(1)

Zgodnie z art. 121 Traktatu państwa członkowskie wspierają zdrowe finanse publiczne w perspektywie średniookresowej poprzez koordynację polityk gospodarczych oraz nadzór wielostronny w celu zapobieżenia powstaniu nadmiernego deficytu budżetowego.

(2)

Pakt stabilności i wzrostu opiera się na dążeniu do zapewnienia dobrego stanu finansów państwa jako środka służącego umocnieniu warunków stabilności cen oraz silnego, trwałego wzrostu gospodarczego, sprzyjającego tworzeniu nowych miejsc pracy.

(3)

W czerwcu 2017 r. i w czerwcu 2018 r. Rada stwierdziła zgodnie z art. 121 ust. 4 Traktatu, że w latach 2016 i 2017, odpowiednio, istniało znaczące odnotowane odstępstwo od średniookresowego celu budżetowego Rumunii lub od ścieżki dostosowania prowadzącej do tego celu. W związku z tymi znaczącymi odnotowanymi odstępstwami Rada wydała zalecenia z dnia 16 czerwca 2017 r. (2) i 22 czerwca 2018 r. (3) zalecające Rumunii podjęcie środków z zakresu polityki niezbędnych, aby te odstępstwa skorygować. Rada stwierdziła następnie, że Rumunia nie podjęła skutecznych działań w odpowiedzi na te zalecenia. W swoim ostatnim zaleceniu, przyjętym w dniu 4 grudnia 2018 r. (4), Rada zaleciła Rumunii podjęcie niezbędnych środków w celu zapewnienia, aby nominalna stopa wzrostu publicznych wydatków pierwotnych netto (5) nie przekroczyła 4,5 % w 2019 r., co odpowiada rocznej korekcie strukturalnej na poziomie 1 % produktu krajowego brutto (PKB).

(4)

Z prognozy Komisji z wiosny 2019 r. i z potwierdzonych przez Eurostat danych dotyczących wyniku budżetu za 2018 r. wynika, że w 2018 r. wzrost publicznych wydatków pierwotnych netto znacznie przekroczył wartość odniesienia dotyczącą wydatków, co wskazuje na znaczące odstępstwo z dużym marginesem (odstępstwo o 2,4 % PKB). Deficyt strukturalny nie został zmniejszony i zasadniczo utrzymał się na poziomie około 3 % potencjalnego PKB, co również wskazuje na znaczące odstępstwo od zalecanej korekty strukturalnej (odstępstwo o 0,8 % PKB). Na wielkość tego odstępstwa, którą wskazuje saldo strukturalne, negatywnie wpływają: nadzwyczajne dochody, wyższy deflator PKB oraz wyższe oszacowanie wzrostu potencjalnego PKB w porównaniu ze średniookresową średnią wykorzystywaną do obliczeń wartości odniesienia dotyczącej wydatków. Jednakże pozytywny wpływ na wielkość tego odstępstwa, którą wskazuje saldo strukturalne, wywierają niskie wydatki na inwestycje publiczne, których wpływ zostaje „rozmyty” w przypadku wartości odniesienia dotyczącej wydatków. Niezależnie od tej różnicy obydwa wskaźniki potwierdzają znaczące odstępstwo od wymogów funkcji zapobiegawczej paktu stabilności i wzrostu w 2018 r.

(5)

W dniu 5 czerwca 2019 r. po dokonaniu ogólnej oceny Komisja stwierdziła, że w Rumunii istnieje znaczące odnotowane odstępstwo od ścieżki dostosowania prowadzącej do średniookresowego celu budżetowego, oraz skierowała do Rumunii ostrzeżenie zgodnie z art. 121 ust. 4 Traktatu i art. 10 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia (WE) nr 1466/97.

(6)

Zgodnie z art. 10 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia (WE) nr 1466/97 Rada kieruje do danego państwa członkowskiego zalecenie w sprawie niezbędnych środków z zakresu polityki. W rozporządzeniu (WE) nr 1466/97 przewidziano, że w zaleceniu wyznacza się termin usunięcia odstępstwa przez dane państwo członkowskie nie dłuższy niż pięć miesięcy. W świetle tego właściwe jest wyznaczenie dnia 15 października 2019 r. jako terminu usunięcia odstępstwa przez Rumunię. W tym terminie Rumunia powinna złożyć sprawozdanie o działaniach podjętych w odpowiedzi na niniejsze zalecenie.

