–

w imieniu rządu austriackiego – J. Schmoll, V.-S. Strasser, A. Posch i G. Eberhard, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu rządu niemieckiego – J. Möller i R. Kanitz, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu Komisji Europejskiej – C. Cattabriga i M. Wasmeier, w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 29 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 604/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca (Dz.U. 2013, L 180, s. 31, zwanego dalej „rozporządzeniem Dublin III”).

2

Wniosek ten został złożony w ramach sporu między IA a Bundesamt für Fremdenwesen und Asyl (federalnym urzędem ds. cudzoziemców i azylu, Austria, zwanym dalej „urzędem”) w przedmiocie przekazania zainteresowanego do Włoch.

3

Motywy 4 i 5 rozporządzenia Dublin III są sformułowane następująco:

4

Sekcja VI rozdziału VI rozporządzenia Dublin III, poświęcona przekazaniom wnioskodawców do odpowiedzialnego państwa członkowskiego, zawiera art. 29 tego rozporządzenia, zatytułowany „Metody i terminy”, który przewiduje:

„1.   Przekazanie osoby ubiegającej się o azyl lub innej osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. c) lub d), z wnioskującego państwa członkowskiego do odpowiedzialnego państwa członkowskiego jest przeprowadzane zgodnie z prawem krajowym wnioskującego państwa członkowskiego, po konsultacjach między zainteresowanymi państwami członkowskimi, tak szybko, jak to jest praktycznie możliwe, a najpóźniej w ciągu sześciu miesięcy od wyrażenia zgody na złożony przez inne państwo członkowskie wniosek [zgody przez inne państwo członkowskie na wniosek] o przejęcie lub wtórne przejęcie zainteresowanej osoby lub od ostatecznej decyzji w sprawie odwołania się lub ponownego rozpoznania, w przypadku gdy mają one skutek zawieszający, zgodnie [z] art. 27 ust. 3.

Jeżeli przekazanie do odpowiedzialnego państwa członkowskiego odbywa się w drodze wyjazdu pod nadzorem lub wyjazdu pod eskortą, państwa członkowskie dbają o to, by było ono przeprowadzane w sposób humanitarny i z pełnym poszanowaniem praw podstawowych i godności ludzkiej.

[…]

2.   W przypadku gdy nie dokonano przekazania w terminie sześciomiesięcznym, odpowiedzialne państwo członkowskie zostaje zwolnione z obowiązku przejęcia lub wtórnego przejęcia zainteresowanej osoby, a odpowiedzialność zostaje przeniesiona na wnioskujące państwo członkowskie. Termin ten może być przedłużony do maksymalnie jednego roku, jeżeli przekazania nie można było przeprowadzić w związku z uwięzieniem zainteresowanej osoby, lub do maksymalnie osiemnastu miesięcy, jeżeli zainteresowana osoba uciekła.

[…]

4.   Komisja w drodze aktów wykonawczych określa jednolite warunki konsultacji i wymiany informacji między państwami członkowskimi, w szczególności w przypadkach przekazań przełożonych lub opóźnionych, przekazań w wyniku automatycznej akceptacji lub w przypadkach przekazywania małoletnich lub osób zależnych oraz w przypadkach przekazań pod nadzorem […]”.

5

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1560/2003 z dnia 2 września 2003 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia nr 343/2003 (Dz.U. 2003, L 222, s. 3), zmienione rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) nr 118/2014 z dnia 30 stycznia 2014 r. (Dz.U. 2014, L 39, s. 1) (zwane dalej „rozporządzeniem wykonawczym”), zawiera szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Dublin III.

6

Rozdział III rozporządzenia wykonawczego, zatytułowany „Przekazanie”, zawiera art. 9 tego rozporządzenia, opatrzony nagłówkiem „Przekazania odroczone i opóźnione”, który stanowi:

„1.   Właściwe [Odpowiedzialne] państwo członkowskie jest niezwłocznie informowane o każdym opóźnieniu wynikającym z odwołania się strony lub ponownego rozpatrywania sprawy skutkującym zawieszeniem postępowania, a także o przeszkodach fizycznych, takich jak zły stan zdrowia osoby ubiegającej się o azyl, brak dostępności transportu lub odstąpienie przez osobę ubiegającą się o azyl od procedury [uchylenie się przez osobę ubiegającą się o azyl od wykonania] przekazania.

