w ciągu dwóch minut po wyjęciu z eksykatora naczynie wagowe należy zważyć. Zabieg ten należy przeprowadzić z dokładnością do 0,0002 g.

I.7.2. Sposób postępowania

Ze wstępnie przygotowanej próbki pobrać wzorce ważące co najmniej 1 g. Przędza lub tkanina zostaje pocięta na części o długości ok. 10 mm, które należy, na tyle na ile jest to możliwe, oddzielić od siebie. Wzorce wysuszyć w naczynku wagowym, ochłodzić w eksykatorze i zważyć. Przenieść wzorce do szklanych pojemników, o których mowa w odpowiedniej części opisującej stosowaną we Wspólnocie metodę, bezpośrednio po tym ponownie zważyć naczynka wagowe i obliczyć bezwodną masę wzorców. Masa ta stanowi różnicę. Analizę należy uzupełnić przeprowadzeniem zabiegów, które są opisane w części dotyczącej stosowanej metody. Po zważeniu zbadać pod mikroskopem resztki, aby sprawdzić, czy w trakcie przeprowadzonych zabiegów włókna rozpuszczalne zostały w całości usunięte.

I.8. Obliczanie i przedstawianie wyników

Masa każdego ze składników wyrażana jest w procentach całkowitej masy włókien obecnych w mieszance. Wyniki oblicza się na podstawie masy czystych włókien w stanie suchym, w stosunku do których zastosowano z jednej strony umowną stopę odzysku, a z drugiej strony, wskaźniki korekcyjne potrzebne w celu uwzględnienia ubytku materiału w trakcie wstępnych zabiegów przygotowawczych i analizy.

I.8.1. Obliczanie zawartości (w %) masy czystych włókien w stanie suchym, bez uwzględnienia utraty masy włókien podczas wstępnego przygotowania.

I.8.1.1. – WARIANT 1 –

W przypadku gdy jeden ze składników mieszanki jest eliminowany z jednego ze wzorców, a drugi składnik z drugiego wzorca, stosuje się następujące wzory:

P

% =

d

d

d

r

m

r

m

1 -

d

d

× 100

P

% =

d

d

d

r

m

r

m

1 -

d

d

× 100

P

% = 100 -

P1% + P2%

P1 % stanowi zawartość procentową pierwszego suchego i czystego składnika (składnika w pierwszym wzorcu rozpuszczonego z użyciem pierwszego odczynnika);

P2 % stanowi zawartość procentową drugiego suchego i czystego składnika (składnika w drugim wzorcu rozpuszczonego z użyciem drugiego odczynnika);

P3 % stanowi zawartość procentową trzeciego suchego i czystego składnika (składnika nierozpuszczonego w żadnym z obydwu wzorców);

m1 stanowi masę pierwszego wzorca w stanie suchym po wstępnym przygotowaniu;

m2 stanowi masę drugiego wzorca w stanie suchym po wstępnym przygotowaniu;

r1 stanowi masę suchych pozostałości po wyeliminowaniu z drugiego wzorca drugiego składnika z wykorzystaniem pierwszego odczynnika;

r2 stanowi masę suchych pozostałości po wyeliminowaniu z drugiego wzorca drugiego składnika z wykorzystaniem drugiego odczynnika;

d1 stanowi współczynnik korekcyjny, który uwzględnia ubytek masy, w wyniku użycia pierwszego odczynnika, drugiego składnika nierozpuszczonego w pierwszym wzorcu [1];

d2 stanowi współczynnik korekcyjny, który uwzględnia ubytek masy, w wyniku użycia drugiego odczynnika, pierwszego składnika nierozpuszczonego w drugim wzorcu [2];

d3 stanowi współczynnik korekcyjny, który uwzględnia ubytek masy, w wyniku użycia drugiego odczynnika, trzeciego składnika nierozpuszczonego w drugim wzorcu [3];

d4 stanowi współczynnik korekcyjny, który uwzględnia ubytek masy, w wyniku użycia drugiego odczynnika, trzeciego składnika nierozpuszczonego w drugim wzorcu [4].

I.8.1.2. – WARIANT 2 –

W przypadku gdy eliminuje się składnik (a) pierwszego wzorca analitycznego z wykorzystaniem w charakterze pozostałości dwóch innych składników (b + c), oraz dwóch składników (a + b) drugiego wzorca analitycznego, z wykorzystaniem w charakterze pozostałości trzeciego składnika (c), stosuje się następujące wzory:

P

% = 100 -

P2% + P3%

P

% = 100 ×

d

r

m

-

d

d

× P

%

P

% =

d

r

m

× 100

P1 % stanowi zawartość procentową pierwszego suchego i czystego składnika (składnika pierwszego wzorca rozpuszczalnego z użyciem pierwszego odczynnika);

