EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62015CO0463
Order of the Court (Fourth Chamber) of 25 September 2015.#Openbaar Ministerie v A.#Request for a preliminary ruling from the Rechtbank Amsterdam.#Reference for a preliminary ruling — Urgent preliminary-ruling procedure — Article 99 of the Rules of Procedure of the Court of Justice — Police and judicial cooperation in criminal matters — Framework Decision 2002/584/JHA — European arrest warrant — Article 2(4) and Article 4.1 — Conditions of execution — National criminal law making the execution of a European arrest warrant subject to, in addition to double criminality, the condition that the criminal act is punishable by a custodial sentence or a detention order for a maximum period of at least 12 months under the law of the executing Member State.#Case C-463/15 PPU.
Postanowienie Trybunału (czwarta izba) z dnia 25 września 2015 r.
Openbaar Ministerie przeciwko A.
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Rechtbank Amsterdam.
Odesłanie prejudycjalne – Pilny tryb prejudycjalny – Artykuł 99 regulaminu postępowania przed Trybunałem – Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych – Decyzja ramowa 2002/584/WSiSW – Europejski nakaz aresztowania – Artykuł 2 ust. 4 i art. 4 pkt 1 – Warunki wykonania – Krajowe prawo karne uzależniające wykonanie europejskiego nakazu aresztowania, oprócz wymogu podwójnej odpowiedzialności karnej, od warunku, żeby zarzucany czyn był w świetle prawa państwa członkowskiego wykonującego nakaz zagrożony karą pozbawienia wolności lub środkiem zabezpieczającym polegającym na pozbawieniu wolności o górnej granicy co najmniej 12 miesięcy.
Sprawa C-463/15 PPU.
Postanowienie Trybunału (czwarta izba) z dnia 25 września 2015 r.
Openbaar Ministerie przeciwko A.
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Rechtbank Amsterdam.
Odesłanie prejudycjalne – Pilny tryb prejudycjalny – Artykuł 99 regulaminu postępowania przed Trybunałem – Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych – Decyzja ramowa 2002/584/WSiSW – Europejski nakaz aresztowania – Artykuł 2 ust. 4 i art. 4 pkt 1 – Warunki wykonania – Krajowe prawo karne uzależniające wykonanie europejskiego nakazu aresztowania, oprócz wymogu podwójnej odpowiedzialności karnej, od warunku, żeby zarzucany czyn był w świetle prawa państwa członkowskiego wykonującego nakaz zagrożony karą pozbawienia wolności lub środkiem zabezpieczającym polegającym na pozbawieniu wolności o górnej granicy co najmniej 12 miesięcy.
Sprawa C-463/15 PPU.
Court reports – general
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2015:634
POSTANOWIENIE TRYBUNAŁU (czwarta izba)
z dnia 25 września 2015 r. ( *1 )
„Odesłanie prejudycjalne — Pilny tryb prejudycjalny — Artykuł 99 regulaminu postępowania przed Trybunałem — Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych — Decyzja ramowa 2002/584/WSiSW — Europejski nakaz aresztowania — Artykuł 2 ust. 4 i art. 4 pkt 1 — Warunki wykonania — Krajowe prawo karne uzależniające wykonanie europejskiego nakazu aresztowania, oprócz wymogu podwójnej odpowiedzialności karnej, od warunku, żeby zarzucany czyn był w świetle prawa państwa członkowskiego wykonującego nakaz zagrożony karą pozbawienia wolności lub środkiem zabezpieczającym polegającym na pozbawieniu wolności o górnej granicy co najmniej 12 miesięcy”
W sprawie C‑463/15 PPU
mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Rechtbank Amsterdam (Niderlandy) postanowieniem z dnia 2 września 2015 r., które wpłynęło do Trybunału w tym samym dniu, w postępowaniu:
Openbaar Ministerie
przeciwko
A.
