Sprawa T‑19/06

Mindo Srl

przeciwko

Komisji Europejskiej

Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Włoski rynek zakupu i pierwszego przetwarzania surowca tytoniowego – Decyzja stwierdzająca naruszenie art. 81 WE – Ustalanie cen i podział rynku – Zapłata grzywny przez współdłużnika solidarnego – Skarżąca, której dotyczy toczące się postępowanie upadłościowe – Utrata interesu prawnego – Umorzenie postępowania

Streszczenie wyroku

1.      Postępowanie – Bezwzględne przeszkody procesowe – Badanie z urzędu przez sąd – Utrata interesu prawnego w trakcie postępowania – Zaliczenie

(regulamin postępowania przed Sądem, art. 113)

2.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Interes prawny – Konieczność posiadania istniejącego i aktualnego interesu prawnego

(art. 230 WE)

3.      Prawa podstawowe – Prawo do skutecznej ochrony sądowej – Granice – Przestrzeganie przesłanek dopuszczalności skargi

(Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 47)

1.      Na podstawie art. 113 regulaminu Sąd może w każdym czasie, po wysłuchaniu stron, z urzędu stwierdzić, że skarga jest niedopuszczalna z uwagi na bezwzględne przeszkody procesowe lub że skarga stała się bezprzedmiotowa i nie ma potrzeby jej rozpatrywania.

Zatem brak interesu prawnego stanowi bezwzględną przeszkodę procesową, którą sąd Unii rozpatruje z urzędu. Należy uznać, że co się tyczy utraty interesu prawnego w trakcie postępowania, sąd Unii może rozpatrzyć to zagadnienie również z urzędu.

(por. pkt 59, 60)

2.      Skarga o stwierdzenie nieważności lub zmianę decyzji wniesiona przez osobę fizyczną lub prawną jest dopuszczalna jedynie wtedy, gdy skarżący ma interes w stwierdzeniu nieważności lub zmianie zaskarżonego aktu. Interes taki zakłada, że stwierdzenie nieważności i/lub zmiana tego aktu może samo w sobie wywierać skutki prawne lub – według innej formuły – że skarga może przez swoje skutki spowodować korzyść dla strony, która ją wniosła, i że wykazuje ona istniejący i aktualny interes w stwierdzeniu nieważności lub zmianie tego aktu.

Interes prawny musi jednak istnieć, pod rygorem umorzenia postępowania, do momentu wydania orzeczenia sądowego. Wymóg ten zapewnia na płaszczyźnie procesowej, żeby w interesie prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości do sądów nie wnoszono o opiniodawcze wyjaśnienie kwestii prawnych ani zagadnień mających charakter czysto teoretyczny.

Ponadto jeżeli interes, na który powołuje się skarżący, dotyczy przyszłej sytuacji prawnej, musi on wykazać, że naruszenie tej sytuacji jest już w tej chwili pewne. Zatem skarżący nie może powołać się na okoliczności przyszłe i niepewne w celu uzasadnienia interesu w zakresie żądania stwierdzenia nieważności zaskarżonego aktu. W dodatku to na skarżącym spoczywa ciężar udowodnienia przysługującego mu interesu prawnego stanowiącego pierwszą i podstawową przesłankę skargi do sądu.

(por. pkt 77–80)

3.      Prawo do sądu, którego szczególnym aspektem jest prawo dostępu do sądu, zagwarantowane w art. 6 europejskiej konwencji praw człowieka i któremu został poświęcony art. 47 karty praw podstawowych nie jest prawem bezwzględnym i może podlegać ograniczeniom dopuszczonym w sposób dorozumiany, w szczególności jeżeli chodzi o przesłanki dopuszczalności skargi. Ograniczenia te nie mogą uszczuplać dostępu otwartego dla jednostki w taki sposób lub w takim zakresie, że zostanie naruszona istota jej prawa do sądu. Muszą one zmierzać do zgodnego z prawem celu i musi istnieć racjonalny stosunek proporcjonalności między zastosowanymi środkami a zamierzonym celem.

W tym zakresie choć wymóg istnienia interesu prawnego wydaje się ograniczać prawo dostępu do sądu, ograniczenie to nie stanowi w sposób oczywisty naruszenia istoty tego prawa, gdyż wymóg, aby od momentu wniesienia skargi do wydania wyroku skarżący miał interes we wniesieniu skargi na jego zdaniem szkodliwy akt, realizuje uzasadniony cel, polegający przecież na tym, aby działając w interesie prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości, uniknąć sytuacji, w której sąd Unii Europejskiej miałby rozstrzygać kwestie czysto teoretyczne, z czego nie wynikają skutki prawne ani poprawa sytuacji strony skarżącej.

(por. pkt 97, 99)

WYROK SĄDU (trzecia izba)

z dnia 5 października 2011 r. (*)

Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Włoski rynek zakupu i pierwszego przetworzenia surowca tytoniowego – Decyzja stwierdzająca naruszenie art. 81 WE – Ustalanie cen i podział rynku – Zapłata grzywny przez współdłużnika solidarnego – Skarżąca, której dotyczy toczące się postępowanie upadłościowe – Utrata interesu prawnego – Umorzenie postępowania

W sprawie T‑19/06

Mindo Srl, z siedzibą w Rzymie (Włochy), reprezentowana przez J. Folguera Crespo oraz P. Vidala Martíneza, adwokatów,

strona skarżąca,

przeciwko

Komisji Europejskiej, reprezentowanej początkowo przez É. Gippiniego Fourniera, N. Khana oraz F. Amata, a następnie przez É. Gippiniego Fourniera, N. Khana oraz L. Malferrariego, działających w charakterze pełnomocników,

strona pozwana,

mającej za przedmiot żądanie stwierdzenia częściowej nieważności decyzji Komisji C (2005) 4012 wersja ostateczna z dnia 20 października 2005 r. dotyczącej procedury przewidzianej w art. 81 ust. 1 [WE] (sprawa COMP/C.38.281/B.2 – Surowiec tytoniowy – Włochy) oraz, tytułem żądania ewentualnego, obniżenie kwoty grzywny nałożonej na Mindo Srl,

SĄD (trzecia izba),

w składzie: J. Azizi, prezes, E. Cremona (sprawozdawca) i S. Frimodt Nielsen, sędziowie,

sekretarz: K. Pocheć, administrator,

uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 29 listopada 2010 r.,

wydaje następujący

Wyrok

 Okoliczności powstania sporu

1        Strona skarżąca, Mindo Srl, to spółka włoska, obecnie w stanie upadłości. Początkowo była to spółka rodzinna znana pod nazwą Reditab Srl. Następnie w 1995 r. została ona wykupiona przez Intabex Netherlands BV (zwaną dalej „Intabex”), spółkę zależną Dimon Inc. W następstwie tego nabycia firmę tej spółki zmieniono na Dimon Italia Srl. Jej główną działalnością było pierwsze przetwarzanie surowca tytoniowego. W dniu 30 września 2004 r. Intabex sprzedała wszystkie swoje udziały czterem podmiotom, które nie miały żadnego związku z grupą, w której Dimon była spółką wiodącą. W następstwie tej sprzedaży firmę zmieniono na Mindo. W dniu 13 maja 2005 r. Dimon połączyła się ze Standard Commercial Corporation (zwaną dalej „SCC”), aby stworzyć nową spółkę zwaną Alliance One International, Inc. (zwaną dalej „Alliance One”).

 Postępowanie administracyjne

2        W dniu 15 stycznia 2002 r. Komisja Wspólnot Europejskich, zgodnie z art. 11 rozporządzenia Rady nr 17 z dnia 6 lutego 1962 r. – pierwszego rozporządzenia wprowadzającego w życie art. [81 WE] i [82 WE] (Dz.U. 1962, 13, s. 204) – skierowała żądanie udzielenia informacji na temat rynku włoskiego surowca tytoniowego do branżowych stowarzyszeń przetwórców i producentów tytoniu włoskiego, czyli Associazione Professionale Trasformatori Tabacchi Italiani (APTI, Krajowe Stowarzyszenie Przetwórców Włoskiego Surowca Tytoniowego) i Unione Italiana Tabacco (Unitab, Włoska Unia Surowca Tytoniowego).

3        W dniu 19 lutego 2002 r. Komisja otrzymała wniosek o zwolnienie z grzywny, który został wniesiony przez Deltafinę SpA, przetwórcę surowca tytoniowego, spółkę będącą członkiem APTI, na podstawie komunikatu Komisji w sprawie zwolnienia z grzywien oraz zmniejszania grzywien w przypadkach karteli (Dz.U. 2002, C 45, s. 3, zwanego dalej „komunikatem w sprawie współpracy”). W dniu 6 marca 2002 r. Komisja zgodnie z pkt 15 komunikatu przyznała warunkowe zwolnienie z grzywny tej spółce.