P2 % stanowi zawartość procentową drugiego suchego i czystego składnika (składnika rozpuszczonego w tym samym czasie co pierwszy składnik drugiego wzorca z użyciem pierwszego odczynnika);

P3 % stanowi zawartość procentową trzeciego suchego i czystego składnika (składnika nierozpuszczonego w żadnym z obydwu wzorców);

m1 stanowi masę pierwszego wzorca w stanie suchym po wstępnym przygotowaniu;

m2 stanowi masę drugiego wzorca w stanie suchym po wstępnym przygotowaniu;

r1 stanowi masę suchych pozostałości po wyeliminowaniu pierwszego składnika pierwszego wzorca z wykorzystaniem pierwszego odczynnika;

r2 stanowi masę suchych pozostałości po wyeliminowaniu pierwszego i drugiego składnika drugiego wzorca z wykorzystaniem drugiego odczynnika;

d1 stanowi współczynnik korekcyjny, który uwzględnia ubytek masy, w wyniku użycia pierwszego odczynnika, drugiego składnika nierozpuszczonego w pierwszym wzorcu [5];

d2 stanowi współczynnik korekcyjny, który uwzględnia ubytek masy, w wyniku użycia pierwszego odczynnika, trzeciego składnika nierozpuszczonego w pierwszym wzorcu [6];

d4 stanowi współczynnik korekcyjny, który uwzględnia ubytek masy, w wyniku użycia drugiego odczynnika, trzeciego składnika nierozpuszczonego w drugim wzorcu [7].

I.8.1.3. – WARIANT 3 –

W przypadku gdy usuwa się dwa składniki (a + b) pierwszego wzorca analitycznego, z wykorzystaniem w charakterze pozostałości trzeciego składnika (c), a następnie dwóch składników (b + c) drugiego wzorca analitycznego, z wykorzystaniem w charakterze pozostałości pierwszego składnika, stosuje się następujące wzory:

P

% =

d

r

m

× 100

P

% = 100 -

P

% + P

%

P

% =

d

r

m

× 100

P1 % stanowi zawartość procentową pierwszego suchego i czystego składnika (składnika w pierwszym wzorcu rozpuszczonego z użyciem pierwszego odczynnika);

P2 % stanowi zawartość procentową drugiego suchego i czystego składnika (składnika rozpuszczonego w pierwszym odczynniku i drugim wzorcu z użyciem drugiego odczynnika);

P3 % stanowi zawartość procentową trzeciego suchego i czystego składnika (składnika nierozpuszczonego w drugim wzorcu z użyciem drugiego odczynnika);

m1 stanowi masę pierwszego wzorca w stanie suchym po wstępnym przygotowaniu;

m2 stanowi masę drugiego wzorca w stanie suchym po wstępnym przygotowaniu,

r1 stanowi masę suchych pozostałości po wyeliminowaniu pierwszego i drugiego składnika pierwszego wzorca z wykorzystaniem pierwszego odczynnika;

r2 stanowi masę suchych pozostałości po wyeliminowaniu drugiego i trzeciego składnika drugiego wzorca z wykorzystaniem drugiego odczynnika;

d2 stanowi współczynnik korekcyjny, który uwzględnia ubytek masy, w wyniku użycia pierwszego odczynnika, trzeciego składnika nierozpuszczonego w pierwszym wzorcu [8];

d3 stanowi współczynnik korekcyjny, który uwzględnia ubytek masy, w wyniku użycia drugiego odczynnika, pierwszego składnika nierozpuszczonego w drugim wzorcu [9].

I.8.1.4. – WARIANT 4 –

W przypadku gdy z tego samego wzorca usuwa się kolejno dwa składniki mieszanki, stosuje się następujące wzory:

P1% = 100 -

P2% + P3%

P

% =

× 100 -

× P

%

P

% =

d

r

× 100

P1 % stanowi zawartość procentową pierwszego suchego i czystego składnika (pierwszego składnika rozpuszczalnego);

P2 % stanowi zawartość procentową drugiego suchego i czystego składnika (drugiego składnika rozpuszczalnego);

P3 % stanowi zawartość procentową trzeciego suchego i czystego składnika (składnika rozpuszczalnego);

m stanowi masę wzorca w stanie suchym po wstępnym przygotowaniu;

r1 stanowi masę suchych pozostałości po wyeliminowaniu pierwszego i drugiego składnika pierwszego wzorca z wykorzystaniem pierwszego odczynnika;

r2 stanowi masę suchych pozostałości po wyeliminowaniu pierwszego i drugiego składnika pierwszego wzorca z wykorzystaniem pierwszego i drugiego odczynnika;

d1 stanowi współczynnik korekcyjny, który uwzględnia ubytek masy drugiego składnika w pierwszym odczynniku [10];

d2 stanowi współczynnik korekcyjny, który uwzględnia ubytek masy trzeciego składnika w pierwszym odczynniku [11];

d3 stanowi współczynnik korekcyjny, który uwzględnia ubytek masy drugiego składnika w pierwszym i drugim odczynniku [12].

