KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 3.2.2025

COM(2025) 24 final

2025/0010(NLE)

Wniosek

DECYZJA RADY

w sprawie stanowiska, jakie ma być zajęte w imieniu Unii Europejskiej w ramach Wspólnego Komitetu EOG w odniesieniu do zmiany Protokołu 31 do Porozumienia EOG w sprawie współpracy w konkretnych dziedzinach poza czterema swobodami

(Govsatcom i bezpieczna łączność)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

UZASADNIENIE

1.Przedmiot wniosku

Niniejszy wniosek dotyczy decyzji ustalającej stanowisko, które ma być zajęte w imieniu Unii we Wspólnym Komitecie EOG w związku z planowanym przyjęciem decyzji Wspólnego Komitetu dotyczącej zmiany Protokołu 31 do Porozumienia EOG w sprawie współpracy w konkretnych dziedzinach poza czterema swobodami

2.Kontekst wniosku

2.1.Porozumienie EOG

Porozumienie o Europejskim Obszarze Gospodarczym („Porozumienie EOG”) gwarantuje obywatelom i podmiotom gospodarczym EOG równe prawa i obowiązki w ramach rynku wewnętrznego. Porozumienie przewiduje objęcie prawodawstwem UE dotyczącym czterech swobód wszystkich 30 państw EOG, a mianowicie państw członkowskich UE, Norwegii, Islandii i Liechtensteinu. Ponadto Porozumienie EOG obejmuje współpracę w innych ważnych dziedzinach, takich jak badania i rozwój, kształcenie, polityka społeczna, środowisko, ochrona konsumentów, turystyka i kultura, zwanych wspólnie „działaniami wspierającymi i politykami horyzontalnymi”. Porozumienie EOG weszło w życie z dniem 1 stycznia 1994 r. Unia i jej państwa członkowskie są stroną Porozumienia EOG.

2.2.Wspólny Komitet EOG

Za zarządzanie Porozumieniem EOG odpowiada Wspólny Komitet EOG. Jest to forum wymiany poglądów dotyczących funkcjonowania Porozumienia EOG. Jego decyzje podejmowane są w drodze konsensusu i są wiążące dla Stron. Odpowiedzialność za koordynację spraw dotyczących EOG po stronie UE spoczywa na Sekretariacie Generalnym Komisji Europejskiej. 

2.3.Planowany akt Wspólnego Komitetu EOG

Oczekuje się, że Wspólny Komitet EOG przyjmie decyzję Wspólnego Komitetu EOG („planowany akt”) dotyczącą zmiany Protokołu 31 do Porozumienia EOG w sprawie współpracy w konkretnych dziedzinach poza czterema swobodami.

Celem planowanego aktu jest rozszerzenie współpracy uzgodnionej przez umawiające się strony Porozumienia EOG w decyzji Wspólnego Komitetu EOG nr 319/2021 z dnia 29 października 2021 r. na komponent rządowej łączności satelitarnej (GOVSATCOM) Unijnego programu kosmicznego ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/696 oraz rozszerzenie współpracy Umawiających się Stron Porozumienia EOG w celu uwzględnienia rozporządzenia (UE) 2023/588 ustanawiającego unijny program bezpiecznej łączności na lata 2023–2027 (bezpieczna łączność) 1 .

Zgodnie z unijną polityką budżetową jakiekolwiek uczestnictwo w działaniach UE może mieć miejsce jedynie w przypadku, gdy wpłacony zostanie odpowiedni wkład finansowy. Płatność może jednak nastąpić dopiero po przyjęciu projektu decyzji Rady oraz po przedstawieniu państwom EOG–EFTA wezwania UE do wniesienia środków, sporządzonego przez Komisję Europejską.

Planowany akt będzie wiążący dla umawiających się stron zgodnie z art. 103 i 104 Porozumienia EOG.

3.Stanowisko, jakie ma być zajęte w imieniu Unii

Komisja przedkłada załączony projekt decyzji Wspólnego Komitetu EOG do przyjęcia przez Radę jako stanowisko Unii. Po przyjęciu stanowiska należy je przedstawić Wspólnemu Komitetowi EOG w najbliższym możliwym terminie.

