EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52017PC0798
Recommendation for a COUNCIL DECISION authorising the opening of negotiations for an agreement between the European Union and the Hashemite Kingdom of Jordan on the exchange of personal data between the European Union Agency for Law Enforcement Cooperation (Europol) and the Jordanian competent authorities for fighting serious crime and terrorism
Zalecenie DECYZJA RADY upoważniająca do podjęcia rokowań w sprawie umowy między Unią Europejską a Jordańskim Królestwem Haszymidzkim dotyczącej wymiany danych osobowych między Agencją Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol) i właściwymi organami ds. zwalczania poważnej przestępczości i terroryzmu w Jordanii
Zalecenie DECYZJA RADY upoważniająca do podjęcia rokowań w sprawie umowy między Unią Europejską a Jordańskim Królestwem Haszymidzkim dotyczącej wymiany danych osobowych między Agencją Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol) i właściwymi organami ds. zwalczania poważnej przestępczości i terroryzmu w Jordanii
COM/2017/0798 final
KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 20.12.2017
COM(2017) 798 final
Zalecenie
DECYZJA RADY
upoważniająca do podjęcia rokowań w sprawie umowy między Unią Europejską a Jordańskim Królestwem Haszymidzkim dotyczącej wymiany danych osobowych między Agencją Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol) i właściwymi organami ds. zwalczania poważnej przestępczości i terroryzmu w Jordanii
UZASADNIENIE
1.KONTEKST WNIOSKU
W zglobalizowanym świecie, w którym poważna przestępczość i terroryzm mają coraz bardziej międzynarodowy i złożony charakter, organy ścigania powinny być w pełni przygotowane do współpracy z partnerami zewnętrznymi, aby móc zapewnić bezpieczeństwo swoich obywateli. Europol powinien więc mieć możliwość wymiany danych osobowych z organami ścigania państw trzecich w zakresie niezbędnym do realizacji swoich zadań.
Od czasu wejścia w życie rozporządzenia 2016/794 w dniu 1 maja 2017 r. 1 i zgodnie z Traktatem Komisja jest odpowiedzialna, w imieniu Unii, za prowadzenie rokowań dotyczących umów międzynarodowych z państwami trzecimi w zakresie wymiany danych osobowych z Europolem. O ile jest to konieczne do wykonania jego zadań, Europol może nawiązywać i utrzymywać współpracę z partnerami zewnętrznymi zgodnie z ustaleniami roboczymi i administracyjnymi, które same w sobie nie mogą stanowić podstawy prawnej do wymiany danych osobowych.
Biorąc pod uwagę strategię polityczną przedstawioną w Europejskiej agendzie bezpieczeństwa 2 , konkluzje Rady 3 i globalną strategię 4 , potrzeby operacyjne organów ścigania na terytorium UE oraz potencjalne korzyści płynące ze ściślejszej współpracy w tym obszarze, Komisja uważa za konieczne rozpoczęcie w perspektywie krótkoterminowej rokowań z ośmioma państwami, jak określono w Jedenastym sprawozdaniu z postępu prac nad stworzeniem rzeczywistej i skutecznej unii bezpieczeństwa 5 .
Komisja dokonała oceny państw priorytetowych, uwzględniając potrzeby operacyjne Europolu. W strategii Europolu na lata 2016–2020 region Morza Śródziemnego określa się jako priorytet dla wzmocnionych partnerstw 6 . W strategii zewnętrznej Europolu na lata 2017–2020 podkreślono również potrzebę ściślejszej współpracy między Europolem a państwami Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej (MENA) ze względu na obecne zagrożenia terrorystyczne i wyzwania związane z migracją 7 .
Europol nie ma obecnie podpisanych umów z żadnym z państw w tym regionie.