1a.   W przypadku gdy przekazanie jest opóźnione na wniosek przekazującego państwa członkowskiego, przesyłające i właściwe [odpowiedzialne] państwa członkowskie muszą ponownie nawiązać ze sobą kontakt, aby jak najszybciej umożliwić zorganizowanie kolejnego przekazania, zgodnie z art. 8, przy czym nie później niż w ciągu dwóch tygodni od momentu, w którym władze stwierdzą ustanie okoliczności, które spowodowały opóźnienie lub odroczenie. W takim przypadku przed przekazaniem przesyła się uaktualniony standardowy formularz służący do przekazania danych, określony w załączniku VI.

2.   Państwo członkowskie, które z jednej z przyczyn określonych w art. 29 ust. 2 [rozporządzenia Dublin III] nie może wykonać przekazania w zwykłym terminie wynoszącym sześć miesięcy od daty przyjęcia wniosku o przejęcie lub wtórne przejęcie zainteresowanej osoby lub ostatecznej decyzji w sprawie odwołania lub ponownego rozpoznania, w przypadku gdy mają one skutek zawieszający, informuje właściwe [odpowiedzialne] państwo członkowskie przed upływem tego terminu. W przeciwnym razie państwem odpowiedzialnym za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, na którym ciążą także obowiązki wynikające z [rozporządzenia Dublin III], jest państwo członkowskie, które wystosowało wniosek, zgodnie z art. 29 ust. 2 tego rozporządzenia.

[…]”.

7

Paragraf 5 Bundesgesetz über die Gewährung von Asyl (Asylgesetz 2005) (federalnej ustawy z 2005 r. o udzielaniu azylu), w brzmieniu mającym zastosowanie do sporu w postępowaniu głównym (zwanej dalej „AsylG 2005”), przewiduje:

„Brak odpowiedzialności Austrii [za rozpatrzenie wniosku o udzielenie azylu]

[…]

Odpowiedzialność innego państwa.

(1) Nierozpatrzony zgodnie z §§ 4 lub 4a wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej odrzuca się jako niedopuszczalny, jeżeli inne państwo członkowskie jest odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o udzielenie azylu lub wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie umowy lub rozporządzenia Dublin [III] […].

(2) Stosownie do ust. 1 należy postępować również wtedy, gdy inne państwo jest odpowiedzialne na podstawie umowy lub rozporządzenia Dublin [III] za zbadanie, które państwo jest odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o udzielenie azylu lub wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej.

[…]”.

8

Paragraf 46 Fremdenpolizeigesetz 2005 (ustawy z 2005 r. o policji ds. cudzoziemców) stanowi:

„(1)   Cudzoziemców, wobec których decyzja nakazująca powrót, wydalenie, deportacja lub zakaz pobytu są wykonalne, są wydalani z terytorium (doprowadzenie do granicy) przez organy bezpieczeństwa publicznego w imieniu [urzędu].

[…]

(7)   Jeżeli cudzoziemiec przebywa w szpitalu […], a jego doprowadzenie do granicy ma nastąpić wkrótce, szpital informuje na wniosek [urząd] bezzwłocznie o wyznaczonej lub prawdopodobnej dacie opuszczenia zakładu. W razie zmiany daty podanej zgodnie ze zdaniem pierwszym szpital informuje o tym [urząd] z urzędu”.

9

Paragraf 61 ustawy z 2005 r. o policji ds. cudzoziemców stanowi:

„(1)   [Urząd] nakazuje wydalenie obywatela państwa trzeciego, jeżeli

1. jego wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej zostanie odrzucony zgodnie §§ 4a lub 5 AsylG 2005 lub zgodnie z § 68 ust. 1 Allgemeines Verwaltungsverfahrensgesetz [(ogólnej ustawy o postępowaniu administracyjnym)] na podstawie każdej kolejnej odrzucającej decyzji wydanej po decyzji odrzucającej, o której mowa w §§ 4a lub 5 AsylG 2005 […].