I.8.2. Obliczanie zawartości każdego ze składników po zastosowaniu umownej stopy odzysku i ewentualnych współczynników korekcyjnych uwzględniających ubytek masy, jaki nastąpił w trakcie wstępnego przygotowania:

Mamy:

A = 1 +

a

+ b

B = 1 +

a

+ b

C = 1 +

a

+ b

3100

więc:

P

% =

P

A

P

A + P

B + P

C

× 100

P

% =

P

B

P

A + P

B + P

C

x 100

P

% =

P

C

P

A + P

B + P

C

x 100

P1A % stanowi zawartość procentową pierwszego suchego i czystego składnika, włączając w to wilgotność i ubytek masy, przy wstępnym przygotowaniu;

P2A % stanowi zawartość procentową pierwszego suchego i czystego składnika, włączając w to wilgotność i ubytek masy, który nastąpił przy wstępnym przygotowaniu;

P3A % stanowi zawartość procentową trzeciego suchego i czystego składnika, włączając w to wilgotność i ubytek masy, który nastąpił przy wstępnym przygotowaniu;

P1 stanowi zawartość procentową pierwszego suchego i czystego składnika otrzymaną w wyniku obliczeń z zastosowaniem jednego ze wzorów podanych w ppkt 1.8.1.;

P2 stanowi zawartość procentową drugiego suchego i czystego składnika otrzymaną w wyniku obliczeń z zastosowaniem jednego ze wzorów podanych w ppkt 1.8.1.;

P3 stanowi zawartość procentową trzeciego suchego i czystego składnika otrzymaną w wyniku obliczeń z zastosowaniem jednego ze wzorów podanych w ppkt 1.8.1.;

a1 poziom umownej stopy odzysku pierwszego składnika;

a2 poziom umownej stopy odzysku drugiego składnika;

a3 poziom umownej stopy odzysku trzeciego składnika;

b1 utracona w trakcie wstępnego przygotowania masa (w %) pierwszego składnika;

b2 utracona w trakcie wstępnego przygotowania masa (w %) drugiego składnika;

b3 utracona w trakcie wstępnego przygotowania masa (w %) trzeciego składnika.

W przypadku gdy przeprowadza się specjalne przygotowanie wstępne, należy określić wartości b1, b2 i b3, o ile jest to możliwe, poddając każde z wchodzących w skład tkaniny czystych włókien wstępnym zabiegom analitycznym. Za włókna czyste uważa się włókna pozbawione wszelkich materiałów niewłóknistych, z wyjątkiem tych, które zwykle je zawierają (ze względu na ich budowę lub ze względu na stosowaną metodę produkcji) w stanie (surowym, wybielonym), w jakim występują w materiale, który poddawany jest analizie.

W przypadku gdy nie dysponujemy oddzielnymi i czystymi włóknami, które służą do produkcji materiału, który ma zostać poddany analizie, należy przyjąć średnie wartości b1, b2 i b3, otrzymane w wyniku prób przeprowadzonych na włóknach podobnych do włókien wchodzących w skład badanej mieszanki.

Jeżeli włókna zostały w zwyczajowy sposób wstępnie poddane ekstrakcji w eterze naftowym i wodzie, zasadą ogólną jest, że nie można pominąć wartości b1, b2 i b3, z wyjątkiem surowej bawełny, surowego lnu lub surowych włókien konopi, kiedy to przyjmujemy umownie, że ubytek, jaki wystąpił w wyniku zabiegów wstępnych, wynosi 4 % oraz w przypadku polipropylenu, gdy przyjmujemy, iż ubytek wyniósł 1 %.

W przypadku innego rodzaju włókien przyjęto umownie, że w obliczeniach nie będą uwzględniane ubytki powstałe w trakcie wstępnego przygotowania.

I.8.3. Uwaga

Przykłady obliczeń umieszczone są w załączniku II do niniejszej dyrektywy.

II. METODA ANALIZY ILOŚCIOWEJ POLEGAJĄCA NA RĘCZNYM ROZDZIELANIU WŁÓKIEN PRZĘDNYCH

II.1. Zakres stosowania

Metodę stosuje się do włókien przędnych niezależnie od ich rodzaju, pod warunkiem że nie tworzą mieszanki i można je rozdzielić ręcznie.

II.2. Zasada

Po dokonaniu identyfikacji składników włókienniczych w pierwszej kolejności w odpowiedni sposób usuwa się substancje niewłókniste, a następnie ręcznie rozdziela włókna, suszy je i waży w celu obliczenia procentowej zawartości każdego z włókien w mieszance.

