This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 02013R0575-20240709
Regulation (EU) No 575/2013 of the European Parliament and of the Council of 26 June 2013 on prudential requirements for credit institutions and amending Regulation (EU) No 648/2012 (Text with EEA relevance)
Consolidated text: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012
02013R0575 — PL — 09.07.2024 — 017.001
Dokument ten służy wyłącznie do celów informacyjnych i nie ma mocy prawnej. Unijne instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego treść. Autentyczne wersje odpowiednich aktów prawnych, włącznie z ich preambułami, zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej i są dostępne na stronie EUR-Lex. Bezpośredni dostęp do tekstów urzędowych można uzyskać za pośrednictwem linków zawartych w dokumencie
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 1) |
zmienione przez:
sprostowane przez:
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) nr 575/2013
z dnia 26 czerwca 2013 r.
w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
CZĘŚĆ PIERWSZA
PRZEPISY OGÓLNE
TYTUŁ I
PRZEDMIOT, ZAKRES STOSOWANIA I DEFINICJE
Artykuł 1
Zakres stosowania
W niniejszym rozporządzeniu ustanawia się jednolity zbiór przepisów dotyczących ogólnych wymogów ostrożnościowych, które muszą być spełnione przez instytucje, finansowe spółki holdingowe i finansowe spółki holdingowe o działalności mieszanej objęte nadzorem na podstawie dyrektywy 2013/36/UE, w odniesieniu do następujących kwestii:
wymogów w zakresie funduszy własnych odnoszących się do całkowicie wymiernych, jednolitych i ustandaryzowanych elementów ryzyka kredytowego, ryzyka rynkowego, ryzyka operacyjnego, ryzyka rozliczenia oraz dźwigni finansowej;
wymogów ograniczających duże ekspozycje;
wymogów dotyczących płynności odnoszących się do całkowicie wymiernych, jednolitych i ustandaryzowanych elementów ryzyka płynności;
wymogów dotyczących sprawozdawczości w odniesieniu do lit. a), b) i c);
wymogów dotyczących podawania informacji do wiadomości publicznej.
W niniejszym rozporządzeniu ustanawia się jednolity zbiór przepisów dotyczących wymogów w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych, które muszą być spełnione przez podmioty restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji będące globalnymi instytucjami o znaczeniu systemowym lub będące częścią globalnych instytucji o znaczeniu systemowym oraz przez istotne jednostki zależne globalnych instytucji o znaczeniu systemowym spoza UE.
Niniejsze rozporządzenie nie reguluje wymogów dotyczących podawania informacji do wiadomości publicznej nakładanych na właściwe organy w dziedzinie regulacji ostrożnościowej i sprawowania nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami zgodnie z dyrektywą 2013/36/UE.
Artykuł 2
Uprawnienia nadzorcze
Artykuł 3
Stosowanie bardziej rygorystycznych wymogów przez instytucje
Niniejsze rozporządzenie nie uniemożliwia instytucjom posiadania funduszy własnych oraz ich składników przewyższających wymogi przewidziane w niniejszym rozporządzeniu lub stosowania środków bardziej rygorystycznych niż przewidziane w niniejszym rozporządzeniu.
Artykuł 4
Definicje
Na użytek niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:
„instytucja kredytowa” oznacza przedsiębiorstwo, którego działalność obejmuje którąkolwiek z poniższych czynności:
przyjmowanie depozytów pieniężnych lub innych funduszy podlegających zwrotowi oraz udzielanie kredytów na swój własny rachunek;
prowadzenie któregokolwiek z rodzajów działalności, o których mowa w sekcji A pkt 3 i 6 załącznika I do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady ( 6 ) 2014/65/UE, w przypadku gdy spełniona jest jedna z następujących przesłanek, z zastrzeżeniem że przedsiębiorstwo nie jest podmiotem prowadzącym handel towarami i uprawnieniami do emisji, przedsiębiorstwem zbiorowego inwestowania ani zakładem ubezpieczeń:
całkowita wartość skonsolidowanych aktywów przedsiębiorstwa jest równa lub przekracza 30 mld EUR;
całkowita wartość aktywów przedsiębiorstwa jest niższa niż 30 mld EUR, a przedsiębiorstwo należy do grupy, w ramach której całkowita wartość skonsolidowanych aktywów wszystkich przedsiębiorstw należących do tej grupy, które indywidualnie posiadają aktywa, których całkowita kwota jest niższa niż 30 mld EUR, i które prowadzą którykolwiek z rodzajów działalności, o których mowa w sekcji A pkt 3 i 6 załącznika I do dyrektywy 2014/65/UE, jest równa lub przekracza 30 mld EUR; lub
całkowita wartość aktywów przedsiębiorstwa jest niższa niż 30 mld EUR, a przedsiębiorstwo należy do grupy, w ramach której całkowita wartość skonsolidowanych aktywów wszystkich przedsiębiorstw należących do tej grupy – które prowadzą którykolwiek z rodzajów działalności, o których mowa w sekcji A pkt 3 i 6 załącznika I do dyrektywy 2014/65/UE – jest równa lub przekracza 30 mld EUR, w przypadku gdy organ sprawujący nadzór na zasadzie skonsolidowanej, w porozumieniu z kolegium organów nadzoru, tak zadecyduje, aby wyeliminować potencjalne ryzyka obchodzenia przepisów i potencjalne ryzyka dla stabilności finansowej Unii;
do celów lit. b) ppkt (ii) oraz (iii), w przypadku gdy dane przedsiębiorstwo należy do grupy z państwa trzeciego, całkowite aktywa każdego z oddziałów w ramach grupy z państwa trzeciego posiadających zezwolenie w Unii ujmuje się w łącznej całkowitej wartości aktywów wszystkich przedsiębiorstw należących do grupy.
„firma inwestycyjna” oznacza firmę inwestycyjną zdefiniowaną w art. 4 ust. 1 pkt 1 dyrektywy 2014/65/UE, która uzyskała zezwolenie na podstawie tej dyrektywy, z wyłączeniem instytucji kredytowych;
„instytucja” oznacza instytucję kredytową, która uzyskała zezwolenie na podstawie art. 8 dyrektywy 2013/36/UE, lub przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 8a ust. 3 tej dyrektywy;
▼M9 —————
„zakład ubezpieczeń” oznacza zakład ubezpieczeń zdefiniowany w art. 13 pkt 1) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II) ( 7 );
„zakład reasekuracji” oznacza zakład reasekuracji zdefiniowany w art. 13 pkt 4) dyrektywy 2009/138/WE;
„przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania” oznacza przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) zdefiniowane w art. 1 ust. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE ( 8 ) lub alternatywny fundusz inwestycyjny (AFI) zdefiniowany w art. 4 ust. 1 lit. a) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE ( 9 );
„podmiot sektora publicznego” oznacza niekomercyjny organ administracji podległy rządom centralnym, samorządom regionalnym lub władzom lokalnym, bądź organom, które pełnią takie same funkcje jak samorządy regionalne i władze lokalne, lub niekomercyjne przedsiębiorstwo, którego właścicielem lub założycielem i jednostką sponsorującą są: rządy centralne, samorządy regionalne lub władze lokalne, dysponujące porozumieniami w sprawie bezpośrednich gwarancji, i może obejmować niezależne administracyjnie organy regulowane prawnie, które znajdują się pod nadzorem publicznym;
„organ zarządzający” oznacza organ zarządzający zdefiniowany w art. 3 ust. 1 pkt 7). dyrektywy 2013/36/UE;
„kadra kierownicza wyższego szczebla” oznacza kadrę kierowniczą wyższego szczebla zdefiniowaną w art. 3 ust. 1 pkt 9) dyrektywy 2013/36/UE;
„ryzyko systemowe” oznacza ryzyko systemowe zdefiniowane w art. 3 ust. 1 pkt 10) dyrektywy 2013/36/UE;
„ryzyko modelu” oznacza ryzyko modelu zdefiniowane w art. 3 ust. 1 pkt 11) dyrektywy 2013/36/UE;
„jednostka inicjująca” oznacza jednostkę inicjującą zdefiniowaną w art. 2 pkt 3 rozporządzenia (UE) 2017/2402 ( 10 );
„jednostka sponsorująca” oznacza jednostkę sponsorującą zdefiniowaną w art. 2 pkt 5 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
„pierwotny kredytodawca” oznacza pierwotnego kredytodawcę zdefiniowanego w art. 2 pkt 20 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
„jednostka dominująca” oznacza:
jednostkę dominującą w rozumieniu art. 1 i 2 dyrektywy 83/349/EWG;
do celów sekcji II rozdziałów 3 i 4 tytułu VII oraz tytułu VIII dyrektywy 2013/36/UE i części piątej niniejszego rozporządzenia – jednostkę dominującą w rozumieniu art. 1 ust. 1 dyrektywy 83/349/EWG oraz wszelkie jednostki, które w rzeczywistości wywierają dominujący wpływ na inne jednostki;
„jednostka zależna” oznacza:
jednostkę zależną w rozumieniu art. 1 i 2 dyrektywy 83/349/EWG;
jednostkę zależną w rozumieniu art. 1 ust. 1 dyrektywy 83/349/EWG oraz wszelkie jednostki, na które jednostka dominująca w rzeczywistości wywiera dominujący wpływ.
Jednostki zależne danej jednostki zależnej uznaje się również za jednostki zależne jednostki będącej ich jednostką dominującą najwyższego szczebla;
„oddział” oznacza miejsce prowadzenia działalności, które stanowi prawnie zależną część instytucji i które realizuje bezpośrednio wszystkie lub niektóre spośród transakcji nieodłącznie związanych z działalnością instytucji;
„przedsiębiorstwo usług pomocniczych” oznacza przedsiębiorstwo, którego główną działalność, czy to świadczoną na rzecz przedsiębiorstw należących do grupy, czy też na rzecz klientów spoza grupy, stanowi dowolny z poniższych rodzajów działalności:
bezpośrednie rozszerzenie działalności bankowej;
leasing operacyjny, posiadanie majątku lub zarządzanie nim, świadczenie usług przetwarzania danych lub każda inna działalność, o ile ma charakter pomocniczy względem działalności bankowej;
inna działalność uznana przez EUNB za podobną do rodzajów działalności, o których mowa w lit. a) i b);
„spółka zarządzania aktywami” oznacza spółkę zarządzania aktywami określoną w art. 2 pkt 5 dyrektywy 2002/87/WE lub zarządzającego alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (ZAFI) ◄ zdefiniowanego w art. 4 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2011/61/UE, w tym – o ile nie określono inaczej – podmioty państwa trzeciego prowadzące podobną działalność i podlegające prawu państwa trzeciego, które stosuje wymogi nadzorcze i regulacyjne co najmniej równoważne z takimi wymogami stosowanymi w Unii;
„finansowa spółka holdingowa” oznacza instytucję finansową, której jednostki zależne są wyłącznie lub głównie instytucjami lub instytucjami finansowymi, i która nie jest finansową spółką holdingową o działalności mieszanej; jednostkami zależnymi instytucji finansowej są głównie instytucje lub instytucje finansowe, w przypadku gdy co najmniej jedna z nich jest instytucją oraz gdy ponad 50 % kapitału własnego instytucji finansowej, skonsolidowanej sumy bilansowej, przychodów, personelu lub innego wskaźnika uznanego za istotny przez właściwy organ jest związane z jednostkami zależnymi będącymi instytucjami lub instytucjami finansowymi;
„finansowa spółka holdingowa o działalności mieszanej” oznacza finansową spółkę holdingowa o działalności mieszanej zdefiniowaną w art. 2 pkt 15 dyrektywy 2002/87/WE;
„holding mieszany” oznacza jednostkę dominującą inną niż finansowa spółka holdingowa lub instytucja bądź finansowa spółka holdingowa o działalności mieszanej, wśród której jednostek zależnych znajduje się co najmniej jedna instytucja;
„zakład ubezpieczeń z państwa trzeciego” oznacza zakład ubezpieczeń z państwa trzeciego zdefiniowany w art. 13 pkt 3) dyrektywy 2009/138/WE;
„zakład reasekuracji z państwa trzeciego” oznacza zakład reasekuracji z państwa trzeciego zdefiniowany w art. 13 pkt 6) dyrektywy 2009/138/WE;
„uznana firma inwestycyjna z państwa trzeciego” oznacza firmę spełniającą wszystkie wskazane poniżej warunki:
gdyby miała ona swoją siedzibę w Unii, byłaby objęta zakresem definicji firmy inwestycyjnej;
posiada ona zezwolenie wydane w państwie trzecim;
podlega ona zasadom ostrożnościowym, uznawanym przez właściwe organy za przynajmniej tak restrykcyjne jak zasady ustanowione w niniejszym rozporządzeniu lub w dyrektywie 2013/36/UE, oraz które spełniają te zasady;
„instytucja finansowa” oznacza przedsiębiorstwo inne niż instytucja i inne niż spółka holdingowa działająca wyłącznie w sektorze przemysłowym, którego podstawową działalnością jest nabywanie pakietów akcji lub wykonywanie jednego lub większej liczby rodzajów działalności wymienionych w pkt 2–12 i pkt 15 załącznika I do dyrektywy 2013/36/UE; pojęcie to obejmuje firmy inwestycyjne, finansowe spółki holdingowe, finansowe spółki holdingowe o działalności mieszanej, inwestycyjne spółki holdingowe, instytucje płatnicze w rozumieniu dyrektywy (UE) 2015/2366 Parlamentu Europejskiego i Rady ( 11 ), a także spółki zarządzania aktywami, nie obejmuje jednak ubezpieczeniowych spółek holdingowych i ubezpieczeniowych spółek holdingowych prowadzących działalność mieszaną zdefiniowanych w art. 212 ust. 1 lit. f) i g) dyrektywy 2009/138/WE;
„podmiot sektora finansowego” oznacza dowolny z poniższych podmiotów:
instytucję;
instytucję finansową;
przedsiębiorstwo usług pomocniczych uwzględnione w skonsolidowanej sytuacji finansowej instytucji;
zakład ubezpieczeń;
zakład ubezpieczeń z państwa trzeciego;
zakład reasekuracji;
zakład reasekuracji z państwa trzeciego;
ubezpieczeniową spółkę holdingową zdefiniowaną w art. 212 ust. 1 lit. f) dyrektywy 2009/138/WE;
przedsiębiorstwo wyłączone z zakresu stosowania przepisów dyrektywy 2009/138/WE zgodnie z art. 4 tej dyrektywy;
przedsiębiorstwo z państwa trzeciego mające główny przedmiot działalności porównywalny z głównym przedmiotem działalności dowolnego z podmiotów, o których mowa w lit. a)–k);
„dominująca instytucja z państwa członkowskiego” oznacza instytucję z państwa członkowskiego, której jednostką zależną jest instytucja, instytucja finansowa lub przedsiębiorstwo usług pomocniczych lub która posiada udziały w instytucji, instytucji finansowej lub przedsiębiorstwie usług pomocniczych i która sama nie jest jednostką zależną innej instytucji posiadającej zezwolenie wydane w tym samym państwie członkowskim, lub finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej założonej w tym samym państwie członkowskim;
„unijna instytucja dominująca” oznacza dominującą instytucję w państwie członkowskim, która nie jest jednostką zależną w stosunku do innej instytucji mającej zezwolenie wydane w dowolnym państwie członkowskim lub w stosunku do finansowej spółki holdingowej bądź finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej założonej w dowolnym państwie członkowskim;
„dominująca firma inwestycyjna z państwa członkowskiego” oznacza jednostkę dominującą z państwa członkowskiego, która jest firmą inwestycyjną;
„unijna dominująca firma inwestycyjna” oznacza unijną jednostkę dominującą, która jest firmą inwestycyjną;
„dominująca instytucja kredytowa z państwa członkowskiego” oznacza dominującą instytucję z państwa członkowskiego, która jest instytucją kredytową;
„unijna dominująca instytucja kredytowa” oznacza dominującą instytucję unijną, która jest instytucją kredytową;
„dominująca finansowa spółka holdingowa z państwa członkowskiego” oznacza finansową spółkę holdingową, która nie jest sama jednostką zależną w stosunku do instytucji mającej zezwolenie wydane w tym samym państwie członkowskim ani w stosunku do finansowej spółki holdingowej bądź finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej założonej w tym samym państwie członkowskim;
„unijna dominująca finansowa spółka holdingowa” oznacza dominującą finansową spółkę holdingową w państwie członkowskim, która nie jest sama jednostką zależną w stosunku do instytucji mającej zezwolenie wydane w dowolnym państwie członkowskim ani w stosunku do innej finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej założonej w dowolnym państwie członkowskim;
„dominująca finansowa spółka holdingowa o działalności mieszanej z państwa członkowskiego” oznacza finansową spółkę holdingową o działalności mieszanej, która nie jest sama jednostką zależną w stosunku do instytucji mającej zezwolenie wydane w tym samym państwie członkowskim ani w stosunku do finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej założonej w tym samym państwie członkowskim;
„unijna dominująca finansowa spółka holdingowa o działalności mieszanej” oznacza dominującą finansową spółkę holdingową o działalności mieszanej w państwie członkowskim, która nie jest sama jednostką zależną w stosunku do instytucji mającej zezwolenie wydane w dowolnym państwie członkowskim ani w stosunku do innej finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej założonej w dowolnym państwie członkowskim;
„kontrahent centralny” oznacza kontrahenta centralnego zdefiniowanego w art. 2 pkt 1 rozporządzenia (UE) nr 648/2012;
„udział kapitałowy” oznacza udział kapitałowy w rozumieniu art. 17 zdanie pierwsze czwartej dyrektywy Rady 78/660/EWG z dnia 25 lipca 1978 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek ( 12 ) lub posiadanie – bezpośrednio lub pośrednio – co najmniej 20 % praw głosu lub kapitału przedsiębiorstwa;
„znaczny pakiet akcji” oznacza posiadany bezpośredni lub pośredni udział w przedsiębiorstwie reprezentujący co najmniej 10 % kapitału lub praw głosu lub umożliwiający wywieranie znacznego wpływu na zarządzanie tym przedsiębiorstwem;
„kontrola” oznacza związek zachodzący między jednostką dominującą a jej jednostką zależną, zgodnie z definicją w art. 1 dyrektywy Rady 83/349/EWG, oraz standardy rachunkowości, którym podlega instytucja na mocy rozporządzenia (WE) nr 1606/2002, bądź też podobny związek między jakąkolwiek osobą fizyczną lub prawną a przedsiębiorstwem;
„bliskie powiązania” oznaczają sytuację, w której co najmniej dwie osoby fizyczne lub prawne są ze sobą związane w dowolny poniższy sposób:
udział kapitałowy w formie posiadania, bezpośrednio lub poprzez stosunek kontroli, co najmniej 20 % praw głosu lub kapitału przedsiębiorstwa;
stosunek kontroli;
obie lub wszystkie osoby są trwale związane z jedną i tą samą osobą trzecią przez stosunek kontroli;
„grupa powiązanych klientów” oznacza dowolne z poniższych:
co najmniej dwie osoby fizyczne lub prawne, które – jeżeli nie wykazano inaczej – stanowią jedno ryzyko, ponieważ jedna z nich sprawuje bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad tą drugą osobą lub nad pozostałymi osobami;
co najmniej dwie osoby fizyczne lub prawne, między którymi nie zachodzi stosunek kontroli opisany w lit. a), lecz które należy uznać za stanowiące jedno ryzyko, gdyż są one na tyle wzajemnie ze sobą powiązane, iż powstanie problemów finansowych u jednej z nich, w szczególności trudności z finansowaniem lub spłatą zobowiązań, prawdopodobnie oznaczałoby, że druga osoba lub wszystkie pozostałe osoby również napotkałyby trudności z finansowaniem lub ze spłatą.
Niezależnie od lit. a) i b), w przypadku gdy rząd centralny sprawuje bezpośrednią kontrolę nad więcej niż jedną osobą fizyczną lub prawną, lub jest bezpośrednio wzajemnie powiązany z więcej niż jedną osobą fizyczną lub prawną, zbiór składający się z rządu centralnego i wszystkich osób fizycznych lub prawnych bezpośrednio lub pośrednio kontrolowanych przez rząd centralny zgodnie z lit. a) lub wzajemnie powiązanych z rządem centralnym zgodnie z lit. b) może nie być uznany za grupę powiązanych klientów. Istnienie grupy powiązanych klientów utworzonej przez rząd centralny i inne osoby fizyczne lub prawne może być za to rozpatrywane oddzielnie dla każdej z osób bezpośrednio kontrolowanych przez rząd centralny zgodnie z lit. a) lub bezpośrednio wzajemnie powiązanych z rządem centralnym zgodnie z lit. b) oraz wszystkich osób fizycznych i prawnych, które są kontrolowane przez tę osobę zgodnie z lit. a) lub wzajemnie powiązane z tą osobą zgodnie z lit. b), włącznie z rządem centralnym. Ta sama zasada ma zastosowanie do samorządów regionalnych lub władz lokalnych, do których stosuje się art. 115 ust. 2.
Za grupę powiązanych klientów nie uznaje się dwóch lub większej liczby osób fizycznych lub prawnych, które spełniają warunki określone w lit. a) lub b) z powodu ich bezpośredniej ekspozycji wobec tego samego kontrahenta centralnego do celów działań rozliczeniowych;
„właściwy organ” oznacza organ lub podmiot publiczny oficjalnie uznany przez prawo krajowe, który ◄ na podstawie tego prawa jest upoważniony do sprawowania nadzoru nad instytucjami, w ramach systemu nadzorczego funkcjonującego w danym państwie członkowskim;
„organ sprawujący nadzór skonsolidowany” oznacza właściwy organ odpowiedzialny za sprawowanie nadzoru na zasadzie skonsolidowanej zgodnie z art. 111 dyrektywy 2013/36/UE;
„zezwolenie” oznacza akt, wydany w jakiejkolwiek formie przez organy, na mocy którego udzielono zezwolenia na prowadzenie działalności;
„państwo członkowskie pochodzenia” oznacza państwo członkowskie, w którym danej instytucji udzielono zezwolenia;
„przyjmujące państwo członkowskie” oznacza państwo członkowskie, w którym dana instytucja ma oddział lub świadczy usługi;
„banki centralne wchodzące w skład ESBC” oznaczają krajowe banki centralne, które są członkami Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC) oraz Europejski Bank Centralny (EBC);
„banki centralne” oznaczają banki centralne wchodzące w skład ESBC i banki centralne państw trzecich;
„sytuacja skonsolidowana” oznacza sytuację powstałą w wyniku zastosowania wymogów przedstawionych w niniejszym rozporządzeniu zgodnie z częścią pierwszą, tytułem II rozdział 2 w odniesieniu do instytucji w taki sposób, jakby instytucja ta stanowiła, razem z inną jednostką lub innymi jednostkami, pojedynczą instytucję;
„na zasadzie skonsolidowanej” oznacza „na podstawie sytuacji skonsolidowanej”;
„na zasadzie subskonsolidowanej” oznacza na podstawie skonsolidowanej sytuacji instytucji dominującej, finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej, z wyłączeniem podgrupy podmiotów, lub na podstawie skonsolidowanej sytuacji instytucji dominującej, finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej, które nie są ostateczną instytucją dominującą, finansową spółką holdingową lub finansową spółką holdingową o działalności mieszanej;
„instrument finansowy” oznacza dowolny z poniższych:
umowę, w wyniku której powstają zarówno aktywa finansowe dla jednej strony, jak i zobowiązania finansowe lub instrumenty kapitałowe w odniesieniu do drugiej strony;
instrument określony w sekcji C załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE;
instrument pochodny;
pierwotny instrument finansowy;
instrument pieniężny.
Instrumenty, o których mowa w lit. a), b) oraz c), stanowią instrumenty finansowe wyłącznie w przypadku, gdy ich wartość jest pochodną ceny bazowego instrumentu finansowego lub innych bazowych pozycji, stóp lub wskaźników;
„kapitał założycielski” oznacza kwotę i rodzaje funduszy własnych określone w art. 12 dyrektywy 2013/36/UE;
„ryzyko operacyjne” oznacza ryzyko straty wynikające z nieodpowiednich lub zawodnych procedur wewnętrznych, błędów ludzi i systemów lub ze zdarzeń zewnętrznych, obejmując także ryzyko prawne;
„ryzyko rozmycia” oznacza ryzyko zmniejszenia kwoty należnej poprzez kredyty gotówkowe lub niegotówkowe udzielane dłużnikowi;
„prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania” lub „(PD)” oznacza prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania przez kontrahenta w okresie jednego roku;
„strata z tytułu niewykonania zobowiązania” lub „(LGD)” oznacza stosunek straty na ekspozycji z powodu niewykonania zobowiązania przez kontrahenta do kwoty należności w chwili niewykonania zobowiązania;
„współczynnik konwersji” oznacza stosunek niewykorzystanej w chwili obecnej kwoty zobowiązań, która w chwili niewykonania zobowiązania mogłaby być wykorzystana, stanowiąc wówczas kwotę należności, do niewykorzystanej w chwili obecnej kwoty zobowiązań; kwota zobowiązania ustalana jest w oparciu o zakomunikowany limit, chyba że limit niezakomunikowany jest wyższy;
„ograniczanie ryzyka kredytowego” oznacza technikę stosowaną przez instytucję do zmniejszania ryzyka kredytowego związanego z ekspozycją lub ekspozycjami utrzymywanymi przez daną instytucję;
„ochrona kredytowa rzeczywista” oznacza technikę ograniczania ryzyka kredytowego, w ramach której zmniejszenie ryzyka kredytowego z tytułu ekspozycji instytucji wynika z prawa tej instytucji – w przypadku niewykonania zobowiązania przez kontrahenta lub zaistnienia innych określonych zdarzeń kredytowych związanych z kontrahentem – do upłynnienia, uzyskania transferu lub przejęcia, zatrzymania określonych aktywów lub kwot, bądź też zmniejszenia kwoty ekspozycji do kwoty równej różnicy pomiędzy kwotą ekspozycji a kwotą roszczenia wobec tej instytucji, lub zastąpienia kwoty ekspozycji taką kwotą;
„ochrona kredytowa nierzeczywista” oznacza technikę ograniczania ryzyka kredytowego, w ramach której zmniejszenie ryzyka kredytowego instytucji z tytułu ekspozycji wynika z obowiązku zapłacenia przez osobę trzecią określonej kwoty w przypadku niewykonania zobowiązania przez kredytobiorcę lub wystąpienia innych określonych zdarzeń kredytowych;
„bankowy instrument pieniężny” oznacza certyfikat depozytowy, obligacje, w tym obligacje zabezpieczone lub wszelkie inne instrumenty niepodporządkowane, które zostały wyemitowane przez instytucję lub firmę inwestycyjną, za które instytucja lub firma inwestycyjna otrzymała już pełną płatność i które instytucja lub firma inwestycyjna bezwarunkowo ma zwracać po ich wartości nominalnej;
„sekurytyzacja” oznacza sekurytyzację zdefiniowaną w art. 2 pkt 1 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
„pozycja sekurytyzacyjna” oznacza pozycję sekurytyzacyjną zdefiniowaną w art. 2 pkt 19 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
„resekurytyzacja” oznacza resekurytyzację zdefiniowaną w art. 2 pkt 4 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
„pozycja resekurytyzacyjna” oznacza ekspozycję z tytułu resekurytyzacji;
„wsparcie jakości kredytowej” oznacza ustalenie umowne, na mocy którego jakość kredytowa pozycji sekurytyzacyjnej ulega poprawie w stosunku do sytuacji braku takiego wsparcia, w tym wsparcie zapewniane przez transze podporządkowane w ramach procesu sekurytyzacji i inne rodzaje ochrony kredytowej;
„jednostka specjalnego przeznaczenia do celów sekurytyzacji” lub „SSPE” oznacza jednostkę specjalnego przeznaczenia do celów sekurytyzacji lub SSPE zdefiniowaną w art. 2 pkt 2 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
„transza” oznacza transzę zdefiniowaną w art. 2 pkt 6 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
„wycena rynkowa” oznacza wycenę pozycji dokonywaną według łatwo dostępnych cen zamknięcia, pochodzących z niezależnych źródeł, takich jak kursy giełdowe, notowania elektroniczne lub kwotowania pochodzące od kilku niezależnych, renomowanych maklerów;
„wycena według modelu” oznacza jakąkolwiek wycenę, którą należy odwzorować, ekstrapolować lub obliczyć w inny sposób na podstawie pojedynczych danych rynkowych lub większej ich liczby;
„niezależna weryfikacja cen” oznacza proces, za pomocą którego ceny rynkowe lub dane wejściowe wyceny według modelu regularnie sprawdza się pod względem ich dokładności i niezależności;
„uznany kapitał” oznacza:
dla celów tytułu III części drugiej oznacza sumę następujących elementów:
kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25, bez stosowania odliczenia z art. 36 ust. 1 lit. k) ppkt (i);
kapitału Tier II, o którym mowa w art. 71, który jest równy lub mniejszy niż jedna trzecia kapitału Tier I obliczonego zgodnie z ppkt (i) niniejszej litery;
„uznana giełda” oznacza giełdę spełniającą wszystkie wskazane poniżej warunki:
stanowi rynek regulowany lub rynek państwa trzeciego, który uznaje się za równoważny z rynkiem regulowanym zgodnie z procedurą określoną w art. 25 ust. 4 lit. a) dyrektywy 2014/65/UE;
dysponuje mechanizmem rozliczeniowym, w ramach którego umowy wymienione w załączniku II podlegają codziennym wymogom dotyczącym ustalenia wartości depozytu zabezpieczającego, które to wymogi w opinii właściwych organów stanowią odpowiednie zabezpieczenie tych umów;
„uznaniowe świadczenia emerytalne” oznaczają rozbudowane świadczenia emerytalne przyznawane na zasadzie uznaniowej przez instytucję pracownikowi jako część pakietu wynagrodzenia zmiennego, które nie obejmują nabytych świadczeń przyznanych pracownikowi w ramach systemu emerytalnego przedsiębiorstwa;
„bankowo-hipoteczna wartość nieruchomości” oznacza wartość nieruchomości określoną w drodze ostrożnej oceny przyszłej zbywalności nieruchomości przy uwzględnieniu długoterminowych cech nieruchomości, normalnych warunków rynkowych i warunków na rynku lokalnym, obecnego użytkowania oraz odpowiednich alternatywnych możliwości użytkowania nieruchomości;
„nieruchomość mieszkalna” oznacza lokal mieszkalny zajmowany przez właściciela lub najemcę tego lokalu, w tym prawo do zamieszkania w położonym w Szwecji lokalu mieszkalnym należącym do spółdzielni mieszkaniowej;
„wartość rynkowa” w odniesieniu do nieruchomości oznacza szacunkową kwotę, jaką w dniu wyceny można uzyskać za nieruchomość w transakcji sprzedaży zawieranej na warunkach rynkowych, po podjęciu odpowiednich wysiłków w celu znalezienia najlepszego nabywcy, pomiędzy kupującym a sprzedającym, którzy mają stanowczy zamiar zawarcia umowy, działają z rozeznaniem i postępują rozważnie oraz nie znajdują się w sytuacji przymusowej;
„mające zastosowanie standardy rachunkowości” oznaczają standardy rachunkowości, którym instytucja podlega na mocy rozporządzenia (WE) nr 1606/2002 lub dyrektywy 86/635/EWG;
„jednoroczny współczynnik niewykonania zobowiązania” oznacza stosunek liczby przypadków niewykonania zobowiązania, do których doszło w okresie obejmującym jeden rok poprzedzający datę T, do liczby dłużników zaklasyfikowanych do tej klasy lub puli na rok przed upływem tej daty;
„finansowanie nieruchomości spekulacyjnych” oznacza udzielanie kredytów w celu nabycia, zagospodarowania lub zabudowy gruntu w związku z nieruchomością bądź nabycia, zagospodarowania lub zabudowy takiej nieruchomości i w związku z taką nieruchomością, z zamiarem jej odsprzedaży w celu osiągnięcia zysku;
„finansowanie handlu” oznacza finansowanie, w tym gwarancje, związane z wymianą towarów i usług za pomocą produktów finansowych o ustalonym krótkim terminie zapadalności zasadniczo nieprzekraczającym jednego roku bez automatycznego prolongowania;
„oficjalnie wspierane kredyty eksportowe” oznaczają pożyczki lub kredyty służące finansowaniu eksportu towarów i usług, na które to pożyczki lub kredyty oficjalna agencja kredytów eksportowych udziela gwarancji, ubezpieczenia lub bezpośredniego finansowania;
„umowa z udzielonym przyrzeczeniem odkupu” i „umowa z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu” oznaczają jakąkolwiek umowę, za pomocą której instytucja lub jej kontrahent przenoszą na drugą stronę papiery wartościowe lub towary albo zagwarantowane prawa do papierów wartościowych lub towarów, gdy gwarancji takiej udzieliła uznana giełda posiadająca prawo do tych papierów lub towarów, przy czym umowa nie zezwala instytucji na przeniesienie ani zastaw danego papieru wartościowego lub towaru na rzecz więcej niż jednego kontrahenta jednocześnie, a warunkiem transakcji jest zobowiązanie do odkupu tych papierów, lub zastępczych papierów wartościowych lub towarów o tych samych cechach, po określonej cenie w przyszłym terminie, który został ustalony lub zostanie ustalony przez stronę przenoszącą; dla instytucji sprzedającej papiery wartościowe lub towary transakcja ta stanowi umowę z udzielonym przyrzeczeniem odkupu, natomiast dla instytucji kupującej papiery lub towary stanowi ona umowę z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu;
„transakcja odkupu” oznacza każdą transakcję na mocy umowy z udzielonym przyrzeczeniem odkupu lub umowy z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu;
„zwykła umowa z udzielonym przyrzeczeniem odkupu” oznacza transakcję odkupu pojedynczych lub podobnych, niezłożonych aktywów w odróżnieniu od koszyka aktywów;
„pozycje przeznaczone do obrotu” oznaczają dowolne z poniższych:
pozycje otwierane na własny rachunek i pozycje związane z obsługą klienta oraz dokonywaniem wyceny rynkowej;
pozycje przeznaczone do odsprzedaży w krótkim terminie;
pozycje przeznaczone do wygenerowania korzyści związanych z faktycznymi lub oczekiwanymi krótkoterminowymi różnicami między cenami zakupu a cenami sprzedaży lub z innego rodzaju wahaniami cen lub stóp procentowych;
„portfel handlowy” oznacza wszystkie pozycje w instrumentach finansowych i w towarach, które to pozycje instytucja przeznacza do obrotu albo do celów zabezpieczenia pozycji przeznaczonych do obrotu zgodnie z art. 104;
„wielostronna platforma obrotu” oznacza wielostronną platformę obrotu zdefiniowaną w art. 4 pkt 15 dyrektywy 2004/39/WE;
„kwalifikujący się kontrahent centralny” oznacza kontrahenta centralnego, który otrzymał zezwolenie zgodnie z art. 14 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 lub został uznany zgodnie z art. 25 tego rozporządzenia;
„fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania” oznacza fundusz ustanowiony przez kontrahenta centralnego zgodnie z art. 42 rozporządzenia (UE) 648/2012 i wykorzystywany zgodnie z art. 45 tego rozporządzenia;
„wniesiony z góry wkład do funduszu kontrahenta centralnego na wypadek niewykonania zobowiązania” oznacza wkład wniesiony przez instytucję do funduszu kontrahenta centralnego na wypadek niewykonania zobowiązania;
„ekspozycja z tytułu transakcji” oznacza bieżącą ekspozycję, w tym zmienny depozyt zabezpieczający należny uczestnikowi rozliczającemu, lecz jeszcze nieotrzymany, oraz każdą potencjalną przyszłą ekspozycję uczestnika rozliczającego lub klienta wobec kontrahenta centralnego, wynikające z umów i transakcji wymienionych w art. 301 ust. 1 lit. a), b) i c), a także początkowy depozyt zabezpieczający;
„rynek regulowany” oznacza rynek regulowany zdefiniowany w art. 4 pkt 14) dyrektywy 2004/39/WE;
„dźwignia finansowa” oznacza względną – w stosunku do funduszy własnych danej instytucji – wielkość posiadanych przez instytucję aktywów, zobowiązań pozabilansowych oraz zobowiązań warunkowych dotyczących płatności lub dostawy lub dostarczenia zabezpieczenia, z uwzględnieniem zobowiązań z tytułu otrzymanych środków finansowych, zaciągniętych zobowiązań, umów dotyczących instrumentów pochodnych lub umów z udzielonym przyrzeczeniem odkupu, lecz z wyjątkiem zobowiązań, które można wyegzekwować wyłącznie w przypadku likwidacji instytucji;
„ryzyko nadmiernej dźwigni” oznacza ryzyko wynikające z podatności instytucji na zagrożenia z powodu dźwigni finansowej lub warunkowej dźwigni finansowej, które może wymagać podjęcia niezamierzonych działań korygujących jej plan biznesowy, w tym awaryjnej sprzedaży aktywów mogącej przynieść straty lub spowodować konieczność korekty wyceny jej pozostałych aktywów;
„korekta ryzyka kredytowego” oznacza kwotę celowej i ogólnej rezerwy na straty kredytowe uwzględnionej w sprawozdaniu finansowym instytucji zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości;
„wewnętrzny instrument zabezpieczający” oznacza pozycję, która istotnie kompensuje elementy ryzyka składowego pomiędzy pozycją portfela handlowego a jedną lub większą liczbą pozycji portfela bankowego lub pomiędzy dwoma jednostkami odpowiadającymi za handel;
„zobowiązanie referencyjne” oznacza zobowiązanie wykorzystywane do celów określenia wartości pieniężnego rozrachunku kredytowego instrumentu pochodnego.
„zewnętrzna instytucja oceny wiarygodności kredytowej” lub „ECAI” oznacza agencję ratingową zarejestrowaną lub certyfikowaną zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie agencji ratingowych ( 13 ) lub bank centralny wystawiający ratingi kredytowe wyłączone z zakresu stosowania rozporządzenia (WE) nr 1060/2009.
„Wyznaczona ECAI” oznacza ECAI wyznaczoną przez instytucję;
„skumulowane inne całkowite dochody” mają takie samo znaczenie jak w Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości (MSR) 1, mającym zastosowanie zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002;
„podstawowe fundusze własne” oznaczają podstawowe fundusze własne w rozumieniu art. 88 dyrektywy 2009/138/WE;
„pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych Tier I” oznaczają pozycje podstawowych funduszy własnych przedsiębiorstw podlegających wymogom dyrektywy 2009/138/WE w przypadku, gdy pozycje te są klasyfikowane w Tier I w rozumieniu dyrektywy 2009/138/WE, zgodnie z art. 94 ust. 1 tej dyrektywy;
„dodatkowe pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych Tier I” oznaczają pozycje podstawowych funduszy własnych przedsiębiorstw podlegających wymogom dyrektywy 2009/138/WE, w przypadku gdy pozycje te są klasyfikowane w Tier I w rozumieniu dyrektywy 2009/138/WE, zgodnie z art. 94 ust. 1 tej dyrektywy, a włączenie tych pozycji jest ograniczone przez akty delegowane przyjęte zgodnie z art. 99 tej dyrektywy;
„pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych Tier II” oznaczają pozycje podstawowych funduszy własnych przedsiębiorstw podlegających wymogom dyrektywy 2009/138/WE, w przypadku gdy pozycje te są klasyfikowane w kapitale Tier II w rozumieniu dyrektywy 2009/138/WE, zgodnie z art. 94 ust. 2 tej dyrektywy;
„pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych Tier III” oznaczają pozycje ubezpieczeniowe podstawowych funduszy własnych przedsiębiorstw podlegających wymogom dyrektywy 2009/138/WE, w przypadku gdy pozycje te są klasyfikowane w kapitale Tier III w rozumieniu dyrektywy 2009/138/WE, zgodnie z art. 94 ust. 3 tej dyrektywy;
„aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego” mają takie samo znaczenie jak w mających zastosowanie standardach rachunkowości;
„aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oparte na przyszłej rentowności” oznaczają aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, których przyszła wartość może zostać zrealizowana tylko w przypadku, gdy instytucja wygeneruje w przyszłości dochód do opodatkowania;
„rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego” mają takie samo znaczenie jak w mających zastosowanie standardach rachunkowości;
„aktywa funduszu emerytalnego ze zdefiniowanymi świadczeniami” oznaczają, w stosownych przypadkach, aktywa określonego funduszu lub programu emerytalnego, których wartość została obliczona po odjęciu od nich kwoty zobowiązań w ramach tego samego funduszu lub programu;
„wypłaty zysku” oznaczają wypłatę dywidend lub odsetek w dowolnej postaci;
„przedsiębiorstwo finansowe” ma takie samo znaczenie jak w art. 13 pkt 25 lit. b) i d) dyrektywy 2009/138/WE;
„fundusze ogólnego ryzyka bankowego” mają takie samo znaczenie jak w art. 38 dyrektywy 86/635/EWG;
„wartość firmy” ma takie samo znaczenie jak w mających zastosowanie standardach rachunkowości;
„pośredni udział kapitałowy” oznacza każdą ekspozycję wobec jednostki pośredniczącej, która ma ekspozycję z tytułu instrumentów kapitałowych wyemitowanych przez podmiot sektora finansowego, jeżeli – w przypadku trwałego spisania instrumentów kapitałowych wyemitowanych przez podmiot sektora finansowego w rachunek strat – strata, którą instytucja by w związku z tym poniosła, nie różniłaby się w istotny sposób od straty, którą instytucja by poniosła z tytułu bezpośredniego posiadania takich instrumentów kapitałowych wyemitowanych przez podmiot sektora finansowego;
„wartości niematerialne i prawne” mają takie samo znaczenie jak w mających zastosowanie standardach rachunkowości i obejmują wartość firmy;
„inne instrumenty kapitałowe” oznaczają instrumenty kapitałowe emitowane przez podmioty sektora finansowego, które nie kwalifikują się jako kapitał podstawowy Tier I, instrumenty dodatkowe w Tier I lub instrumenty w Tier II lub pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych Tier I, dodatkowe pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych Tier I, pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych Tier II lub pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych Tier III;
„pozostałe kapitały rezerwowe” oznaczają kapitały w rozumieniu mających zastosowanie standardów rachunkowości, ◄ których ujawnienie jest wymagane zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości, z wyjątkiem wszelkich kwot już uwzględnionych w ramach skumulowanych innych całkowitych dochodów lub zysków zatrzymanych;
„fundusze własne” oznaczają sumę kapitału Tier I i kapitału Tier II;
„instrumenty funduszy własnych” oznaczają instrumenty kapitałowe wyemitowane przez instytucję kwalifikujące się jako kapitał podstawowy Tier I, instrumenty dodatkowe w Tier I lub instrumenty w Tier II;
„udział mniejszości” oznacza kwotę kapitału podstawowego Tier I jednostki zależnej instytucji, który to udział przypada osobom fizycznym lub prawnym innym niż osoby objęte zakresem konsolidacji ostrożnościowej danej instytucji;
„zysk” ma takie samo znaczenie jak w mających zastosowanie standardach rachunkowości;
„krzyżowe powiązanie kapitałowe” oznacza posiadanie przez instytucję instrumentów funduszy własnych lub innych instrumentów kapitałowych wyemitowanych przez podmioty sektora finansowego, w przypadku gdy jednostki te posiadają również instrumenty funduszy własnych wyemitowane przez daną instytucję;
„zyski zatrzymane” oznaczają zyski i straty wynikające z ostatecznego zastosowania wyniku finansowego zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości;
„ażio emisyjne” ma takie samo znaczenie jak w mających zastosowanie standardach rachunkowości;
„różnice przejściowe” mają takie samo znaczenie jak w mających zastosowanie standardach rachunkowości.
„syntetyczny udział kapitałowy” oznacza inwestycję instytucji w instrument finansowy, którego wartość jest bezpośrednio powiązana z wartością instrumentów kapitałowych wyemitowanych przez podmiot sektora finansowego;
„system powiązanych gwarancji” oznacza system, który spełnia wszystkie poniższe warunki:
instytucje są objęte tym samym instytucjonalnym systemem ochrony, jak ten, o którym mowa w art. 113 ust. 7, lub są trwale powiązane w ramach sieci z organem centralnym;
instytucje są w pełni skonsolidowane zgodnie z art. 1 ust. 1 lit. b), c), d) lub art. 1 ust. 2 dyrektywy 83/349/EWG i są objęte skonsolidowanym nadzorem instytucji, która jest jednostką dominującą w danym państwie członkowskim zgodnie z przepisami części pierwszej tytuł II rozdział 2 niniejszego rozporządzenia oraz z zastrzeżeniem wymogów w zakresie funduszy własnych;
instytucja dominująca w danym państwie członkowskim oraz jednostki zależne ustanowione są w tym samym państwie członkowskim i muszą posiadać zezwolenie, a także podlegają nadzorowi ze strony tego samego właściwego organu;
instytucja dominująca w danym państwie członkowskim oraz jednostki zależne zawarły umowne lub ustawowe uzgodnienie w sprawie odpowiedzialności, które chroni te instytucje, a w szczególności gwarantuje ich płynność i wypłacalność w celu uniknięcia upadłości, gdyby okazała się ona konieczna;
istnieją uzgodnienia zapewniające szybkie dostarczenie środków finansowych w postaci kapitału i płynności, jeżeli jest to wymagane na mocy umownego lub ustawowego uzgodnienia w sprawie odpowiedzialności, o którym mowa w lit. d);
adekwatność uzgodnień, o których mowa w lit. d) i e), jest regularnie monitorowana przez właściwy organ;
minimalny okres wypowiedzenia w przypadku dobrowolnego odstąpienia jednostki zależnej od uzgodnienia w sprawie odpowiedzialności wynosi 10 lat;
właściwy organ ma prawo zakazać dobrowolnego odstąpienia jednostki zależnej od uzgodnienia w sprawie odpowiedzialności;
„pozycje podlegające podziałowi” oznaczają kwotę zysków na koniec ostatniego roku obrachunkowego powiększoną o wszelkie zyski przeniesione oraz kapitały rezerwowe dostępne w tym celu, przed wypłatami zysków posiadaczom instrumentów funduszy własnych, i pomniejszoną o wszelkie przeniesione straty, wszelkie zyski niepodlegające podziałowi na mocy prawa unijnego lub krajowego lub wewnętrznych przepisów danej instytucji oraz o wszelkie kwoty umieszczone w kapitałach rezerwowych niepodlegających podziałowi zgodnie z prawem krajowym lub statutem instytucji, w każdym przypadku w odniesieniu do konkretnej kategorii instrumentów funduszy własnych, której dotyczy prawo unijne lub krajowe, przepisy wewnętrzne danej instytucji lub statut; takie zyski, straty i kapitały rezerwowe określa się na podstawie jednostkowego sprawozdania finansowego danej instytucji, nie zaś na podstawie skonsolidowanego sprawozdania finansowego;
„jednostka obsługująca” oznacza jednostkę obsługującą zdefiniowaną w art. 2 pkt 13 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
„organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji” oznacza organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zdefiniowany w art. 2 ust. 1 pkt 18 dyrektywy 2014/59/UE;
„właściwy organ państwa trzeciego” oznacza organ państwa trzeciego zdefiniowany w art. 2 ust. 1 pkt 90 dyrektywy 2014/59/UE;
„podmiot restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji” oznacza podmiot restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zdefiniowany w art. 2 ust. 1 pkt 83a dyrektywy 2014/59/UE;
„grupa restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji” oznacza grupę restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zdefiniowaną w art. 2 ust. 1 pkt 83b dyrektywy 2014/59/UE;
„globalna instytucja o znaczeniu systemowym” oznacza instytucję, którą określono jako globalną instytucję o znaczeniu systemowym zgodnie z art. 131 ust. 1 i 2 dyrektywy 2013/36/UE;
„globalna instytucja o znaczeniu systemowym spoza UE” oznacza globalną grupę bankową lub bank o znaczeniu systemowym niebędące globalnymi instytucjami o znaczeniu systemowym, ujęte w regularnie aktualizowanym wykazie globalnych banków o znaczeniu systemowym publikowanym przez Radę Stabilności Finansowej;
„istotna jednostka zależna” oznacza jednostkę zależną, która spełnia którykolwiek z następujących warunków na zasadzie indywidualnej lub skonsolidowanej:
jednostka zależna posiada więcej niż 5 % skonsolidowanych aktywów ważonych ryzykiem swojej pierwotnej jednostki dominującej;
jednostka zależna generuje więcej niż 5 % łącznego dochodu z działalności operacyjnej swojej pierwotnej jednostki dominującej;
miara ekspozycji całkowitej, o której mowa w art. 429 ust. 4 niniejszego rozporządzenia, jednostki zależnej wynosi więcej niż 5 % skonsolidowanej miary ekspozycji całkowitej swojej pierwotnej jednostki dominującej;
do celów określenia istotnej jednostki zależnej, w przypadku gdy zastosowanie ma art. 21b ust. 2 dyrektywy 2013/36/UE, dwie unijne pośrednie jednostki dominujące liczą się jako jedna jednostka zależna na podstawie swojej sytuacji skonsolidowanej;
„podmiot będący globalną instytucją o znaczeniu systemowym” oznacza podmiot posiadający osobowość prawną, który jest globalną instytucją o znaczeniu systemowym lub częścią globalnej instytucji o znaczeniu systemowym lub globalnej instytucji o znaczeniu systemowym spoza UE;
„instrument umorzenia lub konwersji długu” oznacza instrument umorzenia lub konwersji długu zdefiniowany w art. 2 ust. 1 pkt 57 dyrektywy 2014/59/UE;
„grupa” oznacza grupę przedsiębiorstw, z których co najmniej jedno jest instytucją, która składa się z jednostki dominującej i jej jednostek zależnych, lub z przedsiębiorstw powiązanych ze sobą jak określono w art. 22 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE ( 14 );
„transakcja finansowana z użyciem papierów wartościowych” oznacza transakcję odkupu, transakcję udzielenia lub zaciągnięcia pożyczki papierów wartościowych lub towarów, lub transakcję z obowiązkiem uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego;
„początkowy depozyt zabezpieczający” oznacza każde zabezpieczenie, inne niż zmienny depozyt zabezpieczający, uzyskane od podmiotu lub przekazane przez niego na potrzeby pokrycia bieżącej i potencjalnej przyszłej ekspozycji z tytułu transakcji lub portfela transakcji w okresie potrzebnym do zamknięcia tych transakcji lub do ponownego zabezpieczenia ryzyka rynkowego z ich tytułu, w następstwie niewykonania zobowiązania przez kontrahenta transakcji lub portfela transakcji;
„ryzyko rynkowe” oznacza ryzyko strat wynikających ze zmian cen rynkowych, w tym zmian kursów walutowych lub zmian cen towarów;
„ryzyko walutowe” oznacza ryzyko strat wynikających ze zmian kursów walutowych;
„ryzyko cen towarów” oznacza ryzyko strat wynikających ze zmian cen towarów;
„jednostka odpowiadająca za handel” oznacza wyraźnie określoną grupę dealerów utworzoną przez instytucję na potrzeby wspólnego zarządzania portfelem pozycji portfela handlowego zgodnie z dobrze określoną i spójną strategią biznesową oraz funkcjonującą w ramach tej samej struktury zarządzania ryzykiem;
„mała i niezłożona instytucja” oznacza instytucję, która spełnia wszystkie następujące warunki:
nie jest dużą instytucją;
całkowita wartość jej aktywów na zasadzie indywidualnej lub, w stosownych przypadkach, na zasadzie skonsolidowanej zgodnie z niniejszym rozporządzeniem i dyrektywą 2013/36/UE jest w ujęciu średnim równa wartości progu wynoszącej 5 mld EUR w czteroletnim okresie bezpośrednio poprzedzającym bieżący roczny okres sprawozdawczy, lub niższa od wartości tego progu; państwa członkowskie mogą obniżyć ten próg;
nie podlega jakimkolwiek obowiązkom lub podlega uproszczonym obowiązkom w zakresie sporządzania planów naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zgodnie z art. 4 dyrektywy 2014/59/UE;
jej działalność zaliczana do portfela handlowego jest klasyfikowana jako prowadzona na małą skalę w rozumieniu art. 94 ust. 1;
całkowita wartość posiadanych przez nią pozycji w instrumentach pochodnych przeznaczonych do obrotu nie przekracza 2 % jej całkowitych aktywów bilansowych i pozabilansowych, a całkowita wartość jej ogólnych pozycji w instrumentach pochodnych nie przekracza 5 %, przy czym obie wartości oblicza się zgodnie z art. 273a ust. 3;
ponad 75 % zarówno skonsolidowanych całkowitych aktywów instytucji, jak i jej zobowiązań, z wyłączeniem w obu przypadkach ekspozycji wewnątrz grupy, związanych jest z działalnością prowadzoną z kontrahentami znajdującymi się w Europejskim Obszarze Gospodarczym;
instytucja nie korzysta z modeli wewnętrznych, aby spełnić wymogi ostrożnościowe zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, z wyjątkiem przypadków, gdy jednostka zależna korzysta z modeli wewnętrznych opracowanych na poziomie grupy, pod warunkiem że dana grupa podlega wymogom dotyczącym ujawniania informacji określonym w art. 433a lub 433c na zasadzie skonsolidowanej;
instytucja nie zgłosiła właściwemu organowi sprzeciwu wobec sklasyfikowania jej jako małej i niezłożonej instytucji;
właściwy organ nie zdecydował, że na podstawie analizy wielkości danej instytucji, jej powiązań, złożoności lub profilu ryzyka nie można uznać tej instytucji za małą i niezłożoną instytucję;
„duża instytucja” oznacza instytucję, która spełnia którykolwiek z poniższych warunków:
jest globalną instytucją o znaczeniu systemowym;
została określona jako inna instytucja o znaczeniu systemowym zgodnie z art. 131 ust. 1 i 3 dyrektywy 2013/36/UE;
jest – w państwie członkowskim, w którym ma ona siedzibę – jedną z trzech największych instytucji pod względem całkowitej wartości aktywów;
całkowita wartość jej aktywów na zasadzie indywidualnej lub, w stosownych przypadkach, na podstawie jej sytuacji skonsolidowanej zgodnie z niniejszym rozporządzeniem i dyrektywą 2013/36/UE jest równa 30 mld EUR lub wyższa;
„duża jednostka zależna” oznacza jednostkę zależną, która kwalifikuje się jako duża instytucja;
„instytucja nienotowana” oznacza instytucję, która nie wyemitowała papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym któregokolwiek państwa członkowskiego, w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 21 dyrektywy 2014/65/UE;
„sprawozdanie finansowe” oznacza, do celów części ósmej, sprawozdanie finansowe w rozumieniu art. 4 i 5 dyrektywy 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady ( 15 );
„podmiot prowadzący handel towarami i uprawnieniami do emisji” oznacza przedsiębiorstwo, którego głównym przedmiotem działalności jest wyłącznie świadczenie usług inwestycyjnych lub prowadzenie działalności inwestycyjnej, związanych z towarowymi instrumentami pochodnymi lub kontraktami na towarowe instrumenty pochodne, o których mowa w pkt 5, 6, 7, 9 i 10, instrumentami pochodnymi bazującymi na uprawnieniach do emisji, o których mowa w pkt 4, lub uprawnieniami do emisji, o których mowa w pkt 11, w sekcji C załącznika I do dyrektywy 2014/65/UE.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 28 czerwca 2020 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 5
Definicje odnoszące się do wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka kapitałowego
Na użytek przepisów części trzeciej, tytuł II, zastosowanie mają następujące definicje:
„ekspozycja” oznacza pozycję aktywów lub pozycję pozabilansową;
„strata” oznacza, do celów części trzeciej tytuł II, stratę ekonomiczną, w tym istotne skutki dyskonta, oraz istotne pośrednie i bezpośrednie koszty inkasa, którego przedmiotem jest dany instrument;
„oczekiwana strata” lub „EL” oznacza stosunek, w odniesieniu do pojedynczego instrumentu, kwoty oczekiwanej straty na ekspozycji w związku z dowolnym z następujących czynników:
potencjalnym niewykonaniem zobowiązania przez dłużnika w okresie jednego roku do kwoty należności na dzień niewykonania zobowiązania;
potencjalnym zdarzeniem rozmycia w okresie jednego roku do kwoty należności na dzień zdarzenia rozmycia;
„zobowiązanie kredytowe” oznacza zobowiązanie wynikające z umowy o kredyt, w tym kwotę główną, naliczone odsetki i opłaty, należne od dłużnika;
„ekspozycja kredytowa” oznacza pozycje bilansowe lub pozabilansowe, które skutkują lub mogą skutkować powstaniem zobowiązania kredytowego;
„instrument” lub „instrument kredytowy” oznaczają ekspozycję kredytową wynikającą z umowy lub zestawu umów między dłużnikiem a instytucją;
„margines ostrożnościowy” oznacza narzut uwzględniany w oszacowaniach parametrów ryzyka, aby uwzględnić przewidywany zakres błędów oszacowań wynikających ze stwierdzonych niedociągnięć w danych, metodach, modelach oraz zmian w standardach zawierania umów kredytowych, gotowości do podejmowania ryzyka, polityce windykacji i odzyskiwania należności, a także wszelkie inne źródła dodatkowej niepewności, jak również z ogólnego błędu oszacowania;
„odpowiednia korekta” oznacza wpływ, jaki na oszacowania parametrów ryzyka ma zastosowanie – w ramach szacowania parametrów ryzyka – metod służących skorygowaniu stwierdzonych niedociągnięć w danych i w metodach szacowania oraz uwzględnieniu zmian w standardach zawierania umów kredytowych, gotowości do podejmowania ryzyka, polityce windykacji i odzyskiwania należności oraz wszelkich innych źródeł dodatkowej niepewności, na tyle na ile jest to możliwe, by uniknąć błędów w oszacowaniach parametrów ryzyka;
„małe i średnie przedsiębiorstwo” lub „MŚP” oznaczają spółkę lub przedsiębiorstwo, których roczny obrót, według aktualnego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, nie przekracza 50 000 000 EUR;
„zobowiązanie” oznacza ustalenie umowne, które instytucja oferuje klientowi i które jest przez niego zaakceptowane, dotyczące udzielenia kredytu, nabycia aktywów lub emisji substytutów kredytu; zobowiązaniem jest także takie ustalenie, które może być bezwarunkowo odwołane przez instytucję w dowolnym czasie bez uprzedniego powiadomienia dłużnika, lub ustalenie, które może być odwołane przez instytucję, jeżeli dłużnik nie spełni warunków określonych w dokumentacji dotyczącej instrumentu, w tym warunków, które muszą być spełnione przez dłużnika przed dokonaniem pierwszej lub kolejnej wypłaty na podstawie tego ustalenia, chyba że ustalenia umowne spełniają wszystkie poniższe warunki:
ustalenia umowne, w przypadku których instytucja nie otrzymuje żadnych opłat ani prowizji z tytułu ustanowienia lub utrzymania tych ustaleń umownych;
ustalenia umowne, w przypadku których klient jest zobowiązany wystąpić do instytucji z wnioskiem o pierwszą i każdą kolejną wypłatę w ramach tych ustaleń umownych;
ustalenia umowne, w przypadku których decyzja o realizacji każdej wypłaty pozostaje całkowicie w gestii instytucji, niezależnie od spełnienia przez klienta warunków określonych w dokumentacji ustaleń umownych;
ustalenia umowne umożliwiają instytucji przeprowadzenie oceny zdolności kredytowej klienta bezpośrednio przed podjęciem decyzji o realizacji każdej wypłaty, a instytucja wdrożyła i stosuje procedury wewnętrzne, które zapewniają przeprowadzenie takiej oceny przed realizacją każdej wypłaty;
ustalenia umowne, które są oferowane podmiotowi korporacyjnemu, w tym MŚP, który jest ściśle monitorowany na bieżąco;
„zobowiązanie bezwarunkowo odwoływalne” oznacza zobowiązanie, którego warunki umożliwiają instytucji odwołanie tego zobowiązania w pełnym zakresie dopuszczalnym na mocy mających zastosowanie przepisów o ochronie konsumentów i powiązanych aktów prawnych w dowolnej chwili bez uprzedniego powiadomienia dłużnika, lub które skutecznie przewidują automatyczne odwołanie zobowiązania w związku z pogorszeniem się zdolności kredytowej kredytobiorcy.
Artykuł 5a
Definicje dotyczące kryptoaktywów
Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:
»kryptoaktywo« oznacza kryptoaktywo zdefiniowane w art. 3 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 ( 16 ) niebędące cyfrową walutą banku centralnego;
»token będący pieniądzem elektronicznym« lub »token będący e-pieniądzem« oznaczają token będący pieniądzem elektronicznym lub token będący e-pieniądzem zdefiniowane w art. 3 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia (UE) 2023/1114;
»ekspozycja na kryptoaktywa« oznacza składnik aktywów lub pozycję pozabilansową związane z kryptoaktywem, które powodują ryzyko kredytowe, ryzyko kredytowe kontrahenta, ryzyko rynkowe, ryzyko operacyjne lub ryzyko płynności;
»aktywa tradycyjne« oznaczają wszelkie aktywa inne niż kryptoaktywa, w tym:
instrumenty finansowe zdefiniowane w art. 4 ust. 1 pkt 50 niniejszego rozporządzenia;
środki pieniężne zdefiniowane w art. 4 pkt 25 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366;
depozyty zdefiniowane w art. 2 ust. 1 pkt 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/49/UE ( 17 ), w tym lokaty strukturyzowane;
pozycje sekurytyzacyjne w kontekście sekurytyzacji zdefiniowanej w art. 2 pkt 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2402;
ubezpieczenia na życie lub ubezpieczenia inne niż ubezpieczenia na życie, należące do grup ubezpieczeń wymienionych w załącznikach I i II do dyrektywy 2009/138/WE, lub umowy reasekuracji i retrocesji, o których mowa w tej dyrektywie;
produkty emerytalne uznane w prawie krajowym za mające za główny cel zapewnienie inwestorowi dochodu na emeryturze i uprawniające inwestora do określonych świadczeń;
oficjalnie uznane pracownicze programy emerytalne objęte zakresem stosowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2341 ( 18 ) lub dyrektywy 2009/138/WE;
indywidualne produkty emerytalne, w przypadku których prawo krajowe wymaga wkładu finansowego od pracodawcy, a pracodawca lub pracownik nie mają możliwości wyboru produktu emerytalnego lub jego dostawcy;
ogólnoeuropejski indywidualny produkt emerytalny zdefiniowany w art. 2 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1238 ( 19 );
»tokenowane aktywa tradycyjne« oznaczają rodzaj kryptoaktywów stanowiących aktywa tradycyjne, w tym token będący e-pieniądzem;
»token powiązany z aktywami« oznacza token powiązany z aktywami zdefiniowany w art. 3 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia (UE) 2023/1114;
»usługa w zakresie kryptoaktywów« oznacza usługę w zakresie kryptoaktywów zdefiniowaną w art. 3 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia (UE) 2023/1114.
TYTUŁ II
POZIOM STOSOWANIA WYMOGÓW
ROZDZIAŁ 1
Stosowanie wymogów na zasadzie indywidualnej
Artykuł 6
Zasady ogólne
Istotne jednostki zależne globalnych instytucji o znaczeniu systemowym spoza UE przestrzegają art. 92b na zasadzie indywidualnej, w przypadku gdy spełniają wszystkie następujące warunki:
nie są podmiotami restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji;
nie posiadają jednostek zależnych;
nie są jednostką zależną unijnej instytucji dominującej.
Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego niniejszego ustępu instytucje, o których mowa w ust. 1a niniejszego artykułu, przestrzegają art. 437a i art. 447 lit. h) na zasadzie indywidualnej.
Instytucje wypełniają obowiązki określone w części szóstej oraz w art. 430 ust. 1 lit. d) niniejszego rozporządzenia na zasadzie indywidualnej.
Następujące instytucje nie są zobowiązane do przestrzegania art. 413 ust. 1 oraz powiązanych wymogów dotyczących sprawozdawczości w zakresie wskaźnika dźwigni finansowej określonych w części siódmej A niniejszego rozporządzenia:
instytucje, które otrzymały również zezwolenie zgodnie z art. 14 rozporządzenia (UE) nr 648/2012;
instytucje, które otrzymały również zezwolenie zgodnie z art. 16 i art. 54 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 909/2014 ( 22 ), pod warunkiem że nie dokonują one jakichkolwiek znaczących transformacji terminów zapadalności; oraz
instytucje wyznaczone zgodnie z art. 54 ust. 2 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 909/2014, pod warunkiem że:
ich działalność ogranicza się do oferowania usług bankowych, o których mowa w sekcji C załącznika do tego rozporządzenia, na rzecz centralnych depozytów papierów wartościowych, które otrzymały zezwolenie zgodnie z art. 16 tego rozporządzenia; oraz
nie dokonują one jakichkolwiek znaczących transformacji terminów zapadalności.
Artykuł 7
Odstępstwo od stosowania wymogów ostrożnościowych na zasadzie indywidualnej
Właściwe organy mogą odstąpić od stosowania przepisów art. 6 ust. 1 w odniesieniu do każdej jednostki zależnej instytucji, gdy zarówno jednostka zależna, jak i instytucja podlegają zezwoleniu i nadzorowi danego państwa członkowskiego, a jednostka zależna jest objęta nadzorem na zasadzie skonsolidowanej razem z instytucją, która jest wobec niej jednostką dominującą, i gdy spełnione są wszystkie poniższe warunki, w celu zapewnienia odpowiedniego podziału funduszy własnych pomiędzy jednostką dominującą a jej jednostkami zależnymi:
nie istnieją obecnie ani nie są przewidywane w przyszłości istotne przeszkody praktyczne lub prawne dla szybkiego transferu funduszy własnych lub spłaty zobowiązań przez jednostkę dominującą;
jednostka dominująca wykaże przed właściwym organem, że jednostka zależna jest ostrożnie zarządzana, i oświadczy, za zgodą właściwego organu, że gwarantuje pokrycie zobowiązań zaciągniętych przez jednostkę zależną, albo ryzyko w jednostce zależnej ma znaczenie marginalne;
procedury oceny, pomiaru i kontroli ryzyka w jednostce dominującej obejmują jednostkę zależną;
jednostka dominująca dysponuje ponad 50 % praw głosu z akcji w kapitale jednostki zależnej lub ma prawo do powoływania lub odwoływania większości członków organu zarządzającego jednostką zależną.
Właściwe organy mogą odstąpić od stosowania przepisów art. 6 ust. 1 w stosunku do dominującej instytucji z państwa członkowskiego, gdy instytucja ta podlega zezwoleniu i nadzorowi danego państwa członkowskiego i jest objęta nadzorem na zasadzie skonsolidowanej oraz gdy spełnione są wszystkie poniższe warunki, w celu zapewnienia odpowiedniego podziału funduszy własnych pomiędzy jednostką dominującą a jej jednostkami zależnymi:
nie istnieją obecnie ani nie są przewidywane w przyszłości istotne przeszkody praktyczne lub prawne dla szybkiego transferu funduszy własnych lub spłaty zobowiązań wobec instytucji dominującej z państwa członkowskiego;
procedury oceny, pomiaru i kontroli ryzyka istotne dla nadzoru skonsolidowanego obejmują instytucję dominującą z państwa członkowskiego.
Właściwy organ korzystający z przepisów niniejszego ustępu informuje o tym fakcie właściwe organy wszystkich pozostałych państw członkowskich.
Artykuł 8
Odstępstwo od stosowania wymogów dotyczących płynności na zasadzie indywidualnej
Właściwe organy mogą w pełni lub częściowo odstąpić od stosowania przepisów określonych w części szóstej w odniesieniu do instytucji i jej wszystkich lub niektórych jednostek zależnych w Unii oraz sprawować nad nimi nadzór jako nad wydzieloną podgrupą płynnościową, o ile spełniają one wszystkie określone poniżej warunki:
instytucja dominująca na zasadzie skonsolidowanej lub instytucja zależna na zasadzie subskonsolidowanej wypełniają obowiązki określone w części szóstej;
instytucja dominująca na zasadzie skonsolidowanej lub instytucja zależna na zasadzie subskonsolidowanej stale monitoruje i nadzoruje poziomy płynności wszystkich instytucji wchodzących w skład grupy lub podgrupy, które zostały objęte odstąpieniem, monitoruje i stale nadzoruje pozycje finansowania wszystkich instytucji wchodzących w skład grupy lub podgrupy, w przypadku gdy odstąpiono od wymogu w zakresie wskaźnika stabilnego finansowania netto określonego w części szóstej tytuł IV, oraz zapewnia wystarczający poziom płynności oraz stabilnego finansowania, w przypadku gdy odstąpiono od wymogu w zakresie wskaźnika stabilnego finansowania netto określonego w części szóstej tytuł IV, dla wszystkich tych instytucji;
instytucje zawarły umowy, które są zadowalające dla właściwych organów i które przewidują swobodny przepływ środków między tymi instytucjami, aby umożliwić im wywiązywanie się z indywidualnych i wspólnych zobowiązań w terminie ich wymagalności;
nie istnieją obecnie ani nie są przewidywane w przyszłości istotne przeszkody praktyczne lub prawne dla wykonania umów, o których mowa w lit. c).
Do dnia 1 stycznia 2014 r. Komisja przedłoży Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat wszelkich przeszkód prawnych, które mogą uniemożliwić stosowanie lit. c) akapitu pierwszego; Komisja jest również proszona, by w stosownym przypadku przedłożyć do dnia 31 grudnia 2015 r. wniosek ustawodawczy precyzujący, które z tych przeszkód należy usunąć.
W przypadku gdy instytucje wchodzące w skład wydzielonej podgrupy płynnościowej uzyskały zezwolenie w kilku państwach członkowskich, przepisy ust. 1 stosuje się wyłącznie po zastosowaniu procedury określonej w art. 21 i tylko w odniesieniu do instytucji, których właściwe organy osiągną porozumienie w sprawie następujących kwestii:
ich oceny zgodności organizacji i sposobu ujmowania ryzyka płynności z warunkami określonymi w art. 86 dyrektywy 2013/36/UE w całej wydzielonej podgrupie płynnościowej;
podziału kwot, lokalizacji oraz tytułu własności do wymaganych aktywów płynnych, które mają być utrzymywane w obrębie wydzielonej podgrupy płynnościowej, w przypadku gdy odstąpiono od wymogu w zakresie wskaźnika pokrycia płynności określonego w akcie delegowanym, o którym mowa w art. 460 ust. 1, a także podziału kwot i lokalizacji dostępnego stabilnego finansowania w obrębie wydzielonej podgrupy płynnościowej, w przypadku gdy odstąpiono od wymogu w zakresie wskaźnika stabilnego finansowania netto określonego w części szóstej tytuł IV;
ustalenia minimalnych kwot aktywów płynnych, które mają utrzymywać instytucje, w odniesieniu do których odstąpiono od wymogu w zakresie wskaźnika pokrycia wypływów netto określonego w akcie delegowanym, o którym mowa w art. 460 ust. 1, a także ustalenia minimalnych kwot dostępnego stabilnego finansowania, które mają utrzymywać instytucje, w przypadku których odstąpiono od wymogu w zakresie wskaźnika stabilnego finansowania netto określonego w części szóstej tytuł IV;
konieczności ustanowienia bardziej rygorystycznych parametrów niż przewidziane w części szóstej;
nieograniczonej wymiany kompletnych informacji między właściwymi organami;
pełnego zrozumienia konsekwencji zastosowania takiego odstępstwa.
Artykuł 9
Metoda konsolidacji indywidualnej
Artykuł 10
Odstępstwo w przypadku instytucji kredytowych trwale powiązanych z organem centralnym
Właściwe organy mogą – zgodnie z prawem krajowym – częściowo lub całkowicie odstąpić od stosowania wymogów określonych w częściach od drugiej do ósmej niniejszego rozporządzenia oraz w rozdziale 2 rozporządzenia (UE) 2017/2402 w odniesieniu do jednej lub większej liczby instytucji kredytowych znajdujących się w tym samym państwie członkowskim i trwale powiązanych z organem centralnym sprawującym nad nimi nadzór i ustanowionym w tym samym państwie członkowskim, jeżeli spełnione są następujące warunki:
zobowiązania organu centralnego i instytucji powiązanych są zobowiązaniami solidarnymi lub zobowiązania jego instytucji powiązanych są całkowicie gwarantowane przez organ centralny;
wypłacalność i płynność organu centralnego oraz wszystkich instytucji powiązanych są monitorowane jako całość na podstawie skonsolidowanych sprawozdań finansowych tych instytucji;
zarząd organu centralnego jest uprawniony do wydawania poleceń zarządom instytucji powiązanych.
Państwa członkowskie mogą zachować i stosować obowiązujące ustawodawstwo krajowe w zakresie stosowania odstępstwa, o którym mowa w akapicie pierwszym, ►C2 o ile ustawodawstwo to nie jest sprzeczne z niniejszym rozporządzeniem lub z dyrektywą 2013/36/UE. ◄
ROZDZIAŁ 2
Konsolidacja ostrożnościowa
Artykuł 10a
Stosowanie wymogów ostrożnościowych na zasadzie skonsolidowanej w przypadku gdy firmy inwestycyjne są jednostkami dominującymi
Do celów niniejszego rozdziału firmy inwestycyjne i inwestycyjne spółki holdingowe uznaje się za dominujące finansowe spółki holdingowe z państwa członkowskiego lub unijne dominujące finansowe spółki holdingowe, w przypadku gdy takie firmy inwestycyjne lub inwestycyjne spółki holdingowe są jednostkami dominującymi instytucji lub firmy inwestycyjnej, która podlega niniejszemu rozporządzeniu i o której mowa w art. 1 ust. 2 lub 5 rozporządzenia (UE) 2019/2033.
Artykuł 11
Podejście ogólne
Aby zapewnić stosowanie wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu na zasadzie skonsolidowanej pojęcia „instytucja”, „dominująca instytucja z państwa członkowskiego”, „unijna instytucja dominująca” i „jednostka dominująca”, w zależności od przypadku, dotyczą również:
finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej, zatwierdzonych zgodnie z art. 21a dyrektywy 2013/36/UE;
wyznaczonej instytucji kontrolowanej przez dominującą finansową spółkę holdingową lub dominującą finansową spółkę holdingową o działalności mieszanej, w przypadku gdy takie dominujące spółki nie podlegają zatwierdzeniu zgodnie z art. 21a ust. 4 dyrektywy 2013/36/UE;
finansowej spółki holdingowej, finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej lub instytucji wyznaczonej zgodnie z art. 21a ust. 6 lit. d) dyrektywy 2013/36/UE.
Skonsolidowana sytuacja jednostki, o której mowa w akapicie pierwszym lit. b) niniejszego ustępu, oznacza skonsolidowaną sytuację dominującej finansowej spółki holdingowej lub dominującej finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej, które nie podlegają zatwierdzeniu zgodnie z art. 21a ust. 4 dyrektywy 2013/36/UE. Skonsolidowana sytuacja jednostki, o której mowa w akapicie pierwszym lit. c) niniejszego ustępu, oznacza skonsolidowaną sytuację jej dominującej finansowej spółki holdingowej lub dominującej finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej.
▼M8 —————
Wyłącznie unijne jednostki dominujące będące istotnymi jednostkami zależnymi globalnych instytucji o znaczeniu systemowym spoza UE i niebędące podmiotami restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji przestrzegają art. 92b niniejszego rozporządzenia na zasadzie skonsolidowanej w takim zakresie i w taki sposób, jak określono w art. 18 niniejszego rozporządzenia. W przypadku gdy zastosowanie ma art. 21b ust. 2 dyrektywy 2013/36/UE, każda z dwóch unijnych pośrednich jednostek dominujących określonych łącznie jako istotna jednostka zależna przestrzega art. 92b niniejszego rozporządzenia na podstawie swojej sytuacji skonsolidowanej.
Unijne instytucje dominujące przestrzegają przepisów części szóstej oraz art. 430 ust. 1 lit. d) niniejszego rozporządzenia na podstawie swojej sytuacji skonsolidowanej w przypadku gdy grupa obejmuje co najmniej jedną instytucję kredytową lub firmę inwestycyjną, które posiadają zezwolenie na świadczenie usług inwestycyjnych i prowadzenie rodzajów działalności inwestycyjnej wymienionych w sekcji A pkt 3 i 6 załącznika I do dyrektywy 2014/65/UE.
W przypadku gdy przyznano odstępstwo na podstawie art. 8 ust. 1–5, instytucje oraz – w stosownych przypadkach – finansowe spółki holdingowe lub finansowe spółki holdingowe o działalności mieszanej będące częścią podgrupy płynnościowej przestrzegają przepisów części szóstej oraz art. 430 ust. 1 lit. d) niniejszego rozporządzenia na zasadzie skonsolidowanej lub na zasadzie subskonsolidowanej danej podgrupy płynnościowej.
Stosowanie podejścia określonego w akapicie pierwszym pozostaje bez uszczerbku dla skutecznego nadzoru na zasadzie skonsolidowanej i nie może pociągać za sobą nieproporcjonalnych negatywnych skutków dla całości lub części systemu finansowego innych państw członkowskich lub Unii jako całości ani nie może stanowić ani stwarzać przeszkody w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego.
▼M8 —————
Artykuł 12a
Skonsolidowane obliczenia na potrzeby globalnych instytucji o znaczeniu systemowym z wieloma podmiotami restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji
W przypadku gdy co najmniej dwa podmioty, które są globalnymi instytucjami o znaczeniu systemowym będące częścią tej samej globalnej instytucji o znaczeniu systemowym są podmiotami restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji lub są podmiotami z państw trzecich, które byłyby podmiotami restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, gdyby miały siedzibę w Unii, unijna instytucja dominująca tej globalnej instytucji o znaczeniu systemowym oblicza kwotę funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych, o których mowa w art. 92a ust. 1 lit. a):
dla każdego podmiotu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji lub podmiotu z państwa trzeciego, który byłby podmiotem restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, gdyby miał siedzibę w Unii;
dla unijnej instytucji dominującej, jak gdyby była jedynym podmiotem restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji globalnej instytucji o znaczeniu systemowym.
Obliczenia, o którym mowa w akapicie pierwszym lit. b), dokonuje się na podstawie sytuacji skonsolidowanej unijnej instytucji dominującej.
Organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji postępują zgodnie z art. 45d ust. 4 i art. 45h ust. 2 dyrektywy 2014/59/UE.
Artykuł 13
Stosowanie wymogów dotyczących ujawniania informacji na zasadzie skonsolidowanej
Duże jednostki zależne unijnych instytucji dominujących ujawniają informacje określone w art. 437, 438, 440, 442, 450, 451, 451a i 453 na zasadzie indywidualnej lub, w stosownych przypadkach zgodnie z niniejszym rozporządzeniem i dyrektywą 2013/36/UE – na zasadzie subskonsolidowanej.
Ust. 1 akapit drugi ma zastosowanie do jednostek zależnych jednostek dominujących mających siedzibę w państwie trzecim w przypadku gdy te jednostki zależne kwalifikują się jako duże jednostki zależne.
Artykuł 14
Stosowanie wymogów art. 5 rozporządzenia (UE) 2017/2402 na zasadzie skonsolidowanej
▼M9 —————
Artykuł 18
Metody przeprowadzania konsolidacji ostrożnościowej
Do celów art. 11 ust. 3a instytucje zobowiązane do spełnienia wymogów, o których mowa w art. 92a lub 92b, na zasadzie skonsolidowanej przeprowadzają pełną konsolidację wszystkich instytucji i instytucji finansowych będących ich jednostkami zależnymi w odpowiednich grupach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.
Właściwe organy określają, czy i w jaki sposób należy przeprowadzić konsolidację w następujących przypadkach:
gdy w opinii właściwych organów instytucja wywiera znaczący wpływ na jedną lub większą liczbę instytucji lub instytucji finansowych, lecz nie posiada udziałów kapitałowych w tych instytucjach ani innych powiązań kapitałowych z nimi; oraz
gdy dwie lub większa liczba instytucji lub instytucji finansowych są wspólnie zarządzane, a sytuacja ta nie wynika z umowy, z klauzuli aktów założycielskich lub umów spółki.
W szczególności właściwe organy mogą zezwolić na stosowanie metody przewidzianej w art. 22 ust. 7, 8 i 9 dyrektywy 2013/34/UE lub wymagać jej stosowania. Stosowanie tej metody nie oznacza jednak objęcia danych przedsiębiorstw nadzorem skonsolidowanym.
Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego właściwe organy mogą zezwolić instytucjom na stosowanie lub wymagać od nich stosowania innej metody wobec takich jednostek zależnych lub udziałów kapitałowych, w tym metody wymaganej zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości, pod warunkiem że:
instytucja nie stosuje jeszcze metody praw własności w dniu 28 grudnia 2020 r.;
stosowanie metody praw własności byłoby nadmiernie uciążliwe lub metoda ta nie odzwierciedla w odpowiedni sposób ryzyka, jakie przedsiębiorstwo, o którym mowa w akapicie pierwszym, stwarza dla instytucji; oraz
zastosowana metoda nie prowadzi do pełnej lub proporcjonalnej konsolidacji tego przedsiębiorstwa.
Właściwe organy mogą wymagać pełnej lub proporcjonalnej konsolidacji jednostki zależnej lub przedsiębiorstwa, w którym instytucja posiada udziały kapitałowe, w przypadku gdy ta jednostka zależna lub przedsiębiorstwo nie są instytucją, instytucją finansową lub przedsiębiorstwem usług pomocniczych, a także gdy spełnione są wszystkie następujące warunki:
przedsiębiorstwo nie jest zakładem ubezpieczeń, zakładem ubezpieczeń państwa trzeciego, zakładem reasekuracji, zakładem reasekuracji państwa trzeciego, ubezpieczeniową spółką holdingową lub przedsiębiorstwem wyłączonym z zakresu stosowania dyrektywy 2009/138/WE zgodnie z art. 4 tej dyrektywy;
istnieje istotne ryzyko, że instytucja ta zdecyduje się zapewnić wsparcie finansowe temu przedsiębiorstwu w warunkach skrajnych, w przypadku braku zobowiązań umownych do zapewnienia takiego wsparcia lub wykraczając poza takie zobowiązania.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2020 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
W świetle ustaleń EUNB Komisja przedłoży w stosownych przypadkach Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosek ustawodawczy w celu dostosowania odnośnych definicji lub zakresu konsolidacji ostrożnościowej.
Artykuł 19
Jednostki wyłączone z zakresu konsolidacji ostrożnościowej
Instytucja, instytucja finansowa lub przedsiębiorstwo usług pomocniczych będące jednostką zależną lub przedsiębiorstwem, w kapitale którego utrzymywany jest udział kapitałowy, nie muszą być objęte konsolidacją, w przypadku gdy łączna kwota aktywów i pozycji pozabilansowych danego przedsiębiorstwa jest niższa od mniejszej z następujących dwóch kwot:
10 mln EUR;
1 % łącznej kwoty aktywów oraz pozycji pozabilansowych jednostki dominującej lub przedsiębiorstwa posiadającego udział kapitałowy.
Właściwe organy odpowiedzialne za sprawowanie nadzoru na zasadzie skonsolidowanej zgodnie z art. 111 dyrektywy 2013/36/UE mogą w poszczególnych przypadkach postanowić, że instytucja, instytucja finansowa lub przedsiębiorstwo usług pomocniczych, które stanowią jednostkę zależną lub w kapitale których utrzymywany jest udział kapitałowy, nie muszą być objęte konsolidacją w następujących okolicznościach:
jeżeli dane przedsiębiorstwo ma siedzibę w państwie trzecim, w którym występują przeszkody prawne dla przekazywania niezbędnych informacji;
jeżeli z punktu widzenia celów monitorowania instytucji dane przedsiębiorstwo ma jedynie marginalne znaczenie;
jeżeli w opinii właściwych organów odpowiedzialnych za sprawowanie nadzoru na zasadzie skonsolidowanej konsolidacja sytuacji finansowej danego przedsiębiorstwa byłaby niewłaściwa lub myląca w odniesieniu do celów nadzoru nad instytucjami.
Artykuł 20
Wspólne decyzje w sprawie wymogów ostrożnościowych
Właściwe organy współpracują ze sobą, w pełnym porozumieniu:
w przypadku wniosków o zezwolenia, o których mowa w art. 143 ust. 1, art. 151 ust. 4 i 9, art. 283, art. 312 ust. 2 oraz art. 363, przedłożonych odpowiednio przez unijną instytucję dominującą i jej jednostki zależne lub wspólnie przez jednostki zależne unijnej dominującej finansowej spółki holdingowej lub unijnej dominującej finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej, w celu podjęcia decyzji o udzieleniu zezwolenia oraz określenia ewentualnych warunków udzielenia takiego zezwolenia;
do celów określenia, czy kryteria dla zastosowania szczególnego podejścia wewnątrz grupy, o którym mowa w art. 422 ust. 9 i art. 425 ust. 5, uzupełnione regulacyjnymi standardami technicznymi EUNB, o których mowa w art. 422 ust. 10 i art. 425 ust. 6, zostały spełnione.
Wnioski są przedkładane wyłącznie organowi sprawującemu nadzór skonsolidowany.
Wniosek, o którym mowa w art. 312 ust. 2, zawiera opis metod stosowanych podczas alokacji kapitału ryzyka operacyjnego pomiędzy poszczególne podmioty wchodzące w skład grupy. Wniosek zawiera informację, czy i w jaki sposób efekty dywersyfikacji zostaną uwzględnione w systemie pomiaru ryzyka.
Właściwe organy dokładają wszelkich starań, aby w ciągu sześciu miesięcy podjąć wspólną decyzję w sprawie:
wniosku, o którym mowa w ust. 1 lit. a);
oceny kryteriów i określenia szczególnego podejścia, o których mowa w ust. 1 lit. b).
Przedmiotowa wspólna decyzja zostaje przedstawiona w dokumencie zawierającym w pełni uzasadnioną decyzję, który zostaje przekazany przez właściwy organ podmiotowi składającemu wniosek, o którym mowa w ust. 1.
Okres, o którym mowa w ust. 2, rozpoczyna się:
w dniu otrzymania kompletnego wniosku, o którym mowa w ust. 1 lit. a), przez organ sprawujący nadzór skonsolidowany. Organ sprawujący nadzór skonsolidowany niezwłocznie przekazuje kompletny wniosek pozostałym właściwym organom;
w dniu otrzymania przez właściwe organy sprawozdania przygotowanego przez organ sprawujący nadzór skonsolidowany zawierającego analizę wspólnych zobowiązań grupy przez jej poszczególnych członków.
Decyzja zostaje przedstawiona w dokumencie zawierającym w pełni uzasadnioną decyzję i uwzględnia opinie i zastrzeżenia pozostałych właściwych organów wyrażone w terminie sześciu miesięcy.
Decyzja zostaje przekazana unijnej instytucji dominującej, unijnej dominującej finansowej spółce holdingowej lub unijnej dominującej finansowej spółce holdingowej o działalności mieszanej oraz pozostałym właściwym organom przez organ sprawujący nadzór skonsolidowany.
Jeżeli po upływie terminu sześciu miesięcy którykolwiek z zainteresowanych właściwych organów skierował sprawę do EUNB zgodnie z art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, organ sprawujący nadzór skonsolidowany odracza podjęcie decyzji w sprawie ust. 1 lit. a) niniejszego artykułu w oczekiwaniu na decyzję, którą EUNB może podjąć zgodnie z art. 19 ust. 3 tego rozporządzenia w sprawie jego decyzji, oraz podejmuje decyzję zgodną z decyzją EUNB. Okres sześciu miesięcy uznaje się za okres postępowania pojednawczego w rozumieniu tego rozporządzenia. EUNB podejmuje decyzję w terminie 1 miesiąca. Sprawy nie kieruje się do EUNB po upływie wspomnianego terminu sześciu miesięcy ani po podjęciu wspólnej decyzji.
Decyzja zostaje przedstawiona w dokumencie zawierającym w pełni uzasadnioną decyzję i uwzględnia opinie i zastrzeżenia pozostałych właściwych organów wyrażone w terminie sześciu miesięcy.
Decyzja zostaje przekazana organowi sprawującemu nadzór skonsolidowany, który informuje unijną instytucję dominującą, unijną dominującą finansową spółkę holdingową lub unijną dominującą finansową spółkę holdingową o działalności mieszanej.
Jeżeli po upływie terminu sześciu miesięcy organ sprawujący nadzór skonsolidowany skieruje sprawę do EUNB zgodnie z art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, właściwy organ odpowiedzialny za nadzór nad daną jednostką zależną na zasadzie indywidualnej odracza podjęcie decyzji w sprawie ust. 1 lit. b) niniejszego artykułu w oczekiwaniu na decyzję, którą EUNB może podjąć zgodnie z art. 19 ust. 3 tego rozporządzenia w sprawie jego decyzji, oraz podejmuje decyzję zgodną z decyzją EUNB. Okres sześciu miesięcy uznaje się za okres postępowania pojednawczego w rozumieniu tego rozporządzenia. EUNB podejmuje decyzję w terminie 1 miesiąca. Sprawy nie kieruje się do EUNB po upływie wspomnianego terminu sześciu miesięcy ani po podjęciu wspólnej decyzji.
EUNB przedłoży Komisji te projekty wykonawczych standardów technicznych do dnia 10 lipca 2025 r.
Komisji powierza się uprawnienia do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 21
Wspólne decyzje w sprawie poziomu stosowania wymogów dotyczących płynności
Wspólną decyzję podejmuje się w terminie sześciu miesięcy od przedstawienia przez organ sprawujący nadzór skonsolidowany sprawozdania określającego wydzielone podgrupy płynnościowe na podstawie kryteriów ustanowionych w art. 8. Jeżeli porozumienie nie zostanie osiągnięte w terminie sześciu miesięcy, organ sprawujący nadzór skonsolidowany konsultuje się z EUNB na wniosek któregokolwiek z pozostałych zainteresowanych właściwych organów. Organ sprawujący nadzór skonsolidowany może skonsultować się z EUNB z własnej inicjatywy.
Wspólna decyzja może również nakładać ograniczenia w odniesieniu do lokalizacji oraz własności aktywów płynnych, a także ustanowić wymogi w zakresie minimalnych kwot aktywów płynnych, jakie muszą posiadać instytucje wyłączone z zakresu stosowania części szóstej.
Wspólna decyzja zostaje przedstawiona w dokumencie zawierającym w pełni uzasadnioną decyzję, który zostaje przekazany instytucji dominującej w ramach podgrupy płynnościowej przez organ sprawujący nadzór skonsolidowany.
Każdy właściwy organ może jednak w terminie sześciu miesięcy skonsultować się z EUNB w kwestii tego, czy warunki określone w art. 8 ust. 1 lit. a)–d) zostały spełnione. W takim przypadku EUNB może przeprowadzić niewiążącą mediację zgodnie z art. 31 lit. c) rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, a wszystkie zainteresowane właściwe organy odraczają podjęcie swoich decyzji do momentu zakończenia niewiążącej mediacji. Jeżeli w trakcie prowadzonej mediacji właściwe organy nie osiągną porozumienia w terminie 3 miesięcy, każdy właściwy organ odpowiedzialny za nadzór indywidualny podejmuje samodzielną decyzję, z uwzględnieniem proporcjonalności korzyści i ryzyka na poziomie państwa członkowskiego instytucji dominującej oraz proporcjonalności korzyści i ryzyka na poziomie państwa członkowskiego jednostki zależnej. Sprawy nie kieruje się do EUNB po upływie wspomnianego terminu sześciu miesięcy ani po podjęciu wspólnej decyzji.
Wspólna decyzja, o której mowa w ust. 1, oraz decyzje, o których mowa w akapicie drugim niniejszego ustępu, są wiążące.
Artykuł 22
Subkonsolidacja w przypadku jednostek z państw trzecich
Artykuł 23
Przedsiębiorstwa w państwach trzecich
Do celów prowadzenia nadzoru na zasadzie skonsolidowanej zgodnie z przepisami niniejszego rozdziału terminy „firma inwestycyjna”, „instytucja kredytowa”, „instytucja finansowa” oraz „instytucja” obejmują również przedsiębiorstwa mające swoją siedzibę w państwach trzecich, które jeżeli miałyby swoją siedzibę w Unii, byłyby objęte definicjami tych terminów zawartymi w art. 4. Termin „instytucja” obejmuje również przedsiębiorstwa z siedzibą w państwach trzecich, które jeżeli miałyby swoją siedzibę w Unii, byłyby objęte definicjami terminów „instytucja kredytowa” lub „firma inwestycyjna”.
Artykuł 24
Wycena aktywów i pozycji pozabilansowych
CZĘŚĆ DRUGA
FUNDUSZE WŁASNE I ZOBOWIĄZANIA KWALIFIKOWALNE
TYTUŁ I
SKŁADNIKI FUNDUSZY WŁASNYCH
ROZDZIAŁ 1
Kapitał Tier I
Artykuł 25
Kapitał Tier I
Na kapitał Tier I instytucji składa się suma kapitału podstawowego Tier I i kapitału dodatkowego Tier I instytucji.
ROZDZIAŁ 2
Kapitał podstawowy Tier I
Artykuł 26
Pozycje kapitału podstawowego Tier I
Pozycje kapitału podstawowego Tier I instytucji składają się z następujących elementów:
instrumentów kapitałowych, o ile spełnione zostały warunki określone w art. 28, lub w stosownych przypadkach, w art. 29;
ażio emisyjnych związanych z instrumentami, o których mowa w lit. a);
zysków zatrzymanych;
skumulowanych innych całkowitych dochodów;
pozostałych kapitałów rezerwowych;
funduszy ogólnego ryzyka bankowego.