[…]

(2)   Środek w postaci wydalenia skutkuje tym, że dopuszczalne jest doprowadzenie do granicy obywatela państwa trzeciego w celu wydalenia do państwa docelowego. Środek ten pozostaje w mocy przez osiemnaście miesięcy od wyjazdu obywatela państwa trzeciego.

[…]”.

10

Paragraf 3 Unterbringungsgesetz (ustawy o pozakarnym umieszczaniu podlegających opiece chorych psychicznie w zakładach psychiatrycznych, zwanej dalej „UbG”), zatytułowany „Warunki umieszczenia”, stanowi:

„Na oddziale psychiatrycznym może zostać umieszczona tylko osoba, która

11

Paragraf 8 UbG, zatytułowany „Umieszczenie bez wniosku [zainteresowanego]”, przewiduje:

„Daną osobę można wbrew jej woli lub bez jej woli umieścić na oddziale psychiatrycznym tylko wtedy, gdy zbada ją lekarz publicznej służby zdrowia, lekarz policyjny lub lekarz jednostki podstawowej opieki zdrowotnej, upoważnionej w tym celu […], i zaświadczy, że zostały spełnione warunki umieszczenia. Zaświadczenie wskazuje szczegółowe powody, dla których lekarz uważa, że warunki umieszczenia są spełnione”.

12

Paragraf 9 wspomnianej ustawy stanowi:

„(1)   Organy bezpieczeństwa publicznego mają prawo i obowiązek doprowadzenia osoby, w odniesieniu do której ze szczególnych powodów uważają, że warunki umieszczenia są spełnione, do lekarza w celu jej zbadania (art. 8) lub zwrócenia się o to do lekarza. Jeżeli lekarz wyda zaświadczenie, że warunki umieszczenia są spełnione, organy bezpieczeństwa publicznego powinny doprowadzić daną osobę na oddział psychiatryczny lub zapewnić jej doprowadzenie. Jeżeli lekarz nie wyda takiego zaświadczenia, zainteresowana osoba nie może być dłużej zatrzymana.

(2)   W przypadku bezpośredniego zagrożenia organy bezpieczeństwa publicznego mogą również doprowadzić daną osobę na oddział psychiatryczny bez uprzedniego badania przez lekarza i bez zaświadczenia.

(3)   Lekarz i organy bezpieczeństwa publicznego muszą działać tak, by w miarę możliwości chronić daną osobę, i podejmować niezbędne środki w celu zapobieżenia wszelkim zagrożeniom. Powinni oni współpracować w miarę możliwości z instytucjami psychiatrycznymi spoza oddziału psychiatrycznego, a w razie potrzeby korzystać z miejscowych służb ratunkowych”.

13

Paragraf 10 ust. 1 tej ustawy przewiduje:

„Kierujący oddziałem niezwłocznie bada daną osobę. Można ją przyjąć tylko wtedy, gdy zgodnie z zaświadczeniem lekarskim warunki umieszczenia w zakładzie są spełnione.

[…]”.

14

Paragraf 11 UbG stanowi:

„Paragraf 10 stosuje się odpowiednio, gdy

15

Paragraf 17 UbG, zatytułowany „Powiadomienie sądu”, stanowi:

„Jeżeli dana osoba została przyjęta na oddział psychiatryczny bez złożenia wniosku (§§ 10 i 11), kierujący oddziałem powinien niezwłocznie powiadomić o tym sąd […]”.

16

Paragraf 18 tej ustawy, zatytułowany „Przedmiot postępowania”, stanowi:

„Sąd orzeka w przedmiocie dopuszczalności umieszczenia osoby chorej w przypadkach określonych w §§ 10 i 11 po zbadaniu przesłanek umieszczenia”.

