30.12.2006   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 412/44

(1)

W Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską powierzono Wspólnocie zadanie tworzenia coraz ściślejszych związków między narodami Europy oraz przyczyniania się do rozkwitu kultur państw członkowskich przy poszanowaniu ich różnorodności narodowej i regionalnej oraz przy równoczesnym uwypuklaniu znaczenia wspólnego dziedzictwa kulturowego.

(2)

Połączony efekt kolejnych rozszerzeń Unii Europejskiej (UE), zwiększonej mobilności wynikającej z ustanowienia jednolitego rynku, dawnych i obecnych ruchów migracyjnych, zwiększonej wymiany z resztą świata dzięki handlowi, edukacji i turystyce, a także ogólnie globalizacji, powoduje, że w Europie i poza jej granicami rośnie liczba interakcji między obywatelami europejskimi i wszystkimi osobami mieszkającymi na terytorium UE, a także różnymi kulturami, językami, grupami etnicznymi i religijnymi.

(3)

Obywatele europejscy, jak również wszystkie osoby mieszkające w UE na stałe lub czasowo, powinni zatem mieć możliwość uczestniczenia w dialogu międzykulturowym i pełnego rozwoju w zróżnicowanym, pluralistycznym, solidarnym i dynamicznym społeczeństwie nie tylko w Europie, ale i na świecie.

(4)

Jednym z głównych zadań projektu integracji europejskiej jest znajdowanie sposobów prowadzenia dialogu międzykulturowego i dialogu między obywatelami, tak aby zwiększyć poszanowanie dla różnorodności kulturowej i umożliwić funkcjonowanie w złożonych realiach naszych społeczeństw, przy współistnieniu różnych tożsamości i przekonań kulturowych. Ponadto ważne jest podkreślanie znaczenia wkładu różnych kultur w dziedzictwo państw członkowskich i sposób życia ich obywateli oraz uznanie, że kultura i dialog międzykulturowy są kluczowe dla uczenia się harmonijnego współżycia.

(5)

Dialog międzykulturowy przyczynia się zatem do realizacji wielu strategicznych priorytetowych celów UE, zwłaszcza ze względu na fakt, że:

(6)

Dialog międzykulturowy stanowi ważny element wielu polityk i instrumentów wspólnotowych w dziedzinie funduszy strukturalnych, edukacji, uczenia się przez całe życie, młodzieży, kultury, obywatelstwa, sportu, równości płci, zatrudnienia i spraw społecznych, zwalczania dyskryminacji i zapobiegania wyłączeniu społecznemu, walki z przejawami rasizmu i ksenofobii, polityki azylowej i integracji imigrantów, praw człowieka i trwałego rozwoju, polityki audiowizualnej i badań naukowych.

(7)

Wzrasta zarazem waga dialogu w stosunkach zewnętrznych UE, a zwłaszcza w kontaktach z krajami przystępującymi i krajami kandydującymi, krajami Bałkanów Zachodnich, krajami kandydującymi do zawarcia umów stowarzyszeniowych z UE, krajami partnerskimi europejskiej polityki sąsiedztwa i innymi krajami trzecimi, zwłaszcza krajami rozwijającymi się.

(8)

Przy wykorzystaniu doświadczeń i inicjatyw wspólnotowych zasadniczym krokiem jest włączenie w równym stopniu wszystkich obywateli, zarówno mężczyzn jak i kobiet, z wszystkich państw członkowskich oraz społeczeństwa europejskiego jako całości w dialog międzykulturowy, zwłaszcza poprzez uporządkowaną współpracę w ramach społeczeństwa obywatelskiego. Przyczynia się to do tworzenia poczucia tożsamości europejskiej, ponieważ umożliwia akceptację różnorodności i kształtowanie różnych aspektów przynależności do wspólnoty.