TRYBUNAŁ (czwarta izba),
w składzie: L. Bay Larsen, prezes izby, K. Jürimäe, J. Malenovský, M. Safjan (sprawozdawca) i A. Prechal, sędziowie,
rzecznik generalny: P. Mengozzi,
sekretarz: A. Calot Escobar,
postanowiwszy, po zapoznaniu się ze stanowiskiem rzecznika generalnego, orzec w formie postanowienia z uzasadnieniem, zgodnie z art. 99 regulaminu postępowania przed Trybunałem,
wydaje następujące
Postanowienie
1 |
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 2 ust. 4 i art. 4 pkt 1 decyzji ramowej Rady 2002/584/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi (Dz.U. L 190, s. 1), zmienionej decyzją ramową Rady 2009/299/WSiSW z dnia 26 lutego 2009 r. (Dz.U. L 81, s. 24) (zwanej dalej „decyzją ramową 2002/584”). |
2 |
Wniosek ten został przedstawiony w ramach postępowania w sprawie wykonania w Niderlandach europejskiego nakazu aresztowania wydanego przez procureur des Konings bij de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel (prokuratora królewskiego przy sądzie pierwszej instancji w Brukseli, Belgia) przeciwko A. |
Ramy prawne
Prawo Unii
3 |
Motywy 5–7 i 10 decyzji ramowej 2002/584 przewidują:
[…]
|
4 |
Artykuł 1 tej decyzji ramowej stanowi: „1. Europejski nakaz aresztowania stanowi decyzję sądową wydaną przez państwo członkowskie w celu aresztowania i przekazania przez inne państwo członkowskie osoby, której dotyczy wniosek, w celu przeprowadzenia postępowania karnego lub wykonania kary pozbawienia wolności bądź środka zabezpieczającego [polegającego na pozbawieniu wolności]. 2. Państwa członkowskie wykonują każdy europejski nakaz aresztowania w oparciu o zasadę wzajemnego uznawania i zgodnie z przepisami niniejszej decyzji ramowej. 3. Niniejsza decyzja ramowa nie narusza obowiązku poszanowania praw podstawowych i podstawowych zasad prawnych zawartych w art. 6 [UE]”. |
5 |
Artykuł 2 tej decyzji ramowej, zatytułowany „Zakres stosowania europejskiego nakazu aresztowania”, jest sformułowany następująco: „1. Europejski nakaz aresztowania może zostać wydany w przypadku czynów, które w świetle prawa obowiązującego w wydającym nakaz państwie członkowskim zagrożone są karą pozbawienia wolności lub środkiem zabezpieczającym [polegającym na pozbawieniu wolności, których górna granica wynosi przynajmniej 12 miesięcy], albo w przypadku gdy zapadł wyrok lub wydano środek zabezpieczający o wymiarze co najmniej czterech miesięcy. 2. Następujące przestępstwa, jeśli w wydającym nakaz państwie członkowskim zagrożone są karą pozbawienia wolności lub środkiem zabezpieczającym [polegającym na pozbawieniu wolności, których górna granica wynosi przynajmniej 3 lata], i jako [takie] określone prawem wydającego nakaz państwa członkowskiego, stanowią na warunkach niniejszej decyzji ramowej podstawę, bez weryfikacji pod kątem podwójnej odpowiedzialności karnej za popełniony czyn, do przekazania na mocy europejskiego nakazu aresztowania: […] 4. Dla przestępstw innych niż określone w ust. 2 przekazanie następuje pod warunkiem, że czyny, za które wydaje się europejski nakaz aresztowania, stanowią przestępstwo w rozumieniu prawa wykonującego nakaz państwa członkowskiego, niezależnie od [ich znamion lub kwalifikacji]”. |
6 |
Artykuł 4 pkt 1 tej decyzji ramowej, zatytułowany „Fakultatywna odmowa wykonania europejskiego nakazu aresztowania”, stanowi: „Wykonujący nakaz organ sądowy może odmówić wykonania europejskiego nakazu aresztowania:
|
Prawo niderlandzkie
7 |
Artykuł 7 ust. 1 Overleverinsgswet (ustawy o przekazywaniu osób) stanowi: „1. Przekazanie jest dozwolone wyłącznie dla celów:
|
Postępowanie główne i pytanie prejudycjalne
8 |