17

Paragraf 20 ust. 1 UbG stanowi:

„Jeżeli podczas przesłuchania sąd stwierdzi, że przesłanki umieszczenia są spełnione, uznaje je tymczasowo za dopuszczalne do chwili wydania orzeczenia na podstawie § 26 ust. 1 i wyznacza rozprawę, która odbywa się nie później niż 14 dni po wysłuchaniu”.

18

Paragraf 26 ust. 1 tejże ustawy stanowi:

„W następstwie rozprawy sąd orzeka o dopuszczalności umieszczenia. Postanowienie należy wydać w obecności osoby chorej na rozprawie, uzasadnić i wyjaśnić jej”.

19

W październiku 2016 r. IA, obywatel Maroka, wjechał z Libii do Włoch. Policja włoska dokonała wówczas rejestracji jego danych osobowych i biometrycznych.

20

IA udał się następnie do Austrii, gdzie w dniu 20 lutego 2017 r. złożył wniosek o udzielenie azylu.

21

W dniu 1 marca 2017 r. organy austriackie zwróciły się do organów włoskich o przejęcie IA. Wniosek ten pozostał bez odpowiedzi.

22

W dniu 30 maja 2017 r. organy austriackie poinformowały organy włoskie, że wspomniany wniosek o przejęcie został uznany za zaakceptowany i że maksymalny sześciomiesięczny termin na przeprowadzenie przekazania rozpoczął bieg w dniu 2 maja 2017 r.

23

Postanowieniem z dnia 12 sierpnia 2017 r. urząd, po pierwsze, odrzucił złożony przez IA wniosek o udzielenie azylu jako niedopuszczalny, a po drugie, nakazał wydalenie go do Włoch.

24

W dniu 25 września 2017 r. IA wniósł zażalenie na to postanowienie do Bundesverwaltungsgericht (federalnego sądu administracyjnego, Austria). Następnie cofnął to zażalenie.

25

W okresie od 20 września 2017 r. do 6 października 2017 r. IA był objęty na swój wniosek opieką psychiatryczną w szpitalu w Wiedniu (Austria).

26

Przewiezienie IA do Włoch, które było przewidziane na dzień 23 października 2017 r., nie mogło mieć miejsca, ponieważ w okresie od 6 października 2017 r. do dnia 4 listopada 2017 r. był on umieszczony na oddziale psychiatrycznym szpitala w Wiedniu bez złożenia wniosku. Umieszczenie to zostało uznane za dopuszczalne przez sąd rejonowy w Wiedniu, najpierw tymczasowo na mocy pierwszego postanowienia z dnia 6 października 2017 r., a następnie do dnia 17 listopada 2017 r. na mocy drugiego postanowienia z dnia 17 października 2017 r. Sąd ten zezwolił na umieszczenie IA na oddziale na tej podstawie, że z powodu choroby psychicznej stanowił on poważne i istotne zagrożenie dla siebie samego i innych osób.

27

W dniu 25 października 2017 r. organy austriackie poinformowały organy włoskie, że zgodnie z art. 29 ust. 2 rozporządzenia Dublin III termin przekazania IA został przedłużony do dwunastu miesięcy ze względu na umieszczenie go na szpitalnym oddziale psychiatrycznym.

28

Umieszczenie IA zakończyło się przedwcześnie w dniu 4 listopada 2017 r. W dniu tym na swój wniosek został on umieszczony na szpitalnym oddziale psychiatrycznym, który opuścił w dniu 6 listopada 2017 r.

29

W dniu 6 grudnia 2017 r. IA został przewieziony samolotem do Włoch pod eskortą policyjną i w towarzystwie lekarza.

30

W dniu 22 grudnia 2017 r. IA złożył we Włoszech wniosek o udzielenie azylu, który został uwzględniony w dniu 24 kwietnia 2018 r.

31

Następnie IA wniósł do Bundesverwaltungsgericht (federalnego sądu administracyjnego) skargę na jego przekazanie z Austrii do Włoch na tej podstawie, że miało ono miejsce po upływie w dniu 2 listopada 2017 r. sześciomiesięcznego terminu przewidzianego w art. 29 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia Dublin III, a zatem było niezgodne z prawem, ponieważ nastąpiło po terminie.