Załączony projekt decyzji Wspólnego Komitetu EOG rozszerza prawa do udziału państw EOG-EFTA uzgodnione przez umawiające się strony Porozumienia EOG w decyzji Wspólnego Komitetu EOG nr 319/2021 z dnia 29 października 2021 r. na komponent rządowej łączności satelitarnej (GOVSATCOM) Unijnego programu kosmicznego i wprowadza prawa do udziału państw EOG-EFTA w unijnym programie bezpiecznej łączności na lata 2023–2027, co wykracza poza to, co można uznać za zwykłe dostosowania techniczne w rozumieniu rozporządzenia Rady nr 2894/94 2 . Rada powinna zatem ustalić stanowisko Unii.

Państwa EOG–EFTA powinny również wnosić wkład finansowy w działania, o których mowa powyżej.

4.Podstawa prawna

4.1.Proceduralna podstawa prawna

4.1.1.Zasady

Art. 218 ust. 9 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) określa tryb przyjmowania decyzji ustalających „stanowiska, które mają być zajęte w imieniu Unii w ramach organu utworzonego przez umowę, gdy organ ten ma przyjąć akty mające skutki prawne, z wyjątkiem aktów uzupełniających lub zmieniających ramy instytucjonalne umowy”.

Pojęcie „akty mające skutki prawne” obejmuje akty, które mają skutki prawne na mocy przepisów prawa międzynarodowego dotyczących danego organu. Obejmuje ono ponadto instrumenty, które nie są wiążące na mocy prawa międzynarodowego, ale mogą „w sposób decydujący wywrzeć wpływ na treść przepisów przyjętych przez prawodawcę Unii” 3 .

4.1.2.Zastosowanie w niniejszej sprawie

Wspólny Komitet EOG jest organem utworzonym przez umowę, a mianowicie Porozumienie EOG. Akt, który ma zostać przyjęty przez Wspólny Komitet EOG, stanowi akt mający skutki prawne. Planowany akt będzie wiążący na mocy prawa międzynarodowego zgodnie z art. 103 i 104 Porozumienia EOG.

Planowany akt nie uzupełnia ani nie zmienia ram instytucjonalnych Porozumienia. W związku z tym proceduralną podstawą prawną proponowanej decyzji jest art. 218 ust. 9 TFUE w związku z art. 1 ust. 3 rozporządzenia Rady nr 2894/94.

4.2.Materialna podstawa prawna

4.2.1.Zasady

Materialna podstawa prawna decyzji przyjętej na podstawie art. 218 ust. 9 TFUE w związku z art. 1 ust. 3 rozporządzenia Rady nr 2894/94 jest uzależniona głównie od materialnej podstawy prawnej aktu prawnego Unii, który ma zostać uwzględniony w Porozumieniu EOG.

Jeżeli planowany akt ma dwojaki cel lub dwa elementy składowe, a jeden z tych celów lub elementów da się określić jako główny, zaś drugi ma jedynie poboczny charakter, decyzja przyjęta w trybie art. 218 ust. 9 TFUE musi mieć jedną materialną podstawę prawną, a mianowicie podstawę, której wymaga główny lub dominujący cel lub element składowy.

4.2.2.Zastosowanie w niniejszej sprawie

Jako że decyzja Wspólnego Komitetu rozszerza prawa do udziału państw EOG-EFTA uzgodnione przez umawiające się strony Porozumienia EOG w decyzji Wspólnego Komitetu EOG nr 319/2021 z dnia 29 października 2021 r. na komponent rządowej łączności satelitarnej (GOVSATCOM) Unijnego programu kosmicznego oraz rozszerza współpracę pomiędzy umawiającymi się stronami Porozumienia EOG w celu uwzględnienia rozporządzenia (UE) 2023/588 ustanawiającego unijny program bezpiecznej łączności na lata 2023–2027 (bezpieczna łączność), niniejszą decyzję Rady należy oprzeć na tej samej materialnej podstawie prawnej co uwzględniony akt. Materialną podstawą prawną proponowanej decyzji jest zatem art. 189 ust. 2 TFUE.

4.3.Podsumowanie

Podstawą prawną proponowanej decyzji powinien być art. 189 ust. 2 TFUE w związku z art. 218 ust. 9 TFUE i art. 1 ust. 3 rozporządzenia Rady nr 2894/94.

