22003A1114(01)



Dziennik Urzędowy L 296 , 14/11/2003 P. 0022 - 0030


Protokół

do Porozumienia madryckiego o międzynarodowej rejestracji znaków, sporządzony w Madrycie, dnia 27 czerwca 1989 roku

Artykuł 1

Członkostwo w Związku Madryckim

Państwa-Strony niniejszego Protokołu (zwane dalej "Umawiającymi się Państwami"), nawet jeżeli nie są stronami Porozumienia madryckiego o międzynarodowej rejestracji znaków, zrewidowanego w Sztokholmie w 1967 roku i zmienionego w 1979 roku (zwanego dalej "Porozumieniem madryckim (sztokholmskim)"), oraz organizacje określone w artykule 14 ustęp 1 litera b), będące Stronami niniejszego Protokołu (zwane dalej "Umawiającymi się Organizacjami"), są członkami tego samego Związku, którego członkami są kraje będące stronami Porozumienia madryckiego (sztokholmskiego). Każde wskazanie w niniejszym Protokole na "Umawiające się Strony" należy rozumieć jako wskazanie zarówno na Umawiające się Państwa, jak i na Umawiające się Organizacje.

Artykuł 2

Zapewnienie ochrony przez rejestrację międzynarodową

1. Jeżeli w urzędzie Umawiającej się Strony dokonane zostało zgłoszenie o rejestrację znaku lub w rejestrze urzędu Umawiającej się Strony został zarejestrowany znak, osoba, na rzecz której zgłoszenie to (zwane dalej "zgłoszeniem podstawowym") lub ta rejestracja (zwana dalej "rejestracją podstawową") zostały dokonane, może, z zastrzeżeniem postanowień niniejszego Protokołu, zapewnić ochronę swojego znaku na terytorium Umawiających się Stron, przez uzyskanie rejestracji tego znaku w rejestrze Biura Międzynarodowego Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (zwanymi dalej odpowiednio "rejestracją międzynarodową", "Rejestrem Międzynarodowym", "Biurem Międzynarodowym" i "Organizacją"), pod warunkiem że:

i) jeżeli w urzędzie Umawiającego się Państwa zostało dokonane zgłoszenie podstawowe lub w takim urzędzie dokonana została rejestracja podstawowa, osoba, na rzecz której zgłoszenie to lub ta rejestracja zostały dokonane, jest podmiotem tego Umawiającego się Państwa lub ma we wspomnianym Umawiającym się Państwie miejsce zamieszkania, lub prowadzi w nim rzeczywiste i poważne przedsiębiorstwo przemysłowe lub handlowe;

ii) jeżeli w urzędzie Umawiającej się Organizacji zostało dokonane zgłoszenie podstawowe lub w takim urzędzie dokonana została rejestracja podstawowa, osoba, na rzecz której to zgłoszenie lub ta rejestracja zostały dokonane, jest podmiotem Państwa będącego członkiem tej Umawiającej się Organizacji lub na terytorium wspomnianej Umawiającej się Organizacji ma miejsce zamieszkania lub prowadzi na nim rzeczywiste i poważne przedsiębiorstwo przemysłowe lub handlowe.

2. Zgłoszenia o rejestrację międzynarodową (zwane dalej "zgłoszeniem międzynarodowym") dokonuje się w Biurze Międzynarodowym za pośrednictwem urzędu, w którym zostało dokonane zgłoszenie podstawowe lub w którym dokonana została rejestracja podstawowa (zwanego dalej "urzędem pochodzenia"), zależnie od przypadku.

3. Każde wskazanie w niniejszym Protokole na "urząd" lub "urząd Umawiającej się Strony" należy rozumieć jako wskazanie na urząd uprawniony do dokonywania rejestracji znaków w imieniu Umawiającej się Strony, a także wskazanie w niniejszym Protokole na "znaki" należy rozumieć jako wskazanie na znaki towarowe i znaki usługowe.

4. W rozumieniu niniejszego Protokołu "terytorium Umawiającej się Strony" oznacza, w przypadku gdy Umawiającą się Stroną jest Państwo – terytorium tego państwa, a w przypadku gdy Umawiającą się Stroną jest organizacja międzyrządowa – terytorium, na którym stosowany jest traktat ustanawiający tę organizację międzyrządową.

Artykuł 3

Zgłoszenie międzynarodowe

1. Każde zgłoszenie międzynarodowe dokonane na podstawie niniejszego Protokołu powinno być przedłożone na formularzu określonym w regulaminie. Urząd pochodzenia poświadcza, że dane figurujące w zgłoszeniu międzynarodowym zgodne są z danymi figurującymi, w chwili poświadczenia, w zgłoszeniu podstawowym lub w rejestracji podstawowej, zależnie od przypadku. Ponadto wspomniany urząd podaje:

i) w przypadku zgłoszenia podstawowego – datę i numer tego zgłoszenia;

ii) w przypadku rejestracji podstawowej – datę i numer tej rejestracji, a także datę i numer zgłoszenia, z którego wynikła rejestracja podstawowa. Urząd pochodzenia wskazuje również datę zgłoszenia międzynarodowego.

2. Zgłaszający musi wskazać towary i usługi, dla jakich zastrzegana jest ochrona znaku, a także, w miarę możliwości, odpowiednią klasę lub klasy według klasyfikacji ustalonej Porozumieniem nicejskim dotyczącym międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług do celów rejestracji znaków. Jeżeli zgłaszający nie dokona takiego wskazania, Biuro Międzynarodowe zaklasyfikuje towary i usługi do odpowiednich klas wspomnianej klasyfikacji. Klasyfikacja wskazana przez zgłaszającego podlega kontroli Biura Międzynarodowego, które dokonuje tej kontroli w porozumieniu z urzędem pochodzenia. W przypadku braku zgody między wspomnianym urzędem a Biurem Międzynarodowym, decydująca jest opinia Biura.

3. Jeżeli zgłaszający zastrzega kolor jako cechę odróżniającą swego znaku, jest on zobowiązany:

i) zaznaczyć ten fakt oraz złożyć, wraz ze swoim zgłoszeniem międzynarodowym, informację wskazującą zastrzegany kolor lub zestawienie kolorów;

ii) załączyć do swego zgłoszenia międzynarodowego kopie wspomnianego znaku w kolorze, które dołączone zostaną do notyfikacji dokonanych przez Biuro Międzynarodowe; liczba tych kopii zostanie ustalona w regulaminie.