Pozycje, o których mowa w lit. c)–f), uznaje się za kapitał podstawowy Tier I wyłącznie wtedy, gdy dana instytucja ma możliwość nieograniczonego i niezwłocznego wykorzystania ich do pokrycia ryzyk lub strat, gdy tylko one wystąpią.
Do celów ust. 1 lit. c) instytucje mogą włączyć zyski z bieżącego okresu lub zyski roczne do kapitału podstawowego Tier I przed podjęciem przez instytucję formalnej decyzji potwierdzającej ostateczny wynik finansowy instytucji w danym roku wyłącznie po uzyskaniu uprzedniego zezwolenia właściwego organu. Właściwy organ udziela zezwolenia, jeżeli spełnione są następujące warunki:
zyski te zostały zweryfikowane przez niezależne od danej instytucji osoby odpowiedzialne za badanie sprawozdań finansowych tej instytucji;
instytucja wykazała w sposób zadowalający właściwy organ, że kwota tych zysków została pomniejszona o wszelkie możliwe do przewidzenia obciążenia lub dywidendy.
Weryfikacja zysków z bieżącego okresu lub zysków rocznych instytucji musi zapewniać odpowiedni poziom gwarancji, że zyski te zostały ocenione zgodnie z zasadami ustanowionymi w mających zastosowanie standardach rachunkowości.
Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego instytucje mogą klasyfikować jako instrumenty w kapitale podstawowym Tier I kolejne emisje danej formy instrumentów w kapitale podstawowym Tier I, dla których otrzymały one już takie zezwolenie, o ile spełnione są oba następujące warunki:
przepisy regulujące te kolejne emisje są co do istoty takie same jak przepisy regulujące te emisje, w odniesieniu do których instytucje uzyskały już zezwolenie;
instytucje zgłosiły te kolejne emisje właściwym organom z odpowiednim wyprzedzeniem przed ich sklasyfikowaniem jako instrumenty w kapitale podstawowym Tier I.
Właściwe organy konsultują się z EUNB przed udzieleniem zezwolenia na nowe formy instrumentów kapitałowych, które mają zostać sklasyfikowane jako instrumenty w kapitale podstawowym Tier I. Właściwe organy należycie uwzględniają opinię EUNB oraz, w przypadku gdy zdecydują się odejść od opinii, w terminie trzech miesięcy od dnia jej otrzymania przesyłają do EUNB pismo, w którym przedstawiają uzasadnienie odejścia od danej opinii. Niniejszy akapit nie ma zastosowania do instrumentów kapitałowych, o których mowa w art. 31.
Na podstawie informacji otrzymanych od właściwych organów EUNB tworzy, prowadzi i publikuje wykaz wszystkich form instrumentów kapitałowych w każdym państwie członkowskim, które kwalifikują się jako instrumenty w kapitale podstawowym Tier I. Zgodnie z art. 35 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 EUNB może gromadzić wszelkie informacje związane z instrumentami w kapitale podstawowym Tier I, które uzna za niezbędne do ustalenia zgodności z kryteriami określonymi w art. 28 lub, w stosownych przypadkach, w art. 29 niniejszego rozporządzenia, a także do celów prowadzenia i aktualizacji wykazu, o którym mowa w niniejszym akapicie.
Po zakończeniu procesu przeglądu przewidzianego w art. 80 oraz w przypadku gdy istnieją wystarczające dowody na to, że odnośne instrumenty kapitałowe nie spełniają kryteriów określonych w art. 28 lub, w stosownych przypadkach, w art. 29, lub przestały spełniać te kryteria, EUNB może podjąć decyzję – stosownie do sytuacji – o niedodaniu tych instrumentów do wykazu, o którym mowa w akapicie czwartym, lub o wykreśleniu ich z tego wykazu. EUNB podaje ten fakt do wiadomości publicznej, a także odsyła do stanowiska odpowiedniego właściwego organu w tej kwestii. Niniejszy akapit nie ma zastosowania do instrumentów kapitałowych, o których mowa w art. 31.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 28 lipca 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 27
Instrumenty kapitałowe towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielni, instytucji oszczędnościowych lub podobnych instytucji stanowiące pozycje kapitału podstawowego Tier I
Pozycje kapitału podstawowego Tier I obejmują wszelkie instrumenty kapitałowe wyemitowane przez instytucję zgodnie z postanowieniami jej statutu, o ile spełnione są następujące warunki:
instytucja należy do rodzaju określonego zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym, a właściwe organy uznają ją za kwalifikującą się jako dowolny z następujących podmiotów:
towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych,
spółdzielnia,
instytucja oszczędnościowa;
podobna instytucja;
instytucja kredytowa, która w całości należy do jednej z instytucji, o których mowa w ppkt (i)–(iv), i która uzyskała zgodę odpowiedniego właściwego organu na zastosowanie przepisów niniejszego artykułu, pod warunkiem że i tak długo jak 100 % akcji zwykłych wyemitowanych przez instytucję kredytową znajduje się, bezpośrednio lub pośrednio, w posiadaniu jednej z instytucji, o których mowa w tych podpunktach;
w stosownych przypadkach spełnione są warunki określone w art. 28, lub w stosownych przypadkach, w art. 29.
Te towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielnie lub instytucje oszczędnościowe uznane jako takie na mocy mającego zastosowanie prawa krajowego przed dniem 31 grudnia 2012 r. nadal klasyfikuje się jako takie do celów przepisów niniejszej części, pod warunkiem że wciąż spełniają one warunki, które zdecydowały o ich uznaniu.
EUNB przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 28 lipca 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 28
Instrumenty w kapitale podstawowym Tier I
Instrumenty kapitałowe kwalifikują się jako instrumenty w kapitale podstawowym Tier I wyłącznie wtedy, gdy spełnione są wszystkie wskazane poniżej warunki:
instrumenty są emitowane bezpośrednio przez instytucję po wcześniejszym wydaniu zgody przez właścicieli instytucji lub, jeżeli jest to dozwolone na mocy mającego zastosowanie prawa krajowego, przez organ zarządzający instytucji;
instrumenty są w pełni opłacone, a nabycie własności tych instrumentów nie jest finansowane bezpośrednio lub pośrednio przez instytucję;
instrumenty spełniają wszystkie przedstawione poniżej warunki związane z ich klasyfikacją:
kwalifikują się jako kapitał w rozumieniu art. 22 dyrektywy 86/635/EWG;
zostały sklasyfikowane jako kapitał własny w rozumieniu mających zastosowanie standardów rachunkowości;
zostały sklasyfikowane jako kapitał własny do celów określenia niewypłacalności w kategoriach bilansowych, w stosownych przypadkach zgodnie z prawem krajowym dotyczącym niewypłacalności;
instrumenty zostały wyraźnie i oddzielnie ujawnione w bilansie w sprawozdaniu finansowym instytucji;
instrumenty są wieczyste;
kwota główna instrumentów nie może zostać zmniejszona ani spłacona, z wyjątkiem wymienionych poniżej przypadków:
likwidacji instytucji;
uznaniowego odkupu instrumentów lub zastosowania innych uznaniowych środków obniżenia kapitału, w przypadku gdy instytucja uzyskała uprzednie zezwolenie właściwego organu zgodnie z art. 77;
przepisy regulujące dane instrumenty nie wskazują bezpośrednio ani pośrednio, że kwota główna instrumentów będzie lub może zostać zmniejszona lub spłacona w innych okolicznościach niż podczas likwidacji instytucji, a instytucja nie ogłasza sama takiej informacji przed emisją instrumentów lub w momencie ich emisji, z wyjątkiem instrumentów, o których mowa w art. 27, w przypadku których instytucja, zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym, nie może odmówić ich wykupu;
instrumenty spełniają następujące warunki w zakresie wypłat zysków:
nie dochodzi do preferencyjnego traktowania przy wypłacie zysków w zakresie kolejności wypłaty, w tym także w odniesieniu do innych instrumentów w kapitale podstawowym Tier I, a warunki regulujące dane instrumenty nie przyznają preferencyjnych praw w zakresie wypłat zysków;
wypłaty zysków na rzecz posiadaczy instrumentów mogą być dokonywane wyłącznie z pozycji podlegających podziałowi;
warunki regulujące kwestie związane z instrumentami nie przewidują możliwości zastosowania górnego pułapu lub innego ograniczenia maksymalnego poziomu wypłat zysków; nie dotyczy to jednak instrumentów, o których mowa w art. 27;
poziom wypłat zysków nie jest określany na podstawie kwoty, za którą instrumenty zostały zakupione w momencie ich emisji; nie dotyczy to jednak instrumentów, o których mowa w art. 27;
warunki regulujące kwestie związane z instrumentami nie obejmują żadnego zobowiązania instytucji do wypłat zysków na rzecz posiadaczy tych instrumentów, a instytucja nie podlega takiemu zobowiązaniu na innej podstawie;
niewypłacenie zysków nie stanowi przypadku niewykonania zobowiązania przez instytucję;
anulowanie wypłaty zysków nie nakłada żadnych ograniczeń na instytucję;
w porównaniu z wszystkimi instrumentami kapitałowymi wyemitowanymi przez instytucję dane instrumenty absorbują pierwszą i proporcjonalnie największą część występujących strat, a każdy z instrumentów absorbuje straty w takim samym stopniu, jak wszystkie pozostałe instrumenty w kapitale podstawowym Tier I;
w przypadku niewypłacalności lub likwidacji instytucji instrumenty mają niższy stopień uprzywilejowania niż wszystkie inne roszczenia;
instrumenty upoważniają ich posiadaczy do należności z tytułu rezydualnych aktywów instytucji, których wartość w przypadku likwidacji instytucji i po spłaceniu wszystkich należności uprzywilejowanych jest proporcjonalna do kwoty takich wyemitowanych instrumentów i nie można wyznaczyć jej stałego poziomu lub górnego pułapu; nie dotyczy to jednak instrumentów kapitałowych, o których mowa w art. 27;
instrumenty nie są zabezpieczone ani objęte gwarancją, która zwiększa stopień uprzywilejowania należności, przez dowolną z następujących jednostek:
instytucję lub jej jednostki zależne;
jednostkę dominującą instytucji lub jej jednostki zależne;
dominującą finansową spółkę holdingową lub jej jednostki zależne;
holding mieszany lub jego jednostki zależne;
finansową spółkę holdingową o działalności mieszanej i jej jednostki zależne;
jakiekolwiek przedsiębiorstwo mające bliskie powiązania z jednostkami, o których mowa w ppkt (i)–(v);
instrumenty nie podlegają żadnym porozumieniom, umownym lub innego rodzaju, które zwiększają stopień uprzywilejowania należności z tytułu instrumentów w przypadku niewypłacalności lub likwidacji.
Warunek określony w akapicie pierwszym lit. j) uznaje się za spełniony, niezależnie od tego, czy instrumenty są ujęte w instrumentach dodatkowych w Tier I lub instrumentach w Tier II na mocy art. 484 ust. 3, pod warunkiem że charakteryzują się one równym stopniem uprzywilejowania.
Do celów akapitu pierwszego lit. b) wyłącznie ta część instrumentu kapitałowego, która jest w pełni opłacona, kwalifikuje się jako instrument w kapitale podstawowym Tier I.
Warunek określony w ust. 1 lit. f) uznaje się za spełniony, niezależnie od obniżenia kwoty głównej danego instrumentu kapitałowego w ramach procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji lub wskutek odpisu aktualizującego wartość instrumentów kapitałowych wymaganego przez organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji odpowiedzialny za daną instytucję.
Warunek określony w ust. 1 lit. g) uznaje się za spełniony, niezależnie od przepisów regulujących dany instrument kapitałowy wskazujących bezpośrednio lub pośrednio, że kwota główna danego instrumentu zostanie lub może zostać obniżona w ramach procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji lub wskutek odpisu aktualizującego wartość instrumentów kapitałowych wymaganego przez organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji odpowiedzialny za daną instytucję.
Warunek określony w ust. 1 akapit pierwszy lit. h) ppkt (v) uznaje się za spełniony niezależnie od tego, czy jednostka zależna podlega umowie o przeniesieniu zysków i strat zawartej ze swoją jednostką dominującą, zgodnie z którą jednostka zależna ma obowiązek przekazać – w następstwie sporządzenia swojego rocznego sprawozdania finansowego – swój roczny wynik na rzecz jednostki dominującej, w przypadku gdy spełnione są wszystkie następujące warunki:
jednostka dominująca posiada co najmniej 90 % praw głosu i kapitału jednostki zależnej;
jednostka dominująca i jednostka zależna znajdują się w tym samym państwie członkowskim;
umowa została zawarta do zgodnych z prawem celów podatkowych;
przy sporządzaniu rocznego sprawozdania finansowego jednostka zależna ma swobodę decyzyjną w zakresie obniżenia kwoty dzielonych zysków i może przeznaczyć część lub całość swoich zysków na rzecz swoich własnych kapitałów rezerwowych lub funduszy ogólnego ryzyka bankowego, zanim dokona jakiejkolwiek płatności na rzecz swojej jednostki dominującej;
jednostka dominująca ma na mocy umowy obowiązek pełnego zrekompensowania jednostce zależnej wszystkich poniesionych przez nią strat;
umowa podlega okresowi wypowiedzenia, zgodnie z którym może ona zostać rozwiązana jedynie do końca roku obrachunkowego, ze skutkiem nie wcześniej niż początek następnego roku obrachunkowego, przy czym obowiązek jednostki dominującej w zakresie pełnego zrekompensowania jednostce zależnej wszystkich strat poniesionych w trakcie bieżącego roku obrachunkowego pozostaje bez zmian.
W przypadku gdy instytucja zawarła umowę o przeniesieniu zysków i strat, niezwłocznie powiadamia o tym właściwy organ i przekazuje mu kopię takiej umowy. Instytucja niezwłocznie powiadamia również właściwy organ o wszelkich zmianach w umowie o przeniesieniu zysków i strat oraz o rozwiązaniu takiej umowy. Instytucja może zawrzeć tylko jedną umowę o przeniesieniu zysków i strat.
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia:
mającej zastosowanie formy i charakteru pośredniego finansowania instrumentów funduszy własnych;
czy i kiedy wielokrotna wypłata zysków mogłaby stanowić nieproporcjonalny ►C2 wypływ ◄ funduszy własnych;
definicji preferencyjnej wypłaty zysków;
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 28 lipca 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 29
Instrumenty kapitałowe emitowane przez towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielnie, instytucje oszczędnościowe i podobne instytucje
Wykup instrumentów kapitałowych spełnia następujące warunki:
instytucja może odmówić wykupu instrumentów, chyba że takie działanie jest zabronione na mocy mającego zastosowanie prawa krajowego;
w przypadku gdy odmowa wykupu instrumentów przez instytucję jest zabroniona na mocy mającego zastosowanie prawa krajowego, przepisy regulujące dane instrumenty dają instytucji możliwość ograniczenia wykupu;
odmowa wykupu instrumentów lub, w stosownych przypadkach, ograniczenie wykupu instrumentów, nie może stanowić przypadku niewykonania zobowiązania przez instytucję.
Warunek ustanowiony w akapicie pierwszym pozostaje bez uszczerbku dla możliwości zaliczenia przez towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielnię, instytucję oszczędnościową lub podobną instytucję do instrumentów kapitału podstawowego Tier I, które nie przyznają praw głosu posiadaczowi tych instrumentów i które spełniają wszystkie poniższe warunki:
w przypadku niewypłacalności lub likwidacji danej instytucji roszczenie posiadaczy instrumentów nieprzyznających praw głosu jest proporcjonalne do udziału, jaki w ogóle instrumentów w kapitale podstawowym Tier I stanowią te instrumenty nieprzyznające praw głosu;
instrumenty te na innej podstawie kwalifikują się do instrumentów w kapitale podstawowym Tier I.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 28 lipca 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 30
Konsekwencje zaprzestania spełniania warunków obowiązujących w odniesieniu do instrumentów w kapitale podstawowym Tier I
W przypadku instrumentu w kapitale podstawowym Tier 1, jeżeli warunki określone w art. 28, lub w stosownych przypadkach, w art. 29, przestaną być spełniane, zastosowanie ma, co następuje:
dany instrument natychmiast przestaje się kwalifikować jako instrument w kapitale podstawowym Tier I;
ażio emisyjne związane z tym instrumentem natychmiast przestaje się kwalifikować jako pozycje kapitału podstawowego Tier I.
Artykuł 31
Instrumenty kapitałowe subskrybowane przez organy publiczne w sytuacjach nadzwyczajnych
W sytuacjach nadzwyczajnych właściwe organy mogą zezwolić instytucjom na ujęcie w kapitale podstawowym Tier I instrumentów kapitałowych, które spełniają co najmniej warunki określone w art. 28 ust. 1 lit. b)–e), gdy spełnione są wszystkie następujące warunki:
instrumenty kapitałowe wyemitowano po 1 stycznia 2014;
instrumenty kapitałowe zostały przez Komisję uznane za pomoc państwa;
instrumenty kapitałowe wyemitowano w kontekście środków dokapitalizowujących zgodnie z zasadami pomocy państwa obowiązującymi w danym momencie;
instrumenty kapitałowe są w całości subskrybowane i posiadane przez państwo lub odpowiedni organ publiczny lub podmiot publiczny;
instrumenty kapitałowe są w stanie absorbować straty;
z wyjątkiem instrumentów kapitałowych, o których mowa w art. 27, w przypadku likwidacji, te instrumenty kapitałowe upoważniają ich posiadaczy do należności z tytułu rezydualnych aktywów instytucji po spłaceniu wszystkich należności uprzywilejowanych;
istnieją odpowiednie mechanizmy wycofania się państwa lub, w stosownych przypadkach, odpowiedniego organu publicznego lub podmiotu publicznego;
właściwy organ udzielił uprzedniego zezwolenia i opublikował swoją decyzję wraz z jej wyjaśnieniem.
Artykuł 32
Aktywa sekurytyzowane
Instytucja wyłącza z elementów swoich funduszy własnych każdy wzrost wartości jej kapitału własnego, zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości, związany z aktywami sekurytyzowanymi, w tym:
wzrost związany z przyszłymi przychodami z tytułu marż będących źródłem zysku ze sprzedaży dla instytucji;
w przypadku gdy instytucja jest jednostką inicjującą sekurytyzację, zyski netto z kapitalizacji przyszłych przychodów z aktywów sekurytyzowanych stanowiące wsparcie jakości kredytowej dla pozycji sekurytyzacyjnych.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 28 lipca 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 33
Instrumenty zabezpieczające przepływy pieniężne oraz zmiany wartości zobowiązań własnych
Instytucje nie włączają następujących pozycji do żadnego elementu funduszy własnych:
rezerw odzwierciedlających wartość godziwą związanych z zyskami lub stratami z tytułu instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne z tytułu instrumentów finansowych, które nie zostały wycenione według wartości godziwej, w tym przewidywanych przepływów pieniężnych;
zysków lub strat z tytułu zobowiązań instytucji, wycenionych według wartości godziwej, które wynikają ze zmian zdolności kredytowej instytucji;
zysków i strat wartości godziwej związanych z instrumentami pochodnymi będącymi zobowiązaniami instytucji wynikających ze zmian własnego ryzyka kredytowego instytucji.
Bez uszczerbku dla ust. 1 lit. b) instytucje mogą włączyć do funduszy własnych kwotę zysków i strat z tytułu swoich zobowiązań, w przypadku gdy spełnione są wszystkie poniższe warunki:
zobowiązania te mają postać obligacji, o których mowa w art. 52 ust. 4 dyrektywy 2009/65/WE;
zmiany wartości aktywów i zobowiązań instytucji wynikają z takich samych zmian zdolności kredytowej danej instytucji;
istnieje bliska odpowiedniość między wartością obligacji, o których mowa w lit. a), a wartością aktywów instytucji;
możliwy jest wykup kredytów hipotecznych poprzez odkupienie obligacji finansujących kredyty hipoteczne według wartości rynkowej lub nominalnej.
EUNB przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do 30 września 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 34
Dodatkowe korekty wartości
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 10 lipca 2026 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 35
Niezrealizowane zyski i straty wyceniane według wartości godziwej
Instytucje nie dokonują korekt w celu usunięcia ze swoich funduszy własnych niezrealizowanych zysków lub strat z tytułu posiadanych aktywów lub zobowiązań wycenianych według wartości godziwej, z wyjątkiem pozycji, o których mowa w art. 33.
Artykuł 36
Odliczenia od pozycji kapitału podstawowego Tier I
Instytucje odliczają od pozycji kapitału podstawowego Tier I następujące pozycje:
straty za bieżący rok obrachunkowy;
wartości niematerialne i prawne, z wyjątkiem ostrożnie wycenianych aktywów będących oprogramowaniem, na których wartość nie wpływa w sposób negatywny restrukturyzacja lub uporządkowana likwidacja instytucji, jej niewypłacalność lub likwidacja;
aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oparte na przyszłej rentowności;
w przypadku instytucji obliczających kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem metodą wewnętrznych ratingów (metoda IRB) – kwoty ujemne będące wynikiem obliczeń kwot oczekiwanej straty, o których mowa w art. 158 i 159;
aktywa funduszu emerytalnego ze zdefiniowanymi świadczeniami ujęte w bilansie instytucji;
posiadane przez instytucję bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach własnych w kapitale podstawowym Tier I, w tym instrumenty własne w kapitale podstawowym Tier I, do których zakupu instytucja jest faktycznie lub warunkowo zobowiązana na mocy istniejącego zobowiązania umownego;
bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli podmioty te mają z instytucją krzyżowe powiązanie kapitałowe, uznane przez właściwy organ za mające na celu sztuczne zawyżanie funduszy własnych instytucji;
mającą zastosowanie wartość posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty;
mającą zastosowanie wartość posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja dokonała znacznej inwestycji w te podmioty;
kwotę pozycji, którą należy odliczyć od pozycji dodatkowych w Tier I na podstawie art. 56 i która przekracza wartość pozycji dodatkowych Tier I instytucji;
kwotę ekspozycji następujących pozycji kwalifikujących się do wagi ryzyka równej 1 250 %, gdy instytucja odlicza tę kwotę ekspozycji od kwoty pozycji kapitału podstawowego Tier I jako rozwiązanie alternatywne wobec stosowania wagi ryzyka równej 1 250 %:
znacznych pakietów akcji poza sektorem finansowym;
pozycji sekurytyzacyjnych, zgodnie z art. 244 ust. 1 lit. b), art. 245 ust. 1 lit. b) i art. 253;
dostaw instrumentów z późniejszym terminem rozliczenia, zgodnie z art. 379 ust. 3;
pozycji w koszyku, w odniesieniu do których instytucja nie może określić wagi ryzyka przy zastosowaniu metody wewnętrznych ratingów, zgodnie z art. 153 ust. 8;
ekspozycji kapitałowych przy zastosowaniu metody modeli wewnętrznych, zgodnie z art. 155 ust. 4;
wszelkie obciążenia podatkowe związane z pozycjami kapitału podstawowego Tier I dające się przewidzieć w chwili wyliczania tego kapitału, z wyjątkiem przypadków, w których instytucja odpowiednio koryguje kwotę pozycji kapitału podstawowego Tier I, o ile takie obciążenia podatkowe obniżają kwotę, którą można maksymalnie wykorzystać w celu pokrycia ryzyk lub strat;
mającą zastosowanie kwotę niedoboru pokrycia ekspozycji nieobsługiwanych;
w przypadku zobowiązania dotyczącego wartości minimalnej, o którym mowa w art. 132c ust. 2, kwotę, o którą bieżąca wartość rynkowa jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania, leżących u podstaw zobowiązania dotyczącego wartości minimalnej, jest niższa od obecnej wartości zobowiązania dotyczącego wartości minimalnej, i z tytułu której dana instytucja nie uznała jeszcze obniżenia pozycji kapitału podstawowego Tier I.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 28 lipca 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania rodzajów instrumentów kapitałowych instytucji finansowych oraz – w porozumieniu z Europejskim Urzędem Nadzoru (Europejskim Urzędem Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych) (EUNUiPPE) utworzonym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1094/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. ( 23 ) – zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji z państwa trzeciego, a także przedsiębiorstw wyłączonych z zakresu stosowania dyrektywy 2009/138/WE zgodnie z art. 4 tej dyrektywy, których wartość odlicza się od następujących składników funduszy własnych:
pozycji kapitału podstawowego Tier I;
pozycji dodatkowych w Tier I;
pozycji w Tier II.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 28 lipca 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 28 czerwca 2020 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 37
Odliczanie wartości niematerialnych i prawnych
Instytucje określają kwotę wartości niematerialnych i prawnych, którą należy odliczyć zgodnie z następującymi zasadami:
odliczaną kwotę pomniejsza się o kwotę powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego, która byłaby rozwiązana w przypadku utraty wartości składnika aktywów w postaci wartości niematerialnych i prawnych lub wyłączenia zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości;
odliczana kwota zawiera wartość firmy uwzględnioną w wycenie znacznych inwestycji instytucji;
kwotę podlegającą odliczeniu pomniejsza się o kwotę zaktualizowanej wyceny księgowej wartości niematerialnych i prawnych jednostek zależnych wyprowadzoną z konsolidacji jednostek zależnych należących do osób innych niż przedsiębiorstwa objęte konsolidacją zgodnie z częścią pierwszą tytuł II rozdział 2.
Artykuł 38
Odliczanie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności
Kwota aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności może być pomniejszona o kwotę powiązanych rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego instytucji, pod warunkiem że spełnione są następujące warunki:
jednostka posiada prawnie możliwe do wyegzekwowania prawo na mocy mającego zastosowanie prawa krajowego do kompensowania tych bieżących należności podatkowych bieżącymi zobowiązaniami podatkowymi;
te aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego dotyczą podatków nałożonych przez ten sam organ podatkowy i na tę samą podlegającą opodatkowaniu jednostkę.
Kwotę powiązanych rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego, o których mowa w ust. 4, przyporządkowuje się do:
aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności i wynikających z różnic przejściowych, które to aktywa nie podlegają odliczeniu zgodnie z art. 48 ust. 1;
wszystkich pozostałych aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności.
Instytucje przyporządkowują powiązane rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego na podstawie proporcjonalnego udziału pozycji, o których mowa w lit. a) i b), w składzie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności.
Artykuł 39
Nadpłaty podatku, straty podatkowe przeniesione na poprzednie lata oraz aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego nieoparte na przyszłej rentowności
Poniższych pozycji nie odlicza się od kwoty funduszy własnych i podlegają one wadze ryzyka zgodnie z przepisami części trzeciej tytuł II rozdziały 2 lub 3, stosownie do przypadku:
nadpłaty podatku dokonane przez instytucję za bieżący rok;
bieżące straty podatkowe instytucji przeniesione na poprzednie lata, stanowiące podstawę do roszczenia wobec rządu centralnego, samorządu regionalnego lub lokalnego organu podatkowego bądź należności od nich;
►M8 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego nieoparte na przyszłej rentowności ograniczają się do aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego, które zostały utworzone przed dniem 23 listopada 2016 r. i które wynikają z różnic przejściowych, w przypadku gdy spełnione są wszystkie następujące warunki: ◄
są one bezzwłocznie, automatycznie i obowiązkowo zastępowane ulgą podatkową w przypadku, gdy instytucja zgłasza stratę, kiedy jej roczne sprawozdanie finansowe jest formalnie zatwierdzone, lub w przypadku likwidacji lub w przypadku niewypłacalności instytucji;
na mocy mającego zastosowanie krajowego prawa podatkowego instytucja jest w stanie odliczyć ulgę podatkową, o której mowa w lit. a), od wszelkich zobowiązań podatkowych tej instytucji lub dowolnego innego przedsiębiorstwa uwzględnionego w tej samej konsolidacji co instytucja do celów podatkowych na mocy tego prawa lub dowolnego innego przedsiębiorstwa objętego nadzorem na zasadzie skonsolidowanej zgodnie z przepisami części pierwszej tytuł II rozdział 2;
w przypadku gdy kwota ulg podatkowych, o których mowa w lit. b), przekracza kwotę zobowiązań podatkowych, o których mowa w tej literze, każda taka nadwyżka jest bezzwłocznie zastępowana bezpośrednim roszczeniem wobec rządu centralnego państwa członkowskiego, w którym dana instytucja jest zarejestrowana.
Instytucje stosują wobec aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego wagę ryzyka równą 100 %, jeżeli spełnione są warunki określone w lit. a), b oraz c).
Artykuł 40
Odliczanie kwot ujemnych będących wynikiem obliczenia kwot oczekiwanej straty
Kwoty, która ma być odliczona zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. d), nie pomniejsza się o wzrost poziomu aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności ani o inne dodatkowe skutki podatkowe, jakie mogłyby wystąpić ►C2 w przypadku wzrostu poziomu rezerw do poziomu oczekiwanych strat, o których mowa w tytule II, część trzecia, rozdział 3, sekcja 3. ◄
Artykuł 41
Odliczanie aktywów funduszu emerytalnego ze zdefiniowanymi świadczeniami
Do celów art. 36 ust. 1 lit. e) kwotę odliczanych aktywów funduszu emerytalnego ze zdefiniowanymi świadczeniami pomniejsza się o następujące elementy:
kwotę każdej powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego, która mogłaby zostać rozwiązana w przypadku utraty wartości aktywów lub wyłączenia zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości;
kwotę aktywów funduszu emerytalnego ze zdefiniowanymi świadczeniami, z których instytucja może korzystać w sposób nieograniczony, pod warunkiem że wcześniej otrzymała zezwolenie od właściwego organu.
Te aktywa, wykorzystywane do pomniejszenia odliczanej kwoty, otrzymują wagę ryzyka zgodnie z przepisami, w stosownych przypadkach, części trzeciej tytuł II rozdziały 2 lub 3.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 28 lipca 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 42
Odliczanie posiadanych instrumentów własnych w kapitale podstawowym Tier I
Do celów art. 36 ust. 1 lit. f) instytucje obliczają wartość posiadanych instrumentów własnych w kapitale podstawowym Tier I na podstawie pozycji długich brutto, z uwzględnieniem następujących wyjątków:
instytucje mogą obliczać wartość posiadanych instrumentów własnych w kapitale podstawowym Tier I na podstawie pozycji długiej netto, pod warunkiem że spełnione są oba poniższe warunki:
pozycje długie i krótkie mają taką samą ekspozycję bazową, a pozycje krótkie nie są związane z ryzykiem kontrahenta;
albo zarówno pozycje długie, jak i krótkie są ujęte w portfelu handlowym, albo w portfelu bankowym;
instytucje określają kwotę odliczenia z tytułu posiadanych bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w postaci indeksowych papierów wartościowych, obliczając ekspozycję bazową z tytułu instrumentów własnych w kapitale podstawowym Tier I objętych tymi indeksami;
instytucje mogą kompensować pozycje długie brutto w instrumentach własnych w kapitale podstawowym Tier I związane z posiadanymi indeksowymi papierami wartościowymi względem pozycji krótkich w instrumentach własnych w kapitale podstawowym Tier I związanych z pozycjami krótkimi, których przedmiotem są indeksy bazowe, również jeżeli te pozycje krótkie obejmują ryzyko kontrahenta, pod warunkiem że spełnione są oba poniższe warunki:
pozycje długie i krótkie są ujęte w tych samych indeksach bazowych;
albo zarówno pozycje długie, jak i krótkie są ujęte w portfelu handlowym, albo w portfelu bankowym.
Artykuł 43
Znaczna inwestycja w podmiot sektora finansowego
Do celów odliczenia znaczna inwestycja instytucji w podmiot sektora finansowego ma miejsce, jeżeli spełniony jest dowolny z poniższych warunków:
instytucja posiada więcej niż 10 % instrumentów w kapitale podstawowym Tier I wyemitowanych przez ten podmiot;
instytucja ma bliskie powiązania z tym podmiotem i posiada instrumenty w kapitale podstawowym Tier I wyemitowane przez ten podmiot;
instytucja posiada instrumenty w kapitale podstawowym Tier I wyemitowane przez ten podmiot i podmiot ten nie jest objęty konsolidacją zgodnie z częścią pierwszą tytuł II rozdział 2, ale do celów sprawozdawczości finansowej na podstawie mających zastosowanie standardów rachunkowości jest objęty taką samą konsolidacją rachunkowości jak instytucja.
Artykuł 44
Odliczanie posiadanych instrumentów w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego oraz w przypadkach, gdy instytucja ma krzyżowe powiązanie kapitałowe służące sztucznemu zawyżaniu funduszy własnych
Instytucje dokonują odliczeń, o których mowa w art. 36 ust. 1 lit. g), h) oraz i), zgodnie z następującymi zasadami:
wartość posiadanych instrumentów w kapitale podstawowym Tier I oraz innych instrumentów kapitałowych podmiotów sektora finansowego oblicza się na podstawie pozycji długich brutto;
do celów odliczenia pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych w Tier I traktuje się jako posiadane instrumenty w kapitale podstawowym Tier I.
Artykuł 45
Odliczanie posiadanych instrumentów w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego
Instytucje dokonują odliczeń, o których mowa w art. 36 ust. 1 lit. h) oraz i), zgodnie z następującymi zasadami:
instytucje mogą obliczać posiadane bezpośrednio, pośrednio i syntetycznie instrumenty w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego na podstawie pozycji długiej netto dotyczącej tej samej ekspozycji bazowej, pod warunkiem że spełnione są oba poniższe warunki:
termin zapadalności pozycji krótkiej jest taki sam jak termin zapadalności pozycji długiej lub późniejszy, albo rezydualny termin zapadalności pozycji krótkiej wynosi co najmniej rok;
zarówno pozycje długie, jak i pozycje krótkie są ujęte albo w portfelu handlowym, albo w portfelu bankowym;
instytucje określają kwotę odliczenia z tytułu posiadanych bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w postaci indeksowych papierów wartościowych, obliczając ekspozycję bazową z tytułu instrumentów kapitałowych podmiotów sektora finansowego objętych tymi indeksami.
Artykuł 46
Odliczanie udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I w przypadkach, gdy instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w podmiot sektora finansowego
Do celów art. 36 ust. 1 lit. h) instytucje obliczają mającą zastosowanie kwotę do odliczenia poprzez pomnożenie wartości, o której mowa w lit. a) niniejszego ustępu, przez współczynnik będący wynikiem obliczenia, o którym mowa w lit. b) niniejszego ustępu:
kwota łączna, o jaką wartość posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I oraz instrumentach dodatkowych w Tier I i instrumentach w Tier II podmiotów sektora finansowego, w które instytucja nie dokonała znacznej inwestycji, przekracza 10 % kwoty łącznej pozycji kapitału podstawowego Tier I instytucji, obliczonej po zastosowaniu do pozycji kapitału podstawowego Tier I następujących elementów:
przepisów art. 32-35;
odliczeń, o których mowa w art. 36 ust. 1 lit. a)–g), lit. k) ppkt (ii)–(v) oraz lit. l), z wyjątkiem wartości odliczanej w związku z aktywami z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartymi na przyszłej rentowności i wynikającymi z różnic przejściowych;
przepisów art. 44 i 45;
kwota posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I wyemitowanych przez te podmioty sektora finansowego, w które dana instytucja nie dokonała znacznej inwestycji, ►C2 podzielona przez kwotę łączną posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I, instrumentach dodatkowych w Tier I lub w instrumentach w Tier II tych podmiotów sektora finansowego. ◄
Kwota do odliczenia na mocy ust. 1 zostaje rozdzielona pomiędzy wszystkie posiadane instrumenty w kapitale podstawowym Tier I. Instytucje określają kwotę każdego instrumentu w kapitale podstawowym Tier I, którą odlicza się zgodnie z ust. 1 ◄ , mnożąc kwotę określoną w lit. a) niniejszego ustępu przez część określoną w lit. b) niniejszego ustępu:
wartość udziałów kapitałowych, którą należy odliczyć zgodnie z ust. 1;
reprezentowana przez każdy posiadany instrument w kapitale podstawowym Tier I część łącznej kwoty posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I wyemitowanych przez podmioty sektora finansowego, w które instytucja ta nie dokonała znacznej inwestycji.
Instytucje określają kwotę każdego instrumentu w kapitale podstawowym Tier I, która podlega ważeniu ryzykiem zgodnie z ust. 4, mnożąc kwotę określoną w lit. a) niniejszego ustępu przez kwotę określoną w lit. b) niniejszego ustępu:
wartość udziałów kapitałowych, która musi podlegać ważeniu ryzykiem zgodnie z ust. 4;
część wynikająca z obliczenia, o którym mowa w ust. 3 lit. b).
Artykuł 47
Odliczanie posiadanych instrumentów w kapitale podstawowym Tier I w przypadkach, gdy instytucja dokonała znacznej inwestycji w podmiot sektora finansowego
Do celów art. 36 ust. 1 lit. i) mająca zastosowanie kwota odliczana od kwoty pozycji kapitału podstawowego Tier I nie zawiera pozycji z tytułu gwarantowania emisji utrzymywanych nie dłużej niż przez pięć dni roboczych i jest określana zgodnie z art. 44 i 45 oraz przepisami podsekcji 2.
Artykuł 47a
Ekspozycje nieobsługiwane
Do celów art. 36 ust. 1 lit. m) ekspozycja obejmuje dowolną z następujących pozycji, pod warunkiem że nie są one ujęte w portfelu handlowym instytucji:
instrument dłużny, w tym dłużny papier wartościowy, kredyt, zaliczkę oraz depozyt płatny na żądanie;
udzielone zobowiązanie do udzielenia pożyczki, udzieloną gwarancję finansową lub każde inne udzielone zobowiązanie, bez względu na to, czy mają one charakter odwołalny czy nieodwołalny, z wyjątkiem niewykorzystanych zobowiązań kredytowych, które można bezwarunkowo anulować w każdym momencie i bez wypowiedzenia lub które skutecznie zapewniają automatyczne anulowanie ze względu na pogorszenie się zdolności kredytowej kredytobiorcy.
Do celów art. 36 ust. 1 lit. m) wartość ekspozycji instrumentu dłużnego nabytego po cenie niższej niż kwota należna ze strony dłużnika obejmuje różnicę między ceną nabycia a kwotą należną od dłużnika.
Do celów art. 36 ust. 1 lit. m) wartością ekspozycji udzielonego zobowiązania do udzielenia pożyczki, udzielonej gwarancji finansowej lub każdego innego zobowiązania, o których mowa w ust. 1 lit. b) niniejszego artykułu, jest ich wartość nominalna, która odzwierciedla maksymalną ekspozycję instytucji na ryzyko kredytowe bez uwzględnienia jakiejkolwiek ochrony kredytowej rzeczywistej lub ochrony kredytowej nierzeczywistej. Wartość nominalną udzielonego zobowiązania do udzielenia pożyczki stanowi niewykorzystana kwota, którą instytucja zobowiązała się pożyczyć, a wartość nominalną udzielonej gwarancji finansowej stanowi maksymalna kwota, którą jednostka musiałaby zapłacić w przypadku uruchomienia gwarancji.
Wartość nominalna, o której mowa w akapicie trzecim niniejszego ustępu, nie uwzględnia żadnej korekty z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego, dodatkowych korekt wartości zgodnie z art. 34 i 105, kwot odliczonych zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. m) ani innych redukcji funduszy własnych związanych z daną ekspozycją.
Do celów art. 36 ust. 1 lit. m) następujące ekspozycje klasyfikuje się jako nieobsługiwane:
ekspozycję, w odniesieniu do której uznaje się, że miało miejsce niewykonanie zobowiązania zgodnie z art. 178;
ekspozycję, którą uznaje się za ekspozycję o utraconej wartości zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości;
ekspozycję w okresie warunkowym zgodnie z ust. 7, w przypadku objęcia jej dodatkowymi działaniami restrukturyzacyjnymi lub gdy dana ekspozycja ulega przeterminowaniu o ponad 30 dni;
ekspozycję w postaci zobowiązania, które – w przypadku jego uruchomienia lub wykorzystania w inny sposób – prawdopodobnie nie zostałoby spłacone w pełni bez konieczności realizacji zabezpieczenia;
ekspozycję w postaci gwarancji finansowej, w przypadku której istnieje prawdopodobieństwo, że strona uprawniona z tytułu gwarancji wezwie do wykonania odnośnej gwarancji finansowej, w tym w przypadku, gdy bazowa gwarantowana ekspozycja spełnia kryteria uznania jej za nieobsługiwaną.
Do celów lit. a), w przypadku gdy instytucja posiada wobec dłużnika ekspozycje bilansowe, które są przeterminowane o ponad 90 dni i które stanowią ponad 20 % wszystkich ekspozycji bilansowych wobec tego dłużnika, wszystkie ekspozycje bilansowe i pozabilansowe wobec tego dłużnika uznaje się za nieobsługiwane.
Ekspozycje, które nie podlegają działaniom restrukturyzacyjnym, przestają być klasyfikowane jako nieobsługiwane do celów art. 36 ust. 1 lit. m), jeżeli spełnione są wszystkie następujące warunki:
ekspozycja spełnia stosowane przez instytucję kryteria zaprzestania klasyfikacji jako ekspozycja o utraconej wartości zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości oraz klasyfikacji jako ekspozycja, której dotyczy niewykonanie zobowiązania zgodnie z art. 178;
sytuacja dłużnika poprawiła się w takim stopniu, że instytucja jest przekonana, że pełna i terminowa spłata zostanie prawdopodobnie dokonana;
dłużnik nie posiada żadnych kwot przeterminowanych o ponad 90 dni.
Ekspozycje nieobsługiwane, które podlegają działaniom restrukturyzacyjnymi, przestają być klasyfikowane jako nieobsługiwane do celów art. 36 ust. 1 lit. m), jeżeli spełnione są wszystkie następujące warunki:
ekspozycje nie znajdują się już w sytuacji, która prowadziłaby do ich klasyfikacji jako nieobsługiwanych zgodnie z ust. 3;
upłynął co najmniej rok od daty objęcia ekspozycji działaniami restrukturyzacyjnymi lub od daty zaklasyfikowania ekspozycji jako nieobsługiwanych, w zależności od tego, która z tych dat przypada później;
po podjęciu działań restrukturyzacyjnych nie pozostały żadne kwoty przeterminowane oraz instytucja, na podstawie analizy sytuacji finansowej dłużnika, jest przekonana o prawdopodobieństwie pełnej i terminowej spłaty ekspozycji.
Można uznać, że pełna i terminowa spłata jest prawdopodobna, jeżeli dłużnik dokonywał regularnych i terminowych płatności kwot równych jednej z poniższych wartości:
kwocie, która była przeterminowana przed objęciem ekspozycji działaniami restrukturyzacyjnymi, w przypadku istnienia kwot przeterminowanych;
kwocie odpisanej w ramach działań restrukturyzacyjnych, którymi została objęta ekspozycja, w przypadku braku kwot przeterminowanych.
W przypadku gdy ekspozycja nieobsługiwana przestaje być klasyfikowana jako nieobsługiwana zgodnie z ust. 6, ekspozycję tę uznaje się za ekspozycję w okresie warunkowym do czasu spełnienia wszystkich następujących warunków:
upłynęły co najmniej dwa lata od dnia, w którym ekspozycja podlegająca działaniom restrukturyzacyjnymi została ponownie sklasyfikowana jako obsługiwana;
przez co najmniej połowę okresu, przez który ekspozycja byłaby uznawana za ekspozycję w okresie warunkowym, dokonywane były regularne i terminowe płatności prowadzące do spłaty znacznej łącznej kwoty z tytułu kwoty głównej lub odsetek;
żadna z ekspozycji wobec dłużnika nie jest przeterminowana o ponad 30 dni.
Artykuł 47b
Działania restrukturyzacyjne
Działanie restrukturyzacyjne jest ugodą instytucji z dłużnikiem, który doświadcza lub prawdopodobnie doświadczy problemów z wywiązaniem się ze swoich zobowiązań finansowych. Ugoda może wiązać się ze stratą dla kredytodawcy i dotyczy jednego z poniższych działań:
zmiany warunków zobowiązania dłużnego, która to zmiana nie zostałaby przyznana, gdyby dłużnik nie doświadczył problemów z wywiązaniem się ze swoich zobowiązań finansowych;
całkowitego lub częściowego refinansowania zobowiązania dłużnego, które to refinansowanie nie zostałoby przyznane, gdyby dłużnik nie doświadczył problemów z wywiązaniem się ze swoich zobowiązań finansowych.
Za działania restrukturyzacyjne uznaje się co najmniej następujące sytuacje:
nowe warunki umowy są korzystniejsze dla dłużnika niż dotychczasowe warunki umowy, w przypadku gdy dłużnik doświadcza lub prawdopodobnie doświadczy problemów z wywiązaniem się ze swoich zobowiązań finansowych;
nowe warunki umowy są korzystniejsze dla dłużnika niż warunki umowy oferowane przez tę samą instytucję w tym samym czasie dłużnikom o podobnym profilu ryzyka, w przypadku gdy dłużnik doświadcza lub prawdopodobnie doświadczy problemów z wywiązaniem się ze swoich zobowiązań finansowych;
ekspozycja zgodnie z pierwotnymi warunkami umowy została sklasyfikowana jako nieobsługiwana przed zmianą warunków umowy lub zostałaby sklasyfikowana jako nieobsługiwana w przypadku braku zmiany warunków umowy;
działanie, które prowadzi do całkowitego lub częściowego anulowania zobowiązania dłużnego;
instytucja zezwala na skorzystanie z klauzul umożliwiających dłużnikowi zmianę warunków umowy, a ekspozycja została sklasyfikowana jako nieobsługiwana przed skorzystaniem z tych klauzul lub zostałaby sklasyfikowana jako nieobsługiwana w przypadku nieskorzystania z tych klauzul;
w momencie udzielenia kredytu lub blisko tego momentu dłużnik dokonał płatności kwoty głównej innego zobowiązania dłużnego lub odsetek od tego zobowiązania wobec tej samej instytucji, które to zobowiązanie zostało sklasyfikowane jako ekspozycja nieobsługiwana lub zostałoby sklasyfikowane jako taka ekspozycja w przypadku braku tych płatności;
zmiana warunków umowy obejmuje spłaty dokonane dzięki wejściu w posiadanie zabezpieczenia, jeżeli taka zmiana stanowi przedmiot ugody.
Następujące okoliczności wskazują na to, że mogły zostać przyjęte działania restrukturyzacyjne:
pierwotna umowa była przeterminowana o ponad 30 dni co najmniej raz w ciągu trzech miesięcy przed jej zmianą lub byłaby przeterminowana o ponad 30 dni w przypadku braku tej zmiany;
w momencie zawarcia umowy kredytowej lub blisko tego momentu dłużnik dokonał płatności kwoty głównej innego zobowiązania dłużnego lub odsetek od tego zobowiązania wobec tej samej instytucji, które to zobowiązanie było przeterminowane o ponad 30 dni co najmniej raz w ciągu trzech miesięcy poprzedzających udzielenie nowego kredytu;
instytucja zezwala na skorzystanie z klauzul umożliwiających dłużnikowi zmianę warunków umowy, a ekspozycja jest przeterminowana o ponad 30 dni lub byłaby przeterminowana o ponad 30 dni w przypadku nieskorzystania z tych klauzul.
Artykuł 47c
Odliczenia z tytułu ekspozycji nieobsługiwanych
Do celów art. 36 ust. 1 lit. m) instytucje określają mającą zastosowanie kwotę niedoboru pokrycia oddzielnie dla każdej ekspozycji nieobsługiwanej, którą to kwotę odlicza się od pozycji kapitału podstawowego Tier I, przez odjęcie kwoty określonej zgodnie z lit. b) niniejszego ustępu od kwoty określonej zgodnie z lit. a) niniejszego ustępu, w przypadku gdy kwota, o której mowa w lit. a), przekracza kwotę, o której mowa w lit. b):
suma:
ewentualnej niezabezpieczonej części każdej ekspozycji nieobsługiwanej, pomnożonej przez mający zastosowanie współczynnik, o którym mowa w ust. 2;
ewentualnej zabezpieczonej części każdej ekspozycji nieobsługiwanej, pomnożonej przez mający zastosowanie współczynnik, o którym mowa w ust. 3;
suma następujących pozycji, jeżeli odnoszą się one do tej samej ekspozycji nieobsługiwanej:
korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego;
dodatkowych korekt wartości zgodnie z art. 34 i 105;
innych redukcji funduszy własnych;
w przypadku instytucji obliczających kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem metodą wewnętrznych ratingów – wartości bezwzględnej kwot odliczonych zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. d), które odnoszą się do ekspozycji nieobsługiwanych, jeżeli wartość bezwzględną, którą można przypisać każdej ekspozycji nieobsługiwanej, określa się w drodze pomnożenia kwot odliczonych zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. d) przez udział, jaki kwota oczekiwanej straty z tytułu ekspozycji nieobsługiwanej stanowi w całkowitej kwocie oczekiwanych strat z tytułu ekspozycji, których dotyczy lub których nie dotyczy niewykonanie zobowiązania, stosownie do przypadku;
w przypadku gdy ekspozycja nieobsługiwana nabywana jest po cenie niższej niż kwota należna od dłużnika – różnicy między ceną nabycia a kwotą należną od dłużnika;
kwot odpisanych przez instytucję od czasu sklasyfikowania danej ekspozycji jako nieobsługiwanej.
Zabezpieczoną część ekspozycji nieobsługiwanej stanowi ta część ekspozycji, którą do celów obliczania wymogów w zakresie funduszy własnych zgodnie z częścią trzecią tytuł II uznaje się za objętą ochroną kredytową rzeczywistą lub ochroną kredytową nierzeczywistą, względnie w pełni i całkowicie zabezpieczoną hipotekami.
Niezabezpieczona część ekspozycji nieobsługiwanej odpowiada ewentualnej różnicy między wartością tej ekspozycji, o której mowa w art. 47a ust. 1, a ewentualną zabezpieczoną częścią tej ekspozycji.
Do celów ust. 1 lit. a) ppkt (i) stosuje się następujące współczynniki:
0,35 dla niezabezpieczonej części ekspozycji nieobsługiwanej, który to współczynnik stosuje się w okresie między pierwszym a ostatnim dniem trzeciego roku po sklasyfikowaniu jej jako nieobsługiwanej;
1 dla niezabezpieczonej części ekspozycji nieobsługiwanej, który to współczynnik stosuje się od pierwszego dnia czwartego roku po sklasyfikowaniu jej jako nieobsługiwanej.
Do celów ust. 1 lit. a) ppkt (ii) zastosowanie mają następujące współczynniki:
0,25 dla zabezpieczonej części ekspozycji nieobsługiwanej, który to współczynnik stosuje się w okresie między pierwszym a ostatnim dniem czwartego roku po sklasyfikowaniu jej jako nieobsługiwanej;
0,35 dla zabezpieczonej części ekspozycji nieobsługiwanej, który to współczynnik stosuje się w okresie między pierwszym a ostatnim dniem piątego roku po sklasyfikowaniu jej jako nieobsługiwanej;
0,55 dla zabezpieczonej części ekspozycji nieobsługiwanej, który to współczynnik stosuje się w okresie między pierwszym a ostatnim dniem szóstego roku po sklasyfikowaniu jej jako nieobsługiwanej;
0,70 dla części ekspozycji nieobsługiwanej zabezpieczonej nieruchomością zgodnie z częścią trzecią tytuł II lub stanowiącej kredyt na nieruchomość mieszkalną gwarantowany przez uznanego dostawcę ochrony, o którym mowa w art. 201, który to współczynnik stosuje się w okresie między pierwszym a ostatnim dniem siódmego roku po sklasyfikowaniu tej ekspozycji jako nieobsługiwanej;
0,80 dla części ekspozycji nieobsługiwanej zabezpieczonej inną ochroną kredytową rzeczywistą lub nierzeczywistą zgodnie z częścią trzecią tytuł II, który to współczynnik stosuje się w okresie między pierwszym a ostatnim dniem siódmego roku po sklasyfikowaniu tej ekspozycji jako nieobsługiwanej;
0,80 dla części ekspozycji nieobsługiwanej zabezpieczonej nieruchomością zgodnie z częścią trzecią tytuł II lub stanowiącej kredyt na nieruchomość mieszkalną gwarantowany przez uznanego dostawcę ochrony, o którym mowa w art. 201, który to współczynnik stosuje się w okresie między pierwszym a ostatnim dniem ósmego roku po sklasyfikowaniu tej ekspozycji jako nieobsługiwanej;
1 dla części ekspozycji nieobsługiwanej zabezpieczonej inną ochroną kredytową rzeczywistą lub nierzeczywistą zgodnie z częścią trzecią tytuł II, który to współczynnik stosuje się od pierwszego dnia ósmego roku po sklasyfikowaniu tej ekspozycji jako nieobsługiwanej;
0,85 dla części ekspozycji nieobsługiwanej zabezpieczonej nieruchomością zgodnie z częścią trzecią tytuł II lub stanowiącej kredyt na nieruchomość mieszkalną gwarantowany przez uznanego dostawcę ochrony, o którym mowa w art. 201, który to współczynnik stosuje się w okresie między pierwszym a ostatnim dniem dziewiątego roku po sklasyfikowaniu tej ekspozycji jako nieobsługiwanej;
1 dla części ekspozycji nieobsługiwanej zabezpieczonej nieruchomością zgodnie z częścią trzecią tytuł II lub stanowiącej kredyt na nieruchomość mieszkalną gwarantowany przez uznanego dostawcę ochrony, o którym mowa w art. 201, który to współczynnik stosuje się od pierwszego dnia dziesiątego roku po sklasyfikowaniu tej ekspozycji jako nieobsługiwanej.
W drodze odstępstwa od ust. 3 niniejszego artykułu następujące współczynniki mają zastosowanie do części ekspozycji nieobsługiwanej gwarantowanej lub ubezpieczonej przez oficjalną agencję kredytów eksportowych lub gwarantowanej lub kontrgwarantowanej przez uznanego dostawcę ochrony, o którym mowa w art. 201 ust. 1 lit. a)–e), którego niezabezpieczonym ekspozycjom przypisano by wagę ryzyka równą 0 % na mocy części trzeciej tytuł II rozdział 2:
0 dla zabezpieczonej części ekspozycji nieobsługiwanej, który to współczynnik stosuje się w okresie między rokiem a siedmioma latami po sklasyfikowaniu jej jako nieobsługiwanej; oraz
1 dla zabezpieczonej części ekspozycji nieobsługiwanej, który to współczynnik stosuje się od pierwszego dnia ósmego roku po sklasyfikowaniu jej jako nieobsługiwanej.
Wytyczne te wydaje się zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
W drodze odstępstwa od ust. 3, w przypadku gdy ekspozycja, w okresie od dwóch do sześciu lat od sklasyfikowania jej jako nieobsługiwanej, została objęta działaniem restrukturyzacyjnym, współczynnik mający zastosowanie zgodnie z ust. 3 w dniu objęcia ekspozycji działaniem restrukturyzacyjnym ma zastosowanie przez dodatkowy okres jednego roku.
Niniejszy ustęp ma zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do pierwszego działania restrukturyzacyjnego, którym objęto daną ekspozycję, po sklasyfikowaniu jej jako nieobsługiwanej.
Artykuł 48
Progowe wyłączenia dotyczące odliczeń od pozycji kapitału podstawowego Tier I
Dokonując odliczeń wymaganych zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. c) oraz i), instytucje nie muszą odliczać kwot pozycji wymienionych w lit. a) i b) niniejszego ustępu, których łączna wartość nie przekracza kwoty progowej, o której mowa w ust. 2:
aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności i wynikających z różnic przejściowych, których łączna wartość wynosi co najwyżej 10 % wartości pozycji kapitału podstawowego Tier I instytucji, obliczonej po zastosowaniu następujących przepisów:
art. 32-35;
art. 36 ust. 1 lit. a)–h), lit. k) ppkt (ii)–(v) oraz lit. l), z wyjątkiem aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności i wynikających z różnic przejściowych;
jeżeli instytucja dokonała znacznej inwestycji w podmiot sektora finansowego – posiadanych przez tę instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I tych podmiotów, których łączna wartość wynosi co najwyżej 10 % wartości pozycji kapitału podstawowego Tier I instytucji, obliczonej po zastosowaniu następujących przepisów:
art. 32-35;
art. 36 ust. 1 lit. a)–h), lit. k) ppkt (ii)–(v) oraz lit. l), z wyjątkiem aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności i wynikających z różnic przejściowych.
Do celów ust. 1 kwota progowa jest równa kwocie, o której mowa w lit. a) niniejszego ustępu pomnożonej przez wartość procentową, o której mowa w lit. b) niniejszego ustępu:
pozostała kwota pozycji w kapitale podstawowym Tier I po pełnym zastosowaniu korekt i odliczeń, o których mowa w art. 32-36, oraz bez stosowania progowych wyłączeń określonego w niniejszym artykule;
17,65 %.
Do celów ust. 1 instytucja określa część aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego w łącznej kwocie pozycji, której to części nie trzeba odliczać, dzieląc kwotę określoną w lit. a) niniejszego artykułu przez kwotę określoną w lit. b) niniejszego artykułu:
kwota aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności i wynikających z różnic przejściowych, których łączna wartość wynosi co najwyżej 10 % wartości pozycji kapitału podstawowego Tier I instytucji;
suma następujących wartości:
kwota, o której mowa w lit. a);
kwota posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach funduszy własnych podmiotów sektora finansowego, w które instytucja dokonała znaczącej inwestycji, przy czym łączna wartość tych udziałów wynosi co najwyżej 10 % wartości pozycji kapitału podstawowego Tier I instytucji.
Odsetek znaczących inwestycji w łącznej kwocie pozycji, którego nie trzeba odliczać, wynosi jeden minus część, o której mowa w akapicie pierwszym.
Artykuł 49
Wymogi dotyczące odliczeń w przypadku zastosowania konsolidacji, dodatkowego nadzoru lub instytucjonalnych systemów ochrony
Do celów obliczania funduszy własnych na zasadzie indywidualnej, na zasadzie subskonsolidowanej i na zasadzie skonsolidowanej, gdy właściwe organy wymagają, by instytucje stosowały metodę 1, 2 lub 3 z załącznika I do dyrektywy 2002/87/WE, lub zezwalają instytucjom na stosowanie tych metod, właściwe organy mogą zezwolić instytucjom na to, by nie odliczały posiadanych instrumentów funduszy własnych podmiotu sektora finansowego, w którym instytucja dominująca, dominująca finansowa spółka holdingowa lub dominująca finansowa spółka holdingowa o działalności mieszanej lub instytucja dokonały znacznej inwestycji, pod warunkiem że spełnione są warunki określone w lit. a)–e) niniejszego ustępu:
podmiot sektora finansowego jest zakładem ubezpieczeń, zakładem reasekuracji lub ubezpieczeniową spółką holdingową;
ten zakład ubezpieczeń, zakład reasekuracji lub ubezpieczeniowa spółka holdingowa są objęte tym samym dodatkowym nadzorem na mocy dyrektywy 2002/87/WE co instytucja dominująca, dominująca finansowa spółka holdingowa lub dominująca finansowa spółka holdingowa o działalności mieszanej lub instytucja, które posiadają dane udziały;
instytucja otrzymała uprzednie zezwolenie właściwych organów;
przed wydaniem zezwolenia, o którym mowa w lit. c), i w sposób nieustanny, właściwe organy są przekonane, że poziom zintegrowanego zarządzania, zarządzania ryzykiem oraz kontroli wewnętrznej w odniesieniu do podmiotów, które byłyby objęte zakresem konsolidacji w ramach metody 1, 2 lub 3, jest odpowiedni;
udziały kapitałowe w podmiocie należą do jednego z następujących podmiotów:
dominującej instytucji kredytowej;
dominującej finansowej spółki holdingowej;
dominującej finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej;
instytucji;
jednostki zależnej jednego z podmiotów, o których mowa w ppkt (i)–(iv), objętej zakresem konsolidacji na mocy przepisów części pierwszej tytuł II rozdział 2.
Wybraną metodę stosuje się w sposób jednolity przez cały czas.
Zastosowanie podejścia, o którym mowa w akapicie pierwszym, nie może pociągać za sobą nieproporcjonalnych niekorzystnych skutków dla całości lub części systemu finansowego innych państw członkowskich lub Unii jako całości, stanowiąc lub stwarzając przeszkodę dla funkcjonowania rynku wewnętrznego.
Niniejszy ustęp nie ma zastosowania przy obliczaniu funduszy własnych do celów spełnienia wymogów określonych w art. 92a i 92b; obliczeń tych dokonuje się zgodnie z ramami odliczania określonymi w art. 72e ust. 4.
Niniejszy ustęp nie ma zastosowania w odniesieniu do odliczeń określonych w art. 72e ust. 5.
Do celów obliczania funduszy własnych na zasadzie indywidualnej lub na zasadzie subskonsolidowanej właściwe organy mogą zezwolić instytucjom na to, by nie odliczały posiadanych instrumentów funduszy własnych w następujących przypadkach:
gdy dana instytucja ma udział kapitałowy w innej instytucji i spełnione są warunki, o których mowa w ppkt (i)–(v):
instytucje są objęte tym samym instytucjonalnym systemem ochrony, o którym mowa w art. 113 ust. 7;
właściwe organy udzieliły zezwolenia, o którym mowa w art. 113 ust. 7;
spełnione są warunki określone w art. 113 ust. 7;
instytucjonalny system ochrony sporządza skonsolidowany bilans, o którym mowa w art. 111 ust. 7 lit. e), lub – gdy nie ma on obowiązku sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego – rozszerzone zagregowane obliczenie, które w sposób zadowalający właściwe organy jest równoważne z przepisami dyrektywy 86/635/EWG, które obejmuje pewne dostosowania przepisów dyrektywy 83/349/EWG lub rozporządzenia (WE) nr 1606/2002, regulujące skonsolidowane sprawozdania finansowe grup instytucji kredytowych. Równoważność takiego rozszerzonego zagregowanego obliczenia weryfikuje audytor zewnętrzny; potwierdza się w szczególności fakt, że w obliczeniu wyklucza się wielokrotne wykorzystywanie składników, które mogą być używane do obliczania funduszy własnych, oraz wszelkie nieodpowiednie tworzenie funduszy własnych pomiędzy członkami instytucjonalnego systemu ochrony. ►M8 Skonsolidowany bilans lub rozszerzone zagregowane obliczenie przedstawia się właściwym organom z częstotliwością określoną w wykonawczych standardach technicznych, o których mowa w art. 430 ust. 7 ◄ ;
instytucje objęte instytucjonalnym systemem ochrony spełniają razem na zasadzie skonsolidowanej lub w rozszerzonym ujęciu zagregowanym wymogi określone w art. 92 oraz prowadzą sprawozdawczość na temat spełniania tych wymogów zgodnie z art. 430. ◄ W ramach instytucjonalnego systemu ochrony nie jest wymagane odliczanie udziału posiadanego przez członków spółdzielni lub podmioty prawne, które nie są członkami takiego systemu ochrony, pod warunkiem że wyklucza się wielokrotne wykorzystywanie składników, które mogą być używane do obliczania funduszy własnych, oraz wszelkie nieodpowiednie tworzenie funduszy własnych pomiędzy członkami instytucjonalnego systemu ochrony a udziałowcem mniejszościowym, gdy jest on instytucją;
jeżeli regionalna instytucja kredytowa posiada pakiet akcji w swojej centralnej lub innej regionalnej instytucji kredytowej oraz jeżeli są spełnione warunki określone w lit. a) ppkt (i)–(v).
EUNB, EUNUiPPE i EUNGiPW przedstawią Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 28 lipca 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 odpowiednio rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, rozporządzenia (UE) nr 1094/2010 oraz rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 50
Kapitał podstawowy Tier I
Kapitał podstawowy Tier I instytucji składa się z pozycji kapitału podstawowego Tier I po wprowadzeniu korekt wymaganych w art. 32-35 oraz po zastosowaniu odliczeń na podstawie art. 36, a także wyłączeń i opcji alternatywnych określonych w art. 48, 49 i 79.
ROZDZIAŁ 3
Kapitał dodatkowy Tier I
Artykuł 51
Pozycje dodatkowe w Tier I
Do pozycji dodatkowych w Tier I należą:
instrumenty kapitałowe, jeżeli spełnione są warunki określone w art. 52 ust. 1;
ażio emisyjne związane z instrumentami, o których mowa w lit. a).
Instrumenty ujęte w lit. a) nie kwalifikują się jako pozycje kapitału podstawowego Tier I lub Tier II.
Artykuł 52
Instrumenty dodatkowe w Tier I
Instrumenty kapitałowe kwalifikują się jako instrumenty dodatkowe w Tier I wyłącznie, jeżeli spełnione są poniższe warunki:
instrumenty są wyemitowane bezpośrednio przez instytucję i są w pełni opłacone;
instrumenty nie są w posiadaniu któregokolwiek z poniższych:
instytucję lub jej jednostki zależne;
przedsiębiorstwo, w którym instytucja posiada udział kapitałowy w postaci co najmniej 20 % praw głosu lub kapitału tego przedsiębiorstwa posiadanych bezpośrednio lub poprzez stosunek kontroli;
nabycie własności instrumentów nie jest finansowane bezpośrednio lub pośrednio przez instytucję;
w przypadku niewypłacalności instytucji instrumenty te mają niższy stopień uprzywilejowania niż instrumenty w Tier II;
instrumenty nie są zabezpieczone ani objęte gwarancją, która zwiększa stopień uprzywilejowania należności, przez dowolną z następujących jednostek:
instytucję lub jej jednostki zależne;
jednostkę dominującą instytucji lub jej jednostki zależne;
dominującą finansową spółkę holdingową lub jej jednostki zależne;
holding mieszany lub jego jednostki zależne;
finansową spółkę holdingową o działalności mieszanej lub jej jednostki zależne;
jakiekolwiek przedsiębiorstwo mające bliskie powiązania z podmiotami, o których mowa w ppkt (i)-(v);
instrumenty nie podlegają żadnym porozumieniom, umownym lub innego rodzaju, które zwiększają stopień uprzywilejowania należności z tytułu instrumentów w przypadku niewypłacalności lub likwidacji;
instrumenty są wieczyste, a przepisy regulujące kwestie z nimi związane nie zachęcają instytucji do ich wykupu;
w przypadku gdy instrumenty obejmują jedną lub większą liczbę opcji wykupu przed terminem, w tym opcje kupna, dane opcje wykonuje się według wyłącznego uznania emitenta;
wbudowaną w instrumenty opcję wykupu można wykonać, a instrumenty wykupić lub odkupić wyłącznie wtedy, gdy spełnione są warunki określone w art. 77, i nie wcześniej niż po upływie pięciu lat od daty emisji, chyba że spełnione zostały warunki określone w art. 78 ust. 4;
przepisy regulujące dane instrumenty nie wskazują bezpośrednio lub pośrednio, że dojdzie do wezwania do sprzedaży instrumentów lub że instrumenty te będą wykupywane lub odkupywane przez instytucję – stosownie do przypadku –w przypadku innym niż niewypłacalność lub likwidacja instytucji, a instytucja w jakikolwiek inny sposób nie ogłasza sama takiej informacji;
instytucja nie wskazuje bezpośrednio ani pośrednio, że właściwy organ przyjąłby wniosek o przyznanie prawa do skorzystania z opcji wykupu, prawa do wykupu lub odkupu instrumentów;
wypłaty zysków w ramach danych instrumentów spełniają następujące warunki:
są one dokonywane z pozycji podlegających podziałowi;
poziom wypłaty zysków z tytułu instrumentów nie będzie zmieniany w oparciu o zdolność kredytową instytucji lub jej jednostki dominującej;
przepisy regulujące dane instrumenty dają instytucji pełną swobodę uznania w każdym momencie, jeżeli chodzi o anulowanie wypłaty zysków z tytułu instrumentów na czas nieokreślony i na zasadzie nieskumulowanej; instytucja może wykorzystywać takie anulowane płatności w sposób nieograniczony w celu wypełniania swoich zobowiązań w terminach ich wymagalności;
anulowanie wypłaty zysków nie stanowi przypadku niewykonania zobowiązania przez instytucję;
anulowanie wypłaty zysków nie nakłada żadnych ograniczeń na instytucję;
instrumenty nie wpływają na ustalenie, czy wartość zobowiązań instytucji przekracza wartość jej aktywów, jeżeli takie ustalenie stanowi test niewypłacalności zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym;
przepisy regulujące dane instrumenty wymagają, z chwilą wystąpienia zdarzenia inicjującego, dokonania trwałego lub tymczasowego odpisu obniżającego wartość kwoty głównej instrumentów lub zamiany tych instrumentów na instrumenty w kapitale podstawowym Tier I;
przepisy regulujące dane instrumenty nie zawierają żadnych elementów, które mogłyby utrudnić dokapitalizowanie instytucji;
w przypadku gdy emitent ma siedzibę w państwie trzecim i został wyznaczony zgodnie z art. 12 dyrektywy 2014/59/UE jako część grupy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, której podmiot restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji ma siedzibę w Unii, lub w przypadku gdy emitent ma siedzibę w państwie członkowskim, prawo lub postanowienia umowne regulujące instrumenty zawierają wymóg, aby – po podjęciu przez organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji decyzji o wykonaniu uprawnień do umorzenia i konwersji, o których mowa w art. 59 tej dyrektywy– kwota główna instrumentów została umorzona na stałe lub aby instrumenty zostały poddane konwersji na instrumenty w kapitale podstawowym Tier I;
w przypadku gdy emitent ma siedzibę w państwie trzecim i nie został wyznaczony zgodnie z art. 12 dyrektywy 2014/59/UE jako część grupy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, której podmiot restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji ma siedzibę w Unii, prawo lub postanowienia umowne regulujące instrumenty zawierają wymóg, aby – po podjęciu decyzji przez odpowiedni organ państwa trzeciego – kwota główna instrumentów została umorzona na stałe lub aby instrumenty zostały poddane konwersji na instrumenty w kapitale podstawowym Tier I;
w przypadku gdy emitent ma siedzibę w państwie trzecim i został wyznaczony zgodnie z art. 12 dyrektywy 2014/59/UE jako część grupy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, której podmiot restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji ma siedzibę w Unii, lub w przypadku gdy emitent ma siedzibę w państwie członkowskim, instrumenty mogą być emitowane wyłącznie na mocy przepisów tego państwa trzeciego, lub w inny sposób podlegać tym przepisom, w przypadku gdy – na mocy tych przepisów – wykonanie uprawnień do umorzenia i konwersji, o których mowa w art. 59 tej dyrektywy, jest skuteczne i możliwe do wyegzekwowania na podstawie przepisów ustawowych lub możliwych do wyegzekwowania na drodze prawnej postanowień umownych, w których uznaje się restrukturyzację i uporządkowaną likwidację lub inne działania z zakresu umorzenia lub konwersji;
instrumenty nie podlegają uzgodnieniom dotyczącym potrącenia lub kompensowania, które obniżałyby ich zdolność do pokrycia strat.
Warunek określony w akapicie pierwszym lit. d) uznaje się za spełniony, niezależnie od tego, czy instrumenty są ujęte w instrumentach dodatkowych w Tier I lub instrumentach w Tier II na mocy art. 484 ust. 3, pod warunkiem że charakteryzują się one równym stopniem uprzywilejowania.
Do celów akapitu pierwszego lit. a) wyłącznie ta część instrumentu kapitałowego, która jest w pełni opłacona, kwalifikuje się jako instrument dodatkowy w Tier I.
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia wszystkich następujących elementów:
formy i charakteru zachęt do wykupu;
charakteru wszelkich zapisów podwyższających wartość kwoty głównej danego instrumentu dodatkowego w Tier I po dokonaniu tymczasowego odpisu obniżającego wartość jego kwoty głównej;
procedur i terminów dotyczących:
stwierdzenia, że wystąpiło zdarzenie inicjujące;
zapisu podwyższającego wartość kwoty głównej danego instrumentu dodatkowego w Tier I po dokonaniu tymczasowego odpisu obniżającego wartość jego kwoty głównej;
cech instrumentów, które mogłyby utrudnić dokapitalizowanie instytucji;
wykorzystania jednostek specjalnego przeznaczenia do pośredniej emisji instrumentów funduszy własnych.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 28 lipca 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 53
Ograniczenia dotyczące anulowania wypłaty zysków z tytułu instrumentów dodatkowych w Tier I oraz cechy mogące utrudniać dokapitalizowanie instytucji
Do celów art. 49 ust. 1 lit. l) ppkt (v) i art. 52 ust. 1 lit. o) przepisy regulujące kwestie związane z instrumentami dodatkowymi w Tier I nie obejmują w szczególności następujących kwestii:
wymogu dokonania wypłaty zysków z tytułu instrumentów w przypadku wypłaty z tytułu wyemitowanego przez instytucję instrumentu mającego taki sam stopień uprzywilejowania jak instrument dodatkowy w Tier I, w tym instrument w kapitale podstawowym Tier I, lub niższy;
wymogu anulowania wypłaty zysków z tytułu instrumentów w kapitale podstawowym Tier I, instrumentów dodatkowych w Tier I lub instrumentów w Tier II w przypadku niedokonania wypłat z tytułu takich instrumentów dodatkowych w Tier I;
obowiązku zastąpienia płatności odsetek lub dywidend płatnością dowolnego innego rodzaju. W innym przypadku instytucja nie podlega takiemu obowiązkowi.
Artykuł 54
Odpis obniżający wartość lub zamiana instrumentów dodatkowych w Tier I
Do celów art. 52 ust. 1 lit. n) do instrumentów dodatkowych w Tier I stosuje się następujące przepisy:
zdarzenie inicjujące ma miejsce, jeżeli współczynnik kapitałowy instytucji dotyczący kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. a), spadł poniżej któregokolwiek z poniższych poziomów:
5,125 %;
poziomu wyższego niż 5,125 %, jeżeli został on ustalony przez instytucję i określony w przepisach regulujących dany instrument;
w przepisach regulujących dany instrument instytucje mogą określić co najmniej jedno zdarzenie inicjujące oprócz tego, o którym mowa w lit. a);
jeżeli przepisy regulujące dane instrumenty zawierają wymóg zamiany instrumentów na instrumenty w kapitale podstawowym Tier I z chwilą wystąpienia zdarzenia inicjującego, w przepisach tych określa się:
współczynnik takiej zamiany oraz limit dozwolonej kwoty zamiany;
zakres, w jakim instrumenty będą podlegały zamianie na instrumenty w kapitale podstawowym Tier I;
jeżeli przepisy regulujące dane instrumenty zawierają wymóg dotyczący dokonania odpisu obniżającego wartość kwoty głównej z chwilą wystąpienia zdarzenia inicjującego, odpis skutkuje obniżeniem wszystkich następujących wartości:
należności posiadacza instrumentu w przypadku niewypłacalności lub likwidacji instytucji;
kwoty, którą należy zapłacić w przypadku opcji kupna lub wykupu instrumentu;
wypłat zysków z tytułu instrumentu;
w przypadku gdy instrumenty dodatkowe w Tier I zostały wyemitowane przez jednostkę zależną mającą siedzibę w państwie trzecim, zdarzenie inicjujące na poziomie 5,125 % lub wyższym, o którym mowa w lit. a), oblicza się zgodnie z przepisami prawa krajowego tego państwa trzeciego lub postanowieniami umownymi regulującymi dane instrumenty, pod warunkiem że właściwy organ, po konsultacji z EUNB, uzna, że przepisy te są co najmniej równoważne z wymogami określonymi w niniejszym artykule.
Łączna wartość instrumentów dodatkowych w Tier I, która podlega wymogowi odpisania lub zamiany z chwilą wystąpienia zdarzenia inicjującego, nie jest mniejsza od niższej z następujących wartości:
kwoty wymaganej do pełnego przywrócenia współczynnika kapitału podstawowego Tier I instytucji do wartości 5,125 %;
pełnej kwoty głównej danego instrumentu.
W przypadku wystąpienia zdarzenia inicjującego instytucje podejmują następujące działania:
niezwłocznie informują właściwe organy;
informują posiadaczy instrumentów dodatkowych w Tier I;
bezzwłocznie i nie później niż w terminie jednego miesiąca dokonują odpisu obniżającego wartość kwoty głównej instrumentów lub zamieniają te instrumenty na instrumenty w kapitale podstawowym Tier I zgodnie z wymogami określonymi w niniejszym artykule.
Artykuł 55
Konsekwencje zaprzestania spełniania warunków obowiązujących w odniesieniu do instrumentów dodatkowych w Tier I
W przypadku instrumentów dodatkowych w Tier I, jeżeli przestaną być spełniane warunki określone w art. 52 ust. 1, mają zastosowanie następujące konsekwencje:
dany instrument natychmiast przestaje się kwalifikować jako instrument dodatkowy w Tier I;
część ażio emisyjnych związana z tym instrumentem natychmiast przestaje się kwalifikować jako pozycja dodatkowa w Tier I.
Artykuł 56
Odliczenia od pozycji dodatkowych w Tier I
Instytucje odliczają od pozycji dodatkowych w Tier I:
posiadane przez instytucję bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe we własnych instrumentach dodatkowych w Tier I, w tym własnych instrumentach dodatkowych w Tier I, które instytucja mogłaby mieć obowiązek kupić na mocy istniejących zobowiązań umownych;
bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach dodatkowych w Tier I podmiotów sektora finansowego, z którymi instytucja ma krzyżowe powiązania kapitałowe uznane przez właściwy organ za służące sztucznemu zawyżaniu funduszy własnych instytucji;
mającą zastosowanie i określoną zgodnie z art. 60 wartość bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach dodatkowych w Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty;
posiadane przez instytucję bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach dodatkowych w Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja dokonała znacznej inwestycji w te podmioty, z wyjątkiem pozycji z tytułu gwarantowania emisji utrzymywanych nie dłużej niż przez pięć dni roboczych;
kwotę pozycji, którą należy odliczyć od pozycji w Tier II na podstawie art. 66 przekraczających wartość pozycji Tier II instytucji;
wszelkie obciążenia podatkowe związane z pozycjami dodatkowymi w Tier I dające się przewidzieć w chwili wyliczania tego kapitału, z wyjątkiem przypadków, w których instytucja odpowiednio koryguje kwotę pozycji dodatkowych w Tier I, o ile takie obciążenia podatkowe obniżają kwotę tych pozycji, którą można maksymalnie wykorzystać w celu pokrycia ryzyka lub strat.
Artykuł 57
Odliczanie posiadanych własnych instrumentów dodatkowych w Tier I
Do celów art. 56 lit. a) instytucje obliczają wartość posiadanych własnych instrumentów dodatkowych w Tier I na podstawie pozycji długich brutto z uwzględnieniem następujących wyjątków:
instytucje mogą obliczać wartość posiadanych własnych instrumentów dodatkowych w Tier I na podstawie pozycji długiej netto, pod warunkiem że spełnione są oba poniższe warunki:
pozycje długie i krótkie mają taką samą ekspozycję bazową, a pozycje krótkie nie są związane z ryzykiem kontrahenta;
albo zarówno pozycje długie, jak i krótkie są ujęte w portfelu handlowym, albo są ujęte w portfelu bankowym;
instytucje określają kwotę odliczenia z tytułu posiadanych bezpośrednich, pośrednich lub syntetycznych udziałów kapitałowych w postaci indeksowych papierów wartościowych, obliczając ekspozycję bazową z tytułu własnych instrumentów dodatkowych w Tier I objętych tymi indeksami;
instytucje mogą kompensować pozycje długie brutto we własnych instrumentach dodatkowych w Tier I w związku z posiadanymi indeksowymi papierami wartościowymi względem pozycji krótkich we własnych instrumentach dodatkowych w Tier I związanych z pozycjami krótkimi w indeksach bazowych, również jeżeli te pozycje krótkie wiążą się z ryzykiem kontrahenta, pod warunkiem że spełnione są oba poniższe warunki:
pozycje długie i krótkie są ujęte w tych samych indeksach bazowych;
albo zarówno pozycje długie, jak i krótkie są ujęte w portfelu handlowym, albo w portfelu bankowym.
Artykuł 58
Odliczanie posiadanych instrumentów dodatkowych w Tier I podmiotów sektora finansowego oraz w przypadkach, gdy instytucja ma krzyżowe powiązanie kapitałowe służące sztucznemu zawyżaniu funduszy własnych
Instytucje dokonują odliczeń wymaganych na mocy art. 56 lit. b), c) i d) zgodnie z następującymi zasadami:
wartość posiadanych instrumentów dodatkowych w Tier I oblicza się na podstawie pozycji długich brutto;
do celów odliczenia dodatkowe pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych w Tier I traktuje się jako posiadane instrumenty dodatkowe w Tier I.
Artykuł 59
Odliczanie posiadanych instrumentów dodatkowych w Tier I podmiotów sektora finansowego
Instytucje dokonują odliczeń wymaganych na mocy art. 56 lit. c) i d) zgodnie z następującymi zasadami:
instytucje mogą obliczać posiadane bezpośrednio, pośrednio i syntetycznie instrumentów dodatkowych w Tier I podmiotów sektora finansowego na podstawie pozycji długiej netto dotyczącej tej samej ekspozycji bazowej, pod warunkiem że spełnione są oba poniższe warunki:
termin zapadalności pozycji krótkiej jest taki sam jak termin zapadalności pozycji długiej lub późniejszy, albo rezydualny termin zapadalności pozycji krótkiej wynosi co najmniej rok;
albo zarówno pozycje długie, jak i krótkie są ujęte w portfelu handlowym, albo w portfelu bankowym;
instytucje określają kwotę odliczenia z tytułu posiadanych bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w postaci indeksowych papierów wartościowych, obliczając ekspozycję bazową z tytułu instrumentów kapitałowych podmiotów sektora finansowego objętych tymi indeksami.
Artykuł 60
Odliczanie posiadanych instrumentów dodatkowych w Tier I w przypadkach, gdy instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w podmiot sektora finansowego
Do celów art. 56 lit. c) instytucje obliczają mającą zastosowanie kwotę do odliczenia poprzez pomnożenie wartości, o której mowa w lit. a) niniejszego ustępu, przez współczynnik będący wynikiem obliczenia, o którym mowa w lit. b) niniejszego ustępu:
kwota łączna, o jaką wartość posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I oraz instrumentach dodatkowych w Tier I i instrumentach w Tier II podmiotów sektora finansowego, w które instytucja nie dokonała znacznej inwestycji, przekracza 10 % wartości ◄ pozycji kapitału podstawowego Tier I instytucji, obliczonej po zastosowaniu następujących elementów:
art. 32-35;
art. 36 ust. 1 lit. a)–g), lit. k) ppkt (ii)–(v) oraz lit. l), z wyjątkiem aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartych na przyszłej rentowności i wynikających z różnic przejściowych;
art. 44 i 45;
kwota posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach dodatkowych w Tier I tych podmiotów sektora finansowego, w które instytucja nie dokonała znacznej inwestycji, podzielona przez kwotę łączną wszystkich posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I oraz instrumentach dodatkowych w Tier I i instrumentach w Tier II tych podmiotów sektora finansowego.
Kwota do odliczenia na mocy ust. 1 zostaje rozdzielona pomiędzy wszystkie posiadane instrumenty dodatkowe w Tier I. Instytucje określają kwotę każdego instrumentu dodatkowego w Tier I, którą odlicza się na mocy ust. 1, poprzez pomnożenie kwoty określonej w lit. a) niniejszego ustępu przez część określoną w lit. b) niniejszego ustępu:
wartość udziałów kapitałowych, którą należy odliczyć zgodnie z ust. 1;
część łącznej kwoty posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach dodatkowych Tier I podmiotów sektora finansowego, w które instytucja ta nie dokonała znacznej inwestycji, jaką stanowi każdy posiadany instrument dodatkowy w Tier I.
Instytucje określają kwotę każdego instrumentu w kapitale podstawowym Tier I, która podlega ważeniu ryzykiem zgodnie z ust. 4, mnożąc kwotę określoną w lit. a) niniejszego ustępu przez kwotę określoną w lit. b) niniejszego ustępu
wartość udziałów kapitałowych, która musi podlegać ważeniu ryzykiem zgodnie z ust. 4;
część wynikająca z obliczenia, o którym mowa w ust. 3 lit. b).
Artykuł 61
Kapitał dodatkowy Tier I
Kapitał dodatkowy Tier I danej instytucji składa się z pozycji dodatkowych w Tier I po odliczeniu pozycji, o których mowa w art. 56, oraz po zastosowaniu art. 79.
ROZDZIAŁ 4
Kapitał Tier II
Artykuł 62
Pozycje w Tier II
Pozycje w Tier II składają się z następujących elementów:
instrumentów kapitałowych, w przypadku gdy spełnione zostały warunki określone w art. 63, oraz w zakresie określonym w art. 64;
ażio emisyjnych związanych z instrumentami, o których mowa w lit. a);
w przypadku instytucji obliczających kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z częścią trzecią tytuł II rozdział 2 – korekty z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego, przed skutkami podatkowymi, w wysokości do maksymalnie 1,25 % kwot ekspozycji ważonych ryzykiem obliczanych zgodnie z częścią trzecią tytuł II rozdział 2;
w przypadku instytucji obliczających kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z częścią trzecią tytuł II rozdział 3 – kwoty dodatnie, przed skutkami podatkowymi, wynikające z obliczeń określonych w art. 158 i 159 w wysokości do maksymalnie 0,6 % kwot ekspozycji ważonych ryzykiem obliczanych na podstawie części trzeciej tytuł II rozdział 3.
Pozycje ujęte w lit. a) nie kwalifikują się jako pozycje kapitału podstawowego Tier I ani pozycje dodatkowe w Tier I.
Artykuł 63
Instrumenty w Tier II
Instrumenty kapitałowe kwalifikują się jako instrumenty w Tier II, o ile spełnione są następujące warunki:
instrumenty są wyemitowane bezpośrednio przez instytucję i są w pełni opłacone;
instrumenty nie są w posiadaniu któregokolwiek z poniższych:
instytucję lub jej jednostki zależne;
przedsiębiorstwo, w którym instytucja posiada udział kapitałowy w postaci co najmniej 20 % praw głosu lub kapitału tego przedsiębiorstwa posiadanych bezpośrednio lub poprzez stosunek kontroli;
nabycie własności instrumentów nie jest finansowane bezpośrednio lub pośrednio przez instytucję;
należność z tytułu kwoty głównej danych instrumentów na mocy przepisów regulujących te instrumenty ma niższy stopień uprzywilejowania niż jakakolwiek należność z tytułu instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych;
instrumenty nie są zabezpieczone lub objęte gwarancją, która zwiększa stopień uprzywilejowania należności, przez którykolwiek z poniższych:
instytucję lub jej jednostki zależne;
jednostkę dominującą instytucji lub jej jednostki zależne;
dominującą finansową spółkę holdingową lub jej jednostki zależne;
holding mieszany lub jego jednostki zależne;
finansową spółkę holdingową o działalności mieszanej lub jej jednostki zależne;
jakiekolwiek przedsiębiorstwo mające bliskie powiązania z jednostkami, o których mowa w ppkt (i)-(v);
instrumenty nie podlegają jakiemukolwiek porozumieniu, które w inny sposób zwiększa stopień uprzywilejowania danej należności z tytułu instrumentów;
instrumenty te mają pierwotny termin zapadalności wynoszący co najmniej pięć lat;
przepisy regulujące dane instrumenty nie zawierają jakiejkolwiek zachęty do wykupu lub spłaty – stosownie do przypadku – kwoty głównej tych instrumentów przez daną instytucję przed terminem ich zapadalności;
w przypadku gdy instrumenty obejmują jedną lub większą liczbę opcji spłaty przed terminem, w tym opcje kupna, dane opcje wykonuje się według wyłącznego uznania emitenta;
wbudowaną w instrumenty opcję wykupu można wykonać, a instrumenty wykupić, spłacić lub odkupić przed terminem wyłącznie w przypadku gdy spełnione zostały warunki określone w art. 77, i nie wcześniej niż pięć lat po dniu emisji, z wyjątkiem sytuacji gdy spełnione zostały warunki określone w art. 78 ust. 4;
przepisy regulujące dane instrumenty nie wskazują bezpośrednio lub pośrednio, że dojdzie do wezwania do sprzedaży instrumentów lub że instrumenty te będą wykupywane, spłacane lub odkupywane przed terminem przez instytucję – stosownie do sytuacji –w przypadku innym niż niewypłacalność lub likwidacja instytucji, a instytucja w jakikolwiek inny sposób nie ogłasza sama takiej informacji;
przepisy regulujące dane instrumenty nie dają posiadaczowi prawa do przyspieszenia planowanej przyszłej płatności odsetek lub kwoty głównej w przypadkach innych niż niewypłacalność lub likwidacja danej instytucji;
wysokość płatności odsetek lub dywidendy – stosownie do przypadku – należnych z tytułu instrumentów nie będzie zmieniana w zależności od zdolności kredytowej instytucji lub jej jednostki dominującej;
w przypadku gdy emitent ma siedzibę w państwie trzecim i został wyznaczony zgodnie z art. 12 dyrektywy 2014/59/UE jako część grupy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, której podmiot restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji ma siedzibę w Unii, lub w przypadku gdy emitent ma siedzibę w państwie członkowskim, prawo lub postanowienia umowne regulujące instrumenty zawierają wymóg, aby – po podjęciu przez organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji decyzji o wykonaniu uprawnień do umorzenia i konwersji, o których mowa w art. 59 tej dyrektywy– kwota główna instrumentów została umorzona na stałe lub aby instrumenty zostały poddane konwersji na instrumenty w kapitale podstawowym Tier I;
w przypadku gdy emitent ma siedzibę w państwie trzecim i nie został wyznaczony zgodnie z art. 12 dyrektywy 2014/59/UE jako część grupy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, której podmiot restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji ma siedzibę w Unii, prawo lub postanowienia umowne regulujące instrumenty zawierają wymóg, aby – po podjęciu decyzji przez odpowiedni organ państwa trzeciego – kwota główna instrumentów została umorzona na stałe lub aby instrumenty zostały poddane konwersji na instrumenty w kapitale podstawowym Tier I;
w przypadku gdy emitent ma siedzibę w państwie trzecim i został wyznaczony zgodnie z art. 12 dyrektywy 2014/59/UE jako część grupy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, której podmiot restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji ma siedzibę w Unii, lub w przypadku gdy emitent ma siedzibę w państwie członkowskim, instrumenty mogą być emitowane wyłącznie na mocy przepisów tego państwa trzeciego, lub w inny sposób podlegać tym przepisom, w przypadku gdy – na mocy tych przepisów – wykonanie uprawnień do umorzenia i konwersji, o których mowa w art. 59 tej dyrektywy, jest skuteczne i możliwe do wyegzekwowania na podstawie przepisów ustawowych lub możliwych do wyegzekwowania na drodze prawnej postanowień umownych, w których uznaje się restrukturyzację i uporządkowaną likwidację lub inne działania z zakresu umorzenia lub konwersji;
instrumenty nie podlegają uzgodnieniom dotyczącym potrącenia lub kompensowania, które obniżałyby ich zdolność do pokrycia strat.
Do celów ust. 1 lit. a) wyłącznie ta część instrumentu kapitałowego, która jest w pełni opłacona, kwalifikuje się jako instrument w Tier II.
Artykuł 64
Amortyzacja instrumentów w Tier II
Zakres, w jakim instrumenty w Tier II kwalifikują się jako pozycje w Tier II w trakcie ostatnich pięciu lat terminu zapadalności danych instrumentów, oblicza się, mnożąc wynik obliczenia, o którym mowa w lit. a), przez kwotę, o której mowa w lit. b):
wartość bilansowa instrumentów w pierwszym dniu ostatniego pięcioletniego okresu ich umownego terminu zapadalności podzielona przez liczbę dni w tym okresie;
liczba pozostałych dni umownego terminu zapadalności instrumentów.
Artykuł 65
Konsekwencje zaprzestania spełniania warunków obowiązujących w odniesieniu do instrumentów w Tier II
W przypadku instrumentu w Tier II, który przestanie spełniać warunki określone w art. 63, mają zastosowanie następujące konsekwencje:
dany instrument natychmiast przestaje się kwalifikować jako instrument w Tier II;
część ażio emisyjnych związana z tym instrumentem natychmiast przestaje się kwalifikować jako pozycje w Tier II.
Artykuł 66
Odliczenia od pozycji w Tier II
Od pozycji w Tier II odlicza się:
posiadane przez instytucję bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach własnych w Tier II, w tym instrumentach własnych w Tier II, które instytucja mogłaby mieć obowiązek kupić na mocy istniejących zobowiązań umownych;
bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach w Tier II podmiotów sektora finansowego, z którymi instytucja ma krzyżowe powiązania kapitałowe uznane przez właściwy organ za służące sztucznemu zawyżaniu funduszy własnych instytucji;
mającą zastosowanie i określoną zgodnie z art. 70 wartość bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w Tier II podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty;
posiadane przez instytucję bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach w Tier II podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja dokonała znacznej inwestycji w te podmioty, z wyjątkiem pozycji z tytułu gwarantowania emisji utrzymywanych nie dłużej niż przez pięć dni roboczych;
kwotę pozycji, która musi zostać odliczona od pozycji zobowiązań kwalifikowalnych na podstawie art. 72e i która przekracza wartość pozycji zobowiązań kwalifikowalnych instytucji.