II.3. Potrzebne wyposażenie

II.3.1. Naczynko wagowe lub inny przyrząd o identycznym zastosowaniu.

II.3.2 Eksykator zawierający zabarwiony indykatorem żel krzemionkowy.

II.3.3. Suszarka powietrzna do suszenia wzorców w temperaturze 105 ± 3 °C.

II.3.4. Waga analityczna o czułości 0,0002 g.

II.3.5. Urządzenie ekstrakcyjne Soxhleta lub urządzenie pozwalające na uzyskanie identycznych wyników.

II.3.6. Igła.

II.3.7. Torsjometr lub podobne urządzenie.

II.4. Odczynniki

II.4.1. Redystylowany eter naftowy o temperaturze wrzenia 40-60 °C.

II.4.2. Woda destylowana lub woda pozbawiona jonów.

II.5. Atmosfera otoczenia i analizy

Patrz ppkt 1.4.

II.6. Próbki badań laboratoryjnych

Patrz ppkt 1.5.

II.7. Wstępne przygotowanie próbek badań laboratoryjnych

Patrz ppkt 1.6.

II.8. Przeprowadzanie analizy

II.8.1. Analiza przędzy

Ze wstępnie przygotowanej próbki pobrać wzorzec o masie co najmniej 1 g. W przypadku bardzo cienkiej przędzy analizę można przeprowadzać z wykorzystaniem przędzy o minimalnej długości 30 m, niezależnie od tego, jaka jest jej masa.

Pociąć nić na odcinki o odpowiedniej długości i oddzielić poszczególne elementy za pomocą igły i, o ile będzie to konieczne, torsjometru. W ten sposób rozdzielone elementy umieszcza się w wytarowanym i wysuszonym naczynku wagowym w temperaturze 105 ± 3 °C, aż do uzyskania stałej masy, tak jak zostało to opisane w ppkt 1.7.1 i 1.7.2.

II.8.2. Analiza tkaniny

Ze wstępnie przygotowanej próbki pobrać wzorzec o masie co najmniej 1 g niebędący częścią krajki tkaniny, ze starannie przyciętymi niepostrzępionymi brzegami, i tak, aby nitki lub wątek przebiegały w stosunku do nich równolegle lub, w przypadku dzianin, równoległych do rzędów i dzianej przędzy. Rozdzielić różnego rodzaju przędzę, zebrać je w wytarowanym naczynku wagowym i dalej postępować zgodnie z tym, jak wskazano w ppkt II.8.1.

II.9. Obliczanie i przedstawianie wyników

Masa każdego ze składników wyrażana jest w procentach całkowitej masy włókien obecnych w mieszance. Wyniki oblicza się na podstawie masy czystych włókien w stanie suchym, w stosunku do których zastosowano z jednej strony umowną stopę odzysku, a z drugiej strony wskaźniki korekcyjne potrzebne w celu uwzględnienia ubytku materiału w trakcie wstępnych zabiegów przygotowawczych.

II.9.1. Obliczanie zawartości (w %) masy czystych włókien w stanie suchym, bez uwzględnienia utraty masy włókien podczas wstępnego przygotowania:

P

% =

100 m

m

+ m

+ m

=

1+

m

+m

3m1

P

% =

100 m

m

+ m

+ m

=

1 +

m

+ m

3m2

P

% = 100 -

P1% + P2%

P1 % stanowi zawartość procentową pierwszego suchego i czystego składnika;

P2 % stanowi zawartość procentową pierwszego suchego i czystego składnika;

P3 % stanowi zawartość procentową trzeciego suchego i czystego składnika;

m1 jest masą pierwszego suchego i czystego składnika;

m2 jest masą drugiego suchego i czystego składnika;

m3 jest masą trzeciego suchego i czystego składnika.

II.9.2. Obliczanie zawartości każdego ze składników po zastosowaniu umownej stopy odzysku i ewentualnych współczynników korekcyjnych uwzględniających ubytek masy, jaki nastąpił w trakcie wstępnego przygotowania (patrz ppkt 1.8.2).

III. METODA ANALIZY ILOŚCIOWEJ POLEGAJĄCA NA KOMBINOWANYM RĘCZNYM I CHEMICZNYM ROZDZIELANIU MIESZANEK TRÓJSKŁADNIKOWYCH WŁÓKIEN PRZĘDNYCH

Za każdym razem gdy jest to możliwe, rozdziału dokonuje się ręcznie i przed przystąpieniem do ewentualnej analizy chemicznej, której poddany zostanie każdy z rozdzielonych elementów, uwzględnia się proporcje każdego z elementów.