4        W dniu 4 kwietnia 2002 r. odbyło się spotkanie zarządu APTI. Na tym spotkaniu Deltafina poinformowała uczestników, w tym Transcatab SpA i skarżącą, o swoim wniosku o zwolnienie z grzywny i decyzji Komisji w przedmiocie przyznania jej zwolnienia warunkowego.

5        W tym samym dniu Komisja otrzymała wnioski skarżącej o zwolnienie z grzywny na podstawie pkt 8 komunikatu Komisji w sprawie współpracy i – tytułem ewentualnym – o jej obniżenie na podstawie pkt 20–27 tego komunikatu, a kilka godzin później o obniżenie grzywny na tej samej podstawie od Transcatab.

6        W dniu 9 kwietnia 2002 r. Komisja potwierdziła odbiór wniosku o zwolnienie z grzywny złożonego przez skarżącą i poinformowała, zgodnie z pkt 12 komunikatu w sprawie współpracy, że w przypadku zarzucanego naruszenia nie można zastosować zwolnienia z grzywny, gdyż wspomniany wniosek o zwolnienie nie spełnia przesłanek wymienionych w pkt 8 lit. a) oraz w pkt 9 lub pkt 8 lit. b) i pkt 10 tego komunikatu. Stosując się do art. 25 tego komunikatu, Komisja potwierdziła także odbiór wniosku o obniżenie grzywny złożonego przez skarżącą.

7        W dniu 8 kwietnia 2002 r. skarżąca dostarczyła dodatkowe dowody w notatce wyjaśniającej i 10 załącznikach. W dniu 17 kwietnia 2002 r. Komisja potwierdziła odbiór tych dokumentów.

8        W dniach 18 i 19 kwietnia 2002 r. Komisja, na podstawie art. 14 rozporządzenia nr 17, przeprowadziła kontrole w siedzibach Transcatab, Trestina Azienda Tabacchi SpA i Romana Tabacchi SpA.

9        W dniu 8 października 2002 r. Komisja poinformowała skarżącą i Transcatab, że z uwagi na to, iż spółki te, odpowiednio jako pierwsza i jako druga, dostarczyły dowody naruszenia w rozumieniu komunikatu w sprawie współpracy, w postępowaniu administracyjnym Komisja miała zamiar im przyznać obniżenie grzywny, odpowiednio pomiędzy 30 a 50% i pomiędzy 20 a 30% wysokości grzywny, która zostałaby na nie nałożona w przypadku stwierdzenia naruszenia i w braku współpracy.

10      W dniu 25 lutego 2004 r. Komisja sporządziła pismo w sprawie przedstawienia zarzutów, które skierowała do 10 przedsiębiorstw lub stowarzyszeń przedsiębiorstw, w tym do Deltafiny, Transcatab, Romana Tabacchi i skarżącej (łącznie zwanych dalej „przetwórcami”) i spółek dominujących niektórych z ww. spółek, w tym Dimon, SCC i Universal Corp., spółki dominującej Deltafiny. Adresaci pisma w sprawie przedstawienia zarzutów mieli dostęp do akt administracyjnych sprawy przekazanych przez Komisję na CD-ROM i zgłosili uwagi pisemne w odpowiedzi na pismo w sprawie przedstawienia zarzutów przedstawionych przez Komisję. Następnie w dniu 22 czerwca 2004 r. odbyło się przesłuchanie.

11      Po tym jak w dniu 21 grudnia 2004 r. zostało przyjęte addendum do pisma w sprawie przedstawienia zarzutów z 25 lutego 2004 r., w dniu 1 marca 2005 r. odbyło się drugie przesłuchanie.

12      Po zasięgnięciu opinii komitetu doradczego ds. praktyk ograniczających konkurencję i pozycji dominującej oraz na podstawie końcowego sprawozdania funkcjonariusza ds. przesłuchań w dniu 20 października 2005 r. Komisja wydała decyzję C (2005) 4012 wersja ostateczna z dnia 20 października 2005 r. dotyczącą procedury przewidzianej w art. 81 ust. 1 [WE] (sprawa COMP/C.38.281/B.2 – Surowiec tytoniowy – Włochy) (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”), której streszczenie zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 13 lutego 2006 r. (Dz.U. L 353, s. 45).

 Zaskarżona decyzja

13      Po pierwsze, zaskarżona decyzja dotyczy horyzontalnego kartelu wprowadzonego w życie przez przetwórców surowca tytoniowego na rynku włoskim (motyw 1 zaskarżonej decyzji).

14      W zaskarżonej decyzji Komisja stwierdziła, że w ramach tego kartelu w okresie od 1995 r. do początku 2002 r. przetwórcy uzgadniali warunki transakcji nabycia surowca tytoniowego we Włoszech – zarówno bezpośrednich od producentów, jak również od podmiotów „trzecich zajmujących się pakowaniem”, w szczególności poprzez ustalanie cen i podział rynku (motyw 1 zaskarżonej decyzji).

15      Po drugie, oprócz kartelu wprowadzanego w życie przez przetwórców zaskarżona decyzja dotyczy dwóch innych naruszeń, które miały miejsce pomiędzy początkiem 1999 r. a końcem 2001 r. i na które składało się, w przypadku APTI, ustalanie cen umownych, które stowarzyszenie to miałoby negocjować w imieniu swoich członków w celu zawarcia porozumień międzybranżowych z UNITABem, oraz ustalanie przez UNITAB cen, które konfederacja miałaby negocjować w imieniu swoich członków z APTI w celu zawarcia tych samych porozumień.

16      W zaskarżonej decyzji Komisja uznała, że praktyki przetwórców stanowiły jednolite i ciągłe naruszenie art. 81 ust. 1 WE (zob. w szczególności motywy 267–269 zaskarżonej decyzji).

17      Komisja wyjaśniła, że przy uwzględnieniu iż w następstwie połączenia w nową spółkę Alliance One dwóch grup, do których w czasie trwania naruszenia należały Transcatab i skarżąca, grupy te przestały istnieć, nowa spółka jako ich następca prawny jest adresatem zaskarżonej decyzji. To samo odnosi się do skarżącej, która została sprzedana przez Intabex podmiotom, którzy zmienili jej firmę na Mindo (motywy 349 i 350 zaskarżonej decyzji).

18      W motywie 351 zaskarżonej decyzji Komisja wywnioskowała, że Deltafinę, Universal, skarżącą, Transcatab, Alliance One, Romana Tabacchi, APTI i Unitab należy uznać za odpowiedzialne za naruszenia i za adresatów zaskarżonej decyzji.

19      W motywach 356–404 zaskarżonej decyzji Komisja ustaliła kwoty grzywien, które należy nałożyć na adresatów tej decyzji.

20      W następstwie dokonania oceny wagi naruszenia i stwierdzenia w motywie 369 zaskarżonej decyzji, że naruszenie popełnione przez przetwórców należy uznać za bardzo poważne, Komisja zbadała kwestię „wagi indywidualnej naruszenia przepisów” i „skutku odstraszającego”.

21      Aby nadać grzywnie charakter odstraszający, Komisja uznała, że w przypadku Deltafiny należy zastosować mnożnik wynoszący 1,5, czyli podwyższyła kwotę wyjściową o 50%, zaś w przypadku Transcatab i skarżącej należy zastosować mnożnik wynoszący 1,25, czyli podwyższyła kwotę wyjściową o 25% (motyw 375 zaskarżonej decyzji).

22      I tak w motywie 376 zaskarżonej decyzji Komisja ustaliła wysokość kwot wyjściowych grzywny w następujący sposób:

–        Deltafina:          37,5 mln EUR;

–        Transcatab:          12,5 mln EUR;

–        skarżąca:          12,5 mln EUR;

–        Romana Tabacchi: 10 mln EUR.

23      Następnie Komisja zbadała kwestię trwania naruszenia. W szczególności z motywów 377–379 zaskarżonej decyzji wynika, że Komisja podwyższyła kwoty wyjściowe grzywien o 10% za pełen rok naruszenia oraz o 5% za każdy dodatkowy okres wynoszący co najmniej sześć miesięcy. W ten sposób kwota grzywny została zwiększona o 60%, tak by uwzględnić okres naruszenia trwający sześć lat i cztery miesiące w przypadku Deltafiny, skarżącej i Transcatab, i o 25%, co odpowiadało okresowi naruszenia trwającego dwa lata i osiem miesięcy w przypadku Romana Tabacchi.

24      Wysokość kwot podstawowych grzywien nałożonych na adresatów zaskarżonej decyzji jest zatem następująca:

–              Deltafina:          60 mln EUR;

–              Transcatab:          20 mln EUR;

–              skarżąca:       20 mln EUR;

–              Romana Tabacchi: 12,5 mln EUR.

25      W motywach 380–398 zaskarżonej decyzji Komisja sprawdziła, czy należy uwzględnić okoliczności łagodzące, i odrzuciła wszystkie argumenty skarżącej w tym względzie.