32

Wyrokiem z dnia 14 lutego 2020 r. wspomniany sąd oddalił tę skargę jako bezzasadną. Uznał on, że w dniu 25 października 2017 r. organy austriackie poinformowały organy włoskie o przedłużeniu sześciomiesięcznego terminu na przekazanie zgodnie z art. 29 ust. 2 rozporządzenia Dublin III ze względu na umieszczenie zainteresowanego w zakładzie. Ten termin przekazania, który miał upłynąć w dniu 2 listopada 2017 r., został zatem przedłużony o sześć miesięcy, do dnia 2 maja 2018 r. W związku z tym przekazanie IA, które miało miejsce w dniu 6 grudnia 2017 r., nie nastąpiło po terminie.

33

Bundesverwaltungsgericht (federalny sąd administracyjny) uznał, że umieszczenie IA w zakładzie psychiatrycznym wbrew jego woli na mocy postanowienia sądowego opiera się, zgodnie z przesłankami przewidzianymi w art. 3 UbG, na stwierdzeniu, że ze względu na chorobę psychiczną osoba ta poważnie i istotnie naraża na niebezpieczeństwo swoje życie lub życie innych osób.

34

Zdaniem tego sądu umieszczenie w zakładzie z powodu choroby psychicznej stanowi zaś środek polegający na pozbawieniu wolności, jak wynika to z art. 6, 52 i 53 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, a także z art. 5 ust. 1 lit. e) europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, podpisanej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. Natomiast w celu przedłużenia terminu przekazania ze względu na „uwięzienie” w rozumieniu art. 29 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia Dublin III nie jest konieczne, by odosobnienie odbywało się w zakładzie karnym ani by opierało się ono na sądowym orzeczeniu skazującym. Rozstrzygające znaczenie ma to, że państwo przekazujące nie może dokonać przekazania zainteresowanej osoby do właściwego państwa członkowskiego, w sytuacji gdy osoba ta nie podlega kontroli organów administracyjnych na podstawie orzeczenia sądowego.

35

Sąd odsyłający, do którego IA wniósł skargę rewizyjną od tego wyroku Bundesverwaltungsgericht (federalnego sądu administracyjnego), uważa, że zasadniczą kwestią w celu ustalenia, czy w niniejszym przypadku przekazanie IA do Włoch było zgodne z prawem, jest to, czy pojęcie „uwięzienia” w rozumieniu art. 29 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia Dublin III, które to pojęcie nie zostało zresztą zdefiniowane w tym rozporządzeniu, należy rozumieć jako obejmujące środek polegający na pozbawieniu wolności taki jak rozpatrywany w postępowaniu głównym, czyli umieszczenie na oddziale psychiatrycznym szpitala z powodu choroby psychicznej wbrew woli lub bez woli zainteresowanego, które zostało uznane za dopuszczalne przez sąd.

36

Sąd odsyłający uważa, że na pytanie to można udzielić odpowiedzi twierdzącej z powodów wskazanych przez Bundesverwaltungsgericht (federalny sąd administracyjny). Twierdzi on jednak, że odpowiedź przeciwna jest również możliwa ze względu, po pierwsze, na fakt, że „umieszczenie bez wniosku [zainteresowanego]” w rozumieniu § 8 i nast. UbG jest przede wszystkim środkiem leczniczym, który zostaje jedynie uznany przez sąd za dopuszczalny, a niekoniecznie wydaje się, by środek ten był objęty pojęciem „Inhaftierung” w wersji niemieckiej, „imprisonment” w wersji angielskiej lub „emprisonnement” w wersji francuskiej.

37

Po drugie, sąd odsyłający uważa, że poważne choroby, które tymczasowo uniemożliwiają przekazanie do odpowiedzialnego państwa członkowskiego, nie mogą uzasadniać przedłużenia terminu na przekazanie zgodnie z art. 29 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia Dublin III, co potwierdza orzecznictwo Trybunału (wyrok z dnia 16 lutego 2017 r., C.K. i in., C‑578/16 PPU, EU:C:2017:127, pkt 89).