Do Rechtbank Amsterdam wpłynął wniosek prokuratora przy tym sądzie o wykonanie europejskiego nakazu aresztowania wydanego w dniu 6 listopada 2014 r. przez procureur des Konings bij de rechtbank van eerste aanleg te Brussel, zmierzającego do aresztowania i przekazania A., obecnie odbywającego w Niderlandach prawomocnie orzeczoną w tym państwie karę pozbawienia wolności, w celu wykonania innej kary pozbawienia wolności w wymiarze pięciu lat, na którą A. został skazany w Belgii. |
9 |
W europejskim nakazie aresztowania powołano się na wyrok 43. izby karnej Rechtbank van eerste aanleg van Brussel (sądu pierwszej instancji w Brukseli) z dnia 7 października 2014 r. |
10 |
Opis czynów, za które A. został skazany, w będącym przedmiotem postępowania głównego europejskim nakazie aresztowania można podsumować w sposób następujący. W dniu 2 marca 2013 r. w Brukseli A. rozbił szklankę, usiadł okrakiem na swej małżonce i jedną ręką zaczął ją dusić, a jednocześnie drugą ręką zadawał jej ciosy rozbitą szklanką na wysokości głowy, szyi i lewego ramienia. Podczas badania lekarskiego stwierdzono u małżonki A. trzy rany, które zostały spowodowane ostrym i spiczastym przedmiotem. Uprzednio, w okresie pomiędzy 28 lutego 2013 r. a 2 marca 2013 r., A. zadawał ciosy swojej małżonce. |
11 |
Sąd odsyłający uważa, że czyny, które na podstawie prawa belgijskiego kwalifikuje się jako „umyślne uszkodzenia ciała małżonki ze skutkiem osobistej niezdolności do pracy” i „umyślne uszkodzenia ciała małżonki”, są na gruncie prawa niderlandzkiego zagrożone w obydwu wypadkach karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 12 miesięcy. Natomiast trzeci czyn zarzucany A., a mianowicie noszenie zakazanej broni, podlega na mocy prawa niderlandzkiego karze grzywny trzeciej kategorii. |
12 |
Sąd odsyłający ma wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotowego europejskiego nakazu aresztowania w odniesieniu do trzeciego czynu w świetle art. 7 ust. 1 ustawy o przekazywaniu osób, który według tego sądu wymaga, aby czyny zarzucane osobie, której dotyczy wniosek o przekazanie, podlegały karze w obu zainteresowanych państwach członkowskich oraz aby górne zagrożenie karą pozbawienia wolności w obydwu wypadkach wynosiło co najmniej 12 miesięcy. Pojawia się jednak pytanie, czy odmowa przekazania w oparciu o tę wykładnię pozostaje w zgodzie z art. 2 ust. 4 i art. 4 pkt 1 decyzji ramowej 2002/584. |
13 |
W tych okolicznościach Rechtbank Amsterdam postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym: „Czy art. 2 ust. 4 i art. 4 pkt 1 decyzji ramowej 2002/584 pozwalają na to, by państwo członkowskie wykonujące nakaz dokonywało transpozycji tych przepisów do prawa krajowego, ustanawiając wymóg, wedle którego czyn nie tylko musi stanowić przestępstwo w rozumieniu prawa tego państwa członkowskiego, lecz także musi być zagrożony karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 12 miesięcy?”. |
W przedmiocie trybu pilnego
14 |
Sąd odsyłający wniósł o zastosowanie do niniejszego odesłania prejudycjalnego trybu pilnego przewidzianego w art. 107 regulaminu postępowania przed Trybunałem. |
15 |
Sąd ten w uzasadnieniu swojego wniosku podkreślił w szczególności, że odbywanie kary pozbawienia wolności przez A. w celu wykonania kary wymierzonej przez sądy niderlandzkie dobiegnie końca w dniu 1 stycznia 2016 r. Jednakże z dniem 17 września 2015 r. możliwe będzie przerwanie wykonania tej kary, jeżeli A. zostanie równocześnie wydalony z terytorium Niderlandów. |
16 |
Na posiedzeniu w dniu 24 lipca 2015 r. sąd odsyłający zarządził osadzenie A. ze skutkiem od chwili, w której zakończy się pozbawienie wolności związane z innymi przestępstwami. Na posiedzeniu w dniu 18 sierpnia 2015 r. prokuratura poinformowała, że wykona to zarządzenie, o ile do czasu zakończenia wykonywania niderlandzkiej kary sądy niderlandzkie nie orzekną ostatecznie w przedmiocie europejskiego nakazu aresztowania. |
