KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 29.10.2025

COM(2025) 661 final

2023/0129(COD)

KOMUNIKAT KOMISJI
DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

na podstawie art. 294 ust. 6 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

dotyczący

stanowiska Rady w sprawie przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie udzielania licencji przymusowych w kontekście zarządzania kryzysowego oraz zmiany rozporządzenia (WE) nr 816/2006

2023/0129 (COD)

KOMUNIKAT KOMISJI
DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

na podstawie art. 294 ust. 6 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

dotyczący

stanowiska Rady w sprawie przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie udzielania licencji przymusowych w kontekście zarządzania kryzysowego oraz zmiany rozporządzenia (WE) nr 816/2006

1.Przebieg procedury

2.Przedmiot wniosku Komisji

Wniosek służy zapewnieniu na rynku wewnętrznym skutecznego systemu udzielania licencji przymusowych w kontekście zarządzania kryzysowego. Inicjatywa ta ma dwa główne cele. Po pierwsze, ma ona umożliwić UE stosowanie licencji przymusowych w sytuacjach kryzysowych w ramach określonych unijnych instrumentów kryzysowych. Po drugie, wprowadza ona skuteczny system licencji przymusowych o odpowiednich cechach i zabezpieczeniach, aby umożliwić szybką i odpowiednią reakcję na kryzysy, przy funkcjonującym rynku wewnętrznym, gwarantującym dostawy i swobodny przepływ produktów o krytycznym znaczeniu w kontekście kryzysu, które są objęte licencjami przymusowymi na rynku wewnętrznym.

3.Uwagi dotyczące stanowiska Rady

Stanowisko Rady przyjęte w pierwszym czytaniu w pełni odzwierciedla porozumienie polityczne osiągnięte przez Parlament Europejski i Radę w dniu 21 maja 2025 r. Komisja popiera to porozumienie. Główne punkty tego porozumienia, które znalazło swoje odzwierciedlenie w stanowisku Rady, opisano poniżej.

Ujawnianie tajemnic przedsiębiorstwa: Sprecyzowano, że we wniosku nie nakłada się żadnych obowiązków dotyczących ujawniania tajemnic przedsiębiorstwa, przy jednoczesnym uznaniu możliwości dobrowolnego zawarcia umów w sprawie tajemnic przedsiębiorstwa.

Zakres: Wykaz instrumentów kryzysowych, które uruchamiają system licencji przymusowych, nie obejmuje już aktu w sprawie czipów ani rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa dostaw gazu ziemnego. Produkty związane z obronnością 1 są obecnie wyraźnie wyłączone z zakresu wniosku. W odniesieniu do wykazu odpowiednich instrumentów kryzysowych wprowadzono klauzulę oceny, która umożliwia ocenę nowych i istniejących instrumentów, ze szczególnym odniesieniem do półprzewodników stosowanych w sprzęcie medycznym.

Dodanie warunków udzielenia licencji przymusowej: Udzielenie unijnej licencji przymusowej podlega obecnie wymogowi spełnienia łącznie następujących czterech warunków: (i) ogłoszono tryb kryzysowy lub tryb sytuacji nadzwyczajnej; (ii) korzystanie z chronionego wynalazku, który dotyczy produktów istotnych w kontekście kryzysu, jest konieczne w celu zapewnienia dostaw tych produktów w Unii; (iii) środków innych niż unijna licencja przymusowa, w tym dobrowolnych umów, nie można zastosować w rozsądnym terminie i nie mogą one zapewnić dostępu do danych produktów; (iv) dany posiadacz praw miał możliwość przedstawienia uwag Komisji i właściwemu organowi doradczemu.

Zmiany w procedurze udzielania licencji przymusowej: Rola organu doradczego w zakresie wspomagania Komisji i doradzania jej pozostaje zasadniczo taka sama, aczkolwiek jego zadania zostały przeformułowane i doprecyzowane. W szczególności eksperci z urzędów ds. własności intelektualnej i organów krajowych odpowiedzialnych za udzielanie licencji przymusowych muszą obecnie być włączeni w prowadzone przez organ doradczy dyskusje na temat własności intelektualnej. Ponadto również Parlament Europejski może uczestniczyć, w charakterze obserwatora, w odpowiednich posiedzeniach właściwego organu doradczego, w tym organu doradczego powołanego ad hoc. Zmiany wprowadzone w art. 7 obejmują odniesienie do wstępnych informacji zgromadzonych w ramach odpowiedniego unijnego mechanizmu kryzysowego lub unijnego mechanizmu sytuacji nadzwyczajnej, które Komisja powinna wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o wszczęciu procedury udzielania unijnej licencji przymusowej. Ponadto procedura ta musi zostać formalnie wszczęta przez opublikowanie stosownego zawiadomienia na stronie internetowej Komisji. Obecnie określono również, że w przypadku gdy decyzja Komisji w sprawie udzielenia unijnej licencji przymusowej odbiega od opinii organu doradczego, należy wskazać w niej powody takiego odstępstwa. Ponadto w przypadku gdy Komisja postanowi nie udzielać unijnej licencji przymusowej, w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej należy opublikować zawiadomienie zawierające informację o zakończeniu procedury. W tekście wniosku wyraźnie określono także możliwość zawierania dobrowolnych umów licencyjnych w dowolnym momencie w trakcie lub po zakończeniu procedury udzielania unijnej licencji przymusowej.

Procedura komitetowa: W odniesieniu do aktów wykonawczych, które dotyczą udzielenia, zmiany lub cofnięcia unijnej licencji przymusowej, procedura doradcza została zastąpiona procedurą sprawdzającą. W odniesieniu do przyjęcia aktu wykonawczego zamieszczono klauzulę o braku opinii. Zgodnie z duchem rozporządzenia dotyczącego procedury komitetowej dodano motyw uzasadniający zastosowanie procedury sprawdzającej.

4.Wniosek

Komisja popiera wynik negocjacji międzyinstytucjonalnych i w związku z tym może zaakceptować stanowisko Rady przyjęte w pierwszym czytaniu.

5.Oświadczenie Komisji

Komisja złożyła jedno oświadczenie jednostronne, które zamieszczono w dodatku.

DODATEK

Oświadczenie Komisji

Oświadczenie Komisji w sprawie rozporządzenia 816/2006:

Komisja zobowiązuje się do przedstawienia Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu sprawozdania dotyczącego rozporządzenia 816/2006, zgodnie z art. 19 tego rozporządzenia.

(1)    Zdefiniowane w art. 3 pkt 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/43/WE w sprawie uproszczenia warunków transferów produktów związanych z obronnością we Wspólnocie.