38

Na wypadek gdyby Trybunał uznał, że umieszczenie na szpitalnym oddziale psychiatrycznym jest objęte zakresem pojęcia „uwięzienia” w rozumieniu art. 29 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia Dublin III, sąd odsyłający uważa za konieczne ustalenie, jaki byłby w niniejszym przypadku dokładny okres przedłużenia terminu na przekazanie.

39

W tym względzie można by uznać, że termin na przekazanie może zostać przedłużony o okres, przez który IA był rzeczywiście umieszczony wbrew swojej woli na szpitalnym oddziale psychiatrycznym, albo o zakładany okres „uwięzienia” notyfikowany państwu, do którego skierowano wniosek, zgodnie z art. 9 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego, ewentualnie z uwzględnieniem odpowiedniego terminu na organizację przekazania.

40

W powyższych okolicznościach Verwaltungsgerichtshof (trybunał administracyjny, Austria) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

41

Poprzez pytanie pierwsze sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 29 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia Dublin III należy interpretować w ten sposób, że pojęcie „uwięzienia”, o którym mowa w tym przepisie, ma zastosowanie do umieszczenia ubiegającej się o azyl osoby na szpitalnym oddziale psychiatrycznym, dozwolonego na mocy orzeczenia sądowego na tej podstawie, że osoba ta ze względu na chorobę psychiczną stanowi znaczące zagrożenie dla siebie samej lub społeczeństwa.

42

W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału zarówno z wymogów jednolitego stosowania prawa Unii, jak i z zasady równości wynika, że pojęciom w danym przepisie prawa Unii, który nie zawiera żadnego wyraźnego odesłania do prawa państw członkowskich w celu określenia ich znaczenia i zakresu, należy zazwyczaj nadawać w całej Unii Europejskiej autonomiczną i jednolitą wykładnię, której należy dokonywać z uwzględnieniem nie tylko treści tego przepisu, ale także jego kontekstu i celów realizowanych przez uregulowanie, którego stanowi on część (wyrok z dnia 15 kwietnia 2021 r., The North of England P & I Association, C‑786/19, EU:C:2021:276, pkt 48 i przytoczone tam orzecznictwo).

43

Należy zaś stwierdzić, że pojęcie „uwięzienia” w rozumieniu art. 29 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia Dublin III nie zostało zdefiniowane przez prawodawcę Unii oraz że przepis ten nie zawiera żadnego wyraźnego odesłania do prawa państw członkowskich dla określenia jego znaczenia i zakresu. Należy zatem dokonać autonomicznej i jednolitej wykładni tego pojęcia.

44

Co się tyczy w pierwszej kolejności brzmienia art. 29 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia Dublin III, należy na wstępie przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sformułowania użytego w jednej z wersji językowych przepisu prawa Unii nie można traktować jako jedynej podstawy jego wykładni lub przyznawać mu w tym zakresie pierwszeństwa względem innych wersji językowych (wyrok z dnia 15 kwietnia 2021 r., The North of England P & I Association, C‑786/19, EU:C:2021:276, pkt 54 i przytoczone tam orzecznictwo).

45

W niniejszym przypadku termin „uwięzienie” lub też pokrewny, w znacznej mierze zamienny termin „kara więzienia” został użyty w znacznej większości wersji językowych tego przepisu. Dotyczy to takich wersji językowych jak: hiszpańska, czeska, duńska, angielska, francuska, maltańska, niderlandzka, rumuńska, słowacka i fińska.

46

Natomiast inne wersje językowe, które stanowią wyraźnie mniejszość, takie jak włoska, portugalska lub szwedzka, używają szerszych terminów, które oznaczają, odpowiednio, zatrzymanie, aresztowanie lub pozbawienie wolności, przy czym terminy te nie sugerują związku z „więzieniem” lub z „karą więzienia”.