Artykuł 67
Odliczanie posiadanych instrumentów własnych w Tier II
Do celów art. 66 lit. a) instytucje obliczają wartość udziałów kapitałowych na podstawie pozycji długich brutto z uwzględnieniem następujących wyjątków:
instytucje mogą obliczać wartość posiadanych udziałów kapitałowych na podstawie pozycji długiej netto, pod warunkiem że spełnione są oba poniższe warunki:
pozycje długie i krótkie mają taką samą ekspozycję bazową, a pozycje krótkie nie wiążą się z ryzykiem kontrahenta;
albo zarówno pozycje długie, jak i krótkie są ujęte w portfelu handlowym, albo są ujęte w portfelu bankowym;
instytucje określają kwotę odliczenia z tytułu posiadanych bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w postaci indeksowych papierów wartościowych, obliczając ekspozycję bazową z tytułu instrumentów własnych w Tier II objętych tymi indeksami;
instytucje mogą kompensować pozycje długie brutto w instrumentach własnych w Tier II w związku z indeksowymi papierami wartościowymi względem pozycji krótkich w instrumentach własnych w Tier II związanych z pozycjami krótkimi w indeksach bazowych, również jeżeli te pozycje krótkie wiążą się z ryzykiem kontrahenta, pod warunkiem że spełnione są oba poniższe warunki:
pozycje długie i krótkie są ujęte w tych samych indeksach bazowych;
albo zarówno pozycje długie, jak i krótkie są ujęte w portfelu handlowym, albo są ujęte w portfelu bankowym.
Artykuł 68
Odliczanie posiadanych instrumentów w Tier II podmiotów sektora finansowego oraz w przypadkach, gdy instytucja ma krzyżowe powiązanie kapitałowe służące sztucznemu zawyżaniu funduszy własnych
Instytucje dokonują odliczeń wymaganych w art. 66 lit. b), c) i d) zgodnie z następującymi zasadami:
posiadane instrumenty w Tier II oblicza się na podstawie pozycji długich brutto;
do celów odliczenia posiadane pozycje ubezpieczeniowe funduszy własnych w Tier II i Tier III traktuje się jako posiadane instrumenty w Tier II.
Artykuł 69
Odliczanie posiadanych instrumentów w Tier II podmiotów sektora finansowego
Instytucje dokonują odliczeń wymaganych w art. 66 lit. c) i d) zgodnie z następującymi zasadami:
instytucje mogą odliczać posiadane bezpośrednio, pośrednio i syntetycznie instrumenty w Tier II podmiotów sektora finansowego na podstawie pozycji długiej netto dotyczącej tej samej ekspozycji bazowej, pod warunkiem że spełnione są oba poniższe warunki:
termin zapadalności pozycji krótkiej jest taki sam jak termin zapadalności pozycji długiej lub późniejszy, albo rezydualny termin zapadalności pozycji krótkiej wynosi co najmniej rok;
zarówno pozycje długie, jak i krótkie są ujęte albo w portfelu handlowym, albo w portfelu bankowym;
instytucje określają kwotę odliczenia z tytułu posiadanych bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w postaci indeksowych papierów wartościowych, dokonując przeglądu ekspozycji bazowej z tytułu instrumentów kapitałowych podmiotów sektora finansowego objętych tymi indeksami.
Artykuł 70
Odliczanie instrumentów w Tier II w przypadkach, gdy instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w stosowny podmiot
Do celów art. 66 lit. c) instytucje obliczają mającą zastosowanie kwotę do odliczenia poprzez pomnożenie wartości, o której mowa w lit. a) niniejszego ustępu, przez współczynnik będący wynikiem obliczenia, o którym mowa w lit. b) niniejszego ustępu:
kwota łączna, o jaką wartość posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I oraz instrumentach dodatkowych w Tier I i instrumentach w Tier II podmiotów sektora finansowego, w które instytucja ta nie dokonała znacznej inwestycji, przekracza 10 % wartości pozycji kapitału podstawowego Tier I instytucji, obliczonej po zastosowaniu następujących elementów:
art. 32-35;
art. 36 ust. 1 lit. a)–g), lit. k) ppkt (ii)–(v) oraz lit. l), z wyjątkiem wartości odliczanej w związku z aktywami z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartymi na przyszłej rentowności i wynikającymi z różnic przejściowych;
art. 44 i 45;
kwota posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w Tier II podmiotów sektora finansowego, w które instytucja ta nie dokonała znacznej inwestycji, podzielona przez ◄ instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I oraz instrumentach dodatkowych w Tier I i instrumentach w Tier II tych podmiotów sektora finansowego.
Kwota do odliczenia na mocy ust. 1 zostaje rozdzielona pomiędzy wszystkie posiadane instrumenty w Tier II. Instytucje określają kwotę do odliczenia od każdego instrumentu w Tier II zgodnie z ust. 1 poprzez pomnożenie kwoty określonej w lit. a) niniejszego ustępu przez część określoną w lit. b) niniejszego ustępu:
łączna wartość udziałów kapitałowych, którą należy odliczyć zgodnie z ust. 1;
część łącznej kwoty posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w Tier II podmiotów sektora finansowego, w które instytucja ta nie dokonała znacznej inwestycji jaką stanowi każdy posiadany instrument w Tier II.
Instytucje określają kwotę każdego instrumentu w Tier II, która podlega ważeniu ryzykiem zgodnie z ust. 4, mnożąc kwotę określoną w lit. a) niniejszego ustępu przez kwotę określoną w lit. b) niniejszego ustępu:
wartość udziałów kapitałowych, która musi podlegać ważeniu ryzykiem zgodnie z ust. 4;
część wynikająca z obliczenia, o którym mowa w ust. 3 lit. b).
Artykuł 71
Kapitał Tier II
Na kapitał Tier II instytucji składają się pozycje w Tier II tej instytucji po odliczeniach, o których mowa w art. 66, oraz po zastosowaniu art. 79.
ROZDZIAŁ 5
Fundusze własne
Artykuł 72
Fundusze własne
Fundusze własne danej instytucji stanowią sumę jej kapitału Tier I i kapitału Tier II.
ROZDZIAŁ 5a
Zobowiązania kwalifikowalne
Artykuł 72a
Pozycje zobowiązań kwalifikowalnych
Pozycje zobowiązań kwalifikowalnych składają się z następujących elementów, chyba że należą one do którejkolwiek z kategorii wyłączonych zobowiązań określonych w ust. 2 niniejszego artykułu, oraz w zakresie określonym w art. 72c:
instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych w przypadku gdy spełnione zostały warunki określone w art. 72b, w zakresie, w jakim nie kwalifikują się one jako pozycje kapitału podstawowego Tier I, pozycje dodatkowe w Tier I lub pozycje w Tier II;
instrumentów w Tier II o rezydualnym terminie zapadalności wynoszącym co najmniej rok, w zakresie, w jakim nie kwalifikują się one jako pozycje w Tier II zgodnie z art. 64.
Z pozycji zobowiązań kwalifikowalnych wyłącza się następujące zobowiązania:
depozyty gwarantowane;
depozyty na żądanie i depozyty krótkoterminowe o pierwotnym terminie zapadalności krótszym niż rok;
część kwalifikujących się depozytów osób fizycznych, mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw, przekraczająca poziom gwarancji, o którym mowa w art. 6 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/49/UE ( 25 );
depozyty, które byłyby kwalifikującymi się depozytami osób fizycznych, mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw, gdyby nie zostały one złożone za pośrednictwem znajdujących się poza Unią oddziałów instytucji mających siedzibę w Unii;
zobowiązania zabezpieczone, w tym obligacje zabezpieczone i zobowiązania w postaci instrumentów finansowych stosowanych do celów zabezpieczających, które stanowią integralną część zbioru aktywów stanowiących zabezpieczenie i które zgodnie z prawem krajowym są zabezpieczone w sposób podobny do obligacji zabezpieczonych, pod warunkiem że wszystkie aktywa zabezpieczone związane ze zbiorem aktywów stanowiących zabezpieczenie obligacji zabezpieczonych pozostają nienaruszone, wyodrębnione i posiadają wystarczające ilości środków, oraz z wyłączeniem jakiejkolwiek części zabezpieczonego zobowiązania lub zobowiązania, w odniesieniu do którego ustanowiono zabezpieczenie, przekraczającej wartość aktywów, zastawu lub zabezpieczenia, w odniesieniu do którego zostało ustanowione;
każde zobowiązanie, które powstaje w wyniku posiadania aktywów klientów lub środków pieniężnych klientów, w tym aktywów klientów lub środków pieniężnych klientów przechowywanych w imieniu przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, pod warunkiem że taki klient jest chroniony na mocy mającego zastosowanie prawa dotyczącego niewypłacalności;
każde zobowiązanie, które powstaje w wyniku stosunku powierniczego między podmiotem restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji lub jakąkolwiek jego jednostką zależną (powiernikiem) a inną osobą (beneficjentem), pod warunkiem że taki beneficjent jest chroniony na mocy mającego zastosowanie prawa dotyczącego niewypłacalności lub prawa cywilnego;
zobowiązania wobec instytucji, z wyłączeniem zobowiązań wobec podmiotów będących częścią tej samej grupy, o pierwotnym terminie zapadalności poniżej siedmiu dni;
zobowiązania, których rezydualny termin zapadalności wynosi mniej niż siedem dni, względem:
systemów lub operatorów systemów wyznaczonych zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 98/26/WE ( 26 );
uczestników systemu wyznaczonego zgodnie z dyrektywą 98/26/WE oraz zobowiązania powstałe w wyniku udziału w takim systemie; lub
kontrahentów centralnych z państw trzecich uznanych zgodnie z art. 25 rozporządzenia (UE) nr 648/2012;
zobowiązanie w stosunku do któregokolwiek z poniższych:
pracownika, związane z należnymi płacami, świadczeniami emerytalnymi lub innymi stałymi składnikami wynagrodzenia, z wyjątkiem zmiennych składników wynagrodzenia, które nie są regulowane przez układ zbiorowy pracy, oraz z wyjątkiem zmiennych składników wynagrodzenia osób podejmujących istotne ryzyko działalności, o których mowa w art. 92 ust. 2 dyrektywy 2013/36/UE;
wierzyciela komercyjnego lub handlowego, w przypadku gdy zobowiązanie wynika z dostawy dla instytucji lub jednostki dominującej towarów lub świadczenia na ich rzecz usług, które mają krytyczne znaczenie dla prowadzenia przez instytucję lub jednostkę dominującą bieżącej działalności, w tym usług informatycznych, usług użyteczności publicznej oraz usług wynajmu, obsługi i utrzymania budynków i pomieszczeń;
organów podatkowych i instytucji zabezpieczenia społecznego, pod warunkiem że zobowiązania te mają uprzywilejowany charakter na mocy mającego zastosowanie prawa;
systemów gwarancji depozytów, w przypadku gdy zobowiązania powstały ze składek należnych zgodnie z dyrektywą 2014/49/UE;
zobowiązania wynikające z instrumentów pochodnych;
zobowiązania wynikające z instrumentów dłużnych z wbudowanym instrumentem pochodnym.
Do celów akapitu pierwszego lit. l) instrumentów dłużnych zawierających opcje wykupu przed terminem podlegające wykonaniu według uznania emitenta lub posiadacza oraz instrumentów dłużnych o zmiennym oprocentowaniu wynikającym z powszechnie stosowanej referencyjnej stopy procentowej, takiej jak Euribor lub Libor, nie uznaje się za instrumenty dłużne z wbudowanym instrumentem pochodnym wyłącznie ze względu na takie cechy.
Artykuł 72b
Instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych
Zobowiązania kwalifikują się jako instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych, o ile spełnione są wszystkie następujące warunki:
zobowiązania zostały bezpośrednio wyemitowane lub zaciągnięte, stosownie do przypadku, przez instytucję i są w pełni opłacone;
zobowiązania nie są w posiadaniu któregokolwiek z poniższych:
instytucji lub podmiotu, które należą do tej samej grupy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji;
przedsiębiorstwa, w którym instytucja posiada bezpośredni lub pośredni udział kapitałowy w postaci co najmniej 20 % praw głosu lub kapitału tego przedsiębiorstwa posiadanych bezpośrednio lub poprzez stosunek kontroli;
nabycie własności zobowiązań nie jest finansowane bezpośrednio lub pośrednio przez podmiot restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji;
należność z tytułu kwoty głównej danych zobowiązań na mocy przepisów regulujących dane instrumenty jest w pełni podporządkowana należnościom wynikającym z wyłączonych zobowiązań, o których mowa w art. 72a ust. 2; ten wymóg podporządkowania uznaje się za spełniony w każdej z następujących sytuacji:
postanowienia umowne regulujące zobowiązania stanowią, że w przypadku standardowego postępowania upadłościowego zdefiniowanego w art. 2 ust. 1 pkt 47 dyrektywy 2014/59/UE należność z tytułu kwoty głównej danych instrumentów ma niższy stopień uprzywilejowania niż należności wynikające z jakichkolwiek wyłączonych zobowiązań, o których mowa w art. 72a ust. 2 niniejszego rozporządzenia;
mające zastosowanie prawo stanowi, że w przypadku standardowego postępowania upadłościowego zdefiniowanego w art. 2 ust. 1 pkt 47 dyrektywy 2014/59/UE należność z tytułu kwoty głównej danych instrumentów ma niższy stopień uprzywilejowania niż należności wynikające z jakichkolwiek wyłączonych zobowiązań, o których mowa w art. 72a ust. 2 niniejszego rozporządzenia;
dane instrumenty emituje podmiot restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, który nie ma w swoim bilansie jakichkolwiek wyłączonych zobowiązań, o których mowa w art. 72a ust. 2 niniejszego rozporządzenia, które mają stopień uprzywilejowania równy stopniowi uprzywilejowania instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych lub które mają niższy stopień uprzywilejowania niż instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych;
zobowiązania nie są zabezpieczone ani objęte gwarancją lub jakimkolwiek innym porozumieniem, które zwiększa stopień uprzywilejowania należności, przez którekolwiek z poniższych:
instytucję lub jej jednostki zależne;
jednostkę dominującą instytucji lub jej jednostki zależne;
jakiekolwiek przedsiębiorstwo mające bliskie powiązania z podmiotami, o których mowa w ppkt (i) oraz (ii);
zobowiązania nie podlegają uzgodnieniom dotyczącym potrącenia lub kompensowania, które obniżałyby ich zdolność do pokrycia strat w trakcie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji;
przepisy regulujące zobowiązania nie zawierają jakiejkolwiek zachęty do wezwania do sprzedaży, wykupienia lub odkupienia kwoty głównej tych zobowiązań przed terminem ich zapadalności ani do spłacenia kwoty głównej tych zobowiązań przed terminem przez instytucję, stosownie do sytuacji, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 72c ust. 3;
zobowiązania nie zawierają opcji wykupu możliwej do wykonania przez posiadaczy instrumentów przed terminem ich zapadalności, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 72c ust. 2;
z zastrzeżeniem art. 72c ust. 3 i 4, w przypadku gdy zobowiązania obejmują jedną lub większą liczbę opcji spłaty przed terminem, w tym opcje kupna, dane opcje wykonuje się według wyłącznego uznania emitenta, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 72c ust. 2;
można wezwać do sprzedaży zobowiązań, wykupywać, spłacać lub odkupywać zobowiązania przed terminem wyłącznie wtedy, kiedy spełnione są warunki określone w art. 77 i 78a;
przepisy regulujące dane zobowiązania nie wskazują bezpośrednio lub pośrednio, że dojdzie do wezwania do sprzedaży zobowiązań lub że zobowiązania będą lub mogą być wykupywane, spłacane lub odkupywane przed terminem – stosownie do przypadku – przez podmiot restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w przypadku innym niż niewypłacalność lub likwidacja instytucji, a instytucja w jakikolwiek inny sposób nie ogłasza sama takiej informacji;
przepisy regulujące dane zobowiązania nie dają posiadaczowi prawa do przyspieszenia planowanej przyszłej płatności odsetek lub kwoty głównej w innych przypadkach niż niewypłacalność lub likwidacja danego podmiotu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji;
wysokość płatności odsetek lub dywidendy – stosownie do przypadku – należnych z tytułu zobowiązań nie będzie zmieniana w zależności od zdolności kredytowej podmiotu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji lub jego jednostki dominującej;
w przypadku instrumentów wyemitowanych po dniu 28 czerwca 2021 r. odpowiednie dokumenty umowne oraz, w stosownych przypadkach, prospekt emisyjny dotyczący danej emisji zawierają wyraźne odesłanie do możliwości wykonania uprawnienia do umorzenia i konwersji zgodnie z art. 48 dyrektywy 2014/59/UE.
Do celów akapitu pierwszego lit. a) niniejszego artykułu wyłącznie te części zobowiązań, które są w pełni opłacone, kwalifikują się jako instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych.
Do celów akapitu pierwszego lit. d), w przypadku gdy niektóre z wyłączonych zobowiązań, o których mowa w art. 72a ust. 2, są podporządkowane zwykłym niezabezpieczonym roszczeniom na mocy krajowego prawa dotyczącego niewypłacalności, między innymi ze względu na to, że wierzyciel ma bliskie powiązania z dłużnikiem, jest lub był udziałowcem, jest w stosunku kontroli lub grupy, jest członkiem organu zarządzającego lub jest związany z którąkolwiek z tych osób, z oceny podporządkowania wyłącza się roszczenia wynikające z takich wyłączonych zobowiązań.
Do celów art. 92b odniesienia do podmiotu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w akapicie pierwszym lit. c), k), l) i m) niniejszego ustępu traktuje się również jako odniesienia do instytucji, która jest istotną jednostką zależną globalnej instytucji o znaczeniu systemowym spoza UE.
Oprócz zobowiązań, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji może zezwolić, aby zobowiązania kwalifikowały się jako instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych do kwoty łącznej, która nie przekracza 3,5 % łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko obliczonej zgodnie z art. 92 ust. 3 i 4, pod warunkiem że:
spełnione są wszystkie warunki określone w ust. 2, z wyjątkiem warunku określonego w ust. 2 akapit pierwszy lit. d);
zobowiązania mają stopień uprzywilejowania równy najniższemu stopniowi uprzywilejowania wyłączonych zobowiązań, o których mowa w art. 72a ust. 2, z wyjątkiem wyłączonych zobowiązań, które są podporządkowane zwykłym niezabezpieczonym roszczeniom na mocy krajowego prawa dotyczącego niewypłacalności, o których mowa w ust. 2 akapit trzeci niniejszego artykułu; oraz
włączenie tych zobowiązań do pozycji zobowiązań kwalifikowalnych nie powodowałoby istotnego ryzyka wniesienia skutecznego sprzeciwu lub uzasadnionych roszczeń o rekompensatę zgodnie z oceną organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do zasad, o których mowa w art. 34 ust. 1 lit. g) oraz art. 75 dyrektywy 2014/59/UE.
Organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji może zezwolić, aby oprócz zobowiązań, o których mowa w ust. 2, również inne zobowiązania kwalifikowały się jako instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych, pod warunkiem że:
instytucja nie ma zezwolenia na włączenie do pozycji zobowiązań kwalifikowalnych zobowiązań, o których mowa w ust. 3;
spełnione są wszystkie warunki określone w ust. 2, z wyjątkiem warunku określonego w ust. 2 akapit pierwszy lit. d);
zobowiązania mają stopień uprzywilejowania równy najniższemu stopniowi uprzywilejowania wyłączonych zobowiązań, o których mowa w art. 72a ust. 2, lub mają wyższy stopień uprzywilejowania niż te zobowiązania, z wyjątkiem wyłączonych zobowiązań podporządkowanych zwykłym niezabezpieczonym roszczeniom na mocy krajowego prawa dotyczącego niewypłacalności, o których mowa w ust. 2 akapit trzeci niniejszego artykułu;
w bilansie instytucji kwota wyłączonych zobowiązań, o których mowa w art. 72a ust. 2, i które mają stopień uprzywilejowania równy stopniowi uprzywilejowania zobowiązań w przypadku niewypłacalności lub niższy od niego, nie przekracza 5 % kwoty funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych instytucji;
włączenie tych zobowiązań do pozycji zobowiązań kwalifikowalnych nie powodowałoby istotnego ryzyka wniesienia skutecznego sprzeciwu lub uzasadnionych roszczeń o rekompensatę zgodnie z oceną organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do zasad, o których mowa w art. 34 ust. 1 lit. g) oraz art. 75 dyrektywy 2014/59/UE.
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia:
mającej zastosowanie formy i charakteru pośredniego finansowania instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych;
formy i charakteru zachęt do wykupu do celów warunku określonego w niniejszym artykule ust. 2 akapit pierwszy lit. g) oraz w art. 72c ust. 3.
Te projekty regulacyjnych standardów technicznych muszą być w pełni zgodne z aktem delegowanym, o którym mowa w art. 28 ust. 5 lit. a) oraz w art. 52 ust. 2 lit. a).
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 28 grudnia 2019 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 72c
Amortyzacja instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych
Instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych o rezydualnym terminie zapadalności wynoszącym mniej niż rok nie kwalifikują się jako pozycje zobowiązań kwalifikowalnych.
Artykuł 72d
Konsekwencje zaprzestania spełniania warunków kwalifikowalności
W sytuacji gdy, w przypadku instrumentu zobowiązań kwalifikowalnych, mające zastosowanie warunki określone w art. 72b przestają być spełniane, zobowiązania te niezwłocznie przestają kwalifikować się jako instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych.
Zobowiązania, o których mowa w art. 72b ust. 2, nadal można traktować jak instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych, dopóki kwalifikują się one jako instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych zgodnie z art. 72b ust. 3 lub 4.
Artykuł 72e
Odliczenia od pozycji zobowiązań kwalifikowalnych
Instytucje, które podlegają art. 92a, odliczają od pozycji zobowiązań kwalifikowalnych:
posiadane przez instytucję bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach własnych zobowiązań kwalifikowalnych, w tym własnych zobowiązań, które mogłyby podlegać obowiązkowi zakupu przez instytucję na mocy istniejących zobowiązań umownych;
posiadane przez instytucję bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach zobowiązań kwalifikowalnych podmiotów będących globalnymi instytucjami o znaczeniu systemowym, z którymi instytucja ma krzyżowe powiązania kapitałowe, uznane przez właściwy organ za mające na celu sztuczne zawyżanie zdolności podmiotu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji do pokrywania strat i dokapitalizowania;
mającą zastosowanie i określoną zgodnie z art. 72i kwotę bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach zobowiązań kwalifikowalnych podmiotów będących globalnymi instytucjami o znaczeniu systemowym, w przypadku gdy instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty;
posiadane przez instytucję bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach zobowiązań kwalifikowalnych podmiotów będących globalnymi instytucjami o znaczeniu systemowym, w przypadku gdy instytucja dokonała znacznej inwestycji w te podmioty, z wyjątkiem pozycji z tytułu gwarantowania emisji utrzymywanych przez pięć dni roboczych lub krócej.
Do celów niniejszej sekcji instytucje mogą obliczać kwotę posiadanych instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych, o których mowa w art. 72b ust. 3, w następujący sposób:
gdzie:
h |
= |
kwota posiadanych instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych, o których mowa w art. 72b ust. 3; |
i |
= |
indeks oznaczający instytucję emitującą; |
Hi |
= |
całkowita kwota posiadanych zobowiązań kwalifikowalnych instytucji emitującej i, o których mowa w art. 72b ust. 3; |
li |
= |
kwota zobowiązań włączonych przez instytucję emitującą i do pozycji zobowiązań kwalifikowalnych w granicach określonych w art. 72b ust. 3 zgodnie z najnowszymi informacjami ujawnionymi przez instytucję emitującą; oraz |
Li |
= |
całkowita kwota pozostających do spłaty zobowiązań instytucji emitującej i, o których mowa w art. 72b ust. 3, zgodnie z najnowszymi informacjami ujawnionymi przez emitenta. |
W przypadku gdy unijna instytucja dominująca lub dominująca instytucja z państwa członkowskiego, która podlega art. 92a, posiada bezpośrednie, pośrednie lub syntetyczne instrumenty funduszy własnych lub instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych co najmniej jednej jednostki zależnej, która nie należy do tej samej grupy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji co instytucja dominująca, organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji tej instytucji dominującej może zezwolić instytucji dominującej – po należytym uwzględnieniu opinii organów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji lub właściwych organów państw trzecich wszelkich odnośnych jednostek zależnych – na odliczenie takich udziałów przez odliczenie niższej kwoty określonej przez organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji tej instytucji dominującej. Ta skorygowana kwota musi być co najmniej równa kwocie (m) obliczonej w następujący sposób:
gdzie:
i |
= |
indeks oznaczający jednostkę zależną; |
OPi |
= |
kwota instrumentów funduszy własnych wyemitowanych przez jednostkę zależną i, posiadanych przez instytucję dominującą; |
LPi |
= |
kwota instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych wyemitowanych przez jednostkę zależną i, posiadanych przez instytucję dominującą; |
β |
= |
odsetek instrumentów funduszy własnych i instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych wyemitowanych przez jednostkę zależną i, posiadanych przez jednostkę dominującą, obliczony w następujący sposób:
|
Oi |
= |
kwota funduszy własnych jednostki zależnej i, bez uwzględnienia odliczenia obliczonego zgodnie z niniejszym ustępem; |
Li |
= |
kwota zobowiązań kwalifikowalnych jednostki zależnej i, bez uwzględnienia odliczenia obliczonego zgodnie z niniejszym ustępem; |
ri |
= |
stosunek mający zastosowanie do jednostki zależnej i na poziomie jej grupy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zgodnie z art. 92a ust. 1 lit. a) niniejszego rozporządzenia oraz art. 45c ust. 3 akapit pierwszy lit. a) dyrektywy 2014/59/UE lub w przypadku jednostek zależnych z państw trzecich, równoważny wymóg w zakresie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji mający zastosowanie do jednostki zależnej i w państwie trzecim, w którym ma ona swoją siedzibę główną, o ile wymóg ten jest spełniony za pomocą instrumentów, które zostałyby uznane za fundusze własne lub zobowiązania kwalifikowalne zgodnie z niniejszym rozporządzeniem; |
aRWAi |
= |
łączna kwota ekspozycji na ryzyko podmiotu będącego globalną instytucją o znaczeniu systemowym i, obliczona zgodnie z art. 92 ust. 3, z uwzględnieniem korekt określonych w art. 12a, lub, w przypadku jednostek zależnych z państw trzecich, zgodnie z mającymi zastosowanie lokalnymi regulacjami; |
wi |
= |
stosunek mający zastosowanie do jednostki zależnej i na poziomie jej grupy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zgodnie z art. 92a ust. 1 lit. b) niniejszego rozporządzenia oraz art. 45c ust. 3 akapit pierwszy lit. b) dyrektywy 2014/59/UE lub w przypadku jednostek zależnych z państw trzecich, równoważny wymóg w zakresie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji mający zastosowanie do jednostki zależnej i w państwie trzecim, w którym ma ona swoją siedzibę główną, o ile wymóg ten jest spełniony za pomocą instrumentów, które zostałyby uznane za fundusze własne lub zobowiązania kwalifikowalne zgodnie z niniejszym rozporządzeniem; |
aLREi |
= |
miara ekspozycji całkowitej podmiotu i będącego globalną instytucją o znaczeniu systemowym obliczona zgodnie z art. 429 ust. 4 lub, w przypadku jednostek zależnych z państw trzecich, obliczona zgodnie z mającymi zastosowanie lokalnymi regulacjami. |
W przypadku gdy instytucji dominującej zezwolono na odliczenie skorygowanej kwoty zgodnie z akapitem pierwszym, jednostka zależna odlicza różnicę między kwotą posiadanych instrumentów funduszy własnych i instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych, o których mowa w akapicie pierwszym, a tą skorygowaną kwotą.
Instytucje i podmioty, o których mowa w art. 1 ust. 1 lit. b), c) i d) dyrektywy 2014/59/UE, odliczają od pozycji zobowiązań kwalifikowalnych posiadane instrumenty funduszy własnych i instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych, w przypadku gdy spełnione są wszystkie następujące warunki:
instrumenty funduszy własnych i instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych są w posiadaniu instytucji lub podmiotu, które same nie są podmiotem restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, ale są jednostką zależną podmiotu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji lub podmiotu z państwa trzeciego, który byłby podmiotem restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, gdyby miał siedzibę w Unii;
instytucja lub podmiot, o których mowa w lit. a), zobowiązane są do spełnienia wymogów określonych w art. 92b niniejszego rozporządzenia lub w art. 45f dyrektywy 2014/59/UE;
instrumenty funduszy własnych i instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych będące w posiadaniu instytucji lub podmiotu, o których mowa w lit. a), zostały wyemitowane przez instytucję lub podmiot, o których mowa w art. 92b ust. 1 niniejszego rozporządzenia lub w art. 45f ust. 1 dyrektywy 2014/59/UE, które same nie są podmiotem restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, a należą do tej samej grupy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji co instytucja lub podmiot, o których mowa w lit. a).
Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego posiadanych instrumentów funduszy własnych i instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych nie odlicza się w przypadku gdy instytucja lub podmiot, o których mowa w akapicie pierwszym lit. a), zobowiązane są do spełnienia wymogu, o którym mowa w akapicie pierwszym lit. b), na zasadzie skonsolidowanej, a instytucja lub podmiot, o których mowa w akapicie pierwszym lit. c), objęte są konsolidacją instytucji lub podmiotu, o których mowa w akapicie pierwszym lit. a), zgodnie z częścią pierwszą tytuł II rozdział 2.
Do celów niniejszego ustępu odniesienie do pozycji zobowiązań kwalifikowalnych traktuje się jako odniesienie do któregokolwiek z następujących elementów:
pozycji zobowiązań kwalifikowalnych uwzględnianych do celów spełnienia wymogu określonego w art. 92b;
zobowiązań spełniających warunki określone w art. 45f ust. 2 lit. a) dyrektywy 2014/59/UE.
Do celów niniejszego ustępu odniesienie do instrumentów funduszy własnych i instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych traktuje się jako odniesienie do któregokolwiek z następujących elementów:
instrumentów funduszy własnych i instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych spełniających warunki określone w art. 92b ust. 2 i 3;
funduszy własnych i zobowiązań spełniających warunki określone w art. 45f ust. 2 dyrektywy 2014/59/UE.
Artykuł 72f
Odliczanie posiadanych instrumentów własnych zobowiązań kwalifikowalnych
Do celów art. 72e ust. 1 lit. a) instytucje obliczają wartość udziałów kapitałowych na podstawie pozycji długich brutto z zastrzeżeniem następujących wyjątków:
instytucje mogą obliczać kwotę posiadanych udziałów kapitałowych na podstawie pozycji długiej netto, o ile spełnione są oba poniższe warunki:
pozycje długie i krótkie mają taką samą ekspozycję bazową, a pozycje krótkie nie wiążą się z ryzykiem kontrahenta;
zarówno pozycja długa, jak i krótka są ujęte w portfelu handlowym albo obie są ujęte w portfelu bankowym;
instytucje określają kwotę podlegającą odliczeniu z tytułu posiadanych bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w postaci indeksowych papierów wartościowych, obliczając ekspozycję bazową z tytułu instrumentów własnych zobowiązań kwalifikowalnych objętych tymi indeksami;
instytucje mogą kompensować pozycje długie brutto w instrumentach własnych zobowiązań kwalifikowalnych związane z posiadanymi indeksowymi papierami wartościowymi względem pozycji krótkich w instrumentach własnych zobowiązań kwalifikowalnych wynikających z pozycji krótkich w indeksach bazowych, w tym również w przypadku gdy te pozycje krótkie obejmują ryzyko kontrahenta, o ile spełnione są oba poniższe warunki:
pozycje długie i krótkie są ujęte w tych samych indeksach bazowych;
zarówno pozycja długa, jak i krótka są ujęte w portfelu handlowym albo obie są ujęte w portfelu bankowym.
Artykuł 72g
Podstawa odliczeń w odniesieniu do pozycji zobowiązań kwalifikowalnych
Do celów art. 72e ust. 1 lit. b), c) i d) instytucje odliczają pozycje długie brutto z zastrzeżeniem wyjątków określonych w art. 72h i 72i.
Artykuł 72h
Odliczanie posiadanych zobowiązań kwalifikowalnych innych podmiotów będących globalnymi instytucjami o znaczeniu systemowym
Instytucje, które nie korzystają z wyjątku określonego w art. 72j, dokonują odliczeń, o których mowa w art. 72e ust. 1 lit. c) i d), zgodnie z następującymi zasadami:
instytucje te mogą obliczać posiadane bezpośrednio, pośrednio i syntetycznie instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych na podstawie pozycji długiej netto dotyczącej tej samej ekspozycji bazowej, o ile spełnione są oba poniższe warunki:
termin zapadalności pozycji krótkiej jest taki sam jak termin zapadalności pozycji długiej lub późniejszy, albo rezydualny termin zapadalności pozycji krótkiej wynosi co najmniej rok;
zarówno pozycja długa, jak i krótka są ujęte w portfelu handlowym albo obie są ujęte w portfelu bankowym;
instytucje określają kwotę podlegającą odliczeniu z tytułu posiadanych bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w postaci indeksowych papierów wartościowych, dokonując przeglądu ekspozycji bazowej z tytułu instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych objętych tymi indeksami.
Artykuł 72i
Odliczanie zobowiązań kwalifikowalnych w przypadku gdy instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w podmioty będące globalnymi instytucjami o znaczeniu systemowym
Do celów art. 72e ust. 1 lit. c) instytucje obliczają mającą zastosowanie kwotę podlegającą odliczeniu mnożąc kwotę, o której mowa w lit. a) niniejszego ustępu, przez współczynnik będący wynikiem obliczenia, o którym mowa w lit. b) niniejszego ustępu:
kwota łączna, o jaką wartość posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I, instrumentach dodatkowych w Tier I oraz instrumentach w Tier II wyemitowanych przez podmioty sektora finansowego oraz w instrumentach zobowiązań kwalifikowalnych wyemitowanych przez podmioty będące globalnymi instytucjami o znaczeniu systemowym, w które to podmioty instytucja nie dokonała znacznej inwestycji, przekracza 10 % wartości pozycji kapitału podstawowego Tier I instytucji, obliczonej po zastosowaniu następujących przepisów:
art. 32–35;
art. 36 ust. 1 lit. a)–g), lit. k) ppkt (ii)–(v) oraz lit. l), z wyjątkiem kwoty podlegającej odliczeniu w związku z aktywami z tytułu odroczonego podatku dochodowego opartymi na przyszłej rentowności i wynikającymi z różnic przejściowych;
art. 44 i 45;
kwota posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach zobowiązań kwalifikowalnych wyemitowanych przez podmioty będące globalnymi instytucjami o znaczeniu systemowym, w które to podmioty instytucja nie dokonała znacznej inwestycji, podzielona przez kwotę łączną posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I, instrumentach dodatkowych w Tier I oraz instrumentach w Tier II wyemitowanych przez podmioty sektora finansowego oraz w instrumentach zobowiązań kwalifikowalnych wyemitowanych przez podmioty będące globalnymi instytucjami o znaczeniu systemowym, w które podmiot restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji nie dokonał znacznej inwestycji.
Kwotę podlegającą odliczeniu zgodnie z ust. 1 dzieli się między wszystkie posiadane przez instytucję instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych wyemitowane przez podmioty będące globalnymi instytucjami o znaczeniu systemowym. Instytucje określają kwotę każdego instrumentu zobowiązań kwalifikowalnych, którą odlicza się zgodnie z ust. 1, mnożąc kwotę określoną w lit. a) niniejszego ustępu przez część określoną w lit. b) niniejszego ustępu:
kwota udziałów kapitałowych, która musi zostać odliczona zgodnie z ust. 1;
reprezentowana przez każdy posiadany przez instytucję instrument zobowiązań kwalifikowalnych część łącznej kwoty posiadanych przez instytucję bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach zobowiązań kwalifikowalnych wyemitowanych przez podmioty będące globalnymi instytucjami o znaczeniu systemowym, w które instytucja ta nie dokonała znacznej inwestycji.
Artykuł 72j
Wyłączenie portfela handlowego z odliczeń od pozycji zobowiązań kwalifikowalnych
Instytucje mogą podjąć decyzję o nieodliczaniu wyznaczonej części swoich bezpośrednich, pośrednich i syntetycznych udziałów kapitałowych w instrumentach zobowiązań kwalifikowalnych, która to część łącznie i na podstawie pozycji długich brutto wynosi nie więcej niż 5 % wartości pozycji kapitału podstawowego Tier I instytucji po zastosowaniu art. 32–36, o ile spełnione są wszystkie następujące warunki:
udziały kapitałowe należą do portfela handlowego;
instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych znajdują się w posiadaniu instytucji nie dłużej niż 30 dni roboczych.
Artykuł 72k
Zobowiązania kwalifikowalne
Na zobowiązania kwalifikowalne instytucji składają się pozycje zobowiązań kwalifikowalnych tej instytucji po odliczeniach, o których mowa w art. 72e.
Artykuł 72l
Fundusze własne i zobowiązania kwalifikowalne
Fundusze własne i zobowiązania kwalifikowalne instytucji stanowią sumę jej funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych.
ROZDZIAŁ 6
Wymogi ogólne w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych
Artykuł 73
Wypłaty zysków z tytułu instrumentów
Właściwe organy udzielają uprzedniego zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, wyłącznie w przypadku gdy uznają, że spełnione zostały wszystkie poniższe warunki:
swoboda uznania, o której mowa w ust. 1, lub forma ewentualnych wypłat zysków nie miałyby negatywnego wpływu na zdolność instytucji do anulowania płatności z tytułu danego instrumentu;
swoboda uznania, o której mowa w ust. 1, lub forma ewentualnych wypłat zysków nie miałyby negatywnego wpływu na zdolność danego instrumentu kapitałowego lub zobowiązania do pokrycia strat;
swoboda uznania, o której mowa w ust. 1, lub forma ewentualnych wypłat zysków nie obniżyłyby w inny sposób jakości danego instrumentu kapitałowego lub zobowiązania.
Zanim właściwy organ udzieli uprzedniego zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, konsultuje się z organem ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do spełnienia tych warunków przez instytucję.
Przepisy ust. 4 nie mają zastosowania, gdy dana instytucja jest podmiotem referencyjnym w takim szerokim indeksie giełdowym, chyba że spełnione są oba poniższe warunki:
instytucja uważa, że ruchy w tym szerokim indeksie giełdowym nie są znacząco skorelowane ze zdolnością kredytową instytucji, jej instytucji dominującej lub dominującej finansowej spółki holdingowej lub dominującej finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej lub dominującego holdingu mieszanego;
właściwy organ nie doszedł do innego wniosku niż wniosek, o którym mowa w lit. a).
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 28 lipca 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z procedurą określoną w art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 74
Posiadane instrumenty kapitałowe wyemitowane przez regulowane podmioty sektora finansowego, które nie kwalifikują się jako kapitał regulacyjny
Instytucje od żadnych składników funduszy własnych nie odliczają posiadanych bezpośrednich, pośrednich lub syntetycznych instrumentów kapitałowych wyemitowanych przez regulowany podmiot sektora finansowego, które nie kwalifikują się jako kapitał regulacyjny tego podmiotu. Instytucje stosują do takich udziałów kapitałowych wagi ryzyka zgodnie z przepisami, w stosownych przypadkach, części trzeciej tytuł II rozdziały 2 lub 3.
Artykuł 75
Wymogi w zakresie odliczenia i zapadalności dotyczące pozycji krótkich
Wymogi w zakresie zapadalności pozycji krótkich, o których mowa w art. 45 lit. a), art. 59 lit. a), art. 69 lit. a) i art. 72h lit. a), uznaje się za spełnione w odniesieniu do posiadanych pozycji, w przypadku gdy spełnione są wszystkie poniższe warunki:
instytucja ma umowne prawo sprzedać w określonym dniu w przyszłości kontrahentowi dostarczającemu instrument zabezpieczający pozycję długą, która jest przedmiotem zabezpieczenia;
kontrahent dostarczający instytucji instrument zabezpieczający jest umownie zobowiązany kupić od instytucji w takim określonym dniu w przyszłości pozycję długą, o której mowa w lit. a).
Artykuł 76
Portfele indeksowe obejmujące instrumenty kapitałowe i zobowiązania
Do celów art. 42 lit. a), art. 45 lit. a), art. 57 lit. a), art. 59 lit. a), art. 67 lit. a), art. 69 lit. a), art. 72f lit. a) i art. 72h lit. a) instytucje mogą zmniejszyć kwotę pozycji długiej w instrumencie kapitałowym lub zobowiązaniu o część indeksu, która składa się z tej samej ekspozycji bazowej będącej przedmiotem zabezpieczenia, o ile spełnione są wszystkie następujące warunki:
zarówno pozycja długa będąca przedmiotem zabezpieczenia, jak i pozycja krótka w indeksie stosowanym do zabezpieczenia tej pozycji długiej są ujęte w portfelu handlowym albo obie są ujęte w portfelu bankowym;
pozycje, o których mowa w lit. a), są wykazywane w wartości godziwej w bilansie instytucji;
pozycja krótka, o której mowa w lit. a), kwalifikuje się jako efektywny instrument zabezpieczający w ramach procedur kontroli wewnętrznej obowiązujących w instytucji;
właściwe organy oceniają adekwatność procedur kontroli wewnętrznej, o których mowa w lit. c), co najmniej raz w roku i upewniają się, czy są one stale adekwatne.
W przypadku gdy właściwy organ udzielił uprzedniego zezwolenia, instytucja może zastosować ostrożne oszacowanie ekspozycji bazowej danej instytucji z tytułu instrumentów kapitałowych lub zobowiązań objętych indeksami jako rozwiązanie alternatywne wobec obliczania przez instytucję swojej ekspozycji z tytułu pozycji, o których mowa w co najmniej jednej z poniższych liter:
własnych instrumentów w kapitale podstawowym Tier I, instrumentów dodatkowych w Tier I, instrumentów w Tier II oraz instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych, objętych indeksami;
instrumentów w kapitale podstawowym Tier I, instrumentów dodatkowych w Tier I oraz instrumentów w Tier II podmiotów sektora finansowego, objętych indeksami;
instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych instytucji, objętych indeksami.
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia:
stopnia ostrożności wymaganego przy oszacowaniach stosowanych jako rozwiązanie alternatywne wobec obliczania ekspozycji bazowej, o której mowa w ust. 2;
znaczenia pojęcia „uciążliwy pod względem operacyjnym” do celów ust. 3.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 28 lipca 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 77
Warunki obniżenia funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych
Dana instytucja musi uzyskać uprzednie zezwolenie od właściwego organu, aby przeprowadzić którekolwiek z następujących działań:
obniżenie, wykup lub odkup instrumentów w kapitale podstawowym Tier I emitowanych przez daną instytucję w sposób dozwolony zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym;
obniżenie, wypłacenie lub reklasyfikację na inną pozycję funduszy własnych ażio emisyjnego związanego z instrumentami funduszy własnych;
przeprowadzenie wezwania do sprzedaży, wykupu, spłaty lub odkupu instrumentów dodatkowych w Tier I lub instrumentów w Tier II przed upływem ich umownego terminu zapadalności.
Artykuł 78
Zezwolenie nadzorcze na obniżenie funduszy własnych
Właściwy organ wydaje zezwolenie na obniżenie, wezwanie do sprzedaży, wykup, spłatę lub odkup przez instytucję instrumentów w kapitale podstawowym Tier I, instrumentów dodatkowych w Tier I lub instrumentów w Tier II, lub obniżenie, wypłacenie lub reklasyfikację powiązanego ażio emisyjnego, w przypadku gdy spełniony jest którykolwiek z następujących warunków:
przed którymkolwiek z działań lub w czasie któregokolwiek z działań, o których mowa w art. 77 ust. 1, instytucja zastępuje instrumenty lub powiązane ażio emisyjne, o których mowa w art. 77 ust. 1, instrumentami funduszy własnych o tej samej lub wyższej jakości na warunkach, które są stabilne z punktu widzenia zdolności dochodowej danej instytucji;
instytucja wykazała w sposób zadowalający właściwy organ, że po dokonaniu działania, o którym mowa w art. 77 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, fundusze własne i zobowiązania kwalifikowalne instytucji przekroczyłyby wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu oraz w dyrektywach 2013/36/UE i 2014/59/UE o margines, który właściwy organ uznaje za niezbędny.
W przypadku gdy instytucja zapewnia wystarczające zabezpieczenie swojej zdolności działania za pomocą funduszy własnych w kwocie wyższej niż wymagana w niniejszym rozporządzeniu i w dyrektywie 2013/36/UE, właściwy organ może udzielić tej instytucji uprzedniego zezwolenia ogólnego na przeprowadzenie któregokolwiek z działań określonych w art. 77 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, z zastrzeżeniem kryteriów zapewniających zgodność wszelkich takich przyszłych działań z warunkami określonymi w lit. a) i b) niniejszego ustępu. Tego uprzedniego zezwolenia ogólnego udziela się tylko na określony okres nie dłuższy niż rok, po upływie którego może ono zostać przedłużone. Tego uprzedniego zezwolenia ogólnego udziela się na konkretną wcześniej ustaloną kwotę, którą określa właściwy organ. ►C8 W przypadku instrumentów w kapitale podstawowym Tier I ta wcześniej ustalona kwota nie może przekraczać 3 % kwoty danej emisji i 10 % kwoty, o którą kapitał podstawowy Tier I przekracza sumę wymogów w zakresie kapitału podstawowego Tier I określonych w niniejszym rozporządzeniu, w dyrektywach 2013/36/UE i 2014/59/UE oraz marginesu, który właściwy organ uznaje za niezbędny. ◄ W przypadku instrumentów dodatkowych w Tier I lub instrumentów w Tier II ta wcześniej ustalona kwota nie może przekraczać 10 % kwoty danej emisji i 3 % łącznej kwoty należności z tytułu instrumentów dodatkowych w Tier I lub instrumentów w Tier II, stosownie do przypadku.
Właściwe organy cofają uprzednie zezwolenie ogólne w przypadku gdy instytucja narusza którekolwiek z kryteriów przewidzianych do celów tego zezwolenia.
Właściwe organy mogą zezwolić instytucjom na wezwanie do sprzedaży, wykup, spłatę lub odkup instrumentów dodatkowych w Tier I lub instrumentów w Tier II lub powiązanego ażio emisyjnego w okresie pięciu lat od dnia ich emisji, w przypadku gdy spełnione są warunki określone w ust. 1 oraz jeden z następujących warunków:
nastąpiła zmiana w regulacyjnej klasyfikacji tych instrumentów, która mogłaby spowodować ich wyłączenie z funduszy własnych lub ich reklasyfikację jako fundusze własne niższej jakości, przy spełnieniu obu poniższych warunków:
właściwy organ uznaje tę zmianę za wystarczająco pewną;
instytucja wykazuje w sposób zadowalający właściwy organ, że regulacyjna reklasyfikacja tych instrumentów nie była w sposób racjonalny możliwa do przewidzenia w chwili ich emisji;
nastąpiła zmiana w mającym zastosowanie opodatkowaniu tych instrumentów, a instytucja wykazuje w sposób zadowalający właściwy organ, że zmiana ta jest istotna i że nie była w sposób racjonalny możliwa do przewidzenia w chwili ich emisji;
instrumenty i powiązane ażio emisyjne podlegają zasadzie praw nabytych zgodnie z art. 494b;
przed działaniem lub w czasie działania, o którym mowa w art. 77 ust. 1, instytucja zastępuje instrumenty lub powiązane ażio emisyjne, o których mowa w art. 77 ust. 1, instrumentami funduszy własnych o tej samej lub wyższej jakości na warunkach, które są stabilne z punktu widzenia zdolności dochodowej danej instytucji, a właściwy organ zezwolił na to działanie na podstawie ustalenia, że byłoby ono korzystne z ostrożnościowego punktu widzenia oraz uzasadnione wyjątkowymi okolicznościami;
instrumenty dodatkowe w Tier I lub instrumenty w Tier II odkupuje się do celów pełnienia funkcji animatora rynku.
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia następujących elementów:
znaczenia wyrażenia „stabilny z punktu widzenia zdolności dochodowej danej instytucji”;
odpowiednich podstaw ograniczenia wykupu, o których mowa w ust. 3;
procesu, w tym ograniczeń i procedur, udzielania przez właściwe organy uprzedniego zezwolenia na przeprowadzenie działania wymienionego w art. 77 ust. 1 oraz wymogów w zakresie danych, które powinny być zawarte w składanym przez instytucję wniosku o zezwolenie właściwego organu na przeprowadzenie wymienionego nim działania, w tym procesu, który należy zastosować w przypadku wykupu udziałów wyemitowanych dla członków spółdzielni, oraz terminu przetwarzania takiego wniosku.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 28 lipca 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 78a
Zezwolenie na obniżenie instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych
Organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji wydaje zezwolenie na wezwanie do sprzedaży, wykup, spłatę lub odkup przez instytucję instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych, w przypadku gdy spełniony jest jeden z następujących warunków:
przed którymkolwiek z działań lub w czasie któregokolwiek z działań, o których mowa w art. 77 ust. 2, instytucja zastępuje instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych instrumentami funduszy własnych lub instrumentami zobowiązań kwalifikowalnych o tej samej lub wyższej jakości na warunkach, które są stabilne z punktu widzenia zdolności dochodowej danej instytucji;
instytucja wykazała w sposób zadowalający organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, że po przeprowadzeniu działania, o którym mowa w art. 77 ust. 2 niniejszego rozporządzenia, fundusze własne i zobowiązania kwalifikowalne instytucji przekroczyłyby wymogi w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych określone w niniejszym rozporządzeniu oraz w dyrektywach 2013/36/UE i 2014/59/UE o margines, który organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, w porozumieniu z właściwym organem, uznaje za niezbędny;
instytucja wykazała w sposób zadowalający organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, że częściowe lub całkowite zastąpienie zobowiązań kwalifikowalnych instrumentami funduszy własnych jest niezbędne do zapewnienia zgodności z wymogami w zakresie funduszy własnych określonymi w niniejszym rozporządzeniu i w dyrektywie 2013/36/UE w odniesieniu do uzyskania dalszego zezwolenia.
W przypadku gdy instytucja zapewnia wystarczające zabezpieczenie swojej zdolności działania za pomocą funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych w kwocie wyższej niż przewidziana w wymogach określonych w niniejszym rozporządzeniu oraz w dyrektywach 2013/36/UE i 2014/59/UE, organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji może – po konsultacji z właściwym organem – udzielić tej instytucji uprzedniego zezwolenia ogólnego na wezwanie do sprzedaży, wykup, spłatę lub odkup instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych, z zastrzeżeniem kryteriów zapewniających zgodność wszelkich takich przyszłych działań z warunkami określonymi w lit. a) i b) niniejszego ustępu. Tego uprzedniego zezwolenia ogólnego udziela się na wyznaczony okres nie dłuższy niż rok, po upływie którego może ono zostać przedłużone. Tego uprzedniego zezwolenia ogólnego udziela się tylko na konkretną wcześniej ustaloną kwotę, którą określa organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji informują właściwe organy o każdym udzielonym uprzednim zezwoleniu ogólnym.
Organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji cofa uprzednie zezwolenie ogólne w przypadku gdy instytucja narusza którekolwiek z kryteriów przewidzianych do celów tego zezwolenia.
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia następujących elementów:
procesu dotyczącego współpracy między właściwym organem a organem ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji;
procedury, w tym terminów i wymogów dotyczących informacji, w odniesieniu do udzielania zezwolenia zgodnie z ust. 1 akapit pierwszy;
procedury, w tym terminów i wymogów dotyczących informacji, w odniesieniu do udzielania uprzedniego zezwolenia ogólnego zgodnie z ust. 1 akapit drugi;
znaczenia wyrażenia „stabilny z punktu widzenia zdolności dochodowej danej instytucji”.
Do celów akapitu pierwszego lit. d) niniejszego ustępu projekty regulacyjnych standardów technicznych muszą być w pełni zgodne z aktem delegowanym, o którym mowa w art. 78.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 28 grudnia 2019 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 79
Tymczasowe odstąpienie od odliczania z funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 28 lipca 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 79a
Ocena zgodności z warunkami dotyczącymi funduszy własnych i instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych
Oceniając zgodność z wymogami określonymi w części drugiej, instytucje uwzględniają istotne cechy instrumentów, a nie tylko ich formę prawną. Ocena istotnych cech danego instrumentu uwzględnia wszystkie ustalenia odnoszące się do instrumentów, nawet w przypadku gdy ustalenia te nie są wyraźnie określone w warunkach dotyczących samych instrumentów, do celów stwierdzenia, czy łączne skutki ekonomiczne takich ustaleń są zgodne z celami odpowiednich przepisów.
Artykuł 80
Ciągły przegląd jakości funduszy własnych i instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych
Właściwe organy niezwłocznie, na wniosek EUNB, przekazują EUNB wszystkie informacje, jakie uzna on za stosowne w odniesieniu do wyemitowanych nowych instrumentów kapitałowych lub nowych rodzajów zobowiązań, aby umożliwić EUNB monitorowanie jakości instrumentów funduszy własnych i instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych emitowanych przez instytucje w całej Unii.
Powiadomienie zawiera następujące elementy:
szczegółowe wyjaśnienie charakteru i zakresu stwierdzonego braku;
doradztwo techniczne dotyczące działania Komisji, jakie zdaniem EUNB należy podjąć;
znaczne zmiany w metodzie EUNB dotyczącej testów warunków skrajnych badających wypłacalność instytucji.
EUNB zapewnia Komisji doradztwo techniczne w zakresie wszelkich istotnych zmian, jakie uzna za konieczne do wprowadzenia w definicji funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych w wyniku wystąpienia któregokolwiek z poniższych:
istotnych zmian w normach rynkowych lub w praktyce rynkowej;
zmian w odpowiednich normach prawnych lub standardach rachunkowości;
znacznych zmian w metodzie EUNB dotyczącej testów warunków skrajnych badających wypłacalność instytucji.
TYTUŁ II
UDZIAŁY MNIEJSZOŚCI ORAZ INSTRUMENTY DODATKOWE W TIER I I INSTRUMENTY W TIER II EMITOWANE PRZEZ JEDNOSTKI ZALEŻNE
Artykuł 81
Udziały mniejszości, które kwalifikują się do włączenia do skonsolidowanego kapitału podstawowego Tier I
Udziały mniejszości obejmują sumę pozycji kapitału podstawowego Tier I jednostki zależnej w przypadku gdy spełnione są następujące warunki:
jednostką zależną jest jeden z następujących podmiotów:
instytucja;
przedsiębiorstwo, które na mocy mającego zastosowanie prawa krajowego podlega wymogom niniejszego rozporządzenia i dyrektywy 2013/36/UE;
pośrednicząca finansowa spółka holdingowa lub pośrednicząca finansowa spółka holdingowa o działalności mieszanej, która podlega wymogom niniejszego rozporządzenia na zasadzie subskonsolidowanej, lub pośrednicząca inwestycyjna spółka holdingowa, która podlega wymogom rozporządzenia (UE) 2019/2033 na zasadzie skonsolidowanej;
firma inwestycyjna;
pośrednicząca finansowa spółka holdingowa w państwie trzecim, pod warunkiem że ta pośrednicząca finansowa spółka holdingowa podlega wymogom ostrożnościowym tak rygorystycznym, jak wymogi mające zastosowanie do instytucji kredytowych z tego państwa trzeciego, oraz o ile Komisja przyjęła decyzję zgodnie z art. 107 ust. 4, określającą, że te wymogi ostrożnościowe są co najmniej równoważne wymogom ostrożnościowym określonym w niniejszym rozporządzeniu;
jednostka zależna jest w pełni objęta konsolidacją zgodnie z częścią pierwszą tytuł II rozdział 2;
pozycje kapitału podstawowego Tier I, o których mowa w części wprowadzającej niniejszego ustępu, należą do osób innych niż przedsiębiorstwa objęte konsolidacją zgodnie z częścią pierwszą tytuł II rozdział 2.
Artykuł 82
Kwalifikujący się kapitał dodatkowy Tier I, kapitał Tier I, kapitał Tier II oraz kwalifikujące się fundusze własne
Kwalifikujący się kapitał dodatkowy Tier I, kapitał Tier I, kapitał Tier II oraz kwalifikujące się fundusze własne obejmują, stosownie do przypadku, udziały mniejszości, instrumenty dodatkowe w Tier I lub instrumenty w Tier II, a także powiązane ażio emisyjne jednostki zależnej, w przypadku gdy spełnione są następujące warunki:
jednostką zależną jest jeden z następujących podmiotów:
instytucja;
przedsiębiorstwo, które na mocy mającego zastosowanie prawa krajowego podlega wymogom niniejszego rozporządzenia i dyrektywy 2013/36/UE;
pośrednicząca finansowa spółka holdingowa lub pośrednicząca finansowa spółka holdingowa o działalności mieszanej, która podlega wymogom niniejszego rozporządzenia na zasadzie subskonsolidowanej, lub pośrednicząca inwestycyjna spółka holdingowa, która podlega wymogom rozporządzenia (UE) 2019/2033 na zasadzie skonsolidowanej;
firma inwestycyjna;
pośrednicząca finansowa spółka holdingowa w państwie trzecim, pod warunkiem że ta pośrednicząca finansowa spółka holdingowa podlega wymogom ostrożnościowym tak rygorystycznym, jak wymogi mające zastosowanie do instytucji kredytowych z tego państwa trzeciego, oraz o ile Komisja przyjęła decyzję zgodnie z art. 107 ust. 4, określającą, że te wymogi ostrożnościowe są co najmniej równoważne wymogom ostrożnościowym określonym w niniejszym rozporządzeniu;
jednostka zależna jest w pełni objęta zakresem konsolidacji zgodnie z częścią pierwszą tytuł II rozdział 2;
pozycje kapitału podstawowego Tier 1, pozycje dodatkowe w Tier I oraz pozycje w Tier II, o których mowa w części wprowadzającej niniejszego ustępu, należą do osób innych niż przedsiębiorstwa objęte konsolidacją zgodnie z częścią pierwszą tytuł II rozdział 2.
Artykuł 83
Kwalifikujący się kapitał dodatkowy Tier I i kapitał Tier II emitowany przez jednostkę specjalnego przeznaczenia
Instrumenty dodatkowe w Tier I oraz instrumenty w Tier II emitowane przez jednostkę specjalnego przeznaczenia oraz powiązane ażio emisyjne uwzględnia się do dnia 31 grudnia 2021 r., stosownie do przypadku, w kwalifikującym się kapitale dodatkowym Tier I, kapitale Tier I lub kapitale Tier II lub w kwalifikujących się funduszach własnych wyłącznie w przypadku gdy spełnione są następujące warunki:
jednostka specjalnego przeznaczenia emitująca te instrumenty jest w pełni objęta konsolidacją na podstawie części pierwszej tytuł II rozdział 2;
przedmiotowe instrumenty oraz powiązane ażio emisyjne uwzględnia się w kwalifikującym się kapitale dodatkowym Tier I wyłącznie wtedy, gdy spełnione są warunki określone w art. 52 ust. 1;
przedmiotowe instrumenty oraz powiązane ażio emisyjne uwzględnia się w kwalifikującym się kapitale Tier II wyłącznie wtedy, gdy spełnione są warunki określone w art. 63;
jedynym aktywem posiadanym przez jednostkę specjalnego przeznaczenia jest jej inwestycja w fundusze własne jednostki dominującej lub jej jednostki zależnej, która jest w pełni objęta konsolidacją na podstawie części pierwszej tytuł II rozdział 2 i której forma spełnia stosowne warunki określone, w stosownych przypadkach, w art. 52 ust. 1 lub art. 63.
Jeżeli właściwy organ uznaje aktywa danej jednostki specjalnego przeznaczenia inne niż jej inwestycja w fundusze własne jednostki dominującej lub jej jednostki zależnej, która jest objęta konsolidacją na podstawie części pierwszej tytuł II rozdział 2, za minimalne i nieznaczne jak na taką jednostkę, właściwy organ może odstąpić od warunku określonego w akapicie pierwszym lit. d).
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 28 lipca 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 84
Udziały mniejszości uwzględniane w skonsolidowanym kapitale podstawowym Tier I
Instytucje określają wartość udziałów mniejszości jednostki zależnej, które uwzględnia się w skonsolidowanym kapitale podstawowym Tier I, poprzez odjęcie od udziałów mniejszości tego przedsiębiorstwa iloczynu wartości, o której mowa w lit. a), i wartości procentowej, o której mowa w lit. b), w następujący sposób:
kapitał podstawowy Tier I danej jednostki zależnej pomniejszony o mniejszą z następujących wartości:
wartość kapitału podstawowego Tier I danej jednostki zależnej, która musi odpowiadać:
wartość skonsolidowanego kapitału podstawowego Tier I, która dotyczy tej jednostki zależnej i która na zasadzie skonsolidowanej musi odpowiadać sumie wymogu określonego w art. 92 ust. 1 lit. a) niniejszego rozporządzenia, wymogów, o których mowa w art. 458 i 459 niniejszego rozporządzenia, szczególnych wymogów w zakresie funduszy własnych, o których mowa w art. 104 dyrektywy 2013/36/UE, wymogu połączonego bufora, o którym mowa w art. 128 pkt 6 tej dyrektywy oraz wszelkich dodatkowych lokalnych regulacji nadzorczych w państwach trzecich, o ile te wymogi ma spełniać kapitał podstawowy Tier I;
udziały mniejszości danej jednostki zależnej wyrażone jako odsetek wszystkich pozycji kapitału podstawowego Tier I tego przedsiębiorstwa.
Instytucja może podjąć decyzję o nieprzeprowadzeniu takiego obliczenia w odniesieniu do jednostki zależnej, o której mowa w art. 81 ust. 1. W przypadku gdy instytucja podejmuje taką decyzję, udziały mniejszości tej jednostki zależnej nie mogą być ujęte w skonsolidowanym kapitale podstawowym Tier I.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 28 lipca 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Właściwe organy mogą przyznać odstępstwo od stosowania niniejszego artykułu dominującej finansowej spółce holdingowej, która spełnia wszystkie poniższe warunki:
jej podstawową działalnością jest nabywanie pakietów akcji;
podlega ona nadzorowi ostrożnościowemu na zasadzie skonsolidowanej;
obejmuje ona konsolidacją instytucję zależną, w której ma jedynie mniejszościowy pakiet akcji z racji stosunku kontroli, zgodnie z definicją w art. 1 dyrektywy 83/349/EWG;
ponad 90 % skonsolidowanego wymaganego kapitału podstawowego Tier I pochodzi z instytucji zależnej, o której mowa w lit. c), obliczonego na zasadzie subskonsolidowanej.
►C1 W przypadku gdy po dniu 28 czerwca 2013 r. dominująca finansowa spółka holdingowa ◄ , która spełnia warunki określone w akapicie pierwszym, stanie się dominującą finansową spółką holdingową o działalności mieszanej, właściwe organy mogą przyznać tej dominującej finansowej spółce holdingowej o działalności mieszanej odstępstwo, o którym mowa w akapicie pierwszym, pod warunkiem że spółka ta spełnia warunki przewidziane w tym akapicie.
Artykuł 85
Kwalifikujące się instrumenty w Tier I uwzględnione w skonsolidowanym kapitale Tier I
Instytucje określają wartość kwalifikującego się kapitału Tier I danej jednostki zależnej, który uwzględnia się w skonsolidowanych funduszach własnych, poprzez odjęcie od kwalifikującego się kapitału Tier I tego przedsiębiorstwa iloczynu wartości, o której mowa w lit. a), i wartości procentowej, o której mowa w lit. b), w następujący sposób:
kapitał Tier I danej jednostki zależnej pomniejszony o mniejszą z następujących wartości:
wartość kapitału Tier I danej jednostki zależnej, która musi odpowiadać:
wartość skonsolidowanego kapitału Tier I, która dotyczy danej jednostki zależnej i która na zasadzie skonsolidowanej musi odpowiadać sumie wymogu określonego w art. 92 ust. 1 lit. b) niniejszego rozporządzenia, wymogów, o których mowa w art. 458 i 459, szczególnych wymogów w zakresie funduszy własnych, o których mowa w art. 104 dyrektywy 2013/36/UE, wymogu połączonego bufora, o którym mowa w art. 128 pkt 6 tej dyrektywy oraz wszelkich dodatkowych lokalnych regulacji nadzorczych w państwach trzecich, o ile te wymogi ma spełniać kapitał Tier I;
kwalifikujący się kapitał Tier I danej jednostki zależnej wyrażony jako odsetek wszystkich pozycji kapitału podstawowego Tier I i pozycji dodatkowych w Tier I tego przedsiębiorstwa.
Instytucja może podjąć decyzję o nieprzeprowadzeniu takiego obliczenia w odniesieniu do jednostki zależnej, o której mowa w art. 81 ust. 1. W przypadku gdy instytucja podejmuje taką decyzję, kwalifikujący się kapitał Tier I tej jednostki zależnej nie może być ujęty w skonsolidowanym kapitale Tier I.
Artykuł 86
Kwalifikujący się kapitał Tier I uwzględniony w skonsolidowanym kapitale dodatkowym Tier I
Bez uszczerbku dla art. 84 ust. 5 i 6 instytucje określają wartość kwalifikującego się kapitału Tier I danej jednostki zależnej, którą uwzględnia się w skonsolidowanym kapitale dodatkowym Tier I, poprzez odjęcie udziałów mniejszości tego przedsiębiorstwa uwzględnionych w skonsolidowanym kapitale podstawowym Tier I od kwalifikującego się kapitału Tier I tego przedsiębiorstwa uwzględnionego w skonsolidowanym kapitale Tier I.
Artykuł 87
Kwalifikujące się fundusze własne uwzględnione w skonsolidowanych funduszach własnych
Instytucje określają wartość kwalifikujących się funduszy własnych danej jednostki zależnej, którą uwzględnia się w skonsolidowanych funduszach własnych, poprzez odjęcie od kwalifikujących się funduszy własnych tego przedsiębiorstwa iloczynu wartości, o której mowa w lit. a), i wartości procentowej, o której mowa w lit. b), w następujący sposób:
fundusze własne danej jednostki zależnej pomniejszone o mniejszą z następujących wartości:
wartość funduszy własnych danej jednostki zależnej, która musi odpowiadać
wartość funduszy własnych, która dotyczy danej jednostki zależnej i która na zasadzie skonsolidowanej musi odpowiadać sumie wymogu określonego w art. 92 ust. 1 lit. c) niniejszego rozporządzenia, wymogów, o których mowa w art. 458 i 459 niniejszego rozporządzenia, szczególnych wymogów w zakresie funduszy własnych, o których mowa w art. 104 dyrektywy 2013/36/UE, wymogu połączonego bufora, o którym mowa w art. 128 pkt 6 tej dyrektywy oraz wszelkich dodatkowych lokalnych regulacji nadzorczych w państwach trzecich;
kwalifikujące się fundusze własne danego przedsiębiorstwa wyrażone jako odsetek sumy wszystkich pozycji kapitału podstawowego Tier I, pozycji dodatkowych w Tier I i w Tier II tego przedsiębiorstwa, z wyłączeniem kwot, o których mowa w art. 62 lit. c) i d).
Instytucja może podjąć decyzję o nieprzeprowadzeniu takiego obliczenia w odniesieniu do jednostki zależnej, o której mowa w art. 81 ust. 1. W przypadku gdy instytucja podejmuje taką decyzję, kwalifikujące się fundusze własne tej jednostki zależnej nie mogą być ujęte w skonsolidowanych funduszach własnych.
Artykuł 88
Kwalifikujące się instrumenty funduszy własnych uwzględnione w skonsolidowanym kapitale Tier II
Bez uszczerbku dla art. 84 ust. 5 i 6 instytucje określają wartość kwalifikujących się funduszy własnych danej jednostki zależnej, którą uwzględnia się w skonsolidowanym kapitale Tier II, poprzez odjęcie kwalifikującego się kapitału Tier I danej jednostki, który uwzględnia się w skonsolidowanym kapitale Tier I, od kwalifikujących się funduszy własnych danej jednostki uwzględnionych w skonsolidowanych funduszach własnych.
Artykuł 88a
Kwalifikujące się instrumenty zobowiązań kwalifikowalnych
Zobowiązania wyemitowane przez jednostkę zależną mającą siedzibę w Unii i należącą do tej samej grupy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji co podmiot restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji kwalifikują się do włączenia do skonsolidowanych instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych instytucji podlegającej art. 92a, o ile spełnione są wszystkie następujące warunki:
zobowiązania te zostały wyemitowane zgodnie z art. 45f ust. 2 lit. a) dyrektywy 2014/59/UE;
zobowiązania te zostały kupione przez aktualnego udziałowca niebędącego częścią tej samej grupy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, dopóki wykonanie uprawnień do umorzenia lub konwersji zgodnie z art. 59–62 dyrektywy 2014/59/UE nie wpływa na kontrolę sprawowaną nad jednostką zależną przez podmiot restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji;
zobowiązania te nie przekraczają kwoty ustalonej poprzez odjęcie kwoty, o której mowa w ppkt (i) od kwoty, o której mowa w ppkt (ii):
suma zobowiązań wyemitowanych na rzecz podmiotu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji i przez niego kupionych bezpośrednio lub pośrednio poprzez inne podmioty w tej samej grupie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz kwoty instrumentów funduszy własnych wyemitowanych zgodnie z art. 45f ust. 2 lit. b) dyrektywy 2014/59/UE;
kwota wymagana zgodnie z art. 45f ust. 1 dyrektywy 2014/59/UE.
TYTUŁ III
ZNACZNE PAKIETY AKCJI POZA SEKTOREM FINANSOWYM
Artykuł 89
Ważenie ryzyka i zakaz posiadania znacznych pakietów akcji poza sektorem finansowym
Znaczny pakiet akcji w wysokości przekraczającej 15 % uznanego kapitału danej instytucji posiadanych w przedsiębiorstwie, które nie jest jednym z następujących podmiotów, podlega przepisom zawartym w ust. 3:
podmiotem sektora finansowego;
przedsiębiorstwem, które nie jest podmiotem sektora finansowego, prowadzącym działalność, którą właściwy organ uznaje za dowolną z poniższych:
bezpośrednie rozszerzenie działalności bankowej;
działalność pomocniczą wobec działalności bankowej;
leasing, faktoring, zarządzanie funduszami powierniczymi, zarządzanie usługami przetwarzania danych lub wszelkie inne podobne rodzaje działalności.
Właściwe organy stosują wymogi określone w lit. a) lub b) do znacznych pakietów akcji instytucji, o których mowa w ust. 1 i 2:
do celów obliczania wymogów kapitałowych zgodnie z częścią trzecią instytucje stosują wagę ryzyka równą 1 250 % wobec większej z poniższych wartości:
wartości znacznych pakietów akcji, o których mowa w ust. 1, przekraczającej 15 % uznanego kapitału;
łącznej wartości znacznych pakietów akcji, o których mowa w ust. 2, przekraczającej 60 % uznanego kapitału danej instytucji;
właściwe organy zakazują instytucjom posiadania znacznych pakietów akcji, o których mowa w ust. 1 i 2, których wartość przekracza wielkości procentowe uznanego kapitału określone w tych ustępach;
Właściwe organy podają do wiadomości publicznej, czy wybrały przepisy lit. a) czy lit. b).
Do celów ust. 1 lit. b) EUNB wydaje wytyczne określające następujące pojęcia:
działalność stanowiąca bezpośrednie rozszerzenie działalności bankowej;
działalność pomocnicza wobec działalności bankowej;
podobne rodzaje działalności.
Wytyczne te przyjmuje się zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 90
Rozwiązanie alternatywne wobec wagi ryzyka równej 1 250 %
W ramach alternatywy dla stosowania wagi ryzyka równej 1 250 % w odniesieniu do kwot przekraczających limity określone w art. 89 ust. 1 i 2 instytucje mogą odliczyć te wartości od pozycji kapitału podstawowego Tier I zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. k).
Artykuł 91
Wyjątki
Akcji przedsiębiorstw, które nie zostały wskazane w art. 89 ust. 1 lit. a) i b), nie uwzględnia się przy obliczaniu limitów uznanego kapitału określonych w tym artykule, jeżeli spełniony jest dowolny z następujących warunków:
przedmiotowe akcje są posiadane tymczasowo podczas udzielania pomocy finansowej danemu przedsiębiorstwu, zgodnie z art. 79;
posiadane akcje stanowią pozycję z tytułu gwarantowania emisji utrzymywaną nie dłużej niż przez 5 dni roboczych;
akcje te są posiadane w imieniu samej instytucji lub na rachunek innych podmiotów.
CZĘŚĆ TRZECIA
WYMOGI KAPITAŁOWE
TYTUŁ I
WYMOGI OGÓLNE, WYCENA I SPRAWOZDAWCZOŚĆ
ROZDZIAŁ 1
Wymagany poziom funduszy własnych
Artykuł 92
Wymogi w zakresie funduszy własnych
Z zastrzeżeniem art. 93 i 94 instytucje zawsze spełniają następujące wymogi w zakresie funduszy własnych:
współczynnik kapitału podstawowego Tier I na poziomie 4,5 %;
współczynnik kapitału Tier I na poziomie 6 %;
łączny współczynnik kapitałowy na poziomie 8 %;
wskaźnik dźwigni na poziomie 3 %.
Globalna instytucja o znaczeniu systemowym spełnia wymóg bufora wskaźnika dźwigni wyłącznie za pomocą kapitału Tier I. Kapitału Tier I, który jest wykorzystywany do spełnienia wymogu bufora wskaźnika dźwigni, nie wykorzystuje się do spełnienia któregokolwiek z wymogów opartych na dźwigni określonych w niniejszym rozporządzeniu i dyrektywie 2013/36/UE, o ile akty te wyraźnie nie stanowią inaczej.
W przypadku gdy globalna instytucja o znaczeniu systemowym nie spełnia wymogu bufora wskaźnika dźwigni, podlega ona wymogowi w zakresie zabezpieczenia kapitału zgodnie z art. 141b dyrektywy 2013/36/UE.
W przypadku gdy globalna instytucja o znaczeniu systemowym jednocześnie nie spełnia wymogu bufora wskaźnika dźwigni i wymogu połączonego bufora zdefiniowanego w art. 128 pkt 6 dyrektywy 2013/36/UE, podlega ona wyższemu z wymogów w zakresie zabezpieczenia kapitału zgodnie z art. 141 i 141b tej dyrektywy.
Instytucje obliczają swoje współczynniki kapitałowe w następujący sposób:
współczynnik kapitału podstawowego Tier I stanowi kapitał podstawowy Tier I danej instytucji wyrażony jako odsetek łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko;
współczynnik kapitału Tier I stanowi kapitał Tier I danej instytucji wyrażony jako odsetek łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko;
łączny współczynnik kapitałowy stanowi fundusze własne danej instytucji wyrażone jako odsetek łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko.
Łączną kwotę ekspozycji na ryzyko oblicza się po uwzględnieniu przepisów określonych w ust. 4 jako sumę lit. a)–f) niniejszego ustępu:
kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem dla ryzyka kredytowego i ryzyka rozmycia obliczane zgodnie z tytułem II i z art. 379, w odniesieniu do całej działalności gospodarczej danej instytucji, z wyjątkiem kwot ekspozycji ważonej ryzykiem pochodzących z działalności zaliczanej do portfela handlowego danej instytucji;
wymogów w zakresie funduszy własnych w odniesieniu do działalności zaliczanej do portfela handlowego danej instytucji dla następujących elementów:
ryzyka rynkowego ustalonego zgodnie z tytułem IV niniejszej części, z wyłączeniem podejścia określonego w rozdziałach 1a i 1b tego tytułu;
dużych ekspozycji przekraczających limity określone w art. 395–401 w zakresie, w jakim zezwala się instytucji na przekroczenie tych limitów, ustalonych zgodnie z częścią czwartą;
wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka rynkowego określonych w tytule IV niniejszej części, z wyłączeniem podejścia określonego w rozdziałach 1a i 1b tego tytułu, w odniesieniu do wszystkich rodzajów działalności, które podlegają ryzyku walutowemu lub ryzyku cen towarów;
wymogów w zakresie funduszy własnych obliczonych zgodnie z niniejszą częścią tytuł V, z wyjątkiem art. 379 w odniesieniu do ryzyka rozliczenia;
wymogów w zakresie funduszy własnych obliczanych zgodnie z tytułem VI w odniesieniu do ryzyka korekty wyceny kredytowej instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym innych niż kredytowe instrumenty pochodne, które uznaje się za zmniejszające kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w odniesieniu do ryzyka kredytowego;
wymogów w zakresie funduszy własnych określanych zgodnie z tytułem III w odniesieniu do ryzyka operacyjnego;
kwot ekspozycji ważonych ryzykiem określanych zgodnie z tytułem II w odniesieniu do ryzyka kontrahenta wynikającego z działalności zaliczanej do portfela handlowego danej instytucji w odniesieniu do następujących rodzajów transakcji i umów:
kontraktów wymienionych w załączniku II i kredytowych instrumentów pochodnych;
transakcji odkupu, transakcji udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych lub towarów opartych na papierach wartościowych lub na towarach;
transakcji z obowiązkiem uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego opartych na papierach wartościowych lub na towarach;
transakcji z długim terminem rozliczenia.
Przy obliczaniu łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko, o której mowa w ust. 3, mają zastosowanie następujące przepisy:
wymogi w zakresie funduszy własnych, o których mowa w lit. c), d oraz e) tego ustępu, uwzględniają wymogi wynikające z całościowej działalności gospodarczej danej instytucji;
instytucje mnożą wymogi w zakresie funduszy własnych określone w lit. b)–e) tego ustępu przez 12,5.
Artykuł 92a
Wymogi w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych dotyczące globalnych instytucji o znaczeniu systemowym
Z zastrzeżeniem art. 93 i 94 oraz wyjątków określonych w ust. 2 niniejszego artykułu instytucje określone jako podmioty restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, które są podmiotami będącymi globalnymi instytucjami o znaczeniu systemowym muszą zawsze spełniać następujące wymogi w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych:
współczynnik oparty na analizie ryzyka na poziomie 18 %, odzwierciedlający fundusze własne i zobowiązania kwalifikowalne instytucji wyrażone jako odsetek łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko obliczonej zgodnie z art. 92 ust. 3 i 4;
współczynnik nieoparty na analizie ryzyka na poziomie 6,75 %, odzwierciedlający fundusze własne i zobowiązania kwalifikowalne instytucji wyrażone jako odsetek miary ekspozycji całkowitej, o której mowa w art. 429 ust. 4.
Wymogi określone w ust. 1 nie mają zastosowania w następujących przypadkach:
w ciągu trzech lat od dnia, w którym dana instytucja lub grupa, do której należy dana instytucja, została określona jako globalna instytucja o znaczeniu systemowym;
w ciągu dwóch lat od dnia, w którym organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zastosował instrument umorzenia lub konwersji długu zgodnie z dyrektywą 2014/59/UE;
w ciągu dwóch lat od dnia, w którym podmiot restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji wprowadził alternatywny środek sektora prywatnego, o którym mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2014/59/UE, na mocy którego instrumenty kapitałowe i inne zobowiązania zostały umorzone lub poddane konwersji na pozycje w kapitale podstawowym Tier I w celu dokapitalizowania podmiotu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji bez stosowania instrumentów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.
▼M15 —————
Artykuł 92b
Wymóg w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych dotyczący globalnych instytucji o znaczeniu systemowym spoza UE
Instrument zobowiązań kwalifikowalnych jest uwzględniany do celów zgodności z ust. 1 tylko w przypadku gdy spełnia wszystkie następujące warunki dodatkowe:
w przypadku standardowego postępowania upadłościowego zdefiniowanego w art. 2 ust. 1 pkt 47 dyrektywy 2014/59/UE, należność z tytułu zobowiązania ma niższy stopień uprzywilejowania niż należności wynikające z zobowiązań, które nie spełniają warunków określonych w ust. 2 niniejszego artykułu i które nie kwalifikują się jako fundusze własne;
instrument ten podlega uprawnieniom do umorzenia lub konwersji zgodnie z art. 59–62 dyrektywy 2014/59/UE.
Artykuł 93
Wymóg dotyczący kapitału założycielskiego w przypadku instytucji kontynuujących działalność
▼M9 —————
Artykuł 94
Odstępstwo w odniesieniu do działalności zaliczanej do portfela handlowego prowadzonej na małą skalę
Na zasadzie odstępstwa od art. 92 ust. 3 lit. b) instytucje mogą obliczać wymóg w zakresie funduszy własnych w odniesieniu do swojej działalności zaliczanej do portfela handlowego zgodnie z ust. 2 niniejszego artykułu, pod warunkiem że wielkość ich bilansowej i pozabilansowej działalności zaliczanej do portfela handlowego nie przekracza – na podstawie oceny przeprowadzanej co miesiąc na podstawie danych z ostatniego dnia miesiąca – obu poniższych progów:
5 % całkowitej kwoty aktywów instytucji;
50 mln EUR.
W przypadku gdy spełnione są oba warunki określone w ust. 1 lit. a) i b), instytucje mogą obliczać wymóg w zakresie funduszy własnych w odniesieniu do swojej działalności zaliczanej do portfela handlowego w następujący sposób:
w przypadku kontraktów wymienionych w pkt 1 załącznika II, umów dotyczących instrumentów kapitałowych, o których mowa w pkt 3 tego załącznika, oraz kredytowych instrumentów pochodnych, instytucje mogą zwolnić te pozycje z wymogu w zakresie funduszy własnych, o którym mowa w art. 92 ust. 3 lit. b);
w przypadku pozycji portfela handlowego innych niż te, o których mowa w lit. a) niniejszego ustępu, instytucje mogą zastąpić wymóg w zakresie funduszy własnych, o którym mowa w art. 92 ust. 3 lit. b), wymogiem obliczonym zgodnie z art. 92 ust. 3 lit. a).
Do celów ust. 1 instytucje obliczają wielkość prowadzonej przez siebie działalności bilansowej i pozabilansowej zaliczanej do portfela handlowego na podstawie danych z ostatniego dnia każdego miesiąca zgodnie z poniższymi wymogami:
w obliczeniach uwzględnia się wszystkie pozycje przypisane do portfela handlowego zgodnie z art. 104, z wyjątkiem:
pozycji dotyczących wymiany walutowej i towarów;
pozycji w kredytowych instrumentach pochodnych, które uznaje się za wewnętrzne instrumenty zabezpieczające przed ekspozycjami na ryzyko kredytowe zaliczonymi do portfela bankowego lub ekspozycjami na ryzyko kredytowe kontrahenta oraz transakcji na kredytowych instrumentach pochodnych, które doskonale kompensują ryzyko rynkowe tych wewnętrznych instrumentów zabezpieczających, zgodnie z art. 106 ust. 3;
wszystkie pozycje uwzględniane w obliczeniach zgodnie z lit. a) wycenia się według ich wartości rynkowej w danym dniu; w przypadku gdy wartość rynkowa pozycji nie jest dostępna w danym dniu, instytucje stosują wartość godziwą dla tej pozycji w danym dniu; w przypadku gdy wartość rynkowa i wartość godziwa pozycji nie są dostępne w danym dniu, instytucje stosują ostatnią dostępną wartość rynkową lub ostatnią dostępną wartość godziwą dla tej pozycji;
wartość bezwzględną pozycji długich sumuje się z wartością bezwzględną pozycji krótkich.
Instytucja zaprzestaje obliczania wymogów w zakresie funduszy własnych w odniesieniu do swojej działalności zaliczanej do portfela handlowego zgodnie z ust. 2 w ciągu trzech miesięcy od wystąpienia jednej z poniższych sytuacji:
instytucja nie spełnia warunków określonych w ust. 1 lit. a) lub b) przez trzy kolejne miesiące;
instytucja nie spełnia warunków określonych w ust. 1 lit. a) lub b) przez ponad sześć z ostatnich 12 miesięcy.
Przy opracowywaniu tych projektów regulacyjnych standardów technicznych EUNB uwzględnia metodę opracowaną na potrzeby regulacyjnych standardów technicznych dopuszczoną zgodnie z art. 279a ust. 3 lit. b).
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 10 lipca 2025 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 95
Wymogi w zakresie funduszy własnych obowiązujące firmy inwestycyjne posiadające ograniczone zezwolenie na świadczenie usług inwestycyjnych
Firmy inwestycyjne, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, oraz firmy, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. c), które świadczą usługi inwestycyjne i prowadzą działalność wymienione w pkt 2) i 4) sekcji A załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE, obliczają łączną kwotę ekspozycji na ryzyko jako wyższą z następujących wartości:
suma pozycji, o których mowa w art. 92 ust. 3 lit. a)–d) oraz f) po zastosowaniu art. 92 ust. 4;
12,5 pomnożone przez kwotę określoną w art. 97.
Firmy, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. c), które świadczą działalność i usługi inwestycyjne wymienione w pkt 2) i 4) sekcji A załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE, spełniają wymogi określone w art. 92 ust. 1 i 2 na podstawie łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko, o której mowa w akapicie pierwszym.
Właściwe organy mogą ustalić wymogi w zakresie funduszy własnych dla firm, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. c), które świadczą usługi inwestycyjne i prowadzą działalność wymienione w pkt 2) i 4) sekcji A załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE, jako wymogi w zakresie funduszy własnych, które byłyby wiążące dla tych firm zgodnie z krajowymi środkami transpozycji obowiązującymi na dzień 31 grudnia 2013 r. w odniesieniu do dyrektywy 2006/49/WE i dyrektywy 2006/48/WE.
Artykuł 96
Wymogi w zakresie funduszy własnych obowiązujące firmy inwestycyjne, które utrzymują kapitał założycielski zgodnie z art. 28 ust. 2 dyrektywy 2013/36/UE
Do celów art. 92 ust. 3 następujące kategorie firm inwestycyjnych, które utrzymują kapitał ◄ założycielski zgodnie z art. 28 ust. 2 dyrektywy 2013/36/UE, obliczają łączną kwotę ekspozycji na ryzyko w sposób określony w ust. 2 niniejszego artykułu:
firmy inwestycyjne, które zawierają transakcje na własny rachunek wyłącznie w celu wykonania lub wywiązania się ze zlecenia klienta lub w celu uzyskania dostępu do systemu rozliczeń i rozrachunku lub uznanej giełdy, działając w roli agenta lub wykonując zlecenie klienta;
firmy inwestycyjne, które spełniają wszystkie następujące warunki:
które nie przechowują środków pieniężnych ani papierów wartościowych klienta;
które zawierają transakcje jedynie na własny rachunek;
które nie mają zewnętrznych klientów;
których transakcje są wykonywane i rozliczane na odpowiedzialność instytucji rozliczeniowej, a także są przez taką instytucję gwarantowane.
W odniesieniu do firm inwestycyjnych, o których mowa w ust. 1, łączną kwotę ekspozycji na ryzyko oblicza się jako sumę następujących elementów:
przepisów art. 92 ust. 3 lit. a)–d) oraz f) po zastosowaniu art. 92 ust. 4;
kwoty, o której mowa w art. 97, pomnożonej przez liczbę 12,5.
Artykuł 97
Fundusze własne oparte na stałych kosztach pośrednich
EUNB, w porozumieniu z EUNGiPW, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania następujących elementów:
obliczania wymogu posiadania uznanego kapitału w wysokości co najmniej jednej czwartej stałych kosztów pośrednich poniesionych w roku poprzednim;
warunków korygowania przez właściwe organy wymogu posiadania uznanego kapitału w wysokości co najmniej jednej czwartej stałych kosztów pośrednich poniesionych w roku poprzednim;
obliczania prognozowanych stałych kosztów pośrednich w przypadku firmy inwestycyjnej, która nie prowadzi jeszcze działalności przez pełny rok.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 1 marca 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 98
Fundusze własne w odniesieniu do firm inwestycyjnych na zasadzie skonsolidowanej
W przypadku firm inwestycyjnych, o których mowa w art. 95 ust. 1, wchodzących w skład grupy, która nie obejmuje żadnych instytucji kredytowych, dominująca firma inwestycyjna z państwa członkowskiego stosuje przepisy art. 92 na poziomie skonsolidowanym w następujący sposób:
stosowanie łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko obliczonej w sposób określony w art. 95 ust. 2;
fundusze własne obliczane na podstawie skonsolidowanej sytuacji dominującej firmy inwestycyjnej lub, stosownie do przypadku, sytuacji finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej.
W przypadku firm inwestycyjnych, o których mowa w art. 96 ust. 1, wchodzących w skład grupy, która nie obejmuje żadnych instytucji kredytowych, dominująca firma inwestycyjna z państwa członkowskiego i firma inwestycyjna kontrolowana przez finansową spółkę holdingową lub finansową spółkę holdingową o działalności mieszanej stosują przepisy art. 92 na zasadzie skonsolidowanej w następujący sposób:
stosuje łączną kwotę ekspozycji na ryzyko obliczoną w sposób określony w art. 96 ust. 2;
stosuje fundusze własne obliczane na podstawie skonsolidowanej sytuacji dominującej firmy inwestycyjnej lub, stosownie do przypadku, sytuacji finansowej spółki holdingowej lub finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej, zgodnie z przepisami rozdziału 2 tytułu II części pierwszej.
▼M8 —————
ROZDZIAŁ 3
Portfel handlowy
Artykuł 102
Wymogi w zakresie portfela handlowego
Artykuł 103
Zarządzanie portfelem handlowym
Instytucje posiadają jasno określone zasady i procedury ogólnego zarządzania portfelem handlowym. Te zasady i procedury odnoszą się przynajmniej do:
działalności, którą instytucja uznaje za działalność handlową i zalicza do portfela handlowego do celów wymogu w zakresie funduszy własnych;
zakresu, w jakim pozycja podlega codziennej wycenie rynkowej w drodze odniesienia do aktywnego, płynnego rynku dwustronnego;
w przypadku pozycji podlegających wycenie według modelu – zakresu, w jakim instytucja może:
rozpoznać wszystkie istotne ryzyka związane z pozycją;
zabezpieczyć się przed wszystkimi istotnymi ryzykami związanymi z pozycją za pomocą instrumentów, dla których istnieje aktywny, płynny rynek dwustronny;
dokonywać miarodajnych oszacowań podstawowych założeń i parametrów stosowanych w modelu;
zakresu, w jakim instytucja może i jest zobowiązana generować wyceny dotyczące pozycji, które mogą być walidowane zewnętrznie w jednolity sposób;
zakresu, w jakim ograniczenia prawne lub inne wymogi operacyjne wpłynęłyby negatywnie na zdolność instytucji do upłynnienia lub zabezpieczenia pozycji w krótkim okresie;
zakresu, w jakim instytucja może i jest zobowiązana aktywnie zarządzać ryzykiem związanymi z pozycjami w ramach swojej działalności handlowej;
zakresu, w jakim instytucja może reklasyfikować ryzyko lub pozycje między portfelem bankowym a portfelem handlowym oraz wymogi dla takiej reklasyfikacji, zgodnie z art. 104a.
Zarządzając swoimi pozycjami lub portfelami pozycji w portfelu handlowym, instytucja spełnia wszystkie następujące wymogi:
instytucja posiada dobrze udokumentowaną strategię handlową w odniesieniu do pozycji lub portfeli w portfelu handlowym, zatwierdzoną przez kadrę kierowniczą wyższego szczebla i obejmującą oczekiwany okres posiadania;
instytucja posiada jasno określone zasady i procedury w odniesieniu do aktywnego zarządzania pozycjami lub portfelami w portfelu handlowym; te zasady i procedury obejmują następujące kwestie:
które pozycje lub portfele pozycji mogą być otwierane przez poszczególne jednostki odpowiadające za handel lub, w zależności od przypadku, przez wyznaczonych dealerów;
ustalanie limitów pozycji i monitorowanie ich pod względem adekwatności;
zapewnianie, aby dealerzy mogli swobodnie otwierać pozycję i zarządzać nią w ramach uzgodnionych limitów oraz zgodnie z zatwierdzoną strategią;
zapewnianie, aby kadra kierownicza wyższego szczebla otrzymywała sprawozdania na temat pozycji, co stanowi integralną część procesu zarządzania ryzykiem danej instytucji;
zapewnianie, aby pozycje były aktywnie monitorowane, z uwzględnieniem źródeł informacji rynkowych, a także aby przeprowadzano ocenę zbywalności lub możliwości zabezpieczenia pozycji lub wiążącego się z nią ryzyka, w tym oceny, jakości i dostępności wejściowych danych rynkowych do procesu wyceny, poziomu obrotu rynkowego, wielkości pozycji będących w obrocie rynkowym;
aktywne procedury przeciwdziałania oszustwom i środki kontroli w tym zakresie;
instytucja posiada jasno określone zasady i procedury w celu monitorowania pozycji pod kątem strategii handlowej instytucji, w tym monitorowania wielkości obrotu i pozycji, dla których zostały przekroczone wyznaczone pierwotnie okresy posiadania.
Artykuł 104
Uwzględnienie w portfelu handlowym
▼M8 —————
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 10 lipca 2027 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 104a
Reklasyfikacja pozycji
EUNB monitoruje zakres praktyk nadzorczych i do dnia 10 lipca 2027 r. wyda wytyczne zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 dotyczące znaczenia pojęcia „wyjątkowe okoliczności” do celów akapitu pierwszego niniejszego ustępu i ust. 5 niniejszego artykułu. Do czasu wydania tych wytycznych przez EUNB właściwe organy powiadamiają EUNB o swoich decyzjach dotyczących udzielenia lub nieudzielenia instytucjom zezwoleń na reklasyfikację pozycji, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, oraz przekazują uzasadnienie tych decyzji.
Decyzję, o której mowa w akapicie pierwszym, zatwierdza organ zarządzający.