4. Biuro Międzynarodowe niezwłocznie rejestruje znaki zgłoszone zgodnie z artykułem 2. Rejestracja międzynarodowa nosi datę przyjęcia zgłoszenia międzynarodowego przez urząd pochodzenia, pod warunkiem że zgłoszenie międzynarodowe wpłynie do Biura Międzynarodowego w terminie dwóch miesięcy od tej daty. Jeżeli w tym terminie zgłoszenie międzynarodowe nie wpłynie, rejestracja międzynarodowa otrzymuje datę, w której wspomniane zgłoszenie międzynarodowe wpłynęło do Biura Międzynarodowego. Biuro Międzynarodowe bezzwłocznie notyfikuje rejestrację międzynarodową zainteresowanym urzędom. Zarejestrowane w Rejestrze Międzynarodowym znaki publikuje się w periodycznym biuletynie wydawanym przez Biuro Międzynarodowe na podstawie danych zawartych w zgłoszeniu międzynarodowym.

5. W celu podania zarejestrowanych w Rejestrze Międzynarodowym znaków do powszechnej wiadomości każdy urząd otrzymuje z Biura Międzynarodowego pewną liczbę egzemplarzy wspomnianego biuletynu bezpłatnie i pewną liczbę egzemplarzy po obniżonej cenie, na warunkach ustalonych przez Zgromadzenie, określone w artykule 10 (zwane dalej "Zgromadzeniem"). Takie podanie do wiadomości będzie uważane do celów wszystkich Umawiających się Stron za wystarczające i żadne inne ogłoszenie nie będzie od uprawnionego z rejestracji międzynarodowej wymagane.

Artykuł 3a

Skutek terytorialny

Ochrona wynikająca z rejestracji międzynarodowej rozciąga się na każdą Umawiającą się Stronę jedynie na wniosek osoby, która dokonuje zgłoszenia międzynarodowego lub której uprawnienie wynika z rejestracji międzynarodowej. Jednakże nie można wystąpić z takim wnioskiem w odniesieniu do Umawiającej się Strony, której urząd jest urzędem pochodzenia.

Artykuł 3b

Wniosek o "rozszerzenie terytorialne"

1. Wniosek o rozszerzenie terytorialne ochrony wynikającej z rejestracji międzynarodowej na Umawiającą się Stronę powinien być w wyraźny sposób wzmiankowany w zgłoszeniu międzynarodowym.

2. Wniosek o rozszerzenie terytorialne może być również złożony po rejestracji międzynarodowej. Każdy taki wniosek powinien być przedłożony na formularzu określonym w regulaminie. Jest on niezwłocznie wpisywany do rejestru przez Biuro Międzynarodowe, które bezzwłocznie powiadamia o takim wpisie zainteresowany urząd lub urzędy. Wpis taki ogłasza się w periodycznym biuletynie Biura Międzynarodowego. Takie rozszerzenie terytorialne staje się skuteczne od daty jego wpisu w Rejestrze Międzynarodowym; traci ono swą ważność wraz z wygaśnięciem rejestracji międzynarodowej, której dotyczy.

Artykuł 4

Skutki rejestracji międzynarodowej

1. a) Od daty rejestracji lub wpisu dokonanych zgodnie z postanowieniami artykułów 3 i 3 ter ochrona znaku w każdej z zainteresowanych Umawiających się Stron jest taka sama, jak gdyby znak ten został złożony bezpośrednio w urzędzie tej Umawiającej się Strony. Jeżeli Biuro Międzynarodowe nie zostało powiadomione o żadnej odmowie na podstawie artykułu 5 ustęp 1 i 2 lub jeżeli podana do wiadomości odmowa została następnie na podstawie wspomnianego artykułu wycofana, ochrona znaku w zainteresowanej Umawiającej się Stronie będzie, od wspomnianej daty, taka sama, jak gdyby znak został zarejestrowany przez urząd tej Umawiającej się Strony.

b) Wskazanie klas towarów i usług przewidziane w artykule 3 nie jest, co do określenia zakresu ochrony znaku, wiążące dla Umawiających się Stron.

2. Każda rejestracja międzynarodowa korzysta z prawa pierwszeństwa przewidzianego artykułem 4 Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej bez potrzeby dopełnienia formalności przewidzianych w sekcji D tego artykułu.

Artykuł 4a

Zastąpienie rejestracji krajowej lub regionalnej rejestracją międzynarodową

1. Jeżeli znak, który jest przedmiotem rejestracji krajowej lub regionalnej w urzędzie Umawiającej się Strony, jest również przedmiotem rejestracji międzynarodowej i jeżeli obie rejestracje dokonane są na rzecz tej samej osoby, uważa się, że rejestracja międzynarodowa zastępuje rejestrację krajową lub regionalną, bez uszczerbku dla wszelkich praw nabytych z mocy tych ostatnich, pod warunkiem że:

i) ochrona wynikająca z rejestracji międzynarodowej rozciąga się na wspomnianą Umawiającą się Stronę na podstawie artykułu 3 ter ustęp 1 lub 2;

ii) wszystkie towary i usługi wymienione w rejestracji krajowej lub regionalnej wymienia się również w rejestracji międzynarodowej w stosunku do wspomnianej Umawiającej się Strony;

iii) takie rozszerzenie staje się skuteczne po dacie rejestracji krajowej lub regionalnej.

2. Urząd określony w ustępie 1 obowiązany jest na wniosek odnotować rejestrację międzynarodową w swoim rejestrze.

Artykuł 5

Odmowa i unieważnienie skutków rejestracji międzynarodowej w odniesieniu do niektórych Umawiających się Stron

1. Tam, gdzie mające zastosowanie ustawodawstwo na to zezwala, urząd Umawiającej się Strony, któremu Biuro Międzynarodowe notyfikowało rozszerzenie na tę Umawiającą się Stronę, na podstawie artykułu 3 ter ustęp 1 lub 2, ochrony wynikającej z rejestracji międzynarodowej, ma prawo oświadczyć w zawiadomieniu o odmowie, że na znak będący przedmiotem takiego rozszerzenia ochrona we wspomnianej Umawiającej się Stronie nie może być udzielona. Podstawą każdej takiej odmowy mogą być tylko powody, które brane byłyby pod uwagę, na podstawie Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej, w przypadku znaku złożonego bezpośrednio w urzędzie, który dokonuje zawiadomienia o odmowie. Jednakże nie można odmówić udzielenia ochrony, nawet częściowo, jedynie z tego powodu, że stosowane ustawodawstwo krajowe zezwalałoby na rejestrację jedynie w ograniczonej liczbie klas lub dla ograniczonej liczby towarów lub usług.