26      Ponadto Komisja zbadała, czy należy dostosować wyjściowe kwoty grzywien do poszczególnych adresatów, tak aby nie przekraczały one granicy 10% ich obrotu, zgodnie z art. 23 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 [WE] i 82 [WE] (Dz.U. 2003, L 1, s. 1) (motywy 399–404 zaskarżonej decyzji).

27      W tym względzie Komisja ograniczyła solidarną odpowiedzialność skarżącej do 10% obrotu tej spółki w ostatnim roku obrotowym, czyli 3,99 mln EUR, uwzględniając, że w momencie przyjęcia zaskarżonej decyzji skarżąca nie miała żadnego związku z dawną grupą, w której Dimon była spółką wiodącą (motyw 404 zaskarżonej decyzji).

28      W motywach 405–500 zaskarżonej decyzji Komisja przedstawiła swoje stanowisko na temat stosowania komunikatu w sprawie współpracy. Komisja w szczególności stwierdziła, że skarżąca spełniła nałożone na nią warunki wynikające z wniosku o obniżenie grzywny i na podstawie oceny dostarczonych dowodów oraz współpracy w trakcie postępowania wywnioskowała, że skarżąca skorzystała z największej obniżki grzywny, jaka przewidziana jest w przedziałach, które zostały wskazane skarżącej w odpowiedzi na jej wniosek o obniżenie grzywny, czyli o 50% (motyw 499 zaskarżonej decyzji).

29      W art. 2 zaskarżonej decyzji, zgodnie z art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003, Komisja ustaliła następującą wysokość grzywien, które należy nałożyć na przedsiębiorstwa i stowarzyszenia przedsiębiorstw będące adresatami zaskarżonej decyzji:

–        Deltafina i Universal solidarnie: 30 mln EUR;

–        skarżąca i Alliance One: 10 mln EUR; Alliance One jest odpowiedzialna za całość, a skarżąca solidarnie tylko za 3,99 mln EUR;

–        Transcatab i Alliance One solidarnie: 14 mln EUR;

–        Romana Tabacchi: 2,05 mln EUR;

–        APTI: 1 tys. EUR;

–        Unitab: 1 tys. EUR.

 Procedura

30      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 20 stycznia 2006 r. skarżąca wniosła niniejszą skargę.

31      W swojej skardze skarżąca w szczególności wnosi o połączenie tej sprawy ze sprawą dotyczącą skargi wniesionej w dniu 24 stycznia 2006 r. przez Alliance One, mającą na celu częściowe stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji (sprawa T‑25/06, Alliance One International przeciwko Komisji). Z analogicznym wnioskiem zwróciła się Alliance One.

32      W dniu 14 lutego 2006 r. Alliance One zapłaciła całą grzywnę nałożoną przez Komisję na tę spółkę i skarżącą, przy czym skarżąca była solidarnie odpowiedzialna jedynie za część tej kwoty, a mianowicie za 3,99 mln EUR.

33      W dniu 4 lipca 2006 r. skarżąca została postawiona w stan upadłości, o czym nigdy nie poinformowała Sądu.

34      Odrębnym pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 27 lipca 2006 r. skarżąca ponowiła wniosek o połączenie tej sprawy ze sprawą T‑25/06. W dniu 21 kwietnia 2006 r. Alliance One przedstawiła swoje uwagi w przedmiocie tego wniosku, opowiadając się za połączeniem tych spraw.

35      W piśmie złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 21 kwietnia 2006 r. Komisja stwierdziła, że jej zdaniem połączenie tych spraw nie poprawi znacznie skuteczności postępowania i że pozostawia Sądowi podjęcie decyzji w tej sprawie.

36      Sąd nie uwzględnił wniosku o połączenie spraw.

37      W dniu 27 grudnia 2006 r., w następstwie złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (istanza di fallimento) przez jednego z wierzycieli spółki do Tribunale ordinario di Roma, sezione fallimentare (wydziału ds. upadłościowych sądu w Rzymie, zwanego dalej „Tribunale fallimentare di Roma”), na podstawie art. 161 regio decreto 16 marzo 1942, n. 267, recante disciplina del fallimento, del concordato preventivo, dell’amministrazione controllata e della liquidazione coatta amministrativa (dekretu królewskiego nr 267 z dnia 16 marca 1942 r. regulującego upadłość, postępowanie układowe, zarząd kontrolowany oraz przymusowe postępowanie likwidacyjne ze zmianami, dodatek nadzwyczajny do GURI nr 81 z dnia 6 kwietnia 1942 r.) (zwanego dalej „włoską ustawą o postępowaniu upadłościowym”) skarżąca złożyła w tym samym sądzie wniosek o dopuszczenie do układu w postępowaniu upadłościowym z przekazaniem majątku (zwanego dalej „układem w postępowaniu upadłościowym”). Wyrokiem z dnia 27 listopada 2007 r. Tribunale fallimentare di Roma zatwierdził układ zaproponowany przez skarżącą.

38      Na podstawie sprawozdania sędziego sprawozdawcy Sąd (trzecia izba) postanowił otworzyć procedurę ustną i w ramach środków organizacji postępowania przewidzianych w art. 64 swego regulaminu postępowania wezwał strony do przedłożenia dokumentów. Strony zastosowały się do tego wezwania w wyznaczonym terminie.

39      Na rozprawie w dniu 29 listopada 2010 r. wysłuchano wystąpień stron i ich odpowiedzi na pytania Sądu.

40      Komisja dowiedziała się kilka dni przed rozprawą, że od lipca 2006 r. skarżąca była w stanie upadłości i co do zasady w trakcie rozprawy stwierdziła, że spółka ta utraciła interes prawny w niniejszej sprawie, gdyż Alliance One zapłaciła całą kwotę nałożonej na nie grzywny, w tym kwotę 3,99 mln EUR, które spółka ta miała zapłacić solidarnie ze skarżącą, i nie zwróciła się do tej ostatniej o zwrot części zapłaconej grzywny, chociaż spółka ta była w stanie upadłości.

41      I tak, Sąd w ramach środków organizacji postępowania przyjętych zgodnie z art. 64 regulaminu Sądu wezwał skarżącą do przedstawienia wszelkich informacji i przedłożenia dokumentów mających znaczenie w kwestii porozumień, które skarżąca zawarła z Alliance One w odniesieniu do płatności grzywny przez tę spółkę i możliwości żądania zwrotu zapłaconej części grzywny, co zostało odnotowane w protokole z rozprawy. Rzeczony środek organizacji postępowania został następnie powtórzony w piśmie Sądu wysłanym do skarżącej w dniu 8 grudnia 2010 r.

42      Ponadto w odpowiedzi na pytanie Sądu skarżąca wyjaśniła, że w ramach trzeciego z wniesionych żądań zdanie drugie (zob. pkt 57 poniżej) miała ona na celu uzyskanie obniżenia części kwoty grzywny, za zapłatę której odpowiadała ona solidarnie z Alliance One.

43      Pismem z dnia 6 stycznia 2011 r. skarżąca spełniła żądanie Sądu zakomunikowane na rozprawie i przedłożyła kilka dokumentów. Skarżąca nie doprecyzowała jednak, że rozpoczęte zostało względem niej postępowanie układowe, które było dalej w toku. Skarżąca stwierdziła w istocie, że zachowuje interes prawny w niniejszej sprawie.

44      W dniu 21 lutego 2011 r. w uwagach do pisma skarżącej z dnia 6 stycznia 2011 r. Komisja powtórzyła, że spółka ta utraciła wszelki interes prawny w niniejszej sprawie. Ponadto Komisja przedstawiła dokument izby przemysłowej w Rzymie (Włochy) w sprawie stanu finansowego skarżącej, który potwierdził, że dotyczące skarżącej postępowanie układowe zarejestrowane pod nr 3/07 jest w toku od dnia 21 maja 2007 r. Komisja ponadto stwierdziła, że Sąd może nakazać zastosowanie środka organizacji postępowania zgodnie z art. 64 § 4 regulaminu i zażądać wyjaśnień od Alliance One w sprawie wykonania przez tę spółkę prawa do wniesienia skargi przeciwko skarżącej celem otrzymania zwrotu zapłaconej przez nią części grzywny.

45      Pismem z dnia 11 marca 2011 r. skarżąca przedstawiła swoje uwagi na temat uwag Komisji z dnia 21 lutego 2011 r., w których sprzeciwiła się środkowi organizacji postępowania polegającemu na żądaniu wyjaśnień od Alliance One i stwierdziła, że Komisja dopuściła się nadużycia proceduralnego.

46      W ramach środków organizacji postępowania przewidzianych w art. 64 § 3 lit. c) regulaminu pismem z dnia 17 marca 2011 r. Sąd zwrócił się z pytaniami na piśmie do Alliance One.