Niniejsze zalecenie dotyczy w szczególności rokowań z Jordanią, chociaż współpracę z którymkolwiek z państw MENA należy postrzegać w kontekście całego regionu. Obecna niestabilna sytuacja w regionie, a zwłaszcza sytuacja w Syrii i Iraku, stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa UE w długim okresie i wymaga podjęcia pilnych działań. Odnosi się to zarówno do skutecznej walki z terroryzmem i powiązaną z nim przestępczością zorganizowaną 8 , jak i do wyzwań związanych z migracją, takich jak zjawisko ułatwiania nielegalnej migracji i handel ludźmi. Współpraca z lokalnymi organami ścigania ma zasadnicze znaczenie dla sprostania tym wyzwaniom.
W ramach dialogów technicznych, służących określeniu wspólnych działań w celu poprawy wymiany informacji i wspólnych działań operacyjnych organów ścigania w celu zwalczania nielegalnego handlu bronią, UE uzgodniła już z Jordanią wykaz działań, które mają zacieśnić współpracę pomiędzy właściwymi organami ścigania, zapewnić pomoc w budowaniu zdolności w odpowiednich programach regionalnych lub dwustronnych i rozwijać działania operacyjne zgodnie ze wspólnie uzgodnionymi ramami 9 . Jordania wykazała zainteresowanie współpracą z unijnymi organami ścigania w zakresie przeciwdziałania terroryzmowi, a zwłaszcza w ramach szkoleń prowadzonych przez CEPOL i w zakresie finansowania terroryzmu. Wymiany te nie obejmują jednak przekazywania danych osobowych.
Kontekst polityczny
Jordania jest głównym partnerem dla UE, w szczególności jeśli chodzi o jej rolę w promowaniu stabilności, umiarkowania i tolerancji między wyznaniami na Bliskim Wschodzie. UE i Jordanię łączą silne więzi partnerstwa w wielu sektorach, które wzmocnił podpisany w 2002 r. układ o stowarzyszeniu (i przyznanie Jordanii szczególnego statusu w 2010 r.).
Jordania mierzy się z poważnymi wyzwaniami gospodarczymi, społecznymi i dotyczącymi bezpieczeństwa. Jordania przyjęła ponad 650 000 zarejestrowanych uchodźców syryjskich (około 10 % populacji Jordanii sprzed kryzysu w Syrii), a także uchodźców innej narodowości.
W grudniu 2016 r. UE i Jordania przyjęły priorytety partnerstwa i porozumienie między UE a Jordanią na lata 2016–2018. W ramach priorytetów partnerstwa UE i Jordania potwierdziły swój cel dalszego zwiększania zaangażowania w dwustronne stosunki poprzez nakreślenie programu, którego jednym z filarów jest zacieśnianie współpracy w zakresie stabilności i bezpieczeństwa w regionie, w tym zwalczanie terroryzmu. UE i Jordania zobowiązały się w szczególności do zintensyfikowania współpracy i wymiany informacji, aby sprostać wyzwaniom związanym z terroryzmem, brutalnym ekstremizmem i radykalizacją w ramach państwa prawa.
Porozumienie między UE a Jordanią obejmuje wzajemne zobowiązania, za pośrednictwem których obie strony wypełniają deklaracje złożone w lutym 2016 r. podczas konferencji w Londynie poświęconej wsparciu Syrii i regionu. Zobowiązania te zostały potwierdzone podczas brukselskiej konferencji w sprawie wspierania przyszłości Syrii i regionu w dniu 5 kwietnia 2017 r., w tym w perspektywie wzmocnienia odporności Jordanii w kontekście wpływu kryzysu w Syrii.
UE i Jordania uzgodniły podczas warsztatów UE–Jordania na temat przeciwdziałania terroryzmowi/zwiększania bezpieczeństwa w dniu 15 marca 2016 r., że osiągną postęp prac w trzech dziedzinach: przeciwdziałaniu brutalnemu ekstremizmowi; przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu; bezpieczeństwie lotnictwa i granic, w tym dzięki zaangażowaniu wyspecjalizowanych agencji UE. UE i Jordania zdecydowały się zintensyfikować współpracę, by sprostać wyzwaniom związanym z handlem ludźmi, zagranicznymi bojownikami terrorystycznymi i przemytem broni palnej.