IV. DOKŁADNOŚĆ METODY

Stopień dokładności określony dla każdej metody analizy mieszanek dwuskładnikowych ma związek z odtwarzalnością (patrz załącznik II do dyrektywy dotyczącej niektórych metod analizy ilościowej dwuskładnikowych mieszanek włókien przędnych).

Odtwarzalność i wierność, tzn. zgodność wartości uzyskanych w wyniku doświadczeń przeprowadzonych przez laborantów pracujących w różnych laboratoriach lub różnych okresach czasu, z uzyskaniem przy zastosowaniu takiej samej metody przy badaniu identycznego jednolitego produktu jednostkowych wyników.

Odtwarzalność wyrażana jest granicami ufności wyników dla 95 % poziomu ufności.

Rozumie się przez to odstęp między dwoma wynikami, które we wszystkich analizach przeprowadzonych w różnych laboratoriach przekroczone zostały tylko w 5 przypadkach na 100, przy zwykłym i prawidłowym zastosowaniu metody w badaniu identycznej jednorodnej mieszanki.

W celu określenia stopnia dokładności analizy mieszanki trójskładnikowej wykorzystuje się zwykle wartości wskazane w opisach metod przeprowadzania analiz mieszanek dwuskładnikowych, które zostały użyte do analizy mieszanki trójskładnikowej.

Wiedząc, że dla czterech wariantów metody przeprowadzania ilościowej analizy chemicznej mieszanek trójskładnikowych przewidziano dwa rozwiązania (badanie na dwóch oddzielnych wzorcach w przypadku trzech pierwszych wariantów i na jednym wzorcu w przypadku czwartego) i oznaczając je jako E1 i E2, stopień dokładności obydwu stosowanych metod analizy mieszanek dwuskładnikowych i stopień dokładności wyników dla każdego składnika określony jest w poniższej tabeli:

WariantySkładniki włókniste | | 1 | 2 i 3 | 4 |

a | E1 | E1 | E1 |

b | E2 | E1 + E2 | E1 + E2 |

c | E1 + E2 | E2 | E1 + E2 |

Jeżeli stosuje się wariant czwarty, dokładność pomiaru może być mniejsza od obliczonej w przedstawiony wyżej sposób. Spowodowane jest to możliwością trudnego do oceny oddziaływania pierwszego odczynnika na pozostałości składników b i c.

V. RAPORT Z PRZEPROWADZONEJ ANALIZY

V.1. Podać, który wariant metody analitycznej został wykorzystany, metody, odczynniki i współczynniki korekcyjne.

V.2. Podać szczegółowe informacje dotyczące specjalnych zabiegów wstępnych (Patrz ppkt I.6).

V.3. Podać wyniki jednostkowe, jak również średnią arytmetyczną z dokładnością do jednej dziesiątej.

V.4. Każdorazowo, gdy jest to możliwe, podać stopień dokładności metody w odniesieniu do każdego składnika, obliczoną zgodnie z tabelą umieszczoną w sekcji IV.

[1] Wartości d podane są w częściach odnoszących się do dyrektyw dotyczących różnych metod przeprowadzania analiz mieszanek dwuskładnikowych.

[2] Wartości d podane są w częściach odnoszących się do dyrektyw dotyczących różnych metod przeprowadzania analiz mieszanek dwuskładnikowych.

[3] Wartości d podane są w częściach odnoszących się do dyrektyw dotyczących różnych metod przeprowadzania analiz mieszanek dwuskładnikowych.

[4] Wartości d podane są w częściach odnoszących się do dyrektyw dotyczących różnych metod przeprowadzania analiz mieszanek dwuskładnikowych.

[5] Wartości d podane są w częściach odnoszących się do dyrektyw dotyczących różnych metod przeprowadzania analiz mieszanek dwuskładnikowych.

[6] Wartości d podane są w częściach odnoszących się do dyrektyw dotyczących różnych metod przeprowadzania analiz mieszanek dwuskładnikowych.

[7] Wartości d podane są w częściach odnoszących się do dyrektyw dotyczących różnych metod przeprowadzania analiz mieszanek dwuskładnikowych.

[8] Wartości d podane są w częściach odnoszących się do dyrektyw dotyczących różnych metod przeprowadzania analiz mieszanek dwuskładnikowych.

[9] Wartości d podane są w częściach odnoszących się do dyrektyw dotyczących różnych metod przeprowadzania analiz mieszanek dwuskładnikowych.

[10] Wartości d podane są w częściach odnoszących się do dyrektyw dotyczących różnych metod przeprowadzania analiz mieszanek dwuskładnikowych.

[11] Wartości d podane są w częściach odnoszących się do dyrektyw dotyczących różnych metod przeprowadzania analiz mieszanek dwuskładnikowych.

[12] O ile jest to możliwe, d3 powinno zostać określone wcześniej na podstawie metod doświadczalnych.