17 |
Zdaniem sądu odsyłającego, który wskazał, że termin wydania decyzji o wykonaniu europejskiego nakazu aresztowania, określony w art. 17 ust. 3 i 4 decyzji ramowej 2002/584, upłynie w dniu 21 września 2015 r., szybkie udzielenie odpowiedzi przez Trybunał na pytanie prejudycjalne będzie miało bezpośredni i kluczowy wpływ na czas trwania pozbawienia wolności A. w Niderlandach. Wreszcie sam A. wystąpił o jak najszybsze wydanie władzom belgijskim. |
18 |
W tej kwestii należy wskazać po pierwsze, że niniejsze odesłanie prejudycjalne dotyczy wykładni decyzji ramowej 2002/584, która wchodzi w zakres dziedziny objętej częścią trzecią traktatu FUE, w jej tytule V, dotyczącym przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Może ono zatem podlegać rozpoznaniu w pilnym trybie prejudycjalnym. |
19 |
Po drugie, A. odbywa obecnie karę pozbawienia wolności, ale z dniem 17 września 2015 r. będzie możliwe przerwanie wykonania tej kary, jeżeli A. zostanie wydalony z terytorium Niderlandów. Wydalenie to będzie się wiązało, zgodnie z wolą A., z jego wydaniem władzom belgijskim na podstawie europejskiego nakazu aresztowania. W braku decyzji w przedmiocie wykonania europejskiego nakazu aresztowania przed dniem 1 stycznia 2016 r. A. pozostawałby co do zasady pozbawiony wolności w oczekiwaniu na wydanie tejże decyzji. |
20 |
W tych okolicznościach na wniosek sędziego sprawozdawcy i po wysłuchaniu rzecznika generalnego czwarta izba Trybunału postanowiła w dniu 10 września 2015 r. uwzględnić wniosek sądu odsyłającego o rozpoznanie odesłania prejudycjalnego w trybie pilnym. |
W przedmiocie pytania prejudycjalnego
21 |
Zgodnie z art. 99 regulaminu postępowania, jeżeli pytanie skierowane w trybie prejudycjalnym jest identyczne z pytaniem, w którego przedmiocie Trybunał już orzekał, jeżeli odpowiedź na pytanie prejudycjalne można wywieść w sposób jednoznaczny z orzecznictwa lub jeżeli odpowiedź na pytanie prejudycjalne nie pozostawia żadnych uzasadnionych wątpliwości, Trybunał może w każdej chwili, na wniosek sędziego sprawozdawcy i po zapoznaniu się ze stanowiskiem rzecznika generalnego, orzec w formie postanowienia z uzasadnieniem. |
22 |
Przepis ten należy zastosować w ramach niniejszego odesłania prejudycjalnego. |
23 |
Poprzez swoje pytanie sąd odsyłający zmierza zasadniczo do ustalenia, czy art. 2 ust. 4 i art. 4 pkt 1 decyzji ramowej 2002/584 powinny być interpretowane w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie temu, aby przekazanie na podstawie europejskiego nakazu aresztowania było uzależnione w państwie członkowskim wykonującym nakaz nie tylko od warunku, żeby czyn, w przypadku którego został wydany europejski nakaz aresztowania, stanowił przestępstwo w świetle prawa tego państwa członkowskiego, ale również żeby był on w świetle tego samego prawa zagrożony karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 12 miesięcy. |
24 |
W tym względzie należy zauważyć, że zgodnie z art. 4 pkt 1 decyzji ramowej wykonujący nakaz organ sądowy może odmówić wykonania europejskiego nakazu aresztowania, jeśli, w jednym z wypadków wymienionych w art. 2 ust. 4 tej decyzji ramowej, czyn, który stanowi podstawę wydania europejskiego nakazu aresztowania, nie stanowi przestępstwa w świetle prawa wykonującego nakaz państwa członkowskiego. Wspomniany art. 2 ust. 4 stanowi, że możliwość ta odnosi się do przestępstw innych niż określone w ust. 2, niezależnie od ich znamion lub kwalifikacji. |
25 |