W przypadku gdy właściwy organ udzielił zezwolenia na reklasyfikację pozycji zgodnie z ust. 2, instytucja, która uzyskała to zezwolenie:
niezwłocznie podaje do wiadomości publicznej:
informację o tym, że jej pozycję reklasyfikowano; oraz
w przypadku gdy skutkiem tej reklasyfikacji jest obniżenie wymogów w zakresie funduszy własnych danej instytucji – wielkość tego obniżenia; oraz
w przypadku gdy skutkiem tej reklasyfikacji jest obniżenie wymogów w zakresie funduszy własnych danej instytucji – nie uznaje tego skutku do czasu zapadalności pozycji, chyba że organ właściwy dla instytucji zezwoli jej na uznanie tego skutku we wcześniejszym terminie.
Artykuł 104b
Wymogi dotyczące jednostki odpowiadającej za handel
Jednostki odpowiadające za handel danych instytucji muszą zawsze spełniać wszystkie następujące wymogi:
każda jednostka odpowiadająca za handel posiada jasną i odrębną strategię działalności oraz strukturę zarządzania ryzykiem odpowiednią dla jej strategii działalności;
każda jednostka odpowiadająca za handel posiada jasną strukturę organizacyjną; pozycjami przypisanymi danej jednostce odpowiadającej za handel zarządzają wyznaczeni dealerzy w ramach instytucji; każdy dealer ma wyznaczone funkcje w jednostce odpowiadającej za handel; każdy dealer jest przydzielony tylko do jednej jednostki odpowiadającej za handel;
limity pozycji są ustalane w każdej jednostce odpowiadającej za handel zgodnie ze strategią działalności tej jednostki;
sprawozdania dotyczące działalności, rentowności, zarządzania ryzykiem i wymogów regulacyjnych na poziomie jednostki odpowiadającej za handel sporządzane są co najmniej raz w tygodniu i regularnie przekazywane organowi zarządzającemu;
każda jednostka odpowiadająca za handel posiada jasny roczny plan biznesowy, w tym dokładnie zdefiniowaną politykę w zakresie wynagrodzeń opartą na rzetelnych kryteriach stosowanych do celów pomiaru wyników;
sprawozdania dotyczące pozycji o zbliżającym się terminie zapadalności, przekroczeń śróddziennych limitów obrotu i przekroczeń dziennych limitów obrotu oraz dotyczące działań podjętych przez instytucje w celu zaradzenia tym przekroczeniom, a także oceny płynności rynkowej opracowuje się co miesiąc dla każdej jednostki odpowiadającej za handel oraz udostępnia właściwym organom.
Artykuł 104c
Sposób ujmowania zabezpieczeń ryzyka walutowego w odniesieniu do współczynników kapitałowych
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia:
pozycji ryzyka, które instytucja może celowo zająć w celu zabezpieczenia się, przynajmniej częściowo, przed wpływem niekorzystnych zmian kursów walutowych na dowolne ze swoich współczynników kapitałowych, o których mowa w ust. 1;
sposobu ustalania maksymalnej kwoty, o której mowa w ust. 1 lit. a) niniejszego artykułu, oraz sposobu, w jaki instytucja ma wyłączać tę kwotę w przypadku każdej z metod, o których mowa w art. 325 ust. 1;
kryteriów, które mają spełniać stosowane przez instytucję ramy zarządzania ryzykiem, o których mowa w ust. 1 lit. c), aby można było je uznać za odpowiednie do celów niniejszego artykułu.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 10 lipca 2026 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjęcie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 105
Wymogi w zakresie ostrożnej wyceny
Instytucje ustanawiają i utrzymują systemy i mechanizmy kontroli wystarczające do zapewniania ostrożnych i wiarygodnych oszacowań dotyczących wyceny. Przedmiotowe systemy i mechanizmy kontroli zawierają co najmniej następujące elementy:
udokumentowane zasady i procedury dotyczące procesu wyceny, w tym wyraźnie określony zakres odpowiedzialności za poszczególne obszary wchodzące w skład procesu wyceny, źródła informacji rynkowych oraz ocenę ich adekwatności, wytyczne dotyczące stosowania nieobserwowalnych parametrów wejściowych odzwierciedlających założenia instytucji odnośnie do tego, jakie parametry zastosowaliby uczestnicy rynku do celów wyceny pozycji, częstotliwość dokonywania niezależnej wyceny, godziny ustalania dziennych cen zamknięcia, procedury korekty wycen, procedury weryfikacji na koniec miesiąca oraz weryfikacji doraźnej;
struktura raportowania w dziale odpowiedzialnym za proces wyceny jest jasna i niezależna od jednostki operacyjnej, a jej ostatnim ogniwem jest organ zarządzający.
Dokonując wyceny według modelu, instytucje spełniają następujące wymogi:
kadra kierownicza wyższego szczebla zna składniki portfela handlowego lub innych pozycji wycenianych według wartości godziwej, które są poddawane wycenie według modelu, i rozumie, że wycena tego typu wprowadza znaczną niepewność do sprawozdawczości dotyczącej ryzyka i wyników przedsiębiorstwa;
instytucje wykorzystują dane rynkowe odpowiadające w miarę możliwości cenom rynkowym oraz dokonują z dużą częstotliwością oceny adekwatności danych rynkowych dla konkretnej pozycji podlegającej wycenie oraz parametrów modelu;
w miarę dostępności instytucje stosują metody wyceny, które stanowią przyjętą praktykę rynkową w odniesieniu do danych instrumentów finansowych lub towarów;
jeżeli model został stworzony przez samą instytucję, opiera się on na stosownych założeniach, które zostały oszacowane i sprawdzone przez osoby odpowiednio do tego wykwalifikowane, niezwiązane z procesem tworzenia modelu;
instytucje ustanawiają procedury formalnej kontroli zmian oraz przechowują zabezpieczoną kopię modelu, którą stosują do okresowego sprawdzania wycen;
jednostka zarządzająca ryzykiem ma świadomość słabych punktów stosowanych modeli oraz zna sposoby jak najlepszego ich odzwierciedlenia w wynikach wyceny; oraz
modele instytucji są poddawane okresowemu przeglądowi w celu określenia dokładności ich funkcjonowania, w tym dokonania oceny ciągłej prawidłowości założeń, analizy zysków i strat w zestawieniu z czynnikami ryzyka oraz porównania rzeczywistych wartości zamknięcia z wynikami modelu.
Do celów lit. d) akapitu pierwszego model opracowuje się lub zatwierdza niezależnie od jednostek odpowiadających za handel oraz poddaje się go niezależnym testom, które obejmują walidację danych matematycznych, założeń oraz zastosowanego oprogramowania.
Instytucje ustanawiają i stosują procedury dotyczące obliczania korekty bieżącej wyceny wszystkich pozycji mniej płynnych, które mogą powstać w szczególności na skutek zdarzeń rynkowych lub sytuacji związanych z instytucją, takich jak pozycje o dużej koncentracji lub pozycje, dla których przekroczono pierwotnie wyznaczone okresy posiadania. W razie konieczności instytucje przeprowadzają takie korekty oprócz wszelkich zmian dotyczących wartości pozycji, które są wymagane do celów sprawozdawczości finansowej, oraz opracowują takie korekty w celu odzwierciedlenia braku płynności danej pozycji. Zgodnie z tymi procedurami, podejmując decyzję o ewentualnej konieczności dokonania korekty wyceny w przypadku pozycji mniej płynnych, instytucje uwzględniają kilka czynników. Czynniki te obejmują następujące elementy:
dodatkowy czas, jaki byłby potrzebny do zabezpieczenia pozycji lub ryzyka związanych z pozycją poza horyzontami płynnościowymi przypisanymi czynnikom ryzyka danej pozycji zgodnie z art. 325bd;
zmienność i średnią wartość różnicy pomiędzy ceną kupna a ceną sprzedaży;
dostępność kwotowań rynkowych (liczba i wskazanie animatorów rynku) oraz zmienność i średnią wielkość wolumenów obrotu, w tym wolumenów obrotu w okresach występowania napięć na rynku;
koncentracje na rynku;
struktura pozycji pod względem terminów zapadalności;
zakres, w jakim wycena opiera się na metodzie wyceny według modelu;
wpływ innych rodzajów ryzyka związanego z modelem.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 28 lipca 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 106
Wewnętrzne instrumenty zabezpieczające
Wewnętrzny instrument zabezpieczający spełnia w szczególności następujące wymogi:
jego głównym celem nie jest uniknięcie lub obniżenie wymogów w zakresie funduszy własnych;
jest on we właściwy sposób udokumentowany i podlega określonym wewnętrznym procedurom zatwierdzenia i audytu;
jest obsługiwany na warunkach rynkowych;
ryzykiem rynkowym wywołanym wewnętrznym instrumentem zabezpieczającym zarządza się w sposób dynamiczny w portfelu handlowym w ramach zatwierdzonych limitów;
jest on uważnie monitorowany przy zachowaniu odpowiednich procedur.
Zarówno wewnętrzny instrument zabezpieczający uznany zgodnie z akapitem pierwszym, jak i transakcję na kredytowy instrument pochodny zawartą z osobą trzecią włącza się do portfela handlowego do celów obliczenia wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka rynkowego.
Zarówno wewnętrzny instrument zabezpieczający uznany zgodnie z akapitem pierwszym, jak i transakcję na instrument pochodny na akcje zawartą z uznanym zewnętrznym dostawcą ochrony włącza się do portfela handlowego do celów obliczenia wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka rynkowego.
W przypadku gdy instytucja zabezpiecza ekspozycje na ryzyko stopy procentowej zaliczane do portfela bankowego przy użyciu pozycji ryzyka stopy procentowej zaliczanej do portfela handlowego tej instytucji, tę pozycję ryzyka stopy procentowej uznaje się za wewnętrzny instrument zabezpieczający do celów oceny ryzyka stopy procentowej wynikającego z pozycji portfela bankowego zgodnie z art. 84 i 98 dyrektywy 2013/36/UE, w przypadku gdy spełnione są następujące warunki:
pozycję przypisano do portfela, który jest odrębny wobec drugiej pozycji portfela handlowego i którego strategia działalności poświęcona jest wyłącznie zarządzaniu ryzykiem rynkowym wewnętrznych instrumentów zabezpieczających ekspozycję na ryzyko stopy procentowej oraz ograniczaniu tego ryzyka rynkowego; w tym celu instytucja może przypisać do tego portfela inne pozycje ryzyka stopy procentowej otwarte z osobami trzecimi lub własnym portfelem handlowym, dopóki instytucja doskonale kompensuje ryzyko rynkowe tych pozycji ryzyka stopy procentowej otwarte z własnym portfelem handlowym poprzez otwarcie z osobami trzecimi przeciwstawnej pozycji ryzyka stopy procentowej;
do celów wymogów dotyczących sprawozdawczości określonych w art. 430b ust. 3, pozycję przypisano jednostce odpowiadającej za handel ustanowionej zgodnie z art. 104b, której strategia działalności poświęcona jest wyłącznie zarządzaniu ryzykiem rynkowym wewnętrznych instrumentów zabezpieczających ekspozycję na ryzyko stopy procentowej oraz ograniczaniu tego ryzyka rynkowego; w tym celu ta jednostka odpowiadająca za handel może otworzyć inne pozycje ryzyka stopy procentowej z osobami trzecimi lub innymi jednostkami odpowiadającymi za handel danej instytucji, dopóki te inne jednostki odpowiadające za handel doskonale kompensują ryzyko rynkowe tych innych pozycji ryzyka stopy procentowej poprzez otwarcie z osobami trzecimi przeciwstawnej pozycji ryzyka stopy procentowej;
instytucja w pełni udokumentowała, w jaki sposób pozycja ogranicza ryzyko stopy procentowej wynikające z pozycji portfela bankowego do celów wymogów określonych w art. 84 i 98 dyrektywy 2013/36/UE.
TYTUŁ II
WYMOGI KAPITAŁOWE Z TYTUŁU RYZYKA KREDYTOWEGO
ROZDZIAŁ 1
Zasady ogólne
Artykuł 107
Metody szacowania ryzyka kredytowego
W odniesieniu do ekspozycji z tytułu transakcji i w odniesieniu do wkładów do funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania wnoszonych na rzecz kontrahentów centralnych, do obliczania swoich kwot ekspozycji ważonych ryzykiem do celów art. 92 ust. 3 lit. a) i f) instytucje stosują metodę określoną w rozdziale 6 sekcja 9. W odniesieniu do wszystkich innych rodzajów ekspozycji wobec kontrahenta centralnego instytucje traktują te ekspozycje następujący sposób:
jako ekspozycje wobec instytucji w przypadku innych rodzajów ekspozycji wobec kwalifikującego się kontrahenta centralnego;
jako ekspozycje wobec przedsiębiorstw w przypadku innych rodzajów ekspozycji wobec niekwalifikującego się kontrahenta centralnego.
Artykuł 108
Stosowanie techniki ograniczania ryzyka kredytowego według metody standardowej i metody IRB
Artykuł 109
Traktowanie pozycji sekurytyzacyjnych
Instytucje obliczają kwotę ekspozycji ważonych ryzykiem dla pozycji posiadanej w ramach sekurytyzacji zgodnie z rozdziałem 5.
Artykuł 110
Metoda ujmowania korekt z tytułu ryzyka kredytowego
Do celów niniejszego artykułu oraz rozdziałów 2 i 3 korekty z tytułu ogólnego i szczególnego ryzyka kredytowego nie uwzględniają funduszy ogólnego ryzyka bankowego.
Instytucje stosujące metodę IRB, które wykorzystują metodę standardową w odniesieniu do części ich ekspozycji na zasadzie skonsolidowanej lub indywidualnej zgodnie z art. 148 i 150, określają część korekty z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego, do której należy przypisać sposób ujmowania korekty z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego według metody standardowej i sposób ujmowania korekty z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego według metody IRB w następujący sposób:
w stosownych przypadkach, jeżeli instytucja objęta konsolidacją stosuje wyłącznie metodę IRB, do korekt z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego tej instytucji przypisuje się sposób ujmowania określony w ust. 2;
w stosownych przypadkach, jeżeli instytucja objęta konsolidacją stosuje wyłącznie metodę standardową, do korekty z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego tej instytucji przypisuje się sposób ujmowania określony w ust. 1;
pozostałą część korekty z tytułu ryzyka kredytowego przypisuje się do tych dwóch metod proporcjonalnie, zgodnie z udziałem kwot ekspozycji ważonych ryzykiem podlegających metodzie standardowej i podlegających metodzie IRB.
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia sposobu obliczania korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego i korekt z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego w ramach mających zastosowanie standardów rachunkowości w odniesieniu do:
wartości ekspozycji według metody standardowej, o której mowa w art. 111;
wartości ekspozycji według metody IRB, o której mowa w art. 166–168;
sposobu ujmowania kwot oczekiwanej straty, o których mowa w art. 159;
wartości ekspozycji na potrzeby obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem z tytułu pozycji sekurytyzacyjnej, o której mowa w art. 246 i 266;
określenia niewykonania zobowiązania zgodnie z art. 178;
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 28 lipca 2013 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania technicznych standardów regulacyjnych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
ROZDZIAŁ 2
Metoda standardowa
Artykuł 111
Wartość ekspozycji
Wartością ekspozycji składnika aktywów jest wartość księgowa tego składnika, która pozostaje po dokonaniu korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego zgodnie z art. 110, dodatkowych korekt wartości zgodnie z art. 34 i 105, odliczeniu kwot zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. m) oraz dokonaniu innych redukcji funduszy własnych związanych z danym składnikiem aktywów. Wartością ekspozycji z tytułu pozycji pozabilansowej wymienionej w załączniku I jest następujący odsetek jej wartości nominalnej po zmniejszeniu o korekty z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego i kwoty odliczone zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. m):
100 % w przypadku pozycji pełnego ryzyka;
50 % w przypadku pozycji średniego ryzyka;
20 % w przypadku pozycji średniego/niskiego ryzyka;
0 % w przypadku pozycji niskiego ryzyka.
Pozycje pozabilansowe, o których mowa w akapicie pierwszym zdanie drugie, klasyfikuje się do kategorii ryzyka zgodnie z załącznikiem I.
W przypadku gdy instytucja stosuje kompleksową metodę ujmowania zabezpieczeń finansowych zgodnie z art. 223, wartość ekspozycji z tytułu papierów wartościowych lub towarów zbywanych, przekazywanych lub pożyczanych w ramach transakcji odkupu lub transakcji udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych lub towarów oraz transakcji z obowiązkiem uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego wzrasta o korektę z tytułu zmienności odpowiednią dla takich papierów wartościowych lub towarów, zgodnie z przepisami art. 223–225.
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia:
kryteriów, które instytucje mają stosować w celu przypisania pozycji pozabilansowych, z wyjątkiem pozycji już zawartych w załączniku I, do koszyków 1–5, o których mowa w załączniku I;
czynników, które mogłyby ograniczać zdolność instytucji do odwołania zobowiązań bezwarunkowo odwoływalnych, o których mowa w załączniku I;
procesu powiadamiania EUNB o stosowanej przez instytucje klasyfikacji innych pozycji pozabilansowych obciążonych podobnym ryzykiem jak pozycje, o których mowa w załączniku I.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 10 lipca 2025 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjęcie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 112
Kategorie ekspozycji
Każdą ekspozycję klasyfikuje się do jednej z następujących kategorii ekspozycji:
ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych;
ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych;
ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego;
ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju;
ekspozycje wobec organizacji międzynarodowych;
ekspozycje wobec instytucji;
ekspozycje wobec przedsiębiorstw;
ekspozycje detaliczne;
ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach;
ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania;
ekspozycje związane ze szczególnie wysokim ryzykiem;
ekspozycje w postaci obligacji zabezpieczonych;
pozycje stanowiące pozycje sekurytyzacyjne;
ekspozycje wobec instytucji i przedsiębiorstw posiadających krótkoterminową ocenę kredytową;
ekspozycje w postaci jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania;
ekspozycje kapitałowe;
inne pozycje.
Artykuł 113
Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem
Z wyjątkiem ekspozycji stanowiących podstawę pozycji kapitału podstawowego Tier I, pozycji dodatkowych w Tier I lub pozycji w Tier II, instytucja może pod warunkiem uzyskania uprzedniej zgody właściwych organów podjąć decyzję o niestosowaniu wymogów ust. 1 niniejszego artykułu w odniesieniu do ekspozycji danej instytucji wobec kontrahenta, który jest w stosunku do niej jednostką dominującą, jednostką zależną, jednostką zależną wobec jednostki dominującej danej instytucji lub jednostką powiązaną stosunkiem określonym w art. 12 ust. 1 dyrektywy 83/349/EWG. Właściwe organy są upoważnione do udzielenia zgody, jeżeli spełnione są następujące warunki:
kontrahent jest instytucją, instytucją finansową lub przedsiębiorstwem usług pomocniczych, objętymi odpowiednimi wymogami ostrożnościowymi;
kontrahent jest objęty tą samą pełną konsolidacją co dana instytucja;
kontrahent jest objęty tymi samymi procedurami oceny, pomiaru i kontroli ryzyka co dana instytucja;
kontrahent ma siedzibę w tym samym państwie członkowskim co dana instytucja;
nie istnieją obecnie ani nie są przewidywane w przyszłości istotne przeszkody praktyczne lub prawne dla szybkiego transferu funduszy własnych lub spłaty należności przez kontrahenta na rzecz danej instytucji.
Jeżeli dana instytucja jest zgodnie z niniejszym ustępem upoważniona do niestosowania wymogów zawartych w ust. 1, może ona przypisać wagę ryzyka równą 0 %.
Z wyjątkiem ekspozycji stanowiących podstawę pozycji kapitału podstawowego Tier I, pozycji dodatkowych w Tier I i pozycji w Tier II, instytucje mogą – pod warunkiem uzyskania uprzedniego zezwolenia od właściwych organów – podjąć decyzję o niestosowaniu wymogów ust. 1 niniejszego artykułu w odniesieniu do ekspozycji wobec kontrahentów, z którymi dana instytucja przystąpiła do instytucjonalnego systemu ochrony stanowiącego umowne lub ustawowe uzgodnienie w sprawie odpowiedzialności, które chroni te instytucje, a w szczególności gwarantuje ich płynność i wypłacalność w celu uniknięcia upadłości, gdyby okazała się ona konieczna. Właściwe organy są upoważnione do udzielenia zezwolenia, jeżeli spełnione są następujące warunki:
spełnione są wymogi określone w ust. 6 lit. a), d) i e);
uzgodnienia gwarantują, że instytucjonalny system ochrony jest w stanie udzielić niezbędnego wsparcia, zgodnie z zobowiązaniami, z funduszy, do których ma łatwy dostęp;
instytucjonalny system ochrony ma odpowiednie i jednakowo zorganizowane mechanizmy monitorowania i klasyfikowania ryzyka, co daje całościowy przegląd sytuacji ryzyka wszystkich indywidualnych członków oraz instytucjonalnego systemu ochrony jako całości, a także daje odpowiednie możliwości oddziaływania; mechanizmy te odpowiednio kontrolują ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania, zgodnie z art. 178 ust. 1;
instytucjonalny system ochrony zapewnia własny przegląd ryzyka, który jest udostępniany poszczególnym członkom;
w ramach instytucjonalnego systemu ochrony corocznie sporządza się i publikuje skonsolidowane sprawozdanie dotyczące tego systemu jako całości i obejmujące: bilans, rachunek zysków i strat, sprawozdanie na temat sytuacji i sprawozdanie na temat ryzyka, bądź też sprawozdanie dotyczące tego systemu jako całości i obejmujące: zagregowany bilans, zagregowany rachunek zysków i strat, sprawozdanie na temat sytuacji i sprawozdanie na temat ryzyka;
członkowie instytucjonalnego systemu ochrony są zobowiązani do zachowania minimum 24-miesięcznego okresu wypowiedzenia, jeżeli zamierzają zaprzestać korzystania z instytucjonalnego systemu ochrony;
wyklucza się wielokrotne wykorzystywanie składników, które mogą być używane do obliczania funduszy własnych (która to praktyka zwana jest dalej „wielokrotnym finansowaniem”), oraz wszelkie nieodpowiednie tworzenie funduszy własnych pomiędzy członkami instytucjonalnego systemu ochrony;
instytucjonalny system ochrony opiera się na szerokim udziale instytucji kredytowych o zasadniczo jednolitym profilu działalności;
adekwatność mechanizmów, o których mowa w lit. c) i d), podlega zatwierdzeniu przez odpowiednie właściwe organy i jest przez nie monitorowana w regularnych odstępach czasu.
Jeżeli dana instytucja podejmuje zgodnie z niniejszym ustępem decyzję o niestosowaniu wymogów zawartych w ust. 1, może ona przypisać wagę ryzyka równą 0 %.
Artykuł 114
Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych
Ekspozycjom wobec rządów centralnych i banków centralnych, które posiadają ocenę kredytową sporządzoną przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka według tabeli 1, która odpowiada ocenie kredytowej ECAI zgodnie z art. 136.
Tabela 1
Stopień jakości kredytowej |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Waga ryzyka |
0 % |
20 % |
50 % |
100 % |
100 % |
150 % |
▼M11 —————
Do celów niniejszego ustępu Komisja może przyjąć za pomocą aktów wykonawczych i przy zastosowaniu procedury oceny, o której mowa w art. 464 ust. 2, decyzję dotyczącą tego, czy dane państwo trzecie stosuje środki nadzorcze i regulacyjne co najmniej równoważne ze środkami stosowanymi w Unii. W przypadku braku takiej decyzji do dnia 1 stycznia 2015 r. instytucje mogą nadal stosować do ekspozycji wobec rządu centralnego lub banku centralnego państwa trzeciego metodę ujmowania określoną w niniejszym ustępie, jeżeli odpowiednie właściwe organy uznały państwo trzecie jako kwalifikujące się do przedmiotowej metody ujmowania przed dniem 1 stycznia 2014 r.
Artykuł 115
Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych
EUNB prowadzi publicznie dostępną bazę danych dotyczących wszystkich samorządów regionalnych i władz lokalnych w Unii, które odpowiednie właściwe organy traktują jako ekspozycje wobec swoich rządów centralnych.
Do celów niniejszego ustępu Komisja może przyjąć za pomocą aktów wykonawczych i przy zastosowaniu procedury oceny, o której mowa w art. 464 ust. 2, decyzję dotyczącą tego, czy państwo trzecie stosuje środki nadzorcze i regulacyjne co najmniej równoważne ze środkami stosowanymi w Unii. W przypadku braku takiej decyzji do dnia 1 stycznia 2015 r. instytucje mogą nadal stosować wobec państwa trzeciego metodę ujmowania określoną w niniejszym ustępie, jeżeli odpowiednie właściwe organy uznały państwo trzecie jako kwalifikujące się do przedmiotowej metody ujmowania przed dniem 1 stycznia 2014 r.
Artykuł 116
Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego
Ekspozycjom wobec podmiotów sektora publicznego, które nie mają oceny kredytowej sporządzonej przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka według stopnia jakości kredytowej, który przypisuje się zgodnie z poniższą tabelą 2 ekspozycjom wobec rządu centralnego w jurysdykcji, w której zarejestrowano dany podmiot sektora publicznego.
Tabela 2
Stopień jakości kredytowej, do którego zaklasyfikowano rząd centralny |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Waga ryzyka |
20 % |
50 % |
100 % |
100 % |
100 % |
150 % |
W przypadku ekspozycji wobec podmiotów sektora publicznego zarejestrowanych w państwach, w których rząd centralny nie ma ratingu, waga ryzyka wynosi 100 %.
Do celów niniejszego ustępu Komisja może przyjąć za pomocą aktów wykonawczych i przy zastosowaniu procedury oceny, o której mowa w art. 464 ust. 2, decyzję dotyczącą tego, czy państwo trzecie stosuje środki nadzorcze i regulacyjne co najmniej równoważne ze środkami stosowanymi w Unii. W przypadku braku takiej decyzji do dnia 1 stycznia 2015 r. instytucje mogą nadal stosować wobec państwa trzeciego metodę ujmowania określoną w niniejszym ustępie, jeżeli odpowiednie właściwe organy uznały państwo trzecie jako kwalifikujące się do przedmiotowej metody ujmowania przed dniem 1 stycznia 2014 r.
Artykuł 117
Ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju
Międzyamerykańską Korporację Inwestycyjną, Czarnomorski Bank Handlu i Rozwoju, Środkowoamerykański Bank Integracji Gospodarczej oraz CAF – Bank Rozwoju Ameryki Łacińskiej uznaje się za wielostronne banki rozwoju.
Ekspozycjom wobec następujących wielostronnych banków rozwoju przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %:
Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju;
Międzynarodowa Korporacja Finansowa;
Międzyamerykański Bank Rozwoju;
Azjatycki Bank Rozwoju;
Afrykański Bank Rozwoju;
Bank Rozwoju Rady Europy;
Nordycki Bank Inwestycyjny;
Karaibski Bank Rozwoju;
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju;
Europejski Bank Inwestycyjny;
Europejski Fundusz Inwestycyjny;
Wielostronna Agencja Gwarancji Inwestycyjnych;
międzynarodowy instrument finansowy na rzecz szczepień;
Islamski Bank Rozwoju;
Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju;
Azjatycki Bank Inwestycji Infrastrukturalnych.
Komisja jest uprawniona do zmiany niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie aktów delegowanych zgodnie z art. 462 w celu zmiany – zgodnie z międzynarodowymi standardami – wykazu wielostronnych banków rozwoju, o którym mowa w akapicie pierwszym.
Artykuł 118
Ekspozycje wobec organizacji międzynarodowych
Ekspozycjom wobec następujących organizacji międzynarodowych przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %:
Unia Europejska i Europejska Wspólnota Energii Atomowej;
Międzynarodowy Fundusz Walutowy;
Bank Rozrachunków Międzynarodowych;
Europejski Instrument Stabilności Finansowej;
Europejski Mechanizm Stabilności;
międzynarodowa instytucja finansowa ustanowiona przez co najmniej dwa państwa członkowskie, której celem jest gromadzenie środków i zapewnienie pomocy finansowej na rzecz jej członków, którzy doświadczają poważnych problemów finansowych albo są nimi zagrożeni.
Artykuł 119
Ekspozycje wobec instytucji
Ekspozycje wobec instytucji w postaci rezerw obowiązkowych wymaganych przez EBC lub przez bank centralny państwa członkowskiego, które mają być utrzymywane przez instytucję, mogą być ważone ryzykiem jako ekspozycje wobec banku centralnego danego państwa członkowskiego, jeżeli:
rezerwy są utrzymywane zgodnie z rozporządzeniem (WE) Europejskiego Banku Centralnego nr 1745/2003 z dnia 12 września 2003 r. dotyczącym stosowania rezerw obowiązkowych ( 27 ) lub zgodnie z wymogami krajowymi, równoważnymi pod każdym istotnym względem z tym rozporządzeniem;
w przypadku bankructwa lub niewypłacalności instytucji, w której utrzymywane są rezerwy, są one terminowo i w pełnej wysokości spłacane na rzecz instytucji i nie służą do pokrycia innych zobowiązań instytucji.
Ekspozycje wobec instytucji finansowych posiadających zezwolenie na działalność wydane przez właściwe organy i nadzorowanych przez te organy oraz podlegających wymogom ostrożnościowym porównywalnym pod kątem surowości z wymogami stosowanymi wobec instytucji traktuje się jako ekspozycje wobec instytucji.
Do celów niniejszego ustępu wymogi ostrożnościowe określone w rozporządzeniu (UE) 2019/2033 uznaje się za porównywalne pod kątem surowości z wymogami stosowanymi wobec instytucji.
Artykuł 120
Ekspozycje wobec instytucji mających rating
Ekspozycjom z rezydualnym terminem zapadalności wynoszącym więcej niż trzy miesiące wobec instytucji, które mają ocenę kredytową ◄ sporządzoną przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka według tabeli 3, która odpowiada ocenie kredytowej ECAI zgodnie z art. 136.
Tabela 3
Stopień jakości kredytowej |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Waga ryzyka |
20 % |
50 % |
50 % |
100 % |
100 % |
150 % |
Ekspozycjom z rezydualnym terminem zapadalności wynoszącym maksymalnie trzy miesiące wobec instytucji, która ma ocenę kredytową sporządzoną przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka według tabeli 4, która odpowiada ocenie kredytowej ECAI zgodnie z art. 136:
Tabela 4
Stopień jakości kredytowej |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Waga ryzyka |
20 % |
20 % |
20 % |
50 % |
50 % |
150 % |
Związek pomiędzy traktowaniem krótkoterminowej oceny kredytowej zgodnie z art. 131 a ogólnym traktowaniem preferencyjnym ekspozycji krótkoterminowych określonym w ust. 2 jest następujący:
przy braku oceny ekspozycji krótkoterminowych ogólne traktowanie preferencyjne ekspozycji krótkoterminowych określone w ust. 2 stosuje się do wszystkich ekspozycji z rezydualnym terminem zapadalności wynoszącym maksymalnie trzy miesiące wobec instytucji;
jeżeli istnieje ocena krótkoterminowa i zgodnie z tą oceną należy stosować nie mniej korzystną wagę ryzyka niż w przypadku stosowania ogólnego traktowania preferencyjnego dla ekspozycji krótkoterminowych zgodnie z ust. 2, ocenę krótkoterminową stosuje się wyłącznie w przypadku tej konkretnej ekspozycji. Wobec innych ekspozycji krótkoterminowych stosuje się ogólne traktowanie preferencyjne obowiązujące dla ekspozycji krótkoterminowych zgodnie z ust. 2;
jeżeli istnieje ocena krótkoterminowa i zgodnie z tą oceną należy stosować mniej korzystną wagę ryzyka niż w przypadku stosowania ogólnego traktowania preferencyjnego dla ekspozycji krótkoterminowych zgodnie z ust. 2, nie stosuje się ogólnego traktowania preferencyjnego dla ekspozycji krótkoterminowych, a wszystkim krótkoterminowym należnościom bez ratingu przypisuje się taką samą wagę ryzyka jak waga ryzyka stosowana zgodnie z konkretną oceną krótkoterminową.
Artykuł 121
Ekspozycje wobec instytucji nieposiadających ratingu
Ekspozycjom wobec instytucji, które nie mają oceny kredytowej sporządzonej przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka według stopnia jakości kredytowej, który przypisuje się zgodnie z poniższą tabelą 5 ekspozycjom wobec rządu centralnego w jurysdykcji, w której instytucja jest zarejestrowana.
Tabela 5
Stopień jakości kredytowej, który przypisano rządowi centralnemu |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Waga ryzyka ekspozycji |
20 % |
50 % |
100 % |
100 % |
100 % |
150 % |
Artykuł 122
Ekspozycje wobec przedsiębiorstw
Ekspozycjom, które mają ocenę kredytową sporządzoną przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka według tabeli 6, która odpowiada ocenie kredytowej ECAI zgodnie z art. 136.
Tabela 6
Stopień jakości kredytowej |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Waga ryzyka |
20 % |
50 % |
100 % |
100 % |
150 % |
150 % |
Artykuł 122a
Ekspozycje związane z kredytowaniem specjalistycznym
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 10 lipca 2026 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjęcie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 123
Ekspozycje detaliczne
Ekspozycjom, które spełniają następujące kryteria, przypisuje się wagę ryzyka równą 75 %:
ekspozycja dotyczy osoby fizycznej lub osób fizycznych bądź małego lub średniego przedsiębiorstwa (MŚP);
ekspozycja jest jedną ze znacznej liczby ekspozycji cechujących się podobnymi właściwościami, dzięki którym ryzyka związane z tego rodzaju kredytami są znacznie zmniejszone;
łączna kwota zobowiązań klienta będącego dłużnikiem lub grupy powiązanych klientów wobec instytucji i jednostek dominujących oraz ich jednostek zależnych, w tym wszelkich ekspozycji, których dotyczy niewykonanie zobowiązania, jednak z wyjątkiem ekspozycji z pełnym i całkowitym zabezpieczeniem w formie nieruchomości mieszkalnych, które to ekspozycje zostały przypisane do kategorii ekspozycji określonej w art. 112 lit. i), nie przekracza – zgodnie z wiedzą instytucji – kwoty 1 mln EUR. Instytucja podejmuje zasadne kroki w celu uzyskania tej wiedzy.
Papiery wartościowe nie kwalifikują się do objęcia kategorią ekspozycji detalicznych.
Ekspozycje, które nie spełniają kryteriów, o których mowa w lit. a)–c) akapitu pierwszego, nie kwalifikują się do objęcia kategorią ekspozycji detalicznych.
Wartość bieżąca minimalnych detalicznych opłat leasingowych kwalifikuje się do objęcia kategorią ekspozycji detalicznych.
Ekspozycjom wynikającym z pożyczek udzielonych przez instytucję kredytową emerytom lub pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy na czas nieokreślony w zamian za bezwarunkowy transfer części emerytury lub wynagrodzenia pożyczkobiorcy na rzecz tej instytucji kredytowej przypisuje się wagę ryzyka równą 35 %, o ile spełnione są wszystkie następujące warunki:
w celu spłaty pożyczki pożyczkobiorca bezwarunkowo upoważnia fundusz emerytalny lub pracodawcę do dokonywania bezpośrednich płatności na rzecz instytucji kredytowych poprzez potrącanie miesięcznych płatności z tytułu pożyczki z comiesięcznej emerytury lub wynagrodzenia pożyczkobiorcy;
ryzyko zgonu, niezdolności do pracy, bezrobocia lub obniżenia miesięcznej emerytury lub wynagrodzenia netto pożyczkobiorcy jest odpowiednio pokryte za pomocą polisy ubezpieczeniowej wystawionej przez pożyczkobiorcę na rzecz instytucji kredytowej;
comiesięczne płatności dokonywane przez pożyczkobiorcę z tytułu wszystkich pożyczek, które spełniają warunki określone w lit. a) i b), nie przekraczają łącznie 20 % miesięcznej emerytury lub wynagrodzenia netto pożyczkobiorcy;
maksymalny pierwotny termin zapadalności pożyczki nie przekracza dziesięciu lat.
Do dnia 10 lipca 2025 r. EUNB wyda wytyczne zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 w celu określenia proporcjonalnych metod dywersyfikacji, zgodnie z którymi ekspozycję należy uznać za stanowiącą jedną ze znacznej liczby podobnych ekspozycji, jak określono w akapicie pierwszym lit. c) niniejszego ustępu.
Artykuł 124
Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach
Część ekspozycji, która jest traktowana jako w pełni zabezpieczona nieruchomością, nie może przekraczać wysokości zabezpieczenia odpowiadającej wartości rynkowej lub – w państwach członkowskich, które ustanowiły w przepisach ustawowych lub wykonawczych surowe kryteria oceny bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości – wartości bankowo-hipotecznej danej nieruchomości.
W przypadku gdy organem wyznaczonym przez państwo członkowskie do celów stosowania niniejszego artykułu jest właściwy organ, zapewnia on, aby odpowiednie podmioty i organy krajowe, które mają mandat makroostrożnościowy, zostały należycie poinformowane o tym, że zamierza on zastosować niniejszy artykuł, oraz aby były odpowiednio zaangażowane w ocenę trudności w zakresie stabilności finansowej w jego państwie członkowskim zgodnie z ust. 2.
W przypadku gdy organem wyznaczonym przez państwo członkowskie do celów stosowania niniejszego artykułu nie jest właściwy organ, dane państwo członkowskie przyjmuje przepisy niezbędne do zapewnienia odpowiedniej koordynacji i wymiany informacji między właściwym organem a wyznaczonym organem do celów prawidłowego stosowania niniejszego artykułu. W szczególności organy są zobowiązane do ścisłej współpracy i wymiany wszystkich informacji, które mogą być niezbędne, aby odpowiednio wykonywać obowiązki nałożone na wyznaczony organ na podstawie niniejszego artykułu. Współpraca ta ma na celu unikanie przez właściwy organ i wyznaczony organ wszelkich działań, które się powielają lub są niespójne, oraz zapewnienie należytego uwzględnienia powiązań z innymi środkami, w szczególności środkami podejmowanymi na mocy art. 458 niniejszego rozporządzenia i art. 133 dyrektywy 2013/36/UE.
Na podstawie danych zgromadzonych na mocy art. 430a i na podstawie wszelkich innych odpowiednich wskaźników organ wyznaczony zgodnie z ust. 1a niniejszego artykułu okresowo i co najmniej raz w roku ocenia, czy waga ryzyka równa 35 % dla ekspozycji wobec jednego lub większej liczby segmentów nieruchomości zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach mieszkalnych, o których mowa w art. 125, znajdujących się na jednej lub większej liczbie części terytorium państwa członkowskiego odpowiedniego organu oraz waga ryzyka równa 50 % dla ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach komercyjnych, o których mowa w art. 126, znajdujących się na jednej lub większej liczbie części terytorium państwa członkowskiego odpowiedniego organu są odpowiednio oparte na:
przypadkach strat dotyczących ekspozycji zabezpieczonych nieruchomościami;
przyszłych tendencjach na rynkach nieruchomości.
W przypadku gdy na podstawie oceny, o której mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, organ wyznaczony zgodnie z ust. 1a niniejszego artykułu stwierdzi, że wagi ryzyka określone w art. 125 ust. 2 lub art. 126 ust. 2 nie odzwierciedlają w odpowiedni sposób rzeczywistego ryzyka związanego z jednym lub większą liczbą segmentów ekspozycji związanym z nieruchomościami, w pełni zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach mieszkalnych lub nieruchomościach komercyjnych znajdujących się na jednej lub większej liczbie części terytorium państwa członkowskiego odpowiedniego organu oraz jeżeli organ ten uważa, że te nieodpowiednie wagi ryzyka mogłyby mieć niekorzystny wpływ na obecną lub przyszłą stabilność finansową w jego państwie członkowskim, może on zwiększyć wagi ryzyka mające zastosowanie do tych ekspozycji w zakresach określonych w akapicie czwartym niniejszego ustępu lub wprowadzić surowsze kryteria niż te określone w art. 125 ust. 2 lub art. 126 ust. 2.
Organ wyznaczony zgodnie z ust. 1a niniejszego artykułu powiadamia EUNB i ERRS o wszelkich korektach wag ryzyka i kryteriów zastosowanych zgodnie z niniejszym ustępem. W terminie miesiąca od otrzymania tego powiadomienia EUNB i ERRS przekazują swoją opinię zainteresowanemu państwu członkowskiemu. EUNB i ERRS publikują wagi ryzyka i kryteria dla ekspozycji, o których mowa w art. 125, 126 i art. 199 ust. 1 lit. a), wdrożone przez odpowiedni organ.
Do celów akapitu drugiego niniejszego ustępu organ wyznaczony zgodnie z ust. 1a może ustanowić wagi ryzyka w następujących zakresach:
od 35 % do 150 % dla ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach mieszkalnych;
od 50 % do 150 % dla ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach komercyjnych.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2019 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
W drodze zaleceń zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1092/2010 oraz w ścisłej współpracy z EUNB, ERRS może zgodnie z ust. 1a niniejszego artykułu wydać wytyczne dla organów wyznaczonych dotyczące następujących kwestii:
czynników, które mogłyby „mieć niekorzystny wpływ na obecną lub przyszłą stabilność finansową”, o których mowa w ust. 2 akapit drugi; oraz
orientacyjnych poziomów odniesienia, które organ wyznaczony zgodnie z ust. 1a ma uwzględniać przy określaniu wyższych wag ryzyka.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 10 stycznia 2026 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjęcie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
ERRS może – w drodze zaleceń zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1092/2010 oraz w ścisłej współpracy z EUNB – wydawać wytyczne skierowane do organów wyznaczonych zgodnie z ust. 8 niniejszego artykułu dotyczące obu następujących kwestii:
czynników, które mogłyby „mieć niekorzystny wpływ na obecną lub przyszłą stabilność finansową”, o których mowa w ust. 9 akapit drugi;
orientacyjnych poziomów odniesienia, które organ wyznaczony zgodnie z ust. 8 ma uwzględniać przy ustalaniu wyższych wag ryzyka.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 10 lipca 2025 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjęcie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 125
Ekspozycje w pełni i całkowicie zabezpieczone hipoteką na nieruchomości mieszkalnej
O ile właściwe organy nie zadecydowały inaczej zgodnie z art. 124 ust. 2, ekspozycje w pełni i całkowicie zabezpieczone hipoteką na nieruchomością mieszkalną traktuje się w następujący sposób:
ekspozycjom lub dowolnym częściom ekspozycji w pełni i całkowicie zabezpieczonym hipoteką na nieruchomości mieszkalnej, która jest lub będzie zamieszkana lub przeznaczona pod wynajem przez właściciela lub – w przypadku przedsiębiorstw inwestowania indywidualnego – użytkownika, przypisuje się wagę ryzyka równą 35 %;
ekspozycjom wobec leasingobiorcy z tytułu transakcji leasingu dotyczących nieruchomości mieszkalnych, w których instytucja występuje jako leasingodawca, a leasingobiorca ma prawo zakupu, przypisuje się wagę ryzyka 35 %, pod warunkiem że ekspozycja instytucji jest w pełni i całkowicie zabezpieczona prawem własności instytucji do tej nieruchomości.
Instytucje uznają ekspozycję lub dowolną część ekspozycji jako w pełni i całkowicie zabezpieczoną do celów ust. 1 wyłącznie wtedy, gdy spełnione są następujące warunki:
wartość nieruchomości nie zależy zasadniczo od jakości kredytowej kredytobiorcy. Instytucje mogą wykluczyć sytuacje, w których czynniki czysto makroekonomiczne wpływają zarówno na wartość nieruchomości, jak i na spłatę należności przez kredytobiorcę, z procesu określania istotności takiej zależności;
ryzyko kredytobiorcy nie zależy zasadniczo od przychodów generowanych przez nieruchomość lub projekt budowlany stanowiące przedmiot zabezpieczenia, ale od zdolności kredytobiorcy do spłaty zobowiązania z innych źródeł, a w konsekwencji spłata kredytu nie zależy zasadniczo od przepływu środków pieniężnych generowanego przez nieruchomość służącą jako zabezpieczenie. W przypadku tych innych źródeł instytucje określają maksymalne wskaźniki wartości kredytu do dochodu w ramach ich polityki kredytowej i przy przyznawaniu kredytu uzyskują właściwe dowody potwierdzające odpowiednie przychody;
spełnione są wymogi określone w art. 208 oraz zasady wyceny określone w art. 229 ust. 1;
o ile nie określono inaczej zgodnie z art. 124 ust. 2, część kredytu, której przypisano wagę ryzyka równą 35 % nie przekracza 80 %, wartości rynkowej przedmiotowej nieruchomości lub 80 % bankowo-hipotecznej wartości przedmiotowej nieruchomości w państwach członkowskich, które ustanowiły w przepisach ustawowych lub wykonawczych surowe kryteria oceny bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości.
Instytucje mogą odstąpić od stosowania ust. 2 lit. b) w przypadku ekspozycji w pełni i całkowicie zabezpieczonych hipoteką na nieruchomości mieszkalnej, która znajduje się na terytorium państwa członkowskiego, jeżeli właściwy organ tego państwa członkowskiego opublikował dowody wykazujące, że na tym terytorium znajduje się dobrze rozwinięty i ugruntowany rynek nieruchomości mieszkalnych, a wskaźniki strat nie przekraczają następujących limitów:
straty z tytułu udzielonych kredytów zabezpieczonych nieruchomościami mieszkalnymi do 80 % wartości rynkowej lub 80 % bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości, o ile nie zadecydowano inaczej w art. 124 ust. 2, nie przekraczają w żadnym roku 0,3 % wartości niespłaconych kredytów zabezpieczonych nieruchomością mieszkalną;
całkowite straty z tytułu udzielonych kredytów zabezpieczonych nieruchomościami mieszkalnymi nie przekraczają w żadnym roku 0,5 % wartości niespłaconych kredytów zabezpieczonych nieruchomością mieszkalną.
Artykuł 126
Ekspozycje w pełni i całkowicie zabezpieczone hipoteką na nieruchomości komercyjnej
O ile właściwe organy nie zadecydowały inaczej zgodnie z art. 124 ust. 2, ekspozycje w pełni i całkowicie zabezpieczone hipoteką na nieruchomością komercyjną traktuje się w następujący sposób:
ekspozycjom lub dowolnym częściom ekspozycji w pełni i całkowicie zabezpieczonym hipoteką na lokalach biurowych lub innych nieruchomościach komercyjnych można przypisać wagę ryzyka równą 50 %;
ekspozycjom związanym z transakcjami leasingu nieruchomości dotyczącymi lokalów biurowych lub innych nieruchomości komercyjnych, w których instytucja występuje jako leasingodawca, a leasingobiorcy przysługuje prawo zakupu, można przypisać wagę ryzyka 50 %, pod warunkiem że ekspozycja instytucji jest w pełni i całkowicie zabezpieczona prawem własności instytucji do tej nieruchomości.
Instytucje uznają ekspozycję lub dowolną część ekspozycji jako w pełni i całkowicie zabezpieczoną do celów ust. 1 wyłącznie wtedy, gdy spełnione są następujące warunki:
wartość nieruchomości nie zależy zasadniczo od jakości kredytowej kredytobiorcy. Instytucje mogą wykluczyć sytuacje, w których czynniki czysto makroekonomiczne wpływają zarówno na wartość nieruchomości, jak i na spłatę należności przez kredytobiorcę, z procesu określania istotności takiej zależności;
ryzyko kredytobiorcy nie zależy zasadniczo od przychodów generowanych przez nieruchomość lub projekt budowlany stanowiące przedmiot zabezpieczenia, ale od zdolności kredytobiorcy do spłaty zobowiązania z innych źródeł, a w konsekwencji spłata kredytu nie zależy zasadniczo od przepływu środków pieniężnych generowanego przez nieruchomość służącą jako zabezpieczenie;
spełnione są wymogi określone w art. 208 oraz zasady wyceny określone w art. 229 ust. 1;
wagę ryzyka równą 50 %, o ile nie określono inaczej w art. 124 ust. 2, przypisuje się części kredytu, która nie przekracza 50 % wartości rynkowej przedmiotowej nieruchomości lub 60 %, o ile nie określono inaczej w art. 124 ust. 2, bankowo-hipotecznej wartości przedmiotowej nieruchomości w państwach członkowskich, które ustanowiły w przepisach ustawowych lub wykonawczych surowe kryteria oceny bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości.
Instytucje mogą odstąpić od stosowania ust. 2 lit. b) w przypadku ekspozycji w pełni i całkowicie zabezpieczonych hipoteką na nieruchomości komercyjnej, która znajduje się na terytorium państwa członkowskiego, jeżeli właściwy organ tego państwa członkowskiego opublikował dowody wykazujące, że na tym terytorium znajduje się dobrze rozwinięty i ugruntowany rynek nieruchomości komercyjnych, przy czym wskaźniki strat nie przekraczają następujących limitów:
straty z tytułu udzielonych kredytów zabezpieczonych nieruchomościami komercyjnymi do 50 % wartości rynkowej lub 60 % bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości, o ile nie określono inaczej w art. 124 ust. 2, nie przekraczają 0,3 % wartości niespłaconych kredytów zabezpieczonych nieruchomością komercyjną;
całkowite straty z tytułu udzielonych kredytów zabezpieczonych nieruchomościami komercyjnymi nie przekraczają 0,5 % wartości niespłaconych kredytów zabezpieczonych nieruchomością komercyjną.
Artykuł 126a
Ekspozycje z tytułu nabycia, zagospodarowania i zabudowy gruntu
Artykuł 127
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania
Niezabezpieczonej części każdej pozycji, w przypadku gdy dłużnik nie wykonał zobowiązania zgodnie z art. 178, lub – w przypadku ekspozycji detalicznych – niezabezpieczonej części każdego instrumentu kredytowego, z którym wiąże się niewykonanie zobowiązania zgodnie z art. 178, przypisuje się następujące wagi ryzyka:
150 %, w przypadku gdy suma korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego i kwot odliczonych zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. m) wynosi mniej niż 20 % wartości niezabezpieczonej części ekspozycji w sytuacji, gdyby nie zastosowano tych korekt i odliczeń;
100 %, w przypadku gdy suma korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego i kwot odliczonych zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. m) wynosi co najmniej 20 % wartości niezabezpieczonej części ekspozycji w sytuacji, gdyby nie zastosowano tych korekt i odliczeń.
Do celów obliczania korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego, o których mowa w akapicie pierwszym, w odniesieniu do ekspozycji nabytej, gdy dotyczyło jej już niewykonanie zobowiązania, instytucje uwzględniają w obliczeniach każdą dodatnią różnicę między kwotą należną od dłużnika z tytułu tej ekspozycji a sumą dodatkowej redukcji funduszy własnych gdyby ekspozycja ta została całkowicie odpisana i wszelkich istniejących już redukcji funduszy własnych związanych z tą ekspozycją.
▼M17 —————
Artykuł 128
Pozycje związane ze szczególnie wysokim ryzykiem
Do celów niniejszego artykułu instytucje traktują którekolwiek z poniższych ekspozycji jako ekspozycje związane ze szczególnie wysokim ryzykiem:
inwestycje w przedsiębiorstwa venture capital, z wyjątkiem przypadków, gdy inwestycje te traktowane są zgodnie z art. 132;
inwestycje na niepublicznym rynku kapitałowym, z wyjątkiem przypadków, gdy inwestycje te traktowane są zgodnie z art. 132;
finansowanie nieruchomości spekulacyjnych.
Podczas oceny, czy ekspozycja inna niż ekspozycje, o których mowa w ust. 2, jest związana ze szczególnie wysokim ryzykiem, instytucje uwzględniają następujące właściwości ryzyka:
istnieje wysokie ryzyko straty w wyniku niewykonania zobowiązania przez dłużnika;
niemożliwa jest odpowiednia ocena tego, czy ekspozycja jest objęta lit. a).
EUNB wydaje wytyczne określające, jakie rodzaje ekspozycji są związane ze szczególnie wysokim ryzykiem i w jakich okolicznościach.
Wytyczne te przyjmuje się zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 129
Ekspozycje w postaci obligacji zabezpieczonych
►M10 Aby obligacje zabezpieczone zdefiniowane w art. 3 pkt 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2162 ( 28 ) * mogły kwalifikować się do traktowania preferencyjnego określonego w ust. 4 i 5 niniejszego artykułu, muszą spełniać wymogi określone w ust. 3, 3a i 3b niniejszego artykułu i być zabezpieczone przez dowolne z następujących kwalifikujących się aktywów: ◄
ekspozycje wobec rządów centralnych, banków centralnych wchodzących w skład ESBC, podmiotów sektora publicznego, samorządów regionalnych lub władz lokalnych w Unii lub ekspozycje przez nie gwarantowane;
ekspozycje wobec rządów centralnych państw trzecich i banków centralnych państw trzecich, wielostronnych banków rozwoju, organizacji międzynarodowych lub ekspozycje przez nie gwarantowane, które kwalifikują się do stopnia 1. jakości kredytowej zgodnie z przepisami niniejszego rozdziału, oraz ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego państw trzecich, samorządów regionalnych państw trzecich lub władz lokalnych państw trzecich lub ekspozycje przez te podmioty gwarantowane, które są ważone ryzykiem jako ekspozycje wobec instytucji lub wobec rządów centralnych i banków centralnych zgodnie z przepisami, odpowiednio, art. 115 ust. 1 lub 2 lub art. 116 ust. 1, 2 lub 4 i które kwalifikują się do stopnia 1. jakości kredytowej zgodnie z przepisami niniejszego rozdziału, a także ekspozycje w rozumieniu przepisów niniejszej litery, które kwalifikują się co najmniej do stopnia 2. jakości kredytowej zgodnie z przepisami niniejszego rozdziału, pod warunkiem że nie przekraczają one 20 % kwoty nominalnej otwartych pozycji w obligacjach zabezpieczonych instytucji emitujących;
ekspozycje wobec instytucji kredytowych, które kwalifikują się do stopnia 1. jakości kredytowej lub stopnia 2. jakości kredytowej lub ekspozycje wobec instytucji kredytowych, które kwalifikują się do stopnia 3. jakości kredytowej, jeżeli ekspozycje te mają postać:
depozytów krótkoterminowych o pierwotnym terminie zapadalności nieprzekraczającym 100 dni, w przypadku gdy są one wykorzystywane do spełnienia wymogu w zakresie zabezpieczenia przed utratą płynności dla puli aktywów stanowiących zabezpieczenie zgodnie z art. 16 dyrektywy (UE) 2019/2162; lub
instrumentów pochodnych spełniających wymogi art. 11 ust. 1 tej dyrektywy, jeżeli zezwolą na to właściwe organy;
kredyty zabezpieczone nieruchomościami mieszkalnymi nieprzekraczające mniejszej z następujących wartości: kwoty głównej zastawów traktowanych łącznie ze wszystkimi wcześniejszymi zastawami lub 80 % wartości nieruchomości stanowiących zabezpieczenie;
kredyty na nieruchomości mieszkalne w pełni gwarantowane przez uznanego dostawcę ochrony, o którym mowa w art. 201, kwalifikujące się do co najmniej stopnia 2. jakości kredytowej zgodnie z niniejszym rozdziałem, przy czym część każdego z kredytów wykorzystywana w celu spełnienia wymogu określonego w niniejszym ustępie na potrzeby zabezpieczenia obligacji zabezpieczonych nie stanowi więcej niż 80 % wartości odnośnej nieruchomości mieszkalnej położonej we Francji, a współczynnik kredytu do dochodu wynosił w chwili udzielania kredytu maksymalnie 33 %. W chwili udzielania kredytu nieruchomość mieszkalna nie jest obciążona zastawem hipotecznym, a w przypadku kredytów udzielanych od dnia 1 stycznia 2014 r. kredytobiorca zobowiązuje się w drodze umowy do nieustanawiania takiego zastawu bez zgody instytucji kredytowej, która udzieliła kredytu. Współczynnik kredytu do dochodu stanowi udział dochodu brutto kredytobiorcy obejmujący zwrot kredytu wraz z odsetkami. Dostawcą ochrony jest: instytucja finansowa posiadająca zezwolenie na działalność wydane przez właściwe organy i przez nie nadzorowana oraz podlegająca wymogom ostrożnościowym porównywalnym pod kątem surowości z wymogami stosowanymi wobec instytucji, lub instytucja lub zakład ubezpieczeń. Dostawca ochrony ustanawia fundusz gwarancyjny działający na zasadzie wzajemności lub równoważne zabezpieczenie dla zakładów ubezpieczeń w celu absorpcji strat z tytułu ryzyka kredytowego, których kalibracja podlega okresowemu przeglądowi przez właściwe organy. Zarówno instytucja kredytowa, jak i dostawca ochrony przeprowadzają ocenę wiarygodności kredytowej kredytobiorcy;
kredyty zabezpieczone nieruchomościami komercyjnymi nieprzekraczające mniejszej z następujących wartości: kwoty głównej zastawów traktowanych łącznie z wszystkimi wcześniejszymi zastawami lub 60 % wartości nieruchomości stanowiących zabezpieczenie. Kredyty zabezpieczone nieruchomościami komercyjnymi kwalifikują się, jeżeli współczynnik pokrycia należności zabezpieczeniem przekroczył próg 60 %, osiągając maksymalny poziom 70 %, jeżeli wartość wszystkich aktywów stanowiących zabezpieczenie dla obligacji zabezpieczonych przekracza niespłaconą kwotę nominalną znajdujących się w obrocie obligacji zabezpieczonych o co najmniej 10 %, a należności właścicieli obligacji spełniają wymogi pewności prawa określone w rozdziale 4. Należności właścicieli obligacji mają pierwszeństwo przed wszystkimi innymi roszczeniami do danego zabezpieczenia;
kredyty zabezpieczone zastawami morskimi pod statki do kwoty stanowiącej różnicę między 60 % wartości statku stanowiącego zabezpieczenie a wartością wszelkich wcześniejszych zastawów morskich.
Do celów ust. 1a ekspozycje wynikające z przekazywania płatności dłużników i zarządzania płatnościami dłużników z tytułu kredytów zabezpieczonych na zastawionych nieruchomościach stanowiących podstawę emisji dłużnych papierów wartościowych lub przekazywania przychodów i zarządzania przychodami z likwidacji w odniesieniu do tych kredytów nie są uwzględniane przy wyliczaniu limitów, o których mowa w tym ustępie.
▼M10 —————
Do celów ust. 1 akapit pierwszy lit. c) zastosowanie mają następujące zasady:
w przypadku ekspozycji wobec instytucji kredytowych, które kwalifikują się do stopnia 1. jakości kredytowej, ekspozycja nie może przekraczać 15 % kwoty nominalnej znajdujących się w obrocie obligacji zabezpieczonych emitującej instytucji kredytowej;
w przypadku ekspozycji wobec instytucji kredytowych, które kwalifikują się do stopnia 2. jakości kredytowej, ekspozycja nie może przekraczać 10 % kwoty nominalnej znajdujących się w obrocie obligacji zabezpieczonych emitującej instytucji kredytowej;
w przypadku ekspozycji wobec instytucji kredytowych, które kwalifikują się do stopnia 3. jakości kredytowej, które przyjmują postać depozytów krótkoterminowych, o których mowa w ust. 1 akapit pierwszy lit. c) ppkt (i) niniejszego artykułu, lub postać instrumentów pochodnych, o których mowa w ust. 1 akapit pierwszy lit. c) ppkt (ii) niniejszego artykułu, całkowita wartość ekspozycji nie może przekraczać 8 % kwoty nominalnej znajdujących się w obrocie obligacji zabezpieczonych emitującej instytucji kredytowej; właściwe organy wyznaczone zgodnie z art. 18 ust. 2 dyrektywy (UE) 2019/2162 mogą po konsultacjach z EUNB dopuścić ekspozycje wobec instytucji kredytowych, które kwalifikują się do stopnia 3. jakości kredytowej, w postaci instrumentów pochodnych pod warunkiem, że w wyniku zastosowania wymogów dotyczących stopnia 1. i 2. jakości kredytowej, o których mowa w niniejszym akapicie, można udokumentować znaczne potencjalne problemy z koncentracją w zainteresowanych państwach członkowskich;
całkowita wartość ekspozycji wobec instytucji kredytowych, które kwalifikują się do stopnia 1., 2. lub 3. jakości kredytowej, nie może przekraczać 15 % kwoty nominalnej znajdujących się w obrocie obligacji zabezpieczonych emitującej instytucji kredytowej, a całkowita wartość ekspozycji wobec instytucji kredytowych, które kwalifikują się do stopnia 2. lub 3. jakości kredytowej, nie może przekraczać 10 % kwoty nominalnej znajdujących się w obrocie obligacji zabezpieczonych emitującej instytucji kredytowej.
Poza wymogiem, zgodnie z którym obligacje zabezpieczone muszą być zabezpieczone kwalifikującymi się aktywami wymienionymi w ust. 1 niniejszego artykułu, obligacje te muszą spełniać wymóg, zgodnie z którym minimalny poziom nadzabezpieczenia zdefiniowanego w art. 3 pkt 14 dyrektywy (UE) 2019/2162 musi wynosić 5 %.
Do celów akapitu pierwszego niniejszego artykułu łączna kwota nominalna wszystkich aktywów stanowiących zabezpieczenie, zdefiniowanych w art. 3 pkt 4 tej dyrektywy, musi wynosić co najmniej tyle samo, co łączna kwota nominalna znajdujących się w obrocie obligacji zabezpieczonych („zasada nominalności”) i obejmować kwalifikujące się aktywa określone w ust. 1 niniejszego artykułu.
Państwa członkowskie mogą ustalić niższy minimalny poziom nadzabezpieczenia w odniesieniu do obligacji zabezpieczonych lub upoważnić swoje właściwe organy do ustalenia takiego poziomu, pod warunkiem że:
obliczenie poziomu nadzabezpieczenia opiera się na podejściu formalnym, w ramach którego uwzględnia się podstawowe ryzyko aktywów albo wyceny aktywów dokonuje się w oparciu o bankowo-hipoteczną wartość nieruchomości; oraz
minimalny poziom nadzabezpieczenia wynosi co najmniej 2 % w oparciu o zasadę nominalności, o której mowa w art. 15 ust. 6 i 7 dyrektywy (UE) 2019/2162.
Aktywa składające się na minimalny poziom nadzabezpieczenia nie podlegają limitom dotyczącym wielkości ekspozycji, określonym w ust. 1a, i nie są zaliczane na poczet tych limitów.
Obligacjom zabezpieczonym, które mają ocenę kredytową sporządzoną przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka według tabeli 6a, która odpowiada ocenie kredytowej ECAI zgodnie z art. 136.
Tabela 6a
Stopień jakości kredytowej |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Waga ryzyka |
10 % |
20 % |
20 % |
50 % |
50 % |
100 % |
Obligacjom zabezpieczonym, które nie mają oceny kredytowej sporządzonej przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka w oparciu o wagę ryzyka przypisaną uprzywilejowanym niezabezpieczonym ekspozycjom wobec instytucji, która je emituje. Między wagami ryzyka występują następujące zależności:
jeżeli ekspozycjom wobec instytucji przypisuje się wagę ryzyka równą 20 %, wówczas obligacji zabezpieczonej przypisuje się wagę ryzyka równą 10 %;
jeżeli ekspozycjom wobec instytucji przypisuje się wagę ryzyka równą 50 %, wówczas obligacji zabezpieczonej przypisuje się wagę ryzyka równą 20 %;
jeżeli ekspozycjom wobec instytucji przypisuje się wagę ryzyka równą 100 %, wówczas obligacji zabezpieczonej przypisuje się wagę ryzyka równą 50 %;
jeżeli ekspozycjom wobec instytucji przypisuje się wagę ryzyka równą 150 %, wówczas obligacji zabezpieczonej przypisuje się wagę ryzyka równą 100 %.
Artykuł 130
Pozycje stanowiące pozycje sekurytyzacyjne
Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem dla pozycji sekurytyzacyjnych określa się zgodnie z rozdziałem 5.
Artykuł 131
Ekspozycje wobec instytucji i przedsiębiorstw posiadających krótkoterminową ocenę kredytową
Ekspozycjom wobec instytucji i ekspozycjom wobec przedsiębiorstw, które mają krótkoterminową ocenę kredytową sporządzoną przez wyznaczoną ECAI, przypisuje się wagę ryzyka zgodnie z tabelą 7, która odpowiada ocenie kredytowej ECAI zgodnie z art. 136.
Tabela 7
Stopień jakości kredytowej |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Waga ryzyka |
20 % |
50 % |
100 % |
150 % |
150 % |
150 % |
Artykuł 132
Wymogi w zakresie funduszy własnych z tytułu ekspozycji w formie jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania
Z zastrzeżeniem art. 132b ust. 2 instytucje, które nie stosują metody pełnego przeglądu ani metody opartej na uprawnieniach, przypisują wagę ryzyka równą 1 250 % („metoda rezerwowa”) swoim ekspozycjom w formie jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania.
Instytucje mogą obliczać kwotę ekspozycji ważonej ryzykiem w odniesieniu do swoich ekspozycji w formie jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania, stosując połączenie metod, o których mowa w niniejszym ustępie, o ile spełnione są warunki stosowania tych metod.
Instytucje mogą określać kwotę ekspozycji ważonej ryzykiem w odniesieniu do ekspozycji przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania zgodnie z metodami określonymi w art. 132a, w przypadku gdy spełnione są wszystkie następujące warunki:
przedsiębiorstwem zbiorowego inwestowania jest jedno z poniższych:
przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) regulowane dyrektywą 2009/65/WE;
AFI zarządzany przez ZAFI z UE zarejestrowanego zgodnie z art. 3 ust. 3 dyrektywy 2011/61/UE;
AFI zarządzany przez ZAFI z UE posiadającego zezwolenie zgodnie z art. 6 dyrektywy 2011/61/UE;
AFI zarządzany przez ZAFI spoza UE posiadającego zezwolenie zgodnie art. 37 dyrektywy 2011/61/UE;
AFI spoza UE zarządzany przez ZAFI spoza UE i wprowadzany do obrotu zgodnie z art. 42 dyrektywy 2011/61/UE;
AFI spoza UE niewprowadzony do obrotu w Unii i zarządzany przez ZAFI spoza UE z siedzibą w państwie trzecim, który jest objęty aktem delegowanym, o którym mowa w art. 67 ust. 6 dyrektywy 2011/61/UE;
prospekt emisyjny przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania lub równoważny dokument zawiera następujące elementy:
kategorie aktywów, do inwestowania w które przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania jest upoważnione;
w przypadku gdy zastosowanie mają limity inwestycyjne – odpowiednie limity i metody ich obliczania;
sprawozdawczość przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania lub przedsiębiorstwa zarządzającego przedsiębiorstwem zbiorowego inwestowania wobec instytucji spełnia następujące wymogi:
sprawozdania dotyczące ekspozycji przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania są składane co najmniej tak często jak sprawozdania dotyczące ekspozycji instytucji;
poziom szczegółowości informacji finansowych umożliwia instytucji obliczenie kwoty ekspozycji ważonej ryzykiem w odniesieniu do przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania zgodnie z metodą wybraną przez instytucję;
w przypadku gdy instytucja stosuje metodę pełnego przeglądu, informacje o ekspozycjach bazowych są weryfikowane przez niezależną osobę trzecią.
Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego lit. a) niniejszego ustępu wielostronne i dwustronne banki rozwoju oraz inne instytucje, które inwestują w przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania wspólnie z wielostronnymi lub dwustronnymi bankami rozwoju, mogą określać kwotę ekspozycji ważonej ryzykiem w odniesieniu do ekspozycji tego przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania zgodnie z metodami określonymi w art. 132a, o ile warunki określone w akapicie pierwszym lit. b) i c) niniejszego ustępu są spełnione i o ile uprawnienia inwestycyjne danego przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania ograniczają rodzaje aktywów, w które to przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania może inwestować, do aktywów, które promują zrównoważony rozwój w krajach rozwijających się.
Instytucje powiadamiają swój właściwy organ o przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania, wobec których stosują traktowanie, o którym mowa w akapicie drugim.
Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego lit. c) ppkt (i), w przypadku gdy instytucja określi kwotę ekspozycji ważonej ryzykiem w odniesieniu do ekspozycji przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania zgodnie z metodą opartą na uprawnieniach, sprawozdawczość przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania lub przedsiębiorstwa zarządzającego przedsiębiorstwem zbiorowego inwestowania wobec instytucji może być ograniczona do uprawnień inwestycyjnych przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania oraz wszelkich zmian tych uprawnień i może być dokonywana jedynie wtedy, gdy instytucja po raz pierwszy przyjmuje na siebie ekspozycję wobec przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania oraz gdy następuje zmiana w uprawnieniach inwestycyjnych tego przedsiębiorstwa.
Instytucje, które nie posiadają danych lub informacji odpowiednich do obliczenia kwoty ekspozycji ważonej ryzykiem w odniesieniu do ekspozycji przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania zgodnie z metodami określonymi w art. 132a, mogą opierać się na obliczeniach przeprowadzonych przez osobę trzecią, o ile spełnione są wszystkie następujące warunki:
osobą trzecią jest jedno z poniższych:
instytucja przyjmująca depozyty lub przyjmująca depozyty instytucja finansowa przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, pod warunkiem że przedsiębiorstwo to inwestuje wyłącznie w papiery wartościowe i deponuje wszystkie papiery wartościowe w tej instytucji przyjmującej depozyty lub przyjmującej depozyty instytucji finansowej;
w przypadku przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania nieobjętych ppkt (i) niniejszej litery – przedsiębiorstwo zarządzające przedsiębiorstwem zbiorowego inwestowania, o ile spełnia ono warunek określony w ust. 3 lit. a);
osoba trzecia przeprowadza obliczenia zgodnie z metodami określonymi, stosownie do przypadku, w art. 132a ust. 1, 2 lub 3;
poprawność obliczeń przeprowadzonych przez osobę trzecią potwierdził audytor zewnętrzny.
Instytucje, które opierają się na obliczeniach przeprowadzonych przez osobę trzecią, mnożą kwotę ekspozycji ważonej ryzykiem w odniesieniu do ekspozycji przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania wynikającą z tych obliczeń przez współczynnik wynoszący 1,2.
Na zasadzie odstępstwa od akapitu drugiego, w przypadku gdy instytucja ma nieograniczony dostęp do szczegółowych obliczeń przeprowadzonych przez osobę trzecią, współczynnik wynoszący 1,2 nie ma zastosowania. Instytucja przekazuje te obliczenia na żądanie swojemu właściwemu organowi.
instytucje mierzą wartość posiadanych jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania według kosztu historycznego, lecz wartość aktywów bazowych danego przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania mierzą według wartości godziwej, jeżeli stosują metodę pełnego przeglądu;
zmiana wartości rynkowej jednostek uczestnictwa lub udziałów, w odniesieniu do których instytucje mierzą wartość według kosztu historycznego, nie zmienia kwoty funduszy własnych tych instytucji ani wartości ekspozycji związanej z tymi posiadanymi jednostkami uczestnictwa lub udziałami.
Artykuł 132a
Metody obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania
Instytucje przeprowadzają obliczenia, o których mowa w akapicie pierwszym, przy założeniu, że przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w pierwszej kolejności przyjmuje na siebie ekspozycję w największym zakresie dozwolonym w ramach jego uprawnień lub odpowiednich przepisów prawa w odniesieniu do tych ekspozycji, które wiążą się z najwyższym wymogiem w zakresie funduszy własnych, następnie zaś kontynuuje przyjmowanie na siebie ekspozycji w porządku malejącym aż do osiągnięcia maksymalnego łącznego limitu ekspozycji oraz że przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania stosuje dźwignię finansową w największym zakresie dozwolonym w ramach jego uprawnień i odpowiednich przepisów prawa, w stosownych przypadkach.
Instytucje przeprowadzają obliczenia, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z metodami określonymi w niniejszym rozdziale, w rozdziale 5 oraz w sekcjach 3, 4 lub 5 rozdziału 6 niniejszego tytułu.
Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego instytucja może wyłączyć z obliczania wymogu w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka związanego z korektą wyceny kredytowej ekspozycje z tytułu instrumentów pochodnych, które to ekspozycje nie podlegałyby temu wymogowi, gdyby instytucja ta przyjęła je na siebie bezpośrednio.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 28 marca 2020 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 132b
Wyłączenia z metod obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania
Artykuł 132c
Sposób traktowania ekspozycji pozabilansowych wobec przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania
Instytucje obliczają kwotę ekspozycji ważonej ryzykiem w odniesieniu do swoich pozycji pozabilansowych mogących przekształcić się w ekspozycje w formie jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania poprzez pomnożenie wartości ekspozycji wynikających z tych ekspozycji, obliczonych zgodnie z art. 111, przez następującą wagę ryzyka:
dla wszystkich ekspozycji, w odniesieniu do których instytucje stosują jedną z metod określonych w art. 132a:
gdzie:
|
= |
waga ryzyka; |
i |
= |
indeks oznaczający przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania; |
RWAEi |
= |
kwota obliczana zgodnie z art. 132a w odniesieniu do indeksu przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania i; |
|
= |
wartość ekspozycji wynikająca z ekspozycji indeksu przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania i; |
Ai |
= |
wartość księgowa aktywów indeksu przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania i; oraz |
EQi |
= |
wartość księgowa kapitału własnego indeksu przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania i; |
Instytucje obliczają kwotę ekspozycji ważonych ryzykiem w odniesieniu do ekspozycji pozabilansowych wynikających z zobowiązań dotyczących wartości minimalnej, które spełniają wszystkie warunki określone w ust. 3 niniejszego artykułu, poprzez pomnożenie wartości ekspozycji wynikających z tych ekspozycji przez współczynnik konwersji równy 20 % i wagę ryzyka otrzymaną na mocy art. 132 lub 152.
Instytucje określają kwotę ekspozycji ważonej ryzykiem w odniesieniu do ekspozycji pozabilansowych wynikających z zobowiązań dotyczących wartości minimalnej zgodnie z ust. 2 w przypadku gdy spełnione są wszystkie następujące warunki:
dana ekspozycja pozabilansowa instytucji jest zobowiązaniem dotyczącym wartości minimalnej w odniesieniu do inwestycji w jednostki uczestnictwa lub udziały jednego lub większej liczby przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, na mocy którego to zobowiązania instytucja ma obowiązek dokonania wypłaty zgodnie z zobowiązaniem dotyczącym wartości minimalnej tylko w przypadku gdy wartość rynkowa ekspozycji bazowych przedsiębiorstwa lub przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania sytuuje się poniżej wcześniej określonego progu w co najmniej jednym momencie określonym w umowie;
przedsiębiorstwem zbiorowego inwestowania jest którekolwiek z poniższych:
przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe, zdefiniowane w dyrektywie 2009/65/WE; lub
AFI, zdefiniowany w art. 4 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2011/61/UE, który inwestuje wyłącznie w zbywalne papiery wartościowe lub w inne płynne aktywa finansowe, o których mowa w art. 50 ust. 1 dyrektywy 2009/65/WE, w przypadku gdy uprawnienia AFI nie zezwalają mu na zastosowanie dźwigni wyższej niż jest to dozwolone na mocy art. 51 ust. 3 dyrektywy 2009/65/WE;
aktualna wartość rynkowa ekspozycji bazowych danego przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania stanowiących podstawę zobowiązania dotyczącego wartości minimalnej bez uwzględniania skutku pozabilansowych zobowiązań dotyczących wartości minimalnej odpowiada aktualnej wartości progu określonego w zobowiązaniu dotyczącym wartości minimalnej lub przekracza tę wartość;
kiedy nadwyżka wartości rynkowej ekspozycji bazowych przedsiębiorstwa lub przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania ponad aktualną wartość zobowiązania dotyczącego wartości minimalnej spadnie, instytucja lub inne przedsiębiorstwo w zakresie, w jakim jest ono objęte nadzorem na zasadzie skonsolidowanej, któremu podlega sama instytucja zgodnie z niniejszym rozporządzeniem i dyrektywą 2013/36/UE lub dyrektywą 2002/87/WE, mogą wpływać na skład ekspozycji bazowych przedsiębiorstwa lub przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania lub ograniczać możliwości dalszego obniżania się nadwyżki w inny sposób;
ostatecznym bezpośrednim lub pośrednim beneficjentem zobowiązania dotyczącego wartości minimalnej jest zwykle klient detaliczny zdefiniowany w art. 4 ust. 1 pkt 11 dyrektywy 2014/65/UE.
Artykuł 133
Ekspozycje kapitałowe
Następujące ekspozycje uznaje się za ekspozycje kapitałowe:
ekspozycje niedłużne, z którymi wiążą się podporządkowane roszczenia końcowe wobec kapitału lub dochodów emitenta;
ekspozycje dłużne i inne papiery wartościowe, udziały, instrumenty pochodne lub inne instrumenty, pod względem ekonomicznym zbliżone do ekspozycji określonych w lit. a);
Artykuł 134
Inne pozycje
Artykuł 135
Stosowanie ocen kredytowych wydanych przez ECAI
Na podstawie tego sprawozdania Komisja w stosownym przypadku przedłoży wniosek ustawodawczy Parlamentowi Europejskiemu i Radzie do dnia 10 stycznia 2026 r.
Artykuł 136
Przyporządkowanie ocen kredytowych ECAI
EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW przedkładają te projekty wykonawczych standardów technicznych Komisji do dnia 1 lipca 2014 r., a w razie potrzeby przedkłada zmienione projekty wykonawczych standardów technicznych.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 odpowiednio rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, rozporządzenia (UE) nr 1094/2010 oraz rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Podczas przyporządkowywania ocen kredytowych EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW spełniają następujące wymogi:
w celu rozróżnienia między względnymi stopniami ryzyka wyrażonymi w każdej ocenie kredytowej EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW biorą pod uwagę czynniki ilościowe, takie jak długoterminowy współczynnik niewykonania zobowiązania związany z wszystkimi pozycjami, którym przypisano tę samą ocenę kredytową. Instytucje ECAI, które zostały powołane niedawno lub które zgromadziły niewielką bazę danych dotyczących niewykonania zobowiązania, proszone są przez EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW o podanie przewidywań długoterminowego współczynnika niewykonania zobowiązania związanego z wszystkimi pozycjami, którym przypisano tę samą ocenę kredytową;
w celu rozróżnienia między względnymi stopniami ryzyka wyrażonymi w każdej ocenie kredytowej EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW biorą pod uwagę czynniki jakościowe, takie jak grupa emitentów objęta ocenami danej ECAI, zakres ocen kredytowych przyznawanych przez ECAI, znaczenie każdej z tych ocen kredytowych oraz stosowaną przez ECAI definicję niewykonania zobowiązania;
EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW porównują współczynniki niewykonania zobowiązania dla poszczególnych ocen kredytowych danej ECAI, a następnie zestawiają je z punktem odniesienia opracowanym na podstawie współczynników niewykonania zobowiązania według innych ECAI obliczonych dla grupy emitentów, która reprezentuje równoważny poziom ryzyka kredytowego;
jeżeli współczynniki niewykonania zobowiązania wskazane w ocenie kredytowej danej ECAI są znacząco i systematycznie wyższe od punktu odniesienia, wówczas ocenie takiej EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW przypisują wyższy stopień jakości kredytowej w skali oceny jakości kredytowej;
jeżeli EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW zwiększyły wagę ryzyka przypisaną konkretnej ocenie kredytowej danej ECAI i jeżeli współczynniki niewykonania zobowiązania wskazane w jej ocenie nie są już znacząco i systematycznie wyższe od punktu odniesienia, wówczas EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW mogą przywrócić takiej ocenie poprzedni stopień jakości kredytowej w skali oceny jakości kredytowej.
EUNB, EUNUiPPE oraz EUNGiPW przedstawią Komisji te projekty wykonawczych standardów technicznych do dnia 1 lipca 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie art. 15 odpowiednio rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, rozporządzenia (UE) nr 1094/2010 oraz rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 137
Stosowanie ocen kredytowych sporządzonych przez agencje kredytów eksportowych
Do celów art. 114 instytucje mogą stosować oceny kredytowe sporządzone przez agencję kredytów eksportowych, którą dana instytucja wyznaczyła, pod warunkiem spełnienia jednego z poniższych warunków:
ocena jest wyrażona w uzgodnionej skali punktowej ryzyka wyznaczonej przez agencje kredytów eksportowych uczestniczące w Porozumieniu OECD w sprawie wytycznych dla oficjalnie wspieranych kredytów eksportowych;
Agencja kredytów eksportowych publikuje sporządzone przez siebie oceny kredytowe i stosuje uzgodnioną metodę OECD, a przedmiotowa ocena kredytowa jest powiązana z jedną z ośmiu minimalnych składek ubezpieczenia eksportu określonych w zatwierdzonej metodzie OECD. Instytucja może odwołać wyznaczenie danej agencji kredytów eksportowych. Instytucja musi uzasadnić takie odwołanie, jeżeli istnieją konkretne wskazania, że przyczyną odwołania jest chęć obniżenia wymogów adekwatności kapitałowej.
Ekspozycjom, które posiadają ocenę kredytową agencji kredytów eksportowych do celów ważenia ryzykiem, przypisuje się wagę ryzyka zgodnie z tabelą 9.
Tabela 9
Minimalna składka ubezpieczenia eksportu |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
Waga ryzyka |
0 % |
0 % |
20 % |
50 % |
100 % |
100 % |
100 % |
150 % |
Artykuł 138
Wymogi ogólne
Instytucja może wyznaczyć co najmniej jedną ECAI do wykorzystania jej w celu określenia wag ryzyka, które należy przypisać aktywom i pozycjom pozabilansowym. Instytucja może odwołać wyznaczenie ECAI. Instytucja musi uzasadnić takie odwołanie, jeżeli istnieją konkretne wskazania, że przyczyną odwołania jest chęć obniżenia wymogów adekwatności kapitałowej. Ocen kredytowych nie stosuje się selektywnie. Instytucja korzysta z ocen kredytowych dokonywanych na zlecenie. Może jednak korzystać z niezamówionych ocen kredytowych, jeżeli EUNB potwierdzi, że niezamówione oceny kredytowe ECAI nie różnią się co do jakości od ocen kredytowych dokonywanych przez taką ECAI na zlecenie. EUNB odmawia wydania takiego potwierdzenia lub odwołuje je w szczególności w przypadku, gdy ECAI wykorzystała niezamówioną ocenę kredytową do wywarcia na ocenianym podmiocie presji po to, by podmiot ten złożył zlecenie na dokonanie oceny kredytowej lub wykonanie innych usług. Podczas stosowania oceny kredytowej instytucje spełniają następujące wymogi:
instytucja, która zdecyduje się korzystać z ocen kredytowych ECAI dla danej kategorii pozycji, stosuje te oceny konsekwentnie do wszystkich ekspozycji należących do tej kategorii;
instytucja, która zdecyduje się korzystać z ocen kredytowych ECAI, stosuje te oceny w sposób jednolity i ciągły w długim okresie;
instytucja korzysta tylko z tych ocen kredytowych ECAI, które uwzględniają wszystkie należne jej kwoty zarówno z tytułu kwoty głównej, jak i odsetek;
jeżeli dana pozycja z ratingiem posiada tylko jedną ocenę kredytową sporządzoną przez wyznaczoną ECAI, ocenę tę wykorzystuje się do określenia wagi ryzyka tej pozycji;
jeżeli dostępne są dwie oceny kredytowe sporządzone przez wyznaczone ECAI, a każda z nich odpowiada innej wadze ryzyka danej pozycji z ratingiem, wówczas przypisuje się wyższą z tych wag ryzyka;
jeżeli dostępne są więcej niż dwie oceny kredytowe sporządzone przez wyznaczone ECAI dla danej pozycji z ratingiem, wówczas uwzględnia się te dwie spośród nich, z którymi wiążą się najniższe wagi ryzyka. Jeżeli dwie najniższe wagi ryzyka różnią się od siebie, przypisuje się wyższą z nich. Jeżeli dwie najniższe wagi ryzyka są identyczne, przypisuje się daną wartość.
Artykuł 139
Ocena kredytowa emitenta i emisji
Jeżeli nie istnieje żadna ocena kredytowa mająca bezpośrednie zastosowanie do określonej pozycji, istnieje natomiast ocena kredytowa dla konkretnego programu emisji lub instrumentu finansowego, do którego pozycja stanowiąca ekspozycję nie należy, lub też istnieje ogólna ocena kredytowa emitenta – stosuje się tę właśnie ocenę w jednym z następujących przypadków:
wskazuje ona wyższą wagę ryzyka niż miałoby to miejsce w innym przypadku, a jakość rozpatrywanej ekspozycji jest pod każdym względem równa lub niższa niż jakość, w stosownych przypadkach, danego programu emisji lub instrumentu finansowego lub uprzywilejowanych niezabezpieczonych ekspozycji tego emitenta;
wskazuje ona niższą wagę ryzyka, a jakość rozpatrywanej ekspozycji jest pod każdym względem równa lub wyższa niż jakość, w stosownych przypadkach, danego programu emisji lub instrumentu finansowego lub uprzywilejowanych niezabezpieczonych ekspozycji tego emitenta.
We wszystkich innych przypadkach ekspozycję traktuje się jako ekspozycję bez ratingu.
Artykuł 140
Długo- i krótkoterminowe oceny kredytowe
Każdą krótkoterminową ocenę kredytową stosuje się wyłącznie do pozycji, której taka ocena dotyczy, i nie stosuje się jej do określania wag ryzyka dla jakiejkolwiek innej pozycji, z wyjątkiem następujących przypadków:
jeżeli krótkoterminowemu instrumentowi finansowemu posiadającemu rating przypisuje się wagę ryzyka równą 150 %, to wszystkim niezabezpieczonym ekspozycjom bez ratingu wobec tego samego dłużnika – zarówno krótko-, jak i długoterminowym – również przypisuje się wagę ryzyka w wysokości 150 %;
jeżeli krótkoterminowemu instrumentowi finansowemu posiadającemu rating przypisuje się wagę ryzyka równą 50 %, to żadnym krótkoterminowym ekspozycjom bez ratingu nie przypisuje się wagi ryzyka niższej niż 100 %.
Artykuł 141
Pozycje w walucie krajowej i obcej
Ocena kredytowa, która dotyczy pozycji denominowanej w walucie krajowej dłużnika, nie może być wykorzystywana do wyliczania wagi ryzyka innej ekspozycji wobec tego samego dłużnika, denominowanej w walucie obcej.
Jeżeli ekspozycja powstaje na skutek udziału instytucji w kredycie udzielonym przez wielostronny bank rozwoju, posiadający uznany na rynku status wierzyciela uprzywilejowanego, wówczas w celu określenia wagi ryzyka można wykorzystać ocenę kredytową pozycji w walucie krajowej dłużnika.
ROZDZIAŁ 3
Metoda wewnętrznych ratingów (IRB)
Artykuł 142
Definicje
Do celów niniejszego rozdziału stosuje się następujące definicje:
„system ratingowy” oznacza wszystkie metody, procesy, kontrole, systemy gromadzenia danych i systemy informatyczne, które wykorzystuje się przy ocenie ryzyka kredytowego, klasyfikacji ekspozycji do poszczególnych klas ratingowych lub puli ratingowych oraz kwantyfikacji niewykonanych zobowiązań i szacowanych strat opracowanych dla określonych rodzajów ekspozycji;
„rodzaj ekspozycji” oznacza grupę jednolicie zarządzanych ekspozycji, na które składa się pewien rodzaj instrumentów i które mogą być ograniczone do pojedynczego podmiotu lub pojedynczego podzbioru podmiotów w grupie, pod warunkiem że tym samym rodzajem ekspozycji zarządza się inaczej niż w innych podmiotach grupy;
„jednostka gospodarcza” oznacza dowolny odrębny podmiot organizacyjny lub prawny, linię biznesową, lokalizację geograficzną;
„duży podmiot sektora finansowego” oznacza podmiot sektora finansowego, który spełnia następujące warunki:
jego łączne aktywa obliczone na zasadzie indywidualnej lub skonsolidowanej osiągają lub przewyższają pułap 70 mld EUR, przy czym w celu określenia wielkości aktywów wykorzystuje się najnowsze zaudytowane sprawozdanie finansowe lub skonsolidowane sprawozdanie finansowe; oraz
podmiot ten lub jedna z jego jednostek zależnych podlegają regulacjom ostrożnościowym w Unii lub prawu państwa trzeciego, które przewiduje wymogi nadzoru ostrożnościowego oraz wymogi regulacyjne co najmniej równoważne wymogom stosowanym w Unii;
„nieregulowany podmiot sektora finansowego” oznacza dowolny inny podmiot, który nie jest regulowanym podmiotem sektora finansowego, ◄ ale, jako główną działalność, prowadzi co najmniej jeden z rodzajów działalności wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2013/36/UE lub w załączniku I do dyrektywy 2004/39/WE;
„klasa jakości dłużnika” oznacza kategorię ryzyka w ramach skali ratingowej dłużników wchodzącej w skład systemu ratingowego, do której klasyfikowani są dłużnicy według określonego i wyraźnego zbioru kryteriów ratingowych, na podstawie których szacuje się prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania (PD);
„klasa instrumentów” oznacza kategorię ryzyka w ramach grupy instrumentów wchodzącej w skład systemu ratingowego, do której klasyfikowane są ekspozycje według określonego i wyraźnego zbioru kryteriów ratingowych, na podstawie których oblicza się własne oszacowania straty z tytułu niewykonania zobowiązania (LGD).
▼M5 —————
Artykuł 143
Zezwolenie na stosowanie metody IRB
Instytucje muszą uzyskać uprzednie zezwolenie właściwych organów, aby wykonać następujące czynności:
znaczne zmiany zakresu stosowania systemu ratingowego lub metody modeli wewnętrznych w stosunku do ekspozycji kapitałowych, na stosowanie których instytucja otrzymała zezwolenie;
znaczne zmiany systemu ratingowego lub metody modeli wewnętrznych w stosunku do ekspozycji kapitałowych, na stosowanie których instytucja otrzymała zezwolenie.
Zakres stosowania systemu ratingowego obejmuje wszystkie ekspozycje odpowiedniego rodzaju ekspozycji, dla których opracowano dany system ratingowy.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 10 stycznia 2026 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjęcie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 144
Ocena wniosku o stosowanie metody IRB dokonana przez właściwe organy
Właściwy organ wydaje zezwolenie na mocy art. 143 na stosowanie przez instytucję metody IRB, w tym na stosowanie własnych oszacowań LGD i współczynników konwersji, wyłącznie wtedy, gdy właściwy organ stwierdzi, że wymogi przewidziane w niniejszym rozdziale są spełnione, w szczególności wymogi przewidziane w sekcji 6, oraz że posiadane przez instytucję systemy w zakresie zarządzania oraz oceny ekspozycji na ryzyko kredytowe są należyte i zostały spójnie wdrożone, w szczególności gdy instytucja wykazała w sposób zadowalający właściwym organom spełnienie następujących norm:
systemy ratingowe instytucji pozwalają na wymierną ocenę charakterystyki dłużnika i transakcji, na miarodajne zróżnicowanie ryzyka oraz dokładne i konsekwentne oszacowanie ilościowe ryzyka;
wewnętrzne ratingi oraz oszacowania dotyczące niewykonania zobowiązania i strat stosowane w obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych oraz powiązane systemy i procesy odgrywają kluczową rolę w procesie zarządzania ryzykiem i procesie decyzyjnym, jak również w procesach zatwierdzania kredytów, alokacji kapitału wewnętrznego i ładzie korporacyjnym instytucji;
w instytucji istnieje jednostka do spraw kontroli ryzyka kredytowego odpowiedzialna za systemy ratingowe, która jest odpowiednio niezależna i odporna na niepożądane wpływy;
instytucja gromadzi i przechowuje wszystkie odpowiednie dane, aby zapewnić skuteczne wsparcie procesów pomiaru ryzyka kredytowego oraz zarządzania ryzykiem kredytowym;
instytucja dokumentuje własne systemy ratingowe i uzasadnienie ich struktury oraz waliduje te systemy;
instytucja dokonała walidacji każdego systemu ratingowego i każdej metody modeli wewnętrznych w przypadku ekspozycji kapitałowych w odpowiednim okresie poprzedzającym zezwolenie na stosowanie tego systemu ratingowego lub metody modeli wewnętrznych w przypadku ekspozycji kapitałowych, oceniła przez ten okres, czy dany system ratingowy lub metody modeli wewnętrznych w stosunku do ekspozycji kapitałowych są dostosowane do zakresu stosowania systemu ratingowego lub metody modeli wewnętrznych w stosunku do ekspozycji kapitałowych, oraz wprowadziła na podstawie tej oceny konieczne zmiany w tych systemach ratingowych lub metodach modeli wewnętrznych w przypadku ekspozycji kapitałowych;
instytucja obliczyła według metody IRB wymogi w zakresie funduszy własnych wynikające z jej własnych oszacowań parametrów ryzyka i jest w stanie przedłożyć sprawozdanie wymagane zgodnie z art. 430;
instytucja zaklasyfikowała i dalej klasyfikuje każdą ekspozycję w zakresie stosowania systemu ratingowego do klasy ratingowej lub puli tego systemu ratingowego; instytucja zaklasyfikowała i dalej klasyfikuje każdą ekspozycję w zakresie stosowania modelu w przypadku ekspozycji kapitałowych do takiej metody modeli wewnętrznych.