47      Pismem z dnia 30 marca 2011 r. Alliance One udzieliła odpowiedzi na pytania Sądu z dnia 17 marca 2011 r. Alliance One stwierdziła co do zasady, że nie wniosła jeszcze skargi przeciwko skarżącej o zwrot części zapłaconej grzywny, gdyż zdecydowała się poczekać na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy. Spółka ta również wyjaśniła, że aby wszcząć postępowanie w tym celu „najprawdopodobniej musiałaby zwrócić się o wydanie wyroku celem uzyskania wkładu [skarżącej] oraz wydania nakazu zapłaty w oparciu o ten wyrok”. Alliance One potwierdziła ponadto, że w przypadku uchylenia grzywny częściowo lub w całości przez Sąd spółka ta musiałaby zwrócić skarżącej spłaconą kwotę z odsetkami, a to spowodowałoby, że procedura byłaby „obciążająca, kosztowna i długa”. Poza tym spółka ta stwierdziła, że prawo do wniesienia skargi nie uległo przedawnieniu i nie powinno się przedawnić przed końcem przedmiotowego postępowania. Wreszcie Alliance One stwierdziła, że będące w toku postępowanie układowe nie stoi w sprzeczności z tym, aby dopiero po wydaniu wyroku zatwierdzającego zawarty układ wierzyciel wniósł sprawę do właściwego sądu celem wydania wyroku przeciwko dłużnikowi i zażądał nakazania zapłaty.

48      Pismami odpowiednio z dnia 18 i 19 kwietnia 2011 r. skarżąca i Komisja przedstawiły swoje uwagi na temat wyjaśnień dostarczonych przez Alliance One.

49      Pismem z dnia 12 maja 2011 r., na podstawie środków organizacji postępowania, Sąd wezwał skarżącą do przedstawienia dokumentów dotyczących postępowania układowego będącego w toku przed Tribunale fallimentare di Roma oraz dostarczenia wszelkich informacji istotnych dla wykonania układu w postępowaniu upadłościowym.

50      Pismem z dnia 20 maja 2011 r. skarżąca zastosowała się do tych żądań. Przedstawiła ona w szczególności wniosek o wszczęcie postępowania układowego, propozycję wniosku układowego wysłanego wierzycielom w dniu 5 marca 2007 r., wyrok zatwierdzający zawarty układ z dnia 27 listopada 2007 r. wydany przez Tribunale fallimentare di Roma oraz inne dokumenty dotyczące stanu wykonania omawianego układu.

51      Przed Tribunale fallimentare di Roma w dniu 25 maja 2011 r. odbyła się rozprawa mająca na celu dokonanie oceny wykonania układu lub jego ewentualnego rozwiązania lub uchylenia zgodnie z art. 186 włoskiej ustawy o postępowaniu upadłościowym.

52      W dniu 1 czerwca 2011 r. na wniosek Sądu skarżąca przedstawiła wykaz wierzycieli, który dołączyła do wniosku o wszczęcie postępowania układowego przedstawionego Tribunale fallimentare di Roma w dniu 5 marca 2007 r. Wykaz ten nie wymieniał wierzytelności Alliance One wobec skarżącej.

53      W dniu 15 czerwca 2011 r. odbyła się kolejna rozprawa przed Tribunale fallimentare di Roma.

54      W dniu 21 czerwca 2011 r. Komisja przedstawiła swoje uwagi na temat dokumentów przedłożonych przez skarżącą w piśmie z dnia 20 maja 2011 r. oraz na temat wykazu wierzycieli złożonego przez skarżącą w dniu 1 czerwca 2011 r.

55      Pismem z dnia 13 lipca 2011 r. w odpowiedzi na nowy środek organizacji postępowania skarżąca udzieliła odpowiedzi na pytania Sądu, przedłożyła dokumenty i ustosunkowała się w przedmiocie tego, czy w dalszym ciągu istnieje potrzeba wydania wyroku w tej sprawie w rozumieniu art. 113 regulaminu postępowania przed Sądem.

56      W dniu 29 lipca 2011 r. na wniosek Sądu Komisja przedstawiła swoje stanowisko na temat tego, czy w dalszym ciągu istnieje potrzeba wydania wyroku w tej sprawie w rozumieniu wspomnianego artykułu.

 Żądania stron

57      Skarżąca wnosi do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności art. 1 ust. 1 lit. a) zaskarżonej decyzji w zakresie, w jakim odnosi się ona do dłuższego czasu trwania naruszenia uznanego za zakończone w dniu 19 lutego 2002 r. zamiast najpóźniej w dniu 15 stycznia 2002 r.;

–        stwierdzenie nieważności art. 2 lit. b) zaskarżonej decyzji w zakresie, w jakim skarżąca powinna była zostać zwolniona w całości z grzywny na podstawie komunikatu Komisji w sprawie współpracy;

–        tytułem żądania ewentualnego, skarżąca wnosi o zmianę art. 2 lit. b) zaskarżonej decyzji i znaczne obniżenie „kwoty grzywny nałożonej solidarnie na skarżącą i na Alliance One”;

–        obciążenie Komisji kosztami postępowania;

–        zgodnie z art. 50 § 4 regulaminu postępowania przed Sądem, nakazanie połączenia niniejszej sprawy ze sprawą dotyczącą skargi wniesionej przez Alliance One przeciwko zaskarżonej decyzji.

58      Komisja wnosi do Sądu o:

–        oddalenie skargi;

–        obciążenie skarżącej kosztami postępowania.

 Co do prawa

59      Na podstawie art. 113 regulaminu postępowania Sąd może w każdym czasie, po wysłuchaniu stron, z urzędu stwierdzić, że skarga jest niedopuszczalna z uwagi na bezwzględne przeszkody procesowe lub że skarga stała się bezprzedmiotowa i nie ma potrzeby jej rozpatrywania.

60      Zgodnie z orzecznictwem, brak interesu prawnego stanowi bezwzględną przeszkodę procesową, którą sąd Unii Europejskiej rozpatruje z urzędu (zob. wyrok Sądu z dnia 28 września 2004 r. w sprawie T‑310/00 MCI przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑3253, pkt 45 i przytoczone tam orzecznictwo; postanowienie Sądu z dnia 10 marca 2005 r. w sprawach połączonych T‑228/00, T‑229/00, T‑242/00, T‑243/00, T‑245/00 do T‑248/00, T‑250/00, T‑252/00, T‑256/00 do T‑259/00, T‑265/00, T‑267/00, T‑268/00, T‑271/00, T‑274/00 do T‑276/00, T‑281/00, T‑287/00 i T‑296/00 w sprawie Gruppo ormeggiatori del porto di Venezia i in. przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑787, pkt 22 i przytoczone tam orzecznictwo). Należy uznać, że co się tyczy utraty interesu prawnego w trakcie postępowania, sąd Unii może rozpatrzyć to zagadnienie również z urzędu.

61      Po wysłuchaniu stron postępowania w niniejszej sprawie należy zbadać wszystkie argumenty przedstawione przez Komisję w trakcie rozprawy i w jej uwagach na odpowiedź skarżącej na pytania pisemne, z którymi zwrócił się Sąd, którego zdaniem skarżąca co do zasady straciła interes prawny w kontynuacji niniejszego postępowania, gdyż kwota grzywny nałożona solidarnie na skarżącą została w pełni zapłacona przez Alliance One, która nie wniosła skargi przeciwko skarżącej celem zwrotu części zapłaconej przez nią grzywny.

 Argumenty stron

62      Komisja co do zasady twierdzi, że skarżąca nie ma interesu prawnego w kontynuacji niniejszego postępowania, gdyż kwota grzywny, którą miała ona solidarnie zapłacić z Alliance One w lutym 2006 r., została w całości zapłacona przez tę ostatnią, przy czym Alliance One nie wniosła skargi przeciwko skarżącej celem uzyskania zwrotu części zapłaconej przez nią grzywny. W tym względzie Komisja ma wątpliwości co do istnienia prawa Alliance One do ubiegania się o uzyskanie tego zwrotu od skarżącej. Jej zdaniem rzeczone prawo nie wynika ani z wniosku skarżącej o wszczęcie postępowania układowego, ani z zapisów księgowych złożonych w rejestrze przedsiębiorstw zgodnie z ustawą włoską. Komisja twierdzi, że uzasadniać to mógłby fakt istnienia gwarancji lub innego aktu, na podstawie którego Alliance One zobowiązała się w ramach sprzedaży swoich udziałów skarżącej do zapłaty w całości nałożonych na te spółki grzywien.

63      Komisja odpiera również argumenty podniesione przez skarżącą celem poparcia twierdzenia o zachowaniu interesu prawnego w przeprowadzeniu postępowania w niniejszej sprawie.

64      Co się tyczy interesu skarżącej wynikającego z obrony przed ewentualnymi powództwami odszkodowawczymi wytaczanymi przez osoby trzecie, Komisja w swoich uwagach z dnia 21 lutego 2011 r. na temat pisma skarżącej z dnia 6 stycznia 2011 r. stwierdza, że skarżąca nie wskazała, jakoby podmioty pokrzywdzone w wyniku naruszeń wniosły skargi lub miały taki zamiar. Co się tyczy pism zawierających wnioski o odszkodowanie dołączone przez skarżącą do akt sprawy odpowiednio w dniach 20 maja i 13 lipca 2011 r., Komisja zauważa, że nie stanowią one dowodu na to, że skarga została wniesiona, i co więcej – że nie uległa przedawnieniu.