UE i Jordania są także partnerami w ramach Światowego Forum na rzecz Zwalczania Terroryzmu 10 i światowej koalicji przeciwko Daiszowi. W Amman znajduje się jedno z finansowanych przez UE regionalnych centrów doskonałości ds. CBRN.
Potrzeby operacyjne
Biorąc pod uwagę informacje przedstawione w ocenie zagrożenia poważną i zorganizowaną przestępczością (SOCTA) w 2017 r. 11 i w sprawozdaniu dotyczącym sytuacji i tendencji w dziedzinie terroryzmu w UE w 2017 r. 12 , powyższe argumenty, a także, między innymi, wewnętrzną wiedzę specjalistyczną Europolu, współpraca z Jordanią jest niezbędna zwłaszcza w celu zwalczania następujących zjawisk przestępczych:
Terroryzm: Destabilizacja w Syrii i Iraku, rozprzestrzenianie się Daiszu i innych ugrupowań terrorystycznych stanowią bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa Jordanii i UE, które były już celami ataków grup terrorystycznych. Pochodzący z Unii Europejskiej i z Jordanii terroryści udawali się zwłaszcza do Syrii, Iraku i innych stref konfliktu, aby szkolić się i walczyć. Bliższa współpraca organów ścigania, obejmująca wymianę danych osobowych, przyczyni się do wykrywania i ścigania osób podejrzanych o terroryzm, zapobiegania podróżowaniu w celach terrorystycznych (co obejmuje ryzyko infiltracji przepływów migracyjnych lub relokacji do innych obszarów objętych konfliktem) i przeciwdziałania finansowaniu terroryzmu (uwzględniającemu powiązania z przestępczością zorganizowaną).
Nielegalny handel bronią palną: UE i Jordania nawiązały współpracę w zakresie broni palnej i uzgodniły program prac, który obejmuje wymianę najlepszych praktyk, szkolenia i budowanie zdolności. Gdy zacieśnia się współpraca, potrzeba lepszej wymiany informacji oraz późniejszych dochodzeń staje się jeszcze bardziej paląca. Granicząca z Syrią Jordania może odegrać istotną rolę w zapobieganiu przedostawania się broni palnej na obszary konfliktów zbrojnych i zapewnieniu, że jej nielegalne dostawy są przechwytywane, w szczególności na drodze do UE.
Wyzwania związane z migracją: Z trwającym konfliktem w Syrii wiąże się wiele wyzwań dotyczących migracji. Obszary znajdujące się nieopodal obozów dla uchodźców i blisko syryjskiej granicy są narażone na występowanie zjawisk handlu bronią, ludźmi i handlu ludźmi w celu wykorzystywania seksualnego. Istnieją obawy, że bardzo wiele dzieci w Syrii jest podatnych na powyższe zagrożenia i wykorzystywanie przez przestępczość zorganizowaną, ponieważ ich dostęp do podstawowej infrastruktury, takiej jak szkoły, jest bardzo ograniczony.
Nielegalny obrót środkami odurzającymi: Region Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej jest głównym źródłem, punktem tranzytowym i konsumentem nielegalnych środków odurzających. Ze stałą bazą klientów na północy i szlakiem heroinowym ciągnącym się ze wschodu na zachód, region ten zarówno wywiera negatywny wpływ poprzez nadużywanie i produkcję nielegalnych substancji, jak i pozostaje pod negatywnym wpływem wynikającym z tego nadużywania i produkcji. W 2016 r. w ramach finansowanego przez UE programu dotyczącego szlaku kokainowego (część AIRCOP) w Jordanii powołano organ prawny w postaci wspólnej prewencyjnej grupy zadaniowej w portach lotniczych.
2.ELEMENTY PRAWNE ZALECENIA
W rozporządzeniu (UE) 2016/794 w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol) określono ramy prawne dla Europolu, w szczególności jego cele, zadania, zakres kompetencji, zabezpieczenia w zakresie ochrony danych i sposoby współpracy z partnerami zewnętrznymi.