(9)

Do celów niniejszej decyzji pojęcie „aktywnego obywatelstwa europejskiego” nie powinno obejmować wyłącznie obywateli UE w rozumieniu art. 17 Traktatu WE, ale wszystkie osoby mieszkające na terytorium UE na stałe lub czasowo.

(10)

Przez wspólne wartości UE rozumie się wartości określone w art. 6 Traktatu o Unii Europejskiej.

(11)

Sprawą zasadniczą jest zapewnienie komplementarności i horyzontalnego podejścia do wszystkich działań prowadzonych na szczeblu wspólnotowym, krajowym, regionalnym i lokalnym, które są silnie związane z dialogiem międzykulturowym, zważywszy, że Europejski Rok Dialogu Międzykulturowego przyczyni się do zwiększenia ich widoczności i spójności. Planowanie tych działań, zarówno na szczeblu Wspólnoty jak i krajowym, uwzględnia doświadczenia zdobyte w czasie realizacji projektów w ramach Europejskiego Roku na rzecz Równych Szans dla Wszystkich (2007).

(12)

Europejski Rok Dialogu Międzykulturowego powinien przyczynić się do włączenia dialogu międzykulturowego, jako priorytetu horyzontalnego i dotyczącego wielu sektorów, w politykę, działania i programy Wspólnoty oraz do określenia i upowszechniania najlepszych praktyk w jego propagowaniu. Wyraźne uznanie najlepszych praktyk i projektów w dziedzinie dialogu międzykulturowego zachęci zainteresowane strony do działania i rozpowszechni tę ideę w społeczeństwie obywatelskim.

(13)

W zależności od potrzeb możliwe jest rozwijanie współpracy z Radą Europy i z UNESCO, w szczególności w celu uwzględnienia ich doświadczenia i wiedzy specjalistycznej w zakresie propagowania dialogu międzykulturowego.

(14)

Należy także zapewnić komplementarność działań w ramach Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego ze wszystkimi zewnętrznymi aspektami inicjatyw propagujących dialog międzykulturowy podejmowanych w odpowiednich ramach, między innymi inicjatyw z krajami EFTA będącymi stronami porozumienia EOG, z krajami Bałkanów Zachodnich i krajami partnerskimi objętymi europejską polityką sąsiedztwa. Ważne będzie również zapewnienie komplementarności z wszystkimi innymi inicjatywami współpracy z krajami trzecimi, a zwłaszcza z krajami rozwijającymi się, mającymi znaczenie z punktu widzenia celów Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego.

(15)

Działania w ramach dialogu międzykulturowego, które mają być podjęte przy wykorzystaniu odpowiednich instrumentów w dziedzinie stosunków zewnętrznych, powinny między innymi świadczyć o wzajemnym zainteresowaniu związanym z wymianą doświadczeń i wartości z krajami trzecimi oraz propagować wzajemną znajomość kultury innych krajów oraz wzajemne poszanowanie i zrozumienie ich kultur.

(16)

Niniejsza decyzja skierowana jest do państw członkowskich. Kraje kandydujące powinny jednakże zostać ściśle włączone w działania prowadzone w ramach Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego poprzez inicjatywy mające na celu propagowanie dialogu międzykulturowego, podejmowane w ramach istniejącej współpracy i dialogu, a zwłaszcza w ramach dialogu na temat społeczeństwa obywatelskiego między UE i krajami kandydującymi (4).

(17)

Niniejsza decyzja określa na cały okres prowadzenia działań kopertę finansową stanowiącą główny punkt odniesienia dla władzy budżetowej podczas corocznej procedury budżetowej w rozumieniu pkt. 37 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 17 maja 2006 r. zawartego pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej i należytego zarządzania finansami (5).

(18)

Środki niezbędne do wykonania niniejszej decyzji powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji (6). Ze względu na charakter i zakres planowanych działań uznaje się za stosowne ustanowienie komitetu doradczego.

