02019L1153 — PL — 09.07.2024 — 001.001
Dokument ten służy wyłącznie do celów informacyjnych i nie ma mocy prawnej. Unijne instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego treść. Autentyczne wersje odpowiednich aktów prawnych, włącznie z ich preambułami, zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej i są dostępne na stronie EUR-Lex. Bezpośredni dostęp do tekstów urzędowych można uzyskać za pośrednictwem linków zawartych w dokumencie
DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2019/1153 z dnia 20 czerwca 2019 r. (Dz.U. L 186 z 11.7.2019, s. 122) |
zmieniona przez:
|
|
Dziennik Urzędowy |
||
nr |
strona |
data |
||
DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2024/1654 z dnia 31 maja 2024 r. |
L 1654 |
1 |
19.6.2024 |
DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2019/1153
z dnia 20 czerwca 2019 r.
ustanawiająca zasady ułatwiające korzystanie z informacji finansowych i innych informacji w celu zapobiegania niektórym przestępstwom, ich wykrywania, prowadzenia dochodzeń w ich sprawie lub ich ścigania oraz uchylająca decyzję Rady 2000/642/WSiSW
ROZDZIAŁ I
POSTANOWIENIA OGÓLNE
Artykuł 1
Przedmiot
Niniejsza dyrektywa ustanawia:
środki ułatwiające właściwym organom dostęp do informacji finansowych i informacji o rachunkach bankowych oraz korzystanie z tych informacji w celu zapobiegania poważnym przestępstwom, ich wykrywania, prowadzenia postępowań przygotowawczych w ich sprawie lub ich ścigania;
środki, które mają ułatwiać jednostkom analityki finansowej (FIU) dostęp do informacji z zakresu egzekwowania prawa do celów zapobiegania praniu pieniędzy, powiązanym z nim przestępstwom bazowym i finansowaniu terroryzmu oraz zwalczania tych przestępstw, a także środki mające ułatwiać współpracę między FIU; oraz
środki techniczne ułatwiające właściwym organom wykorzystywanie rekordów transakcji do celów zapobiegania poważnym przestępstwom, ich wykrywania, prowadzenia postępowań przygotowawczych w ich sprawie lub ich ścigania.
Niniejsza dyrektywa pozostaje bez uszczerbku dla:
dyrektywy (UE) 2015/849 oraz powiązanych przepisów prawa krajowego, w tym dla statusu organizacyjnego jednostek analityki finansowej nadanego im zgodnie z prawem krajowym, a także ich niezależności operacyjnej i autonomii;
kanałów wymiany informacji między właściwymi organami lub uprawnień właściwych organów na mocy prawa Unii lub prawa krajowego do uzyskiwania informacji od podmiotów zobowiązanych;
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/794;
zobowiązań wynikających z instrumentów Unii w dziedzinie wzajemnej pomocy prawnej lub wzajemnego uznawania orzeczeń w sprawach karnych oraz z decyzji ramowej 2006/960/WSiSW;
procedur przewidzianych w prawie krajowym, w ramach których organy właściwe w zakresie zapobiegania poważnym przestępstwom, ich wykrywania, prowadzenia postępowań przygotowawczych w ich sprawie lub ich ścigania mogą wymagać od instytucji finansowych i instytucji kredytowych przekazywania rekordów transakcji, w tym terminów przekazywania rekordów transakcji.