2. a) Każdy urząd, który chce skorzystać z takiego uprawnienia, powiadamia Biuro Międzynarodowe o swojej odmowie, wskazując jednocześnie wszystkie powody odmowy, w terminie przewidzianym przepisami prawa obowiązującego ten urząd, a najpóźniej, z zastrzeżeniem litery b) i c), przed upływem jednego roku od daty, w której Biuro Międzynarodowe przesłało temu urzędowi notyfikację o rozszerzeniu, określoną w ustępie 1.

b) Niezależnie od postanowień litery a) każda Umawiająca się Strona może oświadczyć, że w odniesieniu do rejestracji międzynarodowych dokonanych na podstawie niniejszego Protokołu, termin jednego roku, określony w literze a), zastępuje się terminem 18 miesięcy.

c) Takie oświadczenie może również precyzować, że kiedy odmowa ochrony spowodowana byłaby zgłoszeniem sprzeciwu co do udzielenia ochrony, urząd wspomnianej Umawiającej się Strony może zawiadomić Biuro Międzynarodowe o takiej odmowie po upływie terminu 18 miesięcy. W odniesieniu do danej rejestracji międzynarodowej taki urząd może dokonać zawiadomienia o odmowie ochrony po upływie 18 miesięcy, ale jedynie wtedy gdy:

i) przed upływem terminu 18 miesięcy poinformował on Biuro Międzynarodowe o możliwości zgłoszenia sprzeciwu po upływie terminu 18 miesięcy; oraz

ii) zawiadomienie o odmowie na podstawie zgłoszonego sprzeciwu dokonane zostanie w terminie nie dłuższym niż siedem miesięcy od daty, od której biegnie termin do zgłaszania sprzeciwów; jeżeli termin do zgłaszania sprzeciwów upłynie przed terminem siedmiu miesięcy, zawiadomienie powinno być dokonane w terminie jednego miesiąca od upływu terminu do zgłaszania sprzeciwu.

d) Każde oświadczenie na podstawie litery b) lub c) może być złożone w dokumentach, określonych w artykule 14 ustęp 2, a datą, od której oświadczenie to staje się skuteczne, jest taka sama data, jaką jest data wejścia w życie niniejszego Protokołu w odniesieniu do państwa lub organizacji międzyrządowej, które takie oświadczenie złożyły. Każde takie oświadczenie może być złożone także w terminie późniejszym, w którym to przypadku staje się ono skuteczne trzy miesiące po jego otrzymaniu przez dyrektora generalnego organizacji (zwanego dalej "dyrektorem generalnym") lub w każdej innej późniejszej dacie wskazanej w tym oświadczeniu, w odniesieniu do każdej rejestracji międzynarodowej, której data jest taka sama lub późniejsza od daty, w której oświadczenie staje się skuteczne.

e) Po upływie 10 lat od wejścia niniejszego Protokołu w życie Zgromadzenie przeanalizuje działanie systemu stworzonego postanowieniami liter a)-d). W następstwie tego postanowienia wspomnianych liter będą mogły być zmienione jednomyślną decyzją Zgromadzenia.

3. Biuro Międzynarodowe przekaże bezzwłocznie uprawnionemu z rejestracji międzynarodowej jeden z egzemplarzy zawiadomienia o odmowie. Wspomnianemu uprawnionemu będą przysługiwały takie same środki zaradcze, jak gdyby znak został przez niego złożony bezpośrednio w urzędzie, który dokonał zawiadomienia o odmowie. Jeżeli Biuro Międzynarodowe otrzymało informację na podstawie ustępu 2 litera c) podpunkt i), bezzwłocznie przekazuje wspomnianą informację uprawnionemu z rejestracji międzynarodowej.

4. Powody do odmowy ochrony znaku Biuro Międzynarodowe podaje do wiadomości każdej zainteresowanej stronie, która sobie tego życzy.

5. Każdy urząd, który w odniesieniu do danej rejestracji międzynarodowej nie przekazał do Biura Międzynarodowego zawiadomienia o wstępnej lub ostatecznej odmowie zgodnie z ustępami 1 i 2, traci w odniesieniu do tej rejestracji międzynarodowej uprawnienie przewidziane w ustępie 1.

6. Właściwe organy Umawiającej się Strony nie mogą ogłosić unieważnienia na terytorium tej Umawiającej się Strony skutków rejestracji międzynarodowej bez umożliwienia uprawnionemu z takiej rejestracji międzynarodowej, we właściwym czasie, obrony jego praw. O unieważnieniu zawiadamia się Biuro Międzynarodowe.

Artykuł 5a

Dokumenty dowodzące legalności używania niektórych elementów znaku

Dokumenty dowodzące legalności używania niektórych elementów zawartych w znaku, takich jak herby, tarcze herbowe, portrety, odznaki honorowe, tytuły, nazwy handlowe, nazwiska osób inne niż nazwisko zgłaszającego lub inne podobne napisy, które mogłyby być wymagane przez urzędy Umawiających się Stron, zwolnione są od wszelkiej legalizacji, jak również od wszelkiego poświadczenia innego niż poświadczenie urzędu pochodzenia.

Artykuł 5b

Kopie wpisów w Rejestrze Międzynarodowym; poszukiwanie wcześniejszych rejestracji; wyciągi z Rejestru Międzynarodowego

1. Każdej osobie, która o to wystąpi, Biuro Międzynarodowe wyda, za opłatą ustaloną w regulaminie, kopię wpisów w Rejestrze Międzynarodowym dotyczących określonego znaku.

2. Biuro Międzynarodowe może również podjąć się dokonania, za opłatą, poszukiwań wcześniejszych rejestracji wśród znaków, które są przedmiotem rejestracji międzynarodowych.

3. Wyciągi z Rejestru Międzynarodowego, wymagane w celu ich przedłożenia w jednej z Umawiających się Stron, zwolnione są od jakiejkolwiek legalizacji.