--------------------------------------------------

ZAŁĄCZNIK II

PRZYKŁADY OBLICZANIA ZAWARTOŚCI PROCENTOWEJ SKŁADNIKÓW W NIEKTÓRYCH MIESZANKACH TRÓJSKŁADNIKOWYCH Z WYKORZYSTANIEM METOD OPISANYCH W PPKT 1.8.1 ZAŁĄCZNIKA I

Rozpatrujemy następujący przypadek. W wyniku analizy ilościowej okazało się, że w skład mieszanki włókien wchodzą: 1) wełna zgrzebna; 2) poliamid; 3) surowa bawełna.

WARIANT NR 1

Jeżeli stosujemy ten wariant, tzn. posługujemy się dwoma różnymi wzorcami, usuwając jeden ze składników (a = wełna) pierwszego wzorca i drugi składnik (b = poliamid) drugiego wzorca, możemy otrzymać następujące wyniki:

1.Sucha masa pierwszego wzorca po wstępnym przygotowaniu | (m1) | = 1,6000 g |

2.Sucha masa pozostałości po poddaniu działaniu alkalicznego podchlorynu sodowego (poliamid + bawełna) | (r1) | = 1,4166 g |

3.Sucha masa drugiego wzorca po wstępnym przygotowaniu | (m2) | = 1,8000 g |

4.Sucha masa pozostałości po poddaniu działaniu kwasu mrówkowego (wełna + bawełna) | (r2) | = 0,9000 g |

Poddanie działaniu alkalicznego podchlorynu sodowego nie powoduje żadnego ubytku masy poliamidu, natomiast surowa bawełna traci 3 % masy tak, że d1 = 1,0 i d2 = 1,03.

Poddanie działaniu kwasu mrówkowego nie powoduje żadnego ubytku masy wełny i surowej bawełny tak, że d3 i d4 = 1,0.

Jeżeli skorzystamy ze wzoru przedstawionego w ppkt 1.8.1.1 załącznika I, wartości uzyskane w wyniku przeprowadzenia analizy chemicznej i uwzględnienia współczynników korekcyjnych będą następujące:

P

% (wełna) =

1.03

1.0

1.4166

1.6000

0.9000

1.8000

1 -

× 100 = 10.30

P

% (poliamid) =

- 1.0 ×

+

×

1.0

1.0

× 100 = 50.00

P

% (bawełna) = 100 -

= 39.70

Zawartość procentowa poszczególnych suchych i oczyszczonych włókien w mieszance jest następująca:

Wełna | 10,30 % |

Poliamid | 50,00 % |

Bawełna | 39,70 % |

Wartości te należy skorygować, korzystając ze wzorów przedstawionych w ppkt 1.8.2 załącznika I, uwzględniając poziomy umownej stopy odzysku oraz wskaźniki korekcyjne ewentualnych ubytków masy, które nastąpiły w wyniku wstępnego przygotowania.

Zgodnie z tym, co zostało określone w załączniku II do dyrektywy dotyczącej nazewnictwa produktów włókienniczych, umowna stopa odzysku jest następująca: wełna zgrzebna 17,0 %, poliamid 6,25 %, bawełna 8,5 %. Ponadto w wyniku wstępnego przygotowania poprzez poddanie działaniu eteru naftowego i wody nastąpił 4-procentowy ubytek masy surowej bawełny.Otrzymujemy więc:

P

% (wełna) =

10.30 ×

100

10.30 ×

100

+ 50.00 ×

100

+ 39.70 ×

100

× 100 = 10.97

P

% (poliamid) =

50.00 ×

100

× 100 = 48.37

P

% (bawełna) = 100 -

= 40.66

Skład mieszanki jest więc następujący:

Wełna | 48,4 % |

Poliamid | 40,6 % |

Bawełna | 11,0 % |

| 100 % |

WARIANT 4

Rozpatrujemy przypadek mieszanki włókien. W wyniku analizy ilościowej okazało się, że w skład mieszanki włókien wchodzą: wełna zgrzebna, wiskoza, surowa bawełna.

Postępując zgodnie z wariantem 4, tzn. kolejno eliminując dwa składniki mieszanki tego samego wzorca, otrzymujemy następujące wyniki:

1.Sucha masa pierwszego wzorca po wstępnym przygotowaniu | (m1) | = 1,6000 g |

2.Sucha masa pozostałości po poddaniu działaniu alkalicznego podchlorynu sodowego (wiskoza + bawełna) | (r1) | = 1,4166 g |

3.Sucha masa pozostałości po ponownym poddaniu pozostałości r1 działaniu kwasu mrówkowego/chlorku cynku (bawełna) | (r2) | = 0,6630 g |

Poddanie działaniu alkalicznego podchlorynu sodowego nie powoduje żadnego ubytku masy wiskozy, natomiast surowa bawełna traci 3 % masy, tak że d1 = 1,0 i d2 = 1,03.