Wymogi dotyczące stosowania metody IRB, w tym własnych oszacowań LGD i współczynników konwersji, mają zastosowanie również wtedy, gdy instytucja wdrożyła system ratingowy lub model stosowany w systemie ratingowym, który nabyła od sprzedawcy będącego osobą trzecią.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 10 lipca 2026 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjęcie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 145
Wcześniejsze doświadczenie w zakresie wykorzystania metody IRB
Artykuł 146
Środki, które należy podjąć, jeżeli wymogi zawarte w niniejszym rozdziale przestają być spełniane
Jeżeli instytucja przestaje spełniać wymogi przewidziane w niniejszym rozdziale, powiadamia o tym właściwy organ i podejmuje jedno z następujących działań:
przedstawia w sposób zadowalający właściwy organ plan terminowego powrotu do stanu zgodności i realizuje ten plan w terminie uzgodnionym z właściwym organem;
wykazuje w sposób zadowalający właściwy organ, że skutki braku zgodności są nieistotne.
Artykuł 147
Metoda klasyfikowania ekspozycji do poszczególnych kategorii ekspozycji
Każdą ekspozycję klasyfikuje się do jednej z następujących kategorii ekspozycji:
ekspozycje wobec rządów centralnych i banków centralnych;
ekspozycje wobec instytucji;
ekspozycje wobec przedsiębiorstw;
ekspozycje detaliczne;
ekspozycje kapitałowe;
elementy stanowiące pozycje sekurytyzacyjne;
inne aktywa niegenerujące zobowiązania kredytowego.
Następujące ekspozycje klasyfikuje się do kategorii przewidzianej w ust. 2 lit. a):
ekspozycje wobec samorządów regionalnych, władz lokalnych lub podmiotów sektora publicznego traktowane jako ekspozycje wobec rządów centralnych zgodnie z art. 115 i 116;
ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju, o których mowa w art. 117 ust. 2;
ekspozycje wobec organizacji międzynarodowych, którym przypisuje się wagę ryzyka równą 0 % zgodnie z art. 118.
Następujące ekspozycje klasyfikuje się do kategorii przewidzianej w ust. 2 lit. b):
ekspozycje wobec samorządów regionalnych i władz lokalnych, które nie są traktowane jako ekspozycje wobec rządów centralnych zgodnie z art. 115 ust. 2 i 4;
ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego, które nie są traktowane jako ekspozycje wobec rządów centralnych zgodnie z art. 116 ust. 4;
ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju, którym nie przypisuje się wagi ryzyka równej 0 % zgodnie z art. 117; oraz
ekspozycje wobec instytucji finansowych, które są traktowane jako ekspozycje wobec instytucji zgodnie z art. 119 ust. 5.
Aby ekspozycje mogły kwalifikować się do kategorii ekspozycji detalicznych przewidzianej w ust. 2 lit. d), spełniają następujące kryteria:
odnoszą się do jednej z następujących jednostek:
ekspozycje wobec co najmniej jednej osoby fizycznej;
ekspozycje wobec MŚP, pod warunkiem że w tym przypadku łączna kwota zobowiązań klienta będącego dłużnikiem lub grupy powiązanych klientów wobec instytucji i jednostek dominujących oraz ich jednostek zależnych, w tym wszelkich przeterminowanych ekspozycji, jednak z wyjątkiem ekspozycji zabezpieczonych nieruchomością mieszkalną, nie przekracza – zgodnie z wiedzą instytucji, która powinna była podjąć rozsądne kroki w celu potwierdzenia tych faktów – kwoty 1 mln EUR;
są traktowane przez instytucję w procesie zarządzania ryzykiem w sposób spójny w długim okresie;
nie są zarządzane w równie indywidualny sposób jak ekspozycje należące do kategorii ekspozycji wobec przedsiębiorstw;
każda z ekspozycji stanowi jedną z większej liczby podobnie zarządzanych ekspozycji.
Poza ekspozycjami wymienionymi w akapicie pierwszym wartość bieżącą minimalnych detalicznych opłat leasingowych zalicza się do kategorii ekspozycji detalicznych.
Następujące ekspozycje klasyfikuje się do kategorii ekspozycji kapitałowych przewidzianej w ust. 2 lit. e):
ekspozycje niedłużne, z którymi wiążą się podporządkowane roszczenia końcowe wobec kapitału lub dochodów emitenta;
ekspozycje dłużne i inne papiery wartościowe, udziały, instrumenty pochodne lub inne instrumenty, pod względem ekonomicznym zbliżone do ekspozycji określonych w lit. a).
W ramach kategorii ekspozycji wobec przedsiębiorstw, o której mowa w ust. 2 lit. c), instytucje identyfikują osobno jako ekspozycje związane z kredytowaniem specjalistycznym ekspozycje, które mają następujące cechy:
jest to ekspozycja wobec podmiotu, który został stworzony specjalnie w celu finansowania aktywów rzeczowych lub operowania nimi, lub jest to ekspozycja porównywalna pod względem ekonomicznym;
ustalenia umowne dają kredytodawcy znaczny stopień kontroli nad aktywami oraz dochodem przez nie generowanym;
głównym źródłem spłaty zobowiązań jest dochód generowany przez aktywa objęte finansowaniem, nie zaś niezależna zdolność generowania dochodów szerszego przedsiębiorstwa.
Artykuł 148
Warunki wdrażania metody IRB w różnych kategoriach ekspozycji i jednostkach gospodarczych
Z zastrzeżeniem otrzymania uprzedniego zezwolenia właściwych organów wdrażanie to może odbywać się sekwencyjnie w odniesieniu do poszczególnych kategorii ekspozycji wymienionych w art. 147 w ramach tej samej jednostki gospodarczej, w różnych jednostkach gospodarczych w ramach tej samej grupy lub w odniesieniu do stosowania własnych oszacowań LGD lub współczynników konwersji do obliczania wag ryzyka ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji oraz rządów centralnych i banków centralnych.
W przypadku kategorii ekspozycji detalicznych wymienionej w art. 147 ust. 5 wdrażanie metody IRB może być prowadzone sekwencyjnie w odniesieniu do poszczególnych kategorii ekspozycji, którym odpowiadają różne korelacje zgodnie z art. 154.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 149
Warunki powrotu do stosowania mniej zaawansowanych metod
Instytucja, która stosuje metodę IRB w stosunku do konkretnej kategorii ekspozycji lub rodzaju ekspozycji, nie zaprzestaje stosowania tej metody i nie zaczyna obliczać kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem za pomocą metody standardowej, chyba że spełnione są następujące warunki:
instytucja wykazała w sposób zadowalający właściwy organ, że stosowanie metody standardowej nie jest proponowane w celu obniżenia wymogu w zakresie funduszy własnych instytucji, jest konieczne ze względu na charakter i złożoność ogółu tego rodzaju ekspozycji instytucji oraz nie będzie miało znacznego negatywnego wpływu na wypłacalność instytucji ani jej zdolność do skutecznego zarządzania ryzykiem;
instytucja otrzymała uprzednie zezwolenie właściwego organu.
Instytucje, które zgodnie z art. 151 ust. 9 otrzymały zezwolenie na stosowanie własnych oszacowań LGD i współczynników konwersji, nie powracają do stosowania wartości LGD i współczynników konwersji, o których mowa w art. 151 ust. 8, chyba że spełnione są następujące warunki:
instytucja wykazała w sposób zadowalający właściwy organ, że korzystanie z LGD i współczynników konwersji przewidzianych w art. 151 ust. 8 w stosunku do niektórych kategorii ekspozycji lub rodzajów ekspozycji nie jest proponowane w celu obniżenia wymogu w zakresie funduszy własnych instytucji, jest konieczne ze względu na charakter i złożoność ogółu tego rodzaju ekspozycji instytucji oraz nie będzie miało istotnego negatywnego wpływu na wypłacalność instytucji ani jej zdolność do skutecznego zarządzania ryzykiem;
instytucja otrzymała uprzednie zezwolenie właściwego organu.
Artykuł 150
Warunki stałego stosowania w niepełnym zakresie
Jeżeli instytucje otrzymały uprzednie zezwolenie właściwych organów, instytucje, którym zezwolono na stosowanie metody IRB do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem oraz kwot oczekiwanej straty w odniesieniu do co najmniej jednej kategorii ekspozycji, mogą stosować metodę standardową w odniesieniu do następujących ekspozycji:
kategorii ekspozycji przewidzianej w art. 147 ust. 2 lit. a), jeżeli liczba istotnych kontrahentów jest ograniczona, a wdrażanie systemu ratingowego w przypadku tych kontrahentów byłoby nadmiernie uciążliwe dla instytucji;
kategorii ekspozycji przewidzianej w art. 147 ust. 2 lit. b), jeżeli liczba istotnych kontrahentów jest ograniczona, a wdrażanie systemu ratingowego w przypadku tych kontrahentów byłoby nadmiernie uciążliwe dla instytucji;
ekspozycji w nieistotnych jednostkach gospodarczych oraz kategorii ekspozycji lub rodzajów ekspozycji, które są nieistotne co do wielkości oraz profilu postrzeganego ryzyka;
ekspozycji wobec rządów centralnych i banków centralnych państw członkowskich oraz ich samorządów regionalnych, władz lokalnych, organów administracyjnych i podmiotów sektora publicznego, pod warunkiem że:
pod względem ryzyka nie ma różnicy między ekspozycjami wobec rządu centralnego i banku centralnego a innymi ekspozycjami z uwagi na specjalne uregulowania publiczne; oraz
ekspozycjom wobec rządów centralnych i banków centralnych przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %, zgodnie z art. 114 ust. 2 lub 4;
ekspozycji instytucji wobec kontrahenta będącego w stosunku do niej jednostką dominującą, jej jednostką zależną lub jednostką zależną od jej jednostki dominującej, pod warunkiem że kontrahent jest instytucją lub finansową spółką holdingową, finansową spółką holdingową o działalności mieszanej, instytucją finansową, spółką zarządzającą aktywami lub przedsiębiorstwem usług pomocniczych podlegającymi odpowiednim wymogom ostrożnościowym bądź dowolną jednostką powiązaną relacją w rozumieniu art. 12 ust. 1 dyrektywy 83/349/EWG;
ekspozycji między instytucjami, które spełniają wymogi określone w art. 113 ust. 7;
ekspozycji kapitałowych wobec podmiotów, których zobowiązaniom kredytowym przypisano wagę ryzyka równą 0 %, zgodnie z rozdziałem 2, w tym podmiotów otrzymujących środki publiczne, o ile można wobec nich zastosować wagę ryzyka równą 0 %;
ekspozycjom kapitałowym utworzonym w ramach programów legislacyjnych wspierających określone sektory gospodarki, które zapewniają znaczne dopłaty inwestycyjne dla instytucji i wiążą się z pewną formą nadzoru rządowego oraz ograniczeniami dotyczącymi inwestycji kapitałowych, jeżeli takie ekspozycje mogą łącznie być wyłączone z zakresu stosowania metody IRB jedynie do wysokości 10 % funduszy własnych;
ekspozycji określonych w art. 119 ust. 4 spełniających wymienione tam kryteria;
gwarancji państwowych i reasekurowanych przez państwo, o których mowa w art. 215 ust. 2.
Właściwe organy zezwalają na stosowanie metody standardowej w przypadku ekspozycji kapitałowych, o których mowa w akapicie pierwszym lit. g) i h) i w odniesieniu do których w innych państwach członkowskich zezwolono na takie ich ujmowanie. EUNB na swojej stronie internetowej publikuje i regularnie aktualizuje wykaz ekspozycji, o których mowa w akapicie pierwszym lit. g) i h), które należy ujmować według metody standardowej.
Obok ekspozycji, o których mowa w ust. 1 akapit drugi, instytucja może – pod warunkiem uzyskania uprzedniego zezwolenia właściwego organu – stosować metodę standardową w odniesieniu do następujących ekspozycji, w przypadku gdy metoda IRB jest stosowana do innych rodzajów ekspozycji w obrębie tej samej kategorii ekspozycji:
ekspozycji wobec rządów centralnych i banków centralnych państw członkowskich oraz ich samorządów regionalnych, władz lokalnych i podmiotów sektora publicznego, pod warunkiem że:
pod względem ryzyka nie ma różnicy między ekspozycjami wobec tego rządu centralnego i banku centralnego a tymi innymi ekspozycjami z uwagi na specjalne uregulowania publiczne; oraz
ekspozycjom wobec rządów centralnych i banków centralnych przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %, zgodnie z art. 114 ust. 2 lub 4;
ekspozycji instytucji wobec kontrahenta będącego w stosunku do niej jednostką dominującą, jej jednostką zależną lub jednostką zależną jej jednostki dominującej, pod warunkiem że kontrahent jest instytucją lub finansową spółką holdingową, finansową spółką holdingową o działalności mieszanej, instytucją finansową, spółką zarządzającą aktywami lub przedsiębiorstwem usług pomocniczych podlegającymi odpowiednim wymogom ostrożnościowym bądź dowolną jednostką powiązaną relacją w rozumieniu art. 22 ust. 7 dyrektywy 2013/34/UE;
ekspozycji między instytucjami, które spełniają wymogi określone w art. 113 ust. 7.
Instytucja, która otrzymała zezwolenie na stosowanie metody IRB do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem tylko w odniesieniu do niektórych rodzajów ekspozycji w obrębie danej kategorii ekspozycji, stosuje metodę standardową w odniesieniu do pozostałych rodzajów ekspozycji w obrębie tej kategorii ekspozycji.
Obok ekspozycji, o których mowa w ust. 1 akapit drugi niniejszego artykułu i w niniejszym ustępie, instytucja może stosować metodę standardową w odniesieniu do ekspozycji wobec kościołów i wspólnot religijnych, które spełniają wymogi określone w art. 115 ust. 3.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Wytyczne te przyjmuje się zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 151
Ujmowanie według kategorii ekspozycji
Artykuł 152
Sposób traktowania ekspozycji w formie jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania
Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego instytucja może wyłączyć z obliczania wymogu w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka związanego z korektą wyceny kredytowej ekspozycje z tytułu instrumentów pochodnych, które to ekspozycje nie podlegałyby temu wymogowi, gdyby instytucja ta przyjęła je na siebie bezpośrednio.
Instytucje, które stosują metodę pełnego przeglądu zgodnie z ust. 2 i 3 niniejszego artykułu i które spełniają warunki stałego stosowania w niepełnym zakresie zgodnie z art. 150 lub które nie spełniają warunków pozwalających na stosowanie metod określonych w niniejszym rozdziale lub jednej lub większej liczby metod określonych w rozdziale 5 w odniesieniu do wszystkich lub niektórych ekspozycji bazowych przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, obliczają kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem oraz kwoty oczekiwanych strat zgodnie z następującymi zasadami:
w przypadku ekspozycji przypisanych do kategorii ekspozycji kapitałowych, o której mowa w art. 147 ust. 2 lit. e), instytucje stosują uproszczoną metodę ważenia ryzykiem określoną w art. 155 ust. 2;
w przypadku ekspozycji przypisanych do kategorii elementów stanowiących pozycje sekurytyzacyjne, o której mowa w art. 147 ust. 2 lit. f), instytucje stosują sposób traktowania określony w art. 254 w taki sposób, jakby znajdowały się one bezpośrednio w posiadaniu tych instytucji;
w przypadku wszystkich innych ekspozycji bazowych instytucje stosują metodę standardową określoną w rozdziale 2 niniejszego tytułu.
Do celów akapitu pierwszego lit. a), w przypadku gdy instytucja nie jest w stanie dokonać rozróżnienia między ekspozycjami z tytułu niepublicznych instrumentów kapitałowych, giełdowymi ekspozycjami kapitałowymi i innymi ekspozycjami kapitałowymi, instytucja ta traktuje takie ekspozycje jako inne ekspozycje kapitałowe.
Instytucje, które nie posiadają danych lub informacji odpowiednich do obliczenia kwoty ważonej ryzykiem w odniesieniu do przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania zgodnie z metodami określonymi w ust. 2, 3, 4 i 5, mogą opierać się na obliczeniach przeprowadzonych przez osobę trzecią, o ile spełnione są wszystkie następujące warunki:
osobą trzecią jest jedno z poniższych:
instytucja przyjmująca depozyty lub przyjmująca depozyty instytucja finansowa przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, pod warunkiem że przedsiębiorstwo to inwestuje wyłącznie w papiery wartościowe i deponuje wszystkie papiery wartościowe w tej instytucji przyjmującej depozyty lub przyjmującej depozyty instytucji finansowej;
w przypadku przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania nieobjętych ppkt (i) niniejszej litery – przedsiębiorstwo zarządzające przedsiębiorstwem zbiorowego inwestowania, pod warunkiem że spełnia ono kryteria określone w art. 132 ust. 3 lit. a);
w przypadku ekspozycji innych niż wymienione w ust. 4 lit. a), b) i c) niniejszego artykułu – osoba trzecia przeprowadza obliczenia zgodnie z metodą pełnego przeglądu określoną w art. 132a ust. 1;
w przypadku ekspozycji wymienionych w ust. 4 lit. a), b) i c) – osoba trzecia przeprowadza obliczenia zgodnie z metodami określonymi w tych literach;
poprawność obliczeń przeprowadzonych przez osobę trzecią potwierdził audytor zewnętrzny.
Instytucje, które opierają się na obliczeniach przeprowadzonych przez osobę trzecią, mnożą kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w odniesieniu do ekspozycji przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania wynikające z tych obliczeń przez współczynnik wynoszący 1,2.
Na zasadzie odstępstwa od akapitu drugiego, w przypadku gdy instytucja ma nieograniczony dostęp do szczegółowych obliczeń przeprowadzonych przez osobę trzecią, współczynnik wynoszący 1,2 nie ma zastosowania. Instytucja przekazuje te obliczenia na żądanie swojemu właściwemu organowi.
Artykuł 153
Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji oraz rządów centralnych i banków centralnych
Z zastrzeżeniem stosowania szczególnych metod traktowania przewidzianych w ust. 2, 3 i 4, kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji oraz rządów centralnych i banków centralnych oblicza się według następujących wzorów:
gdzie wagę ryzyka RW określa się jako
jeżeli PD = 0, to RW wynosi 0;
jeżeli PD = 1, tj. w przypadku ekspozycji cechujących się niewykonaniem zobowiązania:
gdzie najlepsze oszacowanie oczekiwanych strat (zwane dalej „ELBE ”) stanowi najlepsze oszacowanie dokonane przez instytucję dotyczące oczekiwanych strat związanych z ekspozycją cechującą się niewykonaniem zobowiązania zgodnie z art. 181 ust. 1 lit. h);
jeżeli 0 < PD < 1
gdzie
N(x) |
= |
oznacza dystrybuantę zmiennej losowej o standardowym rozkładzie normalnym (tj. prawdopodobieństwo, że zmienna losowa o rozkładzie normalnym z wartością oczekiwaną 0 i wariancją 1 jest mniejsza lub równa x); |
G (Z) |
= |
oznacza odwrotną dystrybuantę zmiennej losowej o standardowym rozkładzie normalnym (tj. wartość x taką, że N(x) = z) |
R |
= |
oznacza współczynnik korelacji i określa się go jako
|
b |
= |
współczynnik korekty terminu zapadalności, który określa się jako
|
Kwotę ekspozycji ważoną ryzykiem dla każdej ekspozycji, która spełnia wymogi określone w art. 202 i 217, można skorygować według następującego wzoru:
gdzie:
PDpp |
= |
PD dostawcy ochrony. |
RW oblicza się przy użyciu odpowiedniego wzoru na wagę ryzyka określonego w ust. 1 dla ekspozycji, PD dłużnika i LGD porównywalnej ekspozycji bezpośredniej wobec dostawcy ochrony. Współczynnik terminu zapadalności b oblicza się przy użyciu niższej spośród dwóch wartości: PD dostawcy ochrony i PD dłużnika.
W przypadku ekspozycji wobec spółek, w których całkowita sprzedaż roczna skonsolidowanej grupy, do której należy dana spółka nie przekracza 50 mln EUR, instytucje mogą skorzystać z poniższego wzoru korelacyjnego zawartego w ust. 1 ppkt (iii) w celu obliczenia wag ryzyka dla ekspozycji wobec przedsiębiorstwa. We wzorze tym S oznacza całkowitą sprzedaż roczną w milionach euro, przy czym: 5 mln EUR ≤ S ≤ 50 mln EUR. Deklarowana wartość sprzedaży poniżej 5 mln EUR jest traktowana jak sprzedaż w wysokości 5 mln EUR. W przypadku nabytych wierzytelności całkowita sprzedaż roczna jest równa średniej ważonej według indywidualnych ekspozycji z puli.
Instytucje zastępują całkowitą sprzedaż roczną całkowitą sumą bilansową grupy skonsolidowanej, jeżeli całkowita sprzedaż roczna nie jest miarodajnym wskaźnikiem wielkości firmy, a suma bilansowa jest bardziej miarodajnym wskaźnikiem niż całkowita sprzedaż roczna.
W przypadku ekspozycji związanych z kredytowaniem specjalistycznym, w odniesieniu do których instytucja nie jest w stanie oszacować PD lub jej oszacowania PD nie spełniają wymogów określonych w sekcji 6, instytucja przypisuje im wagi ryzyka zgodnie z tabelą 1 w następujący sposób:
Tabela 1
Rezydualny termin zapadalności |
Kategoria 1 |
Kategoria 2 |
Kategoria 3 |
Kategoria 4 |
Kategoria 5 |
Poniżej 2,5 roku |
50 % |
70 % |
115 % |
250 % |
0 % |
2,5 roku lub więcej |
70 % |
90 % |
115 % |
250 % |
0 % |
Przy przypisywaniu wag ryzyka ekspozycjom związanym z kredytowaniem specjalistycznym instytucje uwzględniają następujące czynniki: kondycję finansową, otoczenie polityczne i prawne, charakterystykę transakcji lub aktywów, kondycję jednostki sponsorującej i dewelopera, łącznie ze strumieniem przychodów z tytułu partnerstwa publiczno-prywatnego, oraz pakiet zabezpieczający.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 10 lipca 2026 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjęcie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 154
Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w przypadku ekspozycji detalicznych
Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem dla ekspozycji detalicznych oblicza się według następujących wzorów:
gdzie wagę ryzyka RW określa się w następujący sposób:
jeżeli PD = 1, tj. w przypadku ekspozycji cechujących się niewykonaniem zobowiązania, to RW wynosi
jeżeli ELBE stanowi najlepsze oszacowanie dokonane przez instytucję dotyczące oczekiwanych strat związanych z ekspozycjami cechującymi się niewykonaniem zobowiązania zgodnie z art. 181 ust. 1 lit. h);
jeżeli 0 < PD < 1, tj. w przypadku każdej możliwej wartości PD innej niż wartość podana w ppkt (i)
gdzie
N(x) |
= |
oznacza dystrybuantę zmiennej losowej o standardowym rozkładzie normalnym (tj. prawdopodobieństwo, że zmienna losowa o rozkładzie normalnym z wartością oczekiwaną 0 i wariancją 1 jest mniejsza lub równa x); |
G (Z) |
= |
oznacza odwrotną dystrybuantę zmiennej losowej o standardowym rozkładzie normalnym (tj. wartość x taką, że N(x) = z); |
R |
= |
oznacza współczynnik korelacji określony jako
|
Ekspozycje uznaje się za kwalifikowane odnawialne ekspozycje detaliczne, jeżeli spełniają one następujące warunki:
są to ekspozycje wobec osób fizycznych;
ekspozycje są odnawialne, niezabezpieczone oraz – w zakresie, w jakim są niewykorzystane natychmiastowo i bezwarunkowo – mogą zostać wypowiedziane przez instytucję. W tym kontekście ekspozycje odnawialne definiuje się jako te, w przypadku których salda należności klientów mogą ulegać wahaniom w zależności od ich decyzji co do zaciągania i spłacania kredytu do wysokości limitu określonego przez instytucję. Niewykorzystane zobowiązania można uznać za podlegające bezwarunkowemu wypowiedzeniu, jeżeli ustalone warunki pozwalają instytucji wypowiedzieć je w pełnym zakresie dopuszczalnym w ramach ustawodawstwa w zakresie ochrony praw konsumenta i kwestii z tym związanych;
maksymalna wysokość ekspozycji wobec jednej osoby fizycznej w subportfelu wynosi nie więcej niż 100 000 EUR;
stosowanie korelacji, o której mowa w niniejszym ustępie, ogranicza się do portfeli, które wykazały niską zmienność wskaźników straty w porównaniu z poziomem średnim, szczególnie w przedziale niskich wartości PD;
ujmowanie danej ekspozycji jako kwalifikowanej odnawialnej ekspozycji detalicznej pozostaje zgodne z charakterystyką ryzyka bazowego subportfela.
W drodze odstępstwa od lit. b) wymóg dotyczący niezabezpieczenia nie ma zastosowania do zabezpieczonych instrumentów kredytowych powiązanych z rachunkiem, na który przelewane jest wynagrodzenie. W takim przypadku kwoty odzyskane z takiego zabezpieczenia nie są uwzględniane w oszacowaniach LGD.
Właściwe organy dokonują przeglądów względnej zmienności wskaźników straty dla poszczególnych subportfeli kwalifikowanych odnawialnych ekspozycji detalicznych oraz dla zagregowanego portfela takich ekspozycji, a następnie dzielą się informacjami na temat typowej charakterystyki wskaźników straty dla kwalifikowanych odnawialnych ekspozycji detalicznych we wszystkich państwach członkowskich.
Nabyte wierzytelności kwalifikują się do ujmowania jako ekspozycje detaliczne, jeżeli spełniają wymogi określone w art. 184 oraz następujące warunki:
instytucja nabyła wierzytelności od niepowiązanego sprzedawcy będącego osobą trzecią, a jej ekspozycja wobec dłużnika wierzytelności nie obejmuje żadnych ekspozycji, które byłyby bezpośrednio lub pośrednio utworzone przez daną instytucję;
nabyte wierzytelności powstały na warunkach rynkowych w relacji pomiędzy sprzedawcą a dłużnikiem. W związku z tym nie uznaje się należności wewnątrz spółki ani należności firm, które handlują między sobą, rozliczanych za pomocą kont przeciwstawnych;
nabywająca instytucja ma prawo do wszelkich wpływów z tytułu nabytych wierzytelności lub do proporcjonalnego udziału w takich wpływach; oraz
portfel nabytych wierzytelności jest w wystarczającym stopniu zdywersyfikowany.
Artykuł 155
Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w przypadku ekspozycji kapitałowych
Instytucje mogą ujmować ekspozycje kapitałowe wobec przedsiębiorstw usług pomocniczych zgodnie ze sposobem ujmowania innych aktywów niegenerujących zobowiązania kredytowego.
W ramach uproszczonej metody ważenia ryzykiem kwotę ekspozycji ważonych ryzykiem oblicza się według wzoru:
gdzie:
Waga ryzyka (RW) = 190 % dla ekspozycji z tytułu niepublicznych instrumentów kapitałowych w portfelach, które są w wystarczającym stopniu zróżnicowane.
Waga ryzyka (RW) = 290 % dla giełdowych ekspozycji kapitałowych.
Waga ryzyka (RW) = 370 % dla wszystkich innych ekspozycji kapitałowych.
Krótkie pozycje na rynku kasowym i instrumenty pochodne utrzymywane w portfelu bankowym mogą kompensować pozycje długie, których przedmiotem są te same poszczególne akcje, pod warunkiem że wyraźnym przeznaczeniem tych instrumentów jest pełnienie funkcji instrumentu zabezpieczającego określone ekspozycje kapitałowe i że będą one pełnić taką funkcję jeszcze co najmniej przez rok. Inne krótkie pozycje traktuje się jak pozycje długie, przy czym odpowiednią wagę ryzyka przypisuje się do wartości bezwzględnej każdej pozycji. W przypadku pozycji o niedopasowanych terminach zapadalności korzysta się z metody stosowanej dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw zgodnie z art. 162 ust. 5.
Instytucje mogą uznać ochronę kredytową nierzeczywistą uzyskaną dla ekspozycji kapitałowych zgodnie z metodami określonymi w rozdziale 4.
Na poziomie indywidualnej ekspozycji suma kwoty oczekiwanych strat pomnożonej przez 12,5 i kwoty ekspozycji ważonej ryzykiem nie przekracza wartości ekspozycji pomnożonej przez 12,5.
Instytucje mogą uznać ochronę kredytową nierzeczywistą uzyskaną dla ekspozycji kapitałowych zgodnie z metodami określonymi w rozdziale IV. Do ekspozycji wobec dostawcy instrumentu zabezpieczającego stosuje się wówczas wartość LGD równą 90 %. Do ekspozycji w niepublicznych instrumentach kapitałowych w portfelach, które są wystarczająco zdywersyfikowane, można stosować LGD równą 65 %. Do wyżej określonych celów M wynosi 5 lat.
W ramach metody modeli wewnętrznych kwota ekspozycji ważona ryzykiem stanowi potencjalną stratę z tytułu ekspozycji kapitałowych instytucji, obliczoną za pomocą wewnętrznych modeli wartości zagrożonej, jako jednostronny przedział ufności 99 % dla różnicy pomiędzy wartością kwartalnych stóp zwrotu a odpowiednią stopą wolną od ryzyka obliczoną w długoterminowym okresie próby, pomnożoną przez 12,5. Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem na poziomie portfela kapitałowego nie są niższe niż łączna suma następujących pozycji:
kwot ekspozycji ważonych ryzykiem wymaganych zgodnie z metodą opartą na PD/LGD; oraz
odpowiadających im kwot oczekiwanych strat pomnożonych przez 12,5.
Kwoty, o których mowa w lit. a) i b), oblicza się w oparciu o wartości PD określone w art. 165 ust. 1 i odpowiadające im wartości LGD określone w art. 165 ust. 2.
Instytucje mogą uznać ochronę kredytową nierzeczywistą uzyskaną dla pozycji kapitałowej.
Artykuł 156
Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w przypadku innych aktywów niegenerujących zobowiązania kredytowego
Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem dla innych aktywów niegenerujących zobowiązania kredytowego oblicza się według następującego wzoru:
z wyjątkiem:
środków pieniężnych i równoważnych pozycji pieniężnych oraz złota w sztabach zdeponowanego we własnym skarbcu lub złożonego do depozytu imiennego do wysokości zabezpieczenia w złocie, którym przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %;
sytuacji, w której ekspozycja stanowi rezydualną wartość aktywów będących przedmiotem leasingu, wówczas oblicza się ją w następujący sposób:
gdzie t przyjmuje wyższą z dwóch wartości: 1 lub wartość najbliższą liczbie pełnych lat pozostałego okresu leasingu.
Artykuł 157
Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w przypadku ryzyka rozmycia skupionych wierzytelności
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania:
metody obliczania kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem w przypadku ryzyka rozmycia dla nabytych wierzytelności, w tym w odniesieniu do uznawania ograniczania ryzyka kredytowego zgodnie z art. 160 ust. 4, oraz warunków stosowania własnych oszacowań i parametrów metody rezerwowej;
oceny kryterium nieistotności w odniesieniu do rodzaju ekspozycji, o którym mowa w ust. 5.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 10 lipca 2027 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjęcie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 158
Sposób ujmowania według rodzaju ekspozycji
Oczekiwaną stratę (EL) i kwoty oczekiwanych strat dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji oraz rządów centralnych i banków centralnych, a także ekspozycji detalicznych oblicza się według następujących wzorów:
Kwota oczekiwanych strat = EL [pomnożona przez] wartość ekspozycji
W przypadku ekspozycji cechujących się niewykonaniem zobowiązania (PD=100 %), dla których instytucje stosują własne oszacowania LGD, EL odpowiada ELBE, tj. najlepszemu oszacowaniu oczekiwanej straty dokonanemu przez instytucję dla ekspozycji cechującej się niewykonaniem zobowiązania, zgodnie z art. 181 ust. 1 lit. h).
W przypadku ekspozycji ujmowanych w sposób określony w art. 153 ust. 3 EL równa się 0 %.
W przypadku ekspozycji z tytułu kredytowania specjalistycznego, którym instytucje przypisują wagi ryzyka według metod określonych w art. 153 ust. 5, stosuje się wartości EL podane w tabeli 2.
Tabela 2
Rezydualny termin zapadalności |
Kategoria 1 |
Kategoria 2 |
Kategoria 3 |
Kategoria 4 |
Kategoria 5 |
Poniżej 2,5 roku |
0 % |
0,4 % |
2,8 % |
8 % |
50 % |
2,5 roku lub więcej |
0,4 % |
0,8 % |
2,8 % |
8 % |
50 % |
Jeżeli kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem oblicza się zgodnie z uproszczoną metodą ważenia ryzykiem, wówczas kwoty oczekiwanych strat dla ekspozycji kapitałowych oblicza się według następującego wzoru:
Wartości EL wynoszą odpowiednio:
współczynnik oczekiwanej straty (EL) = 0,8 % dla ekspozycji w niepublicznych instrumentach kapitałowych w wystarczająco zdywersyfikowanych portfelach;
współczynnik oczekiwanej straty (EL) = 0,8 % dla giełdowych ekspozycji kapitałowych;
współczynnik oczekiwanej straty (EL) = 2,4 % dla wszystkich pozostałych ekspozycji kapitałowych.
Jeżeli kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem oblicza się zgodnie z metodą opartą na PD/LGD, wówczas oczekiwaną stratę i kwoty oczekiwanych strat dla ekspozycji kapitałowych oblicza się według następujących wzorów:
Kwoty oczekiwanych strat dla ryzyka rozmycia nabytych wierzytelności oblicza się według następującego wzoru:
Artykuł 159
Sposób ujmowania kwot oczekiwanych strat
Instytucje odejmują kwoty oczekiwanych strat, obliczone zgodnie z art. 158 ust. 5, 6 i 10, od korekt z tytułu ogólnego i szczególnego ryzyka kredytowego zgodnie z art. 110, dodatkowych korekt wartości zgodnie z art. 34 i 105 oraz innych redukcji funduszy własnych związanych z przedmiotowymi ekspozycjami, z wyjątkiem odliczeń dokonanych zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. m). Dyskonto z tytułu ekspozycji bilansowych nabytych w przypadku niewykonania zobowiązania zgodnie z art. 166 ust. 1, ujmuje się w ten sam sposób co korekty z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego. Korekty z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego dla ekspozycji, których dotyczy niewykonanie zobowiązania, nie są stosowane w celu pokrycia kwot oczekiwanych strat z tytułu innych ekspozycji. W powyższych obliczeniach nie uwzględnia się kwot oczekiwanych strat dla ekspozycji sekurytyzowanych ani korekt z tytułu ogólnego i szczególnego ryzyka kredytowego związanych z tymi ekspozycjami.
Artykuł 160
Prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania (PD)
W przypadku nabytych wierzytelności korporacyjnych, w odniesieniu do których instytucja nie jest w stanie oszacować wartości PD lub jej szacunki PD nie spełniają wymogów określonych w sekcji 6, wartości PD dla tych ekspozycji określa się według następujących metod:
w przypadku należności uprzywilejowanych z tytułu nabytych wierzytelności korporacyjnych wartość PD stanowi iloraz oszacowanej przez instytucję wartości EL i wartości LGD dla tych wierzytelności;
w przypadku należności podporządkowanych z tytułu nabytych wierzytelności korporacyjnych wartość PD stanowi oszacowaną przez instytucję wartość EL;
instytucja, która uzyskała od właściwego organu zezwolenie na stosowanie własnych oszacowań LGD dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw na podstawie art. 143 i która jest w stanie wyodrębnić – w sposób uznany przez właściwy organ za wiarygodny – wartości PD i LGD ze swoich oszacowań EL dla nabytych wierzytelności korporacyjnych, może stosować uzyskaną w ten sposób szacunkową wartość PD.
Instytucje mogą uwzględnić w PD ochronę kredytową nierzeczywistą zgodnie z przepisami rozdziału 4. W odniesieniu do ryzyka rozmycia, oprócz dostawców ochrony, o których mowa w art. 201 ust. 1 lit. g), uznaje się sprzedawcę nabywanych wierzytelności, jeżeli spełnione zostaną następujące warunki:
przedsiębiorstwo posiada ocenę kredytową ECAI, której EUNB przypisuje stopień jakości kredytowej równy lub wyższy niż 3 zgodnie z zasadami przypisywania wagi ryzyka ekspozycjom wobec przedsiębiorstw określonymi w rozdziale 2;
w przypadku instytucji obliczających kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem oraz kwoty oczekiwanych strat według metody IRB przedsiębiorstwo nie posiada oceny kredytowej uznanej ECAI, a jego rating wewnętrzny wskazuje na PD równoważne PD wynikającemu z ocen kredytowych ECAI, którym EUNB przypisuje stopień jakości kredytowej równy lub wyższy niż 3 zgodnie z zasadami przypisywania wagi ryzyka ekspozycjom wobec przedsiębiorstw określonymi w rozdziale 2.
Instytucja, która na podstawie art. 143 uzyskała od właściwego organu zezwolenie na stosowanie własnych oszacowań LGD dla ryzyka rozmycia nabytych wierzytelności korporacyjnych, może uwzględnić ochronę kredytową nierzeczywistą, korygując wartości PD zgodnie z art. 161 ust. 3.
Artykuł 161
Strata z tytułu niewykonania zobowiązania (LGD)
Instytucje stosują następujące wartości LGD:
ekspozycje uprzywilejowane bez uznanego zabezpieczenia: 45 %;
ekspozycje podporządkowane bez uznanego zabezpieczenia: 75 %;
instytucje mogą uwzględnić w LGD ochronę kredytową rzeczywistą i nierzeczywistą zgodnie z przepisami rozdziału 4;
obligacjom zabezpieczonym, kwalifikującym się do traktowania określonego w art. 129 ust. 4 i 5, można przypisać wartość LGD równą 11,25 %;
ekspozycje z tytułu uprzywilejowanych, nabytych wierzytelności korporacyjnych, jeżeli instytucja nie jest w stanie oszacować wartości PD lub jej oszacowania PD nie spełniają wymogów określonych w sekcji 6: 45 %;
ekspozycje z tytułu podporządkowanych, nabytych wierzytelności korporacyjnych, jeżeli instytucja nie jest w stanie oszacować wartości PD lub jej oszacowania PD nie spełniają wymogów określonych w sekcji 6: 100 %;
ryzyko rozmycia nabytych wierzytelności korporacyjnych: 75 %.
Artykuł 162
Termin zapadalności
Alternatywnie, w ramach zezwolenia, o którym mowa w art. 143, właściwe organy decydują o tym, czy instytucja ma stosować termin zapadalności (M) dla każdej ekspozycji zgodnie z ust. 2.
Instytucje, które uzyskały od właściwego organu zezwolenie na stosowanie własnych LGD i własnych współczynników konwersji dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji lub rządów centralnych i banków centralnych na podstawie art. 143, obliczają wartość M dla każdej z tych ekspozycji zgodnie z lit. a)–e) niniejszego ustępu, z zastrzeżeniem ust. 3-5 niniejszego artykułu. Wartość M nie przekracza 5 lat, oprócz sytuacji określonych w art. 354 ust. 1, gdy stosowane jest M o wartości tam określonej:
dla instrumentu podlegającego harmonogramowi przepływu środków pieniężnych – M oblicza się według następującego wzoru:
gdzie CFt oznacza przepływy środków pieniężnych (kwota główna, odsetki i opłaty), które zgodnie z umową dłużnik jest zobowiązany zapłacić w okresie t;
dla instrumentów pochodnych objętych umową ramową o kompensowaniu zobowiązań – M jest równe średniemu ważonemu rezydualnemu terminowi zapadalności ekspozycji, przy czym M wynosi co najmniej 1 rok, a do ważenia terminu rozliczenia stosuje się kwotę referencyjną każdej ekspozycji;
dla ekspozycji z tytułu całkowicie lub niemal całkowicie zabezpieczonych instrumentów pochodnych wymienionych w załączniku II oraz całkowicie lub niemal całkowicie zabezpieczonych transakcji z obowiązkiem uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego objętych umową ramową o kompensowaniu zobowiązań – M jest równe średniemu ważonemu rezydualnemu terminowi zapadalności transakcji, przy czym M wynosi co najmniej 10 dni;
dla transakcji odkupu lub transakcji udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych lub towarów objętych umową ramową o kompensowaniu zobowiązań – M jest równe średniemu ważonemu rezydualnemu terminowi zapadalności transakcji, przy czym M wynosi co najmniej 5 dni. Do ważenia terminu zapadalności stosuje się kwotę referencyjną każdej transakcji;
w przypadku instytucji, która na podstawie art. 143 uzyskała od właściwego organu zezwolenie na stosowanie własnych oszacowań PD dla nabytych wierzytelności korporacyjnych, dla kwot wykorzystanych – M jest równe średniemu ważonemu terminowi zapadalności ekspozycji z tytułu nabytych wierzytelności, przy czym M wynosi co najmniej 90 dni. Tę samą wartość M stosuje się również do niewykorzystanych kwot w ramach zatwierdzonej linii zakupu, pod warunkiem że instrument ten przewiduje skuteczne zobowiązania umowne, mechanizmy uruchamiające przedterminową spłatę lub inne mechanizmy chroniące instytucję nabywającą przed znacznym pogorszeniem jakości przyszłych wierzytelności, do nabycia których jest zobowiązana w okresie ważności instrumentu. W przypadku braku takich skutecznych mechanizmów ochrony – M dla niewykorzystanych kwot oblicza się jako sumę najdłuższego terminu rozliczenia potencjalnej wierzytelności w ramach umowy zakupu i rezydualnego terminu zapadalności linii zakupu, przy czym M wynosi co najmniej 90 dni;
dla każdego instrumentu innego niż te wymienione w niniejszym ustępie lub w przypadku, gdy instytucja nie jest w stanie obliczyć wartości M zgodnie z lit. a), M jest równe maksymalnemu okresowi (w latach), jaki pozostaje dłużnikowi do pełnego wywiązania się ze swoich zobowiązań umownych, przy czym M wynosi co najmniej 1 rok;
w przypadku instytucji, które do obliczania wartości ekspozycji stosują metodę modeli wewnętrznych (IMM), określoną w rozdziale 6 sekcja 6, wartość M dla ekspozycji, do których stosują tę metodę i w przypadku których termin rozliczenia umowy z pakietu kompensowania o najdłuższym terminie rozliczenia jest dłuższy niż jeden rok, oblicza się zgodnie z następującym wzorem:
gdzie:
|
= |
zmienna zero-jedynkowa, której wartość w przyszłym okresie tk jest równa 0, jeżeli tk > 1 rok, oraz 1, jeżeli tk ≤ 1; |
|
= |
ekspozycja oczekiwana w przyszłym okresie tk; |
|
= |
efektywna ekspozycja oczekiwana w przyszłym okresie tk; |
|
= |
wolny od ryzyka czynnik dyskontujący dla przyszłego okresu tk; |
instytucja, która oblicza jednostronną korektę wyceny kredytowej przy pomocy modelu wewnętrznego, może przyjąć jako M – pod warunkiem uzyskania zezwolenia właściwych organów – efektywny czas trwania kredytu oszacowany przy użyciu modelu wewnętrznego.
Do pakietów kompensowania, w których wszystkie umowy mają pierwotny termin rozliczenia krótszy niż jeden rok, stosuje się wzór podany w lit. a), z zastrzeżeniem ust. 2;
w przypadku instytucji, które do obliczania wartości ekspozycji stosują metodę modeli wewnętrznych określoną w rozdziale 6 sekcja 6 oraz które uzyskały zezwolenie na stosowanie modelu wewnętrznego do określania ryzyka szczególnego związanego z pozycjami w instrumentach dłużnych, zgodnie z częścią trzecią tytuł IV rozdział 5, dla M przyjmuje się wartość 1 we wzorze podanym w art. 153 ust. 1, pod warunkiem że instytucja może wykazać właściwym organom, że jej model wewnętrzny dla ryzyka szczególnego związanego z pozycjami w instrumentach dłużnych stosowany w art. 383 uwzględnia skutki migracji ratingowej;
do celów art. 153 ust. 3 za M przyjmuje się efektywny termin rozliczenia ochrony kredytowej, przy czym jednak nie krótszy niż jeden rok.
Jeżeli dokumentacja zawiera wymóg codziennej korekty wartości depozytu zabezpieczającego i codziennej aktualizacji wyceny, a także obejmuje przepisy dopuszczające szybkie upłynnienie lub kompensowanie zabezpieczenia w razie niewykonania zobowiązania lub nieuzupełnienia zabezpieczenia, M wynosi co najmniej jeden dzień w przypadku:
całkowicie lub niemal całkowicie zabezpieczonych transakcji na instrumentach pochodnych wymienionych w załączniku II;
całkowicie lub niemal całkowicie zabezpieczonych transakcji z obowiązkiem uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego;
transakcji odkupu oraz transakcji udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych lub towarów.
Ponadto dla kwalifikowanych ekspozycji krótkoterminowych, które nie są elementem bieżącego finansowania dłużnika przez instytucję, M wynosi co najmniej jeden dzień. Kwalifikowane ekspozycje krótkoterminowe obejmują:
ekspozycje wobec instytucji lub firm inwestycyjnych wynikające z rozliczania obligacji walutowych;
krótkoterminowe transakcje finansowania handlu, które wygasają z chwilą realizacji transakcji, związane z wymianą towarów lub usług, o rezydualnym terminie zapadalności wynoszącym maksymalnie 1 rok, zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 80;
ekspozycje wynikające z rozliczania kupna i sprzedaży papierów wartościowych w zwykłym terminie dostawy lub w ciągu dwóch dni roboczych;
ekspozycje wynikające z rozliczeń gotówkowych w drodze przelewu bankowego oraz rozliczeń transakcji płatności elektronicznych i rozliczeń międzyokresowych czynnych, w tym salda debetowe wynikające z niezrealizowanych transakcji, które nie przekraczają uzgodnionej, stałej, niewielkiej liczby dni roboczych.
Artykuł 163
Prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania (PD)
Artykuł 164
Strata z tytułu niewykonania zobowiązania (LGD)
Średnia wartość LGD ważona ekspozycją dla wszystkich ekspozycji detalicznych zabezpieczonych nieruchomościami komercyjnymi i nieobjętych gwarancjami rządów centralnych wynosi nie mniej niż 15 %.
W przypadku gdy organem wyznaczonym przez państwo członkowskie do celów stosowania niniejszego artykułu jest właściwy organ, zapewnia on, aby odpowiednie podmioty i organy krajowe, które mają mandat makroostrożnościowy, były należycie poinformowane o tym, że zamierza on zastosować przepisy niniejszego artykułu, oraz aby były odpowiednio zaangażowane w ocenę trudności w zakresie stabilności finansowej w swoim państwie członkowskim zgodnie z ust. 6.
W przypadku gdy organem wyznaczonym przez państwo członkowskie do celów stosowania niniejszego artykułu nie jest właściwy organ, dane państwo członkowskie przyjmuje przepisy niezbędne do zapewnienia odpowiedniej koordynacji i wymiany informacji między właściwym organem a wyznaczonym organem do celów prawidłowego stosowania niniejszego artykułu. W szczególności organy są zobowiązane do ścisłej współpracy i wymiany wszystkich informacji, które mogą być niezbędne, aby odpowiednio wykonywać obowiązki nałożone na wyznaczony organ na podstawie niniejszego artykułu. Współpraca ta ma na celu unikanie przez właściwy organ i wyznaczony organ wszelkich działań, które się powielają lub są niespójne, oraz zapewnienie należytego uwzględnienia powiązań z innymi środkami, w szczególności środkami podejmowanymi na mocy art. 458 niniejszego rozporządzenia i art. 133 dyrektywy 2013/36/UE.
W przypadku gdy na podstawie oceny, o której mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, organ wyznaczony zgodnie z ust. 5 stwierdzi, że minimalne wartości LGD, o których mowa w ust. 4, nie są odpowiednie, i jeżeli organ ten uważa, że te nieodpowiednie wartości LGD mogą mieć niekorzystny wpływ na obecną lub przyszłą stabilność finansową w jego państwie członkowskim, może ustanowić wyższe minimalne wartości LGD dla tych ekspozycji znajdujących się na jednej lub większej liczbie części terytorium państwa członkowskiego odpowiedniego organu. Te wyższe minimalne wartości mogą być również stosowane na poziomie jednego lub większej liczby segmentów takich ekspozycji związanego z nieruchomościami.
Przed podjęciem decyzji, o której mowa w niniejszym ustępie, organ wyznaczony zgodnie z ust. 5 powiadamia o tym EUNB i ERRS. W terminie miesiąca od otrzymania tego powiadomienia EUNB i ERRS przekazują swoją opinię zainteresowanemu państwu członkowskiemu. EUNB i ERRS publikują te wartości LGD.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2019 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
W drodze zaleceń zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1092/2010 oraz w ścisłej współpracy z EUNB, ERRS może zgodnie z ust. 5 niniejszego artykułu wydać wytyczne dla organów wyznaczonych dotyczące następujących kwestii:
czynników, które mogłyby „mieć niekorzystny wpływ na obecną lub przyszłą stabilność finansową”, o których mowa w ust. 6; oraz
orientacyjnych poziomów odniesienia, które organ wyznaczony zgodnie z ust. 5 powinien uwzględniać przy określaniu wyższych minimalnych wartości LGD.
Artykuł 165
Ekspozycje kapitałowe według metody opartej na PD/LGD
Stosuje się następujące minimalne wartości PD:
0,09 % dla giełdowych ekspozycji kapitałowych, jeżeli inwestycja jest częścią długoterminowych powiązań z klientem;
0,09 % dla niegiełdowych ekspozycji kapitałowych, jeżeli dochody z inwestycji są oparte na regularnych i okresowych przepływach pieniężnych, niepochodzących z zysków kapitałowych;
0,40 % dla giełdowych ekspozycji kapitałowych obejmujących inne pozycje krótkie określone w art. 155 ust. 2;
1,25 % dla wszystkich pozostałych ekspozycji kapitałowych, w tym innych pozycji krótkich, określonych w art. 155 ust. 2.
Artykuł 166
Ekspozycje wobec przedsiębiorstw, instytucji, rządów centralnych i banków centralnych oraz ekspozycje detaliczne
Powyższa zasada ma zastosowanie również do aktywów, których cena zakupu różni się od należnej kwoty.
W przypadku nabytych aktywów, różnicę pomiędzy kwotą należną a wartością księgową pozostałą po dokonaniu korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego, wykazaną w bilansie instytucji przy zakupie danego składnika aktywów, oznacza się jako dyskonto, jeżeli kwota należna jest większa, lub jako premię, jeżeli jest ona mniejsza.
Wartość ekspozycji dla wymienionych poniżej pozycji oblicza się jako iloczyn zaangażowanej, lecz nie wykorzystanej kwoty, i współczynnika konwersji. Instytucje stosują następujące współczynniki konwersji zgodnie z art. 151 ust. 8 dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji, rządów centralnych i banków centralnych:
w odniesieniu do linii kredytowych, które są bezwarunkowo odwoływalne przez instytucję w dowolnym momencie bez uprzedzenia lub które faktycznie przewidują możliwość automatycznego odwołania w przypadku pogorszenia się wiarygodności kredytowej kredytobiorcy, stosuje się współczynnik konwersji równy 0 %. Warunkiem stosowania współczynnika konwersji równego 0 % przez instytucje jest aktywne monitorowanie przez nie sytuacji finansowej dłużnika oraz stosowanie własnych systemów kontroli wewnętrznej, które umożliwiają natychmiastowe wykrycie pogorszenia się jakości kredytowej danego dłużnika. Niewykorzystane linie kredytowe można uznać za bezwarunkowo odwoływalne, jeżeli warunki umowy pozwalają instytucji odwołać je w pełnym zakresie dopuszczalnym przepisami dotyczącymi ochrony konsumentów i powiązanych kwestii;
do krótkoterminowych akredytyw związanych z przemieszczaniem towarów stosuje się współczynnik konwersji równy 20 % zarówno dla emitentów, jak i instytucji potwierdzających;
w odniesieniu do niewykorzystanych zobowiązań zakupu odnawialnych nabytych wierzytelności, które mogą zostać bezwarunkowo odwołane lub które rzeczywiście dają instytucji możliwość automatycznego odwołania w dowolnym momencie bez uprzedzenia, stosuje się współczynnik konwersji równy 0 %. Warunkiem stosowania współczynnika konwersji równego 0 % przez instytucje jest aktywne monitorowanie przez nie sytuacji finansowej dłużnika oraz stosowanie własnych systemów kontroli wewnętrznej, które umożliwiają natychmiastowe wykrycie pogorszenia się jakości kredytowej danego dłużnika;
w odniesieniu do innych linii kredytowych, programów gwarancji emisji krótkoterminowych (NIF) oraz odnawialnych gwarancji emisji (RUF) stosuje się ►C2 współczynnik konwersji równy 75 %.
Instytucje, które spełniają wymogi dotyczące stosowania własnych oszacowań współczynników konwersji określone w sekcji 6, mogą stosować własne oszacowania współczynników konwersji do różnych typów produktów wymienionych w lit. a)–d) pod warunkiem uzyskania zezwolenia właściwych organów. ◄
Dla wszystkich pozycji pozabilansowych, innych niż te wymienione w ust. 1–8, wartość ekspozycji wynosi następujący odsetek ich wartości:
100 % w przypadku pozycji pełnego ryzyka;
50 % w przypadku pozycji średniego ryzyka;
20 % w przypadku pozycji średniego/niskiego ryzyka;
0 % w przypadku pozycji niskiego ryzyka.
Do celów niniejszego ustępu pozycjom pozabilansowym przypisuje się kategorie ryzyka zgodnie z załącznikiem I.
Artykuł 167
Ekspozycje kapitałowe
Artykuł 168
Inne aktywa niegenerujące zobowiązania kredytowego
Wartość ekspozycji innych aktywów niegenerujących zobowiązania kredytowego odpowiada wartości księgowej pozostałej po dokonaniu korekty z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego.
Artykuł 169
Zasady ogólne
Artykuł 170
Struktura systemów ratingowych
Struktura systemów ratingowych dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji oraz rządów centralnych i banków centralnych spełnia następujące wymogi:
system ratingowy uwzględnia charakterystykę ryzyka dłużnika i transakcji;
system ratingowy zawiera skalę ratingową dłużników, która odzwierciedla wyłącznie kwantyfikację ryzyka niewykonania zobowiązania przez dłużników. Skala ratingowa dłużników składa się z co najmniej 7 klas dłużników wykonujących zobowiązania i jednej klasy dłużników, którzy nie wykonują zobowiązań;
instytucja dokumentuje powiązania pomiędzy klasami jakości dłużników pod względem poziomu ryzyka niewykonania zobowiązania, jaki odzwierciedla każda klasa, oraz kryteriów stosowanych do wyodrębnienia danego poziomu ryzyka niewykonania zobowiązania;
instytucje, których portfele koncentrują się na określonym segmencie rynku i określonym zakresie ryzyka niewykonania zobowiązania, posiadają w tym zakresie wystarczającą liczbę klas jakości dłużników, aby uniknąć nadmiernej koncentracji dłużników w określonej klasie. Znaczna koncentracja w ramach jednej klasy jest poparta przekonującymi empirycznymi dowodami na to, że klasa jakości dłużników obejmuje stosunkowo wąski przedział wartości PD oraz że ryzyko niewykonania zobowiązania, jakie generują wszyscy dłużnicy w danej klasie, mieści się w tym przedziale;
warunkiem uzyskania zezwolenia właściwych organów na stosowanie własnych oszacowań LGD do celów obliczania wymogów w zakresie funduszy własnych jest włączenie do systemu ratingowego odrębnej skali ratingowej instrumentów, która odzwierciedla wyłącznie charakterystykę transakcji pod względem LGD. Definicja „kategorii instrumentów” obejmuje zarówno zasady klasyfikowania ekspozycji do danej kategorii, jak i kryteria różnicowania poziomów ryzyka poszczególnych kategorii;
znaczna koncentracja w ramach jednej kategorii instrumentów jest poparta przekonującymi empirycznymi dowodami na to, że kategoria instrumentów obejmuje stosunkowo wąski przedział wartości LGD oraz że ryzyko, jakie generują wszystkie ekspozycje w danej kategorii, mieści się w tym przedziale.
Struktura systemów ratingowych dla ekspozycji detalicznych spełnia następujące wymogi:
systemy ratingowe odzwierciedlają zarówno ryzyko dłużnika, jak i ryzyko transakcji oraz uwzględniają wszystkie istotne właściwości ryzyka dłużnika i ryzyka transakcji;
poziom dywersyfikacji ryzyka jest na tyle wysoki, że liczba ekspozycji w danej kategorii lub puli umożliwia dokonanie miarodajnej kwantyfikacji i zatwierdzenie charakterystyki strat na poziomie kategorii lub puli. Rozkład ekspozycji i dłużników w poszczególnych kategoriach lub pulach nie prowadzi do nadmiernej koncentracji;
proces klasyfikacji ekspozycji do kategorii lub pul zapewnia znaczące zróżnicowanie ryzyka, umożliwia grupowanie wystarczająco jednolitych ekspozycji oraz pozwala przeprowadzić dokładną i spójną ocenę charakterystyki strat na poziomie kategorii lub puli. W przypadku nabytych wierzytelności, przy grupowaniu ekspozycji uwzględnia się praktyki stosowane przez sprzedawcę w zakresie gwarantowania emisji oraz zróżnicowanie klientów.
Instytucje biorą pod uwagę następujące czynniki ryzyka podczas klasyfikacji ekspozycji do odpowiednich kategorii lub pul:
charakterystykę ryzyka dłużnika;
charakterystykę ryzyka transakcji, w tym rodzaje produktów lub rodzaje zabezpieczeń bądź oba te czynniki. Instytucje wyraźnie uwzględniają przypadki, w których dla kilku ekspozycji ustanowiono to samo zabezpieczenie;
zaległości kredytowe, chyba że instytucja wykaże w sposób zadowalający właściwe organy, że zaległości te nie są istotnym czynnikiem ryzyka dla danej ekspozycji.
Artykuł 171
Klasyfikacja do klas lub pul
Instytucja stosuje konkretne definicje, procedury i kryteria do celów klasyfikacji ekspozycji do klas lub pul w ramach systemu ratingowego, które spełniają następujące wymogi:
definicje i kryteria klasy lub puli są wystarczająco szczegółowe, aby umożliwić osobom odpowiedzialnym za przyznawanie ratingów spójną klasyfikację dłużników lub instrumentów generujących podobne ryzyko do tej samej klasy lub puli. Spójność należy zapewnić w odniesieniu do różnych linii biznesowych, oddziałów i położenia geograficznego;
dokumentacja procesu ratingu umożliwia osobom trzecim zrozumienie zasad klasyfikacji ekspozycji do danych klas lub pul, odtworzenie procesu klasyfikacji do klas lub pul oraz dokonanie oceny jego zasadności;
kryteria są również zgodne z wewnętrznymi standardami kredytowymi stosowanymi przez daną instytucję oraz z jej metodami postępowania wobec dłużników wykazujących poważne trudności finansowe i instrumentów o obniżonej jakości.
Artykuł 172
Klasyfikacja ekspozycji
W przypadku ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji oraz rządów centralnych i banków centralnych, jak również w przypadku ekspozycji kapitałowych, gdy dana instytucja stosuje metodę opartą na PD/LGD zgodnie z art. 155 ust. 3, proces klasyfikacji ekspozycji przeprowadza się zgodnie z następującymi kryteriami:
każdego dłużnika klasyfikuje się do danej klasy jakości dłużników w ramach procesu przyznawania kredytu;
w przypadku ekspozycji, w odniesieniu do których instytucja uzyskała od właściwego organu zezwolenie na stosowanie własnych oszacowań LGD i współczynników konwersji na podstawie art. 143, w ramach procesu przyznawania kredytu każdą ekspozycję klasyfikuje się również do stosownej kategorii instrumentów;
instytucje, które przy przypisywaniu wag ryzyka ekspozycjom związanym z kredytowaniem specjalistycznym stosują metody określone w art. 153 ust. 5, klasyfikują każdą z tych ekspozycji do stosownej kategorii zgodnie z art. 170 ust. 2;
każdej odrębnej osobie prawnej, wobec której instytucja posiada ekspozycję, przyznaje się oddzielny rating. Instytucja dysponuje odpowiednimi zasadami ujmowania dłużników będących indywidualnymi klientami oraz grupami powiązanych klientów;
oddzielne ekspozycje wobec jednego dłużnika klasyfikuje się do tej samej klasy jakości dłużników, bez względu na ewentualne różnice w charakterystyce poszczególnych transakcji. Oddzielne ekspozycje wobec jednego dłużnika można jednak klasyfikować do różnych klas w przypadku:
ryzyka transferu dla kraju, w zależności od tego, czy ekspozycje są denominowane w walucie krajowej czy obcej;
gdy poprzez korektę klasyfikacji do klas jakości dłużnika można uwzględnić sposób ujmowania powiązanych gwarancji dla ekspozycji;
gdy ze względu na ochronę konsumentów, tajemnicę bankową lub inne przepisy zabroniona jest wymiana danych klientów.
Artykuł 173
Integralność procesu klasyfikacji
W przypadku ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji oraz rządów centralnych i banków centralnych, jak również w przypadku ekspozycji kapitałowych, gdy dana instytucja stosuje metodę opartą na PD/LGD zgodnie z art. 155 ust. 3, proces klasyfikacji ekspozycji spełnia następujące wymogi integralności:
procesy klasyfikacji oraz ich okresowe przeglądy przeprowadza lub zatwierdza niezależna strona, która nie czerpie bezpośrednich korzyści z decyzji o udzieleniu kredytu;
instytucje dokonują przeglądu klasyfikacji co najmniej raz w roku i korygują klasyfikację, gdy wyniki przeglądu nie uzasadniają utrzymania obecnej klasyfikacji. W przypadku dłużników wysokiego ryzyka i ekspozycji problemowych przeglądy przeprowadza się z większą częstotliwością. Instytucje przeprowadzają ponowną klasyfikację w przypadku pojawienia się istotnych informacji na temat dłużnika lub ekspozycji;
instytucja stosuje skuteczny system pozyskiwania i aktualizacji istotnych informacji dotyczących charakterystyki dłużnika, które wpływają na wartości PD, oraz charakterystyki transakcji, które wpływają na wartości LGD lub współczynniki konwersji.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 10 lipca 2026 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjęcie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 174
Stosowanie modeli
Jeżeli instytucja klasyfikuje ekspozycje do klas lub pul dłużników lub instrumentów na podstawie modeli statystycznych i innych metod automatycznych, spełnione są następujące wymogi:
model charakteryzuje się wysoką zdolnością predykcyjną, a wymogi kapitałowe nie ulegają zniekształceniu w wyniku jego zastosowania. Zmienne wejściowe stanowią odpowiednią i skuteczną podstawę wynikowych prognoz. Model nie jest obarczony istotnym błędem;
instytucja ustanawia procedury służące weryfikacji parametrów wejściowych modelu obejmujące ocenę dokładności, kompletności i trafności danych;
dane wykorzystane do budowy modelu są reprezentatywne dla ogółu faktycznych dłużników lub ekspozycji instytucji;
instytucja posiada proces cyklicznej walidacji modelu, obejmujący: monitorowanie wydajności i stabilności modelu, przegląd jego specyfikacji oraz badanie jego skuteczności na podstawie osiąganych wyników;
instytucja uzupełnia model statystyczny o element osądu i nadzoru ludzkiego w celu prowadzenia przeglądu klasyfikacji generowanych przez model oraz zapewnienia prawidłowego stosowania modeli. Procedury przeglądu mają na celu wykrycie i ograniczenie błędów wynikających z niedoskonałości modeli. Dokonując własnego osądu, odpowiedzialne osoby biorą pod uwagę wszystkie istotne informacje nieuwzględnione przez model. Instytucja prowadzi dokumentację dotyczącą sposobu łączenia osądu własnego z wynikami modeli.
Artykuł 175
Dokumentacja systemów ratingowych
Jeżeli instytucja korzysta z modeli statystycznych w ramach procesu ratingu, dokumentuje ona stosowane w tym względzie metody. Dokumentacja ta:
zawiera szczegółowy opis teorii, założeń oraz podstaw matematycznych i empirycznych, na których opiera się przypisywanie oszacowań do klas, dłużników indywidualnych, ekspozycji lub pul oraz źródło (źródła) danych wykorzystanych do oszacowania modelu;
ustanawia rygorystyczny proces statystyczny, obejmujący testy skuteczności modelu dla danych spoza określonego przedziału czasowego i spoza próby, do celów walidacji modelu;
wskazuje wszelkie okoliczności, w których model nie funkcjonuje skutecznie.
Artykuł 176
Zarządzanie danymi
W przypadku ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji oraz rządów centralnych i banków centralnych, jak również w przypadku ekspozycji kapitałowych, gdy dana instytucja stosuje metodę opartą na PD/LGD zgodnie z art. 155 ust. 3, instytucje gromadzą i przechowują:
kompletne historie ratingów dłużników i uznanych gwarantów;
daty przyznania ratingów;
kluczowe dane i metody wykorzystywane przy ustalaniu ratingu;
dane osób odpowiedzialnych za klasyfikację ratingową;
dane wskazujące dłużników i ekspozycje cechujące się niewykonaniem zobowiązania;
daty i okoliczności takiego niewykonania zobowiązania;
dane dotyczące wartości PD i zrealizowanych współczynników niewykonania zobowiązania związanych z klasami ratingowymi i migracją ratingową.
Instytucje stosujące własne oszacowania wartości LGD i współczynników konwersji gromadzą i przechowują:
kompletne historie danych dotyczących ratingów instrumentów oraz oszacowań wartości LGD i współczynników konwersji związanych z poszczególnymi skalami ratingowymi;
daty przyznania ratingów i sporządzenia oszacowań;
kluczowe dane i metody wykorzystywane przy ustalaniu ratingów instrumentów oraz oszacowań LGD i współczynników konwersji;
dane dotyczące osób odpowiedzialnych za przyznanie ratingów instrumentom oraz osób odpowiedzialnych za oszacowania LGD i współczynników konwersji;
dane dotyczące szacunkowych i zrealizowanych wartości LGD i współczynników konwersji związanych z poszczególnymi ekspozycjami cechującymi się niewykonaniem zobowiązania;
dane dotyczące wartości LGD ekspozycji przed oceną skutków gwarancji lub kredytowego instrumentu pochodnego – i po tej ocenie – w przypadku tych instytucji, które w swoich wartościach LGD uwzględniają wpływ gwarancji lub kredytowych instrumentów pochodnych na ograniczanie ryzyka kredytowego;
dane dotyczące składników strat dla każdej ekspozycji cechującej się niewykonaniem zobowiązania.
W odniesieniu do ekspozycji detalicznych instytucje gromadzą i przechowują:
dane wykorzystywane w procesie klasyfikacji ekspozycji do poszczególnych klas lub pul;
dane dotyczące szacunkowych wartości PD, LGD i współczynników konwersji związanych z poszczególnymi klasami lub pulami ekspozycji;
dane wskazujące dłużników i ekspozycje cechujące się niewykonaniem zobowiązania;
w przypadku ekspozycji cechujących się niewykonaniem zobowiązania dane dotyczące klas lub pul, do których dana ekspozycja została zaklasyfikowana w roku poprzedzającym niewykonanie zobowiązania, oraz dane dotyczące zrealizowanych wartości LGD oraz współczynnika konwersji;
dane dotyczące wskaźników strat dla kwalifikowanych odnawialnych ekspozycji detalicznych.
Artykuł 177
Testy warunków skrajnych stosowane w ramach oceny adekwatności kapitałowej
Artykuł 178
Niewykonanie zobowiązania przez dłużnika
Uznaje się, że niewykonanie zobowiązania przez określonego dłużnika ma miejsce w przypadku wystąpienia jednego lub obu z poniższych zdarzeń:
instytucja stwierdzi, że istnieje małe prawdopodobieństwo wywiązania się w pełni przez dłużnika ze swoich zobowiązań kredytowych wobec instytucji, jednostki dominującej lub którejkolwiek z jej jednostek zależnych bez konieczności podejmowania przez instytucję działań takich jak realizacja zabezpieczenia;
zwłoka w wykonaniu przez dłużnika wszelkich istotnych zobowiązań kredytowych wobec instytucji, jednostki dominującej lub którejkolwiek z jej jednostek zależnych przekracza 90 dni. Właściwe organy mogą zastąpić okres 90 dni okresem wynoszącym 180 dni w przypadku ekspozycji zabezpieczonych nieruchomościami mieszkalnymi lub nieruchomościami komercyjnymi MŚP należących do kategorii ekspozycji detalicznych, a także ekspozycji wobec podmiotów sektora publicznego. Okres wynoszący 180 dni nie ma zastosowania do celów art. 36 ust. 1 lit. m) ani art. 127.
W przypadku ekspozycji detalicznych instytucje mogą stosować definicję niewykonania zobowiązania określoną w lit. a) i b) raczej na poziomie poszczególnych instrumentów kredytowych niż w stosunku do ogółu zobowiązań kredytobiorcy.
Do celów ust. 1 lit. b) zastosowanie mają następujące przepisy:
w przypadku salda debetowego liczbę dni przeterminowania zobowiązania nalicza się od momentu przekroczenia przez dłużnika wyznaczonego limitu, wyznaczenia mu limitu niższego od wysokości niespłaconej kwoty lub wykorzystania salda debetowego bez zezwolenia, gdy wykorzystana kwota jest istotna;
do celów lit. a) wyznaczony limit obejmuje każdy ustalony przez instytucję limit kredytowy, o którym instytucja poinformowała dłużnika;
w przypadku kart kredytowych liczbę dni przeterminowania zobowiązania liczy się od dnia, w którym upłynął termin płatności kwoty minimalnej;
poziom istotności przeterminowanego zobowiązania kredytowego ocenia się względem progu ustanowionego przez właściwe organy. Próg ten odpowiada poziomowi ryzyka, który właściwe organy uznają za racjonalny;
instytucje posiadają udokumentowane zasady obliczania liczby dni przeterminowania, w szczególności w przypadkach rolowania instrumentów i przedłużenia terminu spłaty, zmian lub odroczenia spłaty, odnowienia oraz kompensowania istniejących rachunków. Zasady te stosowane są w sposób spójny na przestrzeni czasu i są zgodne z wewnętrznym procesem zarządzania ryzykiem oraz procesem decyzyjnym stosowanym przez daną instytucję.
Do celów ust. 1 lit. a) za elementy wskazujące na prawdopodobieństwo niedokonania płatności uznaje się następujące sytuacje:
zaksięgowanie zobowiązania kredytowego według statusu bezodsetkowego przez instytucję;
uznanie przez instytucję określonej korekty kredytowej wynikającej z wyraźnego postrzeganego pogorszenia się jakości kredytowej po przyjęciu ekspozycji przez instytucję;
zbycie zobowiązania kredytowego przez instytucję ze znaczną stratą ekonomiczną;
wyrażenie przez instytucję zgody na przeprowadzenie awaryjnej restrukturyzacji zobowiązań kredytowych, jeżeli może to skutkować zmniejszeniem zobowiązań finansowych poprzez umorzenie istotnej części kwoty głównej, odsetek lub, w stosownych przypadkach, opłat lub też odroczenie ich spłaty lub zapłaty. W przypadku ekspozycji kapitałowych ocenianych według metody opartej na PD/LGD obejmuje to także awaryjną restrukturyzację samego udziału kapitałowego;
złożenie przez instytucję wniosku o postawienie dłużnika w stan upadłości lub podobnego wniosku w odniesieniu do zobowiązań kredytowych dłużnika wobec instytucji, jednostki dominującej lub którejkolwiek z jej jednostek zależnych;
wystąpienie przez dłużnika o ogłoszenie upadłości lub o przyznanie podobnej ochrony lub postawienie dłużnika w stan upadłości bądź przyznanie mu podobnej ochrony, jeżeli umożliwiłoby mu to uniknięcie lub opóźnienie spłaty zobowiązań kredytowych wobec instytucji, jednostki dominującej lub którejkolwiek z jej jednostek zależnych.
EUNB przedstawi Komisji powyższe projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Do dnia 10 lipca 2025 r. EUNB wyda wytyczne, zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, w celu aktualizacji wytycznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu. W szczególności aktualizacja ta należycie uwzględnia potrzebę zachęcania instytucji do zaangażowania się w proaktywną, zapobiegawczą i racjonalną restrukturyzację zadłużenia w celu wsparcia dłużników.
Opracowując te wytyczne, EUNB należycie uwzględnia potrzebę zapewnienia instytucjom dostatecznej elastyczności przy określaniu, co stanowi zmniejszone zobowiązanie finansowe do celów ust. 3 lit. d).
Artykuł 179
Wymogi ogólne dotyczące oszacowań
Przy przeprowadzaniu kwantyfikacji parametrów ryzyka związanego z poszczególnymi klasami lub pulami ratingowymi instytucje stosują następujące wymogi:
oszacowania własne instytucji dotyczące parametrów ryzyka PD, LGD, współczynnika konwersji i EL uwzględniają wszelkie istotne dane, informacje i metody. Oszacowań dokonuje się na podstawie zarówno doświadczeń z przeszłości, jak i dowodów empirycznych, nie zaś wyłącznie w oparciu o osąd własny. Oszacowania te są wiarygodne i intuicyjne oraz opierają się na istotnych czynnikach odpowiednich parametrów ryzyka. Im mniej danych ma do dyspozycji instytucja, tym ostrożniejsze są jej oszacowania;
instytucja jest w stanie przedstawić zestawienie poniesionych strat według częstotliwości niewykonania zobowiązań, LGD, współczynnika konwersji lub straty w przypadku stosowania oszacowań EL w rozbiciu na elementy postrzegane przez nią jako czynniki poszczególnych parametrów ryzyka. Oszacowania instytucji odzwierciedlają wieloletnie doświadczenie;
uwzględnia się wszelkie zmiany w praktyce kredytowania lub procesie ściągania należności w okresach obserwacji, o których mowa w art. 180 ust. 1 lit. h), art. 180 ust. 2 lit. e), art. 181 ust. 1 lit. j), art. 181 ust. 2, art. 182 ust. 2 oraz 3. W swoich oszacowaniach instytucja na bieżąco uwzględnia nowości techniczne oraz nowe dane i inne informacje. Instytucje dokonują przeglądu swoich oszacowań wraz z pojawieniem się nowych informacji, przy czym nie rzadziej niż raz do roku;
ogół ekspozycji objętych danymi stanowiącymi podstawę oszacowań, normy kredytowania stosowane w chwili generowania danych i inne istotne czynniki są porównywalne z ekspozycjami i normami danej instytucji. Warunki ekonomiczne lub rynkowe, na których opierają się dane, odpowiadają warunkom panującym obecnie i warunkom dającym się przewidzieć. Liczba ekspozycji w próbie oraz okres, którego dane dotyczą, wykorzystany na potrzeby kwantyfikacji są wystarczające do tego, by dać instytucji pewność co do dokładności i prawidłowości jej oszacowań;
w przypadku nabytych wierzytelności w oszacowaniach uwzględnia się wszystkie dostępne nabywającej instytucji istotne informacje dotyczące jakości wierzytelności bazowych, łącznie z danymi dotyczącymi podobnych pakietów wierzytelności pochodzącymi od sprzedającego, nabywającej instytucji lub ze źródeł zewnętrznych. Nabywająca instytucja weryfikuje wszystkie wykorzystane dane przekazane przez sprzedającego;
w swoich oszacowaniach instytucja uwzględnia margines ostrożnościowy związany z przewidywanym zakresem błędów oszacowań. Jeżeli stosowane metody i dane uznaje się za mniej zadowalające, przewidywany zakres błędów jest większy, wówczas margines ostrożnościowy również rośnie.
Jeżeli instytucje wykorzystują do celów obliczania wag ryzyka i do celów wewnętrznych różne szacunki, fakt ten należy udokumentować i odpowiednio uzasadnić. Jeżeli instytucje potrafią wykazać wobec właściwych dla nich organów, że dane zgromadzone do dnia 1 stycznia 2007 r. zostały odpowiednio skorygowane w celu osiągnięcia znacznej zbieżności z definicją niewykonania zobowiązania przewidzianą w art. 178 lub ze stratą, właściwe organy mogą zezwolić instytucjom na pewną elastyczność w stosowaniu norm obowiązujących w odniesieniu do danych.
Jeżeli instytucja wykorzystuje dane zbiorcze obejmujące szereg instytucji, spełnia ona następujące wymagania:
systemy i kryteria ratingowe innych instytucji wchodzących w skład puli, dla której gromadzone są dane, są podobne do jej własnych;
rozpatrywana pula jest reprezentatywna dla portfela, do którego stosowane są dane zbiorcze;
dane zbiorcze są konsekwentnie stosowane przez instytucję w jej oszacowaniach w dłuższym okresie;
instytucja ponosi odpowiedzialność za integralność swoich systemów ratingowych;
instytucja utrzymuje odpowiedni poziom znajomości stosowanych wewnętrznie systemów ratingowych, w tym zdolność do skutecznego monitorowania i kontrolowania procesu ratingu.
Artykuł 180
Wymogi dotyczące szacowania wartości PD
Przy przeprowadzaniu kwantyfikacji parametrów ryzyka związanego z poszczególnymi klasami lub pulami ratingowymi instytucje stosują przedstawione poniżej wymogi dotyczące szacowania wartości PD w odniesieniu do ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji oraz rządów centralnych i banków centralnych, jak również w odniesieniu do ekspozycji kapitałowych, gdy dana instytucja stosuje metodę opartą na PD/LGD zgodnie z art. 155 ust. 3:
instytucje dokonują oszacowań wartości PD według klas jakości dłużników na podstawie średnich długoterminowych wartości jednorocznych współczynników niewykonania zobowiązań. Oszacowania PD odnoszące się do dłużników stosujących dużą dźwignię finansową lub dłużników, których aktywa składają się w przeważającej mierze z aktywów będących przedmiotem obrotu, odzwierciedlają zachowanie aktywów bazowych w oparciu o okresy zmienności w warunkach skrajnych;
w odniesieniu do nabytych wierzytelności korporacyjnych instytucje mogą dokonywać oszacowań wartości EL według klas jakości dłużników na podstawie średnich długoterminowych wartości jednorocznych zrealizowanych współczynników niewykonania zobowiązań;
jeżeli instytucja oblicza oszacowania średniej długoterminowej wartości PD i LGD dla nabytych wierzytelności korporacyjnych, wykorzystując oszacowania wartości EL oraz odpowiednie oszacowania PD lub LGD, proces szacowania całkowitych strat spełnia ogólne normy szacowania wartości PD i LGD określone w niniejszej części, a wynik jest zgodny z pojęciem LGD określonym w art. 181 ust. 1 lit. a);
instytucje stosują techniki szacowania PD wyłącznie w połączeniu z odpowiednią analizą. Instytucje uznają znaczenie osądów własnych przy łączeniu wyników stosowania różnych technik i dokonywaniu korekt ze względu na ograniczenia technik i informacji;
w zakresie, w jakim instytucja korzysta z danych dotyczących wewnętrznych doświadczeń w zakresie niewykonania zobowiązania do celów oszacowania PD, szacunki odzwierciedlają standardy zawierania umów kredytowych oraz wszelkie różnice między systemem ratingowym, który wygenerował te dane, a obecnie stosowanym systemem ratingowym. Jeżeli w standardach zawierania umów kredytowych lub w systemach ratingowych wprowadzono zmiany, instytucja zwiększa margines ostrożnościowy w swoich szacunkach wartości PD;
w zakresie, w jakim instytucja przyporządkowuje swoje wewnętrzne kategorie do skali stosowanej przez ECAI lub podobne organizacje bądź wiąże je z taką skalą, a następnie przypisuje stosowanej przez siebie kategorii współczynnik niewykonania zobowiązania zaobserwowany dla kategorii dłużników organizacji zewnętrznej, przyporządkowanie takie opiera się na porównaniu wewnętrznych kryteriów ratingowych z kryteriami stosowanymi przez organizację zewnętrzną oraz na porównaniu wewnętrznych i zewnętrznych ratingów wszelkich wspólnych dłużników. W procesie przyporządkowywania lub w danych bazowych unika się błędów lub niespójności. Kryteria organizacji zewnętrznej, na których opierają się dane wykorzystywane do kwantyfikacji, są ukierunkowane wyłącznie na ryzyko niewykonania zobowiązań i nie uwzględniają charakterystyki transakcji. Przeprowadzana przez instytucję analiza obejmuje porównanie stosowanych definicji niewykonania zobowiązania, z zastrzeżeniem wymogów określonych w art. 178. Instytucja dokumentuje informacje stanowiące podstawę przyporządkowania;
w zakresie, w jakim instytucja stosuje statystyczne modele prognozowania prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania, może ona dokonywać oszacowań PD jako prostej średniej arytmetycznej oszacowań prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania dla dłużników indywidualnych w danej klasie. Zastosowanie przez instytucję modeli prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania do tego celu spełnia normy określone w art. 174;
bez względu na to, czy do oszacowań wartości PD instytucja stosuje zewnętrzne, wewnętrzne czy zbiorcze źródła danych bądź też połączenie tych trzech źródeł, długość bazowego okresu obserwacji historycznej wynosi co najmniej pięć lat dla co najmniej jednego źródła. Jeżeli w odniesieniu do któregokolwiek ze źródeł dostępny jest dłuższy okres obserwacji, a dane te są istotne, wówczas stosuje się ten dłuższy okres. Przepisy niniejszej litery mają również zastosowanie do metody opartej na PD/LGD dla udziałów kapitałowych. Instytucje, które nie uzyskały zezwolenia właściwego organu na podstawie art. 143 na stosowanie własnych oszacowań wartości LGD lub współczynników konwersji, mogą, pod warunkiem uzyskania zezwolenia właściwych organów, przy wdrażaniu metody IRB korzystać z istotnych danych obejmujących okres dwóch lat. Okres ten ulega co roku wydłużeniu o jeden rok do momentu, gdy istotne dane będą obejmować okres pięciu lat.
W odniesieniu do ekspozycji detalicznych zastosowanie mają następujące wymogi:
instytucje dokonują oszacowań wartości PD według klas jakości dłużników lub według puli na podstawie średnich długoterminowych wartości jednorocznych współczynników niewykonania zobowiązań;
oszacowania wartości PD można również dokonać na podstawie oszacowania całkowitych strat i stosownych oszacowań wartości LGD;
dane wewnętrzne dotyczące klasyfikowania ekspozycji do poszczególnych kategorii lub pul są dla instytucji głównym źródłem informacji przy przeprowadzaniu oceny charakterystyki strat. Instytucje mogą stosować dane zewnętrzne (w tym dane zbiorcze) lub modele statystyczne na potrzeby kwantyfikacji pod warunkiem istnienia obu następujących istotnych związków:
między procesem klasyfikowania ekspozycji do kategorii lub pul stosowanym w instytucji a procesem stosowanym przez zewnętrzne źródło danych; oraz
między wewnętrznym profilem ryzyka instytucji a strukturą danych zewnętrznych;
jeżeli instytucja oblicza oszacowania średniej długoterminowej wartości PD i LGD dla ekspozycji detalicznych na podstawie oszacowania całkowitych strat oraz odpowiednich oszacowań PD lub LGD, wówczas proces szacowania całkowitych strat spełnia ogólne normy szacowania wartości PD i LGD określone w niniejszej części, a wynik jest zgodny z pojęciem LGD określonym w art. 181 ust. 1 lit. a);
bez względu na to, czy do oceny charakterystyki strat instytucja stosuje zewnętrzne, wewnętrzne czy zbiorcze źródła danych bądź też połączenie tych trzech źródeł, długość bazowego okresu obserwacji historycznej wynosi co najmniej pięć lat dla co najmniej jednego źródła. Jeżeli w odniesieniu do któregokolwiek ze źródeł dostępny jest dłuższy okres obserwacji, a dane te są istotne, wówczas stosuje się ten dłuższy okres. Instytucja nie musi przypisywać równej wagi do danych historycznych, jeżeli późniejsze dane stanowią lepszy predyktor wskaźników straty. Przy wdrażaniu metody IRB instytucje mogą, pod warunkiem uzyskania zezwolenia właściwych organów, korzystać z odpowiednich danych obejmujących okres dwóch lat. Okres ten ulega co roku wydłużeniu o jeden rok do momentu, gdy istotne dane będą obejmować okres pięciu lat;
instytucje rozpoznają i analizują spodziewane zmiany parametrów ryzyka w całym czasie trwania ekspozycji kredytowych (efekty „starzenia się”).
W odniesieniu do nabytych wierzytelności detalicznych instytucje mogą stosować zewnętrzne i wewnętrzne dane źródłowe. Instytucje wykorzystują wszystkie istotne źródła danych jako podstawę porównania.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 10 lipca 2026 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjęcie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 181
Wymogi dotyczące własnych oszacowań wartości LGD
Przy przeprowadzaniu kwantyfikacji parametrów ryzyka związanego z poszczególnymi klasami lub pulami ratingowymi instytucje stosują następujące wymogi dotyczące szacowania własnych wartości LGD:
instytucje dokonują oszacowań wartości LGD według kategorii lub puli instrumentów na podstawie średniej wartości zrealizowanych LGD według kategorii lub puli instrumentów, uwzględniając wszystkie przypadki niewykonania zobowiązań odnotowane w źródłach danych (średnia ważona niewykonaniem zobowiązań);
instytucje stosują oszacowania LGD właściwe dla okresu pogorszenia koniunktury gospodarczej, o ile są one ostrożniejsze niż średnia długoterminowa. W zakresie, w jakim oczekuje się, że system ratingowy będzie wraz z upływem czasu generował zrealizowane wartości LGD na stałym poziomie według kategorii lub puli, instytucje korygują swoje oszacowania parametrów ryzyka dla poszczególnych kategorii lub pul tak, by ograniczyć wpływ pogorszenia koniunktury gospodarczej na kapitał;
instytucja uwzględnia stopień wszelkich zależności między ryzykiem dłużnika a ryzykiem zabezpieczenia lub dostawcy zabezpieczenia. W przypadkach, gdy taki stopień zależności jest wysoki, stosuje się ostrożniejsze podejście;
w trakcie przeprowadzania przez instytucję oceny LGD przypadki niedopasowania walutowego między zobowiązaniem bazowym a zabezpieczeniem traktuje się ostrożnie;
w zakresie, w jakim oszacowania LGD uwzględniają istnienie zabezpieczenia, oszacowania takie nie opierają się wyłącznie na szacunkowej wartości rynkowej zabezpieczenia. Oszacowania LGD uwzględniają skutki ewentualnej niezdolności instytucji do szybkiego uzyskania kontroli nad posiadanym zabezpieczeniem i upłynnienia go;
w zakresie, w jakim oszacowania LGD uwzględniają istnienie zabezpieczenia, instytucje ustanawiają wewnętrzne wymogi w zakresie zarządzania zabezpieczeniami, pewności prawa i zarządzania ryzykiem, które są zasadniczo zgodne z wymogami określonymi w rozdziale 4 sekcja 3;
w zakresie, w jakim instytucja uznaje zabezpieczenie do obliczenia wartości ekspozycji na ryzyko kredytowe kontrahenta zgodnie z rozdziałem 6 sekcje 5 lub 6, w oszacowaniach LGD nie bierze ona pod uwagę żadnych kwot, które spodziewa się odzyskać z zabezpieczenia;
w szczególnym przypadku ekspozycji, której dotyczy już niewykonanie zobowiązania, instytucja wykorzystuje jako podstawę sumę swoich najlepszych szacunków oczekiwanych strat dla każdej takiej ekspozycji, biorąc pod uwagę aktualne warunki ekonomiczne oraz status ekspozycji, a także swoje oszacowania wzrostu wskaźnika straty spowodowanego możliwymi dodatkowymi nieoczekiwanymi stratami w okresie odzyskiwania należności, tj. pomiędzy datą niewykonania zobowiązania a ostateczną likwidacją ekspozycji;
o ile zaległe opłaty za zwłokę skapitalizowano w rachunku zysków i strat instytucji, dodaje się je do miary ekspozycji i strat tej instytucji;
w przypadku ekspozycji wobec przedsiębiorstw, instytucji oraz rządów centralnych i banków centralnych oszacowania LGD opierają się na danych z okresu co najmniej pięciu lat, wydłużanego o rok każdego roku po wdrożeniu aż do osiągnięcia okresu minimum siedmiu lat, dla co najmniej jednego źródła danych. Jeżeli w odniesieniu do któregokolwiek ze źródeł dostępny jest dłuższy okres obserwacji, a dane te są istotne, wówczas stosuje się ten dłuższy okres.
W odniesieniu do ekspozycji detalicznych instytucje mogą podjąć następujące działania:
przeprowadzić oszacowania wartości LGD na podstawie zrealizowanych strat i odpowiednich oszacowań PD;
uwzględniać kwoty do wykorzystania w przyszłości w swoich współczynnikach konwersji lub oszacowaniach LGD;
w przypadku nabytych wierzytelności detalicznych stosować zewnętrzne i wewnętrzne dane źródłowe do oszacowań LGD.
W przypadku ekspozycji detalicznych oszacowania LGD opierają się na danych z okresu co najmniej pięciu lat. Instytucja nie musi przypisywać równej wagi do danych historycznych, jeżeli późniejsze dane stanowią lepszy predyktor wskaźników straty. Przy wdrażaniu metody IRB instytucje mogą, pod warunkiem uzyskania zezwolenia właściwych organów, korzystać z odpowiednich danych obejmujących okres dwóch lat. Okres ten ulega co roku wydłużeniu o jeden rok do momentu, gdy istotne dane będą obejmować okres pięciu lat.
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia następujących elementów:
charakteru, skali i długości okresu pogorszenia koniunktury gospodarczej, o którym mowa w ust. 1;
warunków, na podstawie których właściwy organ może — zgodnie z ust. 2 — zezwolić instytucji na stosowanie istotnych danych ◄ obejmujących okres dwóch lat podczas wdrażania metody IRB przez tę instytucję.
EUNB przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Do celów obliczania strat, EUNB wyda, do dnia 31 grudnia 2025 r., zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, wytyczne dotyczące następujących elementów:
w odniesieniu do przywrócenia statusu przypadków, których nie dotyczy niewykonanie zobowiązania – określenia, w jaki sposób należy traktować sztuczne przepływy pieniężne oraz czy bardziej właściwe jest dla instytucji dyskontowanie sztucznych przepływów pieniężnych w rzeczywistym okresie, którego dotyczy niewykonanie zobowiązania;
oceny, czy kalibracja i stosowanie stopy dyskontowej są właściwe do celów obliczania straty ekonomicznej w odniesieniu do wszystkich ekspozycji.
Artykuł 182
Wymogi dotyczące oszacowań własnych współczynnika konwersji
Przy przeprowadzaniu kwantyfikacji parametrów ryzyka związanego z poszczególnymi klasami lub pulami ratingowymi instytucje stosują następujące wymogi dotyczące oszacowań własnych współczynnika konwersji:
instytucje dokonują oszacowań współczynników konwersji według kategorii lub puli instrumentów na podstawie średniej wartości zrealizowanych współczynników konwersji według kategorii lub puli instrumentów przy zastosowaniu średniej ważonej niewykonaniem zobowiązań dla wszystkich odnotowanych przypadków niewykonania zobowiązań wskazanych w źródłach danych;
instytucje stosują oszacowania współczynnika konwersji właściwe dla okresu pogorszenia koniunktury gospodarczej, o ile są one ostrożniejsze niż średnia długoterminowa. W zakresie, w jakim oczekuje się, że system ratingowy będzie wraz z upływem czasu generował zrealizowane współczynniki konwersji na stałym poziomie według kategorii lub puli, instytucje korygują swoje oszacowania parametrów ryzyka dla poszczególnych kategorii lub pul tak, by ograniczyć wpływ pogorszenia koniunktury gospodarczej na kapitał;
oszacowania współczynników konwersji sporządzane przez instytucje uwzględniają możliwość wykorzystania przez dłużnika dodatkowych kwot do momentu wystąpienia zdarzenia niewykonania zobowiązania oraz po takim zdarzeniu. Przy szacowaniu współczynnika konwersji zakłada się większy margines ostrożności, jeżeli można rozsądnie oczekiwać wystąpienia silniejszej korelacji dodatniej pomiędzy częstotliwością niewykonania zobowiązań a wielkością współczynnika konwersji;
dokonując oszacowań współczynników konwersji, instytucje uwzględniają przyjęte przez siebie szczegółowe zasady i strategie w zakresie monitorowania kont i przetwarzania płatności. Instytucje uwzględniają również swoje możliwości i gotowość zapobiegania wykorzystywaniu kolejnych kwot kredytu w okolicznościach bliskich zajściu zdarzenia niewykonania zobowiązania, takich jak naruszenie warunków umowy lub niewykonanie innego zobowiązania niż podstawowe;
instytucje dysponują odpowiednimi systemami i procedurami w celu monitorowania kwot instrumentów, bieżących pozostających kwot należności z tytułu zatwierdzonych linii kredytowych oraz zmian pozostających kwot należności według dłużnika i według kategorii. Instytucja jest w stanie codziennie monitorować salda należności;
jeżeli szacunkowe współczynniki konwersji stosowane przez instytucje do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem są różne od tych, które są wykorzystywane do celów wewnętrznych, fakt ten jest dokumentowany i uzasadniany.
W przypadku ekspozycji detalicznych oszacowania współczynnika konwersji opierają się na danych z okresu co najmniej pięciu lat. W drodze odstępstwa od ust. 1 lit. a) instytucja nie musi przypisywać równej wagi do danych historycznych, jeżeli późniejsze dane stanowią lepszy predyktor prawdopodobieństwa wykorzystania środków. Przy wdrażaniu metody IRB instytucje mogą, pod warunkiem uzyskania zezwolenia właściwych organów, korzystać z odpowiednich danych obejmujących okres dwóch lat. Okres ten ulega co roku wydłużeniu o jeden rok do momentu, gdy istotne dane będą obejmować okres pięciu lat.