Artykuł 6

Okres ważności rejestracji międzynarodowej; zależność i niezależność rejestracji międzynarodowej

1. Rejestracja znaku w Biurze Międzynarodowym ważna jest przez okres 10 lat, z możliwością jej przedłużenia na warunkach określonych w artykule 7.

2. Z upływem terminu pięciu lat od daty rejestracji międzynarodowej, rejestracja ta staje się niezależna od zgłoszenia podstawowego lub wynikającej z niego rejestracji bądź od rejestracji podstawowej, zależnie od przypadku, z zastrzeżeniem poniższych postanowień.

3. Nie można nadal powoływać się na ochronę wynikającą z rejestracji międzynarodowej, bez względu na to, czy była ona czy też nie była przedmiotem przeniesienia, jeżeli przed upływem pięciu lat od daty rejestracji międzynarodowej zgłoszenie podstawowe lub wynikająca z niego rejestracja bądź rejestracja podstawowa, zależnie od przypadku, zostały wycofane, wygasły, uprawniony zrzekł się ich lub były przedmiotem ostatecznej decyzji o odrzuceniu, odwołaniu, anulowaniu lub unieważnieniu, w odniesieniu do wszystkich lub niektórych towarów i usług wymienionych w rejestracji międzynarodowej. To samo postanowienie stosuje się, kiedy skutkiem:

i) odwołania od decyzji o odmowie uznania skutków zgłoszenia podstawowego;

ii) powództwa o wycofanie zgłoszenia podstawowego lub odwołanie, anulowanie bądź unieważnienie rejestracji wynikającej ze zgłoszenia podstawowego lub rejestracji podstawowej; lub

iii) sprzeciwu co do zgłoszenia podstawowego

jest, po upływie okresu pięciu lat, ostateczna decyzja o odrzuceniu, odwołaniu, anulowaniu lub unieważnieniu bądź nakazująca wycofanie zgłoszenia podstawowego lub wynikającej z niego rejestracji zależnie od przypadku, pod warunkiem że takie odwołanie, powództwo lub sprzeciw wniesione zostały przed upływem wspomnianego okresu. To samo ma również zastosowanie, kiedy po upływie okresu pięciu lat zgłoszenie podstawowe zostaje wycofane lub uprawniony zrzeka się rejestracji wynikającej ze zgłoszenia podstawowego lub rejestracji podstawowej, pod warunkiem że w momencie wycofania lub zrzeczenia się wspomniane zgłoszenie lub rejestracja były przedmiotem jednego z postępowań, określonych w podpunktach i), ii) lub iii), oraz że takie postępowanie rozpoczęło się przed upływem wspomnianego okresu.

4. Urząd pochodzenia powiadamia Biuro Międzynarodowe, zgodnie z zasadami Regulaminu, o faktach i decyzjach odnoszących się do sytuacji przewidzianych w ustępie 3, a Biuro Międzynarodowe, zgodnie z regulaminem, powiadamia zainteresowane strony i dokonuje stosownej publikacji. Kiedy ma to zastosowanie, urząd pochodzenia występuje do Biura Międzynarodowego z wnioskiem o unieważnienie, w stosownym zakresie, rejestracji międzynarodowej, a Biuro Międzynarodowe postępuje zgodnie z wnioskiem.

Artykuł 7

Przedłużenie rejestracji międzynarodowej

1. Każda rejestracja międzynarodowa może być przedłużona na okres 10 lat od upływu poprzedniego okresu przez samo uiszczenie opłaty podstawowej oraz, z zastrzeżeniem artykułu 8 ustęp 7, opłaty dodatkowej i uzupełniającej, przewidzianych w artykule 8 ustęp 2.

2. Przedłużenie nie może pociągać za sobą żadnej zmiany do rejestracji międzynarodowej w jej ostatniej formie.

3. Sześć miesięcy przed upływem okresu ochrony Biuro Międzynarodowe, przesyłając nieoficjalne zawiadomienie, przypomina uprawnionemu z rejestracji międzynarodowej jego przedstawicielowi, jeśli taki jest ustanowiony, dokładną datę upływu tego okresu.

4. Za dopłatą ustaloną w regulaminie przyznaje się dodatkowy termin sześciu miesięcy dla przedłużenia rejestracji międzynarodowej.

Artykuł 8

Opłaty za zgłoszenie międzynarodowe i rejestrację

1. Urząd pochodzenia może ustalić, według swego uznania, i pobierać na swoją rzecz opłatę, której może domagać się od występującego o rejestrację międzynarodową lub od uprawnionego z rejestracji międzynarodowej w związku z dokonaniem zgłoszenia międzynarodowego lub przedłużeniem rejestracji międzynarodowej.

2. Rejestracja znaku w Biurze Międzynarodowym wymaga uprzedniego wniesienia opłaty międzynarodowej, która, z zastrzeżeniem postanowień ustępu 7 litera a), obejmuje:

i) opłatę podstawową;

ii) opłatę dodatkową za każdą klasę klasyfikacji międzynarodowej powyżej trzech, do której wchodzą towary lub usługi, jakich dotyczy znak;

iii) opłatę uzupełniającą za każdy wniosek o rozszerzenie ochrony na podstawie artykułu 3 ter.

3. Jednakże opłata dodatkowa, określona w ustępie 2 podpunkt ii), może być wniesiona, bez uszczerbku dla daty rejestracji międzynarodowej, w okresie ustalonym regulaminem, jeżeli liczba klas towarów lub usług została ustalona lub zakwestionowana przez Biuro Międzynarodowe. Jeżeli z upływem wspomnianego okresu opłata dodatkowa nie zostanie wniesiona lub wykaz towarów lub usług nie zostanie ograniczony przez zgłaszającego do wymaganego zakresu, zgłoszenie międzynarodowe uznaje się za zaniechane.

4. Roczny dochód z różnych wpływów pochodzących z rejestracji międzynarodowej, z wyjątkiem wpływów pochodzących z opłat wspomnianych w ustępie 2 podpunkty ii) i iii), dzielony jest w równych częściach między Umawiające się Strony przez Biuro Międzynarodowe, po potrąceniu wydatków i kosztów niezbędnych dla stosowania niniejszego Protokołu.