Artykuł 2
Definicje
Na użytek niniejszej dyrektywy stosuje się następujące definicje:
„scentralizowane rejestry rachunków bankowych” oznaczają scentralizowane zautomatyzowane mechanizmy, takie jak centralne rejestry lub centralne elektroniczne systemy wyszukiwania danych, wprowadzone zgodnie z art. 32a ust. 1 dyrektywy (UE) 2015/849;
„biura ds. odzyskiwania mienia” oznaczają krajowe urzędy ustanowione lub wyznaczone przez każde państwo członkowskie zgodnie z decyzją 2007/845/WSiSW;
„jednostka analityki finansowej” oznacza jednostkę analityki finansowej ustanowioną zgodnie z art. 32 dyrektywy (UE) 2015/849;
„podmioty zobowiązane” oznaczają podmioty określone w art. 2 ust. 1 dyrektywy (UE) 2015/849;
„informacje finansowe” oznaczają informacje lub dane, takie jak dane dotyczące aktywów finansowych, przepływów środków finansowych lub biznesowych stosunków finansowych, które są już w posiadaniu jednostek analityki finansowej w celu zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz wykrywania i skutecznegowalczania tych zjawisk;
„informacje dotyczące egzekwowania prawa” oznaczają:
każdy rodzaj informacji lub danych będących już w posiadaniu właściwych organów w kontekście zapobiegania przestępstwom, ich wykrywania, prowadzenia dochodzeń w ich sprawie lub ich ścigania;
każdy rodzaj informacji lub danych, które są w posiadaniu organów publicznych lub podmiotów prywatnych w kontekście zapobiegania przestępstwom, ich wykrywania, prowadzenia dochodzeń w ich sprawie lub ich ścigania i które są dostępne właściwym organom bez stosowania przewidzianych prawem krajowym środków przymusu.
Takimi informacjami mogą być między innymi rejestry karne, informacje o dochodzeniach, informacje o zabezpieczeniu lub zajęciu mienia lub o innych środkach dochodzeniowych lub tymczasowych oraz informacje o wyrokach i konfiskatach;
„informacje o rachunku bankowym” oznaczają informacje określone w art. 16 ust. 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2024/1640 ( 1 );
„rekordy transakcji” oznaczają szczegółowe informacje dotyczące operacji przeprowadzonych w określonym okresie za pośrednictwem danego rachunku płatniczego, zgodnie z definicją w art. 2 pkt 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 260/2012 ( 2 ), rachunku bankowego zidentyfikowanego za pomocą IBAN, zgodnie z definicją w art. 2 pkt 15 tego rozporządzenia, lub szczegółowe informacje dotyczące transferów kryptoaktywów, zgodnie z definicją w art. 3 pkt 10 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1113 ( 3 );
„instytucja kredytowa” oznacza instytucję kredytową zgodnie z definicją w art. 2 pkt 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1624 ( 4 );
„instytucja finansowa” oznacza instytucję finansową zgodnie z definicją w art. 2 pkt 6 rozporządzenia (UE) 2024/1624;
„dostawca usług w zakresie kryptoaktywów” oznacza dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów zgodnie z definicją w art. 3 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 ( 5 );
„pranie pieniędzy” oznacza działanie zdefiniowane w art. 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1673 ( 6 );
„powiązane przestępstwa źródłowe” oznaczają przestępstwa, o których mowa w art. 2 pkt 1 dyrektywy (UE) 2018/1673;
„finansowanie terroryzmu” oznacza działanie zdefiniowane w art. 11 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/541 ( 7 );
„analiza finansowa” oznacza wyniki analizy operacyjnej i strategicznej, które zostały już przeprowadzone przez jednostki analityki finansowej do celów wykonywania ich zadań zgodnie z dyrektywą (UE) 2015/849;
„poważne przestępstwa” oznaczają formy przestępczości wymienione w załączniku I do rozporządzenia (UE) 2016/794.
Artykuł 3
Wyznaczenie właściwych organów
ROZDZIAŁ II
DOSTĘP WŁAŚCIWYCH ORGANÓW DO INFORMACJI O RACHUNKU BANKOWYM ORAZ FORMAT REKORDÓW TRANSAKCJI
Artykuł 4
Dostęp właściwych organów do informacji o rachunkach bankowych i przeszukiwanie tych informacji
Państwo członkowskie może ograniczyć uprawnienia do dostępu do informacji o rachunkach bankowych i ich przeszukiwania za pośrednictwem BARIS do sytuacji, w których jego krajowe właściwe organy wyznaczone zgodnie z art. 3 ust. 1 mają uzasadnione powody, by sądzić, że w innych państwach członkowskich mogą znajdować się istotne informacje dotyczące rachunków bankowych.