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia następujących elementów:
charakteru, skali i długości okresu pogorszenia koniunktury gospodarczej, o którym mowa w ust. 1;
warunków, na podstawie których właściwy organ może zezwolić instytucji na stosowanie odpowiednich danych obejmujących okres dwóch lat podczas wdrażania metody IRB przez tę instytucję po raz pierwszy.
EUNB przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 183
Wymogi dotyczące oceny wpływu gwarancji i kredytowych instrumentów pochodnych na ekspozycje wobec przedsiębiorstw, instytucji oraz rządów centralnych i banków centralnych, w przypadku stosowania własnych oszacowań wartości LGD, oraz na ekspozycje detaliczne
W odniesieniu do uznanych gwarantów oraz gwarancji stosuje się następujące wymogi:
instytucje posiadają jasno sformułowane kryteria określające rodzaje gwarantów, których uznają do celów obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem;
do uznanych gwarantów stosuje się te same przepisy co do dłużników, określone w art. 171, 172 i 173;
gwarancja jest potwierdzona na piśmie, nieodwołalna ze strony gwaranta, obowiązuje do chwili całkowitego uregulowania zobowiązania (w zakresie kwoty gwarancji i terminu jej obowiązywania) i jest możliwa do wyegzekwowania na mocy prawa wobec gwaranta w jurysdykcji, w której posiada on aktywa, które mogą być przedmiotem zajęcia i wobec których możliwe jest wykonanie orzeczenia sądowego. Gwarancje warunkowe, w których określono warunki, na jakich gwarant może zostać zwolniony z wykonania zobowiązania, mogą zostać uznane pod warunkiem uzyskania zezwolenia właściwych organów. Kryteria klasyfikacji odpowiednio uwzględniają wszelkie potencjalne zmniejszenie skutków ograniczania ryzyka kredytowego.
Kryteria te są wiarygodne i intuicyjne. Uwzględniają one zdolność i gotowość gwaranta do wywiązania się z gwarancji, prawdopodobny termin uiszczenia wszelkich płatności przez gwaranta, stopień skorelowania zdolności gwaranta do wywiązania się z gwarancji ze zdolnością dłużnika do spłaty oraz to, do jakiego stopnia nadal istnieje ryzyko rezydualne dłużnika.
Kryteria uwzględniają strukturę wypłat kredytowego instrumentu pochodnego i zapewniają ostrożną ocenę jej wpływu na poziom i termin odzyskania należności. Instytucja uwzględnia stopień, do jakiego nadal istnieją inne formy ryzyka rezydualnego.
EUNB przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 184
Wymogi dotyczące nabytych wierzytelności
Instytucja monitoruje zarówno jakość nabytych wierzytelności, jak i kondycję finansową sprzedawcy i jednostki obsługującej. Zastosowanie mają następujące warunki:
instytucja ocenia korelację pomiędzy jakością nabytych wierzytelności a kondycją finansową zarówno sprzedawcy, jak i jednostki obsługującej oraz ustanawia wewnętrzne zasady i procedury zapewniające odpowiednie zabezpieczenie przed wszelkimi nieprzewidzianymi zdarzeniami, w tym wewnętrzną klasyfikację sprzedawców i jednostek obsługujących pod względem ryzyka;
instytucja ma jasne i skuteczne zasady i procedury ustalania uznawalności sprzedawców i jednostek obsługujących. Zarówno sprzedawcy, jak i jednostki obsługujące podlegają okresowym przeglądom przeprowadzanym przez instytucję lub jej przedstawiciela w celu sprawdzenia dokładności sprawozdań sporządzanych przez sprzedawcę lub jednostkę obsługującą, wykrycia oszustw lub niedoskonałości w ich działalności, a także zweryfikowania jakości polityki kredytowej sprzedawcy oraz zasad i procedur ściągania należności przez jednostkę obsługującą. Wyniki tych przeglądów są dokumentowane;
instytucja ocenia charakterystykę pakietów nabytych wierzytelności, w tym kwoty kredytów zaliczkowych; historię zaległości finansowych sprzedawcy, jego wierzytelności nieściągalnych i odpisów aktualizujących wartość tych wierzytelności; warunki płatności i ewentualne konta przeciwstawne;
instytucja ma skuteczne zasady i procedury zbiorczego monitorowania koncentracji długu z tego samego źródła zarówno w ramach jednego, jak i wielu pakietów nabytych wierzytelności;
instytucja zapewnia, by terminowo otrzymywać od jednostki obsługującej wystarczająco szczegółowe sprawozdania na temat struktury wiekowej i rozmycia wierzytelności w celu zapewnienia spełnienia określonych w instytucji kryteriów uznawania i zasad w zakresie zaliczek obowiązujących w stosunku do nabytych wierzytelności oraz zapewnienia skutecznego środka monitorowania i potwierdzania określonych przez sprzedawcę warunków sprzedaży i stopnia rozmycia.
Artykuł 185
Walidacja oszacowań wewnętrznych
Instytucje walidują swoje oszacowania wewnętrzne zgodnie z następującymi wymogami:
instytucje posiadają właściwe systemy służące do walidacji dokładności i spójności systemów i procesów ratingowych oraz oszacowań wszystkich istotnych parametrów ryzyka. Procedura walidacji wewnętrznej umożliwia instytucji przeprowadzenie spójnej i wnikliwej oceny funkcjonowania wewnętrznych systemów ratingowych i wewnętrznych systemów szacowania ryzyka;
instytucje regularnie porównują zrealizowane współczynniki niewykonania zobowiązania z oszacowaniami wartości PD dla każdej kategorii, a w przypadkach gdy wartości zrealizowanych współczynników niewykonania zobowiązania wykraczają poza przewidywany dla danej kategorii zakres, instytucje dokonują szczegółowej analizy przyczyn takiego odchylenia. Instytucje stosujące własne oszacowania wartości LGD i współczynników konwersji przeprowadzają podobną analizę również w odniesieniu do tych oszacowań. Na potrzeby tych porównań wykorzystuje się dane historyczne obejmujące możliwie jak najdłuższy okres. Instytucja dokumentuje metody i dane wykorzystane w takich porównaniach. Aktualizacja analiz i dokumentacji ma miejsce co najmniej raz do roku;
instytucje stosują również inne narzędzia walidacji ilościowej i porównania z odpowiednimi zewnętrznymi źródłami danych. Analiza opiera się na danych, które są właściwe dla danego portfela, są regularnie aktualizowane oraz obejmują odpowiedni okres obserwacji. Wewnętrzne oceny instytucji dotyczące funkcjonowania ich systemów ratingowych są przeprowadzane w oparciu o możliwie jak najdłuższy okres;
metody i dane wykorzystywane przy walidacji ilościowej są spójne w długim okresie. Zmiany dotyczące metod i danych wykorzystywanych przy dokonywaniu oszacowań i walidacji (zarówno w odniesieniu do źródeł danych, jak i odpowiednich okresów) są dokumentowane;
instytucje mają solidne wewnętrzne normy postępowania w sytuacjach, gdy odchylenia zrealizowanych wartości PD, LGD, współczynników konwersji i całkowitych strat, w przypadku stosowania wskaźnika EL, od oczekiwanych wartości stają się na tyle znaczące, że podważają trafność oszacowań. Wspomniane normy uwzględniają cykle koniunkturalne i podobne czynniki systematycznej zmienności danych dotyczących niewykonania zobowiązań. Jeżeli zrealizowane wartości nadal są wyższe niż wartości oczekiwane, instytucje korygują w górę wartość oszacowań, aby odzwierciedlić dane dotyczące niewykonania zobowiązania oraz strat.
Artykuł 186
Wymóg w zakresie funduszy własnych i kwantyfikacja ryzyka
Do celów obliczania wymogów w zakresie funduszy własnych instytucje spełniają następujące normy:
oszacowania potencjalnej straty nie są podatne na wpływ niekorzystnych zmian rynkowych, istotnych ze względu na profil ryzyka długoterminowego danych pakietów akcji należących do instytucji. Dane przedstawiające rozkład zwrotów uwzględniają najdłuższy badany okres, dla którego są dostępne dane istotne pod względem odzwierciedlenia profilu ryzyka określonych ekspozycji kapitałowych instytucji. Dane pozwalają na ostrożne, statystycznie wiarygodne i prawidłowe przeprowadzanie oszacowań strat, które nie opierają się wyłącznie na subiektywnych przesłankach lub osądzie własnym. Zastosowana symulacja szoku zapewnia ostrożne oszacowanie potencjalnych strat w odpowiednim długoterminowym cyklu rynkowym lub koniunkturalnym. Instytucja łączy analizę empiryczną dostępnych danych z korektą opartą na wielu różnych czynnikach w celu uzyskania odpowiednio realistycznych i ostrożnych wyników modelu. Przy konstruowaniu modeli wartości zagrożonej określających potencjalne kwartalne straty instytucje mogą wykorzystać dane kwartalne lub przeliczyć dane dotyczące krótszych horyzontów czasowych na odpowiedniki kwartalne za pomocą właściwej metody analitycznej popartej dowodami empirycznymi oraz zaawansowanymi i dobrze udokumentowanymi przemyśleniami i analizami. Wspomniane metody stosuje się przez długi czas w sposób ostrożny i konsekwentny. W przypadku dostępności istotnych danych wyłącznie w ograniczonym zakresie instytucja uwzględnia stosowny margines ostrożności;
w stosowanych modelach w należyty sposób uwzględnia się wszystkie istotne ryzyka związane z dochodami kapitałowymi, w tym zarówno ogólne ryzyko rynkowe, jak i szczególną ekspozycję na ryzyko portfela instrumentów kapitałowych instytucji. Modele wewnętrzne odpowiednio wyjaśniają przeszłe wahania cen i uwzględniają zarówno wielkość potencjalnych koncentracji, jak i zmiany w ich strukturze, wykazując przy tym odporność na niekorzystne środowisko rynkowe. Ogół ekspozycji na ryzyko odzwierciedlony w danych wykorzystywanych do sporządzania oszacowań ściśle odpowiada ekspozycjom kapitałowym instytucji lub przynajmniej jest z nimi porównywalny;
model wewnętrzny odpowiada profilowi ryzyka i złożoności portfela instrumentów kapitałowych instytucji. Jeżeli instytucja posiada istotne pakiety akcji, których wykres wartości ma charakter zdecydowanie nieliniowy, modele wewnętrzne projektuje się tak, aby odpowiednio uwzględnić ryzyka związane z takimi instrumentami;
przyporządkowywanie indywidualnych pozycji do wskaźników zastępczych, indeksów rynkowych i czynników ryzyka jest wiarygodne, intuicyjne i oparte na solidnych założeniach;
za pomocą analiz empirycznych instytucje wykazują adekwatność czynników ryzyka, w tym możliwość objęcia ich zakresem zarówno ryzyka ogólnego, jak i szczególnego;
oszacowania zmienności rentowności ekspozycji kapitałowych obejmują istotne i dostępne dane, informacje i metody. Stosuje się niezależnie zweryfikowane wewnętrzne dane lub dane pochodzące ze źródeł zewnętrznych, w tym dane zbiorcze;
w instytucji funkcjonuje rygorystyczny i kompleksowy program testów warunków skrajnych.
Artykuł 187
Proces zarządzania ryzykiem i mechanizmy kontroli
Mając na względzie opracowanie i wykorzystanie modeli wewnętrznych do celów określania wymogu w zakresie funduszy własnych, instytucje ustalają zasady, procedury i mechanizmy kontroli w celu zapewnienia integralności modelu i procesu jego tworzenia. Wspomniane zasady, procedury i mechanizmy kontroli obejmują:
pełną integrację modelu wewnętrznego z ogólnymi systemami informacji zarządczej wykorzystywanymi przez instytucję oraz zarządzaniem portfelem instrumentów kapitałowych w portfelu niehandlowym. Modele wewnętrzne są w pełni zintegrowane z infrastrukturą zarządzania ryzykiem instytucji, jeżeli są one stosowane szczególnie do: pomiaru i oceny wyników portfela instrumentów kapitałowych, w tym wyników skorygowanych o ryzyko, alokacji kapitału ekonomicznego do ekspozycji kapitałowych oraz przeprowadzania ogólnej oceny adekwatności kapitałowej i procesu zarządzania inwestycjami;
ustanowione systemy zarządzania, procedury i funkcje kontrolne mające na celu zapewnienie okresowych i niezależnych przeglądów wszystkich elementów procesu tworzenia modeli wewnętrznych, łącznie z zatwierdzaniem zmian w modelach, weryfikacją ich parametrów wejściowych oraz przeglądem wyników modeli, np. w formie bezpośredniej weryfikacji oszacowań ryzyka. Przeglądy te służą ocenie dokładności, kompletności i adekwatności danych wejściowych i wyników modelu oraz pozwalają zarówno wykryć i ograniczyć potencjalne błędy wynikające ze znanych niedoskonałości modeli, jak i zidentyfikować nieznane do tej pory niedoskonałości. Przeglądy te może przeprowadzać niezależna jednostka wewnętrzna lub niezależna osoba trzecia;
odpowiednie systemy i procedury monitorowania limitów inwestycyjnych i ekspozycji na ryzyko ekspozycji kapitałowych;
jednostki odpowiedzialne za projektowanie i stosowanie modelu oraz jednostki odpowiedzialne za zarządzanie poszczególnymi inwestycjami są funkcjonalnie od siebie niezależne;
strony odpowiedzialne za dowolny element procesu tworzenia modeli posiadają odpowiednie kwalifikacje. Do tworzenia modeli zarząd wyznacza odpowiednio przygotowanych i wykwalifikowanych pracowników.
Artykuł 188
Walidacja i dokumentacja
Instytucje mają odpowiednie systemy walidowania dokładności i spójności swoich modeli wewnętrznych i procesów ich tworzenia. Wszystkie istotne elementy modeli wewnętrznych i procesów ich tworzenia oraz walidacji są dokumentowane.
Walidacja i dokumentowanie stosowanych przez instytucje modeli wewnętrznych i procesów ich tworzenia podlegają następującym wymogom:
instytucje stosują procedurę walidacji wewnętrznej w celu przeprowadzania oceny funkcjonowania modeli wewnętrznych i procesów w sposób konsekwentny i wnikliwy;
metody i dane wykorzystywane przy walidacji ilościowej są spójne w długim okresie. Zmiany dotyczące metod i danych wykorzystywanych przy sporządzaniu oszacowań i walidacji (zarówno źródła danych, jak i badane okresy) są dokumentowane;
instytucje regularnie porównują faktyczne dochody kapitałowe obliczone z wykorzystaniem zrealizowanych i niezrealizowanych zysków i strat z oszacowaniami modeli. Na potrzeby tych porównań wykorzystuje się dane historyczne obejmujące jak najdłuższy okres. Instytucja dokumentuje metody i dane wykorzystane w takich porównaniach. Aktualizacja analiz i dokumentacji ma miejsce co najmniej raz do roku;
instytucje stosują inne narzędzia walidacji ilościowej i porównania z zewnętrznymi źródłami danych. Analiza opiera się na danych, które są właściwe dla danego portfela, są regularnie aktualizowane oraz obejmują odpowiedni okres obserwacji. Wewnętrzne oceny instytucji dotyczące funkcjonowania ich modeli są sporządzane w oparciu o możliwie jak najdłuższy okres;
w instytucjach obowiązują solidne wewnętrzne normy postępowania w sytuacjach, w których wyniki porównania faktycznych dochodów kapitałowych z oszacowaniami modeli podważają prawidłowość oszacowań lub samych modeli. Normy te uwzględniają cykle koniunkturalne i podobne czynniki systematycznej zmienności dochodów kapitałowych. Wszystkie korekty wprowadzane do modeli wewnętrznych w następstwie przeprowadzonych przeglądów modeli są dokumentowane i zgodne z normami w zakresie przeprowadzania przeglądu modeli obowiązującymi w instytucji;
modele wewnętrzne i procesy ich tworzenia są dokumentowane, przy czym dokumentacja obejmuje również obowiązki stron zaangażowanych w proces tworzenia, zatwierdzania i przeprowadzania przeglądu modeli.
Artykuł 189
Ład korporacyjny
Kadra kierownicza wyższego szczebla podlega następującym wymogom:
zawiadamia organ zarządzający lub komitet powołany przez ten organ o istotnych zmianach lub wyjątkach od ustalonych zasad, które będą miały istotny wpływ na funkcjonowanie systemów ratingowych instytucji;
dysponuje dobrą znajomością struktury i sposobu funkcjonowania systemów ratingowych;
zapewnia w sposób ciągły poprawne działanie systemów ratingowych.
Kadra kierownicza wyższego szczebla regularnie otrzymuje od jednostek do spraw kontroli ryzyka kredytowego informacje dotyczące funkcjonowania procesu ratingu, obszarów wymagających wprowadzenia usprawnień oraz postępów w eliminowaniu wykrytych wcześniej niedociągnięć.
Artykuł 190
Kontrola ryzyka kredytowego
Zakres odpowiedzialności jednostki (jednostek) do spraw kontroli ryzyka kredytowego obejmuje:
testowanie i monitorowanie kategorii i pul;
tworzenie i analizowanie sprawozdań podsumowujących dotyczących systemów ratingowych instytucji;
wdrażanie procedur mających na celu sprawdzenie, czy definicje kategorii i puli są konsekwentnie stosowane w poszczególnych działach i w poszczególnych obszarach geograficznych;
dokonywanie przeglądów i dokumentowanie wszelkich zmian w procesie przyznawania ratingu, w tym powodów wprowadzenia tych zmian;
dokonywanie przeglądów kryteriów ratingowych, aby sprawdzić, czy wciąż są one przydatne do celów przewidywania ryzyka. Informacje na temat zmian w procesie ratingu, kryteriów lub indywidualnych parametrów ratingowych są dokumentowane i przechowywane;
aktywny udział w procesie opracowywania lub wyboru, wdrażania i walidacji modeli stosowanych w ramach procesu ratingu;
dozór i nadzór nad modelami stosowanymi w ramach procesu ratingu;
bieżące przeglądy i zmiany modeli wykorzystywanych w ramach procesu ratingu.
Instytucje wykorzystujące dane zbiorcze zgodnie z art. 179 ust. 2 mogą zlecić na zewnątrz wykonanie następujących zadań:
przygotowanie informacji dotyczących testowania i monitorowania kategorii i pul;
przygotowanie sprawozdań podsumowujących dotyczących systemów ratingowych instytucji;
przygotowanie informacji dotyczących przeglądów kryteriów ratingowych, aby sprawdzić, czy wciąż są one przydatne do celów przewidywania ryzyka;
dokumentowanie zmian w procesie ratingu, zmian kryteriów lub indywidualnych parametrów ratingowych;
przygotowanie informacji dotyczących bieżących przeglądów i zmian modeli stosowanych w ramach procesu ratingu.
Artykuł 191
Audyt wewnętrzny
Systemy ratingowe instytucji i ich działanie podlegają przynajmniej raz w roku kontroli przeprowadzanej przez dział audytu wewnętrznego lub inną porównywalną niezależną jednostkę ds. audytu, a kontrola ta obejmuje również działanie funkcji kredytowej oraz oszacowywanie wartości PD, LGD, EL i współczynników konwersji. W ramach kontroli sprawdzane jest spełnienie wszystkich mających zastosowanie wymogów.
ROZDZIAŁ 4
Ograniczanie ryzyka kredytowego
Artykuł 192
Definicje
Do celów niniejszego rozdziału stosuje się następujące definicje:
„instytucja kredytująca” oznacza instytucję utrzymującą daną ekspozycję;
„zabezpieczona transakcja kredytowa” oznacza dowolną transakcję skutkującą powstaniem ekspozycji zabezpieczonej w formie zabezpieczenia rzeczowego, której warunki nie obejmują przyznania instytucji prawa pobierania depozytu zabezpieczającego przynajmniej raz dziennie;
„transakcja oparta na rynku kapitałowym” oznacza dowolną transakcję skutkującą powstaniem ekspozycji zabezpieczonej w formie zabezpieczenia rzeczowego, której warunki obejmują przyznanie instytucji prawa pobierania depozytu zabezpieczającego przynajmniej raz dziennie;
„bazowe przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania” oznacza przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania, w którego udziały lub jednostki uczestnictwa zainwestowało inne przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania;
Artykuł 193
Zasady uznawania wpływu technik ograniczania ryzyka kredytowego
Jeżeli instytucja przeprowadzająca obliczenia kwot ekspozycji ważonych ryzykiem według metody standardowej dysponuje więcej niż jednym środkiem ograniczania ryzyka kredytowego w odniesieniu do pojedynczej ekspozycji, postępuje ona zgodnie z poniższym:
dokonuje podziału ekspozycji na części objęte poszczególnymi rodzajami środków ograniczania ryzyka kredytowego;
oblicza kwotę ekspozycji ważonej ryzykiem osobno dla każdej z części otrzymanych w wyniku zastosowania przepisów lit. a) zgodnie z przepisami rozdziału 2 oraz niniejszego rozdziału.
Jeżeli instytucja obliczająca kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem według metody standardowej obejmuje pojedynczą ekspozycję ochroną kredytową zapewnianą przez pojedynczego dostawcę ochrony, a ochrona ta posiada różne terminy rozliczenia, postępuje zgodnie z poniższym:
dokonuje podziału ekspozycji na części objęte poszczególnymi środkami ograniczania ryzyka kredytowego;
oblicza kwotę ekspozycji ważonej ryzykiem osobno dla każdej z części otrzymanych w wyniku zastosowania przepisów lit. a) zgodnie z przepisami rozdziału 2 oraz niniejszego rozdziału.
Artykuł 194
Zasady regulujące kwestię uznawania technik ograniczania ryzyka kredytowego
Instytucja kredytująca przedstawia, na wniosek właściwego organu, najnowszą wersję niezależnej, pisemnej i uzasadnionej opinii prawnej lub opinii prawnych, które wykorzystała do stwierdzenia, czy jej mechanizm lub mechanizmy ochrony kredytowej spełniają warunek określony w akapicie pierwszym.
Instytucje mogą uznawać ochronę kredytową rzeczywistą w obliczeniach skutków ograniczenia ryzyka kredytowego jedynie w przypadku gdy aktywa, na których opiera się ochrona spełniają oba następujące warunki:
zostały one uwzględnione w wykazie uznanych aktywów zawartym, stosownie do przypadku, w art. 197–200;
są odpowiednio płynne, a ich wartość długookresowa na tyle stabilna, by zapewnić odpowiednią pewność co do osiągniętego poziomu ochrony kredytowej, przy uwzględnieniu metody stosowanej do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem oraz dopuszczalnego stopnia uznania aktywów.
W przypadku ochrony kredytowej nierzeczywistej umowa o ochronie kredytowej kwalifikuje się jako uznana umowa o ochronie kredytowej wyłącznie, gdy spełnia oba wskazane poniżej warunki:
została ona uwzględniona w wykazie uznanych umów o ochronie kredytowej określonym w art. 203 i art. 204 ust. 1;
jest skuteczna prawnie i egzekwowalna we właściwych jurysdykcjach w stopniu zapewniającym odpowiednią pewność co do osiągniętego poziomu ochrony kredytowej, przy uwzględnieniu metody stosowanej do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem oraz dopuszczalnego stopnia uznania aktywów;
dostawca ochrony spełnia kryteria określone w ust. 5.
EUNB przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 30 września 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 195
Kompensowanie pozycji bilansowych
Instytucja może stosować kompensowanie pozycji bilansowych w zakresie wzajemnych roszczeń istniejących między instytucją a jej kontrahentem jako uznawaną formę ograniczania ryzyka kredytowego.
Nie naruszając przepisów art. 1962, zakres uznawanego kompensowania ogranicza się do wzajemnych sald pieniężnych instytucji i kontrahenta. Instytucje mogą zmienić kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem oraz, w stosownych przypadkach, kwoty oczekiwanej straty wyłącznie w odniesieniu do kredytów i depozytów, które same otrzymały i które podlegają postanowieniom umowy o kompensowaniu pozycji bilansowych.
Artykuł 196
Umowy ramowe o kompensowaniu zobowiązań obejmujące transakcje odkupu lub transakcje udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych lub towarów bądź inne transakcje oparte na rynku kapitałowym
Instytucje stosujące kompleksową metodę ujmowania zabezpieczeń finansowych ustanowioną w art. 223 mogą uwzględniać skutki dwustronnych umów o kompensowaniu zobowiązań obejmujących transakcje odkupu, transakcje udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych lub towarów bądź inne transakcje oparte na rynku kapitałowym zawarte z kontrahentem. Bez uszczerbku dla przepisów art. 299, przyjęte zabezpieczenia oraz papiery wartościowe lub towary będące przedmiotem udzielenia lub zaciągnięcia pożyczki w ramach tego rodzaju umów lub transakcji spełniają wymogi uznawalności zabezpieczeń określone w art. 197 i 198.
Artykuł 197
Uznawalność zabezpieczenia w ramach wszystkich podejść i metod
Instytucje mogą stosować następujące instrumenty jako uznane zabezpieczenie w ramach wszystkich podejść i metod:
środki pieniężne zdeponowane w instytucji kredytującej lub bankowe instrumenty pieniężne utrzymywane przez instytucję kredytującą;
dłużne papiery wartościowe emitowane przez rządy centralne lub banki centralne, które to papiery wartościowe posiadają ocenę kredytową wydaną przez ECAI lub agencję kredytów eksportowych, uznane za kwalifikujące się do celów rozdziału 2, której to ocenie EUNB przypisuje stopień jakości kredytowej nie wyższy niż 4 zgodnie z zasadami przypisywania wagi ryzyka ekspozycjom wobec rządów centralnych i banków centralnych określonymi w rozdziale 2;
dłużne papiery wartościowe emitowane przez instytucje lub firmy inwestycyjne, które to papiery wartościowe posiadają ocenę kredytową wydaną przez ECAI, której to ocenie EUNB przypisuje stopień jakości kredytowej nie niższy niż 3 zgodnie z zasadami przypisywania wagi ryzyka ekspozycjom wobec instytucji określonymi w rozdziale 2;
dłużne papiery wartościowe emitowane przez inne jednostki, które to papiery wartościowe posiadają ocenę kredytową wydaną przez ECAI, której to ocenie EUNB przypisuje stopień jakości kredytowej nie wyższy niż 3 zgodnie z zasadami przypisywania wagi ryzyka ekspozycjom wobec przedsiębiorstw określonymi w rozdziale 2;
dłużne papiery wartościowe posiadające krótkoterminową ocenę kredytową wydaną przez ECAI, której to ocenie EUNB przypisuje stopień jakości kredytowej nie wyższy niż 3 zgodnie z zasadami przypisywania wagi ryzyka krótkoterminowym ekspozycjom określonymi w rozdziale 2;
akcje lub obligacje zamienne, które wchodzą w skład indeksu głównego;
złoto;
pozycje sekurytyzacyjne, które nie są pozycjami resekurytyzacyjnymi i które podlegają wadze ryzyka równej 100 % lub niższej zgodnie z art. 261–264.
Do celów ust. 1 lit. b) i „dłużne papiery wartościowe emitowane przez rządy centralne lub banki centralne” obejmują wszystkie następujące pozycje:
dłużne papiery wartościowe emitowane przez samorządy regionalne lub władze lokalne, ekspozycje wobec których traktuje się jako ekspozycje wobec rządu centralnego, w którego jurysdykcji są one ustanowione, zgodnie z art. 115 ust. 2;
dłużne papiery wartościowe emitowane przez podmioty sektora publicznego, które są traktowane jak ekspozycje wobec rządów centralnych zgodnie z art. 116 ust. 4;
dłużne papiery wartościowe emitowane przez wielostronne banki rozwoju, którym na mocy art. 117 ust. 2 przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %;
dłużne papiery wartościowe emitowane przez organizacje międzynarodowe, którym na mocy art. 118 przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %.
Do celów ust. 1 lit. c) „dłużne papiery wartościowe emitowane przez instytucje” obejmują wszystkie następujące pozycje:
dłużne papiery wartościowe emitowane przez samorządy regionalne lub władze lokalne inne niż dłużne papiery wartościowe, o których mowa w ust. 2 lit. a);
dłużne papiery wartościowe emitowane przez podmioty sektora publicznego, ekspozycje wobec których są traktowane zgodnie z art. 116 ust. 1 i 2;
dłużne papiery wartościowe emitowane przez wielostronne banki rozwoju inne niż te, którym na mocy art. 117 ust. 2 przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %.
Instytucja może wykorzystywać dłużne papiery wartościowe, które są emitowane przez inne instytucje lub firmy inwestycyjne i które nie posiadają oceny kredytowej wydanej przez ECAI, jako uznane zabezpieczenie, jeżeli te dłużne papiery wartościowe spełniają wszystkie następujące kryteria:
są notowane na uznanej giełdzie;
kwalifikują się jako dług uprzywilejowany;
wszystkie inne papiery wartościowe posiadające rating wyemitowane przez instytucję emitującą i równorzędne pod względem uprzywilejowania posiadają ocenę kredytową ECAI, której EUNB przypisuje stopień jakości kredytowej nie wyższy niż 3 zgodnie z zasadami przypisywania wagi ryzyka ekspozycjom wobec instytucji lub ekspozycjom krótkoterminowym określonymi w rozdziale 2;
instytucja kredytująca nie posiada żadnych informacji, które sugerowałyby, że emitowane papiery wartościowe mogłyby otrzymać niższą ocenę kredytową niż ta wskazana w lit. c);
płynność rynkowa danego instrumentu jest wystarczająca do rozpatrywanych celów.
Instytucje mogą wykorzystywać jednostki uczestnictwa lub udziały w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania jako uznane zabezpieczenie, jeżeli spełnione są wszystkie następujące warunki:
wartość jednostek uczestnictwa lub udziałów jest publikowana codziennie;
przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania mogą inwestować tylko w instrumenty kwalifikujące się do uznania zgodnie z ust. 1 i 4;
przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania spełniają warunki określone w art. 132 ust. 3.
Jeżeli przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania inwestuje w udziały lub jednostki uczestnictwa innego przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, warunki przewidziane w akapicie pierwszym lit. a)–c) mają zastosowanie także w odniesieniu do każdego takiego bazowego przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania.
Wykorzystywanie przez przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania instrumentów pochodnych w celu zabezpieczenia dopuszczalnych inwestycji nie stanowi przeszkody ewentualnego uznawania jednostek uczestnictwa lub udziałów danego przedsiębiorstwa za zabezpieczenie.
W przypadku gdy dowolne bazowe przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania ma własne bazowe przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, instytucje mogą wykorzystywać jednostki uczestnictwa lub udziały w pierwotnym przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania jako uznane zabezpieczenie, pod warunkiem że stosują metodę określoną w akapicie pierwszym.
W przypadku gdy nieuznane aktywa mogą mieć wartość ujemną z powodu ciążących na nich zobowiązań lub zobowiązań warunkowych wynikających z własności, instytucje wykonują obie poniższe czynności:
obliczają całkowitą wartość nieuznanych aktywów;
jeżeli kwota obliczona zgodnie z lit. a) jest ujemna, odejmują wartość bezwzględną tej kwoty od całkowitej wartości uznanych aktywów.
EUNGiPW opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych w celu określenia następujących elementów:
indeksów głównych, o których mowa w ust. 1 lit. f) niniejszego artykułu, art. 198 ust. 1 lit. a), art. 224 ust. 1 i 4 oraz w art. 299 ust. 2 lit. e);
uznanych giełd, o których mowa w ust. 4 lit. a) niniejszego artykułu, w art. 198 ust. 1, art. 224 ust. 1 i 4, art. 299 ust. 2 lit. e), art. 400 ust. 2 lit. k), art. 416 ust. 3 lit. e), art. 428 ust. 1 lit. c) i w pkt 12 załącznika III, zgodnie z warunkami określonymi w art. 4 ust. 1 pkt 72.
EUNGiPW przedstawi Komisji powyższe projekty wykonawczych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2014 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 198
Dodatkowe warunki uznawalności zabezpieczenia według kompleksowej metody ujmowania zabezpieczeń finansowych
Jeżeli instytucja stosuje kompleksową metodę ujmowania zabezpieczeń finansowych określoną w art. 223, instytucja ta może – poza zabezpieczeniem ustanowionym w art. 197 – wykorzystywać jako uznane zabezpieczenie następujące pozycje:
akcje lub obligacje zamienne niewchodzące w skład indeksu głównego, ale znajdujące się w obrocie na uznanej giełdzie;
jednostki uczestnictwa lub udziały w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania, jeżeli spełnione zostały oba następujące warunki:
wartość jednostek uczestnictwa lub udziałów jest publikowana codziennie;
przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania może inwestować wyłącznie w instrumenty kwalifikujące się do uznania zgodnie z art. 197 ust. 1 i 4 oraz w pozycje wskazane w lit. a) niniejszego akapitu.
W przypadku gdy przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania inwestuje w jednostki uczestnictwa lub udziały innego przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, warunki określone w lit. a) i b) niniejszego ustępu mają zastosowanie jednakowo do każdego tego rodzaju bazowego przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania.
Wykorzystywanie przez przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania instrumentów pochodnych w celu zabezpieczenia dopuszczonych inwestycji nie stanowi przeszkody w ewentualnym uznawaniu jednostek uczestnictwa lub udziałów danego przedsiębiorstwa za zabezpieczenie.
W przypadku gdy nieuznane aktywa mogą mieć wartość ujemną z powodu ciążących na nich zobowiązań lub zobowiązań warunkowych wynikających z własności, instytucje wykonują obie poniższe czynności:
obliczają całkowitą wartość nieuznanych aktywów;
jeżeli kwota obliczona zgodnie z lit. a) jest ujemna, odejmują wartość bezwzględną tej kwoty od całkowitej wartości uznanych aktywów.
Artykuł 199
Dodatkowe warunki uznawalności zabezpieczenia według metody IRB
Instytucje obliczające wysokość kwot ekspozycji ważonych ryzykiem oraz kwot oczekiwanej straty według metody IRB mogą – poza zabezpieczeniem, o którym mowa w art. 197 i 198 – korzystać również z następujących form zabezpieczenia:
zabezpieczenia w formie nieruchomości zgodnie z ust. 2, 3 i 4;
wierzytelności zgodnie z ust. 5;
innego rodzaju zabezpieczenia rzeczowego zgodnie z ust. 6 i 8;
leasingu zgodnie z ust. 7.
O ile przepisy art. 124 ust. 2 nie stanowią inaczej, instytucje mogą jako uznane zabezpieczenie wykorzystywać nieruchomości mieszkalne, które są lub będą zamieszkane albo zostały lub zostaną oddane w najem przez właściciela lub właściciela rzeczywistego w przypadku przedsiębiorstw inwestowania indywidualnego, oraz nieruchomości komercyjne, w tym biura i inne pomieszczenia komercyjne, jeżeli spełnione są oba następujące warunki:
wartość nieruchomości nie zależy w istotny sposób od jakości kredytowej dłużnika. Instytucje mogą wykluczyć sytuacje, w których czynniki czysto makroekonomiczne wpływają zarówno na wartość nieruchomości, jak i na spłatę należności przez kredytobiorcę, z procesu określania istotności takiej zależności;
ryzyko kredytobiorcy nie zależy w istotny sposób od przychodów generowanych przez nieruchomość lub inwestycję budowlaną stanowiące przedmiot zabezpieczenia, ale od zdolności kredytobiorcy do spłaty zadłużenia z innych źródeł, a w konsekwencji spłata kredytu nie zależy zasadniczo od żadnego przepływu środków pieniężnych generowanego przez nieruchomość służącą jako zabezpieczenie.
Instytucje mogą odstąpić od stosowania ust. 2 lit. b) w przypadku ekspozycji zabezpieczonych nieruchomościami mieszkalnymi znajdującymi się na terytorium państwa członkowskiego, w którym właściwy organ tego państwa członkowskiego opublikował dowody wskazujące, że na terytorium tego państwa istnieje dobrze rozwinięty i ugruntowany rynek nieruchomości mieszkalnych, a wskaźniki strat nie przekraczają żadnego z następujących limitów:
straty wynikające z transakcji kredytowych zabezpieczonych nieruchomościami mieszkalnymi do 80 % wartości rynkowej lub do 80 % bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości, o ile przepisy art. 124 ust. 2 nie stanowią inaczej, nie przekraczają w żadnym roku 0,3 % wartości niespłaconych kredytów zabezpieczonych tym rodzajem nieruchomości;
całkowite straty wynikające z transakcji kredytowych zabezpieczonych nieruchomościami mieszkalnymi nie przekraczają w żadnym roku 0,5 % wartości niespłaconych kredytów zabezpieczonych tym rodzajem nieruchomości.
Jeżeli którykolwiek z warunków określonych w akapicie pierwszym lit. a) i b) nie zostanie spełniony w danym roku, instytucje nie stosują metody ujmowania określonej w tym akapicie do momentu spełnienia obu tych warunków w kolejnym roku.
Instytucje mogą odstąpić od stosowania przepisów ust. 2 lit. b) w przypadku nieruchomości komercyjnych znajdujących się na terytorium państwa członkowskiego, w którym właściwy organ tego państwa członkowskiego opublikował dowody wskazujące, że na terytorium tego państwa istnieje dobrze rozwinięty i ugruntowany rynek nieruchomości komercyjnych, a wskaźniki strat nie przekraczają żadnego z następujących limitów:
straty wynikające z transakcji kredytowych zabezpieczonych nieruchomościami komercyjnymi do 50 % wartości rynkowej lub 60 % bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości nie przekraczają w żadnym roku 0,3 % wartości niespłaconych kredytów zabezpieczonych tym rodzajem nieruchomości;
całkowite straty wynikające z transakcji kredytowych zabezpieczonych nieruchomościami komercyjnymi nie przekraczają w żadnym roku 0,5 % wartości niespłaconych kredytów zabezpieczonych tym rodzajem nieruchomości.
Jeżeli którykolwiek z warunków określonych w akapicie pierwszym lit. a) i b) nie zostanie spełniony w danym roku, instytucje nie stosują metody określonej w tym akapicie do momentu spełnienia obydwu tych warunków w kolejnym roku.
Właściwe organy zezwalają instytucji na wykorzystywanie jako uznanego zabezpieczenia innego rodzaju zabezpieczenia rzeczowego niż te wymienione w ust. 2, 3 i 4, jeżeli spełnione zostaną wszystkie poniższe warunki:
istnieją płynne rynki, o czym świadczy duża częstotliwość transakcji – przy uwzględnieniu rodzaju aktywów – pozwalające na zbycie zabezpieczenia w szybki i opłacalny sposób. Instytucje przeprowadzają ocenę spełnienia tego warunku okresowo oraz w przypadku gdy uzyskane informacje wskazują, że na rynku zaszły istotne zmiany;
istnieją ustalone, publicznie dostępne ceny rynkowe przedmiotu zabezpieczenia. Instytucje mogą uznać ceny rynkowe za ustalone, jeżeli pochodzą one z wiarygodnych źródeł informacji, takich jak indeksy publiczne, i odzwierciedlają ceny transakcji w normalnych warunkach. Instytucje mogą uznać ceny rynkowe za publicznie dostępne, jeżeli ceny te zostały ujawnione, są łatwo dostępne oraz możliwe jest ich regularne uzyskanie bez ponoszenia nadmiernego obciążenia administracyjnego lub finansowego;
instytucja analizuje ceny rynkowe, wymagany czas i koszty realizacji zabezpieczenia oraz zrealizowane zyski z zabezpieczenia;
instytucja wykazuje, że wysokość zrealizowanych zysków z zabezpieczenia nie jest niższa niż 70 % wartości zabezpieczenia w ponad 10 % wszystkich likwidacji w odniesieniu do danego rodzaju zabezpieczenia. Jeżeli w odniesieniu do cen rynkowych występuje istotna zmienność, instytucja wykazuje w sposób zadowalający właściwe organy, że przeprowadzona przez nią wycena zabezpieczenia jest wystarczająco ostrożna.
Instytucje dokumentują fakt spełnienia warunków określonych w akapicie pierwszym lit. a)–d) oraz warunków określonych w art. 210.
Artykuł 200
Inne rodzaje ochrony kredytowej rzeczywistej
Instytucje mogą wykorzystywać następujące inne rodzaje ochrony kredytowej rzeczywistej jako uznane zabezpieczenie:
środki pieniężne zdeponowane w instytucji będącej osobą trzecią lub bankowe instrumenty pieniężne utrzymywane przez instytucję będącą osobą trzecią nietrzymane na powierniczym rachunku zastrzeżonym i zastawione na rzecz instytucji kredytującej;
polisy ubezpieczeniowe na życie zastawione na rzecz instytucji kredytującej;
instrumenty emitowane przez instytucje będące osobą trzecią lub przez firmę inwestycyjną, które podlegają wykupowi przez tę instytucję lub przez tę firmę inwestycyjną na żądanie.
Artykuł 201
Uznawalność dostawców ochrony w ramach wszystkich metod
Instytucje mogą uznać następujące strony za uznanych dostawców ochrony kredytowej nierzeczywistej:
rządy centralne i banki centralne;
samorządy regionalne lub władze lokalne;
wielostronne banki rozwoju;
organizacje międzynarodowe, ekspozycjom wobec których zgodnie z art. 117 przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %;
podmioty sektora publicznego, należności od których traktuje się zgodnie z art. 116;
instytucje i instytucje finansowe, których ekspozycje wobec instytucji finansowych traktuje się jak ekspozycje wobec instytucji zgodnie z art. 119 ust. 5;
inne przedsiębiorstwa, w tym jednostki dominujące, zależne i powiązane instytucji, jeżeli spełniony jest którykolwiek ze wskazanych poniżej warunków:
wspomniane inne przedsiębiorstwa posiadają ocenę kredytową wydaną przez ECAI;
w przypadku instytucji obliczających kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem oraz kwoty oczekiwanych strat według metody IRB, te inne przedsiębiorstwa nie posiadają oceny kredytowej wydanej przez uznaną ECAI i otrzymują rating wewnętrzny wydany przez instytucję;
kwalifikujący się kontrahenci centralni.
Właściwe organy publikują i prowadzą wykaz tych instytucji finansowych, które są uznanymi dostawcami ochrony kredytowej nierzeczywistej zgodnie z ust. 1 lit. f), lub ustanawiają przewodnie kryteria w zakresie identyfikowania takich uznanych dostawców ochrony kredytowej nierzeczywistej wraz z opisem mających zastosowanie wymogów ostrożnościowych, a także udostępniają sporządzony przez siebie wykaz pozostałym właściwym organom zgodnie z art. 117 dyrektywy 2013/36/UE.
Artykuł 202
Uznawalność dostawców ochrony według metody IRB, w przypadku dostawców, którzy spełniają warunki traktowania określone w art. 153 ust. 3
Instytucja może wykorzystywać instytucje, firmy inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń i reasekuracji oraz agencje kredytów eksportowych jako uznanych dostawców ochrony kredytowej nierzeczywistej, którzy kwalifikują się do objęcia traktowaniem przewidzianym w art. 153 ust. 3, jeżeli spełniają wszystkie następujące warunki:
dysponują wystarczającą wiedzą ekspercką w zakresie dostarczania ochrony kredytowej nierzeczywistej;
podlegają przepisom równoważnym przepisom ustanowionym w niniejszym rozporządzeniu lub w chwili dostarczania ochrony kredytowej posiadali ocenę kredytową wydaną przez uznaną ECAI, której EUNB przypisał stopień jakości kredytowej nie wyższy niż 3 zgodnie z zasadami przypisywania wagi ryzyka ekspozycjom wobec przedsiębiorstw określonymi w rozdziale 2;
w momencie dostarczania ochrony kredytowej lub w dowolnym okresie po dostarczeniu tej ochrony posiadali oni rating wewnętrzny ze współczynnikiem PD równym lub niższym od tego, który odpowiada co najmniej drugiemu stopniowi jakości kredytowej zgodnie z zasadami przypisywania wagi ryzyka ekspozycjom wobec przedsiębiorstw określonymi w rozdziale 2;
posiadają oni rating wewnętrzny ze współczynnikiem PD równym lub niższym od tego, który odpowiada co najmniej trzeciemu stopniowi jakości kredytowej zgodnie z zasadami przypisywania wagi ryzyka ekspozycjom wobec przedsiębiorstw określonymi w rozdziale 2.
Do celów niniejszego artykułu ochrona kredytowa zapewniana przez agencje kredytów eksportowych nie jest objęta żadną bezpośrednią kontrgwarancją rządu centralnego.
Artykuł 203
Uznawanie gwarancji jako ochrony kredytowej nierzeczywistej
Instytucje mogą wykorzystywać gwarancje jako uznaną ochronę kredytową nierzeczywistą.
Artykuł 204
Uznane rodzaje kredytowych instrumentów pochodnych
Instytucje mogą stosować jako uznaną ochronę kredytową następujące rodzaje kredytowych instrumentów pochodnych oraz instrumentów, które mogą składać się z takich kredytowych instrumentów pochodnych lub które mają podobne do nich właściwości ekonomiczne:
swapy ryzyka kredytowego;
swapy przychodu całkowitego;
obligacje powiązane z ryzykiem kredytowym w zakresie, w jakim są one opłacone środkami pieniężnymi.
Jeżeli instytucja nabywa ochronę kredytową poprzez swap przychodu całkowitego i księguje płatności netto otrzymane z tytułu swapu jako przychody netto, ale nie księguje zrównoważenia zmniejszenia wartości zabezpieczonych aktywów poprzez obniżenie wartości godziwej lub zwiększenie rezerw, taka ochrona kredytowa nie kwalifikuje się jako uznana ochrona kredytowa.
Jeżeli wewnętrzny instrument zabezpieczający został zastosowany zgodnie z akapitem pierwszym, a wymogi określone w niniejszym rozdziale zostały spełnione, do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem oraz kwot oczekiwanej straty, w przypadku gdy zostają one objęte ochroną kredytową nierzeczywistą, instytucje stosują zasady ustanowione w sekcjach 4–6.
Artykuł 204a
Uznane rodzaje instrumentów pochodnych na akcje
W przypadku gdy instytucja nabywa ochronę kredytową poprzez swap przychodu całkowitego i księguje płatności netto otrzymane z tytułu swapu jako przychody netto, lecz nie księguje kompensowania zmniejszenia wartości zabezpieczonego składnika aktywów poprzez obniżenie wartości godziwej lub zwiększenie rezerw, taka ochrona kredytowa nie kwalifikuje się jako uznana ochrona kredytowa.
W przypadku gdy wewnętrzny instrument zabezpieczający został zastosowany zgodnie z akapitem pierwszym, a wymogi określone w niniejszym rozdziale zostały spełnione, do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem oraz kwot oczekiwanej straty, w przypadku gdy zostają one objęte ochroną kredytową nierzeczywistą, instytucje stosują zasady określone w sekcjach 4–6 niniejszego rozdziału.
Artykuł 205
Wymogi dotyczące umów o kompensowaniu pozycji bilansowych innych niż umowy ramowe o kompensowaniu, o których mowa w art. 206
Umowy o kompensowaniu pozycji bilansowych inne niż umowy ramowe o kompensowaniu, o których mowa w art. 206, kwalifikują się jako uznana forma ograniczania ryzyka kredytowego, jeżeli spełnione są wszystkie wskazane poniżej warunki:
umowy te są skuteczne prawnie i egzekwowalne we wszystkich właściwych jurysdykcjach, również w przypadku niewypłacalności lub upadłości kontrahenta;
instytucje są w stanie w dowolnym momencie określić wysokość aktywów i zobowiązań, które są przedmiotem tych umów;
instytucje w sposób ciągły monitorują i kontrolują ryzyka związane z zakończeniem ochrony kredytowej;
instytucje w sposób ciągły monitorują i kontrolują istotne ekspozycje w kwocie netto.
Artykuł 206
Wymogi dotyczące umów ramowych o kompensowaniu zobowiązań obejmujących transakcje odkupu lub transakcje udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych lub towarów bądź inne transakcje oparte na rynku kapitałowym
Umowy ramowe o kompensowaniu zobowiązań obejmujące transakcje odkupu, transakcje udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych lub towarów bądź inne transakcje oparte na rynku kapitałowym kwalifikują się jako uznana forma ograniczania ryzyka kredytowego, jeżeli zabezpieczenie ustanowione na mocy tych umów spełnia wszystkie wymogi określone w art. 207 ust. 2–4 oraz jeżeli spełnione są wszystkie wskazane poniżej warunki:
są one skuteczne prawnie i egzekwowalne we wszystkich właściwych jurysdykcjach, również w przypadku niewypłacalności lub upadłości kontrahenta;
dają stronie wypełniającej zobowiązania prawo do szybkiego zakończenia i likwidacji wszystkich transakcji objętych umową, w przypadku gdy kontrahent nie wywiązuje się ze swoich zobowiązań, w tym w przypadku jego upadłości lub niewypłacalności;
zawierają postanowienia dotyczące kompensowania zysków i strat z transakcji rozliczonych w ramach umowy, tak aby jedna strona była drugiej dłużna pojedynczą kwotę netto.
Artykuł 207
Wymogi dotyczące zabezpieczenia finansowego
Papiery wartościowe emitowane przez dłużnika lub jakikolwiek podmiot powiązany w ramach grupy nie kwalifikują się jako uznane zabezpieczenie. Niezależnie od powyższego, emitowane przez dłużnika obligacje zabezpieczone spełniające warunki określone w art. 129 kwalifikują się jako uznane zabezpieczenie, jeżeli są przyjęte jako zabezpieczenie transakcji odkupu, pod warunkiem że spełniają warunek określony w akapicie pierwszym.
Instytucje przeprowadziły odpowiednią weryfikację prawną potwierdzającą egzekwowalność umów o zabezpieczenie we wszystkich właściwych jurysdykcjach. W razie potrzeby przeprowadzają one ponowną weryfikację, aby sprawdzić, czy są one nadal egzekwowalne.
Instytucje spełniają wszystkie wskazane poniżej wymogi operacyjne:
w odpowiedni sposób dokumentują umowy o zabezpieczenie i ustanawiają przejrzyste i solidne procedury szybkiego upłynniania zabezpieczenia;
stosują solidne procedury i procesy kontroli ryzyka wynikającego ze stosowania zabezpieczenia, w tym ryzyka nieprawidłowej lub ograniczonej ochrony kredytowej, ryzyka wyceny, ryzyka związanego z zakończeniem ochrony kredytowej, ryzyka koncentracji wynikającego ze stosowania zabezpieczenia oraz oddziaływania na ogólny profil ryzyka instytucji;
ustanawiają udokumentowane zasady postępowania i praktyki w odniesieniu do rodzajów i kwot przyjmowanego zabezpieczenia;
obliczają wartość rynkową zabezpieczenia i odpowiednio ją aktualizują co najmniej raz na sześć miesięcy i za każdym razem, gdy mają powody, by sądzić, że nastąpiło znaczne zmniejszenie wartości rynkowej zabezpieczenia;
jeżeli zabezpieczenie jest zdeponowane u osoby trzeciej, podejmują odpowiednie kroki w celu zapewnienia rozdziału między zabezpieczeniem a aktywami własnymi osoby trzeciej;
zapewniają przeznaczenie odpowiednich zasobów, aby zagwarantować prawidłowość wykonywania umów o dostarczenie zabezpieczenia z kontrahentami finansującymi instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym i papiery wartościowe, mierzoną terminowością i prawidłowością wystosowywanych przez nie wezwań do uzupełnienia wartości depozytu zabezpieczającego oraz czasem reakcji na tego typu wezwania kierowane do nich;
ustanawiają zasady postępowania w zakresie zarządzania zabezpieczeniem w celu kontrolowania, monitorowania i sporządzania sprawozdań w odniesieniu do następujących kwestii:
ryzyka, na jakie są one narażone w wyniku umów o dostarczenie zabezpieczenia;
ryzyka koncentracji w odniesieniu do poszczególnych rodzajów aktywów zabezpieczających;
ponownego wykorzystania zabezpieczenia, z uwzględnieniem potencjalnych braków płynności wynikających z ponownego wykorzystania zabezpieczenia otrzymanego od kontrahentów;
odstąpienie od praw w zakresie zabezpieczenia przekazanego kontrahentom.
Artykuł 208
Wymogi dotyczące zabezpieczenia w formie nieruchomości
Spełnione zostają następujące wymogi w zakresie pewności prawa:
hipoteka lub obciążenie podlegają egzekucji we wszystkich jurysdykcjach uznawanych za właściwe w momencie zawarcia umowy kredytowej oraz są prawidłowo i terminowo rejestrowane;
wszystkie wymogi prawne dotyczące ustanowienia zastawu zostały spełnione;
umowa o ochronie kredytowej oraz procedury prawne, na których jest oparta, pozwalają instytucji zrealizować wartość ochrony w odpowiednim terminie.
W odniesieniu do monitorowania wartości nieruchomości oraz wyceny nieruchomości spełnione zostają następujące wymogi:
instytucje regularnie monitorują wartość nieruchomości: nie rzadziej niż raz w roku w przypadku nieruchomości komercyjnych i co trzy lata w przypadku nieruchomości mieszkalnych. Instytucje przeprowadzają częstsze monitorowanie w przypadku wystąpienia istotnych zmian warunków rynkowych;
wycena nieruchomości podlega weryfikacji, jeżeli informacje będące do dyspozycji instytucji wskazują, że wartość nieruchomości mogła istotnie się obniżyć w stosunku do ogólnych cen rynkowych, a weryfikację tę przeprowadza rzeczoznawca, który posiada kwalifikacje, zdolności i doświadczenie niezbędne do przeprowadzenia wyceny i który pozostaje niezależny od procesu decyzyjnego w sprawie udzielania kredytu. W przypadku kredytów przekraczających 3 mln EUR lub 5 % funduszy własnych instytucji wycena nieruchomości jest weryfikowana przez takiego rzeczoznawcę przynajmniej raz na trzy lata.
Do monitorowania wartości nieruchomości i określania nieruchomości wymagających aktualizacji wyceny instytucje mogą wykorzystywać metody statystyczne.
Artykuł 209
Wymogi dotyczące wierzytelności
Spełnione zostają następujące wymogi w zakresie pewności prawa:
mechanizm prawny, na mocy którego ustanowiono zabezpieczenie na rzecz instytucji kredytującej, jest solidny i skuteczny oraz zapewnia tej instytucji jasno określone prawa do zabezpieczenia, w tym prawo do zysków ze sprzedaży zabezpieczenia;
instytucje podejmują wszelkie kroki niezbędne do wypełnienia lokalnych wymogów w zakresie egzekwowalności praw przysługujących jej z tytułu zabezpieczenia. Roszczenia instytucji kredytujących do zabezpieczenia mają pierwszeństwo wobec innych roszczeń, chociaż mogą podlegać roszczeniom wierzycieli uprzywilejowanych przewidzianym w przepisach ustawowych;
instytucje przeprowadzają odpowiednią weryfikację prawną potwierdzającą egzekwowalność umów o zabezpieczenie we wszystkich właściwych jurysdykcjach;
instytucje w należyty sposób dokumentują zawierane przez siebie umowy o zabezpieczenie oraz ustanawiają przejrzyste i solidne procedury szybkiego przejmowania zabezpieczenia;
instytucje ustanawiają procedury służące zapewnieniu przestrzegania wszelkich warunków prawnych wymaganych, aby możliwe było ogłoszenie niewykonania zobowiązania przez kredytobiorcę i szybkie przejęcie zabezpieczenia;
w przypadku trudności finansowych kredytobiorcy lub niewykonania przez niego zobowiązania instytucje posiadają uprawnienia do zbycia lub cesji wierzytelności na rzecz innych stron bez zgody dłużników.
Spełnione zostają następujące wymogi w zakresie zarządzania ryzykiem:
instytucja ustanawia sprawną procedurę określania ryzyka kredytowego związanego z wierzytelnościami. Procedura taka obejmuje analizy działalności i branży kredytobiorcy oraz rodzaje klientów, z którymi kredytobiorca prowadzi interesy. Jeżeli instytucja opiera się na ustaleniach swoich kredytobiorców w zakresie zdolności kredytowej klientów, dokonuje ona przeglądu praktyk kredytowych kredytobiorców, aby ocenić ich solidność i wiarygodność;
różnica pomiędzy kwotą ekspozycji a wartością wierzytelności odzwierciedla wszystkie stosowne czynniki, łącznie z kosztami przejęcia zabezpieczenia, koncentracji w ramach pakietu wierzytelności zastawionych przez indywidualnego kredytobiorcę oraz potencjalnego ryzyka koncentracji w ramach ogółu ekspozycji instytucji, wykraczającego poza zakres objęty ogólnymi metodami zarządzania ryzykiem danej instytucji. Instytucje na bieżąco monitorują procedury stosowane w odniesieniu do wierzytelności. Przeprowadzają one również regularne kontrole w zakresie przestrzegania warunków umów kredytowych, zgodności z ograniczeniami w zakresie ochrony środowiska i innymi wymogami prawnymi;
wierzytelności zastawione przez kredytobiorcę są zdywersyfikowane i nie są nadmiernie skorelowane z tym kredytobiorcą. Jeżeli zachodzi istotna dodatnia korelacja, instytucje uwzględniają wynikające z tego faktu ryzyko przy ustalaniu marży na całą pulę zabezpieczeń;
instytucje nie wykorzystują wierzytelności od jednostek powiązanych z kredytobiorcą, w tym jednostek zależnych i pracowników, jako uznanej ochrony kredytowej;
instytucje ustanawiają udokumentowaną procedurę ściągania wierzytelności w przypadku niekorzystnych warunków. Instytucje ustanawiają instrumenty niezbędne do ściągania należności, nawet jeżeli w zakresie ściągania należności zazwyczaj polegają one na kredytobiorcach.
Artykuł 210
Wymogi dotyczące innych zabezpieczeń rzeczowych
Zabezpieczenie rzeczowe inne niż zabezpieczenie w formie nieruchomości kwalifikuje się jako uznane zabezpieczenie według metody IRB, jeżeli spełnione zostały wszystkie wskazane poniżej warunki:
umowa o zabezpieczenie, na mocy której ustanowiono zabezpieczenie rzeczowe wobec instytucji, jest skuteczna prawnie i możliwa do wyegzekwowania we wszystkich właściwych jurysdykcjach i pozwala tej instytucji zrealizować w odpowiednim terminie wartość zabezpieczenia;
z jedynym wyjątkiem dopuszczalnych roszczeń, którym przysługuje pierwszeństwo, o których mowa w art. 209 ust. 2 lit. b), jedynie pierwsze prawo zastawu na zabezpieczeniu lub obciążenie dotyczące majątku stanowiącego zabezpieczenie kwalifikuje się jako uznane zabezpieczenie, a instytucja ma pierwszeństwo przed wszystkimi innymi kredytodawcami do zrealizowanych zysków z zabezpieczenia;
instytucje monitorują wartość zabezpieczenia często i co najmniej raz do roku. Instytucje przeprowadzają częstsze monitorowanie w przypadku wystąpienia istotnych zmian warunków rynkowych;
umowa kredytowa zawiera szczegółowy opis zabezpieczenia i szczegółowe dane dotyczące sposobu i częstotliwości przeprowadzania aktualizacji wyceny;
instytucje w jasny sposób dokumentują w wewnętrznych zasadach i procedurach kredytowych dostępnych do wglądu akceptowane przez siebie rodzaje zabezpieczenia rzeczowego oraz ustanowione zasady i procedury określania odpowiedniej wartości każdego rodzaju zabezpieczenia w stosunku do kwoty ekspozycji;
polityka kredytowa instytucji w zakresie struktury transakcji określa następujące elementy:
wymogi w zakresie odpowiedniego zabezpieczenia dotyczące kwoty ekspozycji;
możliwości łatwego upłynnienia zabezpieczenia;
możliwości obiektywnego ustalenia ceny lub wartości rynkowej;
częstotliwości, z jaką można tę wartość uzyskać w łatwy sposób, w tym w postaci oceny lub wyceny przez biegłych;
zmienności wartości zabezpieczenia lub wskaźnika zastępczego tej zmienności;
przy przeprowadzaniu wyceny i aktualizacji wyceny instytucje w pełni uwzględniają ewentualne pogorszenie jakości lub zużycie czasowe zabezpieczenia, zwracając szczególną uwagę na wpływ upływu czasu na zabezpieczenie, którego wartość zależy od mody lub daty;
instytucjom przysługuje prawo do fizycznej kontroli zabezpieczenia. Ustanawiają one również zasady i procedury dotyczące wykonywania prawa do fizycznej kontroli;
zabezpieczenie przyjęte jako ochrona jest odpowiednio ubezpieczone od ryzyka powstania szkody, a instytucje ustanawiają procedury służące do monitorowania tego wymogu.
Artykuł 211
Wymogi dotyczące uznawania zabezpieczeń ekspozycji z tytułu leasingu
Instytucje uznają ekspozycje z tytułu transakcji leasingu za zabezpieczone tym samym typem nieruchomości co przedmiot leasingu, jeżeli spełnione są wszystkie następujące warunki:
spełnione są warunki uznania nieruchomości będącej przedmiotem leasingu jako uznanego zabezpieczenia określone, stosownie do przypadku, w art. 208 lub 210;
leasingodawca stosuje solidny system zarządzania ryzykiem w odniesieniu do wykorzystania przedmiotu leasingu, jego lokalizacji, wieku oraz okresu przewidywanego użytkowania, w tym właściwe monitorowanie wartości zabezpieczenia;
leasingodawca dysponuje prawem własności do przedmiotu leasingu i ma możliwość egzekwowania w odpowiednim terminie praw przysługujących mu jako jego właścicielowi;
jeżeli nie określono tego przy obliczaniu wartości LGD, różnica pomiędzy wartością niespłaconej kwoty a rynkową wartością zabezpieczenia nie może zawyżać zakresu ograniczenia ryzyka kredytowego aktywów będących przedmiotem leasingu.
Artykuł 212
Wymogi dotyczące innych rodzajów ochrony kredytowej rzeczywistej
Środki pieniężne zdeponowane w instytucji będącej osobą trzecią lub bankowe instrumenty pieniężne utrzymywane przez instytucję będącą osobą trzecią kwalifikują się do objęcia ich traktowaniem określonym w art. 232 ust. 1, jeżeli spełnione są wszystkie poniższe warunki:
wierzytelność stanowiąca należność kredytobiorcy wobec instytucji będącej osobą trzecią jest oficjalnie zastawiona lub scedowana na rzecz instytucji kredytującej, a taki zastaw lub cesja są skuteczne prawnie i egzekwowalne we wszystkich właściwych jurysdykcjach, a także bezwarunkowe i nieodwołalne;
instytucja będąca osobą trzecią jest powiadomiona o zastawie lub cesji;
w następstwie takiego powiadomienia instytucja będąca osobą trzecią może dokonywać płatności jedynie na rzecz instytucji kredytującej lub na rzecz innych osób wyłącznie po uzyskaniu uprzedniej zgody tej instytucji;
Polisy ubezpieczeniowe na życie zastawione na rzecz instytucji kredytującej kwalifikują się jako uznane zabezpieczenie, jeżeli spełnione zostały wszystkie wskazane poniżej warunki:
polisa ubezpieczeniowa na życie jest oficjalnie zastawiona lub scedowana na rzecz instytucji kredytującej;
zakład ubezpieczeń na życie jest powiadamiany o zastawie lub cesji polisy, w następstwie czego nie może on wypłacać kwot należnych zgodnie z umową bez uprzedniej zgody instytucji kredytującej;
instytucja kredytująca ma prawo wypowiedzenia polisy i zażądania wypłaty wartości wykupu w przypadku niewykonania zobowiązania przez kredytobiorcę;
instytucja kredytująca jest informowana o wszelkich płatnościach z tytułu polisy, z którymi ubezpieczający zalega;
ochrona kredytowa obejmuje cały okres spłacania kredytu. Jeżeli nie jest to możliwe, ponieważ stosunek ubezpieczenia wygasa przed wygaśnięciem stosunku kredytowego, instytucja zapewnia, by kwota wynikająca z umowy ubezpieczenia stanowiła dla niej zabezpieczenie do końca okresu obowiązywania umowy kredytowej;
zastaw lub cesja są skuteczne prawnie i egzekwowalne we wszystkich jurysdykcjach uznawanych za właściwe w momencie zawierania umowy kredytowej;
wartość wykupu jest ogłaszana przez zakład ubezpieczeń na życie i nie podlega zmniejszeniu;
wartość wykupu jest wypłacana przez zakład ubezpieczeń na życie w odpowiednim terminie na żądanie;
nie można żądać wypłaty wartości wykupu bez uprzedniej zgody instytucji;
zakład ubezpieczeń na życie podlega przepisom dyrektywy 2009/138/WE lub podlega nadzorowi właściwego organu państwa trzeciego, którego ustalenia nadzorcze i regulacyjne są co najmniej równoważne ustaleniom stosowanym w Unii.
Artykuł 213
Wspólne wymogi dotyczące gwarancji i kredytowych instrumentów pochodnych
Z zastrzeżeniem art. 214 ust. 1, ochrona kredytowa na podstawie gwarancji lub kredytowego instrumentu pochodnego stanowi uznaną ochronę kredytową nierzeczywistą, jeżeli są spełnione wszystkie poniższe warunki:
ochrona kredytowa jest bezpośrednia;
zakres ochrony kredytowej jest jasno określony i bezsporny;
umowa o ochronę kredytową nie zawiera żadnych klauzul, których wypełnienie leży poza bezpośrednią kontrolą kredytodawcy i które:
umożliwiałyby dostawcy ochrony jednostronne wypowiedzenie umowy o ochronę;
podniosłyby faktyczny koszt ochrony w przypadku obniżenia jakości kredytowej zabezpieczonej ekspozycji;
mogłyby zwolnić dostawcę ochrony z obowiązku terminowej wypłaty w przypadku niedokonania którejkolwiek z należnych płatności przez dłużnika pierwotnego lub wygaśnięcia umowy leasingowej do celów uznania gwarantowanej wartości rezydualnej zgodnie z art. 134 ust. 7 i art. 166 ust. 4;
mogłyby wpłynąć na skrócenie przez dostawcę ochrony terminu rozliczenia ochrony kredytowej;
umowa o ochronę kredytową jest prawnie skuteczna i egzekwowalna we wszystkich jurysdykcjach właściwych w momencie zawarcia umowy kredytowej.
Instytucja muszą przeprowadzić odpowiednią weryfikację prawną potwierdzającą egzekwowalność ochrony kredytowej nierzeczywistej we wszystkich właściwych jurysdykcjach. W razie potrzeby przeprowadza ona ponowną weryfikację, aby sprawdzić, czy ochrona ta jest nadal egzekwowalna.
Artykuł 214
Kontrgwarancje państwowe i inne kontrgwarancje sektora publicznego
Instytucje mogą uznać ekspozycje, o których mowa w ust. 2, za chronione gwarancją wydaną przez jednostki wymienione w tym ustępie, o ile spełnione są wszystkie poniższe warunki:
kontrgwarancja obejmuje wszystkie elementy ryzyka kredytowego związanego z daną wierzytelnością;
zarówno pierwotna gwarancja, jak i kontrgwarancja spełniają wymogi dotyczące gwarancji określone w art. 213 i w art. 215 ust. 1, przy czym wymóg bezpośredniego charakteru kontrgwarancji nie musi być spełniony;
ochrona jest mocna i żadne dane historyczne nie wskazują, że ochrona na podstawie kontrgwarancji nie jest faktycznie równoważna ochronie zapewnianej przez bezpośrednią gwarancję danej jednostki.
Ust. 1 ma zastosowanie do ekspozycji chronionych gwarancją, która jest objęta kontrgwarancją przez dowolną z poniższych jednostek:
rząd centralny lub bank centralny;
samorząd regionalny lub władze lokalne;
podmiot sektora publicznego, należności od którego traktuje się jako należności od rządu centralnego zgodnie z art. 116 ust. 4;
wielostronny bank rozwoju lub organizacja międzynarodowa, którym na mocy, odpowiednio, art. 117 ust. 2 i art. 118 przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %;
podmiot sektora publicznego, do należności od którego stosuje się przepisy art. 116 ust. 1 i 2.
Artykuł 215
Dodatkowe wymogi dotyczące gwarancji
Gwarancje stanowią uznaną ochronę kredytową nierzeczywistą, jeżeli są spełnione wszystkie warunki określone w art. 213 oraz wszystkie warunki wymienione poniżej:
w przypadku stwierdzenia faktu niewykonania zobowiązania lub nieuregulowania płatności przez kontrahenta instytucja kredytująca ma prawo we właściwym czasie zażądać od gwaranta kwot z tytułu wierzytelności, w odniesieniu do których zapewniana jest ochrona; płatność ze strony gwaranta nie zależy od tego, czy instytucja kredytująca uprzednio zażądała płatności od dłużnika.
W przypadku ochrony kredytowej nierzeczywistej obejmującej hipoteczne kredyty mieszkaniowe wymogi, o których mowa w art. 213 ust. 1 lit. c) ppkt (iii) oraz w akapicie pierwszym niniejszej litery, muszą być spełnione w okresie 24 miesięcy;
gwarancja jest wyraźnie udokumentowanym zobowiązaniem podjętym przez gwaranta;
spełniony jest jeden z poniższych warunków:
gwarancja obejmuje wszystkie rodzaje płatności, których dłużnik ma dokonać w związku z należnością;
jeżeli niektóre rodzaje płatności są wyłączone z zakresu gwarancji, instytucja kredytująca skorygowała wartość gwarancji, aby uwzględnić jej ograniczony zakres.
W przypadku gwarancji zapewnianych w ramach funduszy gwarancji wzajemnych albo udzielanych lub kontrgwarantowanych przez jednostki wymienione w art. 214 ust. 2 wymogi określone w ust. 1 lit. a) niniejszego artykułu uznaje się za spełnione, jeżeli jest spełniony jeden z poniższych warunków:
instytucja kredytująca ma prawo uzyskać we właściwym czasie od gwaranta płatność tymczasową, która spełnia oba poniższe warunki:
stanowi solidne oszacowanie kwoty straty, jaką może ponieść taka instytucja kredytująca, w tym strat z tytułu niezapłaconych odsetek i niezapłaconych innych rodzajów płatności, które kredytobiorca jest zobowiązany dokonać;
jest proporcjonalna do zakresu gwarancji;
instytucja kredytująca może wykazać w sposób zadowalający właściwe organy, że skutki gwarancji obejmującej również straty z tytułu niezapłaconych odsetek i niezapłaconych innych rodzajów płatności, które kredytobiorca jest zobowiązany dokonać, uzasadniają takie podejście.
Artykuł 216
Dodatkowe wymogi dotyczące kredytowych instrumentów pochodnych
Kredytowy instrument pochodny kwalifikuje się jako uznana ochrona kredytowa nierzeczywista, jeżeli są spełnione wszystkie warunki określone w art. 213 oraz wszystkie warunki wymienione poniżej:
do zdarzeń kredytowych określonych w umowie dotyczącej kredytowego instrumentu pochodnego należą:
niezapłacenie kwot należnych zgodnie z warunkami zobowiązania bazowego obowiązującymi w momencie takiego braku płatności, przy uwzględnieniu okresu karencji, który jest taki sam jak okres karencji zobowiązania bazowego lub krótszy;
upadłość, niewypłacalność, niezdolność dłużnika do spłaty długów, niepłacenie długów przez dłużnika w terminie ich wymagalności lub złożenie przez niego pisemnego oświadczenia o ogólnej niezdolności do spłaty długów w terminie ich wymagalności oraz zdarzenia o podobnym charakterze;
restrukturyzacja zobowiązania bazowego obejmująca umorzenie lub odroczenie spłaty kwoty głównej, odsetek lub opłat, prowadząca do zdarzenia straty kredytowej;
jeżeli w przypadku kredytowych instrumentów pochodnych dopuszcza się rozliczenie gotówkowe:
instytucje ustanawiają solidny proces wyceny umożliwiający wiarygodne oszacowanie straty;
uzyskanie wycen zobowiązania bazowego po zdarzeniu kredytowym następuje w ściśle określonym terminie;
jeżeli do rozliczenia są wymagane prawo i zdolność nabywcy ochrony do przeniesienia zobowiązania bazowego na dostawcę ochrony, zgodnie z warunkami zobowiązania bazowego nie można bez podania powodu odmówić wydania zgody wymaganej do takiego przeniesienia;
w sposób wyraźny wskazane są strony odpowiedzialne za stwierdzenie, czy zdarzenie kredytowe miało miejsce;
stwierdzenie, czy zdarzenie kredytowe wystąpiło, nie należy wyłącznie do dostawcy ochrony;
nabywca ochrony ma prawo lub możliwość powiadomienia dostawcy ochrony o wystąpieniu zdarzenia kredytowego.
Jeżeli zdarzenia kredytowe nie obejmują restrukturyzacji zobowiązania bazowego, o której mowa w lit. a) ppkt (iii), ochrona kredytowa może pomimo to zostać uznana, z zastrzeżeniem obniżenia wartości zgodnie z art. 233 ust. 2.
Niedopasowanie między zobowiązaniem bazowym a zobowiązaniem referencyjnym w ramach kredytowego instrumentu pochodnego lub między zobowiązaniem bazowym a zobowiązaniem wykorzystywanym do stwierdzenia wystąpienia zdarzenia kredytowego jest dozwolone wyłącznie wtedy, gdy są spełnione oba poniższe warunki:
zobowiązanie referencyjne lub zobowiązanie wykorzystywane do stwierdzenia wystąpienia zdarzenia kredytowego, w zależności od przypadku, mają równy lub niższy stopień uprzywilejowania niż zobowiązanie bazowe;
zobowiązanie bazowe i zobowiązanie referencyjne lub zobowiązanie wykorzystywane do stwierdzenia wystąpienia zdarzenia kredytowego, w zależności od przypadku, dotyczą tego samego dłużnika, a ponadto istnieją egzekwowalne na mocy prawa obustronne klauzule stwierdzania niewykonania zobowiązań lub przekrojowe klauzule przyspieszenia spłaty pożyczki.
Artykuł 217
Wymogi dotyczące kwalifikowania się do podejścia określonego w art. 153 ust. 3
Ochrona kredytowa na podstawie gwarancji lub kredytowego instrumentu pochodnego kwalifikuje się do podejścia określonego w art. 153 ust. 3, jeżeli spełnia poniższe warunki:
zobowiązanie bazowe dotyczy jednej z następujących ekspozycji:
ekspozycji wobec przedsiębiorstw, o której mowa w art. 147, z wyjątkiem ekspozycji wobec zakładów ubezpieczeń i reasekuracji;
ekspozycji wobec samorządu regionalnego, władz lokalnych lub podmiotu sektora publicznego, której nie traktuje się jako ekspozycji wobec rządu centralnego lub banku centralnego zgodnie z art. 147;
ekspozycji wobec MŚP, zaklasyfikowanej jako ekspozycja detaliczna zgodnie z art. 147 ust. 5;
dłużnicy zobowiązania bazowego nie należą do tej samej grupy co dostawca ochrony;
ekspozycja jest zabezpieczona przy pomocy jednego z poniższych instrumentów:
jednopodmiotowych kredytowych instrumentów pochodnych stanowiących nierzeczywistą ochronę kredytową lub jednopodmiotowych gwarancji;
produktów koszykowych uruchamianych pierwszym niewykonaniem zobowiązania;
produktów koszykowych uruchamianych n-tym niewykonaniem zobowiązania;
ochrona kredytowa spełnia wymogi określone, stosownie do przypadku, w art. 213, 215 i 216;
waga ryzyka przypisana ekspozycji przed zastosowaniem podejścia określonego w art. 153 ust. 3 nie jest uwzględniona w żadnym aspekcie ochrony kredytowej;
instytucja ma prawo do i oczekuje płatności ze strony dostawcy ochrony bez konieczności podejmowania środków prawnych zmierzających do ściągnięcia należności od kontrahenta. W miarę możliwości instytucja podejmuje odpowiednie kroki, aby upewnić się, że dostawca ochrony jest gotowy dokonać szybkiej płatności w razie wystąpienia zdarzenia kredytowego;
nabyta ochrona kredytowa zapewnia absorpcję wszystkich strat kredytowych poniesionych na zabezpieczonej części ekspozycji, które powstały w wyniku zdarzeń kredytowych określonych w umowie;
jeżeli struktura wypłat w ramach ochrony kredytowej przewiduje fizyczne rozliczenie, istnieje pewność prawa co do możliwości dostarczenia kredytu, obligacji lub zobowiązania warunkowego;
jeżeli instytucja zamierza dostarczyć zobowiązanie inne niż ekspozycja bazowa, upewnia się, że zobowiązanie z obowiązkiem dostawy jest na tyle płynne, aby instytucja mogła je nabyć w celu dostawy zgodnie z umową;
warunki umów o ochronie kredytowej są w sposób wiążący prawnie potwierdzone na piśmie zarówno przez dostawcę ochrony, jak i instytucję;
instytucje ustanawiają procedurę pozwalającą wykryć nadmierną korelację między wiarygodnością kredytową dostawcy ochrony a dłużnika ekspozycji bazowej spowodowaną tym, że wypełnianie przez te podmioty zobowiązań zależy od wspólnych czynników innych niż czynnik ryzyka systematycznego;
w przypadku ochrony przed ryzykiem rozmycia sprzedawca nabywanych wierzytelności nie jest członkiem tej samej grupy co dostawca ochrony.
Artykuł 218
Obligacje powiązane z ryzykiem kredytowym
Inwestycje w obligacje powiązane z ryzykiem kredytowym emitowane przez instytucję kredytującą można traktować jako zabezpieczenie gotówkowe do celów obliczania skutku ochrony kredytowej rzeczywistej zgodnie z niniejszą podsekcją, pod warunkiem że swap ryzyka kredytowego w ramach obligacji powiązanej z ryzykiem kredytowym stanowi uznaną ochronę kredytową nierzeczywistą. Do celów określenia, czy swap ryzyka kredytowego w ramach obligacji powiązanej z ryzykiem kredytowym stanowi uznaną ochronę kredytową nierzeczywistą, instytucja może uznać warunek określony w art. 194 ust. 6 lit. c) za spełniony.
Artykuł 219
Kompensowanie pozycji bilansowych
Kredyty udzielane instytucji kredytującej oraz depozyty w niej składane, objęte kompensowaniem pozycji bilansowych, instytucja ta traktuje jako zabezpieczenie gotówkowe do celów obliczania skutku ochrony kredytowej rzeczywistej dla tych kredytów i depozytów instytucji kredytującej objętych kompensowaniem pozycji bilansowych, które są denominowane w tej samej walucie.
Artykuł 220
Stosowanie metody nadzorczej obliczania korekt z tytułu zmienności lub metody własnych oszacowań korekty z tytułu zmienności do umów ramowych o kompensowaniu zobowiązań
W przypadku zastosowania metody własnych oszacowań korekty z tytułu zmienności obowiązują te same warunki i wymogi jak w przypadku zastosowania kompleksowej metody ujmowania zabezpieczeń finansowych.
Do celów obliczenia E* instytucje:
obliczają pozycję netto w każdej grupie papierów wartościowych lub w każdym rodzaju towarów poprzez odjęcie kwoty określonej w ppkt (ii) od kwoty określonej w ppkt (i):
całkowitej wartości grupy papierów wartościowych lub towarów tego samego rodzaju przekazanych w ramach pożyczki, sprzedanych lub dostarczonych na mocy umowy ramowej o kompensowaniu zobowiązań;
całkowitej wartości grupy papierów wartościowych lub towarów tego samego rodzaju pożyczonych, nabytych lub otrzymanych na mocy umowy ramowej o kompensowaniu zobowiązań;
obliczają wartość pozycji netto w każdej walucie innej niż waluta rozliczeniowa umowy ramowej o kompensowaniu zobowiązań poprzez odjęcie kwoty określonej w ppkt (ii) od kwoty określonej w ppkt (i):
sumy całkowitej wartości papierów wartościowych denominowanych w tej walucie przekazanych w ramach pożyczki, sprzedanych lub dostarczonych na mocy umowy ramowej o kompensowaniu zobowiązań i kwoty środków pieniężnych w tej walucie, przekazanych w formie kredytu lub przelanych na mocy tej umowy;
sumy całkowitej wartości papierów wartościowych denominowanych w tej walucie, pożyczonych, nabytych lub otrzymanych na mocy umowy ramowej o kompensowaniu zobowiązań i kwoty środków pieniężnych w tej walucie pożyczonych lub otrzymanych na mocy tej umowy;
stosują korektę z tytułu zmienności odpowiadającą danej grupie papierów wartościowych lub pozycji na rynku kasowym do wartości bezwzględnej dodatniej lub ujemnej pozycji netto w papierach wartościowych należących do tej grupy;
stosują korektę z tytułu zmienności kursu walutowego (fx) do dodatniej lub ujemnej pozycji netto w każdej walucie innej niż waluta rozliczeniowa umowy ramowej o kompensowaniu zobowiązań.
Instytucje obliczają E* według następującego wzoru:
gdzie:
Ei |
= |
wartość ekspozycji dla każdej z osobna ekspozycji i w ramach umowy, która to wartość miałaby zastosowanie przy braku ochrony kredytowej, jeżeli instytucje obliczają kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem przy użyciu metody standardowej lub jeżeli obliczają kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem i kwoty oczekiwanej straty według metody IRB; |
Ci |
= |
wartość papierów wartościowych w każdej grupie lub towarów tego samego rodzaju pożyczonych, nabytych lub otrzymanych albo środków pieniężnych pożyczonych lub otrzymanych w odniesieniu do każdej ekspozycji i; |
|
= |
pozycja netto (dodatnia lub ujemna) w danej grupie papierów wartościowych j; |
|
= |
pozycja netto (dodatnia lub ujemna) w danej walucie k innej niż waluta rozliczeniowa umowy, obliczana zgodnie z ust. 2 lit. b); |
|
= |
korekta z tytułu zmienności odpowiadająca danej grupie papierów wartościowych j; |
|
= |
korekta z tytułu zmienności kursu walutowego dla waluty k. |
Artykuł 221
Stosowanie metody modeli wewnętrznych do umów ramowych o kompensowaniu zobowiązań
►C2 Instytucje, które uzyskały zezwolenie na stosowanie wewnętrznego modelu pomiaru ryzyka zgodnie z tytułem IV rozdział 5, mogą ◄ stosować metodę modeli wewnętrznych. Jeżeli instytucja nie uzyskała takiego zezwolenia, może ubiegać się u właściwych organów o zezwolenie na stosowanie metody modeli wewnętrznych do celów niniejszego artykułu.
Właściwe organy udzielają instytucji zezwolenia na stosowanie metody modeli wewnętrznych, wyłącznie jeżeli są przekonane, że stosowany przez nią system zarządzania ryzykiem związanym z transakcjami objętymi umową ramową o kompensowaniu zobowiązań opiera się na prawidłowych założeniach i został konsekwentnie wdrożony oraz jeżeli są spełnione poniższe normy jakościowe:
wewnętrzny model pomiaru ryzyka stosowany do obliczania potencjalnej zmienności cenowej dla transakcji jest ściśle powiązany z procesem bieżącego zarządzania ryzykiem instytucji i jest podstawą sprawozdań dotyczących ekspozycji na ryzyko, przekazywanych kadrze kierowniczej wyższego szczebla instytucji;
instytucja posiada jednostkę do spraw kontroli ryzyka, która spełnia wszystkie poniższe wymogi:
jest niezależna od jednostek handlowych i podlega bezpośrednio kadrze kierowniczej wyższego szczebla;
odpowiada za opracowanie i wdrożenie systemu zarządzania ryzykiem instytucji;
sporządza i analizuje codzienne sprawozdania dotyczące wyników modelu pomiaru ryzyka i stosownych środków w zakresie limitów pozycji;
codzienne sprawozdania sporządzane przez jednostkę do spraw kontroli ryzyka są poddawane przeglądowi na szczeblu kadry kierowniczej posiadającej wystarczające uprawnienia, aby wprowadzać ograniczenia zajętych pozycji oraz całkowitej ekspozycji na ryzyko;
instytucja zatrudnia w swojej jednostce do spraw kontroli ryzyka wystarczającą liczbę pracowników mających wysokie kwalifikacje w zakresie korzystania z zaawansowanych modeli;
instytucja ustanowiła procedury monitorowania i zapewniania zgodności z udokumentowanym zbiorem wewnętrznych zasad i mechanizmów kontroli dotyczących całokształtu funkcjonowania systemu pomiaru ryzyka;
modele instytucji posiadają udokumentowaną historię potwierdzającą dostateczną dokładność pomiarów ryzyka, co potwierdza weryfikacja historyczna ich wyników obejmująca dane z co najmniej jednego roku;
instytucja często przeprowadza rygorystyczny program testów warunków skrajnych, których wyniki są poddawane przeglądowi przez kadrę kierowniczą wyższego szczebla i znajdują odzwierciedlenie w ustanawianych przez nią zasadach i limitach;
instytucja w ramach regularnego własnego procesu kontroli wewnętrznej dokonuje niezależnego przeglądu swojego systemu pomiaru ryzyka. Przegląd ten obejmuje działalność jednostek handlowych oraz niezależnej jednostki do spraw kontroli ryzyka;
co najmniej raz w roku instytucja dokonuje przeglądu swojego systemu zarządzania ryzykiem;
model wewnętrzny spełnia wymogi określone w art. 292 ust. 8 i 9 oraz w art. 294.
Instytucja może stosować korelacje empiryczne w ramach kategorii ryzyka i pomiędzy kategoriami ryzyka, jeżeli jej system pomiaru korelacji jest solidny i został konsekwentnie wdrożony.
Instytucje stosujące metodę modeli wewnętrznych obliczają E* według następującego wzoru:
gdzie:
Ei |
= |
wartość ekspozycji dla każdej z osobna ekspozycji i w ramach umowy, która to wartość miałaby zastosowanie przy braku ochrony kredytowej, jeżeli instytucje obliczają kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem przy użyciu metody standardowej lub jeżeli obliczają kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem i kwoty oczekiwanej straty według metody IRB; |
Ci |
= |
wartość papierów wartościowych pożyczonych, nabytych lub otrzymanych lub środków pieniężnych pożyczonych lub otrzymanych w odniesieniu do każdej takiej ekspozycji i. |
Obliczając kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem przy użyciu modeli wewnętrznych, instytucje korzystają z wyników modelu uzyskanych na podstawie poprzedniego dnia roboczego.
Przy obliczaniu potencjalnej zmiany wartości, o której mowa w ust. 6, spełnione zostają wszystkie następujące normy:
obliczeń dokonuje się co najmniej raz dziennie;
obliczeń dokonuje się w oparciu o jednostronny przedział ufności 99 %;
obliczeń dokonuje się w oparciu o pięciodniowy równoważny okres upłynnienia; nie dotyczy to transakcji innych niż transakcje odkupu papierów wartościowych lub transakcje udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych, w odniesieniu do których stosuje się dziesięciodniowy równoważny okres upłynnienia;
obliczeń dokonuje się w oparciu o faktyczny okres obserwacji historycznej wynoszący co najmniej jeden rok, z wyjątkiem przypadków, w których znaczny wzrost zmienności cenowej uzasadnia krótszy okres obserwacji;
zbiór danych wykorzystywanych do obliczeń aktualizuje się co trzy miesiące.
Jeżeli transakcja odkupu, transakcja udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych lub towarów i transakcja z obowiązkiem uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego bądź podobna transakcja lub pakiet kompensowania instytucji spełnia kryteria określone w art. 285 ust. 2, 3 i 4, minimalny okres utrzymywania dostosowuje się do okresu ryzyka w związku z uzupełnieniem zabezpieczenia, który miałby zastosowanie zgodnie z tymi ustępami w połączeniu z art. 285 ust. 5.
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia następujących elementów:
zakresu pojęciowego terminu „portfel nieistotny” do celów ust. 3;
kryteriów służących ustaleniu, czy model wewnętrzny jest solidny i został wdrożony w sposób uczciwy do celu ust. 4 i 5 oraz umów ramowych o kompensowaniu zobowiązań.
EUNB przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 31 grudnia 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 222
Uproszczona metoda ujmowania zabezpieczeń finansowych
Waga ryzyka zabezpieczonej części należności wynosi co najmniej 20 %, z wyjątkiem przypadków określonych w ust. 4–6. Instytucje stosują do pozostałej części wartości ekspozycji wagę ryzyka, którą przypisałyby niezabezpieczonej ekspozycji wobec kontrahenta zgodnie z rozdziałem 2.
Wartościom ekspozycji z tytułu takich transakcji zabezpieczonych dłużnymi papierami wartościowymi wyemitowanymi przez rządy centralne lub banki centralne, którym zgodnie z rozdziałem 2 przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %, instytucje przypisują wagę ryzyka równą 10 % w zakresie objętym zabezpieczeniem.
Jeżeli chodzi o transakcje inne niż te, o których mowa w ust. 4 i 5, instytucje mogą przypisywać wagę ryzyka równą 0 %, jeżeli ekspozycja i zabezpieczenie są denominowane w tej samej walucie oraz jeżeli jest spełniony jeden z poniższych warunków:
zabezpieczeniem są zdeponowane środki pieniężne lub bankowy instrument pieniężny;
zabezpieczenie ma postać dłużnych papierów wartościowych emitowanych przez rządy centralne lub banki centralne, którym na mocy art. 114 można przypisać wagę ryzyka równą 0 %, a do wartości rynkowej zabezpieczenia został zastosowany współczynnik dyskonta 20 %.
Do celów ust. 5 i 6 dłużne papiery wartościowe emitowane przez rządy centralne lub banki centralne obejmują:
dłużne papiery wartościowe emitowane przez samorządy regionalne lub władze lokalne, ekspozycje wobec których traktuje się jako ekspozycje wobec rządu centralnego, w którego jurysdykcji są one ustanowione, zgodnie z art. 115;
dłużne papiery wartościowe emitowane przez wielostronne banki rozwoju, którym zgodnie z art. 117 ust. 2 przypisuje się wagę ryzyka 0 %;
dłużne papiery wartościowe emitowane przez organizacje międzynarodowe, którym na mocy art. 118 przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %;
dłużne papiery wartościowe emitowane przez podmioty sektora publicznego, które są traktowane jak ekspozycje wobec rządów centralnych zgodnie z art. 116 ust. 4.
Artykuł 223
Kompleksowa metoda ujmowania zabezpieczeń finansowych
Jeżeli zabezpieczenie jest denominowane w walucie innej niż waluta, w której denominowana jest ekspozycja bazowa, instytucje dodają do korekty z tytułu zmienności korektę uwzględniającą zmienność walutową adekwatną do rodzaju zabezpieczenia, jak określono w art. 224–227.
W przypadku transakcji dotyczących instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym objętych umowami o kompensowaniu zabezpieczeń, uznanymi przez właściwe organy zgodnie z rozdziałem 6, instytucje stosują korektę z tytułu zmienności uwzględniającą zmienność walutową, jeżeli zachodzi niedopasowanie między walutą zabezpieczenia a walutą rozliczeniową. Nawet jeżeli transakcje objęte umową o kompensowaniu zobowiązań są prowadzone w wielu walutach, instytucje stosują tylko jedną korektę z tytułu zmienności.
Instytucje obliczają wartość zabezpieczenia skorygowaną o czynnik zmienności (CVA) według następującego wzoru:
gdzie:
C |
= |
wartość zabezpieczenia; |
HC |
= |
korekta z tytułu zmienności odpowiadająca zabezpieczeniu, obliczona zgodnie z art. 224 i 227; |
Hfx |
= |
korekta z tytułu zmienności odpowiadająca niedopasowaniu walutowemu, obliczona zgodnie z art. 224 i 227. |
Instytucje stosują wzór przedstawiony w niniejszym ustępie przy obliczaniu wartości zabezpieczenia skorygowanej o czynnik zmienności w odniesieniu do wszystkich transakcji z wyjątkiem tych, które są objęte uznanymi umowami ramowymi o kompensowaniu zobowiązań i do których stosuje się przepisy określone w art. 220 i 221.
Instytucje obliczają wartość ekspozycji skorygowaną o czynnik zmienności (EVA) według następującego wzoru:
gdzie:
E |
= |
wartość ekspozycji, która zostałaby określona w stosownych przypadkach zgodnie z rozdziałem 2 lub 3, jeżeli ekspozycja nie została zabezpieczona; |
HE |
= |
korekta z tytułu zmienności odpowiadająca ekspozycji, obliczona zgodnie z art. 224 i 227. |
W przypadku transakcji na instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym instytucje stosujące metodę określoną w rozdziale 6 sekcja 6 obliczają EVA według następującego wzoru:
Do celów obliczenia wartości E w ust. 3 stosuje się następujące zasady:
w przypadku instytucji, które obliczają kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem według metody standardowej, wartość ekspozycji z tytułu pozycji pozabilansowej wymienionej w załączniku I jest równa 100 % wartości tej pozycji, a nie wartości ekspozycji określonej w art. 111 ust. 1;
instytucje, które obliczają kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem według metody IRB, obliczają wartość ekspozycji z tytułu pozycji wymienionych w art. 166 ust. 8–10 przy zastosowaniu współczynnika konwersji wynoszącego 100 %, a nie współczynników konwersji lub wartości procentowych określonych w tych ustępach.
Instytucje obliczają w pełni skorygowaną wartość ekspozycji (E*), biorąc pod uwagę zarówno zmienność, jak i skutki ograniczenia ryzyka zabezpieczenia według następującego wzoru:
gdzie:
EVA |
= |
wartość ekspozycji skorygowana o czynnik zmienności, obliczona zgodnie z ust. 3; |
CVAM |
= |
wartość CVA skorygowana dodatkowo o każde niedopasowanie terminów zapadalności zgodnie z przepisami sekcji 5. |
W przypadku transakcji na instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym instytucje stosujące metody określone w rozdziale 6 sekcje 3, 4 i 5 uwzględniają efekty ograniczenia ryzyka wynikające z zabezpieczenia zgodnie z przepisami określonymi w sekcjach 3, 4 i 5 rozdziału 6, stosownie do przypadku.