5. Sumy pochodzące z opłat dodatkowych, przewidzianych w ustępie 2 podpunkt ii), dzieli się, z upływem każdego roku, między zainteresowane Umawiające się Strony proporcjonalnie do liczby znaków, dla których ubiegano się o ochronę w każdej z nich w ciągu tego roku, przy czym liczba ta ulega zwielokrotnieniu w przypadku Umawiających się Stron, w których prowadzi się badania, o współczynnik, który zostanie określony w regulaminie.

6. Sumy pochodzące z opłat uzupełniających, przewidzianych w ustępie 2 podpunkt iii), dzieli się według tych samych zasad, jakie określone są w ustępie 5.

7. a) Każda Umawiająca się Strona może oświadczyć, że w związku z każdą rejestracją międzynarodową, w której jest ona wymieniona na podstawie artykułu 3 ter, oraz w związku z przedłużeniem każdej takiej rejestracji międzynarodowej chce ona otrzymywać zamiast udziału w przychodach uzyskiwanych z pobierania opłat dodatkowych i uzupełniających opłatę (zwaną dalej "opłatą indywidualną"), której wysokość wskazana jest w oświadczeniu i może być zmieniana w kolejnych oświadczeniach, ale nie może być wyższa niż równowartość sumy, którą urząd Umawiającej się Strony byłby uprawniony pobierać od zgłaszającego za dziesięcioletni okres rejestracji lub od uprawnionego z rejestracji za dziesięcioletni okres przedłużenia tej rejestracji, znaku w rejestrze wspomnianego urzędu, pomniejszonej o kwoty zaoszczędzone w wyniku postępowania międzynarodowego. Jeżeli taka opłata indywidualna jest wnoszona:

i) nie wnosi się żadnych opłat dodatkowych, określonych w ustępie 2 podpunkt ii), jeżeli jedynie Umawiające się Strony, które złożyły oświadczenie na podstawie niniejszego punktu, wymienione są na podstawie artykułu 3 ter; oraz

ii) nie wnosi się żadnych opłat uzupełniających, określonych w ustępie 2 podpunkt iii), w odniesieniu do jakiejkolwiek Umawiającej się Strony, która złożyła oświadczenie na podstawie niniejszego punktu.

b) Każde oświadczenie na podstawie litery a) może być złożone w formie dokumentu, określonego w artykule 14 ustęp 2, a data, od której oświadczenie to staje się skuteczne, jest taka sama jak data wejścia w życie niniejszego Protokołu w stosunku do państwa lub organizacji międzyrządowej, które złożyły takie oświadczenie. Każde takie oświadczenie może być również złożone w terminie późniejszym, w którym to przypadku oświadczenie to stanie się skuteczne trzy miesiące po jego otrzymaniu przez dyrektora generalnego lub w każdej innej dacie wskazanej w tym oświadczeniu, w stosunku do każdej rejestracji międzynarodowej, której data jest taka sama lub późniejsza od daty, w której oświadczenie staje się skuteczne.

Artykuł 9

Wpisanie zmiany dotyczącej prawa własności rejestracji międzynarodowej

Na wniosek osoby uprawnionej, na rzecz której dokonana została rejestracja międzynarodowa, albo na wniosek dokonany z urzędu przez zainteresowany urząd lub na wniosek osoby zainteresowanej Biuro Międzynarodowe wpisuje do Rejestru Międzynarodowego każdą zmianę dotyczącą prawa własności tej rejestracji, w odniesieniu do wszystkich lub niektórych Umawiających się Stron, na terytoriach których dana rejestracja posiada moc obowiązującą, oraz w odniesieniu do wszystkich lub niektórych towarów i usług wymienionych w rejestracji, pod warunkiem że nowy właściciel jest osobą uprawnioną, stosownie do artykułu 2 ustęp 1, do dokonywania zgłoszeń międzynarodowych.

Artykuł 9a

Wpisanie określonych spraw dotyczących rejestracji międzynarodowej

Biuro Międzynarodowe wpisuje do rejestru międzynarodowego:

i) każdą zmianę nazwy (nazwiska) lub adresu uprawnionego z rejestracji międzynarodowej;

ii) wyznaczenie pełnomocnika uprawnionego z rejestracji międzynarodowej oraz każdy inny znaczący fakt dotyczący takiego pełnomocnictwa;

iii) każde ograniczenie, w odniesieniu do wszystkich lub niektórych Umawiających się Stron, towarów i usług wymienionych w rejestracji międzynarodowej;

iv) każde wypowiedzenie, unieważnienie lub uchylenie rejestracji międzynarodowej w odniesieniu do wszystkich lub niektórych Umawiających się Stron;

v) każdy inny znaczący fakt, określony w regulaminie, dotyczący praw ze znaku, który jest przedmiotem rejestracji międzynarodowej.

Artykuł 9b

Opłaty za określone wpisy

Każdy wpis dokonany stosownie do artykułów 9 lub 9bis może podlegać opłacie.

Artykuł 9c

Wspólny urząd dla kilku Umawiających się Państw

1. Jeżeli kilka Umawiających się Państw uzgodni dokonanie ujednolicenia swoich ustawodawstw krajowych w zakresie znaków, mogą one powiadomić dyrektora generalnego:

i) że wspólny urząd zastąpi urzędy krajowe każdego z nich; oraz

ii) że całość ich poszczególnych terytoriów powinna być uważana za jedno państwo do celów stosowania całości lub części postanowień poprzedzających niniejszy artykuł, jak również postanowień artykułów 9 quinquies i 9 sexies.

2. Notyfikacja taka stanie się skuteczna dopiero po trzech miesiącach od daty podania jej przez dyrektora generalnego do wiadomości pozostałym Umawiającym się Stronom.