W wyniku działania kwasu mrówkowego/chlorku cynku masa bawełny zwiększa się o 4 %, tak że d3 = (1,03 × 0,96) = 0,9888, po zaokrągleniu 0,99 (przypomnijmy, że d3 to współczynnik korekcyjny, który uwzględnia odpowiednio ubytek i wzrost masy trzeciego składnika w pierwszym i drugim odczynniku).

Jeżeli skorzystamy ze wzoru przedstawionego w ppkt 1.8.1.4 załącznika I, wartości uzyskane w wyniku przeprowadzenia analizy chemicznej i po wprowadzeniu współczynników korekcyjnych będą następujące:

P

% (wiskoza) =

× 100 -

× 40.98 = 48.75%

P

% (bawełna) =

× 100 = 41.02%

P

% (wełna) = 100 -

= 10.23%

Tak jak w przypadku wariantu 1 wyniki te należy skorygować, korzystając ze wzorów przedstawionych w ppkt 1.8.2 załącznika I.

P

% (wełna) =

10.23 ×

100

10.23 ×

100

+ 48.75 ×

100

+ 41.02 ×

100

× 100 = 10.57%

P

% (wiskoza) =

48.75 ×

100

× 100 = 48.65%

P

% (bawełna) = 100 -

= 40.78%

Skład mieszanki jest więc następujący:

Wiskoza | 48,6 % |

Bawełna | 40,8 % |

Wełna | 10,6 % |

| 100,0 % |

--------------------------------------------------

ZAŁĄCZNIK III

TABELA TYPOWYCH MIESZANEK TRÓJSKŁADNIKOWYCH, KTÓRE MOGĄ BYĆ ANALIZOWANE PRZY UŻYCIU WSPÓLNOTOWYCH METOD ANALIZY MIESZANEK DWUSKŁADNIKOWYCH

(tytułem przykładu)

Nr mieszanki | Włókna składowe | Wariant [1] | Numer wspólnotowej metody dwuskładnikowej i odczynnika |

Pierwszy składnik | Drugi składnik | Trzeci składnik |

1 | wełna lub włosy | wiskoza, cupro lub określone rodzaje modalu | bawełna | 1 i/lub 4 | 2(alkaliczny podchloryn sodowy)i 3(chlorek cynkowy/kwas mrówkowy) |

2 | wełna lub włosy | poliamid 6 lub 6-6 | bawełna, wiskoza, cupro lub modal | 1 i/lub 4 | 2(alkaliczny podchloryn sodowy)i 4(kwas mrówkowy 80 % w/w) |

3 | wełna, włosy lub jedwab | określone chlorofibry | wiskoza, cupro, modal lub bawełna | 1 i/lub 4 | 2(alkaliczny podchloryn sodowy)i 9(dwusiarczek węgla/aceton 55,5/44,5 w/w) |

4 | wełna lub włosy | poliamid 6 lub 6-6 | poliester, polipropylen, akryl lub włókno szklane | 1 i/lub 4 | 2(alkaliczny podchloryn sodowy)i 4(kwas mrówkowy 80 % w/w) |

5 | wełna, włosy lub jedwab | określone chlorofibry | poliester, akryl, poliamid lub włókno szklane | 1 i/lub 4 | 2(alkaliczny podchloryn sodowy)i 9(dwusiarczek węgla/aceton 55-5/44-5 w/w) |

6 | jedwab | wełna lub włosy | poliester | 2 | 11(kwas siarkowy 75 % w/w)i 2(alkaliczny podchloryn sodowy) |

7 | poliamid 6 lub 6-6 | akryl | bawełna, wiskoza, cupro lub modal | 1 i/lub 4 | 4(kwas mrówkowy 80 % w/w)i 8(dimetyloformamid) |

8 | określone chlorofibry | poliamid 6 lub 6-6 | bawełna, wiskoza, cupro lub modal | 1 i/lub 4 | 8(dimetyloformamid)i 4(kwas mrówkowy 80 % w/w)lub 9(dwusiarczek węgla/aceton 55,5/44,5 w/w)i 4(kwas mrówkowy 80 % w/w) |

9 | akryl | poliamid 6 lub 6-6 | poliester | 1 i/lub 4 | 8(dimetyloformamid)i 4(kwas mrówkowy 80 % w/w) |

10 | octan (włókno octanowe) | poliamid 6 lub 6-6 | wiskoza, bawełna, cupro lub modal | 4 | 1(aceton)i 4(kwas mrówkowy 80 % w/w) |

11 | określone chlorofibry | akryl | poliamid | 2 i/lub 4 | 9(dwusiarczek węgla/aceton 55,5/44,5 w/w)i 8(dimetyloformamid) |