Z zastrzeżeniem art. 4 ust. 2 dyrektywy (UE) 2016/680 informacje o rachunkach bankowych uzyskane w drodze dostępu do BARIS i jego przeszukiwania przetwarza się wyłącznie do celów, dla których zostały zebrane.
Dostęp do informacji i ich przeszukiwanie na podstawie niniejszego ustępu uznaje się za bezpośrednie i natychmiastowe między innymi w przypadku gdy organy krajowe prowadzące scentralizowane rejestry rachunków bankowych przekazują informacje o rachunkach bankowych właściwym organom niezwłocznie za pośrednictwem automatycznego mechanizmu, o ile w wymagane dane lub informacje nie może ingerować żadna instytucja pośrednia.
Artykuł 5
Warunki dostępu do informacji i ich przeszukiwania przez właściwe organy
Artykuł 6
Monitorowanie dostępu do informacji i ich przeszukiwania przez właściwe organy
krajowe dane referencyjne;
datę i godzinę zapytania lub wyszukiwania;
rodzaj danych użytych do rozpoczęcia zapytania lub wyszukiwania;
niepowtarzalne identyfikatory wyników;
nazwę wyznaczonego właściwego organu przeglądającego rejestr;
niepowtarzalny identyfikator użytkownika urzędnika, który dokonał zapytania lub przeszukiwania oraz, w stosownych przypadkach, urzędnika, który zlecił zapytanie lub wyszukiwanie, a także, o ile to możliwe, niepowtarzalny identyfikator odbiorcy wyników zapytania lub wyszukiwania.
Artykuł 6a
Rekordy transakcji
ROZDZIAŁ III
WYMIANA INFORMACJI MIĘDZY WŁAŚCIWYMI ORGANAMI A JEDNOSTKAMI ANALITYKI FINANSOWEJ ORAZ MIĘDZY JEDNOSTKAMI ANALITYKI FINANSOWEJ
Artykuł 7
Wnioski o informacje składane przez właściwe organy jednostce analityki finansowej
Artykuł 8
Wnioski o informacje składane przez jednostkę analityki finansowej właściwym organom
Z zastrzeżeniem krajowych gwarancji proceduralnych i oprócz dostępu jednostek analityki finansowej do informacji określonego w art. 32 ust. 4 dyrektywy (UE) 2015/849, każde państwo członkowskie zapewnia, aby jego wyznaczone właściwe organy były zobowiązane do udzielania w sposób terminowy odpowiedzi na prośby dotyczące informacji będących w posiadaniu organów ścigania, składane przez krajową jednostkę analityki finansowej, w poszczególnych przypadkach, jeżeli informacje te są niezbędne do celów zapobiegania praniu pieniędzy, powiązanym z nim przestępstwom źródłowym i finansowaniu terroryzmu oraz do wykrywania i zwalczania tych zjawisk.
Artykuł 9
Wymiana informacji między jednostkami analityki finansowej poszczególnych państw członkowskich
Artykuł 10
Wymiana informacji pomiędzy właściwymi organami różnych państw członkowskich
Każde państwo członkowskie zapewnia, aby jego wyznaczone właściwe organy korzystały z informacji finansowych lub analiz finansowych podlegających wymianie na podstawie niniejszego artykułu wyłącznie do celów, dla których się o nie zwrócono lub dla których je przekazano.
Każde państwo członkowskie zapewnia, aby udostępnienie informacji finansowych lub analiz finansowych uzyskanych przez jego wyznaczony właściwe organy od jednostki analityki finansowej tego państwa członkowskiego innym organom, agencjom lub departamentom, lub wykorzystanie tych informacji do celów innych niż cele pierwotnie zatwierdzone, podlegały obowiązkowi uzyskania uprzedniej zgody jednostki analityki finansowej przekazującej dane informacje.