Niniejsze zalecenie jest zgodne z przepisami rozporządzenia w sprawie Europolu.
Celem niniejszego zalecenia jest uzyskanie od Rady upoważnienia do prowadzenia przez Komisję rokowań w imieniu UE w sprawie przyszłej umowy. Podstawę prawną upoważnienia do rozpoczęcia rokowań stanowi dla Rady art. 218 ust. 3 i 4 TFUE.
Zgodnie z art. 218 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Komisja zostaje wyznaczona jako unijny negocjator umowy między Unią Europejską a Jordanią dotyczącej wymiany danych osobowych między Agencją Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europolem) i właściwymi organami ds. zwalczania poważnej przestępczości i terroryzmu w Jordanii.
Zalecenie
DECYZJA RADY
upoważniająca do podjęcia rokowań w sprawie umowy między Unią Europejską a Jordańskim Królestwem Haszymidzkim dotyczącej wymiany danych osobowych między Agencją Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol) i właściwymi organami ds. zwalczania poważnej przestępczości i terroryzmu w Jordanii
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w szczególności jego art. 218 ust. 3 i 4,
uwzględniając zalecenie Komisji Europejskiej,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1)Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/794 13 zostało przyjęte w dniu 11 maja 2016 r. i ma zastosowanie od dnia 1 maja 2017 r.
(2)W rozporządzeniu tym, w szczególności w jego art. 25, określono zasady dotyczące przekazywania danych osobowych przez Agencję Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol) państwom trzecim i organizacjom międzynarodowym. Europol może przekazywać dane osobowe organowi państwa trzeciego na podstawie umowy międzynarodowej zawartej między Unią a danym państwem trzecim zgodnie z art. 218 TFUE, zakładającej odpowiednie zabezpieczenia w odniesieniu do ochrony prywatności oraz podstawowych praw i wolności osób fizycznych.
(3)Należy podjąć rokowania w celu zawarcia takiej umowy pomiędzy Unią Europejską a Jordańskim Królestwem Haszymidzkim.
(4)Umowa ta powinna respektować prawa podstawowe i przestrzegać zasad uznanych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, zwłaszcza prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, uznanego w art. 7 Karty, prawa do ochrony danych osobowych, uznanego w art. 8 Karty, oraz prawa do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu, uznanego w art. 47 Karty. Umowa powinna być stosowana zgodnie z tymi prawami i zasadami.
(5)
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Artykuł 1
Niniejszym upoważnia się Komisję do prowadzenia, w imieniu Unii, rokowań w sprawie umowy między Unią Europejską a Jordańskim Królestwem Haszymidzkim dotyczącej wymiany danych osobowych między Agencją Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol) i właściwymi organami ds. zwalczania poważnej przestępczości i terroryzmu w Jordanii.
Artykuł 2
Wytyczne negocjacyjne przedstawiono w załączniku.
Artykuł 3
Rokowania prowadzone są w konsultacji z [nazwa komitetu specjalnego do uzupełnienia przez Radę].
Artykuł 4
Niniejsza decyzja skierowana jest do Komisji.
Sporządzono w Brukseli dnia […] r.
W imieniu Rady
Przewodniczący
KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia20.12.2017
COM(2017) 798 final
ZAŁĄCZNIK
do
zalecenia w sprawie DECYZJI RADY
upoważniającej do podjęcia rokowań w sprawie umowy między Unią Europejską a Jordańskim Królestwem Haszymidzkim dotyczącej wymiany danych osobowych między Agencją Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol) i właściwymi organami ds. zwalczania poważnej przestępczości i terroryzmu w Jordanii
ZAŁĄCZNIK
Wytyczne negocjacyjne do umowy między Unią Europejską a Jordańskim Królestwem Haszymidzkim dotyczącej wymiany danych osobowych między Agencją Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol) i właściwymi organami ds. zwalczania poważnej przestępczości i terroryzmu w Jordanii
W trakcie rokowań Komisja powinna dążyć do osiągnięcia celów przedstawionych szczegółowo poniżej.