65      Wreszcie co się tyczy rzekomo spoczywającego na skarżącej obowiązku zwrotu części zapłaconej grzywny przez Alliance One, Komisja zwraca uwagę, że jest to nieprawdopodobne, aby Alliance One teraz wniosła skargę przeciwko skarżącej o zwrot części grzywny, w szczególności biorąc pod uwagę, że Alliance One nie zareagowała na fakt postawienia skarżącej w stan upadłości ani na wszczęcie postępowania układowego. Ponadto trudno pogodzić fakt oczywistego istnienia tego prawa po stronie Alliance One z brakiem reakcji ze strony tej spółki w tym względzie przez tyle lat. Co więcej, z odpowiedzi Alliance One na pytania na piśmie przedstawione przez Sąd nie wynika, aby Alliance One miała zamiar skorzystać z możliwości wniesienia skargi celem uzyskania zwrotu od skarżącej zapłaconej przez nią części grzywny. Ponadto w związku z tym, że prawo Alliance One do wniesienia skargi przeciwko skarżącej o zwrot zapłaconej przez nią części kwoty grzywny wynika bezpośrednio z zaskarżonej decyzji, trudno byłoby przewidzieć, jakie trudności mogłaby ona napotkać w drodze do wydania nakazu zapłaty przez sąd włoski w tej sprawie.

66      Skarżąca twierdzi, że ma oczywisty i bezpośredni interes prawny w kontynuacji postępowania. Jej zdaniem nawet jeżeli spółka skarżąca została postawiona w stan upadłości lub jeżeli jej dawna spółka dominująca Alliance One mogła zapłacić tymczasowo całą kwotę grzywny nałożoną na te spółki, za której zapłatę została ona obciążona solidarnie do wysokości 3,99 mln EUR, to nie ma to wpływu na interes prawny w kontynuacji niniejszego postępowania.

67      Po pierwsze, skarżąca twierdzi, że interes prawny wynika z przysługującego jej prawa podstawowego dostępu do sądu wymienionego w art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 r. (zwanej dalej „EKPC”), który został przejęty przez porządek prawny Unii Europejskiej art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (Dz.U. 2010, C 83, s. 389).

68      W tym względzie skarżąca przypomina, że podniesione przez nią zarzuty na poparcie skargi dotyczą po pierwsze kwalifikacji prawnej pewnych okoliczności faktycznych (w szczególności przypisania odpowiedzialności za niektóre porozumienia wstępne do porozumień międzybranżowych, istnienia okoliczności łagodzących, wpływu ograniczonego rozmiaru rynku na ocenę jej zachowania oraz zastosowania niższej grzywny), po drugie krótszego czasu trwania zarzucanego skarżącej naruszenia i po trzecie błędnego zastosowania przez Komisję komunikatu w sprawie współpracy (skarżąca zmierzała do uzyskania całkowitego zwolnienia lub, tytułem żądania ewentualnego, „częściowego zwolnienia” z grzywny zgodnie z art. 23 tego komunikatu).

69      Skarżąca ponadto twierdzi, że interes prawny w kontynuacji niniejszego postępowania nie ogranicza się do grzywny, ale dotyczy także odpowiedzialności, która została jej przypisana za pewne zachowanie, oraz kwalifikacji prawnej tego zachowania.

70      Ponadto skarżąca wyjaśnia, że jej interes prawny wynika także z przysługującego jej prawa do obrony przed ewentualnymi powództwami odszkodowawczymi lub pociągnięciem jej do odpowiedzialności przez osoby trzecie za naruszenia stwierdzone w zaskarżonej decyzji, odkąd decyzja ta stała się prawomocna. W tym względzie do pisma z dnia 20 maja 2011 r. skarżąca dołączyła korespondencję, którą otrzymała od spółdzielni producentów surowca tytoniowego we Włoszech, zawierającą wniosek o odszkodowanie w wysokości 2,3 mln EUR z uwagi na naruszenie zasad konkurencji wynikających z praktyk stwierdzonych w zaskarżonej decyzji. Raport wydany przez syndyka masy upadłościowej w dniu 14 kwietnia 2011 r. potwierdza złożenie rzeczonego wniosku o odszkodowanie.

71      Po trzecie, skarżąca także stwierdza, że posiada obiektywny i bezpośredni interes w uzyskaniu obniżenia zwolnienia z grzywny lub ewentualnie całkowitego jej uchylenia. W tym względzie skarżąca przypomina, po pierwsze, że zgodnie z art. 1292 włoskiego kodeksu cywilnego Alliance One w przyszłości będzie mogła wnieść przeciwko skarżącej roszczenie regresowe. Ponadto skarżąca uważa, że zgodnie z prawem włoskim zarządcy spółki zobowiązani są do ochrony interesów wierzycieli we wszystkich możliwych przypadkach. Po drugie, skarżąca wyjaśnia, że umowa dotycząca sprzedaży udziałów nie zawiera informacji na temat postępowania przed Komisją, które zakończyło się wydaniem zaskarżonej decyzji, i nie zawiera wyraźnej gwarancji odszkodowania na jej rzecz z tytułu grzywny wynikającej z decyzji Komisji. W związku z tym skarżąca uważa, że interes prawny w kontynuacji niniejszego postępowania aż do momentu jego zakończenia jest oczywisty, gdyż nie można wykluczyć, iż w przyszłości Alliance One nie wniesie skargi przeciwko skarżącej celem uzyskania zwrotu części zapłaconej kwoty grzywny. Po trzecie, skarżąca twierdzi, że nawet jeżeli wspomniane umowy przewidywałyby ewentualne odszkodowanie z tytułu grzywny nałożonej przez Komisję, znaczenie tego odszkodowania zostałoby podważone, gdyby skarżąca była pozbawiona prawa do zaskarżenia decyzji przed Sądem, wnosząc o całkowite zwolnienie lub obniżenie kwoty grzywny.

72      Ponadto skarżąca jest zdania, że odpowiedź Alliance One na pytania na piśmie, z którymi zwrócił się Sąd, potwierdza dodatkowo jej interes prawny. Po pierwsze, z tej odpowiedzi wynika, że ryzyko wniesienia powództw o odszkodowania osób trzecich jest dalej aktualne, zwłaszcza że zgodnie z prawem włoskim nie uległy one przedawnieniu. Po drugie, skarżąca zauważa, że prawo Alliance One do wniesienia skargi przeciwko skarżącej celem uzyskania zwrotu części zapłaconej przez nią kwoty grzywny nie uległo przedawnieniu. Po trzecie, skarżąca uważa, że w przypadku gdyby Alliance One wygrała sprawę T‑25/06, wówczas skarżąca byłaby jako jedyna odpowiedzialna za zapłatę kwoty 3,99 mln EUR i z tego względu jej interes prawny jest oczywisty.

73      W odpowiedzi z dnia 20 maja 2011 r. skarżąca wyjaśnia, że art. 168 ustawy o postępowaniu upadłościowym nie ogranicza prawa wcześniejszych wierzycieli do wniesienia – w terminie pomiędzy datą wniesienia wniosku o dopuszczenie do układu i datą, z którą wyrok zatwierdzający zawarty układ stał się ostateczny – skargi do właściwego sądu celem wydania mającego deklaratoryjny charakter wyroku przeciwko dłużnikowi w ramach postępowania układowego, a także – po upłynięciu tego terminu – do wniesienia skargi do właściwego sądu celem egzekucji wierzytelności na dłużniku, którego dotyczy postępowanie układowe.

74      Zdaniem skarżącej po zatwierdzeniu przez sąd układu w postępowaniu upadłościowym i w trakcie jego rzeczywistego wykonywania dawni wierzyciele, którzy nie wyrazili zgody lub nie głosowali, nie są ograniczeni w egzekucji ich wierzytelności względem syndyka spółki i jego pełnomocników. W takim przypadku są oni jednak związani kwotami udziału w odszkodowaniu i terminami ustanowionymi w zatwierdzonym przez sąd układzie. Ponadto dawni wierzyciele nie są ograniczeni w egzekucji ich praw, nawet po wykonaniu układu w postępowaniu upadłościowym, nadal jednak będąc związanymi kwotami udziału i terminami ustanowionymi w układzie zatwierdzonym w odniesieniu do wszystkich wierzycieli. W konsekwencji Alliance One będzie mogła wnieść skargę do właściwego sądu celem wydania nakazu zapłaty względem skarżącej.