47

W odniesieniu do terminu „Inhaftierung” użytego w niemieckiej wersji językowej rząd austriacki utrzymuje, że obejmuje on w języku potocznym w szczególności „pozbawienie wolności”, a zatem nie może być ograniczony do uwięzienia nakazywanego przez sąd w ramach postępowania karnego, podczas gdy rząd niemiecki jest zdania, że pojęcie to można rozumieć w tym bardziej ograniczonym znaczeniu.

48

Co się nadal tyczy literalnej wykładni art. 29 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia Dublin III, ze zwykłego znaczenia terminu „uwięzienie” lub „kara więzienia”, który – jak stwierdzono w pkt 45 niniejszego wyroku – pojawia się w znacznej większości wersji językowych tego przepisu, wynika, że oznacza on zasadniczo karę pozbawienia wolności wymierzaną w ramach postępowania karnego z powodu przestępstwa, za popełnienie którego dana osoba zostaje uznana winną lub o popełnienie którego jest podejrzana.

49

Konkretniej, w swoim zwyczajnym rozumieniu termin ten określa karę pozbawienia wolności, którą co do ogólnej zasady należy odbyć w więzieniu i która jest wymierzana przez sąd, jeżeli w wyniku postępowania karnego orzeknie on, że dana osoba może zostać uznana za winną popełnienia przestępstwa. Ponadto zgodnie ze swoim zwyczajowym znaczeniem tenże termin obejmuje również tymczasowe aresztowanie osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa, nakazywane co do zasady w drodze orzeczenia sądowego w ramach postępowania karnego.

50

Przy uwzględnieniu zaś tego zwykłego znaczenia umieszczenie osoby pod przymusem na szpitalnym oddziale psychiatrycznym dozwolone przez sąd na tej podstawie, że osoba ta cierpi na chorobę psychiczną, która czyni ją szczególnie niebezpieczną dla niej samej lub społeczeństwa, nie może być zakwalifikowane jako „uwięzienie” w rozumieniu art. 29 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia Dublin III.

51

W tym względzie należy stwierdzić, że umieszczenie pod przymusem na oddziale psychiatrycznym na podstawie UbG następuje bez skazania danej osoby za popełnienie przestępstwa lub bez podejrzewania jej o popełnienia takiego przestępstwa.

52

Takie umieszczenie różni się zatem zasadniczo od umieszczenia danej osoby w szpitalu psychiatrycznym nakazanego na tej postawie, że popełniła ona przestępstwo, za które nie może ona jednak zostać pociągnięta do odpowiedzialności karnej z powodu choroby psychicznej, na którą cierpiała w czasie popełnienia zarzucanych jej czynów.

53

W drugiej kolejności kontekst, w jaki wpisuje się art. 29 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia Dublin III, i cele realizowane przez to rozporządzenie nie stoją na przeszkodzie wykładni, zgodnie z którą pojęcie „uwięzienia” w rozumieniu tego przepisu obejmuje jedynie pozbawienie wolności nakazane orzeczeniem sądowym w ramach postępowania karnego ze względu na przestępstwo, za które osoba ubiegająca się o azyl zostaje obarczona odpowiedzialnością lub o popełnienie którego jest ona podejrzana.

54

W tym względzie należy przypomnieć, że art. 29 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia Dublin III pozwala, na zasadzie wyjątku, na przedłużenie sześciomiesięcznego terminu na przekazanie, określonego w art. 29 ust. 1 i art. 29 ust. 2 zdane pierwsze tego rozporządzenia, aby uwzględnić fakt, że dla wnioskującego państwa członkowskiego wykonanie przekazania danej osoby jest praktycznie niemożliwe z powodu pozbawienia tej osoby wolności lub jej ucieczki (wyrok z dnia 19 marca 2019 r., Jawo, C‑163/17, EU:C:2019:218, pkt 60).

55

Szeroka wykładnia pojęcia „uwięzienia” w rozumieniu art. 29 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia Dublin III jako obejmującego wszystkie środki polegające na pozbawieniu wolności, w tym środki, które nie są nakładane w ramach postępowania karnego z powodu przestępstwa popełnionego przez daną osobę lub o którego popełnienie jest ona podejrzana, nie uwzględniałaby zaś podkreślonego przez Trybunał wyjątkowego charakteru takiego przedłużenia.