1)Celem umowy ma być ustanowienie podstawy prawnej dla przekazywania danych osobowych między Europolem a właściwymi organami w Jordanii, odpowiednio, aby wesprzeć i wzmocnić działania podejmowane przez właściwe organy tego państwa i państw członkowskich oraz wesprzeć i zacieśnić ich współpracę w zapobieganiu poważnej przestępczości transgranicznej i terroryzmowi i w zwalczaniu ich, przy jednoczesnym zapewnieniu stosownych zabezpieczeń w zakresie ochrony prywatności, danych osobowych i podstawowych praw i wolności osób fizycznych.
2)Z myślą o zagwarantowaniu przestrzegania zasady celowości współpraca na mocy umowy powinna odnosić się jedynie do przestępstw i przestępstw powiązanych wchodzących w zakres kompetencji Europolu zgodnie z art. 3 rozporządzenia 2016/794 (łącznie „przestępstwa”). W szczególności współpraca powinna mieć na celu walkę z terroryzmem i zapobieganie radykalizacji, przeciwdziałanie przestępczości zorganizowanej, zwłaszcza nielegalnemu handlowi bronią palną, przemytowi migrantów i nielegalnemu obrotowi środkami odurzającymi, oraz zwalczanie cyberprzestępczości.
3)Umowa powinna określać w sposób jasny i precyzyjny niezbędne zabezpieczenia i mechanizmy kontrolne w odniesieniu do ochrony danych osobowych, poszanowania podstawowych praw i wolności osób fizycznych, niezależnie od ich przynależności państwowej i miejsca zamieszkania, w przypadku wymiany danych osobowych między Europolem a właściwymi organami w Jordanii.
W szczególności:
a)Należy w sposób jasny i precyzyjny określić cele przetwarzania danych osobowych przez strony w ramach umowy. Cele te nie mogą wykraczać poza działanie, które jest konieczne w poszczególnych przypadkach, aby zapobiegać terroryzmowi i przestępstwom, o których mowa w umowie, i je zwalczać.
b)Dane osobowe przekazywane przez Europol zgodnie z umową powinny być przetwarzane w sposób rzetelny, na uzasadnionej podstawie i wyłącznie do celów, do których zostały przekazane. Umowa powinna przewidywać możliwość wskazania przez Europol, w momencie przekazywania danych, wszelkich ograniczeń dotyczących dostępu lub wykorzystywania, w tym w zakresie przekazywania, usuwania lub niszczenia tych danych. Dane osobowe muszą być adekwatne, właściwe i ograniczone do tego, co jest niezbędne do osiągnięcia tego celu. Dane te powinny być dokładne i aktualne. Nie mogą być przetrzymywane przez okres dłuższy niż jest to konieczne do celów, dla których zostały one przekazane.
c)Przekazywanie przez Europol danych osobowych ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne, opinie polityczne, przekonania religijne lub światopoglądowe, przynależność do związków zawodowych, dane genetyczne i dane osobowe dotyczące stanu zdrowia i życia seksualnego powinno być zakazane, chyba że jest to absolutnie niezbędne i proporcjonalne w indywidualnych przypadkach w celu zapobiegania przestępstwom kryminalnym, o których mowa w umowie, i ich zwalczania, z zastrzeżeniem odpowiednich zabezpieczeń. Umowa powinna także zawierać szczegółowe zabezpieczenia dotyczące przekazywania danych osobowych ofiar przestępstw, świadków lub innych osób, które mogą dostarczyć informacji na temat przestępstw, oraz małoletnich.