(19)

Ponieważ cele niniejszej decyzji nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast z uwagi na konieczność ustanowienia w szczególności wielostronnych partnerstw i wymiany ponadnarodowej obejmującej całą Wspólnotę, możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Wspólnoty, Wspólnota może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule, niniejsza decyzja nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów,

—

propagowanie dialogu międzykulturowego jako procesu umożliwiającego wszystkim osobom mieszkającym w UE poprawę umiejętności funkcjonowania w bardziej otwartym, ale równocześnie bardziej złożonym środowisku kulturowym, w którym różne tożsamości kulturowe i przekonania współistnieją w różnych państwach członkowskich, jak i w obrębie poszczególnych państw członkowskich,

—

podkreślanie znaczenia dialogu międzykulturowego jako możliwości wnoszenia wkładu do zróżnicowanego i dynamicznego społeczeństwa oraz korzystania z niego nie tylko w Europie, ale i na świecie,

—

uświadamianie wszystkim osobom mieszkającym w UE, zwłaszcza ludziom młodym, znaczenia rozwijania aktywnego i otwartego na świat obywatelstwa europejskiego, które szanuje różnorodność kulturową i oparte jest na wspólnych wartościach UE określonych w art. 6 Traktatu UE i w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej,

—

podkreślanie znaczenia wkładu różnych kultur oraz przejawów różnorodności kulturowej w dziedzictwo i sposób życia w państwach członkowskich.

—

podejmowanie starań na rzecz uświadamiania wszystkim osobom zamieszkującym na terytorium UE, zwłaszcza ludziom młodym, jakie znaczenie ma angażowanie się w dialog międzykulturowy w życiu codziennym,

—

prace na rzecz określenia, wymiany oraz wyraźnego uznania na szczeblu europejskim najlepszych praktyk na rzecz propagowania dialogu międzykulturowego w całej UE, zwłaszcza wśród ludzi młodych i dzieci,

—

rozwijanie roli edukacji jako ważnego narzędzia przekazywania wiedzy o różnorodności i pogłębiania zrozumienia innych kultur oraz rozwijania umiejętności i najlepszych praktyk społecznych a także podkreślanie centralnej roli mediów w propagowaniu zasady równości i wzajemnego zrozumienia,

—

zwiększanie widoczności i spójności oraz propagowanie wszystkich programów i działań wspólnotowych przyczyniających się do rozwoju dialogu międzykulturowego i zapewnienie ich dalszej realizacji,

—

przyczynianie się do opracowywania nowych podejść do dialogu międzykulturowego obejmujących współpracę pomiędzy wieloma zainteresowanymi stronami z różnych sektorów.

a)

imprezy okolicznościowe i inicjatywy o wymiarze europejskim, mające na celu propagowanie dialogu międzykulturowego przez bezpośredni udział lub dotarcie w inny sposób do jak największej liczby osób oraz podkreślające osiągnięcia i doświadczenia w ramach tematyki Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego;

b)

imprezy okolicznościowe i inicjatywy podejmowane na szczeblu krajowym i regionalnym, mające wyraźny wymiar europejski oraz przyczyniające się do osiągnięcia celów Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego przez bezpośredni udział lub dotarcie w inny sposób do jak największej liczby osób, ze szczególnym uwzględnieniem działań związanych z wychowaniem obywatelskim i z uczeniem się szacunku dla innych ludzi i ich odrębności;

c)

kampanie informacyjne i promocyjne, prowadzone na szczeblu wspólnotowym i krajowym, zwłaszcza we współpracy z mediami i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, mające na celu rozpowszechnianie, zwłaszcza wśród młodzieży i dzieci, zasadniczych treści związanych z celami Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego oraz określenie najlepszych praktyk;

d)

analizy i studia na szczeblu wspólnotowym lub krajowym oraz konsultacje z ponadnarodowymi sieciami współpracy oraz zainteresowanymi przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego mające na celu ocenę i przedstawienie sprawozdań dotyczących przygotowań, skuteczności i wpływu Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego, w celu stworzenia podstawy długofalowych działań następczych.