75      Ponadto skarżąca wyjaśnia, że kwestia tego, czy zgodnie z art. 186 włoskiej ustawy o postępowaniu upadłościowym układ w postępowaniu upadłościowym może zostać wykonany, czy uchylony, stanowi obecnie przedmiot postępowania kontradyktoryjnego przed Tribunale fallimentare di Roma. W przypadku uchylenia układu znajdują zastosowanie art. 137 i 138 tej ustawy, co oznacza automatyczne wznowienie postępowania upadłościowego względem skarżącej. Jednak w takim przypadku nie jest ona pozbawiona interesu w kontynuowaniu niniejszego postępowania. Zdaniem skarżącej Alliance One ma dalej możliwość dochodzenia zwrotu części zapłaconej przez nią grzywny za pomocą wniosku o umieszczeniu na liście wierzytelności w ramach postępowania upadłościowego.

76      Wreszcie pismem z dnia 13 lipca 2011 r. skarżąca przypomniała, że Alliance One wyraźnie przedstawiła powody, dla których spółka ta nie wniosła jeszcze skargi przeciwko skarżącej celem uzyskania zwrotu części zapłaconej kwoty grzywny (zobacz pkt 47 powyżej). Następnie skarżąca zasadniczo stwierdza, że nie była zobowiązana do umieszczenia Alliance One w swoich księgach rachunkowych, gdyż spółka ta nie wniosła roszczenia o zwrot kwoty grzywny i nie znajduje się na wykazie wierzycieli sporządzonym w ramach wniosku o dopuszczenie do postępowania układowego. Jej zdaniem włoska ustawa o postępowaniu upadłościowym i znajdujące zastosowanie reguły księgowości nie zobowiązują w żadnym razie do ujęcia w księgach rachunkowych ewentualnej możliwości wniesienia roszczenia o zapłatę przez Alliance One, w przypadku gdy takie roszczenie nie zostało jeszcze wniesione, a jego wysokość ani istnienie nie są pewne.

 Ocena Sądu

77      Należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem skarga o stwierdzenie nieważności lub zmianę decyzji wniesiona przez osobę fizyczną lub prawną jest dopuszczalna jedynie wtedy, gdy skarżący ma interes w stwierdzeniu nieważności lub zmianie zaskarżonego aktu. Interes taki zakłada, że stwierdzenie nieważności i/lub zmiana tego aktu może samo w sobie wywierać skutki prawne lub – według innej formuły – że skarga może przez swoje skutki spowodować korzyść dla strony, która ją wniosła (zob. podobnie postanowienie Trybunału z dnia 5 marca 2009 r. w sprawie C‑183/08 P Komisja przeciwko Provincia di Imperia, niepublikowane w Zbiorze, pkt 19; zob. ww. w pkt 60 wyrok Sądu w sprawie MCI przeciwko Komisji, pkt 44 i przytoczone tam orzecznictwo; wyrok Sądu z dnia 18 marca 2010 r. w sprawie T‑189/08 Forum 187 przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II-1039, pkt 62 i przytoczone tam orzecznictwo), i że wykazuje ona istniejący i aktualny interes w stwierdzeniu nieważności lub zmianie tego aktu (zob. podobnie wyrok Sądu z dnia 19 czerwca 2009 r. w sprawie T‑269/03 Socratec przeciwko Komisji, niepublikowany w Zbiorze, pkt 36 i przytoczone tam orzecznictwo).

78      Interes prawny musi jednak istnieć, pod rygorem umorzenia postępowania, do momentu wydania orzeczenia sądowego (zob. wyrok Trybunału z dnia 7 czerwca 2007 r. w sprawie C‑362/05 P Wunenburger przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I–4333, pkt 42, i przytoczone tam orzecznictwo). Wymóg ten zapewnia na płaszczyźnie procesowej, żeby w interesie prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości do sądów nie wnoszono o opiniodawcze wyjaśnienie kwestii prawnych ani zagadnień mających charakter czysto teoretyczny (zob. podobnie postanowienie z dnia 17 października 2005 r. w sprawie T‑28/02 First Data i in. przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II–4119, pkt 36; ww. w pkt 77 wyrok w sprawie Socratec przeciwko Komisji, pkt 36).

79      Ponadto z orzecznictwa wynika, że jeżeli interes, na który powołuje się skarżący, dotyczy przyszłej sytuacji prawnej, musi on wykazać, że naruszenie tej sytuacji jest już w tej chwili pewne. Zatem skarżący nie może powołać się na okoliczności przyszłe i niepewne w celu uzasadnienia interesu w zakresie żądania stwierdzenia nieważności zaskarżonego aktu (wyroki Sądu: z dnia 17 września 1992 r. w sprawie T‑138/89 NBV i NVB przeciwko Komisji, Rec. s. II–2181, pkt 33; z dnia 14 kwietnia 2005 r. w sprawie T‑141/03 Sniace przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II–1197, pkt 26; ww. w pkt 77 wyrok w sprawie Socratec przeciwko Komisji, pkt 39).

80      Wreszcie należy przypomnieć, że zgodnie z orzecznictwem to na skarżącym spoczywa ciężar udowodnienia przysługującego mu interesu prawnego stanowiącego pierwszą i podstawową przesłankę skargi do sądu (zob. podobnie i analogicznie: postanowienie Trybunału z dnia 31 lipca 1989 r. w sprawie C‑206/89 R S. przeciwko Komisji, Rec. s. 2841, pkt 8; postanowienie Sądu z dnia 30 kwietnia 2003 r. w sprawie T‑167/01 Schmitz-Gotha Fahrzeugwerke przeciwko Komisji, Rec. s. II–1873, pkt 58; ww. w pkt 79 wyrok w sprawie Sniace przeciwko Komisji, pkt 31).

81      W niniejszej sprawie w trakcie rozprawy Komisja przedstawiła nowe okoliczności faktyczne, które zaistniały po wniesieniu skargi i które pozwalały uznać, że skarżąca straciła interes prawny, gdyż Alliance One w całości zapłaciła kwotę nałożonej na te spółki grzywny i nie wniosła skargi przeciwko skarżącej celem uzyskania zwrotu części zapłaconej przez nią grzywny.

82      W tym względzie należy podnieść, że nie zostało zakwestionowane, iż Alliance One w lutym 2006 r. zapłaciła całą kwotę grzywny, którą Komisja nałożyła na nią i skarżącą, przy czym skarżąca była solidarnie odpowiedzialna jedynie za część tej grzywny, a mianowicie kwotę 3,99 mln EUR, i że do dnia dzisiejszego Alliance One nie wniosła skargi przeciwko skarżącej celem uzyskania zwrotu części zapłaconej przez nią grzywny. Ponadto należy stwierdzić, że spółka skarżąca została postawiona w stan upadłości w lipcu 2006 r. i że od maja 2007 r. prowadzone jest w stosunku do niej, będące dalej w toku postępowanie układowe przed Tribunale fallimentare di Roma – są to fakty, o których skarżąca nie poinformowała Sądu z własnej inicjatywy.

83      Należy ponadto przypomnieć, że w swojej skardze skarżąca wnosi, po pierwsze, o częściowe stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji w zakresie, w jakim Komisja nieprawidłowo zastosowała względem niej komunikat o współpracy, gdyż nie przyznała jej całkowitego zwolnienia z grzywny wtedy, gdy postanowiła nie przyznawać jej Deltafinie, oraz ze względu na to, że Komisja pomyliła się mniej więcej o jeden miesiąc, ustalając okres udziału skarżącej w kartelu – i po drugie, tytułem żądania ewentualnego, o obniżenie kwoty grzywny, której zapłatą została ona obciążona solidarnie z Alliance One.

84      Jednakże, jak to słusznie podkreśla Komisja, skarga wniesiona przez skarżącą dotyczy przede wszystkim kwoty grzywny. Analiza zarzutów wniesionych przez nią wykazuje, że wszystkie argumenty dotyczące przypisania skarżącej odpowiedzialności za określone zachowanie i analizy prawnej tego zachowania, czyli argumenty, które nie zostały przedstawione na poparcie żądania głównego, w przypadku oddalenia tego zarzutu głównego mają jedynie na celu, tytułem żądania podniesionego tytułem ewentualnym, obniżenie grzywny, do której zapłaty skarżąca została zobowiązana solidarnie z Alliance One w kwocie 3,99 mln EUR. W tym względzie należy ponadto stwierdzić, że ani ewentualnie odmienna analiza prawna podniesionych przez skarżącą okoliczności faktycznych, ani przyznanie, że ocena okresu naruszenia zarzucanego tej spółce była za krótka o kilka tygodni, nie pozwoliłyby skarżącej na uzyskanie obniżenia do poziomu niższego niż ustalony w zaskarżonej decyzji kwoty grzywny, do której zapłaty została ona zobowiązana solidarnie z Alliance One.

85      Z tego wynika, że, w okolicznościach niniejszej sprawy stwierdzenie nieważności lub zmiana zaskarżonej decyzji, której żąda skarżąca, nie przyniosłyby jej żadnej korzyści, natomiast grzywna, która została na nią nałożona, została już w całości zapłacona przez spółkę współodpowiedzialną za jej zapłatę, czyli Alliance One, i że spółka ta, pomimo iż nie łączą jej więzy prawne ze skarżącą (zob. pkt 1 powyżej), nie wniosła przeciwko skarżącej skargi celem uzyskania zwrotu części zapłaconej przez nią grzywny, chociaż upłynęło już ponad pięć lat od dokonania zapłaty.