56

Artykuł 29 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia Dublin III, jako że przewiduje w dwóch konkretnych przypadkach wyjątek od przewidzianej w art. 29 ust. 1 i art. 29 ust. 2 zdanie pierwsze tego rozporządzenia normy prawnej o ogólnym zasięgu, podlega bowiem, zgodnie z zasadą potwierdzoną w utrwalonym orzecznictwie Trybunału, wykładni ścisłej [zob. w szczególności wyrok z dnia 20 maja 2021 r., X (Pojazdy‑cysterny LPG), C‑120/19, EU:C:2021:398, pkt 50].

57

Ponadto jest prawdą, że w pkt 61 i 62 wyroku z dnia 19 marca 2019 r., Jawo (C‑163/17, EU:C:2019:218) Trybunał odrzucił wykładnię pojęcia „ucieczki” w rozumieniu art. 29 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia Dublin III dokonywaną w ten sposób, że wymaga ono przedstawienia dowodu na zamiar wymknięcia się przez zainteresowaną osobę właściwym organom krajowym, aby zapobiec ryzyku, że organy te napotkają ewentualne poważne trudności lub nie będą mogły zapewnić skutecznego funkcjonowania systemu dublińskiego i osiągnięcia jego celów.

58

Natomiast wykładnia pojęcia „uwięzienia” w rozumieniu tego przepisu, ograniczona do pozbawienia wolności nałożonego w orzeczeniach sądowych w ramach postępowań karnych, z wyłączeniem innych rodzajów środków polegających na pozbawieniu wolności, nie pociąga za sobą takiego ryzyka.

59

Taka wykładnia wymaga bowiem jedynie zwykłego sprawdzenia stanu faktycznego w odniesieniu do istnienia orzeczenia sądowego o pozbawieniu wolności wydanego w ramach postępowania karnego wobec osoby, która popełniła przestępstwo lub która jest podejrzana o popełnienie przestępstwa.

60

Tego rodzaju sprawdzenie nie wiąże się ze szczególnymi trudnościami praktycznymi, które mogłyby utrudniać skuteczne funkcjonowanie systemu dublińskiego i osiągnięcie jego celów.

61

Wykładnia ta nie stoi zatem także w sprzeczności z celem szybkości, do którego zmierza rozporządzenie Dublin III zgodnie z motywami 4 i 5 (wyrok z dnia 19 marca 2019 r., Jawo, C‑163/17, EU:C:2019:218, pkt 58, 59).

62

W świetle całości powyższych rozważań na pytanie pierwsze należy odpowiedzieć, iż art. 29 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia Dublin III należy interpretować w ten sposób, że pojęcie „uwięzienia”, o którym mowa w tym przepisie, nie ma zastosowania do umieszczenia pod przymusem ubiegającej się o azyl osoby na szpitalnym oddziale psychiatrycznym, dozwolonego na mocy orzeczenia sądowego na tej podstawie, że osoba ta ze względu na chorobę psychiczną stanowi znaczące zagrożenie dla siebie samej lub społeczeństwa.

63

Pytanie drugie zostało zadane przez sąd odsyłający na wypadek udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pytanie pierwsze. Z pkt 62 niniejszego wyroku wynika zaś, że na pytanie to należy udzielić odpowiedzi przeczącej. Nie ma zatem potrzeby odpowiadania na pytanie drugie.

64

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (siódma izba) orzeka, co następuje:

Artykuł 29 ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 604/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca należy interpretować w ten sposób, że pojęcie „uwięzienia”, o którym mowa w tym przepisie, nie ma zastosowania do umieszczenia pod przymusem ubiegającej się o azyl osoby na szpitalnym oddziale psychiatrycznym, dozwolonego na mocy orzeczenia sądowego na tej podstawie, że osoba ta ze względu na chorobę psychiczną stanowi znaczące zagrożenie dla siebie samej lub społeczeństwa.