ROZDZIAŁ IV
WYMIANA INFORMACJI Z EUROPOLEM
Artykuł 11
Przekazywanie Europolowi informacji o rachunkach bankowych
Każde państwo członkowskie zapewnia, aby jego właściwe organy były uprawnione do udzielania odpowiedzi – za pośrednictwem Jednostki Krajowej Europolu lub, jeżeli dane państwo członkowskie na to zezwala, poprzez bezpośrednie kontakty z Europolem– na należycie uzasadnione wnioski dotyczące informacji o rachunkach bankowych złożone przez Europol w poszczególnych przypadkach w ramach zakresu jego obowiązków i w celu wykonywania jego zadań. Zastosowanie ma art. 7 ust. 6 i 7 rozporządzenia (UE) 2016/794.
Artykuł 12
Wymiana informacji między Europolem a jednostkami analityki finansowej
Artykuł 13
Szczegółowe uzgodnienia dotyczące wymiany informacji
Państwa członkowskie zapewniają, aby wymiana informacji zgodnie z art. 11 i 12 niniejszej dyrektywy odbywała się zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/794 drogą elektroniczną za pośrednictwem:
aplikacji sieci bezpiecznej wymiany informacji SIENA lub jej zastępcy, w języku stosowanym w aplikacji SIENA; lub
w stosownych przypadkach, za pośrednictwem Sieci Jednostek Analityki Finansowej FIU.NET lub jej następcy.
Artykuł 14
Wymogi w zakresie ochrony danych
ROZDZIAŁ V
DODATKOWE PRZEPISY DOTYCZĄCE PRZETWARZANIA DANYCH OSOBOWYCH
Artykuł 15
Zakres
Niniejszy rozdział ma zastosowanie wyłącznie do wyznaczonych właściwych organów i jednostek analityki finansowej w odniesieniu do wymiany informacji zgodnie z rozdziałem III oraz do wymiany informacji finansowych i analiz finansowych z udziałem jednostek krajowych Europolu na podstawie rozdziału IV.
Artykuł 16
Przetwarzanie wrażliwych danych osobowych
Artykuł 17
Rejestrowanie wniosków o informacje
Państwa członkowskie zapewniają, aby zapisy dotyczące wniosków o informacje złożone na podstawie niniejszej dyrektywy były rejestrowane. Zapisy te zawierają co najmniej następujące informacje:
nazwę i dane kontaktowe organizacji oraz imię i nazwisko członka personelu składającego wniosek o informacje oraz, w miarę możliwości, odbiorcy wyników zapytania lub wyszukiwania;
odniesienie do sprawy krajowej, w związku z którą wymagane są informacje;
przedmiot wniosku; oraz
środki wykonawcze odnoszące się do takich wniosków.
Zapisy są przechowywane przez okres pięciu lat po ich utworzeniu i są wykorzystywane wyłącznie do celów sprawdzania zgodności przetwarzania danych osobowych z prawem. Zainteresowane organy udostępniają wszystkie zapisy do wglądu krajowemu organowi nadzorczemu, na jego wniosek.
Artykuł 18
Ograniczenia praw osób, których dotyczą dane
Państwa członkowskie mogą przyjmować środki ustawodawcze ograniczające w całości lub w części przysługujące osobom, których dane dotyczą, prawo dostępu do dotyczących ich danych osobowych, które są przetwarzane na podstawie niniejszej dyrektywy zgodnie z art. 23 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2016/679 lub, w stosownych przypadkach, art. 15 ust. 1 dyrektywy (UE) 2016/680.
ROZDZIAŁ VI
PRZEPISY KOŃCOWE
Artykuł 19
Monitorowanie
W programie tym określa się środki służące do gromadzenia danych i innych niezbędnych dowodów, a także częstotliwość, z jaką będą one gromadzone. Wskazuje się w nim również działania podejmowane przez Komisję i przez państwa członkowskie w celu gromadzenia i analizowania danych oraz innych dowodów.
Państwa członkowskie dostarczają Komisji dane i inne dowody niezbędne do monitorowania.