86      Skarżąca jednak twierdzi, iż zachowuje interes prawny w niniejszej sprawie z uwagi na to, że Alliance One wciąż może wnieść skargę przeciwko niej celem uzyskania zwrotu części zapłaconej przez nią grzywny, niezależnie od trwającego postępowania układowego.

87      W tym względzie należy stwierdzić, iż skarżąca, na której spoczywa ciężar udowodnienia przysługującego jej interesu prawnego (zob. pkt 80 powyżej), nie wykazała w wymagany prawem sposób, że Alliance One miała wobec niej wierzytelność, ani nawet – założywszy, że wierzytelność ta istnieje – że Alliance One wciąż ma możliwość lub zamiar odzyskania tej kwoty i że z uwagi na to ma ona istniejący i aktualny interes, aby żądać uchylenia grzywny, która została na nią nałożona w zaskarżonej decyzji, lub obniżenia jej kwoty. Skarżąca ograniczyła się do potwierdzenia, że umowy dotyczące przeniesienia udziałów spółki na jej obecnych udziałowców nie zawierały żadnej wyraźnej gwarancji odszkodowania na rzecz tej spółki z tytułu grzywny, którą mogłoby skutkować wydanie zaskarżonej decyzji, oraz stwierdziła, że w konsekwencji Alliance One może w dalszym ciągu wnieść skargę przeciwko skarżącej celem uzyskania zwrotu części kwoty grzywny, do której zapłaty została ona solidarnie zobowiązana.

88      Tymczasem Komisja podkreśla, że zgodnie z art. 161 włoskiej ustawy o postępowaniu upadłościowym we wniosku złożonym w ramach postępowania układowego dłużnik jest zobowiązany do przeanalizowania i oszacowania stanu swoich aktywów, do przedstawienia wykazu dłużników i wierzycieli oraz że po wszczęciu postępowania układowego, które ma na celu ustalenie zobowiązań pod nadzorem właściwego sądu, zgodnie z art. 171 tej ustawy, komisarz sądowy jest zobowiązany do sprawdzenia wykazu wierzycieli na podstawie zapisów księgowych, które należy złożyć wraz z wnioskiem przed tym, zanim wierzyciele zostaną wezwani na posiedzenie przewidziane art. 174 włoskiej ustawy o postępowaniu upadłościowym. Zgodnie z art. 175 tej ustawy w trakcie tego posiedzenia prowadzonego przez sędziego dłużnik i wierzyciele badają między innymi pewny charakter konkurujących roszczeń (zob. podobnie opinię rzecznika generalnego P. Légera w sprawie C‑145/01 Komisja przeciwko Włochom (wyrok Trybunału z dnia 5 czerwca 2003 r.), Rec. s. I–5581, I–5583, pkt 79.

89      Co więcej, zostało ustalone, że Alliance One nie figuruje w zapisach księgowych skarżącej wśród jej wierzycieli, nie została ona wpisana na prowadzony przez skarżącą i sprawdzony przez komisarza sądowego wykaz wierzycieli, zgodnie z art. 161 włoskiej ustawy o postępowaniu upadłościowym, w ramach postępowania układowego wszczętego przed Tribunale fallimentare di Roma.

90      Ponadto nie znajduje potwierdzenia twierdzenie skarżącej, zgodnie z którym nie była ona zobowiązana do ujęcia wierzytelności względem Alliance One w księgach rachunkowych ani do ujęcia tej spółki w wykazie swoich wierzycieli, gdyż nie ma żadnej ku temu podstawy w powoływanych przez skarżącą przepisach włoskiej ustawy o postępowaniu upadłościowym i w kodeksie cywilnym; w każdym razie wiadome jest, że celem postępowania układowego jest generalnie zawarcie porozumienia ze wszystkimi wierzycielami w następstwie przedstawienia dokładnego obrazu sytuacji finansowej spółki pod nadzorem sądu, tak aby zapobiec upadłości tej spółki. Ponadto wbrew twierdzeniom skarżącej, skoro Alliance One zapłaciła całość grzywny, która została na nią nałożona w zaskarżonej decyzji, to mogła ona na podstawie tej decyzji natychmiast wnieść skargę przeciwko skarżącej celem uzyskania zwrotu zapłaconej przez nią części grzywny, co zresztą zostało potwierdzone w piśmie z dnia 30 marca 2011 r. W każdym razie, jak to zostało wyjaśnione w pkt 88 powyżej, włoska ustawa o postępowaniu upadłościowym przewiduje, że podczas posiedzenia wierzycieli pewny charakter konkurujących roszczeń podlega badaniu i zostaje poddany dyskusji.

91      Poza tym wprawdzie skarżąca uznała Alliance One za „dawnego wierzyciela” w rozumieniu art. 184 włoskiej ustawy o postępowaniu upadłościowym, ale nie dostarczyła ona żadnych wyjaśnień w tym względzie ani na temat powodów, dla których spółka ta nawet nie spróbowała przedstawić swojej wierzytelności w ramach tego postępowania, ani nie sprzeciwiła się temu postępowaniu, pomimo że jej wierzytelność, której wysokość przewyższała zarejestrowane wierzytelności, mogła ewentualnie wpłynąć na decyzję innych wierzycieli o przystąpieniu do zaproponowanego przez nią układu. Gdyby bowiem wierzytelność Alliance One wobec skarżącej została zarejestrowana, wywarłoby to znaczący wpływ na będący wynikiem postępowania upadłościowego układ zatwierdzony przez Tribunale fallimentare di Roma.

92      Warto także zauważyć, że zdaniem skarżącej, chociaż negocjacje dotyczące nabycia udziałów spółki miały miejsce po tym, jak Komisja wysłała pismo w sprawie przedstawienia zarzutów, to jednak warunki umów dotyczących przeniesienia udziałów na udziałowców tej spółki nie zawierają wyraźnej informacji na temat postępowania administracyjnego poprzedzającego wydanie zaskarżonej decyzji, nie zawierają one także wzmianki na temat gwarancji lub odszkodowania na jej rzecz w przypadku ewentualnego nałożenia grzywny przez Komisję. Jednak z akt sprawy wynika, że dowiedziawszy się, iż wysokość grzywny, do zapłaty której skarżąca jest zobowiązana solidarnie z Alliance One, przewyższa wartość jej udziałów, nie starała się ona o odszkodowanie od Alliance One z tytułu nieujawniania informacji. Natomiast we wniosku o dopuszczenie do postępowania układowego w postępowaniu upadłościowym skarżąca zarzuca Alliance One, że w trakcie negocjacji dotyczących przekazania udziałów nie ujawniła ona innych „faktów i okoliczności, które później okazały się jej szkodzić”. Z akt sprawy także wynika, że kilka miesięcy po złożeniu wspomnianego wniosku o dopuszczenie do układu w postępowaniu upadłościowym skarżąca wniosła skargę w tym względzie przeciwko Intabexowi, spółce zależnej Alliance One, która przekazała jej swoje udziały, do Tribunale civile di Roma (sądu cywilnego w Rzymie), żądając od tej spółki zapłaty 7,3 mln EUR, i że Alliance One nie wniosła nawet powództwa wzajemnego celem uzyskania zwrotu części zapłaconej grzywny.

93      Mając na uwadze powyższe, nie można wykluczyć, że Alliance One przyjęła na siebie zapłatę części grzywny przypadającej na skarżącą lub że zrzekła się roszczenia o jej zwrot od niej.

94      Co więcej, należy podnieść nie tylko, że – tak jak zostało stwierdzone w pkt 47 powyżej – Alliance One nie wniosła skargi przeciwko skarżącej celem uzyskania zwrotu części zapłaconej grzywny, ale również pismem z dnia 30 marca 2011 r. skarżąca nie stwierdziła wyraźnie, czy zamierza wnieść taką skargę i kiedy zamierza to zrobić. W tym względzie należy doprecyzować, że wbrew twierdzeniom skarżącej zawartym w piśmie z dnia 6 stycznia 2011 r., rodzaj układu przez nią wybranego, tzn. ten z przekazaniem majątku, ma zasadniczo na celu likwidację majątku dłużnika, a to prowadzi do zbiorowego zaspokojenia wierzycieli i zaprzestania działalności przez spółkę. Oceny tej skarżąca nie kwestionuje, i co więcej: znajduje ona potwierdzenie w sprawozdaniach finansowych za lata 2008 i 2009, które zostały dołączone do akt sprawy przez Komisję.