Artykuł 9d

Przekształcenie rejestracji międzynarodowej w zgłoszenia krajowe lub regionalne

Jeżeli w przypadku unieważnienia rejestracji międzynarodowej na wniosek urzędu pochodzenia stosownie do artykułu 6 ustęp 4, w odniesieniu do wszystkich lub niektórych towarów i usług wymienionych w tej rejestracji, uprawniony z rejestracji międzynarodowej dokona zgłoszenia o rejestrację tego samego znaku w urzędzie którejkolwiek z Umawiających się Stron, na której terytorium rejestracja międzynarodowa była skuteczna, zgłoszenie to traktuje się tak, jakby zostało dokonane w dacie rejestracji międzynarodowej zgodnie z artykułem 3 ustęp 4 lub w dacie wpisu o rozszerzeniu terytorialnym zgodnie z artykułem 3 ter ustęp 2, i jeżeli rejestracja międzynarodowa korzystała z pierwszeństwa, korzysta ono z tego samego pierwszeństwa, pod warunkiem że:

i) zgłoszenie takie zostało dokonane w ciągu trzech miesięcy od daty unieważnienia rejestracji międzynarodowej;

ii) towary i usługi wymienione w zgłoszeniu objęte są w istocie wykaz towarów i usług zawartą w rejestracji międzynarodowej w odniesieniu do danej Umawiającej się Strony; oraz

iii) zgłoszenie to spełnia wszystkie wymogi stosowanego prawa, włącznie z wymogami dotyczącymi opłat.

Artykuł 9e

Zabezpieczenie Porozumienia madryckiego (sztokholmskiego)

1. Jeżeli w odniesieniu do danego zgłoszenia o rejestrację lub danej rejestracji międzynarodowej urzędem pochodzenia jest urząd Państwa, które jest stroną zarówno niniejszego Protokołu, jak i Porozumienia madryckiego (sztokholmskiego), postanowienia niniejszego Protokołu nie będą skuteczne na terytorium żadnego innego państwa, które również jest stroną zarówno niniejszego Protokołu, jak i Porozumienia madryckiego (sztokholmskiego).

2. Zgromadzenie może, większością trzech czwartych głosów, uchylić postanowienia ustępu 1 albo ograniczyć zakres postanowień ustępu 1 po upływie okresu 10 lat od wejścia w życie niniejszego Protokołu, ale nie przed upływem okresu pięciu lat od daty, w której większość krajów będących stronami Porozumienia madryckiego (sztokholmskiego) stała się stronami niniejszego Protokołu. Prawo do udziału w głosowaniu Zgromadzenia będą miały tylko te państwa, które są stronami zarówno Porozumienia, jak i niniejszego Protokołu.

Artykuł 10

Zgromadzenie

1. a) Umawiające się Strony są członkami tego samego Zgromadzenia co kraje będące stronami Porozumienia madryckiego (sztokholmskiego).

b) Każda Umawiająca się Strona jest reprezentowana w tym Zgromadzeniu przez jednego delegata, któremu mogą towarzyszyć zastępcy, doradcy i eksperci.

c) Wydatki każdej delegacji ponosi Umawiająca się Strona, która ją wyznaczyła, z wyjątkiem kosztów podróży i diet pobytowych jednego delegata każdej Umawiającej się Strony, które zostaną pokryte z funduszów Związku.

2. Zgromadzenie, poza funkcjami, które pełni na podstawie Porozumienia madryckiego (sztokholmskiego), również:

i) rozpatruje sprawy dotyczące stosowania niniejszego Protokołu;

ii) udziela Biuru Międzynarodowemu wytycznych dotyczących przygotowania konferencji rewizyjnych niniejszego Protokołu, z należytym uwzględnieniem wszelkich uwag zgłoszonych przez te kraje, które nie są stronami niniejszego Protokołu;

iii) przyjmuje i zmienia postanowienia regulaminu dotyczącego stosowania niniejszego Protokołu;

iv) wykonuje wszelkie inne zadania wynikające z niniejszego Protokołu.

3. a) Każda Umawiająca się Strona rozporządza w Zgromadzeniu jednym głosem. W sprawach dotyczących wyłącznie tych krajów, które są stronami Porozumienia madryckiego (sztokholmskiego), Umawiające się Strony, które nie są stronami tego Porozumienia, nie mają prawa do głosowania, natomiast w sprawach dotyczących tylko Umawiających się Stron prawo do głosowania mają wyłącznie te ostatnie.

b) Połowa członków Zgromadzenia, którzy mają prawo do głosowania w danej sprawie, stanowi quorum do celów głosowania w tej sprawie.

c) Niezależnie od postanowień litery b), jeżeli liczba członków Zgromadzenia posiadających prawo do głosowania w danej sprawie, którzy są reprezentowani na sesji, jest mniejsza od połowy, ale równa lub większa od jednej trzeciej członków Zgromadzenia posiadających prawo do głosowania w tej sprawie, Zgromadzenie może podejmować decyzje, jednakże z wyjątkiem decyzji dotyczących jego własnej procedury; wszystkie takie decyzje stają się skuteczne dopiero po dopełnieniu podanych niżej warunków. Biuro Międzynarodowe podaje wspomniane decyzje do wiadomości członkom Zgromadzenia posiadającym prawo do głosowania w danej sprawie, którzy nie byli reprezentowani, wzywając ich do oddania swego głosu na piśmie lub oznajmienia o wstrzymaniu się od głosowania, w terminie trzech miesięcy od daty tego powiadomienia. Jeżeli z upływem tego terminu liczba tych członków, którzy w ten sposób oddali swój głos lub wstrzymali się od głosowania, osiągnie liczbę członków, której brakowało do osiągnięcia quorum na danej sesji, takie decyzje nabierają mocy, pod warunkiem że równocześnie zostanie osiągnięta wymagana większość.

d) Z zastrzeżeniem postanowień artykułu 5 ustęp 2 litera e), artykułu 9 sexies ustęp 2, artykułów 12 i artykułu 13 ustęp 2 decyzje Zgromadzenia podejmowane są większością dwóch trzecich oddanych głosów.

e) Wstrzymanie się od głosowania nie jest uważane za oddanie głosu.

f) Delegat może reprezentować tylko jednego członka Zgromadzenia i może głosować tylko w jego imieniu.

4. Poza zbieraniem się na sesjach zwyczajnych i nadzwyczajnych przewidzianych w Porozumieniu madryckim (sztokholmskim) Zgromadzenie zbiera się na sesji nadzwyczajnej, którą zwołuje dyrektor generalny na wniosek jednej czwartej członków Zgromadzenia posiadających prawo do głosowania w sprawach zaproponowanych do uwzględnienia w porządku obrad tej sesji. Porządek obrad takiej sesji nadzwyczajnej przygotowuje dyrektor generalny.

Artykuł 11

Biuro Międzynarodowe

1. Biuro Międzynarodowe dokonuje rejestracji międzynarodowej oraz związanych z nią obowiązkowych czynności, jak również innych zadań administracyjnych wynikających z Protokołu lub go dotyczących.