5.Publikacja planowanego aktu

Ponieważ akt Wspólnego Komitetu EOG zmieni Protokół 31 do Porozumienia EOG w sprawie współpracy w konkretnych dziedzinach poza czterema swobodami, po przyjęciu należy go opublikować w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

2025/0010 (NLE)

Wniosek

DECYZJA RADY

w sprawie stanowiska, jakie ma być zajęte w imieniu Unii Europejskiej w ramach Wspólnego Komitetu EOG w odniesieniu do zmiany Protokołu 31 do Porozumienia EOG w sprawie współpracy w konkretnych dziedzinach poza czterema swobodami

(Govsatcom i bezpieczna łączność)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 189 ust. 2 w związku z jego art. 218 ust. 9,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 2894/94 z dnia 28 listopada 1994 r. w sprawie uzgodnień dotyczących stosowania Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym 4 , w szczególności jego art. 1 ust. 3,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)Porozumienie o Europejskim Obszarze Gospodarczym 5 („Porozumienie EOG”) weszło w życie z dniem 1 stycznia 1994 r.

(2)Na podstawie art. 98 Porozumienia EOG Wspólny Komitet EOG może podjąć decyzję o zmianie, między innymi, protokołu 31 do Porozumienia EOG w sprawie współpracy w konkretnych dziedzinach poza czterema swobodami.

(3)Należy rozszerzyć prawa do udziału państw EOG-EFTA uzgodnione przez umawiające się strony Porozumienia EOG w decyzji Wspólnego Komitetu EOG nr 319/2021 z dnia 29 października 2021 r. na komponent rządowej łączności satelitarnej (GOVSATCOM) Unijnego programu kosmicznego oraz rozszerzyć współpracę pomiędzy umawiającymi się stronami Porozumienia EOG w celu uwzględnienia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/588 6 .

(4)Należy zatem odpowiednio zmienić protokół 31 do Porozumienia EOG.

(5)Stanowisko Unii w ramach Wspólnego Komitetu EOG powinno zatem być oparte na dołączonym projekcie decyzji,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

Stanowisko, jakie ma być zajęte w imieniu Unii w ramach Wspólnego Komitetu EOG, dotyczące proponowanej zmiany Protokołu 31 do Porozumienia EOG w sprawie współpracy w konkretnych dziedzinach poza czterema swobodami oparte jest na projekcie decyzji Wspólnego Komitetu EOG dołączonym do niniejszej decyzji.

Artykuł 2

Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem jej przyjęcia.

Sporządzono w Brukseli dnia r.

(1)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/588 z dnia 15 marca 2023 r. ustanawiające unijny program bezpiecznej łączności na lata 2023–2027, Dz.U. L 79 z 17.3.2023, s. 1.

(2)    Rozporządzenie Rady (WE) nr 2894/94 z dnia 28 listopada 1994 r. w sprawie uzgodnień dotyczących stosowania Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym, Dz.U. L 305 z 30.11.1994, s. 6.

(3)    Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 7 października 2014 r., Niemcy przeciwko Radzie, C-399/12, ECLI:EU:C:2014:2258, pkt 61 do 64.

(4)    Dz.U. L 305 z 30.11.1994, s. 6.

(5)    Dz.U. L 1 z 3.1.1994, s. 3.

(6)    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/588 z dnia 15 marca 2023 r. ustanawiające unijny program bezpiecznej łączności na lata 2023–2027, Dz.U. L 79 z 17.3.2023, s. 1.

KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 3.2.2025

COM(2025) 24 final

ZAŁĄCZNIK

do

wniosku dotyczącego

DECYZJI RADY

w sprawie stanowiska, jakie ma być zajęte w imieniu Unii Europejskiej w ramach Wspólnego Komitetu EOG w odniesieniu do zmiany Protokołu 31 do Porozumienia EOG w sprawie współpracy w konkretnych dziedzinach poza czterema swobodami





















(Govsatcom i bezpieczna łączność)

ZAŁĄCZNIK

PROJEKT DECYZJI WSPÓLNEGO KOMITETU EOG

nr […]

z dnia […] r.

zmieniającej Protokół 31 do Porozumienia EOG w sprawie współpracy w konkretnych dziedzinach poza czterema swobodami

WSPÓLNY KOMITET EOG,

uwzględniając Porozumienie o Europejskim Obszarze Gospodarczym („Porozumienie EOG”), w szczególności jego art. 86 i 98,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)Umawiające się strony uznają istniejącą formalną współpracę w ramach Unijnego programu kosmicznego. Pragną one oprzeć się na tym silnym partnerstwie i rozszerzyć współpracę na komponent GOVSATCOM Unijnego programu kosmicznego ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/696 oraz na program bezpiecznej łączności ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/588.