Instytucja może wybrać metodę nadzorczą obliczania korekt z tytułu zmienności lub metodę własnych oszacowań korekty z tytułu zmienności niezależnie od tego, czy do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem wybrała metodę standardową, czy metodę IRB.
Jeżeli jednak instytucja stosuje metodę własnych oszacowań korekty z tytułu zmienności, stosuje ją ona do wszystkich rodzajów instrumentów, z wyjątkiem portfeli nieistotnych, w przypadku których dopuszcza się zastosowanie metody nadzorczej obliczania korekt z tytułu zmienności.
Jeżeli zabezpieczenie składa się z szeregu uznanych pozycji, instytucje obliczają korektę z tytułu zmienności (H) według następującego wzoru:
gdzie:
ai |
= |
część wartości uznanej pozycji i w wartości całkowitej zabezpieczenia; |
Hi |
= |
korekta z tytułu zmienności mająca zastosowanie do uznanej pozycji i. |
Artykuł 224
Nadzorcza korekta z tytułu zmienności według kompleksowej metody ujmowania zabezpieczeń finansowych
Korekty z tytułu zmienności stosowane przez instytucje według metody nadzorczej obliczania korekt z tytułu zmienności, przy założeniu codziennej aktualizacji wyceny, przedstawiono w tabelach 1–4 zawartych w niniejszym ustępie.
KOREKTY Z TYTUŁU ZMIENNOŚCI
Tabela 1
Stopień jakości kredytowej, z którym wiąże się ocena kredytowa dłużnego papieru wartościowego |
Rezydualny termin zapadalności |
Korekty z tytułu zmienności w odniesieniu do dłużnych papierów wartościowych emitowanych przez jednostki określone w art. 197 ust. 1 lit. b) |
Korekty z tytułu zmienności w odniesieniu do dłużnych papierów wartościowych emitowanych przez jednostki określone w art. 197 ust. 1 lit. c) i d) |
Korekty z tytułu zmienności w odniesieniu do pozycji sekurytyzacyjnych spełniające kryteria określone w art. 197 ust. 1 lit. h) |
||||||
|
|
20-dniowy okres upłynnienia (%) |
10-dniowy okres upłynnienia (%) |
5-dniowy okres upłynnienia (%) |
20-dniowy okres upłynnienia (%) |
10-dniowy okres upłynnienia (%) |
5-dniowy okres upłynnienia (%) |
20-dniowy okres upłynnienia (%) |
10-dniowy okres upłynnienia (%) |
5-dniowy okres upłynnienia (%) |
1 |
≤ 1 rok |
0,707 |
0,5 |
0,354 |
1,414 |
1 |
0,707 |
2,829 |
2 |
1,414 |
|
> 1 ≤ 5 lat |
2,828 |
2 |
1,414 |
5,657 |
4 |
2,828 |
11,314 |
8 |
5,657 |
|
> 5 lat |
5,657 |
4 |
2,828 |
11,314 |
8 |
5,657 |
22,628 |
16 |
11,313 |
2-3 |
≤ 1 rok |
1,414 |
1 |
0,707 |
2,828 |
2 |
1,414 |
5,657 |
4 |
2,828 |
|
> 1 ≤ 5 lat |
4,243 |
3 |
2,121 |
8,485 |
6 |
4,243 |
16,971 |
12 |
8,485 |
|
> 5 lat |
8,485 |
6 |
4,243 |
16,971 |
12 |
8,485 |
33,942 |
24 |
16,970 |
4 |
≤ 1 rok |
21,213 |
15 |
10,607 |
nie dotyczy |
nie dotyczy |
nie dotyczy |
nie dotyczy |
nie dotyczy |
nie dotyczy |
|
> 1 ≤ 5 lat |
21,213 |
15 |
10,607 |
nie dotyczy |
nie dotyczy |
nie dotyczy |
nie dotyczy |
nie dotyczy |
nie dotyczy |
|
> 5 lat |
21,213 |
15 |
10,607 |
nie dotyczy |
nie dotyczy |
nie dotyczy |
nie dotyczy |
nie dotyczy |
nie dotyczy |
Tabela 2
Stopień jakości kredytowej, z którym wiąże się ocena kredytowa krótkoterminowego dłużnego papieru wartościowego |
Korekty z tytułu zmienności w odniesieniu do dłużnych papierów wartościowych emitowanych przez jednostki określone w art. 197 ust. 1 lit. b), z krótkoterminowymi ocenami kredytowymi |
Korekty z tytułu zmienności w odniesieniu do dłużnych papierów wartościowych emitowanych przez jednostki określone w art. 197 ust. 1 lit. c) i d), z krótkoterminowymi ocenami kredytowymi |
Korekty z tytułu zmienności w odniesieniu do pozycji sekurytyzacyjnych spełniające kryteria określone w art. 197 ust. 1 lit. h) |
||||||
|
20-dniowy okres upłynnienia (%) |
10-dniowy okres upłynnienia (%) |
5-dniowy okres upłynnienia (%) |
20-dniowy okres upłynnienia (%) |
10-dniowy okres upłynnienia (%) |
5-dniowy okres upłynnienia (%) |
20-dniowy okres upłynnienia (%) |
10-dniowy okres upłynnienia (%) |
5-dniowy okres upłynnienia (%) |
1 |
0,707 |
0,5 |
0,354 |
1,414 |
1 |
0,707 |
2,829 |
2 |
1,414 |
2-3 |
1,414 |
1 |
0,707 |
2,828 |
2 |
1,414 |
5,657 |
4 |
2,828 |
Tabela 3
Inne rodzaje zabezpieczenia lub ekspozycji
|
20-dniowy okres upłynnienia (%) |
10-dniowy okres upłynnienia (%) |
5-dniowy okres upłynnienia (%) |
Akcje objęte indeksem głównym, obligacje zamienne objęte indeksem głównym |
21,213 |
15 |
10,607 |
Inne akcje lub obligacje zamienne notowane na uznanej giełdzie |
35,355 |
25 |
17,678 |
Środki pieniężne |
0 |
0 |
0 |
Złoto |
21,213 |
15 |
10,607 |
Tabela 4
Korekta z tytułu zmienności w przypadku niedopasowania walutowego
20-dniowy okres upłynnienia (%) |
10-dniowy okres upłynnienia (%) |
5-dniowy okres upłynnienia (%) |
11,314 |
8 |
5,657 |
Obliczanie korekt z tytułu zmienności zgodnie z ust. 1 podlega następującym warunkom:
w przypadku zabezpieczonych transakcji kredytowych okres upłynnienia wynosi 20 dni roboczych;
w przypadku transakcji odkupu, z wyjątkiem przypadków, w których takie transakcje obejmują przekazanie towarów lub przeniesienie gwarantowanych praw związanych z tytułem do towarów, oraz transakcji udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych, okres upłynnienia wynosi 5 dni roboczych;
w przypadku innych transakcji opartych na rynku kapitałowym okres upłynnienia wynosi 10 dni roboczych.
Jeżeli transakcja lub pakiet kompensowania instytucji spełniają kryteria określone w art. 285 ust. 2, 3 i 4, minimalny okres utrzymywania dostosowuje się do okresu ryzyka w związku z uzupełnieniem zabezpieczenia, który miałby zastosowanie zgodnie z tymi ustępami.
Do celów określenia stopnia jakości kredytowej, z którym wiąże się ocena kredytowa dłużnego papieru wartościowego i o którym mowa w akapicie pierwszym, ma również zastosowanie art. 197 ust. 7.
Jeżeli instytucja nie zna wartości aktywów, w które fundusz zainwestował, korekta z tytułu zmienności jest najwyższą korektą z tytułu zmienności, jaka miałaby zastosowanie do któregokolwiek z aktywów, w jakie fundusz ma prawo zainwestować.
Artykuł 225
Własne oszacowania korekt z tytułu zmienności według kompleksowej metody ujmowania zabezpieczeń finansowych
W przypadku dłużnych papierów wartościowych posiadających ocenę kredytową ECAI równoważną klasie inwestycyjnej lub lepszą instytucje mogą obliczać szacunkową wartość zmienności w odniesieniu do każdej kategorii papierów wartościowych.
W przypadku dłużnych papierów wartościowych posiadających ocenę kredytową ECAI równoważną wartości poniżej klasy inwestycyjnej i w przypadku innych uznanych zabezpieczeń instytucje obliczają korekty z tytułu zmienności osobno w odniesieniu do każdej pozycji.
Instytucje, które stosują metodę własnych oszacowań korekty z tytułu zmienności, szacują zmienność zabezpieczenia lub niedopasowania walutowego, nie uwzględniając przy tym żadnych korelacji między niezabezpieczoną ekspozycją, zabezpieczeniem lub kursami walutowymi.
Przy określaniu odpowiednich kategorii instytucje biorą pod uwagę rodzaj emitenta papieru wartościowego, zewnętrzną ocenę kredytową papierów wartościowych, ich rezydualny termin zapadalności oraz zmodyfikowaną durację. Oszacowania zmienności są reprezentatywne dla papierów wartościowych objętych daną kategorią przez instytucję.
Obliczenia korekt z tytułu zmienności podlegają wszystkim poniższym kryteriom:
instytucje dokonują obliczeń w oparciu o jednostronny przedział ufności 99 %;
instytucje dokonują obliczeń w oparciu o następujące okresy upłynnienia:
20 dni roboczych w przypadku zabezpieczonych transakcji kredytowych;
5 dni roboczych w przypadku transakcji odkupu, z wyjątkiem przypadków, w których takie transakcje obejmują przekazanie towarów lub przeniesienie gwarantowanych praw związanych z tytułem do towarów, oraz transakcji udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych;
10 dni roboczych w przypadku innych transakcji opartych na rynku kapitałowym;
instytucje mogą stosować wartości korekty z tytułu zmienności obliczone w oparciu o krótsze lub dłuższe okresy upłynnienia i zmniejszone lub zwiększone w zależności od okresu upłynnienia określonego w lit. b) dla danego rodzaju transakcji przy zastosowaniu wzoru wykorzystującego pierwiastek kwadratowy czasu:
gdzie:
TM |
= |
odpowiedni okres upłynnienia; |
HM |
= |
wartość korekty z tytułu zmienności na podstawie okresu upłynnienia TM ; |
HN |
= |
wartość korekty z tytułu zmienności na podstawie okresu upłynnienia TN ; |
instytucje biorą pod uwagę brak płynności aktywów niższej jakości. W razie wątpliwości co do płynności zabezpieczenia korygują one okres upłynnienia w górę. Określają również przypadki, w których dane historyczne mogą zaniżać potencjalną zmienność. W takich przypadkach stosuje się scenariusz warunków skrajnych;
okres obserwacji historycznej, stosowany przez instytucje do obliczania korekt z tytułu zmienności, wynosi co najmniej jeden rok. W przypadku instytucji, które stosują w odniesieniu do okresu obserwacji historycznej system ważenia lub inne metody, faktyczny okres obserwacji wynosi co najmniej jeden rok. Właściwe organy mogą również wymagać od instytucji obliczenia jej korekt z tytułu zmienności przy zastosowaniu krótszego okresu obserwacji, jeżeli uznają, że jest to uzasadnione znacznym wzrostem zmienności cenowej;
instytucje aktualizują swoje zbiory danych i obliczają korekty z tytułu zmienności co najmniej raz na trzy miesiące. Ponadto instytucje dokonują przeglądu swoich zbiorów danych za każdym razem, gdy zachodzą istotne zmiany w cenach rynkowych.
Przy szacowaniu korekt z tytułu zmienności spełnione zostają wszystkie poniższe kryteria jakościowe:
instytucja stosuje oszacowania zmienności w ramach procesu bieżącego zarządzania ryzykiem również w odniesieniu do jej wewnętrznych limitów ekspozycji;
jeżeli okres upłynnienia stosowany przez instytucję w ramach jej procesu bieżącego zarządzania ryzykiem jest dłuższy niż określony w niniejszej sekcji w odniesieniu do danego rodzaju transakcji, instytucja ta zwiększa swoje korekty z tytułu zmienności zgodnie z wzorem wykorzystującym pierwiastek kwadratowy czasu przedstawionym w ust. 2 lit. c);
instytucja ma ugruntowane procedury monitorowania i zapewniania zgodności z udokumentowanym zbiorem zasad i mechanizmów kontroli dotyczących funkcjonowania jej systemu szacowania korekt z tytułu zmienności i włączania tych oszacowań do procesu zarządzania ryzykiem;
stosowany przez instytucję system szacowania korekt z tytułu zmienności poddaje się regularnie niezależnemu przeglądowi w ramach jej własnego procesu kontroli wewnętrznej. Przeglądu ogólnego systemu szacowania korekt z tytułu zmienności i włączania tych korekt do procesu zarządzania ryzykiem instytucji dokonuje się co najmniej raz w roku. Przedmiotem tego przeglądu są przynajmniej następujące kwestie:
włączenie oszacowanych korekt z tytułu zmienności do procesu bieżącego zarządzania ryzykiem;
zatwierdzenie wszelkich istotnych zmian w procesie szacowania korekt z tytułu zmienności;
sprawdzenie spójności, aktualności oraz wiarygodności źródeł danych wykorzystywanych do obsługi systemu szacowania korekt z tytułu zmienności, w tym niezależności takich źródeł;
dokładność i poprawność założeń dotyczących zmienności.
Artykuł 226
Zwiększanie korekty z tytułu zmienności według kompleksowej metody ujmowania zabezpieczeń finansowych
Korekty z tytułu zmienności określone w art. 224 są korektami z tytułu zmienności, które instytucja stosuje w przypadku prowadzenia codziennej aktualizacji wyceny. Podobnie, jeżeli instytucja stosuje własne oszacowania korekt z tytułu zmienności zgodnie z art. 225, oblicza je przede wszystkim na podstawie codziennej aktualizacji wyceny. Jeżeli aktualizacja wyceny odbywa się rzadziej niż raz dziennie, instytucje stosują większe korekty z tytułu zmienności. Instytucje obliczają je poprzez zwiększenie korekt z tytułu zmienności dla codziennej aktualizacji wyceny według następującego wzoru wykorzystującego pierwiastek kwadratowy czasu:
gdzie:
H |
= |
korekta z tytułu zmienności, która ma być stosowana; |
HM |
= |
korekta z tytułu zmienności przy codziennej aktualizacji wyceny; |
NR |
= |
faktyczna liczba dni roboczych między aktualizacjami wyceny; |
TM |
= |
okres upłynnienia dla danego rodzaju transakcji. |
Artykuł 227
Warunki stosowania korekty z tytułu zmienności równej 0 % według kompleksowej metody ujmowania zabezpieczeń finansowych
Instytucje mogą stosować korektę z tytułu zmienności równą 0 %, jeżeli spełnione są wszystkie poniższe warunki:
zarówno ekspozycja, jak i zabezpieczenie są środkami pieniężnymi lub dłużnymi papierami wartościowymi emitowanymi przez rządy centralne lub banki centralne w rozumieniu art. 197 ust. 1 lit. b) i kwalifikują się do wagi ryzyka równej 0 % zgodnie z rozdziałem 2;
zarówno ekspozycja, jak i zabezpieczenie są denominowane w tej samej walucie;
termin zapadalności transakcji nie przekracza jednego dnia lub zarówno ekspozycja, jak i zabezpieczenie podlegają codziennej wycenie rynkowej lub codziennej korekcie wartości depozytu zabezpieczającego;
okres pomiędzy ostatnią wyceną rynkową następującą przed nieuzupełnieniem zabezpieczenia przez kontrahenta a upłynnieniem zabezpieczenia nie przekracza czterech dni roboczych;
transakcję rozlicza się w ramach systemu rozrachunku sprawdzonego w odniesieniu do danego typu transakcji;
dokumentacja dotycząca umowy lub transakcji jest standardową dokumentacją stosowaną na rynku w odniesieniu do transakcji odkupu lub transakcji udzielania lub zaciągania pożyczek danego rodzaju papierów wartościowych;
transakcja podlega dokumentacji, w której określono, że jeżeli kontrahent nie dopełni obowiązku dostarczenia środków pieniężnych lub papierów wartościowych lub uzupełnienia zabezpieczenia bądź w inny sposób nie wykona zobowiązania, transakcja podlega natychmiastowemu rozwiązaniu;
właściwe organy uznają kontrahenta za podstawowego uczestnika rynku.
Za podstawowych uczestników rynku, o których mowa w ust. 2 lit. h), uznaje się następujące jednostki:
jednostki wymienione w art. 197 ust. 1 lit. b), ekspozycjom wobec których przypisuje się wagę ryzyka równą 0 % zgodnie z rozdziałem 2;
instytucje;
firmy inwestycyjne;
inne przedsiębiorstwa finansowe w rozumieniu art. 13 pkt 25 lit. b) i d) dyrektywy 2009/138/WE, ekspozycjom wobec których przypisuje się wagę ryzyka równą 20 % według metody standardowej lub które – w przypadku instytucji obliczających kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem i kwoty oczekiwanych strat według metody IRB – nie posiadają oceny kredytowej wydanej przez uznany ECAI, a ich rating wewnętrzny jest przyznawany przez instytucję;
regulowane przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania podlegające wymogom kapitałowym lub wymogom w zakresie dźwigni finansowej;
regulowane fundusze emerytalne;
uznane organizacje rozliczeniowe.
Artykuł 228
Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem i kwot oczekiwanej straty według kompleksowej metody ujmowania zabezpieczeń finansowych
W ramach metody IRB instytucje stosują faktyczną LGD (LGD*) jako LGD do celów rozdziału 3. Instytucje obliczają LGD* według następującego wzoru:
gdzie:
LGD |
= |
LGD, która miałaby zastosowanie do ekspozycji zgodnie z rozdziałem 3, gdyby ekspozycja nie była zabezpieczona; |
E |
= |
wartość ekspozycji zgodnie z art. 223 ust. 3; |
E* |
= |
w pełni skorygowana wartość ekspozycji zgodnie z art. 223 ust. 5. |
Artykuł 229
Zasady wyceny dotyczące pozostałych uznanych zabezpieczeń według metody IRB
W państwach członkowskich, które w przepisach ustawowych lub wykonawczych ustanowiły rygorystyczne kryteria oceny bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości, nieruchomość może być natomiast wyceniona przez niezależnego rzeczoznawcę na poziomie bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości lub poniżej tej wartości. Instytucje stawiają niezależnemu rzeczoznawcy wymóg, by nie brał pod uwagę czynników spekulacyjnych przy ocenie bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości i by udokumentował tę wartość w jasny i przejrzysty sposób.
Wartość zabezpieczenia jest wartością rynkową lub bankowo-hipoteczną wartością nieruchomości pomniejszoną tak, aby uwzględnić wyniki monitorowania wymaganego zgodnie z art. 208 ust. 3 oraz wszelkie uprzywilejowane roszczenia do nieruchomości.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 10 lipca 2027 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjęcie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 230
Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem i kwot oczekiwanej straty w odniesieniu do pozostałych uznanych zabezpieczeń według metody IRB
Jeżeli stosunek wartości zabezpieczenia (C) do wartości ekspozycji (E) jest niższy niż minimalny wymagany poziom zabezpieczenia ekspozycji (C*), jak określono w tabeli 5, wartość LGD* jest równa wartości LGD ustalonej w rozdziale 3 w odniesieniu do niezabezpieczonych ekspozycji wobec kontrahenta. W tym celu instytucje obliczają wartość ekspozycji z tytułu pozycji wymienionych w art. 166 ust. 8–10 przy użyciu współczynnika konwersji lub wartości procentowej w wysokości 100 %, a nie współczynników konwersji lub wartości procentowych określonych w tych ustępach.
Jeżeli stosunek wartości zabezpieczenia do wartości ekspozycji przekracza drugi, wyższy poziom progowy C** zgodnie z tabelą 5, LGD* jest równa wartościom określonym w tabeli 5.
Jeżeli wymagany poziom zabezpieczenia C** nie został osiągnięty w odniesieniu do ekspozycji jako całości, instytucje traktują przedmiotową ekspozycję jako dwie ekspozycje – jedną odpowiadającą części, w stosunku do której osiągnięto wymagany poziom zabezpieczenia C**, oraz drugą odpowiadającą pozostałej części.
Mającą zastosowanie LGD* oraz wymagane poziomy zabezpieczenia dla zabezpieczonych części ekspozycji przedstawiono w tabeli 5 zawartej w niniejszym ustępie.
Tabela 5
Minimalna LGD dla zabezpieczonych części ekspozycji
|
LGD* w odniesieniu do ekspozycji uprzywilejowanych |
LGD* w odniesieniu do ekspozycji podporządkowanych |
Minimalny wymagany poziom zabezpieczenia ekspozycji (C*) |
Minimalny wymagany poziom zabezpieczenia ekspozycji (C**) |
Wierzytelności |
35 % |
65 % |
0 % |
125 % |
Nieruchomości mieszkalne / nieruchomości komercyjne |
35 % |
65 % |
30 % |
140 % |
Inne zabezpieczenia |
40 % |
70 % |
30 % |
140 % |
Artykuł 231
Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem i kwot oczekiwanej straty w przypadku mieszanych puli zabezpieczeń
Instytucja oblicza wartość LGD*, którą traktuje jako LGD do celów rozdziału 3, zgodnie z ust. 2 i 3, jeżeli spełnione są oba poniższe warunki:
instytucja stosuje metodę IRB do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem i kwot oczekiwanej straty;
ekspozycja jest objęta zarówno zabezpieczeniem finansowym, jak i innym uznanym zabezpieczeniem.
Artykuł 232
Inne rodzaje ochrony kredytowej rzeczywistej
Jeżeli spełnione są warunki określone w art. 212 ust. 2, instytucje stosują następujące zasady wobec części ekspozycji zabezpieczonej bieżącą wartością wykupu polis ubezpieczeniowych na życie zastawioną na rzecz instytucji kredytującej:
jeżeli do ekspozycji stosuje się metodę standardową, przypisuje się jej wagę ryzyka zgodnie z ust. 3;
jeżeli do ekspozycji stosuje się metodę IRB, ale ekspozycja ta nie podlega własnym oszacowaniom instytucji dotyczącym LGD, przypisuje się jej LGD równą 40 %.
W przypadku niedopasowania walutowego instytucje obniżają bieżącą wartość wykupu zgodnie z art. 233 ust. 3, przy czym wartość ochrony kredytowej stanowi bieżącą wartość wykupu polisy ubezpieczeniowej na życie.
Do celów ust. 2 lit. a) instytucje przypisują następujące wagi ryzyka na podstawie wagi ryzyka przypisanej niezabezpieczonej ekspozycji uprzywilejowanej wobec zakładu ubezpieczeń na życie:
wagę ryzyka równą 20 %, jeżeli niezabezpieczonej ekspozycji uprzywilejowanej wobec zakładu ubezpieczeń na życie przypisuje się wagę ryzyka równą 20 %;
wagę ryzyka równą 35 %, jeżeli niezabezpieczonej ekspozycji uprzywilejowanej wobec zakładu ubezpieczeń na życie przypisuje się wagę ryzyka równą 50 %;
wagę ryzyka równą 70 %, jeżeli niezabezpieczonej ekspozycji uprzywilejowanej wobec zakładu ubezpieczeń na życie przypisuje się wagę ryzyka równą 100 %;
wagę ryzyka równą 150 %, jeżeli niezabezpieczonej ekspozycji uprzywilejowanej wobec zakładu ubezpieczeń na życie przypisuje się wagę ryzyka równą 150 %.
Instytucje mogą traktować instrumenty z opcją wykupu na żądanie, uznane zgodnie z art. 200 lit. c), jako gwarancję udzieloną przez instytucję emitującą. Wartość uznanej ochrony kredytowej jest następująca:
jeżeli instrument podlega odkupowi po cenie nominalnej, wartością ochrony jest ta kwota;
jeżeli instrument podlega odkupowi po cenie rynkowej, wartością ochrony jest wartość instrumentu określona w taki sam sposób jak wartość dłużnych papierów wartościowych, które spełniają warunki określone w art. 197 ust. 4.
Artykuł 233
Wycena
Jeżeli chodzi o kredytowe instrumenty pochodne, w przypadku których za zdarzenie kredytowe nie uznaje się restrukturyzacji zobowiązania bazowego obejmującej umorzenie lub odroczenie spłaty kwoty głównej, odsetek lub opłat prowadzące do zdarzenia straty kredytowej, stosuje się następujące zasady:
jeżeli kwota, którą dostawca ochrony zobowiązał się zapłacić, nie jest wyższa niż wartość ekspozycji, instytucje obniżają wartość ochrony kredytowej obliczoną zgodnie z ust. 1 o 40 %;
jeżeli kwota, którą dostawca ochrony zobowiązał się zapłacić, jest wyższa niż wartość ekspozycji, wartość ochrony kredytowej nie przekracza 60 % wartości ekspozycji.
Jeżeli ochrona kredytowa nierzeczywista jest denominowana w walucie innej niż ta, w której denominowana jest ekspozycja, instytucje obniżają wartość ochrony kredytowej, stosując korektę z tytułu zmienności według następującego wzoru:
gdzie:
G* |
= |
wartość ochrony kredytowej skorygowana o ryzyko walutowe; |
G |
= |
kwota nominalna ochrony kredytowej; |
Hfx |
= |
korekta z tytułu zmienności obejmująca każde niedopasowanie walutowe między ochroną kredytową a zobowiązaniem bazowym określona zgodnie z ust. 4. |
Jeżeli nie zachodzi niedopasowanie walutowe, Hfx jest równa zeru.
Artykuł 234
Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem i kwot oczekiwanej straty w przypadku ochrony częściowej i podziału na transze
Jeżeli instytucja przenosi część ryzyka kredytowego w co najmniej jednej transzy, stosuje się zasady określone w rozdziale 5. Instytucje mogą uznawać progi istotności dotyczące płatności, poniżej których nie dokonuje się żadnych płatności w przypadku straty, za równoważne zachowanym pozycjom pierwszej straty i skutkujące transferem ryzyka podzielonym na transze.
Artykuł 235
Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem według metody standardowej
Do celów art. 113 ust. 3 instytucje obliczają kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem według następującego wzoru:
gdzie:
E |
= |
wartość ekspozycji zgodnie z art. 111; w tym celu wartość ekspozycji z tytułu pozycji pozabilansowej wymienionej w załączniku I wynosi 100 % jej wartości, a nie wartości ekspozycji określonej w art. 111 ust. 1; |
GA |
= |
wartość ochrony ryzyka kredytowego obliczona zgodnie z art. 233 ust. 3 (G*) i skorygowana dodatkowo o wszelkie niedopasowania terminów zapadalności, jak określono w sekcji 5; |
r |
= |
waga ryzyka ekspozycji wobec dłużnika, jak określono w rozdziale 2; |
g |
= |
waga ryzyka ekspozycji wobec dostawcy ochrony, jak określono w rozdziale 2. |
Artykuł 236
Obliczanie kwot ekspozycji ważonej ryzykiem i kwot oczekiwanej straty według metody IRB
Artykuł 237
Niedopasowanie terminów zapadalności
W przypadku gdy dochodzi do niedopasowania terminów zapadalności, ochrona kredytowa nie kwalifikuje się jako uznana ochrona kredytowa, jeżeli spełniony jest jeden z poniższych warunków:
pierwotny termin rozliczenia ochrony wynosi mniej niż jeden rok;
ekspozycja jest ekspozycją krótkoterminową określoną przez właściwe organy jako podlegająca dolnej granicy jednego dnia, a nie jednego roku, jeżeli chodzi o termin zapadalności (M) zgodnie z art. 162 ust. 3.
Artykuł 238
Termin rozliczenia ochrony kredytowej
Artykuł 239
Wycena ochrony
W przypadku transakcji objętych ochroną kredytową rzeczywistą według kompleksowej metody ujmowania zabezpieczeń finansowych przy obliczaniu skorygowanej wartości zabezpieczenia instytucje uwzględniają termin rozliczenia ochrony kredytowej i termin zapadalności ekspozycji, zgodnie z następującym wzorem:
gdzie:
CVA |
= |
wartość zabezpieczenia skorygowana o czynnik zmienności, jak określono w art. 223 ust. 2, lub kwota ekspozycji, w zależności od tego, która z tych wartości jest niższa; |
t |
= |
liczba lat pozostałych do upływu terminu rozliczenia ochrony kredytowej, obliczona zgodnie z art. 238, lub wartość T, w zależności od tego, która z tych wartości jest niższa; |
T |
= |
liczba lat pozostałych do upływu terminu zapadalności ekspozycji, obliczona zgodnie z art. 238, lub 5 lat, w zależności od tego, która z tych wartości jest niższa; |
t* |
= |
0,25. |
Posługując się powyższym wzorem przy obliczaniu w pełni skorygowanej wartości ekspozycji (E*), o której mowa w art. 223 ust. 5, instytucje stosują wartość CVAM jako wartość CVA skorygowaną dodatkowo o niedopasowanie terminów zapadalności.
W przypadku transakcji objętych ochroną kredytową nierzeczywistą przy obliczaniu skorygowanej wartości ochrony kredytowej instytucje uwzględniają termin rozliczenia ochrony kredytowej i termin zapadalności ekspozycji, zgodnie z następującym wzorem:
gdzie:
GA |
= |
G* skorygowana o wszelkie niedopasowanie terminów zapadalności; |
G* |
= |
wartość ochrony skorygowana o wszelkie niedopasowanie walutowe; |
t |
= |
liczba lat pozostałych do upływu terminu rozliczenia ochrony kredytowej, obliczona zgodnie z art. 238, lub wartość T, w zależności od tego, która z tych wartości jest niższa; |
T |
= |
liczba lat pozostałych do upływu terminu zapadalności ekspozycji, obliczona zgodnie z art. 238, lub 5 lat, w zależności od tego, która z tych wartości jest niższa; |
t* |
= |
0,25. |
Instytucje stosują GA jako wartość ochrony do celów art. 233–236.
Artykuł 240
Kredytowe instrumenty pochodne uruchamiane pierwszym niewykonaniem zobowiązania
Jeżeli instytucja uzyskuje ochronę kredytową wielu ekspozycji na warunkach, zgodnie z którymi pierwsze niewykonanie zobowiązania wśród ekspozycji uruchamia płatność, co stanowi zdarzenie kredytowe skutkujące rozwiązaniem umowy, instytucja może zmienić sposób obliczania kwoty ekspozycji ważonej ryzykiem i, w stosownych przypadkach, kwoty oczekiwanej straty w odniesieniu do ekspozycji, która w przypadku braku ochrony kredytowej dałaby najniższą kwotę ekspozycji ważonej ryzykiem zgodnie z niniejszym rozdziałem:
w przypadku instytucji stosujących metodę standardową kwotą ekspozycji ważonej ryzykiem jest kwota obliczona według metody standardowej;
w przypadku instytucji stosujących metodę IRB kwotą ekspozycji ważonej ryzykiem jest suma kwoty ekspozycji ważonej ryzykiem obliczonej według metody IRB i pomnożonej przez 12,5 kwoty oczekiwanej straty.
Sposób traktowania określony w niniejszym artykule ma zastosowanie wyłącznie wtedy, gdy wartość ekspozycji jest nie większa od wartości ochrony kredytowej.
Artykuł 241
Kredytowe instrumenty pochodne uruchamiane n-tym niewykonaniem zobowiązania
W przypadku, w którym n-te niewykonanie zobowiązania wśród ekspozycji uruchamia płatność w ramach ochrony kredytowej, instytucja nabywająca ochronę może uznać ochronę jedynie w celu obliczenia kwot ekspozycji ważonych ryzykiem i, w stosownych przypadkach, kwot oczekiwanej straty, jeżeli ochronę uzyskano również w odniesieniu do 1 do n-1 przypadków niewykonania zobowiązania lub jeżeli miało już miejsce n-1 przypadków niewykonania zobowiązania. W takich przypadkach instytucja może zmienić sposób obliczania kwoty ekspozycji ważonej ryzykiem i, w stosownych przypadkach, kwoty oczekiwanej straty w odniesieniu do ekspozycji, która w razie braku ochrony kredytowej dałaby n-tą najniższą kwotę ekspozycji ważonej ryzykiem zgodnie z niniejszym rozdziałem. Instytucje obliczają n-tą najniższą kwotę zgodnie z art. 240 lit. a) i b).
Sposób traktowania określony w niniejszym artykule ma zastosowanie wyłącznie wtedy, gdy wartość ekspozycji jest nie większa od wartości ochrony kredytowej.
Wszystkie ekspozycje w koszyku spełniają wymogi określone w art. 204 ust. 2 i w art. 216 ust. 1 lit. d).
ROZDZIAŁ 5
Sekurytyzacja
Artykuł 242
Definicje
Do celów niniejszego rozdziału stosuje się następujące definicje:
„opcja odkupu końcowego” oznacza zawartą w umowie opcję, która uprawnia jednostkę inicjującą do kupna pozycji sekurytyzacyjnych, zanim wszystkie ekspozycje sekurytyzowane zostaną spłacone, poprzez wykup pozostałych w puli ekspozycji bazowych w przypadku tradycyjnej sekurytyzacji albo poprzez zakończenie ochrony kredytowej w przypadku sekurytyzacji syntetycznej, w obu przypadkach gdy kwota nierozliczonych ekspozycji bazowych spada do pewnego wcześniej określonego poziomu lub poniżej tego poziomu;
„wydzielona należność odsetkowa wspierająca jakość kredytową” oznacza składnik aktywów bilansowych reprezentujący wycenę przepływów środków pieniężnych związanych z przyszłymi przychodami z tytułu marż i stanowi podporządkowaną transzę w ramach sekurytyzacji;
„instrument wsparcia płynności” oznacza instrument wsparcia płynności zdefiniowany w art. 2 pkt 14 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
„pozycja bez ratingu” oznacza pozycję sekurytyzacyjną, która nie posiada uznanej oceny kredytowej zgodnie z sekcją 4;
„pozycja z ratingiem” oznacza pozycję sekurytyzacyjną, która posiada uznaną ocenę kredytową zgodnie z sekcją 4;
„uprzywilejowana pozycja sekurytyzacyjna” oznacza pozycję wspartą lub zabezpieczoną pierwszym wezwaniem do spłaty wszystkich ekspozycji bazowych, bez uwzględnienia dla tych celów kwot należnych z tytułu kontraktów na stopę procentową lub pochodnych instrumentów walutowych, opłat lub innych podobnych płatności oraz niezależnie od jakichkolwiek różnic w terminach zapadalności w odniesieniu do jednej lub większej liczby innych transz uprzywilejowanych, z którymi dana pozycja dzieli straty na zasadzie proporcjonalnej;
„pula IRB” oznacza pulę ekspozycji bazowych takiego rodzaju, w odniesieniu do którego instytucja posiada zezwolenie na stosowanie metody IRB i jest w stanie obliczać kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z rozdziałem 3 w odniesieniu do wszystkich tych ekspozycji;
„pula mieszana” oznacza pulę ekspozycji bazowych takiego rodzaju, w odniesieniu do którego instytucja posiada zezwolenie na stosowanie metody IRB i jest w stanie obliczać kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z rozdziałem 3 w odniesieniu do niektórych, ale nie wszystkich ekspozycji;
„nadzabezpieczenie” oznacza wszelkie formy wsparcia jakości kredytowej, na mocy których ekspozycjom bazowym przyznawana jest wartość wyższa niż wartość pozycji sekurytyzacyjnych;
„prosta, przejrzysta i standardowa sekurytyzacja” lub „sekurytyzacja STS” oznacza sekurytyzację zdefiniowaną w art. 18 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
„program emisji papierów dłużnych przedsiębiorstw zabezpieczonych aktywami” lub „program ABCP” oznacza program emisji papierów dłużnych przedsiębiorstw zabezpieczonych aktywami lub program ABCP, zdefiniowane w art. 2 pkt 7 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
„transakcja na papierach dłużnych przedsiębiorstw zabezpieczonych aktywami” lub „transakcja ABCP” oznacza transakcję na papierach dłużnych przedsiębiorstw zabezpieczonych aktywami lub transakcję ABCP, zdefiniowane w art. 2 pkt 8 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
„sekurytyzacja tradycyjna” oznacza sekurytyzację tradycyjną zdefiniowaną w art. 2 pkt 9 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
„sekurytyzacja syntetyczna” oznacza sekurytyzację syntetyczną zdefiniowaną w art. 2 pkt 10 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
„ekspozycja odnawialna” oznacza ekspozycję odnawialną zdefiniowaną w art. 2 pkt 5 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
„opcja przedterminowej spłaty należności” oznacza opcję przedterminowej spłaty należności zdefiniowaną w art. 2 pkt 17 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
„transza pierwszej straty” oznacza transzę pierwszej straty zdefiniowaną w art. 2 pkt 18 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
„pozycja sekurytyzacyjna typu mezzanine” oznacza pozycję w ramach sekurytyzacji, która jest podporządkowana uprzywilejowanej pozycji sekurytyzacyjnej i bardziej uprzywilejowana niż transza pierwszej straty oraz która podlega wadze ryzyka niższej niż 1 250 % i wyższej niż 25 % zgodnie z sekcją 3 podsekcje 2 i 3;
„podmiot finansowania preferencyjnego” oznacza każdą jednostkę lub podmiot, które zostały ustanowione przez rząd centralny, samorząd regionalny lub lokalny państwa członkowskiego i które udzielają kredytów preferencyjnych lub gwarancji preferencyjnych oraz których głównym celem nie jest osiągnięcie zysku ani maksymalizacja udziału w rynku, ale propagowanie celów tego rządu lub samorządu dotyczących polityki publicznej, pod warunkiem że – z zastrzeżeniem zasad pomocy państwa – ten rząd lub samorząd mają obowiązek ochrony ekonomicznej podstawy danej jednostki lub podmiotu i utrzymania ich rentowności w całym ich okresie życia lub że co najmniej 90 % ich pierwotnego kapitału lub finansowania lub kredytu preferencyjnego, których udzielają, jest bezpośrednio lub pośrednio gwarantowane przez rząd centralny, samorząd regionalny lub lokalny państwa członkowskiego;
„syntetyczna marża nadwyżkowa” oznacza syntetyczną marżę nadwyżkową zdefiniowaną w art. 2 pkt 29 rozporządzenia (UE) 2017/2402.
Artykuł 243
Kryteria sekurytyzacji STS kwalifikującej się do zróżnicowanego traktowania kapitału
Pozycje w programie lub transakcji ABCP, które kwalifikują się jako pozycje sekurytyzacji STS, kwalifikują się do traktowania określonego w art. 260, 262 i 264 w przypadku, gdy spełnione są następujące wymogi:
ekspozycje bazowe spełniają – w momencie ich ujęcia w programie ABCP, zgodnie z najlepszą wiedzą jednostki inicjującej lub pierwotnego kredytodawcy – warunki przypisania im, zgodnie z metodą standardową oraz przy uwzględnieniu wszystkich uznanych sposobów ograniczania ryzyka kredytowego, wagi ryzyka równej lub niższej niż 75 % na podstawie indywidualnej ekspozycji w przypadku, gdy ekspozycja jest ekspozycją detaliczną, lub 100 % w przypadku wszystkich innych ekspozycji; oraz
łączna wartość ekspozycji z tytułu wszystkich ekspozycji wobec pojedynczego dłużnika na poziomie programu ABCP nie przekracza 2 % łącznej wartości ekspozycji z tytułu wszystkich ekspozycji w ramach programu ABCP w momencie, gdy ekspozycje zostały dodane do programu ABCP. Do celów niniejszego obliczenia pożyczki lub leasingi na rzecz grupy powiązanych klientów – zgodnie z najlepszą wiedzą jednostki sponsorującej – uznaje się za ekspozycje wobec jednego dłużnika.
W przypadku należności z tytułu dostaw i usług akapit pierwszy lit. b) nie ma zastosowania w przypadku gdy ryzyko kredytowe tych należności jest w pełni zabezpieczone uznaną ochroną kredytową zgodnie z rozdziałem 4, pod warunkiem że w tym przypadku dostawcą ochrony jest instytucja, firma inwestycyjna, zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji.
W przypadku sekurytyzowanych wartości rezydualnych związanych z leasingiem akapit pierwszy lit. b) nie ma zastosowania w przypadku, gdy wartości te nie są narażone na ryzyko refinansowania lub odsprzedaży w wyniku możliwego do wyegzekwowania na drodze prawnej zobowiązania do odkupienia lub refinansowania ekspozycji po ustalonej wcześniej kwocie przez stronę trzecią kwalifikowalną na mocy art. 201 ust. 1.
Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego lit. a), w przypadku gdy instytucja stosuje art. 248 ust. 3 lub otrzymała zezwolenie na stosowanie metody wewnętrznych oszacowań zgodnie z art. 265, waga ryzyka, jaką instytucja ta przypisałaby instrumentowi wsparcia płynności, który całkowicie pokrywa ABCP wyemitowane w ramach programu, jest równa lub niższa niż 100 %.
Pozycje w ramach sekurytyzacji innej niż program ABCP lub transakcja ABCP, które kwalifikują się jako pozycje sekurytyzacji STS, kwalifikują się do traktowania określonego w art. 260, 262 i 264 w przypadku, gdy spełnione są następujące wymogi:
w momencie włączenia do sekurytyzacji łączna wartość ekspozycji z tytułu wszystkich ekspozycji wobec pojedynczego dłużnika w puli nie przekracza 2 % łącznej wartości nierozliczonych ekspozycji z puli ekspozycji bazowych. Do celów niniejszego wyliczenia pożyczki lub leasingi na rzecz grupy powiązanych klientów uznaje się za ekspozycje wobec jednego dłużnika.
W przypadku sekurytyzowanych wartości rezydualnych związanych z leasingiem akapit pierwszy niniejszej litery nie ma zastosowania w przypadku, gdy wartości te nie są narażone na ryzyko refinansowania lub odsprzedaży w wyniku możliwego do wyegzekwowania na drodze prawnej zobowiązania do odkupienia lub refinansowania ekspozycji po ustalonej wcześniej kwocie przez stronę trzecią kwalifikowalną na mocy art. 201 ust. 1;
w momencie włączenia ich do sekurytyzacji ekspozycje bazowe spełniają warunki przypisania im – zgodnie z metodą standardową oraz przy uwzględnieniu wszystkich uznanych sposobów ograniczania ryzyka kredytowego – wagi ryzyka równej lub niższej niż:
40 % na podstawie średniej ważonej wartością ekspozycji w przypadku portfela, w którym ekspozycjami są kredyty zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach mieszkalnych lub w pełni gwarantowane kredyty na nieruchomości mieszkalne, o których mowa w art. 129 ust. 1 lit. e);
50 % na podstawie indywidualnej ekspozycji, w przypadku gdy ekspozycja ma charakter pożyczki zabezpieczonej hipoteką na nieruchomości komercyjnej;
75 % na podstawie indywidualnej ekspozycji, w przypadku gdy ekspozycja jest ekspozycją detaliczną;
100 % w odniesieniu do wszystkich innych ekspozycji, na podstawie indywidualnej ekspozycji;
w przypadku gdy zastosowanie ma lit. b) ppkt (i) oraz lit. b) ppkt (ii), kredyty zabezpieczone prawami niższego rzędu względem danego składnika aktywów włącza się do sekurytyzacji jedynie wtedy, gdy wszystkie kredyty zabezpieczone prawami wyższego rzędu względem tego składnika aktywów są również objęte sekurytyzacją;
w przypadku gdy zastosowanie ma lit. b) ppkt (i) niniejszego ustępu, do żadnej pożyczki w puli ekspozycji bazowych nie stosuje się wyższego niż 100 % współczynnika pokrycia należności zabezpieczeniem w momencie włączenia do sekurytyzacji, mierzonego zgodnie z art. 129 ust. 1 lit. d) ppkt (i) oraz art. 229 ust. 1.
Artykuł 244
Sekurytyzacja tradycyjna
Instytucja inicjująca sekurytyzację tradycyjną może wyłączyć ekspozycje bazowe ze swoich obliczeń kwot ekspozycji ważonych ryzykiem oraz, stosownie do sytuacji, kwot oczekiwanej straty, jeżeli spełniony jest którykolwiek z poniższych warunków:
istotna część ryzyka kredytowego związana z ekspozycjami bazowymi została przeniesiona na osoby trzecie;
instytucja inicjująca stosuje wagę ryzyka równą 1 250 % wobec wszystkich pozycji sekurytyzacyjnych, które posiada w ramach sekurytyzacji, lub odejmuje te pozycje sekurytyzacyjne od pozycji kapitału podstawowego Tier I zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. k).
Istotną część ryzyka kredytowego uznaje się za przeniesioną w którymkolwiek z następujących przypadków:
wartość kwot ekspozycji ważonych ryzykiem z tytułu pozycji sekurytyzacyjnych typu mezzanine posiadanych przez instytucję inicjującą w ramach sekurytyzacji nie przekracza 50 % wartości kwot ekspozycji ważonych ryzykiem z tytułu wszystkich pozycji sekurytyzacyjnych typu mezzanine w ramach tej sekurytyzacji;
instytucja inicjująca nie posiada więcej niż 20 % wartości ekspozycji transzy pierwszej straty w ramach sekurytyzacji, pod warunkiem że spełnione są oba następujące warunki:
jednostka inicjująca może wykazać, że wartość ekspozycji transzy pierwszej straty przekracza uzasadnione szacunki dotyczące oczekiwanej straty na ekspozycjach bazowych o znaczny margines;
nie ma pozycji sekurytyzacyjnych typu mezzanine.
W przypadku gdy możliwe zmniejszenie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem, które instytucja inicjująca mogłaby uzyskać w wyniku sekurytyzacji zgodnie z lit. a) lub b), nie jest uzasadnione proporcjonalnym przeniesieniem ryzyka kredytowego na osoby trzecie, właściwe organy mogą w indywidualnych przypadkach podejmować decyzje o nieuznaniu, że istotna część ryzyka kredytowego została przeniesiona na osoby trzecie.
Na zasadzie odstępstwa od ust. 2 właściwe organy mogą zezwolić instytucjom inicjującym na uznanie przeniesienia istotnej części ryzyka kredytowego w związku z sekurytyzacją, jeżeli instytucja inicjująca wykaże w każdym przypadku, że ograniczenie wymogów w zakresie funduszy własnych, które instytucja inicjująca osiąga poprzez sekurytyzację, jest uzasadnione proporcjonalnym przeniesieniem ryzyka kredytowego na osoby trzecie. Zezwolenia można udzielić wyłącznie w przypadku, gdy instytucja spełnia oba następujące warunki:
instytucja dysponuje odpowiednimi wewnętrznymi zasadami zarządzania ryzykiem i metodami oceny przeniesienia ryzyka kredytowego;
instytucja uznała również przeniesienie ryzyka kredytowego na osoby trzecie w każdym przypadku do celów swojego wewnętrznego procesu zarządzania ryzykiem i alokacji kapitału wewnętrznego.
Oprócz wymogów określonych w ust. 1, 2 i 3 muszą być również spełnione wszystkie następujące warunki:
dokumentacja dotycząca transakcji odzwierciedla istotę ekonomiczną sekurytyzacji;
pozycje sekurytyzacyjne nie stanowią zobowiązań płatniczych instytucji inicjującej;
ekspozycje bazowe znajdują się poza zasięgiem instytucji inicjującej oraz jej wierzycieli w sposób, który spełnia wymóg określony w art. 20 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
instytucja inicjująca nie zachowuje kontroli nad ekspozycjami bazowymi. Uznaje się, że kontrola nad ekspozycjami bazowymi została zachowana w przypadku, gdy jednostka inicjująca ma prawo odkupu od jednostki przejmującej uprzednio przeniesionych ekspozycji w celu realizacji związanych z nimi zysków lub jeżeli w inny sposób wymaga się od jednostki inicjującej ponownego przejęcia przeniesionego ryzyka. Zachowanie przez instytucję inicjującą praw lub obowiązków dotyczących administrowania w odniesieniu do ekspozycji bazowych nie stanowi samo w sobie kontroli nad ekspozycjami;
dokumentacja dotycząca sekurytyzacji nie zawiera warunków, które:
nakładają na instytucję inicjującą obowiązek zmiany ekspozycji bazowych w celu poprawy średniej jakości puli; lub
zwiększają dochód wypłacany posiadaczom pozycji sekurytyzacyjnych lub w inny sposób podnoszą jakość tych pozycji w odpowiedzi na pogorszenie się jakości kredytowej ekspozycji bazowych;
w stosownych przypadkach z dokumentacji transakcji jasno wynika, że jednostka inicjująca lub jednostka sponsorująca mogą zakupić lub odkupić pozycje sekurytyzacyjne, lub dokonać restrukturyzacji, odkupu lub zastąpienia ekspozycji bazowych poza swoje zobowiązania umowne, jedynie w przypadku, gdy takie ustalenia zostały dokonane zgodnie z warunkami panującymi na rynku, a strony tych ustaleń działają we własnym interesie jako wolne i niezależne podmioty (na warunkach rynkowych);
w przypadku gdy opcja odkupu końcowego jest dostępna, spełnia ona również wszystkie następujące warunki:
opcja może zostać zrealizowana według uznania instytucji inicjującej;
opcję można zrealizować wyłącznie wtedy, gdy niespłacone pozostaje nie więcej niż 10 % pierwotnej wartości ekspozycji bazowych;
opcji nie skonstruowano w sposób mający na celu uniknięcie przypisania strat do pozycji wsparcia jakości kredytowej lub innych pozycji posiadanych przez inwestorów w ramach sekurytyzacji ani w jakikolwiek inny sposób mający zapewnić wsparcie jakości kredytowej;
instytucja inicjująca otrzymała opinię wykwalifikowanego doradcy prawnego, potwierdzającą, że sekurytyzacja spełnia warunki określone w lit. c) niniejszego ustępu.
EUNB monitoruje zakres praktyk nadzorczych w odniesieniu do uznania przeniesienia istotnej części ryzyka w sekurytyzacji tradycyjnej zgodnie z niniejszym artykułem. EUNB dokonuje w szczególności przeglądu:
warunków przeniesienia istotnej części ryzyka kredytowego na osoby trzecie zgodnie z ust. 2, 3 i 4;
interpretacji „proporcjonalnego przeniesienia ryzyka kredytowego na osoby trzecie” do celów oceny przez właściwe organy przewidzianej w ust. 2 akapit drugi oraz w ust. 3;
wymogów dotyczących oceny transakcji sekurytyzacyjnych przez właściwe organy, w odniesieniu do których to transakcji jednostka inicjująca ubiega się o uznanie przeniesienia istotnej części ryzyka kredytowego na osoby trzecie zgodnie z ust. 2 lub 3.
EUNB przedstawi Komisji swoje ustalenia w formie sprawozdania do dnia 2 stycznia 2021 r. Komisja, po uwzględnieniu sprawozdania EUNB, może przyjąć akt delegowany zgodnie z art. 462 w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez doprecyzowanie elementów wymienionych w lit. a), b) i c) niniejszego ustępu.
Artykuł 245
Sekurytyzacja syntetyczna
Instytucja inicjująca sekurytyzację syntetyczną może obliczać kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem oraz, w stosownych przypadkach, kwoty oczekiwanej straty, w odniesieniu do ekspozycji bazowych zgodnie z art. 251 i 252, w przypadku gdy spełniony jest którykolwiek z następujących warunków:
istotna część ryzyka kredytowego została przeniesiona na osoby trzecie poprzez ochronę kredytową rzeczywistą lub nierzeczywistą;
instytucja inicjująca stosuje wagę ryzyka równą 1 250 % wobec wszystkich pozycji sekurytyzacyjnych, które zachowuje w ramach sekurytyzacji, lub odejmuje te pozycje sekurytyzacyjne od pozycji kapitału podstawowego Tier I zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. k).
Istotną część ryzyka kredytowego uznaje się za przeniesioną w którymkolwiek z następujących przypadków:
wartość kwot ekspozycji ważonych ryzykiem z tytułu pozycji sekurytyzacyjnych typu mezzanine posiadanych przez instytucję inicjującą w ramach sekurytyzacji nie przekracza 50 % wartości kwot ekspozycji ważonych ryzykiem z tytułu wszystkich pozycji sekurytyzacyjnych typu mezzanine w ramach tej sekurytyzacji;
instytucja inicjująca nie posiada więcej niż 20 % wartości ekspozycji transzy pierwszej straty w ramach sekurytyzacji, pod warunkiem że spełnione są oba następujące warunki:
jednostka inicjująca może wykazać, że wartość ekspozycji transzy pierwszej straty przekracza uzasadnione szacunki dotyczące oczekiwanej straty na ekspozycjach bazowych o znaczny margines;
nie ma pozycji sekurytyzacyjnych typu mezzanine.
W przypadku gdy możliwe zmniejszenie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem, które instytucja inicjująca mogłaby uzyskać w wyniku sekurytyzacji, nie jest uzasadnione proporcjonalnym przeniesieniem ryzyka kredytowego na osoby trzecie, właściwe organy mogą w indywidualnych przypadkach podejmować decyzje o nieuznaniu, że istotna część ryzyka kredytowego została przeniesiona na osoby trzecie.
Na zasadzie odstępstwa od ust. 2 właściwe organy mogą zezwolić instytucjom inicjującym na uznanie przeniesienia istotnej części ryzyka kredytowego w związku z sekurytyzacją, jeżeli instytucja inicjująca wykaże w każdym przypadku, że ograniczenie wymogów w zakresie funduszy własnych, które instytucja inicjująca osiąga poprzez sekurytyzację, jest uzasadnione proporcjonalnym przeniesieniem ryzyka kredytowego na osoby trzecie. Zezwolenia można udzielić wyłącznie w przypadku, gdy instytucja spełnia oba następujące warunki:
instytucja dysponuje odpowiednimi wewnętrznymi zasadami zarządzania ryzykiem i metodami oceny przeniesienia ryzyka;
instytucja uznała również przeniesienie ryzyka kredytowego na osoby trzecie w każdym przypadku do celów swojego wewnętrznego procesu zarządzania ryzykiem i alokacji kapitału wewnętrznego.
Oprócz wymogów określonych w ust. 1, 2 i 3 muszą być również spełnione wszystkie następujące warunki:
dokumentacja dotycząca transakcji odzwierciedla istotę ekonomiczną sekurytyzacji;
ochrona kredytowa, za pomocą której przenoszone jest ryzyko kredytowe, jest zgodna z art. 249;
dokumentacja dotycząca sekurytyzacji nie zawiera warunków, które:
nakładają znaczne progi istotności, poniżej których uznaje się, że ochrona kredytowa nie jest uruchamiana w razie wystąpienia zdarzenia kredytowego;
zezwalają na wypowiedzenie ochrony wskutek pogorszenia jakości kredytowej ekspozycji bazowych;
nakładają na instytucję inicjującą obowiązek zmiany składu ekspozycji bazowych w celu poprawy średniej jakości puli; lub
zwiększają ponoszony przez instytucję koszt ochrony kredytowej lub dochód wypłacany posiadaczom pozycji w ramach sekurytyzacji w związku z pogorszeniem jakości kredytowej puli bazowej;
ochrona kredytowa jest egzekwowalna we wszystkich właściwych jurysdykcjach;
w stosownych przypadkach z dokumentacji transakcji jasno wynika, że jednostka inicjująca lub jednostka sponsorująca mogą zakupić lub odkupić pozycje sekurytyzacyjne, lub dokonać restrukturyzacji, odkupu lub zastąpienia ekspozycji bazowych poza swoje zobowiązania umowne, jedynie w przypadku, gdy takie transakcje zostały przeprowadzone zgodnie z warunkami panującymi na rynku, a strony tych transakcji działają we własnym interesie jako wolne i niezależne podmioty (na warunkach rynkowych);
w przypadku gdy opcja odkupu końcowego jest dostępna, spełnia ona również wszystkie następujące warunki:
opcja może zostać zrealizowana według uznania instytucji inicjującej;
opcję można zrealizować wyłącznie wtedy, gdy niespłacone pozostaje nie więcej niż 10 % pierwotnej wartości ekspozycji bazowych;
opcji nie skonstruowano w sposób mający na celu uniknięcie przypisania strat do pozycji wsparcia jakości kredytowej lub innych pozycji posiadanych przez inwestorów w ramach sekurytyzacji ani w jakikolwiek inny sposób mający zapewnić wsparcie jakości kredytowej;
instytucja inicjująca otrzymała opinię wykwalifikowanego doradcy prawnego, potwierdzającą, że sekurytyzacja spełnia warunki określone w lit. d) niniejszego ustępu.
EUNB monitoruje zakres praktyk nadzorczych w odniesieniu do uznania przeniesienia istotnej części ryzyka w sekurytyzacji syntetycznej zgodnie z niniejszym artykułem. EUNB dokonuje w szczególności przeglądu:
warunków przeniesienia istotnej części ryzyka kredytowego na osoby trzecie zgodnie z ust. 2, 3 i 4;
interpretacji „proporcjonalnego przeniesienia ryzyka kredytowego na osoby trzecie” do celów oceny przez właściwe organy przewidzianej w ust. 2 akapit drugi i w ust. 3; oraz
wymogów dotyczących oceny transakcji sekurytyzacyjnych przez właściwe organy, w odniesieniu do których to transakcji jednostka inicjująca ubiega się o uznanie przeniesienia istotnej części ryzyka kredytowego na osoby trzecie zgodnie z ust. 2 lub 3.
EUNB przedstawi Komisji swoje ustalenia w formie sprawozdania do dnia 2 stycznia 2021 r. Komisja, po uwzględnieniu sprawozdania EUNB, może przyjąć akt delegowany zgodnie z art. 462 w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez doprecyzowanie elementów wymienionych w lit. a), b) i c) niniejszego ustępu.
Artykuł 246
Wymogi operacyjne w zakresie opcji przedterminowej spłaty należności
W przypadku gdy sekurytyzacja obejmuje ekspozycje odnawialne oraz opcje przedterminowej spłaty należności lub podobne opcje, uznaje się, że istotna część ryzyka kredytowego została przeniesiona przez instytucję inicjującą jedynie wtedy, gdy spełnione są wymogi określone w art. 244 i 245, a opcja przedterminowej spłaty należności, kiedy zostanie już uruchomiona:
nie podporządkowuje roszczeń wyższego szczebla lub o równym stopniu uprzywilejowania posiadanych przez instytucję wobec ekspozycji bazowych roszczeniom innych inwestorów;
nie podporządkowuje dalej roszczenia instytucji wobec ekspozycji bazowych w stosunku do roszczeń innych stron; lub
nie zwiększa w inny sposób ekspozycji instytucji na straty związane z odnawialnymi ekspozycjami bazowymi.
Artykuł 247
Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem
W przypadku gdy instytucja inicjująca przeniosła istotną część ryzyka kredytowego związanego z ekspozycjami bazowymi danej sekurytyzacji zgodnie z sekcją 2, instytucja ta może:
w przypadku sekurytyzacji tradycyjnej – wyłączyć ekspozycje bazowe ze swoich obliczeń kwot ekspozycji ważonych ryzykiem oraz, w stosownych przypadkach, kwot oczekiwanej straty;
w przypadku sekurytyzacji syntetycznej – obliczyć kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem oraz, w stosownych przypadkach, kwoty oczekiwanych strat, w odniesieniu do ekspozycji bazowych zgodnie z art. 251 i 252.
W przypadku gdy instytucja inicjująca nie przeniosła istotnej części ryzyka kredytowego lub gdy podjęła decyzję o niezastosowaniu ust. 1, nie jest ona zobowiązana do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem jakiejkolwiek pozycji, którą może posiadać w ramach sekurytyzacji, ale nadal uwzględnia ekspozycje bazowe w swoich obliczeniach kwot ekspozycji ważonych ryzykiem oraz, w stosownych przypadkach, kwoty oczekiwanych strat, jak gdyby nie były one objęte sekurytyzacją.
Artykuł 248
Wartość ekspozycji
Wartość ekspozycji z tytułu pozycji sekurytyzacyjnej oblicza się w następujący sposób:
wartością ekspozycji z tytułu bilansowej pozycji sekurytyzacyjnej jest jej wartość księgowa pozostała po zastosowaniu względem pozycji sekurytyzacyjnej wszelkich stosownych korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego zgodnie z art. 110;
wartością ekspozycji z tytułu pozabilansowej pozycji sekurytyzacyjnej jest jej wartość nominalna pomniejszona o wartość wszelkich stosownych korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego względem pozycji sekurytyzacyjnej zgodnie z art. 110, pomnożona przez stosowny współczynnik konwersji, jak określono w niniejszej literze. Współczynnik konwersji wynosi 100 %, z wyjątkiem przypadków linii zaliczek gotówkowych. Aby określić wartość ekspozycji z tytułu niewykorzystanej części linii zaliczek gotówkowych, można zastosować współczynnik konwersji równy 0 % do kwoty nominalnej instrumentu wsparcia płynności, który jest bezwarunkowo odwoływalny, pod warunkiem że spłata z tytułu wykorzystania instrumentu jest uprzywilejowana w stosunku do wszelkich innych roszczeń do przepływów pieniężnych z tytułu ekspozycji bazowych, a instytucja wykazała w sposób zadowalający właściwy organ, że stosuje odpowiednio ostrożną metodę mierzenia kwoty niewykorzystanej części instrumentu;
wartość ekspozycji na ryzyko kredytowe kontrahenta z tytułu pozycji sekurytyzacyjnej, wynikające z instrumentu pochodnego wymienionego w załączniku II, określa się zgodnie z rozdziałem 6;
instytucja inicjująca może odliczyć od wartości ekspozycji z tytułu pozycji sekurytyzacyjnej, której przypisano wagę ryzyka równą 1 250 % zgodnie z podsekcją 3 lub którą odliczono od kapitału podstawowego Tier I zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. k), kwotę korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego względem ekspozycji bazowych zgodnie z art. 110, a także wszelkie niepodlegające odliczeniu rabaty cenowe przy zakupie związane z takimi ekspozycjami bazowymi w zakresie, w jakim takie rabaty spowodowały zmniejszenie funduszy własnych;
wartość ekspozycji syntetycznej marży nadwyżkowej obejmuje odpowiednio następujące pozycje:
wszelkie przychody z tytułu sekurytyzowanych ekspozycji już ujętych przez instytucję inicjującą w jej rachunku zysków i strat zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości, które instytucja inicjująca wyznaczyła w umowie dla transakcji jako syntetyczną marżę nadwyżkową, która jest nadal dostępna do pokrycia strat;
syntetyczną marżę nadwyżkową, którą instytucja inicjująca wyznaczyła w umowie w poprzednich okresach i która jest nadal dostępna do pokrycia strat;
syntetyczną marżę nadwyżkową, którą instytucja inicjująca wyznaczyła w umowie na bieżący okres i która jest nadal dostępna do pokrycia strat;
syntetyczną marżę nadwyżkową, którą instytucja inicjująca wyznaczyła w umowie na przyszłe okresy.
Do celów tej litery w wartości ekspozycji nie uwzględnia się żadnej kwoty wyznaczonej jako zabezpieczenie lub wsparcie jakości kredytowej w związku z sekurytyzacją syntetyczną, która już podlega wymogowi dotyczącemu funduszy własnych zgodnie z niniejszym rozdziałem.
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia, co stanowi odpowiednio ostrożną metodę mierzenia kwoty niewykorzystanej części instrumentu, o której mowa w akapicie pierwszym lit. b).
EUNB przedłoży Komisji projekt tych regulacyjnych standardów technicznych do dnia 18 stycznia 2019 r.
Komisji przekazuje się uprawnienia do uzupełniania niniejszego rozporządzenia w drodze przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie trzecim niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
W przypadku gdy pozycje pokrywają się częściowo, instytucja może podzielić pozycję na dwie części i uznać pokrywanie się jedynie w odniesieniu do jednej części zgodnie z akapitem pierwszym. Ewentualnie instytucja może traktować pozycje tak, jakby się w pełni pokrywały, rozszerzając do celów obliczenia kapitału tę pozycję, która daje wyższe kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem.
Instytucja może również uznać pokrywanie się wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu szczególnego ryzyka dotyczące pozycji w portfelu handlowym z wymogami w zakresie funduszy własnych dotyczącymi pozycji sekurytyzacyjnych w portfelu bankowym, pod warunkiem że instytucja jest w stanie obliczyć i porównać wymogi w zakresie funduszy własnych dotyczące stosownych pozycji.
Do celów niniejszego ustępu dwie pozycje uznaje się za pokrywające się w przypadku, gdy kompensują się wzajemnie w taki sposób, że instytucja jest w stanie zapobiec stratom wynikającym z jednej pozycji poprzez wykonanie zobowiązań wymaganych na mocy drugiej pozycji.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 10 października 2021 r.
Komisji przekazuje się uprawnienia do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia w drodze przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 249
Uznanie ograniczenia ryzyka kredytowego w odniesieniu do pozycji sekurytyzacyjnych
Za uznaną ochronę kredytową nierzeczywistą oraz uznanych dostawców ochrony kredytowej nierzeczywistej uważa się jedynie ochronę, która kwalifikuje się zgodnie z rozdziałem 4, oraz dostawców, którzy kwalifikują się zgodnie z tymże rozdziałem, a warunkiem uznania ograniczenia ryzyka kredytowego jest spełnienie odpowiednich wymogów określonych w rozdziale 4.
Instytucje, którym zezwolono na stosowanie metody IRB do ekspozycji bezpośredniej wobec dostawcy ochrony, mogą oceniać uznawalność zgodnie z akapitem pierwszym na podstawie równoważności między PD dotyczącym dostawcy ochrony a PD związanym ze stopniami jakości kredytowej, o których mowa w art. 136.
Na zasadzie odstępstwa od ust. 2 SSPE są uznanymi dostawcami ochrony w przypadku, gdy spełnione są wszystkie następujące warunki:
dana SSPE posiada aktywa, które kwalifikują się jako uznane zabezpieczenie finansowe zgodnie z rozdziałem 4;
aktywa, o których mowa w lit. a), nie są przedmiotem należności ani należności warunkowych o stopniu uprzywilejowania wyższym lub równym w stosunku do należności lub należności warunkowej instytucji otrzymującej ochronę kredytową nierzeczywistą; oraz
spełnione są wszystkie wymogi dotyczące uznania zabezpieczenia finansowego określone w rozdziale 4.
W przypadku gdy pozycja sekurytyzacyjna korzysta z pełnej ochrony kredytowej lub częściowej ochrony kredytowej na zasadzie proporcjonalnej, zastosowanie mają następujące wymogi:
instytucja zapewniająca ochronę kredytową oblicza kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem dla części pozycji sekurytyzacyjnej korzystającej z ochrony kredytowej zgodnie z podsekcją 3, tak jakby posiadała tę część pozycji bezpośrednio;
instytucja kupująca ochronę kredytową oblicza kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z rozdziałem 4 dla tej części objętej ochroną.
We wszystkich przypadkach nieobjętych zakresem ust. 6 zastosowanie mają następujące wymogi:
instytucja zapewniająca ochronę kredytową traktuje część pozycji korzystającą z ochrony kredytowej jako pozycję sekurytyzacyjną i oblicza kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem, tak jakby posiadała tę pozycję bezpośrednio, zgodnie z podsekcją 3, z zastrzeżeniem ust. 8, 9 i 10;
instytucja kupująca ochronę kredytową oblicza kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem dla chronionej części pozycji, o której mowa w lit. a), zgodnie z rozdziałem 4. Instytucja traktuje część pozycji sekurytyzacyjnej niekorzystającą z ochrony kredytowej jako odrębną pozycję sekurytyzacyjną i oblicza kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z podsekcją 3, z zastrzeżeniem ust. 8, 9 i 10.
Instytucje stosujące metodę sekurytyzacji opartą na zewnętrznych ratingach (SEC-ERBA) zgodnie z podsekcją 3 w odniesieniu do pierwotnej pozycji sekurytyzacyjnej obliczają kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem dla pozycji uzyskanych zgodnie z ust. 7 w następujący sposób:
w przypadku gdy uzyskana pozycja jest wyżej uprzywilejowana, przypisuje się jej wagę ryzyka pierwotnej pozycji sekurytyzacyjnej;
w przypadku gdy uzyskana pozycja jest niżej uprzywilejowana, można jej przypisać rating implikowany zgodnie z art. 263 ust. 7. W takim przypadku dane wejściowe dotyczące grubości T są obliczane na podstawie uzyskanej pozycji. W przypadku gdy nie można przypisać ratingu implikowanego, instytucja stosuje wyższą z wag ryzyka wynikających z:
zastosowania metody SEC-SA zgodnie z ust. 8 i podsekcją 3; albo
wagi ryzyka pierwotnej pozycji sekurytyzacyjnej zgodnie z metodą SEC-ERBA.
Artykuł 250
Ukryte wsparcie
Transakcji nie uznaje się za wsparcie do celów ust. 1 w przypadku, gdy transakcja została należycie uwzględniona w ocenie przeniesienia istotnej części ryzyka kredytowego, a obie strony zrealizowały transakcję, działając we własnym interesie jako wolne i niezależne podmioty (na warunkach rynkowych). Instytucja przeprowadza w tym celu pełną kontrolę kredytową transakcji oraz uwzględnia co najmniej wszystkie następujące elementy:
cenę odkupu;
kapitał instytucji i jej poziom płynności przed odkupem i po nim;
dochody z tytułu ekspozycji bazowych;
dochody z tytułu pozycji sekurytyzacyjnych;
wpływ wsparcia na straty, które jednostka inicjująca prawdopodobnie poniesie w stosunku do inwestorów.
Jeżeli instytucja inicjująca lub instytucja sponsorująca nie spełniają warunków określonych w ust. 1 w odniesieniu do danej sekurytyzacji, uwzględniają one wszystkie ekspozycje bazowe tej sekurytyzacji w swoich obliczeniach kwot ekspozycji ważonych ryzykiem, tak jakby nie zostały one objęte sekurytyzacją, oraz ujawniają:
fakt udzielenia wsparcia sekurytyzacji z naruszeniem ust. 1; oraz
wpływ udzielonego wsparcia pod względem wymogów w zakresie funduszy własnych.
Artykuł 251
Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem przez instytucje inicjujące dla ekspozycji objętych sekurytyzacją syntetyczną
Artykuł 252
Traktowanie przypadków niedopasowania terminów zapadalności w sekurytyzacjach syntetycznych
Do celów obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z art. 251 wszelkie niedopasowanie terminów zapadalności między ochroną kredytową, poprzez którą osiąga się przeniesienie ryzyka, a ekspozycjami bazowymi oblicza się w następujący sposób:
za termin zapadalności ekspozycji bazowych przyjmuje się najdłuższy termin zapadalności którejkolwiek z tych ekspozycji, jednak nie dłuższy niż pięć lat. Termin rozliczenia ochrony kredytowej określa się zgodnie z rozdziałem 4;
przy obliczaniu kwot ekspozycji ważonych ryzykiem dla pozycji sekurytyzacyjnych, którym zgodnie z niniejszą sekcją przypisuje się wagę ryzyka równą 1 250 %, instytucja inicjująca nie uwzględnia żadnych przypadków niedopasowania terminów zapadalności. W odniesieniu do wszystkich pozostałych pozycji stosuje się traktowanie przypadków niedopasowania terminów zapadalności określone w rozdziale 4, według następującego wzoru:
gdzie:
RW* |
= |
kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem do celów art. 92 ust. 3 lit. a); |
RWAss |
= |
kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem dla ekspozycji bazowych, tak jakby ekspozycje te nie zostały poddane sekurytyzacji, obliczane proporcjonalnie; |
RWSP |
= |
kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem obliczane zgodnie z art. 251, tak jakby nie wystąpił przypadek niedopasowania terminów zapadalności; |
T |
= |
termin zapadalności ekspozycji bazowych, wyrażony w latach; |
t |
= |
termin rozliczenia ochrony kredytowej, wyrażony w latach; |
t* |
= |
0,25 |
Artykuł 253
Zmniejszenie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem
Artykuł 254
Hierarchia metod
Instytucje stosują jedną z metod określonych w podsekcji 3 do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z następującą hierarchią:
w przypadku gdy spełnione są warunki określone w art. 258, instytucja stosuje metodę SEC-IRBA zgodnie z art. 259 i 260;
w przypadku gdy nie można zastosować metody SEC-IRBA, instytucja stosuje metodę SEC-SA zgodnie z art. 261 i 262;
w przypadku gdy nie można zastosować metody SEC-SA, instytucja stosuje metodę SEC-ERBA zgodnie z art. 263 i 264 w odniesieniu do pozycji z ratingiem lub pozycji, wobec której można zastosować rating implikowany.
W odniesieniu do pozycji z ratingiem lub pozycji, wobec której można zastosować rating implikowany, instytucja stosuje metodę SEC-ERBA zamiast metody SEC-SA w każdym z następujących przypadków:
w przypadku gdy zastosowanie metody SEC-SA spowodowałoby wagę ryzyka wyższą niż 25 % dla pozycji kwalifikujących się jako pozycje w ramach sekurytyzacji STS;
w przypadku gdy zastosowanie metody SEC-SA spowodowałoby wagę ryzyka wyższą niż 25 % lub zastosowanie metody SEC-ERBA spowodowałoby wagę ryzyka wyższą niż 75 % dla pozycji niekwalifikujących się jako pozycje w ramach sekurytyzacji STS;
w przypadku transakcji sekurytyzacyjnych zabezpieczonych pulami kredytów na zakup samochodu, umów leasingu samochodów i sprzętu.
Do celów akapitu pierwszego instytucja zgłasza swoją decyzję właściwemu organowi nie później niż w dniu 17 listopada 2018 r..
Każda późniejsza decyzja o dalszej zmianie metody stosowanej do wszystkich swoich pozycji sekurytyzacyjnych z ratingiem musi być zgłaszana przez instytucję właściwemu organowi przed dniem 15 listopada następującym bezpośrednio po tej decyzji.
W przypadku braku sprzeciwu ze strony właściwego organu do dnia 15 grudnia następującego bezpośrednio po terminie, o którym mowa w akapitach drugim lub trzecim, stosownie do sytuacji, decyzja zgłoszona przez instytucję staje się skuteczna od dnia 1 stycznia następnego roku i jest ważna do momentu wejścia w życie kolejnej decyzji będącej przedmiotem zgłoszenia. Instytucja nie może stosować różnych metod w trakcie tego samego roku.
Artykuł 255
Określenie KIRB oraz KSA
Do celów obliczania KIRB, kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem, które zostałyby obliczone zgodnie z rozdziałem 3 w odniesieniu do ekspozycji bazowych, obejmują:
kwotę oczekiwanych strat związanych z wszystkimi ekspozycjami bazowymi danej sekurytyzacji, w tym z ekspozycjami bazowymi, których dotyczy niewykonanie zobowiązania i które wciąż stanowią część puli zgodnie z rozdziałem 3; oraz
kwotę nieoczekiwanych strat związanych z wszystkimi ekspozycjami bazowymi, w tym z ekspozycjami bazowymi, których dotyczy niewykonanie zobowiązania, znajdującymi się w puli zgodnie z rozdziałem 3.
W przypadku gdy straty z tytułu ryzyka rozmycia i ryzyka kredytowego są traktowane w ramach sekurytyzacji w sposób zbiorczy, instytucje łączą odpowiednie KIRB dotyczące ryzyka rozmycia i ryzyka kredytowego w jedno KIRB do celów podsekcji 3. Istnienie jednego funduszu rezerwowego lub nadzabezpieczenia mogącego pokryć straty z tytułu ryzyka kredytowego albo ryzyka rozmycia można uznać za wskazanie, że te ryzyka są traktowane w sposób zbiorczy.
W przypadku gdy ryzyko rozmycia i ryzyko kredytowe nie są traktowane w ramach sekurytyzacji w sposób zbiorczy, instytucje modyfikują traktowanie określone w akapicie drugim w celu połączenia w ostrożny sposób odpowiednich KIRB dotyczących ryzyka rozmycia i ryzyka kredytowego.
Do celów niniejszego ustępu instytucje obliczają wartość ekspozycji z tytułu ekspozycji bazowych bez kompensowania korekt z tytułu jakiegokolwiek szczególnego ryzyka kredytowego i dodatkowych korekt wartości zgodnie z art. 34 i 110 ani innych redukcji funduszy własnych.
W przypadku sekurytyzacji syntetycznych rzeczywistych wszelkie istotne dochody z tytułu emisji obligacji powiązanych z ryzykiem kredytowym lub innych obligacji finansowanych przez SSPE, które służą jako zabezpieczenie spłaty pozycji sekurytyzacyjnych, uwzględnia się w obliczeniach KIRB lub KSA, jeżeli ryzyko kredytowe zabezpieczenia podlega rozłożeniu strat na transze.
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu dalszego określenia warunków umożliwienia instytucjom obliczania KIRB dla pul ekspozycji bazowych zgodnie z ust. 4, w szczególności w odniesieniu do:
wewnętrznej polityki kredytowej i modeli obliczania KIRB w odniesieniu do sekurytyzacji;
zastosowania różnych czynników ryzyka względem puli ekspozycji bazowych oraz, gdy wystarczające, dokładne lub wiarygodne dane na temat tej puli nie są dostępne, danych przybliżonych w celu oszacowania PD i LGD; oraz
wymogów dotyczących należytej staranności w celu monitorowania działań i polityk sprzedawców wierzytelności lub innych jednostek inicjujących.
EUNB przedłoży Komisji projekty tych regulacyjnych standardów technicznych przed dniem 18 stycznia 2019 r.
Komisji przekazuje się uprawnienia do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie drugim niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 256
Określenie punktu inicjującego (A) i punktu kończącego (D)
Punkt inicjujący (A) wyraża się w postaci liczby dziesiętnej o wartości od zera do jednego i jest on równy większej z dwóch wartości – zeru lub stosunkowi salda należności puli ekspozycji bazowych w danej sekurytyzacji pomniejszonego o saldo należności wszystkich transz charakteryzujących się wyższym lub równym stopniem uprzywilejowania wobec transzy zawierającej odpowiednią pozycję sekurytyzacyjną, w tym samą ekspozycję, do salda należności wszystkich ekspozycji bazowych w danej sekurytyzacji.
Punkt kończący (D) wyraża się w postaci liczby dziesiętnej o wartości od zera do jednego i jest on równy większej z dwóch wartości – zeru lub stosunkowi salda należności puli ekspozycji bazowych w danej sekurytyzacji pomniejszonego o saldo należności wszystkich transz charakteryzujących się wyższym stopniem uprzywilejowania wobec transzy zawierającej odpowiednią pozycję sekurytyzacyjną do salda należności wszystkich ekspozycji bazowych w danej sekurytyzacji.
Artykuł 257
Określenie terminu zapadalności transzy (MT)
Do celów podsekcji 3 oraz z zastrzeżeniem ust. 2 instytucje mogą mierzyć termin zapadalności transzy (MT) jako:
średni ważony termin zapadalności płatności umownych należnych w ramach transzy zgodnie z następującym wzorem:
gdzie CFt oznacza wszystkie płatności umowne (kwotę główną, odsetki i opłaty) do zapłacenia przez kredytobiorcę w okresie t; albo
ostateczny prawny termin zapadalności transzy zgodnie z następującym wzorem:
gdzie ML jest ostatecznym prawnym terminem zapadalności transzy.
Artykuł 258
Warunki stosowania metody wewnętrznych ratingów (SEC-IRBA)
Instytucje stosują metodę SEC-IRBA do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem w odniesieniu do danej pozycji sekurytyzacyjnej w przypadku, gdy spełnione są następujące warunki:
pozycja jest zabezpieczona pulą IRB lub pulą mieszaną, pod warunkiem że w tym drugim przypadku instytucja jest w stanie obliczyć KIRB zgodnie z sekcją 3 dla co najmniej 95 % kwoty ekspozycji bazowych;
dostępne są wystarczające informacje odnoszące się do ekspozycji bazowych danej sekurytyzacji, aby instytucja była w stanie obliczyć KIRB; oraz
instytucji nie uniemożliwiono stosowania metody SEC-IRBA w odniesieniu do określonej pozycji sekurytyzacyjnej zgodnie z ust. 2.
Właściwe organy mogą w poszczególnych przypadkach uniemożliwić stosowanie metody SEC-IRBA, jeżeli odnośne sekurytyzacje cechuje wysoki stopień skomplikowania lub ryzyka. W tym celu można uznać poniższe za cechujące się wysokim stopniem skomplikowania lub ryzyka:
wsparcie jakości kredytowej, które może ulec pogorszeniu z powodów innych niż straty w portfelu;
pule ekspozycji bazowych o wysokim stopniu wewnętrznej współzależności w wyniku skoncentrowanych ekspozycji na pojedyncze sektory lub obszary geograficzne;
transakcje, w których przypadku spłata pozycji sekurytyzacyjnych zależy w wysokim stopniu od czynników ryzyka nieodzwierciedlonych w KIRB; lub
bardzo skomplikowane rozłożenie strat na poszczególne transze.
Artykuł 259
Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem według metody SEC-IRBA
Według metody SEC-IRBA kwotę ekspozycji ważonych ryzykiem dla danej pozycji sekurytyzacyjnej oblicza się, mnożąc wartość ekspozycji z tytułu pozycji obliczoną zgodnie z art. 248 przez mającą zastosowanie wagę ryzyka ustaloną w następujący sposób, we wszystkich przypadkach z zastrzeżeniem dolnego limitu wynoszącego 15 %:
RW = 1 250 % |
gdzie D ≤ KIRB |
|
gdzie A ≥ KIRB |
|
gdzie A < KIRB < D |
gdzie:
KIRB |
jest narzutem kapitałowym z tytułu puli ekspozycji bazowych zgodnie z definicją w art. 255 |
D |
jest punktem kończącym określonym zgodnie z art. 256 |
A |
jest punktem inicjującym określonym zgodnie z art. 256. |
gdzie:
a |
= |
– (1/(p * KIRB)) |
u |
= |
D – KIRB |
l |
= |
max (A – KIRB; 0) |
gdzie:
gdzie:
N |
jest efektywną liczbą ekspozycji w puli ekspozycji bazowych, obliczoną zgodnie z ust. 4; |
LGD |
jest średnią stratą z tytułu niewykonania zobowiązania w puli ekspozycji bazowych ważoną ekspozycją, obliczoną zgodnie z ust. 5; |
MT |
jest terminem zapadalności transzy określonym zgodnie z art. 257. |
Parametry A, B, C, D i E określa się zgodnie z następującą tabelą przeglądową:
|
A |
B |
C |
D |
E |
|
Niedetaliczne |
Uprzywilejowane, granulowane (N ≥ 25) |
0 |
3,56 |
-1,85 |
0,55 |
0,07 |
Uprzywilejowane, niegranulowane (N < 25) |
0,11 |
2,61 |
-2,91 |
0,68 |
0,07 |
|
Nieuprzywilejowane, granulowane (N ≥ 25) |
0,16 |
2,87 |
-1,03 |
0,21 |
0,07 |
|
Nieuprzywilejowane, niegranulowane (N < 25) |
0,22 |
2,35 |
-2,46 |
0,48 |
0,07 |
|
Detaliczne |
Uprzywilejowane |
0 |
0 |
-7,48 |
0,71 |
0,24 |
Nieuprzywilejowane |
0 |
0 |
-5,78 |
0,55 |
0,27 |
Efektywną liczbę ekspozycji (N) oblicza się według następującego wzoru:
gdzie EADi stanowi wartość ekspozycji, związaną z i-tą ekspozycją w puli.
Wielokrotne ekspozycje wobec tego samego dłużnika konsoliduje się i traktuje jako jedną ekspozycję.
Średnią LGD ważoną ekspozycją oblicza się według następującego wzoru:
gdzie LGDi stanowi średnią LGD związaną z wszystkimi ekspozycjami wobec i-tego dłużnika.
W przypadku gdy ryzyko kredytowe i ryzyko rozmycia z tytułu nabytych wierzytelności są zarządzane w ramach sekurytyzacji w sposób zbiorczy, wkład LGD traktuje się jako średnią ważoną wartość LGD dla ryzyka kredytowego i wartość LGD równą 100 % dla ryzyka rozmycia. Wagami są wyznaczone niezależnie wymogi kapitałowe w ramach metody IRB, odpowiednio, z tytułu ryzyka kredytowego i ryzyka rozmycia. W tym celu istnienie jednego funduszu rezerwowego lub nadzabezpieczenia mogącego pokryć straty z tytułu ryzyka kredytowego albo ryzyka rozmycia można uznać za wskazanie, że ryzyka te są zarządzane w sposób zbiorczy.
W przypadku gdy udział największej ekspozycji bazowej w puli (C1) wynosi nie więcej niż 3 %, instytucje mogą stosować poniższą uproszczoną metodę do obliczania N i średnich LGD ważonych ekspozycją:
LGD = 0,50
gdzie:
Cm |
oznacza udział puli odpowiadający sumie największych m ekspozycji; oraz |
m |
m jest ustalane przez instytucję. |
Jeżeli dostępne jest jedynie C1 i wielkość ta jest nie większa niż 0,03, wówczas instytucja może ustalić, że LGD wynosi 0,50, a N jest równe 1/C1.
W przypadku gdy pozycja jest zabezpieczona pulą mieszaną, a instytucja jest w stanie obliczyć KIRB dla co najmniej 95 % kwot ekspozycji bazowych zgodnie z art. 258 ust. 1 lit. a), instytucja oblicza narzut kapitałowy dla puli ekspozycji bazowych jako:
gdzie:
d jest odsetkiem kwoty ekspozycji z tytułu ekspozycji bazowych, dla których instytucja może obliczyć KIRB, w odniesieniu do kwoty ekspozycji z tytułu wszystkich ekspozycji bazowych.
Do celów akapitu pierwszego pozycją odniesienia jest pozycja o stopniu uprzywilejowania pod każdym względem równym w stosunku do instrumentu pochodnego lub, w przypadku braku takiej pozycji o równym stopniu uprzywilejowania, pozycja bezpośrednio podporządkowana względem instrumentu pochodnego.
Artykuł 260
Traktowanie sekurytyzacji STS według metody SEC-IRBA
Według metody SEC-IRBA wagę ryzyka pozycji w ramach sekurytyzacji STS oblicza się zgodnie z art. 259, z zastrzeżeniem następujących modyfikacji:
dolny limit wagi ryzyka dla uprzywilejowanych pozycji sekurytyzacyjnych = 10 %
Artykuł 261
Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem według metody standardowej (SEC-SA)
Według metody SEC-SA kwotę ekspozycji ważonych ryzykiem dla danej pozycji objętej sekurytyzacją oblicza się, mnożąc wartość ekspozycji z tytułu pozycji obliczoną zgodnie z art. 248 przez mającą zastosowanie wagę ryzyka ustaloną w następujący sposób, we wszystkich przypadkach z zastrzeżeniem dolnego limitu wynoszącego 15 %:
RW = 1 250 % |
gdzie D ≤ KA |
|
gdzie A ≥ KA |
|
gdzie A < KA < D |
gdzie:
D |
jest punktem kończącym określonym zgodnie z art. 256; |
A |
jest punktem inicjującym określonym zgodnie z art. 256; |
KA |
jest parametrem obliczonym zgodnie z ust. 2; |
gdzie:
a |
= |
– (1/(p · KA)) |
u |
= |
D – KA |
l |
= |
max (A – KA; 0) |
p |
= |
1 dla ekspozycji sekurytyzacyjnej, która nie jest ekspozycją resekurytyzacyjną. |
Do celów ust. 1 KA oblicza się według następującego wzoru:
gdzie:
KSA jest narzutem kapitałowym z tytułu puli bazowej zgodnie z definicją w art. 255;
W = stosunek:
sumy nominalnej kwoty ekspozycji bazowych, których dotyczy niewykonanie zobowiązania, do
sumy nominalnej kwoty wszystkich ekspozycji bazowych.
Do tych celów ekspozycja, której dotyczy niewykonanie zobowiązania, oznacza ekspozycję bazową, która: (i) jest przeterminowana o 90 dni lub więcej; (ii) jest przedmiotem postępowania upadłościowego lub związanego z niewypłacalnością; (iii) jest przedmiotem egzekucji lub podobnego postępowania; albo (iv) której dotyczy niewykonanie zobowiązania zgodnie z dokumentacją dotyczącą sekurytyzacji.
W przypadku gdy instytucja nie zna stanu zaległości kredytowych w odniesieniu do 5 % lub mniejszego odsetka ekspozycji bazowych w puli, może stosować metodę SEC-SA, z zastrzeżeniem dokonania następującej korekty przy obliczaniu KA:
W przypadku gdy instytucja nie zna stanu zaległości kredytowych w odniesieniu do więcej niż 5 % ekspozycji bazowych w puli, pozycji objętej sekurytyzacją przypisuje się wagę ryzyka równą 1 250 %.
Do celów niniejszego ustępu pozycją odniesienia jest pozycja o stopniu uprzywilejowania pod każdym względem równym w stosunku do instrumentu pochodnego lub, w przypadku braku takiej pozycji o równym stopniu uprzywilejowania, pozycja bezpośrednio podporządkowana względem tego instrumentu pochodnego.
Artykuł 262
Traktowanie sekurytyzacji STS według metody SEC-SA
Według metody SEC-SA wagę ryzyka pozycji w ramach sekurytyzacji STS oblicza się zgodnie z art. 261, z zastrzeżeniem następujących modyfikacji:
Artykuł 263
Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem według metody zewnętrznych ratingów (SEC-ERBA)
W odniesieniu do ekspozycji z krótkoterminowymi ocenami kredytowymi lub gdy zgodnie z ust. 7 można nadać rating implikowany oparty na krótkoterminowej ocenie kredytowej, stosuje się następujące wagi ryzyka:
Tabela 1
Stopień jakości kredytowej |
1 |
2 |
3 |
Wszystkie pozostałe ratingi |
Waga ryzyka |
15 % |
50 % |
100 % |
1 250 % |
W odniesieniu do ekspozycji z długoterminowymi ocenami kredytowymi lub gdy zgodnie z ust. 7 niniejszego artykułu można nadać rating implikowany oparty na długoterminowej ocenie kredytowej, stosuje się wagi ryzyka określone w tabeli 2, skorygowane stosownie do przypadku o termin zapadalności transzy (MT) zgodnie z art. 257 oraz ust. 4 niniejszego artykułu, a także o grubość transzy w przypadku transz nieuprzywilejowanych zgodnie z ust. 5 niniejszego artykułu:
Tabela 2
Stopień jakości kredytowej |
Transza uprzywilejowana |
Transza nieuprzywilejowana (cienka) |
||
Termin zapadalności transzy (MT) |
Termin zapadalności transzy (MT) |
|||
1 rok |
5 lat |
1 rok |
5 lat |
|
1 |
15 % |
20 % |
15 % |
70 % |
2 |
15 % |
30 % |
15 % |
90 % |
3 |
25 % |
40 % |
30 % |
120 % |
4 |
30 % |
45 % |
40 % |
140 % |
5 |
40 % |
50 % |
60 % |
160 % |
6 |
50 % |
65 % |
80 % |
180 % |
7 |
60 % |
70 % |
120 % |
210 % |
8 |
75 % |
90 % |
170 % |
260 % |
9 |
90 % |
105 % |
220 % |
310 % |
10 |
120 % |
140 % |
330 % |
420 % |
11 |
140 % |
160 % |
470 % |
580 % |
12 |
160 % |
180 % |
620 % |
760 % |
13 |
200 % |
225 % |
750 % |
860 % |
14 |
250 % |
280 % |
900 % |
950 % |
15 |
310 % |
340 % |
1 050 % |
1 050 % |
16 |
380 % |
420 % |
1 130 % |
1 130 % |
17 |
460 % |
505 % |
1 250 % |
1 250 % |
Wszystkie pozostałe |
1 250 % |
1 250 % |
1 250 % |
1 250 % |
W celu uwzględnienia grubości transzy instytucje obliczają wagę ryzyka dla transz nieuprzywilejowanych w następujący sposób:
gdzie:
T = grubość transzy mierzona jako D – A
gdzie:
D |
jest punktem kończącym określonym zgodnie z art. 256; |
A |
jest punktem inicjującym określonym zgodnie z art. 256. |
Do celów stosowania ratingów implikowanych instytucje przypisują danej pozycji bez ratingu rating implikowany równoważny ocenie kredytowej pozycji odniesienia z ratingiem, która spełnia wszystkie następujące warunki:
pozycja odniesienia ma stopień uprzywilejowania pod każdym względem równy pozycji sekurytyzacyjnej bez ratingu lub, w przypadku braku pozycji o równym stopniu uprzywilejowania, pozycja odniesienia jest bezpośrednio podporządkowana względem pozycji bez ratingu;
pozycja odniesienia nie korzysta z jakichkolwiek gwarancji udzielonych przez osobę trzecią ani z innych form wsparcia jakości kredytowej, które nie są dostępne w przypadku pozycji bez ratingu;
termin zapadalności pozycji odniesienia jest taki sam jak termin zapadalności danej pozycji bez ratingu lub dłuższy niż ten termin;
każdy rating implikowany jest na bieżąco aktualizowany w celu odzwierciedlenia wszelkich zmian w ocenie kredytowej pozycji odniesienia.
Do celów akapitu pierwszego pozycją odniesienia jest pozycja o stopniu uprzywilejowania pod każdym względem równym w stosunku do instrumentu pochodnego lub, w przypadku braku takiej pozycji o równym stopniu uprzywilejowania, pozycja bezpośrednio podporządkowana względem instrumentu pochodnego.