Wspomniana możliwość odmowy wykonania nakazu jest zatem ograniczona do wypadku, gdy europejski nakaz aresztowania dotyczy czynu, który nie został wymieniony w wykazie zawartym w art. 2 ust. 2 decyzji ramowej 2002/584 i nie stanowi przestępstwa w świetle prawa wykonującego nakaz państwa członkowskiego. |
26 |
Ponieważ noszenie niedozwolonej broni, które jest jednym z czynów będących przedmiotem postępowania głównego, stanowi jednak, zdaniem sądu odsyłającego, przestępstwo w prawie niderlandzkim, należy stwierdzić, że odmowa wykonania europejskiego nakazu aresztowania z nim związanego nie dotyczy wypadku wyraźnie określonego w art. 2 ust. 4 i art. 4 pkt 1 decyzji ramowej 2002/584. |
27 |
Ponadto ani art. 2 ust. 4 i art. 4 pkt 1 decyzji ramowej 2002/584, ani żaden inny jej przepis nie przewiduje możliwości odmowy wykonania europejskiego nakazu aresztowania dotyczącego czynu, który stanowiąc przestępstwo w wykonującym nakaz państwie członkowskim, nie jest zagrożony karą pozbawienia wolności o maksymalnym wymiarze co najmniej 12 miesięcy. |
28 |
Stwierdzenie to znajduje potwierdzenie w ogólnej systematyce decyzji ramowej 2002/584 oraz celach realizowanych przez tę decyzję. |
29 |
Jak wynika bowiem z dwóch pierwszych ustępów jej art. 2, rzeczona decyzja ramowa – w wypadku przestępstw, które mogą być przedmiotem europejskiego nakazu aresztowania – koncentruje się na wysokości kar mających zastosowanie w państwie członkowskim wydającym nakaz (zob. podobnie wyrok Advocaten voor de Wereld, C‑303/05, EU:C:2007:261, pkt 52). Jest to związane z faktem, że postępowanie karne lub wykonanie kary pozbawienia wolności bądź środka zabezpieczającego polegającego na pozbawieniu wolności, stanowiące cel wydania europejskiego nakazu aresztowania, są przeprowadzane zgodnie z normami stosowanymi w tym państwie członkowskim. |
30 |
W przeciwieństwie do systemu ekstradycji, który został zniesiony i zastąpiony systemem przekazywania osób między organami sądowymi, decyzja ramowa 2002/584 nie bierze pod uwagę wysokości kar mających zastosowanie w wykonujących nakaz państwach członkowskich. Jest to zgodne z nadrzędnym celem realizowanym przez rzeczoną decyzję ramową, określonym w jej motywie 5, a mianowicie zapewnieniem swobodnego przepływu orzecznictwa sądowego w sprawach karnych w dziedzinie wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. |
31 |
Z całości powyższych rozważań wynika, że art. 2 ust. 4 i art. 4 pkt 1 decyzji ramowej 2002/584 powinny być interpretowane w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie temu, aby przekazanie na podstawie europejskiego nakazu aresztowania było uzależnione w państwie członkowskim wykonującym nakaz nie tylko od warunku, żeby czyn, w wypadku którego wydany został europejski nakaz aresztowania, stanowił przestępstwo w świetle prawa tego państwa członkowskiego, ale również żeby był on w świetle tego samego prawa zagrożony karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 12 miesięcy. |
W przedmiocie kosztów
32 |
Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. |
Z powyższych względów Trybunał (czwarta izba) orzeka, co następuje: |
Artykuł 2 ust. 4 i art. 4 pkt 1 decyzji ramowej Rady 2002/584/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi, zmienionej decyzją ramową Rady 2009/299/WSiSW z dnia 26 lutego 2009 r., należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie temu, aby przekazanie na podstawie europejskiego nakazu aresztowania było uzależnione w państwie członkowskim wykonującym nakaz nie tylko od warunku, żeby czyn, w wypadku którego wydany został europejski nakaz aresztowania, stanowił przestępstwo w świetle prawa tego państwa członkowskiego, ale również żeby był on w świetle tego samego prawa zagrożony karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 12 miesięcy. |
Podpisy |
( *1 ) Język postępowania: niderlandzki.