W każdym przypadku statystyki, o których mowa w ust. 1, muszą obejmować następujące informacje:
liczbę wyszukiwań przeprowadzonych przez wyznaczone właściwe organy zgodnie z art. 4;
dane dotyczące liczby wniosków przedłożonych przez każdy organ na podstawie niniejszej dyrektywy, działania następcze podjęte w związku z tymi wnioskami, liczbę spraw objętych dochodzeniem, liczbę osób oskarżonych i liczbę osób skazanych za poważne przestępstwa, jeżeli takie informacje są dostępne;
dane dotyczące czasu, jaki mija od otrzymania wniosku przez organ do udzielenia przez niego odpowiedzi;
dane dotyczące kosztu zasobów ludzkich lub informatycznych, które skierowano do przetwarzania krajowych i transgranicznych wniosków wchodzących w zakres niniejszej dyrektywy, o ile takie dane są dostępne.
Artykuł 20
Stosunek do innych instrumentów prawnych
Jeżeli w ciągu dwóch miesięcy od otrzymania od państwa członkowskiego takiego powiadomienia o zamiarze rozpoczęcia negocjacji, o których mowa w akapicie pierwszym, Komisja stwierdzi, że negocjacje te mogą zagrozić stosownym obszarom polityki Unii lub doprowadzić do porozumienia, które jest sprzeczne z prawem Unii, informuje o tym dane państwo członkowskie.
Państwa członkowskie regularnie informują Komisję o takich negocjacjach i w stosownych przypadkach zwracają się do Komisji, aby uczestniczyła w nich jako obserwator.
Państwa członkowskie są upoważnione do tymczasowego stosowania lub zawierania porozumień, o których mowa w akapicie pierwszym, o ile są one zgodne z prawem Unii i nie szkodzą przedmiotowi ani celowi odpowiednich obszarów polityki Unii. Komisja przyjmuje decyzje o zezwoleniu w drodze aktów wykonawczych. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 22.
Artykuł 21
Ocena
Artykuł 22
Procedura komitetowa
Artykuł 23
Transpozycja
Państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy do dnia 1 sierpnia 2021 r. Niezwłocznie powiadamiają o tym Komisję.
Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez państwa członkowskie.
Państwa członkowskie przekazują Komisji tekst podstawowych przepisów prawa krajowego, przyjętych w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą.
Artykuł 24
Uchylenie decyzji 2000/642/WSiSW
Decyzja 2000/642/WSiSW traci moc ze skutkiem od dnia 1 sierpnia 2021 r.
Artykuł 25
Wejście w życie
Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Artykuł 26
Adresaci
Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich zgodnie z Traktatami.
( 1 ) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1640 z dnia 31 maja 2024 r. w sprawie mechanizmów, które państwa członkowskie powinny wprowadzić w celu zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, zmieniająca dyrektywę (UE) 2019/1937 oraz zmieniająca i uchylająca dyrektywę (UE) 2015/849 (Dz.U. L, 2024/1640, 19.6.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2024/1640/oj).
( 2 ) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 260/2012 z dnia 14 marca 2012 r. ustanawiające wymogi techniczne i handlowe w odniesieniu do poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 924/2009 (Dz.U. L 94 z 30.3.2012, s. 22).
( 3 ) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1113 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie informacji towarzyszących transferom środków pieniężnych i niektórych kryptoaktywów oraz zmiany dyrektywy (UE) 2015/849 (Dz.U. L 150 z 9.6.2023, s. 1).
( 4 ) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1624 z dnia 31 maja 2024 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (Dz.U. L, 2024/1624, 19.6.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/1624/oj).
( 5 ) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz.U. L 150 z 9.6.2023, s. 40).
( 6 ) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1673 z dnia 23 października 2018 r. w sprawie zwalczania prania pieniędzy za pomocą środków prawnokarnych (Dz.U. L 284 z 12.11.2018, s. 22).
( 7 ) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/541 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie zwalczania terroryzmu i zastępująca decyzję ramową Rady 2002/475/WSiSW oraz zmieniająca decyzję Rady 2005/671/WSiSW (Dz.U. L 88 z 31.3.2017, s. 6).
( 8 ) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1620 z dnia 31 maja 2024 r. w sprawie ustanowienia Urzędu ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010, (UE) nr 1094/2010 i (UE) nr 1095/2010 (Dz.U. L, 2024/1620, 19.6.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/1620/oj).