(1)

Pandemia COVID-19 doprowadziła do gwałtownego spadku ruchu kolejowego z powodu znacznego obniżenia się popytu i bezpośrednich środków zastosowanych przez państwa członkowskie w celu powstrzymania pandemii.

(2)

Okoliczności te wykraczają poza możliwości kontroli ze strony przedsiębiorstw kolejowych, które wciąż borykają się ze znacznymi problemami z płynnością, poważnymi stratami, a w niektórych przypadkach są zagrożone niewypłacalnością.

(3)

Aby przeciwdziałać negatywnym skutkom gospodarczym pandemii COVID-19 oraz aby udzielić wsparcia przedsiębiorstwom kolejowym, rozporządzeniem (UE) 2020/1429 umożliwia się państwom członkowskim zezwolenie zarządcom infrastruktury na obniżenie, uchylenie lub odroczenie opłat za dostęp do infrastruktury kolejowej. Możliwość tę przyznano od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. („okres odniesienia”).

(4)

Ograniczenia nałożone na mobilność w okresie pandemii miały znaczący wpływ na korzystanie z kolejowego przewozu pasażerskiego. Pandemia spowodowała również, że wiele branż odnotowało spowolnienie koniunktury, a nawet zaprzestało produkcji, tym samym redukując ilość towarów przewożonych koleją. Na podstawie danych przekazanych przez zarządców infrastruktury kolejowej w UE-27 można stwierdzić, że pandemia uderzyła mocniej w segment usług pasażerskich, a zwłaszcza w segment komercyjnych przewozów pasażerskich; który dokonał istotnej redukcji oferty we wszystkich państwach członkowskich. W okresie od marca do września 2020 r. usługi przewozu pasażerskiego wyrażone pociągokilometrami zmniejszyły się o 16,9 % w porównaniu z tym samym okresem w poprzednim roku, zaś przewozy towarowe spadły o 11,1 %. W okresie od marca do września 2020 r. usługi przewozu pasażerskiego na podstawie obowiązku świadczenia usługi publicznej wyrażone w pociągokilometrach zmniejszyły się o 12,2 % w porównaniu z tym samym okresem w poprzednim roku, zaś komercyjne przewozy pasażerskie spadły o 37,3 %. Ruch pasażerski wyrażony w pasażerokilometrach spadł o 71,2 % w drugim kwartale 2020 r. w porównaniu z tym samym okresem w 2019 r., a ruch towarowy wyrażony w tonokilometrach zmniejszył się o 15,9 %. Trend ten może mieć ogromny wpływ na konkurencję na rynkach kolejowych przewozów pasażerskich, na realizację jednolitego europejskiego obszaru kolejowego, oraz w efekcie na przejście na bardziej zrównoważony transport, dzięki któremu zwiększy się przewóz kolejowy osób i dóbr.

(5)

Dane Światowej Organizacji Zdrowia wskazują, że dzienna liczba zakażeń znowu wzrosła, gdyż przez znaczący okres czasu odnotowano ponad 300 000 nowych przypadków w październiku 2020 r.

(6)

W listopadzie 2020 r. Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) szacowało, że w całej Unii Europejskiej/Europejskim Obszarze Gospodarczym (UE/EOG) oraz w Zjednoczonym Królestwie nastąpił znaczący dalszy wzrost liczby zakażeń COVID-19 i obecna sytuacja stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego, oraz że obecna sytuacja epidemiologiczna w większości krajów rodzi poważne obawy, gdyż stwarza rosnące ryzyko przenoszenia zakażenia i wymaga natychmiastowych ukierunkowanych działań w zakresie zdrowia publicznego.

(7)

Na skutek takiego rozwoju sytuacji, od października państwa członkowskie stosują w coraz większym stopniu ściślejsze ograniczenia mobilności. Nie ma zatem perspektyw na szybkie ożywienie ruchu kolejowego w perspektywie krótkoterminowej.

(8)

Wydaje się zatem, że utrzymuje się spadek natężenia ruchu kolejowego w porównaniu z natężeniem w analogicznym okresie w poprzednich latach, dla którego odniesieniem są wartości odnotowane w 2019 r. zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 rozporządzenia (UE) 2020/1429, oraz że sytuacja ta jest skutkiem epidemii COVID-19.

(9)

Zgodnie z prognozami odbudowa gospodarki na przestrzeni następnych dwóch lat będzie stopniowa, biorąc pod uwagę, że wskaźniki zaufania konsumentów i nastrojów gospodarczych spadły poniżej zera. Ponadto w świetle danych dostępnych dla wcześniejszych okresów, jakakolwiek poprawa sytuacji w zakresie zdrowia publicznego, np. na skutek dostępności szczepionki przy założeniu, że taka poprawa nastąpiłaby w pierwszej połowie 2021 r., najprawdopodobniej wywrze istotny pozytywny wpływ na ruch kolejowy ze znacznym opóźnieniem. Takie pozytywne skutki prawdopodobnie wystąpią nie wcześniej niż od drugiej połowy 2021 r.

(10)

Wydaje się zatem, że do tego czasu utrzyma się spadek natężenia ruchu kolejowego w porównaniu z natężeniem w analogicznym okresie w poprzednich latach, oraz że sytuacja ta wynika z wpływu epidemii COVID-19.

(11)

Dlatego należy przedłużyć okres odniesienia określony w art. 1 rozporządzenia, tzn., do końca czerwca 2021 r.

(12)

Przewiduje się, że niniejsze rozporządzenie delegowane wejdzie w życie po upływie okresu odniesienia przewidzianego w art. 1 rozporządzenia (UE) 2020/1429. W celu uniknięcia niepewności prawa, niniejsze rozporządzenie powinno zostać przyjęte w trybie pilnym określonym w art. 7 rozporządzenia, i powinno pilnie wejść w życie w dniu, następującym po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,