(2)Należy rozszerzyć współpracę uzgodnioną przez umawiające się strony Porozumienia EOG w decyzji Wspólnego Komitetu EOG nr 319/2021 z dnia 29 października 2021 r. na komponent rządowej łączności satelitarnej (GOVSATCOM) Unijnego programu kosmicznego ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/696.

(3)Należy rozszerzyć współpracę pomiędzy umawiającymi się stronami Porozumienia EOG w celu uwzględnienia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/588 z dnia 15 marca 2023 r. ustanawiającego unijny program bezpiecznej łączności na lata 2023–2027 1 .

(4)Warunki udziału państw EFTA i ich instytucji, przedsiębiorstw, organizacji i obywateli w programach Unii Europejskiej są zawarte w Porozumieniu EOG, w szczególności w jego art. 81.

(5)Należy uwzględnić porozumienia w sprawie procedur bezpieczeństwa przy wymianie informacji niejawnych odpowiednio między Unią Europejską a państwami EFTA.

(6)W razie potrzeby mogą zostać uzgodnione dodatkowe zasady współpracy między umawiającymi się stronami służące uregulowaniu szczególnych obszarów nieobjętych niniejszą decyzją.

(7)Udział państw EFTA w komponencie GOVSATCOM i programie bezpiecznej łączności na podstawie Porozumienia EOG leży we wspólnym interesie umawiających się stron.

(8)Właściwe jest, by udział Islandii i Norwegii w komitetach programowych, grupach roboczych i innych działaniach wynikających z komponentu GOVSATCOM i programu bezpiecznej łączności rozpoczął się od dnia 1 września 2024 r., bez względu na to, kiedy niniejsza decyzja zostanie przyjęta lub czy spełnienie wymogów konstytucyjnych, o ile występują, dotyczących przyjęcia niniejszej decyzji zostanie notyfikowane po dniu 10 lipca 2025 r.

(9)Ponieważ Islandia i Norwegia staną się użytkownikami zdolności i usług komponentu GOVSATCOM, Islandia i Norwegia wniosą wkład finansowy w zobowiązania UE zapisane w budżecie na komponent GOVSATCOM na lata budżetowe 2021–2024.

(10)Ponieważ Islandia i Norwegia staną się użytkownikami zdolności i usług programu bezpiecznej łączności, Islandia i Norwegia wniosą wkład finansowy w zobowiązania UE zapisane w budżecie na program bezpiecznej łączności na lata budżetowe 2023 i 2024.

(11)Wkłady są obecnie ustalane na podstawie znacznych inwestycji zrealizowanych w pierwszych latach realizacji programu. Inwestycje te dotyczą stworzenia infrastruktury, która będzie wykorzystywana przez wszystkich uczestników systemu, w tym Islandię i Norwegię.

(12)Należy zatem zmienić protokół 31 do Porozumienia EOG, aby umożliwić podjęcie rozszerzonej współpracy,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

W art. 1 Protokołu 31 do Porozumienia EOG wprowadza się następujące zmiany:

1.w ust. 8e wprowadza się następujące zmiany:

a)w lit. a) skreśla się wyrazy „rządowa łączność satelitarna (GOVSATCOM),”;

b)litery b)–o) otrzymują oznaczenie lit. c)–p);

c)po lit. a) dodaje się literę w brzmieniu:

„b)Państwo EFTA może stać się uczestnikiem komponentu rządowej łączności satelitarnej (GOVSATCOM) pod warunkiem zawarcia szczegółowej umowy, o której mowa w art. 7 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2021/696.”;

d)tekst lit. c) otrzymuje brzmienie:

„Państwa EFTA wnoszą wkład finansowy w działania, o których mowa w lit. a), zgodnie z art. 82 ust. 1 lit. a) Porozumienia i protokołem 32 do Porozumienia.

Państwa EFTA wnoszą wkład finansowy w działania, o których mowa w lit. b), zgodnie z art. 82 ust. 1 lit. a) Porozumienia i protokołem 32 do Porozumienia po zawarciu umowy, o której mowa w lit. b).

Ponadto, na podstawie art. 82 ust. 1 lit. c) i ust. 2 Porozumienia EOG oraz jak uzgodniono zgodnie z art. 1 ust. 8 i 9 protokołu 32 do Porozumienia EOG, po zawarciu umowy, o której mowa w lit. b), Islandia wnosi do komponentu GOVSATCOM wkład w wysokości 98 000 (dziewięćdziesiąt osiem tysięcy) EUR za lata budżetowe 2021–2024. Kwota ta jest dzielona na trzy równe transze, które uwzględnia się odpowiednio w wezwaniach o przekazanie środków za lata budżetowe 2025, 2026 i 2027, o których mowa w art. 2 ust. 2 akapit pierwszy protokołu 32.