95      Należy dodać, że zgodnie z twierdzeniem Komisji w szczegółowym raporcie z dnia 14 kwietnia 2011 r. dotyczącym stanu finansowego skarżącej, który został przygotowany przez syndyka na zgromadzenie wierzycieli, nie ma żadnej wzmianki o niniejszym postępowaniu, podczas gdy wspomniane w nim zostały inne postępowania będące w toku. Fakt ten wskazuje na to, że wbrew twierdzeniom skarżącej wynik niniejszego postępowania skarżąca traktowała jako niemający wpływu na jej przyszłość finansową ani na przyszłość finansową jej wierzycieli.

96      Poza tym, co się tyczy, po pierwsze, argumentu skarżącej, zgodnie z którym jako jedyna byłaby ona odpowiedzialna za zapłatę kwoty 3,99 mln EUR, w przypadku gdyby Alliance One wygrała sprawę T‑25/06, należy podnieść, że wydanym w dniu 9 września 2011 r. wyrokiem w tej sprawie Sąd oddalił skargę o stwierdzenie nieważności wniesioną przez Alliance One i że spółka ta w konsekwencji pozostaje solidarnie odpowiedzialna za zapłatę tej kwoty, którą uiściła już w lutym 2006 r.

97      Po drugie, co się tyczy argumentu skarżącej, zgodnie z którym interes prawny tej spółki wynika z przysługującego jej prawa podstawowego dostępu do sądu, na podstawie art. 6 EKPC, któremu został poświęcony art. 47 karty praw podstawowych, należy najpierw stwierdzić, że interes prawny stanowi pierwszą i podstawową przesłankę skargi do sądu (zob. pkt 80 powyżej). Ponadto należy podnieść, że prawo do sądu, którego szczególnym aspektem jest prawo dostępu do sądu, nie jest prawem bezwzględnym i może podlegać ograniczeniom dopuszczonym w sposób dorozumiany, w szczególności jeżeli chodzi o przesłanki dopuszczalności skargi. Ograniczenia te nie mogą uszczuplać dostępu otwartego dla jednostki w taki sposób lub w takim zakresie, że zostanie naruszona istota jej prawa do sądu. Muszą one zmierzać do zgodnego z prawem celu i musi istnieć racjonalny stosunek proporcjonalności między zastosowanymi środkami a zamierzonym celem (zob. podobnie i analogicznie postanowienie Trybunału z dnia 16 listopada 2010 r. w sprawie C‑73/10 P Internationale Fruchtimport Gesellschaft Weichert przeciwko Komisji dotychczas nieopublikowane w Zbiorze, pkt 53).

98      Nie można jednak uznać, że stanowiący pierwszą i podstawową przesłankę skargi do sądu interes prawny, który ma na celu przede wszystkim prawidłowe administrowanie wymiarem sprawiedliwości, oraz zastosowanie tego interesu w niniejszym przypadku stanęły na przeszkodzie skarżącej w skorzystaniu z dostępnego środka zaskarżenia zaskarżonej decyzji (zob. podobnie i analogicznie ww. w pkt 97 postanowienie w sprawie Internationale Fruchtimport Gesellschaft Weichert przeciwko Komisji, pkt 54).

99      Choć bowiem wymóg istnienia interesu prawnego wydaje się ograniczać prawo dostępu do sądu, ograniczenie to nie stanowi w sposób oczywisty naruszenia istoty tego prawa, gdyż wymóg, aby od momentu wniesienia skargi do wydania wyroku skarżący miał interes we wniesieniu skargi na jego zdaniem szkodliwy akt, realizuje uzasadniony cel, polegający przecież na tym, aby działając w interesie prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości, uniknąć sytuacji, w której sąd Unii Europejskiej miałby rozstrzygać kwestie czysto teoretyczne, z czego nie wynikają skutki prawne ani tak jak w niniejszej sprawie poprawa sytuacji strony skarżącej.

100    Po trzecie, co się tyczy ryzyka, że osoby trzecie wniosą skargę o odszkodowanie przeciwko skarżącej do sądu krajowego, w pierwszej kolejności warto zauważyć, że nie zostało wykazane, iż pogorszenie się sytuacji prawnej skarżącej jest pewne w rozumieniu orzecznictwa (zob. pkt 79 powyżej). Przyjąwszy nawet, że zachowanie przedsiębiorstwa przypisane konkretnie skarżącej może leżeć u podstaw skarg, które zgodnie z obowiązującym prawem krajowym zmierzałyby do uznania jej odpowiedzialności, należy stwierdzić, że możliwe wniesienie skargi o odszkodowanie do sądu krajowego jest niezależne od ewentualnego stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji. W każdym razie skarżąca nie przedstawiła elementów pozwalających ustalić, w jaki sposób w niniejszej sprawie ewentualne stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji pozwoliłoby jej uniknąć ryzyka, że ewentualnie poszkodowane podmioty nie wniosłyby skargi o odszkodowanie. W tym względzie należy ponadto zauważyć, że skarżąca ograniczyła się do załączenia do akt sprawy odpowiednio do swoich pism z dnia 20 maja i 13 lipca 2011 r. in tempore suspecto, zaadresowanej do skarżącej i trzech innych przetwórców, których dotyczy zaskarżona decyzja, zwykłej korespondencji zawierającej wniosek o odszkodowanie wniesiony przez spółdzielnię producentów surowca tytoniowego z siedzibą w Lecce (Włochy), która została postawiona w stan upadłości. Tymczasem wskazana korespondencja – przy czym jedno pismo nie zawiera nawet daty nadania i skarżąca otrzymała je po tym, jak zakwestionowany został jej interes prawny w niniejszym postępowaniu – nie wskazuje, aby skarga o odszkodowanie została wniesiona przez podmioty ewentualnie poszkodowane w wyniku naruszeń stwierdzonych w zaskarżonej decyzji. Co więcej, z uwagi na to że skarżąca nie zakwestionowała twierdzenia Komisji zawartego w zaskarżonej decyzji dotyczącego naruszenia przypisanego Alliance One i skarżącej, niniejsze postępowanie nie ma związku ze skargą ewentualnie wniesioną przez osoby trzecie na podstawie dowodów i ustaleń zawartych w tej decyzji. Wreszcie należy podnieść, że nawet gdyby przyszłe i niepewne skargi mogły rzeczywiście zostać wniesione przeciwko skarżącej, nie miałoby to dla niej żadnego znaczenia, gdyż już nie jest ona w stanie spłacić swoich obecnych wierzycieli.

101    Po czwarte, wprawdzie skarżąca powołuje się na wynikający z prawa włoskiego spoczywający na zarządcach oraz syndyku obowiązek ochrony interesów wierzycieli w każdym przypadku, jednak nie wykazuje ona, w jakim zakresie – przyjmując nawet, że ten obowiązek istnieje – przyznawałby on skarżącej interes w kontynuacji niniejszego postępowania. Ponadto argument ten jest sprzeczny z podejściem syndyka w omawianym postępowaniu upadłościowym, gdyż, jak wynika z akt sprawy, syndyk nawet nie poinformował wierzycieli, komisarza sądowego ani Tribunale fallimentare di Roma o tym postępowaniu (zob. pkt 95 powyżej).

102    Z ogółu powyższych rozważań wynika, że skarżąca nie udowodniła, iż posiada istniejący i aktualny interes w kontynuacji niniejszego postępowania. W związku z tym należy umorzyć postępowanie w przedmiocie skargi.

 W przedmiocie kosztów

103    Zgodnie z art. 87 § 6 regulaminu postępowania przed Sądem w przypadku umorzenia postępowania rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów zależy od uznania Sądu.

104    W niniejszej sprawie postawa skarżącej cechowała się nielojalnością względem Sądu, gdyż skarżąca najpierw nie poinformowała Sądu o tym, że spółka została postawiona w stan upadłości przed wszczęciem postępowania ustnego, i następnie, chociaż po rozprawie zostały przyjęte środki organizacji postępowania, nie poinformowała również, że w 2007 r. przed Tribunale fallimentare di Roma zostało wszczęte względem skarżącej postępowanie układowe i jest ono dalej w toku. Dopiero po zbadaniu dokumentów przedstawionych przez Komisję w załączniku do jej uwag z dnia 21 lutego 2011 r. (zob. pkt 44 powyżej) Sąd dowiedział się, że względem skarżącej prowadzone było wspomniane postępowanie.

105    Co więcej, brak dokładności niektórych odpowiedziach skarżącej spowodował, że Sąd nakazał zastosować środki organizacji postępowania dotyczące w szczególności okoliczności faktycznych, które miały miejsce dużo wcześniej niż rozprawa, co obciążyło postępowanie ustne i opóźniło jego zamknięcie.

106    Mając na względzie powyższe rozważania, należy obciążyć skarżącą jej własnymi kosztami oraz kosztami poniesionymi przez Komisję.

Z powyższych względów

SĄD (trzecia izba)

orzeka, co następuje:

1)      Postępowanie zostaje umorzone.

2)      Mindo Srl zostaje obciążona kosztami postępowania.

Azizi

Cremona

Frimodt Nielsen

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 5 października 2011 r.

Podpisy

---

* Język postępowania: angielski.