Artykuł 264
Traktowanie sekurytyzacji STS według metody SEC-ERBA
W odniesieniu do ekspozycji z krótkoterminowymi ocenami kredytowymi lub gdy zgodnie z art. 263 ust. 7 można nadać rating implikowany oparty na krótkoterminowej ocenie kredytowej, stosuje się następujące wagi ryzyka:
Tabela 3
Stopień jakości kredytowej |
1 |
2 |
3 |
Wszystkie pozostałe ratingi |
Waga ryzyka |
10 % |
30 % |
60 % |
1 250 % |
W odniesieniu do ekspozycji z długoterminowymi ocenami kredytowymi lub gdy zgodnie z art. 263 ust. 7 można nadać rating implikowany oparty na długoterminowej ocenie kredytowej, wagi ryzyka określa się zgodnie z tabelą 4 oraz koryguje się je o termin zapadalności transzy (MT) zgodnie z art. 257 i art. 263 ust. 4 oraz o grubość transzy w przypadku transz nieuprzywilejowanych zgodnie z art. 263 ust. 5:
Tabela 4
Stopień jakości kredytowej |
Transza uprzywilejowana |
Transza nieuprzywilejowana (cienka) |
||
Termin zapadalności transzy (MT) |
Termin zapadalności transzy (MT) |
|||
1 rok |
5 lat |
1 rok |
5 lat |
|
1 |
10 % |
10 % |
15 % |
40 % |
2 |
10 % |
15 % |
15 % |
55 % |
3 |
15 % |
20 % |
15 % |
70 % |
4 |
15 % |
25 % |
25 % |
80 % |
5 |
20 % |
30 % |
35 % |
95 % |
6 |
30 % |
40 % |
60 % |
135 % |
7 |
35 % |
40 % |
95 % |
170 % |
8 |
45 % |
55 % |
150 % |
225 % |
9 |
55 % |
65 % |
180 % |
255 % |
10 |
70 % |
85 % |
270 % |
345 % |
11 |
120 % |
135 % |
405 % |
500 % |
12 |
135 % |
155 % |
535 % |
655 % |
13 |
170 % |
195 % |
645 % |
740 % |
14 |
225 % |
250 % |
810 % |
855 % |
15 |
280 % |
305 % |
945 % |
945 % |
16 |
340 % |
380 % |
1 015 % |
1 015 % |
17 |
415 % |
455 % |
1 250 % |
1 250 % |
Wszystkie pozostałe |
1 250 % |
1 250 % |
1 250 % |
1 250 % |
Artykuł 265
Zakres i wymogi operacyjne dotyczące metody wewnętrznych oszacowań
Jeżeli instytucja otrzymała zezwolenie na stosowanie metody wewnętrznych oszacowań zgodnie z ust. 2 niniejszego artykułu, a konkretna pozycja w programie ABCP lub transakcji ABCP mieści się w zakresie stosowania objętym takim zezwoleniem, instytucja stosuje tę metodę do obliczenia kwoty ekspozycji ważonej ryzykiem tej pozycji.
Właściwe organy udzielają instytucjom zezwolenia na stosowanie metody wewnętrznych oszacowań w ramach jasno określonego zakresu zastosowania, w przypadku gdy spełnione są wszystkie następujące warunki:
wszystkie pozycje w papierach dłużnych przedsiębiorstw wyemitowanych w ramach programu ABCP są pozycjami z ratingiem;
wewnętrzne oszacowanie jakości kredytowej danej pozycji odzwierciedla publicznie dostępne metody oszacowań stosowane przez jedną lub większą liczbę ECAI do przyznawania ratingu pozycjom sekurytyzacyjnym zabezpieczonym ekspozycjami bazowymi typu sekurytyzowanego;
papier dłużny przedsiębiorstwa wyemitowany w ramach programu ABCP jest w głównej mierze emitowany dla inwestorów będących osobami trzecimi;
proces wewnętrznego oszacowania stosowany przez instytucję jest co najmniej tak ostrożny jak publicznie dostępne oszacowania tych ECAI, które przyznały zewnętrzny rating papierom dłużnym przedsiębiorstw wyemitowanym w ramach programu ABCP, w szczególności w odniesieniu do czynników skrajnych i innych stosownych elementów ilościowych;
w metodzie wewnętrznego oszacowania stosowanej przez instytucję uwzględnia się wszystkie publicznie dostępne odpowiednie metody ratingowe stosowane przez ECAI, które przyznają rating papierom dłużnym przedsiębiorstw w ramach programu ABCP; metoda ta obejmuje również klasy ratingowe odpowiadające ocenom kredytowym dokonywanym przez ECAI. Instytucja wciąga do swych rejestrów wewnętrznych oświadczenie wyjaśniające sposób spełnienia wymogów określonych w niniejszej literze i regularnie aktualizuje takie oświadczenie;
instytucja stosuje metodę wewnętrznych oszacowań do celów wewnętrznego zarządzania ryzykiem, w tym w procesie decyzyjnym, informacji zarządczej i alokacji kapitału wewnętrznego;
wewnętrzni lub zewnętrzni audytorzy, ECAI bądź działy lub osoby realizujące zadania w zakresie wewnętrznej kontroli kredytowej lub zarządzania ryzykiem danej instytucji dokonują regularnych przeglądów procesów związanych z oszacowaniami wewnętrznymi oraz jakości wewnętrznych oszacowań jakości kredytowej ekspozycji danej instytucji z tytułu programu ABCP lub transakcji ABCP;
instytucja monitoruje zachowanie swoich wewnętrznych ratingów w czasie, aby ocenić skuteczność metody wewnętrznych oszacowań, oraz w razie potrzeby dokonuje korekt tej metody, jeżeli zachowanie ekspozycji regularnie odbiega od zachowania wskazywanego przez wewnętrzne ratingi;
program ABCP obejmuje standardy zawierania umów kredytowych i zarządzania zobowiązaniami w postaci wytycznych dla administratora programu dotyczących co najmniej:
kryteriów uznawania aktywów, z zastrzeżeniem lit. j);
rodzajów i wartości pieniężnej ekspozycji wynikających z zapewnienia instrumentów wsparcia płynności i wsparcia jakości kredytowej;
rozkładu strat na pozycje sekurytyzacyjne w programie ABCP lub transakcji ABCP;
prawnego i ekonomicznego rozdziału między przenoszonymi aktywami a podmiotem je sprzedającym;
kryteria uznawania aktywów w programie ABCP przewidują co najmniej:
wykluczenie zakupu aktywów znacząco przeterminowanych lub takich, których dotyczy niewykonanie zobowiązania;
ograniczenie nadmiernej koncentracji w stosunku do danego dłużnika lub obszaru geograficznego; oraz
ograniczenie okresu zapadalności nabywanych aktywów;
przeprowadzana jest analiza ryzyka kredytowego i profilu działalności sprzedawcy aktywów, obejmująca co najmniej ocenę:
dotychczasowych oraz oczekiwanych w przyszłości wyników działalności finansowej sprzedawcy;
aktualnej pozycji sprzedawcy na rynku i jego oczekiwanej przyszłej konkurencyjności;
dźwigni finansowej sprzedawcy, jego przepływu środków pieniężnych, wskaźnika pokrycia odsetek zyskiem i ratingu długu; oraz
stosowanych przez sprzedawcę standardów zawierania umów kredytowych, jego zdolności obsługi aktywów oraz procedur ściągania należności;
program ABCP obejmuje zasady i procedury ściągania należności, które uwzględniają potencjał operacyjny oraz jakość kredytową jednostki obsługującej oraz zawiera elementy ograniczające ryzyka sprzedawcy i jednostki obsługującej związane z wynikami. Do celów niniejszej litery ryzyka związane z wynikami można ograniczać za pomocą czynników uruchamiających w oparciu o bieżącą jakość kredytową sprzedawcy lub jednostki obsługującej, aby zapobiegać przemieszaniu funduszy w przypadku niewykonania zobowiązania przez sprzedawcę lub jednostkę obsługującą;
zagregowane oszacowanie straty z tytułu puli aktywów, którego zakup jest możliwy w ramach programu ABCP, uwzględnia wszystkie źródła potencjalnego ryzyka, takie jak ryzyko kredytowe i ryzyko rozmycia;
w przypadku gdy wsparcie jakości kredytowej dostarczane przez sprzedawcę jest mierzone jedynie w oparciu o straty kredytowe, a ryzyko rozmycia jest istotne dla określonej puli aktywów, program ABCP obejmuje oddzielną rezerwę w związku z ryzykiem rozmycia;
wymagany poziom wsparcia w ramach programu ABCP oblicza się, uwzględniając dane historyczne z kilku minionych lat, w tym dane dotyczące strat, zaległości kredytowych, przypadków rozmycia oraz wskaźnika obrotu w przypadku wierzytelności;
program ABCP zawiera narzędzia strukturalne, które przy zakupie ekspozycji służą ograniczeniu potencjalnego pogorszenia jakości kredytowej portfela bazowego. Do takich narzędzi mogą się zaliczać automatyczne mechanizmy wygasające specyficzne dla danej puli ekspozycji;
instytucja ocenia charakterystyczne cechy puli aktywów bazowych, takie jak jej średnia ważona punktowa ocena kredytowa, oraz identyfikuje wszelkie przypadki koncentracji w stosunku do danego dłużnika lub obszaru geograficznego oraz określa granulację puli aktywów.
Instytucje, które otrzymały zezwolenie na stosowanie metody wewnętrznych oszacowań, nie mogą powrócić do stosowania innych metod w odniesieniu do pozycji, które objęte są zakresem stosowania metody wewnętrznych oszacowań, chyba że spełnione są obydwa następujące warunki:
instytucja wykazała w sposób zadowalający właściwy organ zasadność takiego działania;
instytucja otrzymała uprzednie zezwolenie właściwego organu.
Artykuł 266
Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem według metody wewnętrznych oszacowań
Artykuł 267
Maksymalna waga ryzyka dla uprzywilejowanych pozycji sekurytyzacyjnych: metoda pełnego przeglądu
W przypadku pul mieszanych maksymalną wagę ryzyka oblicza się w następujący sposób:
w przypadku gdy instytucja stosuje metodę SEC-IRBA, części puli bazowej objętej metodą standardową i części puli bazowej objętej metodą IRB przypisuje się wagę ryzyka odpowiadającą każdej z nich, odpowiednio, według metody standardowej i metody IRB;
w przypadku gdy instytucja stosuje metodę SEC-SA lub SEC-ERBA, maksymalna waga ryzyka dla uprzywilejowanych pozycji sekurytyzacyjnych jest równa średniej ważonej wadze ryzyka ekspozycji bazowych według metody standardowej.
Do celów niniejszego artykułu waga ryzyka, która miałaby zastosowanie według metody IRB zgodnie z rozdziałem 3, obejmuje stosunek:
oczekiwanych strat pomnożonych przez 12,5 do
wartości ekspozycji z tytułu ekspozycji bazowych.
Artykuł 268
Maksymalne wymogi kapitałowe
Maksymalnym wymogiem kapitałowym jest wynik mnożenia kwoty obliczonej zgodnie z ust. 1 lub 2 przez największą część udziału, jaki instytucja posiada w odnośnych transzach (V), wyrażoną jako wielkość procentowa i obliczoną w następujący sposób:
w przypadku instytucji, która posiada jedną lub większą liczbę pozycji sekurytyzacyjnych w jednej transzy, współczynnik V jest równy stosunkowi kwoty nominalnej pozycji sekurytyzacyjnych, które instytucja posiada w danej transzy, do kwoty nominalnej transzy;
w przypadku instytucji, która posiada pozycje sekurytyzacyjne w różnych transzach, współczynnik V jest równy maksymalnej części udziału w poszczególnych transzach. W tym celu procentową część udziału w każdej z poszczególnych transz oblicza się w sposób określony w lit. a).
Artykuł 269
Resekurytyzacje
W odniesieniu do pozycji objętej resekurytyzacją instytucje stosują metodę SEC-SA zgodnie z art. 261, z następującymi zmianami:
W = 0 dla każdej ekspozycji wobec transzy sekurytyzacji w obrębie puli ekspozycji bazowych;
p = 1,5;
uzyskana waga ryzyka podlega dolnemu limitowi wagi ryzyka wynoszącemu 100 %.
Artykuł 269a
Traktowanie sekurytyzacji ekspozycji nieobsługiwanych
Do celów niniejszego artykułu:
„sekurytyzacja ekspozycji nieobsługiwanych” oznacza sekurytyzację ekspozycji nieobsługiwanej zdefiniowaną w art. 2 pkt 25 rozporządzenia (UE) 2017/2402;
„kwalifikująca się tradycyjna sekurytyzacja ekspozycji nieobsługiwanych” oznacza tradycyjną sekurytyzację ekspozycji nieobsługiwanych, w przypadku której niepodlegające odliczeniu dyskonto cenowe przy zakupie wynosi co najmniej 50 % kwoty należności z tytułu ekspozycji bazowych w momencie ich przeniesienia do jednostki SSPE.
Instytucje dokonują obliczeń według następującego wzoru:
gdzie:
CRmax |
= |
maksymalny wymóg kapitałowy w przypadku kwalifikującej się tradycyjnej sekurytyzacji ekspozycji nieobsługiwanych; |
RWEAIRB |
= |
suma kwot ekspozycji ważonych ryzykiem ekspozycji bazowych, do których stosuje się metodę IRB; |
ELIRB |
= |
suma kwot oczekiwanych strat ekspozycji bazowych, do których stosuje się metodę IRB; |
NRPPD |
= |
niepodlegające odliczeniu dyskonto cenowe przy zakupie; |
EVIRB |
= |
suma wartości ekspozycji ekspozycji bazowych, do których stosuje się metodę IRB; |
EVPool |
= |
suma wartości ekspozycji wszystkich ekspozycji bazowych w puli; |
SCRAIRB |
= |
w przypadku instytucji inicjujących szczególne korekty z tytułu ryzyka kredytowego dokonane przez daną instytucję w odniesieniu do tych ekspozycji bazowych, do których stosuje się metodę IRB, tylko wtedy i tylko w zakresie, w jakim korekty te przekraczają NRPPD; w przypadku instytucji inwestujących kwota ta wynosi zero; |
RWEASA |
= |
suma kwot ekspozycji ważonych ryzykiem ekspozycji bazowych, do których stosuje się metodę standardową. |
Do celów akapitu pierwszego instytucje inicjujące stosujące metodę SEC-IRBA do danej pozycji i mające zezwolenie na stosowanie własnych oszacowań LGD i współczynników konwersji w odniesieniu do wszystkich ekspozycji bazowych, do których stosuje się metodę IRB zgodnie z rozdziałem 3, odliczają niepodlegające odliczeniu dyskonto cenowe przy zakupie oraz, w stosownych przypadkach, wszelkie dodatkowe szczególne korekty z tytułu ryzyka kredytowego od oczekiwanych strat oraz wartości ekspozycji bazowych związanych z pozycją uprzywilejowaną w kwalifikującej się tradycyjnej sekurytyzacji ekspozycji nieobsługiwanych według następującego wzoru:
gdzie:
RWmax |
= |
waga ryzyka przed zastosowaniem dolnego progu, mająca zastosowanie do pozycji uprzywilejowanej w kwalifikującej się tradycyjnej sekurytyzacji ekspozycji nieobsługiwanych, jeżeli stosowana jest metoda pełnego przeglądu; |
RWEAIRB |
= |
suma kwot ekspozycji ważonych ryzykiem ekspozycji bazowych, do których stosuje się metodę IRB; |
RWEASA |
= |
suma kwot ekspozycji ważonych ryzykiem ekspozycji bazowych, do których stosuje się metodę standardową; |
ELIRB |
= |
suma kwot oczekiwanych strat ekspozycji bazowych, do których stosuje się metodę IRB; |
NRPPD |
= |
niepodlegające odliczeniu dyskonto cenowe przy zakupie; |
EVIRB |
= |
suma wartości ekspozycji ekspozycji bazowych, do których stosuje się metodę IRB; |
EVpool |
= |
suma wartości ekspozycji wszystkich ekspozycji bazowych w puli; |
EVSA |
= |
suma wartości ekspozycji ekspozycji bazowych, do których stosuje się metodę standardową; |
SCRAIRB |
= |
szczególne korekty z tytułu ryzyka kredytowego dokonane przez daną instytucję inicjującą w odniesieniu do ekspozycji bazowych, do których stosuje się metodę IRB, tylko wtedy i tylko w zakresie, w jakim korekty te przekraczają NRPPD. |
Do celów niniejszego artykułu niepodlegające odliczeniu dyskonto cenowe przy zakupie jest obliczane przez odjęcie kwoty, o której mowa w lit. b), od kwoty, o której mowa w lit. a):
kwota należności z tytułu ekspozycji bazowych sekurytyzacji ekspozycji nieobsługiwanych w momencie przeniesienia tych ekspozycji do SSPE;
suma następujących wartości:
początkowa cena sprzedaży transz lub, w stosownych przypadkach, części transz sekurytyzacji ekspozycji nieobsługiwanych sprzedanych inwestorom będącym osobami trzecimi; oraz
w momencie przeniesienia ekspozycji bazowych do SSPE kwota należności z tytułu transz lub, w stosownych przypadkach, części transz tej sekurytyzacji posiadanej przez jednostkę inicjującą.
Do celów ust. 5 i 6 przez cały okres trwania transakcji obliczenie niepodlegającego odliczeniu dyskonta cenowego przy zakupie koryguje się w dół, z uwzględnieniem zrealizowanych strat. Każde zmniejszenie kwoty należności z tytułu ekspozycji bazowych wynikające ze zrealizowanych strat zmniejsza niepodlegające odliczeniu dyskonto cenowe przy zakupie, z zastrzeżeniem dolnego progu wynoszącego zero.
Jeżeli dyskonto jest skonstruowane w taki sposób, że może być zwrócone w całości lub w części jednostce inicjującej, nie jest liczone jako niepodlegające odliczeniu dyskonto cenowe przy zakupie do celów niniejszego artykułu.
Artykuł 270
Pozycje uprzywilejowane w sekurytyzacji bilansowej STS
Instytucja inicjująca może obliczyć kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem pozycji sekurytyzacyjnej w ramach sekurytyzacji bilansowej STS, o której mowa w art. 26a ust. 1 rozporządzenia (UE) 2017/2402, zgodnie z art. 260, 262 lub 264 niniejszego rozporządzenia, w zależności od przypadku, gdy pozycja ta spełnia oba z następujących warunków:
sekurytyzacja spełnia wymagania określone w art. 243 ust. 2;
pozycja kwalifikuje się jako uprzywilejowana pozycja sekurytyzacyjna.
EUNB monitoruje stosowanie ust. 1 w szczególności w odniesieniu do:
wielkości rynku i udziału w rynku bilansowych sekurytyzacji STS, do których instytucja inicjująca stosuje ust. 1, w różnych klasach aktywów;
odnotowanego przydziału strat do transzy uprzywilejowanej i do innych transz sekurytyzacji bilansowych STS, w przypadku gdy instytucja inicjująca stosuje ust. 1 do pozycji uprzywilejowanej posiadanej w takich sekurytyzacjach;
wpływu stosowania ust. 1 na dźwignię finansową instytucji;
wpływu stosowania sekurytyzacji bilansowych STS, do których instytucja inicjująca stosuje ust. 1, na emisję instrumentów kapitałowych przez odpowiednie instytucje inicjujące.
Artykuł 270a
Dodatkowa waga ryzyka
Komisji powierza się uprawnienia do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 270b
Stosowanie ocen kredytowych ECAI
Instytucje mogą korzystać z ocen kredytowych w celu określenia wagi ryzyka danej pozycji sekurytyzacyjnej zgodnie z niniejszym rozdziałem jedynie wtedy, gdy ocena kredytowa została wydana lub zatwierdzona przez ECAI zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1060/2009.
Artykuł 270c
Wymogi, jakie mają spełniać oceny kredytowe ECAI
Do celów obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z sekcją 3 instytucje stosują ocenę kredytową ECAI wyłącznie w przypadku, gdy spełnione są wszystkie następujące warunki:
nie istnieje żadne niedopasowanie między rodzajami płatności ujętymi w ocenie kredytowej a rodzajami płatności, do których instytucja jest uprawniona na mocy umowy stanowiącej podstawę danej pozycji sekurytyzacyjnej;
ECAI publikuje oceny kredytowe oraz informacje o analizie strat i przepływów pieniężnych, wrażliwości ratingów na zmiany w podstawowych założeniach ratingowych, w tym na dochody z tytułu ekspozycji bazowych, jak również o procedurach, metodach, założeniach i kluczowych elementach stanowiących podstawę ocen kredytowych zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1060/2009. Do celów niniejszej litery informacje uznaje się za publicznie dostępne w przypadku, gdy zostały opublikowane w dostępnym formacie. Za publicznie dostępne nie uznaje się informacji udostępnionych jedynie ograniczonej liczbie podmiotów;
oceny kredytowe uwzględnia się w macierzy przejścia danej ECAI;
oceny kredytowe nie opierają się, w całości ani w części, na wsparciu nierzeczywistym udzielonym przez samą instytucję. W przypadku gdy dana pozycja opiera się, w całości lub w części, na wsparciu nierzeczywistym, instytucja uwzględnia tę pozycję w taki sposób, jakby nie posiadała ona ratingu do celów obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem w odniesieniu do tej pozycji zgodnie z sekcją 3;
ECAI zobowiązała się do publikowania wyjaśnień, w jaki sposób dochody z tytułu ekspozycji bazowych wpływają na daną ocenę kredytową.
Artykuł 270d
Stosowanie ocen kredytowych
Instytucja stosuje oceny kredytowe swoich pozycji sekurytyzacyjnych w sposób konsekwentny, a nie wybiórczy, i w tym celu musi spełniać następujące wymogi:
instytucja nie stosuje ocen kredytowych danej ECAI do swoich pozycji w niektórych transzach oraz ocen kredytowych innej ECAI do swoich pozycji w innych transzach w ramach tej samej sekurytyzacji, które mogą posiadać rating nadany przez pierwszą ECAI lub takiego ratingu nie posiadać;
w przypadku gdy w odniesieniu do danej pozycji istnieją dwie oceny kredytowe wydane przez wyznaczone ECAI, instytucja stosuje mniej korzystną ocenę kredytową;
w przypadku gdy w odniesieniu do danej pozycji istnieją trzy lub więcej niż trzy oceny kredytowe wydane przez wyznaczone ECAI, stosuje się dwie najbardziej korzystne oceny kredytowe. W przypadku gdy dwie najbardziej korzystne oceny są różne, stosuje się mniej korzystną z nich;
instytucja nie zabiega aktywnie o wycofanie mniej korzystnych ratingów.
Artykuł 270e
Przyporządkowywanie sekurytyzacji
EUNB opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych w celu przyporządkowania w obiektywny i spójny sposób stopni jakości kredytowej określonych w niniejszym rozdziale odpowiadających odnośnym ocenom kredytowym zapewnionym przez wszystkie ECAI. Do celów niniejszego artykułu EUNB w szczególności:
różnicuje względne stopnie ryzyka wyrażone w każdej ocenie;
bierze pod uwagę czynniki ilościowe, takie jak współczynnik niewykonania zobowiązań lub wskaźniki strat, oraz historyczne wyniki ocen kredytowych każdej ECAI w ramach różnych klas aktywów;
bierze pod uwagę czynniki jakościowe, takie jak zakres transakcji ocenionych przez ECAI, stosowaną przez nią metodę i znaczenie jej ocen kredytowych, w szczególności czy oceny te uwzględniają oczekiwaną stratę lub pierwszą stratę w euro, oraz terminową spłatę odsetek lub ostateczną spłatę odsetek;
stara się zapewnić, aby pozycje sekurytyzacyjne, którym przypisuje się taką samą wagę ryzyka na podstawie ocen kredytowych ECAI, podlegały równoważnym stopniom ryzyka kredytowego.
EUNB przedstawi Komisji te projekty wykonawczych standardów technicznych do dnia 1 lipca 2014 r.
Komisji powierza się uprawnienia do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
ROZDZIAŁ 6
Ryzyko kredytowe kontrahenta
Artykuł 271
Określanie wartości ekspozycji
Artykuł 272
Definicje
Do celów niniejszego rozdziału i tytułu VI niniejszej części stosuje się następujące definicje:
„ryzyko kredytowe kontrahenta” („CCR”) oznacza ryzyko niewykonania zobowiązania przez kontrahenta transakcji przed ostatecznym rozliczeniem przepływów pieniężnych związanych z tą transakcją;
„transakcje z długim terminem rozliczenia” oznaczają transakcje, w których kontrahent zobowiązuje się dostarczyć papiery wartościowe, towary lub walutę w zamian za środki pieniężne, inne instrumenty finansowe lub towary (albo odwrotnie) w dacie rozrachunku lub w dacie dostawy określonej w umowie, które to terminy są dłuższe niż zwyczajowo przyjęte na rynku dla danego rodzaju transakcji lub wynoszą pięć dni roboczych od daty zawarcia transakcji przez instytucję, w zależności od tego, który z nich przypada wcześniej;
„transakcje z obowiązkiem uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego” oznaczają transakcje, w których instytucja udziela kredytu w związku z nabyciem, sprzedażą, przeniesieniem papierów wartościowych lub obrotem tymi papierami. Transakcje takie nie obejmują kredytów innego rodzaju, które posiadają zabezpieczenie w postaci papierów wartościowych.
„pakiet kompensowania” oznacza grupę transakcji między instytucją a pojedynczym kontrahentem, które podlegają prawnie egzekwowalnemu dwustronnemu uzgodnieniu dotyczącemu kompensowania uznanemu zgodnie z sekcją 7 i rozdziałem 4.
Do celów niniejszego rozdziału każdą transakcję, która nie podlega prawnie egzekwowalnemu dwustronnemu uzgodnieniu dotyczącemu kompensowania uznanemu zgodnie z sekcją 7, traktuje się jako odrębny pakiet kompensowania.
Zgodnie z metodą modeli wewnętrznych określoną w sekcji 6 wszystkie pakiety kompensowania z pojedynczym kontrahentem mogą być traktowane jako pojedynczy pakiet kompensowania, jeżeli ujemne symulowane wartości rynkowe pojedynczych pakietów kompensowania są ustalone jako 0 przy szacowaniu oczekiwanej ekspozycji (zwanej dalej „EE”);
„pozycja ryzyka” oznacza wartość liczbową ryzyka przypisaną transakcji według metody standardowej określonej w sekcji 5 na podstawie wcześniej ustalonego algorytmu;
»pakiet zabezpieczający« oznacza grupę transakcji w ramach pojedynczego pakietu kompensowania, w przypadku której dozwolone jest pełne lub częściowe kompensowanie w celu określenia potencjalnej przyszłej ekspozycji według metod określonych w sekcji 3 lub 4 niniejszego rozdziału;
„umowa o dostarczenie zabezpieczenia” oznacza umowę lub postanowienia umowy, na mocy których jeden kontrahent musi dostarczyć drugiemu zabezpieczenie, w przypadku gdy ekspozycja drugiego kontrahenta wobec pierwszego przekracza określony poziom;
»umowa o jednostronne dostarczenie zabezpieczenia« oznacza umowę o dostarczenie zabezpieczenia, zgodnie z którą instytucja jest zobowiązania do przekazania zmiennych depozytów zabezpieczających kontrahentowi, lecz nie jest uprawniona do otrzymania zmiennego depozytu zabezpieczającego od tego kontrahenta lub odwrotnie;
„próg zabezpieczenia” oznacza maksymalną kwotę należności z tytułu ekspozycji pozostałą do spłacenia, po przekroczeniu której jedna ze stron uzyskuje prawo żądania dostarczenia zabezpieczenia;
„okres ryzyka w związku z uzupełnieniem zabezpieczenia” oznacza czas, jaki upływa od ostatniej wymiany zabezpieczenia pakietu kompensowania obejmującego transakcje z kontrahentem niewykonującym zobowiązania do chwili rozliczenia danych transakcji i ponownego zabezpieczenia związanego z tym ryzyka rynkowego;
„efektywny termin rozliczenia” według metody modeli wewnętrznych dla pakietu kompensowania z terminem rozliczenia dłuższym niż jeden rok oznacza stosunek sumy oczekiwanej ekspozycji ◄ w czasie trwania transakcji dokonanych w ramach pakietu kompensowania, zdyskontowanej stopą zwrotu wolną od ryzyka, do sumy oczekiwanej ekspozycji w okresie jednego roku z tytułu transakcji dokonanych w ramach pakietu kompensowania, zdyskontowanej stopą zwrotu wolną od ryzyka.
W przypadku okresu prognozowania krótszego niż jeden rok, efektywny termin rozliczenia można skorygować, tak by uwzględniał ryzyko prolongowane, zastępując oczekiwaną ekspozycję efektywną oczekiwaną ekspozycją;
„kompensowanie międzyproduktowe” oznacza ujęcie transakcji dotyczących różnych kategorii produktów w ramach jednego pakietu kompensowania zgodnie z zasadami dotyczącymi tego typu kompensowania określonymi w niniejszym rozdziale;
„bieżąca wartość rynkowa”lub„CMV”) oznacza wartość rynkową netto wszystkich transakcji w ramach pakietu kompensowania bez uwzględnienia posiadania lub przekazania jakichkolwiek zabezpieczeń, w przypadku gdy kompensuje się dodatnie i ujemne wartości rynkowe w ramach wyceny CMV;
»wartość niezależnego zabezpieczenia netto« oznacza sumę wartości netto zabezpieczenia skorygowanej o współczynnik zmienności, które jest otrzymywane lub przekazywane, w stosownych przypadkach, do pakietu kompensowania innego niż zmienny depozyt zabezpieczający;
„rozkład wartości rynkowych” oznacza przewidywany rozkład prawdopodobieństwa wartości rynkowych netto transakcji dokonanych w ramach pakietu kompensowania na określoną datę w przyszłości (okres prognozowania), z uwzględnieniem wartości rynkowych zrealizowanych z tytułu takich transakcji na dzień prognozy;
„rozkład ekspozycji” oznacza przewidywany rozkład prawdopodobieństwa wartości rynkowych, w którym przewidywane ujemne wartości rynkowe netto ustala się jako zero;
„rozkład neutralny pod względem ryzyka” oznacza rozkład wartości rynkowych lub ekspozycji w określonym terminie w przyszłości, obliczony na podstawie implikowanych wartości rynkowych, takich jak implikowane zmienności;
„rozkład faktyczny” oznacza rozkład wartości rynkowych lub ekspozycji w określonym terminie w przyszłości, obliczony przy użyciu wartości historycznych lub zrealizowanych, takich jak zmienność obliczona na podstawie zaobserwowanych w przeszłości zmian cen lub stóp procentowych.
„bieżąca ekspozycja” oznacza większą spośród dwóch wartości: zera albo wartości rynkowej transakcji lub portfela transakcji dokonanych z kontrahentem w ramach pakietu kompensowania, która to wartość stanowiłaby stratę z chwilą niewykonania zobowiązania przez kontrahenta, przy założeniu, że w przypadku jego niewypłacalności lub likwidacji wartości takich transakcji nie można w żadnej mierze odzyskać;
„ekspozycja szczytowa” oznacza wysoki percentyl rozkładu ekspozycji w określonej przyszłej dacie przed najdłuższym terminem rozliczenia transakcji z pakietu kompensowania;
„ekspozycja oczekiwana” (zwana dalej „EE”) oznacza średni rozkład ekspozycji w określonej przyszłej dacie przed najdłuższym terminem rozliczenia transakcji z pakietu kompensowania;
„efektywna ekspozycja oczekiwana w konkretnej dacie” (zwana dalej „efektywną EE”) oznacza maksymalną oczekiwaną ekspozycję w tej dacie lub w dowolnej dacie wcześniejszej. Jako rozwiązanie alternatywne, w odniesieniu do określonej daty pojęcie to można zdefiniować jako wyższą z dwóch wartości: oczekiwanej ekspozycji w tej dacie albo efektywnej ekspozycji oczekiwanej w dowolnej dacie wcześniejszej;
„dodatnia ekspozycja oczekiwana” (zwana dalej „EPE”) oznacza średnią ważoną oczekiwanych ekspozycji w funkcji czasu, gdzie poszczególne wagi odpowiadają części, jaką dana oczekiwana ekspozycja stanowi w stosunku do całego przedziału czasowego.
Przy obliczaniu wymogu w zakresie funduszy własnych instytucje przyjmują średnią na podstawie pierwszego roku lub, jeśli termin rozliczenia wszystkich umów z pakietu kompensowania przypada przed upływem jednego roku, na podstawie okresu trwającego do dnia, w którym przypada termin rozliczenia umowy z pakietu kompensowania mającej najdłuższy termin rozliczenia;
„efektywna dodatnia ekspozycja oczekiwana” (zwana dalej „efektywną EPE”) oznacza średnią ważoną efektywnej ekspozycji oczekiwanej wyznaczoną na podstawie pierwszego roku dla pakietu kompensowania lub – jeżeli termin rozliczenia wszystkich umów w ramach pakietu kompensowania przypada przed upływem jednego roku – na podstawie okresu odpowiadającego umowie o najdłuższym terminie rozliczenia w pakiecie kompensowania, gdzie poszczególne wagi odpowiadają części, jaką dana pojedyncza ekspozycja oczekiwana stanowi w stosunku do całego przedziału czasowego.
„ryzyko prolongowane” oznacza kwotę, o jaką obniża się EPE, gdy oczekuje się, że przyszłe transakcje z kontrahentem będą dokonywane w sposób ciągły.
Przy obliczaniu EPE nie uwzględnia się dodatkowej ekspozycji powstałej w wyniku takich przyszłych transakcji;
„kontrahent” oznacza do celów sekcji 7 każdą osobę prawną lub fizyczną, która zawiera umowę o kompensowaniu zobowiązań oraz posiada zdolność do zawierania takich umów;
„umowa o kompensowaniu międzyproduktowym” oznacza dwustronną umowę między instytucją a kontrahentem, w ramach której powstaje indywidualne zobowiązanie prawne (na podstawie kompensowania objętych transakcji) obejmujące wszystkie dwustronne umowy ramowe i transakcje należące do różnych kategorii produktów, których dotyczy dana umowa.
Do celów niniejszej definicji „różne kategorie produktów” oznaczają:
transakcje odkupu, transakcje udzielania i zaciągania pożyczek papierów wartościowych i towarów;
transakcje z obowiązkiem uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego;
umowy wymienione w załączniku II;
„składnik płatnościowy transakcji” oznacza płatność uzgodnioną w ramach transakcji na instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, o liniowym profilu ryzyka, która przewiduje wymianę instrumentu finansowego w zamian za płatność.
W przypadku transakcji, które przewidują wymianę jednej płatności na drugą, na przedmiotowe dwa składniki płatnościowe transakcji składają się uzgodnione umownie płatności brutto, w tym kwota referencyjna transakcji.
Artykuł 273
Metody obliczania wartości ekspozycji
Instytucja, która nie spełnia warunków określonych w art. 273a ust. 1, nie może stosować metody określonej w sekcji 4. Instytucja, która nie spełnia warunków określonych w art. 273a ust. 2, nie może stosować metody określonej w sekcji 5.
Instytucje mogą stosować łącznie metody określone w sekcjach 3–6 na stałe w ramach grupy. Pojedyncza instytucja nie może na stałe stosować łącznie metod określonych w sekcjach 3–6.
Instytucja może określić wartość ekspozycji w odniesieniu do następujących pozycji przy zastosowaniu metody modeli wewnętrznych (IMM) określonej w sekcji 6, jeżeli uzyskała zezwolenie właściwych organów zgodnie z art. 283 ust. 1 i 2:
umów wymienionych w załączniku II;
transakcji odkupu;
transakcji udzielania lub zaciągania pożyczek papierów wartościowych lub towarów;
transakcji z obowiązkiem uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego;
transakcji z długim terminem rozliczenia.
Jeżeli dana instytucja nabywa ochronę w postaci kredytowego instrumentu pochodnego w związku z ekspozycją zaliczaną do portfela niehandlowego lub ekspozycją na ryzyko kredytowe kontrahenta, może ona obliczać swój wymóg w zakresie funduszy własnych dla zabezpieczonej ekspozycji zgodnie z jedną z poniższych metod:
art. 233–236;
zgodnie z art. 153 ust. 3 lub art. 183, jeżeli udzielono zezwolenia zgodnie z art. 143.
Wartość ekspozycji na ryzyko kredytowe kontrahenta dla tych kredytowych instrumentów pochodnych wynosi zero, chyba że instytucja stosuje podejście przewidziane w art. 299 ust. 2 lit. h) ppkt (ii).
Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego, w przypadku gdy jedna umowa o dostarczenie zabezpieczenia stosuje się do wielu pakietów kompensowania z udziałem tego kontrahenta, a instytucja stosuje jedną z metod określonych w sekcjach 3–6 do obliczania wartości ekspozycji tych pakietów kompensowania, wartość ekspozycji oblicza się zgodnie z odpowiednią sekcją.
W odniesieniu do danego kontrahenta wartość ekspozycji dla danego pakietu kompensowania instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym wymienionych w załączniku II obliczana zgodnie z niniejszym rozdziałem jest równa większej z dwóch następujących wartości: zera albo różnicy między sumą wartości ekspozycji z wszystkich pakietów kompensowania z udziałem danego kontrahenta i sumą wartości korekt wyceny kredytowej dla tego kontrahenta uznawanej przez daną instytucję jako poniesiony odpis aktualizujący wartość. Korekty wyceny kredytowej oblicza się, nie uwzględniając jakiejkolwiek korekty z tytułu kompensowania wartości obciążenia przypisanej własnemu ryzyku kredytowemu danej firmy, które już zostało wyłączone z funduszy własnych zgodnie z art. 33 ust. 1 lit. c).
Do celów akapitu pierwszego dwa kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym są doskonale dopasowane, gdy spełniają wszystkie następujące warunki:
ich pozycje ryzyka są przeciwne;
ich cechy, z wyjątkiem daty zawarcia transakcji, są identyczne;
przepływy pieniężne w ich ramach w pełni się wzajemnie kompensują.
Artykuł 273a
Warunki stosowania uproszczonych metod obliczania wartości ekspozycji
Instytucja może obliczyć wartość ekspozycji swoich pozycji w instrumentach pochodnych zgodnie z metodą określoną w sekcji 4, pod warunkiem że zgodnie z przeprowadzaną – z wykorzystaniem danych z ostatniego dnia miesiąca – co miesiąc oceną wielkość prowadzonej przez nią działalności bilansowej i pozabilansowej dotyczącej instrumentów pochodnych jest równa lub mniejsza niż oba z następujących progów:
10 % całkowitej kwoty aktywów instytucji;
300 mln EUR.
Instytucja może obliczyć wartość ekspozycji swoich pozycji w instrumentach pochodnych zgodnie z metodą określoną w sekcji 5, pod warunkiem że zgodnie z przeprowadzaną – z wykorzystaniem danych z ostatniego dnia miesiąca – co miesiąc oceną wielkość prowadzonej przez nią działalności bilansowej i pozabilansowej dotyczącej instrumentów pochodnych jest równa lub mniejsza niż oba z następujących progów:
5 % całkowitej kwoty aktywów instytucji;
100 mln EUR.
Do celów ust. 1 i 2 instytucje obliczają wielkość prowadzonej przez siebie działalności bilansowej i pozabilansowej dotyczącej instrumentów pochodnych na podstawie danych z ostatniego dnia każdego miesiąca zgodnie z następującymi wymogami:
pozycje w instrumentach pochodnych wycenia się według ich wartości rynkowych w danym dniu; w przypadku gdy wartość rynkowa pozycji nie jest dostępna w danym dniu, instytucje stosują wartość godziwą dla tej pozycji w danym dniu; w przypadku gdy wartość godziwa i wartość rynkowa pozycji nie są dostępne w danym dniu, instytucje stosują ostatnią dostępną wartość rynkową lub ostatnią dostępną wartość godziwą dla tej pozycji;
wartość bezwzględną pozycji długich w instrumentach pochodnych sumuje się z wartością bezwzględną pozycji krótkich w instrumentach pochodnych;
uwzględnia się wszystkie pozycje w instrumentach pochodnych, z wyjątkiem kredytowych instrumentów pochodnych uznawanych za wewnętrzne instrumenty zabezpieczające przed ekspozycjami na ryzyko kredytowe portfela bankowego.
Artykuł 273b
Niespełnienie warunków stosowania uproszczonych metod obliczania wartości ekspozycji instrumentów pochodnych
Instytucja zaprzestaje obliczania wartości ekspozycji swoich pozycji w instrumentach pochodnych zgodnie z sekcjami 4 lub 5, stosownie do przypadku, w ciągu trzech miesięcy od wystąpienia jednej z poniższych sytuacji:
instytucja nie spełnia warunków określonych w art. 273a ust. 1 lub 2 lit. a), stosownie do przypadku, lub warunków określonych w art. 273a ust. 1 lub 2 lit. b), stosownie do przypadku, przez trzy kolejne miesiące;
instytucja nie spełnia warunków określonych w art. 273a ust. 1 lub 2 lit. a), stosownie do przypadku, lub warunków określonych w art. 273a ust. 1 lub 2 lit. b), stosownie do przypadku, przez ponad sześć z 12 ostatnich miesięcy.
Sekcja 3
Artykuł 274
Wartość ekspozycji
Instytucja może obliczyć jedną wartość ekspozycji na poziomie pakietu kompensowania dla wszystkich transakcji objętych umową o kompensowaniu zobowiązań, w przypadku gdy spełnione zostały wszystkie poniższe warunki:
umowa o kompensowaniu zobowiązań należy do jednego z rodzajów umów o kompensowaniu zobowiązań, o których mowa w art. 295;
umowa o kompensowaniu zobowiązań została uznana przez właściwe organy zgodnie z art. 296;
instytucja wypełniła obowiązki określone w art. 297 dotyczące umowy o kompensowaniu zobowiązań.
W przypadku gdy nie został spełniony którykolwiek z warunków określonych w akapicie pierwszym, instytucja traktuje każdą transakcję jako odrębny pakiet kompensowania.
Instytucje obliczają wartość ekspozycji pakietu kompensowania według metody standardowej dotyczącej ryzyka kredytowego kontrahenta w następujący sposób:
RC |
= |
koszt odtworzenia obliczony zgodnie z art. 275; oraz |
PFE |
= |
potencjalna przyszła ekspozycja obliczona zgodnie z art. 278; |
α |
= |
1,4. |
Instytucje mogą ustalić zerową wartość ekspozycji pakietu kompensowania, jeżeli spełnia on wszystkie poniższe warunki:
pakiet kompensowania składa się wyłącznie ze sprzedanych opcji;
bieżąca wartość rynkowa pakietu kompensowania jest stale ujemna;
instytucja z góry otrzymała premię dla wszystkich opcji zawartych w pakiecie kompensowania, aby zagwarantować wykonanie kontraktów;
pakiet kompensowania nie podlega jakiejkolwiek umowie o dostarczenie zabezpieczenia.
Artykuł 275
Koszt odtworzenia
Instytucje obliczają koszt odtworzenia RC dla pakietów kompensowania nieobjętych umową o dostarczenie zabezpieczenia zgodnie z poniższym wzorem:
Instytucje obliczają koszt odtworzenia dla pojedynczych pakietów kompensowania objętych umową o dostarczenie zabezpieczenia zgodnie z poniższym wzorem:
RC |
= |
koszt odtworzenia; |
VM |
= |
wartość zmiennego depozytu zabezpieczającego netto skorygowana o współczynnik zmienności, która jest regularnie otrzymywana lub przekazywana, stosownie do przypadku, do pakietu kompensowania, aby ograniczyć zmiany CMV pakietu kompensowania; |
TH |
= |
próg zabezpieczenia, który zgodnie z umową o dostarczenie zabezpieczenia ma zastosowanie do pakietu kompensowania i poniżej którego instytucja nie może żądać dostarczenia zabezpieczenia; oraz |
MTA |
= |
minimalna kwota transferu, która zgodnie z umową o dostarczenie zabezpieczenia ma zastosowanie do pakietu kompensowania. |
Instytucje obliczają koszt odtworzenia dla wielu pakietów kompensowania objętych tą samą umową o dostarczenie zabezpieczenia zgodnie z poniższym wzorem:
gdzie:
RC |
= |
koszt odtworzenia; |
i |
= |
indeks oznaczający pakiety kompensowania objęte jedną umową o dostarczenie zabezpieczenia; |
CMVi |
= |
CMV pakietu kompensowania i; |
VMMA |
= |
suma wartości zabezpieczenia skorygowanej o współczynnik zmienności, która jest regularnie otrzymywana lub przekazywana, stosownie do przypadku, do wielu pakietów kompensowania, aby ograniczyć zmiany ich CMV; oraz |
NICAMA |
= |
suma wartości zabezpieczenia skorygowanej o współczynnik zmienności, która jest otrzymywana lub przekazywana, stosownie do przypadku, do wielu pakietów kompensowania innych niż w przypadku VMMA. |
Do celów akapitu pierwszego wartość NICAMA może być obliczana na poziomie transakcji, na poziomie pakietu kompensowania lub na poziomie wszystkich pakietów kompensowania, do których ma zastosowanie umowa o dostarczenie zabezpieczenia, w zależności od poziomu, do którego ma zastosowanie umowa o dostarczenie zabezpieczenia.
Artykuł 276
Uznawanie i sposób traktowania zabezpieczenia
Do celów niniejszej sekcji instytucje obliczają kwoty zabezpieczeń dla VM, VMMA, NICA oraz NICAMA poprzez zastosowanie wszystkich poniższych wymogów:
w przypadku gdy wszystkie transakcje wchodzące w skład pakietu kompensowania wchodzą w skład portfela handlowego, uznawane jest jedynie takie zabezpieczenie, które można uznać zgodnie z art. 197 i 299;
w przypadku gdy pakiet kompensowania zawiera przynajmniej jedną transakcję, która wchodzi w skład portfela bankowego, uznawane jest jedynie takie zabezpieczenie, które można uznać zgodnie z art. 197;
zabezpieczenie otrzymane od kontrahenta uznaje się, nadając mu znak dodatni, a zabezpieczenie przekazane kontrahentowi uznaje się, nadając mu znak ujemny;
skorygowaną o współczynnik zmienności wartość każdego rodzaju otrzymanego lub przekazanego zabezpieczenia oblicza się zgodnie z art. 223; do celów tego obliczenia instytucje nie mogą stosować metody określonej w art. 225;
nie można włączyć tej samej pozycji zabezpieczenia równocześnie w VM i w NICA;
nie można włączyć tej samej pozycji zabezpieczenia równocześnie w VMMA i w NICAMA;
do celów obliczeń NICA i NICAMA nie można uznać jakiegokolwiek zabezpieczenia przekazanego kontrahentowi, które zostało oddzielone od aktywów tego kontrahenta i które w wyniku tego oddzielenia jest wyłączone z masy upadłościowej w przypadku niewykonania zobowiązania przez tego kontrahenta lub niewypłacalności tego kontrahenta.
W celu obliczenia wartości przekazanego zabezpieczenia skorygowanej o współczynnik zmienności, o której mowa w ust. 1 lit. d) niniejszego artykułu, instytucje stosują następujący wzór zamiast wzoru określonego w art. 223 ust. 2:
Do celów ust. 1 lit. d) instytucje określają okres likwidacji właściwy do obliczenia wartości każdego zabezpieczenia skorygowanej o współczynnik zmienności, która została otrzymana lub przekazana, zgodnie z jednym z poniższych horyzontów czasowych:
rok w przypadku pakietów kompensowania, o których mowa w art. 275 ust. 1,
okres ryzyka w związku z uzupełnieniem zabezpieczenia określony zgodnie z art. 279c ust. 1 lit. b), w przypadku pakietów kompensowania, o których mowa w art. 275 ust. 2 i 3.
Artykuł 277
Przyporządkowanie transakcji do kategorii ryzyka
Instytucje przyporządkowują każdą transakcję z pakietu kompensowania do jednej z poniższych kategorii ryzyka, aby określić potencjalną przyszłą ekspozycję pakietu kompensowania, o której mowa w art. 278:
ryzyko stopy procentowej;
ryzyko walutowe;
ryzyko kredytowe;
ryzyko cen akcji;
ryzyko cen towarów;
inne ryzyka.
Niezależnie od ust. 1, 2 i 3, podczas przyporządkowywania transakcji do kategorii ryzyka wymienionych w ust. 1 instytucje stosują następujące wymogi:
w przypadku gdy pierwotny czynnik wpływający na poziom ryzyka transakcji, lub najbardziej istotny czynnik wpływający na poziom ryzyka w danej kategorii ryzyka dla transakcji, o których mowa w ust. 3, jest zmienną inflacji, instytucje przyporządkowują transakcję do kategorii ryzyka stopy procentowej;
w przypadku gdy pierwotny czynnik wpływający na poziom ryzyka transakcji, lub najbardziej istotny czynnik wpływający na poziom ryzyka w danej kategorii ryzyka dla transakcji, o których mowa w ust. 3, jest zmienną warunków klimatycznych, instytucje przyporządkowują transakcję do kategorii ryzyka cen towarów.
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia:
metody określania transakcji o tylko jednym istotnym czynniku wpływającym na poziom ryzyka;
metody określania transakcji o więcej niż jednym istotnym czynniku wpływającym na poziom ryzyka oraz określania najbardziej istotnego spośród tych czynników wpływających na poziom ryzyka do celów ust. 3.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 28 grudnia 2019 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 277a
Pakiety zabezpieczające
Instytucje ustanawiają odpowiednie pakiety zabezpieczające dla każdej kategorii ryzyka pakietu kompensowania i przypisują każdą transakcję do tych pakietów zabezpieczających w następujący sposób:
transakcje przyporządkowane do kategorii ryzyka stopy procentowej przypisuje się do tego samego pakietu zabezpieczającego wyłącznie w przypadku gdy ich pierwotny czynnik wpływający na poziom ryzyka, lub najbardziej istotny czynnik wpływający na poziom ryzyka w danej kategorii ryzyka dla transakcji, o których mowa w art. 277 ust. 3, jest denominowany w tej samej walucie;
transakcje przyporządkowane do kategorii ryzyka walutowego przypisuje się do tego samego pakietu zabezpieczającego wyłącznie w przypadku gdy ich pierwotny czynnik wpływający na poziom ryzyka, lub najbardziej istotny czynnik wpływający na poziom ryzyka w danej kategorii ryzyka dla transakcji, o których mowa w art. 277 ust. 3, jest oparty na tej samej parze walutowej;
wszystkie transakcje przyporządkowane do kategorii ryzyka kredytowego przypisuje się do tego samego pakietu zabezpieczającego;
wszystkie transakcje przyporządkowane do kategorii ryzyka cen akcji przypisuje się do tego samego pakietu zabezpieczającego;
transakcje przyporządkowane do kategorii ryzyka cen towarów przypisuje się do jednego z poniższych pakietów zabezpieczających w zależności od charakteru ich pierwotnego czynnika wpływającego na poziom ryzyka lub najbardziej istotnego czynnika wpływającego na poziom ryzyka w danej kategorii ryzyka dla transakcji, o których mowa w art. 277 ust. 3:
energia;
metale;
towary rolne;
inne towary;
warunki klimatyczne;
transakcje przyporządkowane do pozostałych kategorii ryzyka przypisuje się do tego samego pakietu zabezpieczającego wyłącznie w przypadku gdy ich pierwotny czynnik wpływający na poziom ryzyka, lub najbardziej istotny czynnik wpływający na poziom ryzyka w danej kategorii ryzyka dla transakcji, o których mowa w art. 277 ust. 3, jest identyczny.
Do celów akapitu pierwszego lit. a) niniejszego ustępu transakcje przyporządkowane do kategorii ryzyka stopy procentowej, których pierwotnym czynnikiem wpływającym na poziom ryzyka jest zmienna inflacji, przypisuje się do oddzielnych pakietów zabezpieczających innych niż pakiety zabezpieczające ustanowione dla transakcji przyporządkowanych do kategorii ryzyka stopy procentowej, których pierwotnym czynnikiem wpływającym na poziom ryzyka nie jest zmienna inflacji. Te transakcje przypisuje się do tego samego pakietu zabezpieczającego wyłącznie w przypadku gdy ich pierwotny czynnik wpływający na poziom ryzyka, lub najbardziej istotny czynnik wpływający na poziom ryzyka w danej kategorii ryzyka dla transakcji, o których mowa w art. 277 ust. 3, określony jest w tej samej walucie.
Na zasadzie odstępstwa od ust. 1 niniejszego artykułu instytucje ustanawiają oddzielne pojedyncze pakiety zabezpieczające w każdej kategorii ryzyka dla następujących transakcji:
transakcji, których pierwotnym czynnikiem wpływającym na poziom ryzyka, lub najbardziej istotnym czynnikiem wpływającym na poziom ryzyka w danej kategorii ryzyka dla transakcji, o których mowa w art. 277 ust. 3, jest zmienność implikowana rynkiem lub zrealizowana zmienność czynnika wpływającego na poziom ryzyka albo korelacja między dwoma czynnikami wpływającymi na poziom ryzyka;
transakcji, których pierwotnym czynnikiem wpływającym na poziom ryzyka, lub najbardziej istotnym czynnikiem wpływającym na poziom ryzyka w danej kategorii ryzyka dla transakcji, o których mowa w art. 277 ust. 3, jest różnica między dwoma czynnikami wpływającymi na poziom ryzyka przyporządkowanymi do tej samej kategorii ryzyka, lub transakcji, które składają się z dwóch składników płatnościowych transakcji denominowanych w tej samej walucie i w przypadku których czynnik wpływający na poziom ryzyka z tej samej kategorii ryzyka pierwotnego czynnika wpływającego na poziom ryzyka jest zawarty w składniku płatnościowym transakcji innym niż ten, który zawiera pierwotny czynnik wpływający na poziom ryzyka.
Do celów akapitu pierwszego lit. a) niniejszego ustępu instytucje przypisują transakcje do tego samego pakietu zabezpieczającego właściwej kategorii ryzyka tylko w przypadku gdy ich pierwotny czynnik wpływający na poziom ryzyka, lub najbardziej istotny czynnik wpływający na poziom ryzyka w danej kategorii ryzyka dla transakcji, o których mowa w art. 277 ust. 3, jest identyczny.
Do celów akapitu pierwszego lit. b) instytucje przypisują transakcje do tego samego pakietu zabezpieczającego właściwej kategorii ryzyka tylko w przypadku gdy para czynników wpływających na poziom ryzyka w tych transakcjach, o których w nim mowa, jest identyczna, a dwa czynniki wpływające na poziom ryzyka wchodzące w skład tej pary są skorelowane dodatnio. W innym przypadku instytucje przypisują transakcje, o których mowa w lit. b) akapitu pierwszego, do jednego z pakietów zabezpieczających ustanowionych zgodnie z ust. 1, na podstawie tylko jednego z dwóch czynników wpływających na poziom ryzyka, o których mowa w lit. b) akapitu pierwszego.
Artykuł 278
Potencjalna przyszła ekspozycja
Instytucje obliczają potencjalną przyszłą ekspozycję pakietu kompensowania zgodnie z poniższym wzorem:
gdzie:
PPE |
= |
potencjalna przyszła ekspozycja; |
a |
= |
indeks oznaczający kategorie ryzyka uwzględnione w obliczeniu potencjalnej przyszłej ekspozycji pakietu kompensowania; |
AddOn(a) |
= |
narzut z tytułu kategorii ryzyka a obliczony zgodnie z art. 280a–280f, stosownie do przypadku; oraz |
mnożnik |
= |
mnożnik obliczony zgodnie ze wzorem, o którym mowa w ust. 3. |
Do celów tego obliczenia instytucje uwzględniają narzut z tytułu danej kategorii ryzyka w obliczeniu potencjalnej przyszłej ekspozycji pakietu kompensowania, w przypadku gdy co najmniej jedna transakcja wchodząca w skład pakietu kompensowania została przyporządkowana do tej kategorii ryzyka.
Do celów ust. 1 mnożnik oblicza się w następujący sposób:
mnożnik = |
|
1 jeśli z ≥ 0 |
|
|
gdzie:
z = |
|
CMV – NICA dla pakietów kompensowania,o których mowa w art. 275 ust. 1 |
|
CMV – VM – NICA dla pakietów kompensowania,o których mowa w art. 275 ust. 2 |
|||
CMVi – NICAi dla pakietów kompensowania,o których mowa w art. 275 ust. 3 |
NICAi |
= |
wartość niezależnego zabezpieczenia netto obliczona wyłącznie dla transakcji, które wchodzą w skład pakietu kompensowania i. NICAi oblicza się na poziomie transakcji lub na poziomie pakietu kompensowania w zależności od umowy o dostarczenie zabezpieczenia. |
Artykuł 279
Obliczanie pozycji ryzyka
Do celów obliczenia narzutów z tytułu kategorii ryzyka, o których mowa w art. 280a–280f, instytucje obliczają pozycję ryzyka każdej transakcji wchodzącej w skład pakietu kompensowania w następujący sposób:
δ |
= |
wartość delty nadzorczej transakcji obliczona zgodnie ze wzorem określonym w art. 279a; |
AdjNot |
= |
skorygowana kwota referencyjna transakcji obliczona zgodnie z art. 279b; oraz |
MF |
= |
współczynnik terminu zapadalności transakcji obliczony zgodnie ze wzorem określonym w art. 279c. |
Artykuł 279a
Delta nadzorcza
Instytucje obliczają wartość delty nadzorczej w następujący sposób:
w przypadku opcji kupna i opcji sprzedaży, które uprawniają nabywcę opcji do nabycia lub sprzedaży instrumentu bazowego w cenie dodatniej w jednym lub w więcej niż jednym terminie w przyszłości, z wyjątkiem sytuacji, gdy te opcje przyporządkowano do kategorii ryzyka stopy procentowej, instytucje stosują następujący wzór:
gdzie:
δ |
= |
delta nadzorcza; |
znak |
= |
– 1, w przypadku gdy transakcja jest sprzedaną opcją kupna lub nabytą opcją sprzedaży; |
znak |
= |
+ 1, w przypadku gdy transakcja jest nabytą opcją kupna lub sprzedaną opcją sprzedaży; |
rodzaj |
= |
– 1, w przypadku gdy transakcja jest opcją sprzedaży; |
rodzaj |
= |
+ 1 w przypadku gdy transakcja jest opcją kupna; |
N(x) |
= |
dystrybuanta zmiennej losowej o standardowym rozkładzie normalnym, tj. prawdopodobieństwo, że zmienna losowa o rozkładzie normalnym ze średnią zero i wariancją 1 jest mniejsza lub równa x; |
P |
= |
cena kasowa lub cena terminowa kontraktu forward instrumentu bazowego opcji; w przypadku opcji, których przepływy pieniężne zależne są od średniej wartości ceny instrumentu bazowego, P jest równe średniej wartości na dzień obliczenia; |
K |
= |
kurs wykonania opcji; |
T |
= |
okres pomiędzy datą wygaśnięcia opcji (Texp) a dniem sprawozdawczym; w przypadku opcji, które mogą zostać wykonane tylko w jednym terminie w przyszłości, Texp odpowiada temu terminowi; w przypadku opcji, które mogą być wykonane w więcej niż jednym terminie w przyszłości, Texp odpowiada ostatniemu z tych terminów; T wyraża się w latach z zastosowaniem właściwej konwencji dni roboczych; oraz |
σ |
= |
nadzorcza wartość zmienności opcji określona zgodnie z tabelą 1 na podstawie kategorii ryzyka transakcji i charakteru instrumentu bazowego opcji. |
Tabela 1
Kategoria ryzyka |
Instrument bazowy |
Nadzorcza wartość zmienności |
Kurs walutowy |
Wszystkie |
15 % |
Ryzyko kredytowe |
Instrument jednopodmiotowy |
100 % |
Instrument wielopodmiotowy |
80 % |
|
Ryzyko cen akcji |
Instrument jednopodmiotowy |
120 % |
Instrument wielopodmiotowy |
75 % |
|
Ryzyko cen towarów |
Energia elektryczna |
150 % |
Inne towary (z wyłączeniem energii elektrycznej) |
70 % |
|
Inne |
Wszystkie |
150 % |
Instytucje stosujące cenę terminową kontraktu forward instrumentu bazowego opcji zapewniają, aby:
cena terminowa kontraktu forward była zgodna z właściwościami opcji;
cena terminowa kontraktu forward została obliczona przy wykorzystaniu właściwej stopy procentowej obowiązującej w dniu sprawozdawczym;
cena terminowa kontraktu forward uwzględniała przewidywane przepływy pieniężne w ramach instrumentu bazowego przed datą wygaśnięcia opcji;
w przypadku transz syntetycznej sekurytyzacji oraz kredytowego instrumentu pochodnego uruchamianego n-tym niewykonaniem zobowiązania instytucje stosują następujący wzór:
gdzie:
znak = |
|
+ 1 w przypadku gdy ochrona kredytowa została uzyskana w drodze transakcji |
|
– 1 w przypadku gdy ochrona kredytowa została zapewniona w drodze transakcji |
A |
= |
punkt inicjujący transzy; w przypadku transakcji na kredytowym instrumencie pochodnym uruchamianym n-tym niewykonaniem zobowiązania w oparciu o podmioty referencyjne k, A = (n – 1)/k; oraz |
D |
= |
punkt kończący transzy; w przypadku transakcji na kredytowym instrumencie pochodnym uruchamianym n-tym niewykonaniem zobowiązania w oparciu o podmioty referencyjne k, D = n/k; |
w przypadku transakcji innych niż te, o których mowa w lit. a) lub b), instytucje stosują następującą wartość delty nadzorczej:
δ = |
|
+ 1 w przypadku gdy transakcja jest pozycją długą w pierwotnym czynniku wpływającym na poziom ryzyka lub w najbardziej istotnym czynniku wpływającym na poziom ryzyka w danej kategorii ryzyka |
|
– 1 w przypadku gdy transakcja jest pozycją krótką w pierwotnym czynniku wpływającym na poziom ryzyka lub w najbardziej istotnym czynniku wpływającym na poziom ryzyka w danej kategorii ryzyka |
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia:
zgodnie z międzynarodowymi zmianami regulacyjnymi – wzoru, który instytucje stosują, aby obliczyć deltę nadzorczą opcji kupna i opcji sprzedaży przyporządkowanych do kategorii ryzyka stopy procentowej i uwzględniającego warunki rynkowe, w których stopy procentowe mogą być ujemne, a także aby obliczyć nadzorczą wartość zmienności, która jest odpowiednia dla tego wzoru;
metody określania, czy dana transakcja jest pozycją długą czy krótką w pierwotnym czynniku wpływającym na poziom ryzyka lub w najbardziej istotnym czynniku wpływającym na poziom ryzyka w danej kategorii ryzyka dla transakcji, o których mowa w art. 277 ust. 3.
EUNB przedłoży Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia 10 lipca 2025 r.
Komisja jest uprawniona do uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 279b
Skorygowana kwota referencyjna
Instytucje obliczają skorygowaną kwotę referencyjną w następujący sposób:
w przypadku transakcji przyporządkowanych do kategorii ryzyka stopy procentowej lub do kategorii ryzyka kredytowego instytucje obliczają skorygowaną kwotę referencyjną jako iloczyn kwoty referencyjnej kontraktu na instrumenty pochodne i nadzorczego współczynnika czasu trwania, który oblicza się w następujący sposób:
gdzie:
R |
= |
nadzorcza stopa dyskontowa; R = 5 %; |
S |
= |
okres pomiędzy terminem rozpoczęcia transakcji a dniem sprawozdawczym; okres ten wyraża się w latach z zastosowaniem właściwej konwencji dni roboczych; |
E |
= |
okres pomiędzy terminem zakończenia transakcji a dniem sprawozdawczym; okres ten wyraża się w latach z zastosowaniem właściwej konwencji dni roboczych; oraz |
OneBusinessYear |
= |
jeden rok wyrażony w dniach roboczych z zastosowaniem właściwej konwencji dni roboczych. |
Terminem rozpoczęcia transakcji jest najwcześniejszy termin, w którym co najmniej płatność umowna w ramach transakcji, na rzecz danej instytucji lub dokonywana przez tę instytucję, zostaje ustalona lub wymieniona, inna niż płatności odnoszące się do wymiany zabezpieczenia na podstawie umowy o dostarczenie zabezpieczenia. W przypadku gdy w dniu sprawozdawczym rozpoczęto już ustalanie lub dokonywanie płatności w ramach transakcji, wartość terminu rozpoczęcia równa się 0.
W przypadku gdy dana transakcja obejmuje jeden lub większą liczbę wynikających z umowy dni w przyszłości, w których instytucja lub kontrahent mogą zdecydować o zakończeniu transakcji przed upływem jej umownego terminu zapadalności, termin rozpoczęcia transakcji odpowiada najwcześniejszej z poniższych:
dzień lub najwcześniejszy z wielu dni w przyszłości, w którym instytucja lub kontrahent mogą zdecydować o zakończeniu transakcji przed upływem jej umownego terminu zapadalności;
dzień, w którym w ramach transakcji rozpoczęto ustalanie lub dokonywanie płatności innych niż te odnoszące się do wymiany zabezpieczenia na podstawie umowy o dostarczenie zabezpieczenia.
W przypadku gdy instrumentem bazowym transakcji jest instrument finansowy, który może spowodować powstanie dodatkowych zobowiązań umownych poza zobowiązaniami dotyczącymi transakcji, termin rozpoczęcia transakcji określa się na podstawie najwcześniejszego dnia, w którym w ramach instrumentu bazowego rozpoczęto ustalanie lub dokonywanie płatności.
Termin zakończenia transakcji jest najpóźniejszym terminem, w którym płatność umowna w ramach transakcji, na rzecz danej instytucji lub dokonywana przez tę instytucję, zostaje lub może zostać wymieniona.
W przypadku gdy instrumentem bazowym transakcji jest instrument finansowy, który może spowodować powstanie dodatkowych zobowiązań umownych poza zobowiązaniami dotyczącymi transakcji, termin zakończenia transakcji określa się na podstawie ostatniej płatności umownej w ramach instrumentu bazowego transakcji.
W przypadku gdy transakcja jest tak skonstruowana, aby rozliczyć należność z tytułu ekspozycji po określonych terminach płatności oraz gdy warunki zostają przeformułowane w taki sposób, że wartość rynkowa transakcji jest równa zeru w tych określonych terminach, rozliczenie należności z tytułu ekspozycji w tych określonych terminach uznaje się za płatność umowną w ramach tej samej transakcji;
w przypadku transakcji przyporządkowanych do kategorii ryzyka walutowego instytucje obliczają skorygowaną kwotę referencyjną w następujący sposób:
w przypadku gdy transakcja składa się z jednego składnika płatnościowego transakcji, skorygowana kwota referencyjna jest równa kwocie referencyjnej kontraktu na instrumenty pochodne;
w przypadku gdy transakcja składa się z dwóch składników płatnościowych transakcji, a kwota referencyjna jednego ze składników płatnościowych transakcji jest denominowana w walucie sprawozdawczej instytucji, skorygowana kwota referencyjna jest równa kwocie referencyjnej drugiego składnika płatnościowego transakcji;
w przypadku gdy transakcja składa się z dwóch składników płatnościowych transakcji, a kwota referencyjna każdego składnika płatnościowego transakcji jest denominowana w walucie innej niż waluta sprawozdawcza instytucji, skorygowana kwota referencyjna jest równa większej z kwot referencyjnych dwóch składników płatnościowych transakcji po przeliczeniu tych kwot na walutę sprawozdawczą instytucji po obowiązującym natychmiastowym kursie wymiany;
w przypadku transakcji przyporządkowanych do kategorii ryzyka cen akcji lub do kategorii ryzyka cen towarów instytucje obliczają skorygowaną kwotę referencyjną jako iloczyn ceny rynkowej jednej jednostki instrumentu bazowego transakcji i liczby jednostek instrumentu bazowego wskazaną dla transakcji;
w przypadku gdy transakcja przyporządkowana do kategorii ryzyka cen akcji lub do kategorii ryzyka cen towarów została umownie wyrażona jako kwota referencyjna, jako skorygowaną kwotę referencyjną instytucje stosują kwotę referencyjną transakcji, a nie liczbę jednostek instrumentu bazowego;
w przypadku transakcji przyporządkowanych do pozostałych kategorii ryzyka instytucje obliczają skorygowaną kwotę referencyjną, stosując najodpowiedniejszą metodę spośród metod określonych w lit. a), b) i c), w zależności od charakteru i specyfiki instrumentu bazowego transakcji.
Instytucje określają kwotę referencyjną lub liczbę jednostek instrumentu bazowego do celów obliczenia skorygowanej kwoty referencyjnej transakcji, o której mowa w ust. 1, w następujący sposób:
w przypadku gdy kwota referencyjna lub liczba jednostek instrumentu bazowego transakcji nie zostanie ustalona przed upływem jej umownego terminu zapadalności:
w przypadku deterministycznych kwot referencyjnych i liczb jednostek instrumentu bazowego kwota referencyjna jest równa średniej ważonej wszystkich wartości deterministycznych kwot referencyjnych lub liczb jednostek instrumentu bazowego, stosownie do przypadku, przed upływem umownego terminu zapadalności transakcji, przy czym wagi odpowiadają częściom okresu, w których każda z wartości kwoty referencyjnej ma zastosowanie;
w przypadku stochastycznych kwot referencyjnych i liczb jednostek instrumentu bazowego kwota referencyjna jest równa kwocie określonej poprzez ustalenie bieżących wartości rynkowych w ramach wzoru do obliczenia przyszłych wartości rynkowych;
w przypadku kontraktów z wielokrotną wymianą kwoty referencyjnej kwotę referencyjną mnoży się przez liczbę płatności pozostałych do realizacji zgodnie z kontraktami;
w przypadku kontraktów, które przewidują zwielokrotnienie płatności w ramach przepływów pieniężnych lub zwielokrotnienie instrumentu bazowego kontraktu na instrument pochodny, instytucja koryguje kwotę referencyjną, aby uwzględnić skutki zwielokrotnienia dla profilu ryzyka tych kontraktów.
Artykuł 279c
Współczynnik terminu zapadalności
Instytucje obliczają współczynnik terminu zapadalności w następujący sposób:
w przypadku transakcji wchodzących w skład pakietów kompensowania, o których mowa w art. 275 ust. 1, instytucje stosują następujący wzór:
gdzie:
MF |
= |
termin zapadalności; |
M |
= |
rezydualny termin zapadalności transakcji, który jest równy okresowi potrzebnemu do wypełnienia wszystkich zobowiązań umownych wynikających z transakcji;. w tym celu za zobowiązanie umowne uznaje się każdą opcjonalność kontraktu na instrumenty pochodne; rezydualny termin zapadalności wyraża się w latach z zastosowaniem właściwej konwencji dni roboczych; w przypadku gdy instrumentem bazowym transakcji jest inny kontrakt na instrumenty pochodne, który może powodować powstanie dodatkowych zobowiązań umownych poza zobowiązaniami umownymi transakcji, rezydualny termin zapadalności transakcji jest równy okresowi potrzebnemu do wypełnienia wszystkich zobowiązań umownych wynikających z instrumentu bazowego; w przypadku gdy transakcja jest tak skonstruowana, aby rozliczyć należność z tytułu ekspozycji po określonych terminach płatności oraz gdy warunki zostają przeformułowane w taki sposób, że wartość rynkowa transakcji jest równa zeru w tych określonych terminach, rezydualny termin zapadalności transakcji jest równy okresowi pozostającemu do najbliższego terminu przeformułowania warunków umowy; oraz |
OneBusinessYear |
= |
jeden rok wyrażony w dniach roboczych z zastosowaniem właściwej konwencji dni roboczych; |
w przypadku transakcji wchodzących w skład pakietów kompensowania, o których mowa w art. 275 ust. 2 i 3, współczynnik terminu zapadalności określa się jako:
gdzie:
MF |
= |
termin zapadalności; |
MPOR |
= |
okres ryzyka w związku z uzupełnieniem zabezpieczenia pakietu kompensowania określony zgodnie z art. 285 ust. 2–5; oraz |
OneBusinessYear |
= |
jeden rok wyrażony w dniach roboczych z zastosowaniem właściwej konwencji dni roboczych. |
Określając długość okresu ryzyka w związku z uzupełnieniem zabezpieczenia dla transakcji między klientem a uczestnikiem rozliczającym, instytucja działająca jako klient albo jako uczestnik rozliczający stosuje okres wynoszący pięć dni roboczych zamiast minimalnego okresu, o którym mowa w art. 285 ust. 2 lit. b).
Artykuł 280
Współczynnik czynnika nadzorczego pakietu zabezpieczającego
Do celów obliczenia narzutu pakietu zabezpieczającego, o którym mowa w art. 280a–280f, współczynnik czynnika nadzorczego pakietu zabezpieczającego є oblicza się w następujący sposób:
є = |
|
1 dla pakietów zabezpieczających ustanowionych zgodnie z art.277a ust.1 |
|
5 dla pakietów zabezpieczających ustanowionych zgodnie z art.277a ust.2 lit. a) |
|||
0,5 dla pakietów zabezpieczających ustanowionych zgodnie z art.277a ust.2 lit. b) |
Artykuł 280a
Narzut z tytułu kategorii ryzyka stopy procentowej
Do celów art. 278 instytucje obliczają narzut z tytułu kategorii ryzyka stopy procentowej w odniesieniu do danego pakietu kompensowania w następujący sposób:
gdzie:
AddOnIR |
= |
narzut z tytułu kategorii ryzyka stopy procentowej; |
j |
= |
indeks oznaczający wszystkie pakiety zabezpieczające z kategorii ryzyka stopy procentowej ustanowione zgodnie z art. 277a ust. 1 lit. a) i art. 277a ust. 2 dla pakietu kompensowania; oraz |
|
= |
narzut z tytułu kategorii ryzyka stopy procentowej dla pakietu zabezpieczającego j obliczony zgodnie z ust. 2. |
Instytucje obliczają narzut z tytułu kategorii ryzyka stopy procentowej dla pakietu zabezpieczającego j w następujący sposób:
gdzie:
єj |
= |
współczynnik czynnika nadzorczego pakietu zabezpieczającego dla pakietu zabezpieczającego j określony zgodnie z mającą zastosowanie wartością określoną w art. 280; |
SFIR |
= |
współczynnik nadzorczy dla kategorii ryzyka stopy procentowej o wartości równej 0,5 %; oraz |
|
= |
efektywna kwota referencyjna pakietu zabezpieczającego j obliczona zgodnie z ust. 3. |
Do celów obliczania efektywnej kwoty referencyjnej pakietu zabezpieczającego j instytucje w pierwszej kolejności przyporządkowują każdą transakcję wchodzącą w skład pakietu zabezpieczającego do właściwego koszyka w tabeli 2. Instytucje dokonują tego na podstawie terminu zakończenia każdej transakcji, jak określono w art. 279b ust. 1 lit. a):
Tabela 2
Koszyk |
Termin zakończenia (w latach) |
1 |
>0 oraz <=1 |
2 |
>1 oraz <= 5 |
3 |
> 5 |
Następnie instytucje obliczają efektywną kwotę referencyjną pakietu zabezpieczającego j zgodnie z następującym wzorem:
gdzie:
|
= |
efektywna kwota referencyjna pakietu zabezpieczającego j; oraz |
Dj,k |
= |
efektywna kwota referencyjna koszyka k pakietu zabezpieczającego j obliczona w następujący sposób:
|
gdzie:
l |
= |
indeks oznaczający pozycję ryzyka. |
Artykuł 280b
Narzut z tytułu kategorii ryzyka walutowego
Do celów art. 278 instytucje obliczają narzut z tytułu kategorii ryzyka walutowego w odniesieniu do danego pakietu kompensowania w następujący sposób:
gdzie:
AddOnFX |
= |
narzut z tytułu kategorii ryzyka walutowego; |
j |
= |
indeks oznaczający wszystkie pakiety zabezpieczające z kategorii ryzyka walutowego ustanowione zgodnie z art. 277a ust. 1 lit. a) i art. 277a ust. 2 dla pakietu kompensowania; oraz |
|
= |
narzut z tytułu kategorii ryzyka walutowego w odniesieniu do pakietu zabezpieczającego j obliczony zgodnie z ust. 2. |
Instytucje obliczają narzut z tytułu kategorii ryzyka walutowego dla pakietu zabezpieczającego j w następujący sposób:
gdzie:
єj |
= |
współczynnik czynnika nadzorczego pakietu zabezpieczającego dla pakietu zabezpieczającego j obliczony zgodnie z art. 280; |
SFFX |
= |
współczynnik nadzorczy dla kategorii ryzyka walutowego o wartości równej 4 %; |
|
= |
efektywna kwota referencyjna pakietu zabezpieczającego j obliczona w następujący sposób: |
gdzie:
l |
= |
indeks oznaczający pozycję ryzyka. |
Artykuł 280c
Narzut z tytułu kategorii ryzyka kredytowego
Do celów ust. 2 instytucje ustanawiają właściwe podmioty referencyjne dla ryzyka kredytowego w ramach pakietu kompensowania w następujący sposób:
na każdego emitenta referencyjnego instrumentu dłużnego będącego podstawą transakcji jednopodmiotowej przypisanej do kategorii ryzyka kredytowego przypada jeden podmiot referencyjny dla ryzyka kredytowego; transakcje jednopodmiotowe przypisuje się temu samemu podmiotowi referencyjnemu dla ryzyka kredytowego wyłącznie w przypadku gdy bazowy referencyjny instrument dłużny tych transakcji został wyemitowany przez tego samego emitenta;
na każdą grupę referencyjnych instrumentów dłużnych lub jednopodmiotowych kredytowych instrumentów pochodnych będących podstawą transakcji wielopodmiotowej przypisanej do kategorii ryzyka kredytowego przypada jeden podmiot referencyjny dla ryzyka kredytowego; transakcje wielopodmiotowe przypisuje się temu samemu podmiotowi referencyjnemu dla ryzyka kredytowego wyłącznie w przypadku gdy grupa bazowych referencyjnych instrumentów dłużnych lub jednopodmiotowych kredytowych instrumentów pochodnych tych transakcji ma te same elementy składowe.
Do celów art. 278 instytucja oblicza narzut z tytułu kategorii ryzyka kredytowego w odniesieniu do danego pakietu kompensowania w następujący sposób:
gdzie:
AddOnCredit |
= |
narzut z tytułu kategorii ryzyka kredytowego; |
j |
= |
indeks oznaczający wszystkie pakiety zabezpieczające z kategorii ryzyka kredytowego ustanowione zgodnie z art. 277a ust. 1 lit. c) i art. 277a ust. 2 dla pakietu kompensowania; oraz |
|
= |
narzut z tytułu kategorii ryzyka kredytowego w odniesieniu do pakietu zabezpieczającego j obliczony zgodnie z ust. 3. |
Instytucje obliczają narzut z tytułu kategorii ryzyka kredytowego w odniesieniu do pakietu zabezpieczającego j w następujący sposób:
gdzie:
|
= |
narzut z tytułu kategorii ryzyka kredytowego w odniesieniu do pakietu zabezpieczającego j; |
єj |
= |
współczynnik czynnika nadzorczego pakietu zabezpieczającego dla pakietu zabezpieczającego j określony zgodnie z art. 280; |
k |
= |
indeks oznaczający podmioty referencyjne dla ryzyka kredytowego w ramach pakietu kompensowania ustanowione zgodnie z ust. 1; |
|
= |
współczynnik korelacji dla podmiotu referencyjnego dla ryzyka kredytowego k; w przypadku gdy podmiot referencyjny dla ryzyka kredytowego k został ustanowiony zgodnie z ust. 1 lit. a),
|
AddOn(Entityk) |
= |
narzut dla podmiotu referencyjnego dla ryzyka kredytowego k określony zgodnie z ust. 4. |
Instytucje obliczają narzut dla podmiotu referencyjnego dla ryzyka kredytowego k w następujący sposób:
gdzie:
|
= |
efektywna kwota referencyjna podmiotu referencyjnego dla ryzyka kredytowego k obliczona w następujący sposób:
gdzie:
|
Instytucje obliczają współczynnik nadzorczy mający zastosowanie do podmiotu referencyjnego dla ryzyka kredytowego k w następujący sposób:
instytucja stosująca metodę, o której mowa w rozdziale 3, przyporządkowuje rating wewnętrzny indywidualnego emitenta do jednej z zewnętrznych ocen kredytowych;
w przypadku podmiotu referencyjnego dla ryzyka kredytowego k ustanowionego zgodnie z ust. 1 lit. b):
Tabela 3
Stopień jakości kredytowej |
Współczynnik nadzorczy dla transakcji jednopodmiotowych |
1 |
0,38 % |
2 |
0,42 % |
3 |
0,54 % |
4 |
1,06 % |
5 |
1,6 % |
6 |
6,0 % |
Tabela 4
Dominująca jakość kredytowa |
Współczynnik nadzorczy dla notowanych indeksów |
Opatrzona ratingiem na poziomie inwestycyjnym |
0,38 % |
Nieopatrzona ratingiem na poziomie inwestycyjnym |
1,06 % |
Artykuł 280d
Narzut z tytułu kategorii ryzyka cen akcji
Do celów ust. 2 instytucje ustanawiają właściwe podmioty referencyjne dla ryzyka cen akcji w ramach pakietu kompensowania w następujący sposób:
na każdego emitenta referencyjnego instrumentu kapitałowego będącego podstawą transakcji jednopodmiotowej przypisanej do kategorii ryzyka cen akcji przypada jeden podmiot referencyjny dla ryzyka cen akcji; transakcje jednopodmiotowe przypisuje się temu samemu podmiotowi referencyjnemu dla ryzyka cen akcji wyłącznie w przypadku gdy bazowy referencyjny instrument kapitałowy tych transakcji został wyemitowany przez tego samego emitenta;
na każdą grupę referencyjnych instrumentów kapitałowych lub jednopodmiotowych instrumentów pochodnych na akcje będących podstawą transakcji wielopodmiotowej przypisanej do kategorii ryzyka cen akcji przypada jeden podmiot referencyjny dla ryzyka cen akcji; transakcje wielopodmiotowe przypisuje się temu samemu podmiotowi referencyjnemu dla ryzyka cen akcji wyłącznie w przypadku gdy grupa bazowych referencyjnych instrumentów kapitałowych lub jednopodmiotowych instrumentów pochodnych na akcje w ramach tych transakcji, stosownie do przypadku, ma te same elementy składowe.
Do celów art. 278 instytucje obliczają narzut z tytułu kategorii ryzyka cen akcji w odniesieniu do danego pakietu kompensowania w następujący sposób:
gdzie:
AddOnFX |
= |
narzut z tytułu kategorii ryzyka walutowego; |
j |
= |
indeks oznaczający wszystkie pakiety zabezpieczające z kategorii ryzyka walutowego ustanowione zgodnie z art. 277a ust. 1 lit. a) i art. 277a ust. 2 dla pakietu kompensowania; oraz |
|
= |
narzut z tytułu kategorii ryzyka walutowego w odniesieniu do pakietu zabezpieczającego j obliczony zgodnie z ust. 2. |
Instytucje obliczają narzut z tytułu kategorii ryzyka cen akcji w odniesieniu do pakietu zabezpieczającego j w następujący sposób:
gdzie:
|
= |
narzut z tytułu kategoria ryzyka cen akcji w odniesieniu do pakietu zabezpieczającego j; |
єj |
= |
współczynnik czynnika nadzorczego pakietu zabezpieczającego dla pakietu zabezpieczającego j określony zgodnie z art. 280; |
k |
= |
indeks oznaczający podmioty referencyjne dla ryzyka cen akcji w ramach pakietu kompensowania ustanowione zgodnie z ust. 1; |
|
= |
współczynnik korelacji dla podmiotu referencyjnego dla ryzyka cen akcji k; w przypadku gdy podmiot referencyjny dla ryzyka cen akcji k został ustanowiony zgodnie z ust. 1 lit. a),
|
AddOn(Entityk) |
= |
narzut dla podmiotu referencyjnego dla ryzyka cen akcji k określony zgodnie z ust. 4. |
Instytucje obliczają narzut dla podmiotu referencyjnego dla ryzyka cen akcji k w następujący sposób:
gdzie:
AddOn(Entityk) |
= |
narzut dla podmiotu referencyjnego dla ryzyka cen akcji k; |
|
= |
współczynnik nadzorczy mający zastosowanie do podmiotu referencyjnego dla ryzyka cen akcji k; w przypadku gdy podmiot referencyjny dla ryzyka cen akcji k został ustanowiony zgodnie z ust. 1 lit. a),
|
|
= |
efektywna kwota referencyjna podmiotu referencyjnego dla ryzyka cen akcji k obliczona w następujący sposób:
gdzie:
|
Artykuł 280e
Narzut z tytułu kategorii ryzyka cen towarów
Do celów art. 278 instytucje obliczają narzut z tytułu kategorii ryzyka cen towarów w odniesieniu do danego pakietu kompensowania w następujący sposób:
gdzie:
AddOnCom |
= |
narzut z tytułu kategorii ryzyka cen towarów; |
j |
= |
indeks oznaczający pakiety zabezpieczające z kategorii ryzyka cen towarów ustanowione zgodnie z art. 277a ust. 1 lit. e) i art. 277a ust. 2 dla pakietu kompensowania; oraz |
|
= |
narzut z tytułu kategorii ryzyka cen towarów w odniesieniu do pakietu zabezpieczającego j obliczony zgodnie z ust. 4. |
Instytucje obliczają narzut z tytułu kategorii ryzyka cen towarów w odniesieniu do pakietu zabezpieczającego j w następujący sposób:
gdzie:
|
= |
narzut z tytułu kategorii ryzyka cen towarów w odniesieniu do pakietu zabezpieczającego j; |
єj |
= |
współczynnik czynnika nadzorczego pakietu zabezpieczającego dla pakietu zabezpieczającego j obliczony zgodnie z art. 280; |
ρCom |
= |
współczynnik korelacji kategorii ryzyka cen towarów o wartości równej 40 %; |
k |
= |
indeks oznaczający rodzaje referencyjne pod względem ryzyka cen towarów w ramach pakietu kompensowania określone zgodnie z ust. 2; oraz |
|
= |
narzut dla rodzaju referencyjnego pod względem ryzyka cen towarów k obliczony zgodnie z ust. 5. |
Instytucje obliczają narzut dla rodzaju referencyjnego pod względem ryzyka cen towarów k w następujący sposób:
gdzie:
|
= |
narzut dla rodzaju referencyjnego pod względem ryzyka cen towarów k; |
|
= |
współczynnik nadzorczy mający zastosowanie do rodzaju referencyjnego pod względem ryzyka cen towarów k;w przypadku gdy rodzaj referencyjny pod względem ryzyka cen towarów k odpowiada transakcjom przypisanym do pakietu zabezpieczającego, o którym mowa w art. 277a ust. 1 lit. e), z wyłączeniem transakcji dotyczących energii elektrycznej, |
|
= |
efektywna kwota referencyjna rodzaju referencyjnego pod względem ryzyka cen towarów k obliczona w następujący sposób:
gdzie:
|
Artykuł 280f
Narzut z tytułu pozostałych kategorii ryzyka
Do celów art. 278 instytucje obliczają narzut z tytułu pozostałych kategorii ryzyka w odniesieniu do danego pakietu kompensowania w następujący sposób:
gdzie:
AddOnOther |
= |
narzut z tytułu pozostałych kategorii ryzyka; |
j |
= |
indeks oznaczający pakiety zabezpieczające z pozostałych kategorii ryzyka ustanowione zgodnie z art. 277a ust. 1 lit. f) i art. 277a ust. 2 dla pakietu kompensowania; oraz |
|
= |
narzut z tytułu pozostałych kategorii ryzyka w odniesieniu do pakietu zabezpieczającego j obliczony zgodnie z ust. 2. |
Instytucje obliczają narzut z tytułu pozostałych kategorii ryzyka w odniesieniu do pakietu zabezpieczającego j w następujący sposób:
gdzie:
|
= |
narzut z tytułu pozostałych kategorii ryzyka w odniesieniu do pakietu zabezpieczającego j; |
єj |
= |
współczynnik czynnika nadzorczego pakietu zabezpieczającego dla pakietu zabezpieczającego j określony zgodnie z art. 280; oraz |
SFOther |
= |
współczynnik nadzorczy dla pozostałych kategorii ryzyka o wartości równej 8 %; |
|
= |
efektywna kwota referencyjna pakietu zabezpieczającego j obliczona w następujący sposób:
gdzie:
|
Artykuł 281
Obliczanie wartości ekspozycji
Wartość ekspozycji pakietu kompensowania oblicza się zgodnie z następującymi wymogami:
instytucje nie stosują podejścia, o którym mowa w art. 274 ust. 6;
na zasadzie odstępstwa od art. 275 ust. 1, w przypadku pakietów kompensowania innych niż te, o których mowa w art. 275 ust. 2, instytucje obliczają koszt odtworzenia zgodnie z następującym wzorem:
RC = max{CMV, 0}
gdzie:
RC |
= |
koszt odtworzenia; oraz |
CMV |
= |
bieżąca wartość rynkowa. |
na zasadzie odstępstwa od art. 275 ust. 2 niniejszego rozporządzenia, w przypadku pakietów kompensowania transakcji: które są przedmiotem obrotu na uznanej giełdzie; które są rozliczane centralnie przez kontrahenta centralnego, któremu udzielono zezwolenia na prowadzenie działalności zgodnie z art. 14 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 lub którego uznano zgodnie z art. 25 tego rozporządzenia; lub w przypadku których zabezpieczenie jest przedmiotem wymiany dwustronnej z kontrahentem zgodnie z art. 11 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, instytucje obliczają koszt odtworzenia zgodnie z następującym wzorem:
RC = TH + MTA
gdzie:
RC |
= |
koszt odtworzenia; |
TH |
= |
próg zabezpieczenia, który zgodnie z umową o dostarczenie zabezpieczenia ma zastosowanie do pakietu kompensowania i poniżej którego instytucja nie może żądać dostarczenia zabezpieczenia; oraz |
MTA |
= |
minimalna kwota transferu, która zgodnie z umową o dostarczenie zabezpieczenia ma zastosowanie do pakietu kompensowania; |
na zasadzie odstępstwa od art. 275 ust. 3, w przypadku wielu pakietów kompensowania objętych umową o dostarczenie zabezpieczenia, instytucje obliczają koszt odtworzenia jako sumę kosztów odtworzenia każdego odrębnego pakietu kompensowania obliczonych zgodnie z ust. 1, tak jakby nie były one objęte obowiązkiem uzupełnienia zabezpieczenia;
wszystkie pakiety zabezpieczające ustanawia się zgodnie z art. 277a ust. 1;
instytucje przyjmują, że wartość mnożnika we wzorze wykorzystywanym do obliczenia potencjalnej przyszłej ekspozycji, o której mowa w art. 278 ust. 1, wynosi 1, w następujący sposób:
gdzie:
PFE |
= |
potencjalna przyszła ekspozycja; oraz |
AddOn(a) |
= |
narzut z tytułu kategorii ryzyka a; |
na zasadzie odstępstwa od art. 279a ust. 1, w przypadku wszystkich transakcji, instytucje obliczają wartość delty nadzorczej w następujący sposób:
δ = |
|
+ 1 gdy transakcja jest pozycją długą w pierwotnym czynniku wpływającym na poziom ryzyka |
|
– 1 gdy transakcja jest pozycją krótką w pierwotnym czynniku wpływającym na poziom ryzyka |
gdzie:
δ |
= |
delta nadzorcza; |
do obliczania nadzorczego współczynnika czasu trwania wykorzystuje się następujący wzór, o którym mowa w art. 279b ust. 1 lit. a):
nadzorczy współczynnik czasu trwania=E-S
gdzie:
E |
= |
okres pomiędzy dniem zakończenia transakcji a dniem sprawozdawczym; |
S |
= |
okres pomiędzy dniem rozpoczęcia transakcji a okresem sprawozdawczym; |
współczynnik terminu zapadalności, o którym mowa w art. 279c ust. 1, oblicza się w następujący sposób:
w przypadku transakcji wchodzących w skład pakietów kompensowania, o których mowa w art. 275 ust. 1, MF = 1;
w przypadku transakcji wchodzących w skład pakietów kompensowania, o których mowa w art. 275 ust. 2 i 3, MF = 0,42;
do obliczania efektywnej kwoty referencyjnej pakietu zabezpieczającego „j” wykorzystuje się następujący wzór, o którym mowa w art. 280a ust. 3:
gdzie:
|
= |
efektywna kwota referencyjna pakietu zabezpieczającego „j”; oraz |
Dj,k |
= |
efektywna kwota referencyjna koszyka k pakietu zabezpieczającego „j”; |
do obliczania narzutu z tytułu kategorii ryzyka kredytowego w odniesieniu do pakietu zabezpieczającego „j” wykorzystuje się następujący wzór, o którym mowa w art. 280c ust. 3:
gdzie:
|
= |
narzutu z tytułu kategorii ryzyka kredytowego w odniesieniu do pakietu zabezpieczającego „j”; oraz |
AddOn(Entityk) |
= |
narzut z tytułu ryzyka kredytowego jednostki referencyjnej k; |
do obliczania narzutu z tytułu kategorii ryzyka cen akcji w odniesieniu do pakietu zabezpieczającego „j” wykorzystuje się następujący wzór, o którym mowa w art. 280d ust. 3:
gdzie:
|
= |
narzutu z tytułu kategorii ryzyka cen akcji w odniesieniu do pakietu zabezpieczającego „j”; oraz |
AddOn(Entityk) |
= |
narzut z tytułu ryzyka cen akcji jednostki referencyjnej k; |
do obliczania narzutu z tytułu kategorii ryzyka cen towarów w odniesieniu do pakietu zabezpieczającego „j” wykorzystuje się następujący wzór, o którym mowa w art. 280e ust. 4:
gdzie:
|