Ponadto, na podstawie art. 82 ust. 1 lit. c) i ust. 2 Porozumienia EOG oraz jak uzgodniono zgodnie z art. 1 ust. 8 i 9 protokołu 32 do Porozumienia EOG, po zawarciu umowy, o której mowa w lit. b), Norwegia wnosi do komponentu GOVSATCOM wkład w wysokości 1 896 000 (jeden milion osiemset dziewięćdziesiąt sześć tysięcy) EUR za lata budżetowe 2021–2024. Kwota ta jest dzielona na trzy równe transze, które uwzględnia się odpowiednio w wezwaniach o przekazanie środków za lata budżetowe 2025, 2026 i 2027, o których mowa w art. 2 ust. 2 akapit pierwszy protokołu 32.”;

e)w lit. d) słowa „w lit. b)” zastępuje się słowami „w lit. c)”;

f)tekst lit. o) otrzymuje brzmienie:

„W odniesieniu do Liechtensteinu niniejszy ustęp zawiesza się do czasu podjęcia innej decyzji przez Wspólny Komitet EOG.”;

2.po ust. 8e dodaje się, co następuje:

„8f.a)Państwa EFTA uczestniczą w działaniach, które mogą wynikać z następującego aktu prawnego Unii:

-32023 R 0588: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/588 z dnia 15 marca 2023 r. ustanawiające unijny program bezpiecznej łączności na lata 2023–2027 (Dz.U. L 79 z 17.3.2023, s. 1).

b)Państwo EFTA może stać się uczestnikiem unijnego programu bezpiecznej łączności pod warunkiem zawarcia szczególnej umowy, o której mowa w art. 39 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2023/588.

c)Państwa EFTA wnoszą wkład finansowy w działania, o których mowa w lit. a), zgodnie z art. 82 ust. 1 lit. a) Porozumienia i protokołem 32 do Porozumienia po zawarciu umowy, o której mowa w lit. b).

Ponadto, na podstawie art. 82 ust. 1 lit. c) i ust. 2 Porozumienia EOG oraz jak uzgodniono zgodnie z art. 1 ust. 8 i 9 protokołu 32 do Porozumienia EOG, po zawarciu umowy, o której mowa w lit. b), Islandia wnosi wkład w wysokości 510 700 (pięćset dziesięć tysięcy siedemset) EUR za lata budżetowe 2023 i 2024. Kwota ta jest dzielona na trzy równe transze, które uwzględnia się odpowiednio w wezwaniach o przekazanie środków za lata budżetowe 2025, 2026 i 2027, o których mowa w art. 2 ust. 2 akapit pierwszy protokołu 32.

Ponadto, na podstawie art. 82 ust. 1 lit. c) i ust. 2 Porozumienia EOG oraz jak uzgodniono zgodnie z art. 1 ust. 8 i 9 protokołu 32 do Porozumienia EOG, po zawarciu umowy, o której mowa w lit. b), Norwegia wnosi wkład w wysokości 10 124 000 (dziesięć milionów sto dwadzieścia cztery tysiące) EUR za lata budżetowe 2023 i 2024. Kwota ta jest dzielona na trzy równe transze, które uwzględnia się odpowiednio w wezwaniach o przekazanie środków za lata budżetowe 2025, 2026 i 2027, o których mowa w art. 2 ust. 2 akapit pierwszy protokołu 32.

d)W odniesieniu do Liechtensteinu niniejszy ustęp zawiesza się do czasu podjęcia innej decyzji przez Wspólny Komitet EOG.”.

Artykuł 2

1.Niniejsza decyzja wchodzi w życie następnego dnia po złożeniu ostatniej notyfikacji na podstawie art. 103 ust. 1 Porozumienia EOG 2*.

Artykuł 3

Niniejsza decyzja zostaje opublikowana w sekcji EOG i w Suplemencie EOG do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej.

Sporządzono w Brukseli dnia [...] r.

   W imieniu Wspólnego Komitetu EOG

   Przewodniczący

   […]

   Sekretarze

   Wspólnego Komitetu EOG

   […]

(1)    Dz.U. L 79 z 17.3.2023, s. 1.

(2) *    [Nie wskazano wymogów konstytucyjnych.] [Wskazano wymogi konstytucyjne.]