12 | określone chlorofibry | poliamid 6 lub 6-6 | akryl | 1 i/lub 4 | 9(dwusiarczek węgla/aceton 55,5/44,5 w/w)i 4(kwas mrówkowy 80 % w/w) |

13 | poliamid 6 lub 6-6 | wiskoza, cupro, modal lub bawełna | poliester | 4 | 4(kwas mrówkowy 80 % w/w)i 7(kwas siarkowy 75 % w/w) |

14 | octan (włókno octanowe) | wiskoza, cupro, modal lub bawełna | poliester | 4 | 1(aceton)i 7(kwas siarkowy 75 % w/w) |

15 | akryl | wiskoza, cupro, modal lub bawełna | poliester | 4 | 8(dimetyloformamid)i 7(kwas siarkowy 75 % w/w) |

16 | octan (włókno octanowe) | wełna, włosy lub jedwab | bawełna, wiskoza, cupro, modal, poliamid, poliester, akryl | 4 | 1(aceton)i 2(alkaliczny podchloryn sodowy) |

17 | trioctan | wełna, włosy lub jedwab | bawełna, wiskoza, cupro, modal, poliamid, poliester, akryl | 4 | 6(dichlorometan)i 2(alkaliczny podchloryn sodowy) |

18 | akryl | wełna, włosy lub jedwab | poliester | 1 i/lub 4 | 8(dimetyloformamid)i 2(alkaliczny podchloryn sodowy) |

19 | akryl | jedwab | wełna lub włosy | 4 | 8(dimetyloformamid)i 1(kwas siarkowy 75 % w/w) |

20 | akryl | wełna, włosy lub jedwab | bawełna, wiskoza, cupro lub modal | 1 i/lub 4 | 8(dimetyloformamid)i 2(alkaliczny podchloryn sodowy) |

21 | wełna, włosy lub jedwab | bawełna, wiskoza, modal, cupro | poliester | 4 | 2(alkaliczny podchloryn sodowy)i 7(kwas siarkowy 75 % w/w) |

22 | wiskoza, cupro lub określone rodzaje madalu | bawełna | poliester | 2 i/lub 4 | 3(chlorek cynkowy/kwas mrówkowy)i 7(kwas siarkowy 75 % w/w) |

23 | akryl | wiskoza, cupro lub określone rodzaje madalu | bawełna | 4 | 8(dimetyloformamid)i 3(chlorek cynku/kwas mrówkowy) |

24 | określone chlorofibry | wiskoza, cupro lub określone rodzaje madalu | bawełna | 1 i/lub 4 | 9(dwusiarczek węgla/aceton 55,5/44,5 w/w)i 3(chlorek cynkowy/kwas mrówkowy)lub 8(dimetylformamid)i 3(chlorek cynkowy/kwas mrówkowy) |

25 | octan | wiskoza, cupro lub określone rodzaje madalu | bawełna | 4 | 1(aceton)i 3(chlorek cynku/kwas mrówkowy) |

26 | trioctan | wiskoza, cupro lub określone rodzaje madalu | bawełna | 4 | 6(dichlorometan)i 3(chlorek cynku/kwas mrówkowy) |

27 | octan | jedwab | wełna lub włosy | 4 | 1(aceton)i 11(kwas siarkowy 75% w/w) |

28 | trioctan | jedwab | wełna lub włosy | 4 | 6(dichlorometan)i 11(kwas siarkowy 75% w/w) |

29 | octan | akryl | bawełna, wiskoza, cupro lub modal | 4 | 1(aceton)i 8(dimetyloformamid) |

30 | trioctan | akryl | bawełna, wiskoza, cupro lub modal | 4 | 6(dichlorometan)i 8(dimetyloformamid) |

31 | trioctan | poliamid 6 lub 6-6 | bawełna, wiskoza, cupro lub modal | 4 | 6(dichlorometan)i 4(kwas mrówkowy 80% w/w) |

32 | trioctan | bawełna, wiskoza, cupro lub modal | poliester | 4 | 6(dichlorometan)i 7(kwas siarkowy 75% w/w) |

33 | octan | poliamid 6 lub 6-6 | Poliester lub akryl | 4 | 1(aceton)i 4(kwas mrówkowy 80% w/w) |

34 | octan | akryl | poliester | 4 | 1(aceton)i 8(dimetyloformamid) |

35 | określone chlorofibry | bawełna, wiskoza, cupro lub modal | poliester | 4 | 8(dimetyloformamid)i 7(kwas siarkowy 75% w/w)lub 9(dwusiarczek węgla/aceton 55-5/44-5 w/w)i 7(kwas siarkowy 75% w/w) |

[1] Jeżeli zostaje użyty wariant 4, najpierw usunąć pierwszy składnik używając pierwszego odczynnika.

--------------------------------------------------