2. a) Biuro Międzynarodowe, zgodnie z wytycznymi Zgromadzenia, przygotowuje konferencje rewizyjne dla przeglądu niniejszego Protokołu.

b) Biuro Międzynarodowe może zasięgać opinii organizacji międzyrządowych i międzynarodowych organizacji pozarządowych w sprawie przygotowań do takich konferencji rewizyjnych.

c) Dyrektor generalny i wyznaczone przez niego osoby biorą udział bez prawa do głosowania w dyskusjach odbywających się na takich konferencjach rewizyjnych.

3. Biuro Międzynarodowe przeprowadza wszelkie inne zadania przydzielone mu w odniesieniu do niniejszego Protokołu.

Artykuł 12

Finanse

W zakresie dotyczącym Umawiających się Stron finanse Związku regulowane są tymi samymi postanowieniami, które zawarte są w artykule 12 Porozumienia madryckiego (sztokholmskiego), pod warunkiem że każde powołanie się na artykuł 8 wspomnianego Porozumienia będzie uważane za powołanie się na artykuł 8 niniejszego Protokołu. Ponadto do celów artykułu 12 ustęp 6 litera b) wspomnianego Porozumienia uważa się, z zastrzeżeniem jednomyślnej decyzji przeciwnej Zgromadzenia, że Umawiające się Organizacje należą do 1 (pierwszej) klasy składek zgodnie z Konwencją paryską o ochronie własności przemysłowej.

Artykuł 13

Zmiana określonych artykułów Protokołu

1. Propozycje zmiany artykułów 10, 11, 12 i niniejszego artykułu mogą być przedkładane przez każdą Umawiającą się Stronę lub przez dyrektora generalnego. Dyrektor generalny podaje takie propozycje do wiadomości Umawiającym się Stronom przynajmniej sześć miesięcy przed ich przedłożeniem Zgromadzeniu do rozpatrzenia.

2. Zmiany artykułów określonych w ustępie 1 przyjmuje Zgromadzenie. Przyjęcie wymaga trzech czwartych oddanych głosów, jednakże każda zmiana artykułu 10 oraz niniejszego ustępu wymaga czterech piątych oddanych głosów.

3. Każda zmiana artykułów określonych w ustępie 1 wchodzi w życie po upływie jednego miesiąca od otrzymania przez dyrektora generalnego pisemnych notyfikacji o jej przyjęciu, dokonanym zgodnie z odpowiednimi krajowymi zasadami konstytucyjnymi, przez trzy czwarte tych państw i organizacji międzyrządowych, które w chwili uchwalania zmiany były członkami Zgromadzenia i posiadały prawo do głosowania nad zmianą. Każda tak przyjęta zmiana wspomnianych artykułów wiąże wszystkie państwa i organizacje międzyrządowe będące Umawiającymi się Stronami w chwili wejścia w życie tej zmiany lub które później staną się Umawiającymi się Stronami.

Artykuł 14

Nabycie statusu strony Protokołu; wejście w życie

1. a) Każde państwo będące stroną Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej może stać się stroną niniejszego Protokołu.

b) Ponadto każda organizacja międzyrządowa może również stać się stroną niniejszego Protokołu, jeżeli spełnione są następujące warunki:

i) co najmniej jedno z państw będących członkiem tej organizacji jest stroną Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej;

ii) organizacja ta posiada urząd regionalny do celów rejestracji znaków ze skutkiem na terytorium organizacji, pod warunkiem że taki urząd nie jest przedmiotem notyfikacji na podstawie artykułu 9 quarter.

2. Każde państwo lub organizacja, określone w ustępie 1, może podpisać niniejszy Protokół. Każde państwo lub organizacja mogą, jeżeli podpisały niniejszy Protokół, złożyć dokument ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia niniejszego Protokołu lub, jeśli nie podpisały niniejszego Protokołu, złożyć dokument przystąpienia do tego Protokołu.

3. Dokumenty określone w ustępie 2 składa się u dyrektora generalnego.

4. a) Niniejszy Protokół wchodzi w życie po upływie trzech miesięcy od złożenia czterech dokumentów ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, pod warunkiem że przynajmniej jeden z tych dokumentów został złożony przez kraj będący stroną Porozumienia madryckiego (sztokholmskiego) i przynajmniej jeden z pozostałych dokumentów został złożony przez państwo niebędące stroną Porozumienia madryckiego (sztokholmskiego) lub przez którąkolwiek z organizacji, określonych w ustępie 1 litera b).

b) W odniesieniu do każdego innego państwa lub organizacji, określonych w ustępie 1, niniejszy Protokół wchodzi w życie po upływie trzech miesięcy od daty, w której jego ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie lub przystąpienie zostało notyfikowane przez dyrektora generalnego.

5. Każde państwo lub organizacja określone w ustępie 1 może w chwili składania swojego dokumentu ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia do niniejszego Protokołu oświadczyć, że ochrona wynikająca z każdej rejestracji międzynarodowej dokonanej zgodnie z niniejszym Protokołem przed datą wejścia w życie niniejszego Protokołu w stosunku do tego Państwa lub organizacji nie może zostać na niego lub na nią rozszerzona.

Artykuł 15

Wypowiedzenie

1. Niniejszy Protokół pozostaje w mocy na czas nieokreślony.

2. Każda Umawiająca się Strona może wypowiedzieć niniejszy Protokół w drodze notyfikacji skierowanej do dyrektora generalnego.

3. Wypowiedzenie staje się skuteczne po upływie jednego roku od dnia, w którym dyrektor generalny otrzymał notyfikację.

4. Żadna Umawiająca się Strona nie może skorzystać z prawa do wypowiedzenia, przewidzianego w niniejszym artykule, przed upływem pięciu lat od daty, w której niniejszy Protokół wszedł w życie w stosunku do tej Umawiającej się Strony.