d)Umowa powinna gwarantować możliwe do wyegzekwowania na drodze prawnej prawa osób, których dane osobowe są przetwarzane, poprzez określenie zasad dotyczących prawa do dostępu, poprawienia i usuwania danych, w tym konkretne powody, z uwagi na które można stosować wszelkie niezbędne i proporcjonalne ograniczenia. Umowa powinna zapewniać także możliwość wyegzekwowania praw do administracyjnych i sądowych środków odwoławczych dla osób, których dane są przetwarzane w ramach umowy, oraz gwarancję skutecznych środków odwoławczych.
e)Umowa powinna określać przepisy dotyczące przechowywania, przeglądania, poprawiania i usuwania danych osobowych oraz prowadzenia ewidencji do celów rejestracji i dokumentacji, jak również przepisy dotyczące informacji udostępnianych osobom prywatnym. Powinna również uwzględniać zabezpieczenia odnoszące się do zautomatyzowanego przetwarzania danych osobowych.
f)Umowa powinna określać kryteria, na podstawie których wskazuje się wiarygodność źródła i dokładność danych.
g)Umowa powinna objąć zobowiązanie do zapewnienia bezpieczeństwa danych osobowych poprzez odpowiednie środki techniczne i organizacyjne, w tym poprzez umożliwienie dostępu do danych osobowych tylko osobom upoważnionym. Umowa powinna uwzględnić również zobowiązanie do zgłoszenia naruszenia ochrony danych osobowych, które dotyczy danych przekazywanych na mocy tej umowy.
h)W związku z tym dalsze przekazywanie informacji przez właściwe organy w Jordanii innym organom w Jordanii powinno być dozwolone jedynie dla celów przedmiotowej umowy i podlegać odpowiednim warunkom i zabezpieczeniom.
i)Takie same warunki jak w lit. h) powinny mieć zastosowanie do dalszego przekazywania informacji przez właściwe organy Jordanii organom w państwie trzecim, przy spełnieniu dodatkowego wymogu, zgodnie z którym takie dalsze przekazywanie danych jest dozwolone wyłącznie w odniesieniu do państw trzecich, którym Europol ma prawo przekazywać dane osobowe na podstawie art. 25 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2016/794.
j)Umowa powinna zapewniać system kontroli przez co najmniej jeden niezależny podmiot sektora publicznego odpowiedzialny za ochronę danych wyposażony w faktyczne kompetencje w zakresie przeprowadzania dochodzenia i interwencji w celu sprawowania nadzoru nad tymi organami publicznymi Jordanii, które wykorzystują dane osobowe/wymieniane informacje, i w zakresie udziału w postępowaniach sądowych. W szczególności niezależne organy powinny posiadać kompetencje do rozpatrywania skarg osób fizycznych dotyczących wykorzystania ich danych osobowych. Organy publiczne, które wykorzystują dane osobowe, powinny odpowiadać za przestrzeganie przepisów dotyczących ochrony danych osobowych na mocy umowy.
4)Umowa powinna przewidywać skuteczny mechanizm rozstrzygania sporów w zakresie jej wykładni i stosowania, aby zapewnić przestrzeganie przez strony wspólnie uzgodnionych zasad.
5)Umowa powinna zawierać postanowienia dotyczące jej wejścia w życie i obowiązywania oraz postanowienie, na mocy którego każda ze stron może wypowiedzieć umowę lub ją zawiesić.
6)W stosownych przypadkach umowa może zawierać klauzulę określającą jej terytorialny zakres stosowania.
7)Umowa może zawierać postanowienia dotyczące monitorowania i okresowej oceny umowy.
8)W kontekście przedmiotowych rokowań Komisja wspiera przystąpienie Jordanii do Konwencji Rady Europy o ochronie osób w związku z automatycznym przetwarzaniem danych osobowych („konwencja nr 108”).
9)Umowa powinna być na równi autentyczna w języku angielskim, bułgarskim, chorwackim, czeskim, duńskim, estońskim, fińskim, francuskim, greckim, hiszpańskim, litewskim, łotewskim, maltańskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim, rumuńskim, słowackim, słoweńskim, szwedzkim, węgierskim i włoskim i zawierać w tym celu klauzulę językową.