(7)

Na podstawie prognoz Komisji z wiosny 2019 r. dotyczących wielkości luki produktowej w Rumunii utrzyma się w latach 2019 i 2020 normalna koniunktura. Wskaźnik zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych w Rumunii znajduje się poniżej progu 60 % PKB. Na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1466/97 oraz wspólnie uzgodnionej macierzy dostosowań na mocy części zapobiegawczej paktu stabilności i wzrostu minimalny wysiłek strukturalny wynosi zatem – przy uwzględnieniu obecnej sytuacji gospodarczej i ewentualnych kwestii stabilności – co najmniej 0,5 % PKB w latach 2019 i 2020.

(8)

Deficyt strukturalny Rumunii stopniowo wzrastał z 0,1 % PKB w 2015 r. do 1,7 % PKB w 2016 r., 2,9 % PKB w 2017 r. oraz 3 % PKB w 2018 r. Wymaganą minimalną korektę należy uzupełnić o dodatkowy, trwały wysiłek niezbędny do skorygowania skumulowanego odstępstwa oraz do przywrócenia Rumunii na właściwą ścieżkę dostosowania, od której stale odchodzi, począwszy od 2016 r. Z uwagi na wielkość odnotowanego znaczącego odstępstwa od zalecanej ścieżki dostosowania prowadzącej do osiągnięcia średniookresowego celu budżetowego odpowiedni wydaje się dodatkowy wysiłek na poziomie 0,5 % PKB w 2019 r. i 0,25 % PKB w 2020 r. Taki wysiłek byłby zgodny z korektą zaleconą na 2019 r. przez Radę w dniu 4 grudnia 2018 r. Przyspieszy to powrót do dostosowania do średniookresowego celu budżetowego.

(9)

Wymagana poprawa salda strukturalnego o 1 % PKB w 2019 r. i o 0,75 % PKB w 2020 r. jest spójna z wymogiem utrzymania stopy wzrostu nominalnego publicznych wydatków pierwotnych netto na poziomie nieprzekraczającym 4,5 % w 2019 r. i 5,1 % w 2020 r.

(10)

W prognozie Komisji z wiosny 2019 r. przewiduje się dalsze pogorszenie salda strukturalnego o 0,7 % PKB w 2019 r. i o 1,2 % PKB w 2020 r. W związku z tym wymagana strukturalna poprawa oznacza konieczność przyjęcia środków przynoszących ogółem 1,7 % PKB w 2019 r. oraz dodatkowych środków przynoszących 1,95 % PKB w 2020 r., w porównaniu z obecnym scenariuszem podstawowym przedstawionym w prognozie Komisji z wiosny 2019 r.

(11)

W prognozie Komisji z wiosny 2019 r. przewiduje się, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniesie 3,5 % PKB w 2019 r. i 4,7 % PKB w 2020 r., czyli powyżej określonej w Traktacie wartości odniesienia wynoszącej 3 % PKB. Wydaje się, że wymagana korekta strukturalna jest również właściwa, aby zapewnić w latach 2019 i 2020 przestrzeganie przez Rumunię, z zachowaniem pewnego marginesu, określonej w Traktacie wartości odniesienia wynoszącej 3 % PKB.

(12)

Z uwagi na niepodjęcie działań w odpowiedzi na wcześniejsze zalecenia dotyczące skorygowania odnotowanego znaczącego odstępstwa oraz ryzyko przekroczenia określonej w Traktacie wartości odniesienia części naprawczej paktu stabilności i wzrostu wymagane jest pilne podjęcie działań w celu przywrócenia ostrożnego kursu polityki budżetowej w Rumunii.

(13)

W celu osiągnięcia zalecanych celów budżetowych istotne jest, aby Rumunia przyjęła i rygorystycznie wdrażała niezbędne środki oraz ściśle monitorowała wydatki bieżące.

(14)

Rumunia powinna złożyć Radzie sprawozdanie o działaniach podjętych w odpowiedzi na niniejsze zalecenie do dnia 15 października 2019 r.

(15)

Niniejsze zalecenie powinno zostać podane do wiadomości publicznej,

1)

2)

3)

Niniejsze zalecenie skierowane jest do Rumunii.