5. a) Jeżeli znak jest przedmiotem rejestracji międzynarodowej obowiązującej w państwie wypowiadającym lub w wypowiadającej organizacji międzyrządowej w dniu, z którym wypowiedzenie staje się skuteczne, uprawniony z takiej rejestracji może dokonać zgłoszenia o rejestrację tego samego znaku w urzędzie państwa wypowiadającego lub wypowiadającej organizacji międzyrządowej, które będzie tak traktowane, jakby zostało dokonane w dacie rejestracji międzynarodowej stosownie do artykułu 3 ustęp 4 lub w dacie dokonania wpisu o rozszerzeniu terytorialnym stosownie do artykułu 3 ter ustęp 2, i jeżeli rejestracja międzynarodowa korzystała z prawa pierwszeństwa, będzie korzystało z tego samego prawa pierwszeństwa, pod warunkiem że:

i) zgłoszenie to zostało dokonane w ciągu dwóch lat od daty, z którą wypowiedzenie staje się skuteczne;

ii) towary i usługi wymienione w zgłoszeniu objęte są w istocie wykazem towarów i usług zawartych w rejestracji międzynarodowej w odniesieniu do Państwa wypowiadającego lub wypowiadającej organizacji międzyrządowej; oraz

iii) zgłoszenie takie spełnia wszystkie wymogi stosowanego prawa, włącznie z wymogami dotyczącymi opłat.

b) Postanowienia litery a) mają również zastosowanie do każdego znaku, który jest przedmiotem rejestracji międzynarodowej obowiązującej w Umawiających się Stronach innych niż Państwo wypowiadające lub wypowiadająca organizacja międzyrządowa w dacie, z którą wypowiedzenie staje się skuteczne i którego właściciel z powodu wypowiedzenia nie jest już uprawniony do dokonywania zgłoszeń międzynarodowych stosownie do artykułu 2 ustęp 1.

Artykuł 16

Podpis; języki; obowiązki depozytariusza

1. a) Niniejszy Protokół jest podpisany w jednym egzemplarzu w językach angielskim, francuskim i hiszpańskim i złożony u dyrektora generalnego, gdy przestanie być otwarty do podpisu w Madrycie. Teksty w tych trzech językach są jednakowo autentyczne.

b) Dyrektor generalny, po konsultacji z zainteresowanymi rządami i organizacjami, sporządza teksty urzędowe w językach arabskim, chińskim, niemieckim, włoskim, japońskim, portugalskim i rosyjskim oraz w innych językach, które może wskazać Zgromadzenie.

2. Niniejszy Protokół pozostaje otwarty do podpisania w Madrycie do dnia 31 grudnia 1989 roku.

3. Dyrektor generalny przekaże po dwa uwierzytelnione przez Rząd Hiszpanii egzemplarze podpisanych tekstów niniejszego Protokołu wszystkim państwom i organizacjom międzyrządowym, które mogą stać się stroną niniejszego Protokołu.

4. Dyrektor generalny dokona rejestracji niniejszego Protokołu w Sekretariacie Organizacji Narodów Zjednoczonych.

5. Dyrektor generalny powiadamia wszystkie państwa i organizacje międzyrządowe, które mogą stać się lub są stroną niniejszego Protokołu, o złożeniu podpisów, dokumentów ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, wejściu w życie niniejszego Protokołu oraz o każdej do niego zmianie, każdej notyfikacji wypowiedzenia i każdym oświadczeniu przewidzianym w niniejszym Protokole.

--------------------------------------------------

Deklaracja

Oświadczenie w sprawie systemu indywidualnych opłat

Przewodniczący Rady, składając niniejszy dokument przystąpienia Dyrektorowi Generalnemu WIPO, załącza do dokumentu przystąpienia następujące oświadczenie:

"Wspólnota Europejska oświadcza, że w związku z każdą rejestracją międzynarodową, w której jest ona wymieniona na podstawie artykułu 3 ter ustęp 1 lub 2 Protokołu madryckiego, oraz w związku z przedłużeniem każdej takiej rejestracji międzynarodowej chce ona otrzymywać, zamiast udziału w przychodach uzyskiwanych z pobierania opłat dodatkowych i uzupełniających,

dla znaków indywidualnych:

- opłatę podstawową w wysokości 1875 EUR plus, gdzie to stosowne, 400 EUR za każdą klasę towarów lub usług powyżej trzeciej lub, gdzie to stosowne,

- opłatę uzupełniającą w wysokości 2300 EUR plus, gdzie to stosowne, 500 EUR za każdą klasę towarów lub usług powyżej trzeciej;

dla znaków wspólnych:

- opłatę podstawową w wysokości 3675 EUR plus, gdzie to stosowne, 800 EUR za każdą klasę towarów lub usług powyżej trzeciej lub, gdzie to stosowne,

- opłatę uzupełniającą w wysokości 4800 EUR plus, gdzie to stosowne, 1000 EUR za każdą klasę towarów lub usług powyżej trzeciej."

--------------------------------------------------

Notyfikacja

w sprawie zmiany oznaczenia Wspólnoty Europejskiej na oznaczenia jej Państw Członkowskich

Przewodniczący Rady, składając niniejszy dokument przystąpienia Dyrektorowi Generalnemu WIPO, załącza do dokumentu przystąpienia następujące oświadczenie:

"Wspólnota Europejska oświadcza, że jeśli oznaczenie Wspólnoty Europejskiej zostało zarejestrowane w Międzynarodowym Rejestrze, oznaczenie to może, w zakresie w którym zostało odrzucone lub przestaje obowiązywać, zostać przekształcone na oznaczenie któregokolwiek z jej Państw Członkowskich, z zastrzeżeniem że spełnione są warunki określone w artykule 154 rozporządzenia w sprawie wspólnotowych znaków towarowych z późniejszymi zmianami, oraz odpowiednich postanowień Porozumienia madryckiego i Protokołu".

--------------------------------------------------

Deklaracja

Wspólnoty Europejskiej skierowana do Biura Międzynarodowego w sprawie okresu dla notyfikacji o odmowie ochrony na terytorium Umawiającej się Strony [1]

Wspólnota Europejska oświadcza niniejszym, że na mocy artykułu 5 ustęp 2 litera b) Protokołu do Porozumienia madryckiego o międzynarodowej rejestracji znaków (1989) okres jednego roku dla wykonania prawa notyfikacji odmowy ochrony określonego w artykule 5 ustęp 2 litera a) tego Protokołu zostaje zastąpiony okresem 18 miesięcy.

[1] Wspólnota Europejska odnotowuje, że jej intencją jest wyłącznie tymczasowy charakter niniejszej deklaracji. Zostanie ona wycofana w razie spełnienia warunków uzasadniających to wycofanie.

--------------------------------------------------