52025IR1105

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

EUROPA
EUR-Lex home
EUR-Lex - 52025IR1105 - EN

Help

Search tips

Need more search options? Use the Advanced search

Document 52025IR1105

Help

Projekt opinii Europejskiego Komitetu Regionów – Strategia na rzecz unii umiejętności

COR 2025/01105

Dz.U. C, C/2025/6323, 3.12.2025, ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2025/6323/oj (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2025/6323/oj

HTML

PDF - authentic OJ

e-signature

How to verify the authenticity of the Official Journal

Dziennik Urzędowy
Unii Europejskiej

Seria C

C/2025/6323

3.12.2025

Projekt opinii Europejskiego Komitetu Regionów – Strategia na rzecz unii umiejętności

(C/2025/6323)

Sprawozdawca

Emil BOC (RO/EPL), burmistrz Klużu-Napoki

Dokument źródłowy

Komunikat w sprawie unii umiejętności

(COM(2025) 90 final)

„Strategiczny plan w dziedzinie kształcenia STEM”

(COM(2025) 89 final)

„Plan działania na rzecz umiejętności podstawowych”

(COM(2025) 88 final)

ZALECENIA POLITYCZNE

EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW (KR)

Spójność terytorialna

Podkreśla, że inwestowanie w umiejętności ma zasadnicze znaczenie dla długoterminowej konkurencyjności, odporności i spójności Europy, zwłaszcza że niektóre regiony stoją w obliczu zmian demograficznych, wzmożonej globalnej rywalizacji o talenty oraz konieczności przeprowadzenia transformacji ekologicznej i cyfrowej. To podejście powinno uwzględniać dysproporcje regionalne, ze szczególnym uwzględnieniem regionów, którym grozi, że zostaną pominięte.

Potwierdza, że aby zapewnić sprawiedliwy dostęp we wszystkich regionach do korzyści płynących z rozwoju umiejętności, niezbędna jest spójność terytorialna. Należy w związku z tym opracować konkretne interwencje, by przezwyciężyć na obszarach wiejskich, oddalonych i słabiej rozwiniętych bariery strukturalne, m.in. takie jak emigracja młodzieży, ograniczone możliwości zatrudnienia i luki w infrastrukturze edukacyjnej.

Zaleca przyjęcie strategii ukierunkowanych na konkretny obszar, aby dostosować inicjatywy na rzecz rozwoju umiejętności do szczególnych regionalnych warunków gospodarczych i uwarunkowań demograficznych. Te strategie powinny aktywnie działać na rzecz ożywienia zrównoważonych tradycyjnych sektorów gospodarki, odwrócenia tendencji migracji młodzieży oraz promowania przyspieszonych procesów integracji migrantów i osób ubiegających się o azyl.

Dostrzega fundamentalną rolę władz lokalnych i regionalnych i wskazuje na ich bliski kontakt z obywatelami oraz wyjątkową zdolność dopasowywania inicjatyw edukacyjnych do kontekstów lokalnych. Władze lokalne i regionalne powinny aktywnie włączać zaawansowane technologie cyfrowe do lokalnej infrastruktury edukacyjnej, aby skutecznie reagować na regionalne realia społeczno-gospodarcze.

Uważa za niezbędne niwelowanie dysproporcji terytorialnych poprzez ukierunkowane, specyficzne dla danego regionu inwestycje, zwłaszcza na marginalizowanych przedmieściach oraz na obszarach wiejskich, oddalonych i wyludniających się, które często cierpią z powodu nieodpowiedniej infrastruktury, ograniczonego dostępu do wysokiej jakości edukacji i z powodu emigracji młodzieży. Należy położyć nacisk na ulepszenie infrastruktury edukacyjnej i połączalności, aby zapewnić wszystkim równe szanse.

Zaleca, aby wzmocnić konkurencyjność regionalną, dostosowując lokalne programy szkolenia pracownic i pracowników do regionalnych atutów przemysłowych i potencjału innowacyjnego, a tym samym zapewniając odpowiednie umiejętności siły roboczej i wysokie zapotrzebowanie na nie.

Podkreśla, że unia umiejętności musi powstawać z pełnym poszanowaniem wielopoziomowego sprawowania rządów i zasady partnerstwa w taki sposób, by zapewnić konstruktywny udział władz lokalnych i regionalnych w opracowywaniu i realizacji polityki dotyczącej umiejętności.

Modernizacja systemów kształcenia i szkolenia

Potwierdza, jak ważne jest budowanie regionalnych ekosystemów umiejętności poprzez dynamiczne partnerstwa publiczno-prywatne w celu pobudzania współpracy między władzami lokalnymi, instytucjami edukacyjnymi, przedsiębiorstwami i ośrodkami innowacji. Te ekosystemy powinny być zgodne z regionalnymi profilami ekonomicznymi i ułatwiać rozwój odpowiednich umiejętności, na które jest duże zapotrzebowanie.

Unia umiejętności musi mieć zarazem inkluzywny charakter. Należy zapewnić równy dostęp do możliwości podnoszenia i zmiany kwalifikacji słabszym grupom społecznym, w tym kobietom, młodzieży, migrantom, osobom z niepełnosprawnościami oraz osobom mieszkającym w regionach wiejskich i peryferyjnych, tak aby nikt nie został pominięty podczas transformacji ekologicznej i cyfrowej.

10.

Zwraca uwagę, że w systemach kształcenia i szkolenia w całej Europie należy uwzględnić innowacje cyfrowe; istotnymi tematami są odpowiedzialne korzystanie i świadomość w zakresie cyberbezpieczeństwa, aktualizacja programów nauczania i wdrażanie nowoczesnych metod pedagogicznych. Te inicjatywy są niezbędne, by wyposażyć osoby uczące się w solidne kompetencje cyfrowe i kompleksowe umiejętności w zakresie STEM (nauki przyrodnicze, technologia, inżynieria i matematyka), które mają kapitalne znaczenie dla osiągnięcia przyszłego sukcesu na rynku pracy.

11.

Dostrzega strategiczne znaczenie uniwersytetów dla przygotowania jednostek na pojawiające się potrzeby zawodowe, zwłaszcza w dziedzinach STEM, ściśle powiązanych z gospodarką ekologiczną i cyfrową. Dążąc do wyeliminowania obecnych pilnych luk w umiejętnościach, uniwersytety mogą wprowadzać innowacje w programach nauczania i metodach szkolenia, we współpracy z sektorem prywatnym, aby przewidywać przyszłe role, które mogą jeszcze nie istnieć, i przygotowywać do nich osoby uczące się.

12.

Podkreśla, że szczególnie w dyscyplinach STEM, z uwagi na obecne i przyszłe potrzeby rynku pracy, przydatne może być strategiczne włączenie uniwersytetów i przedsiębiorstw, a zwłaszcza MŚP, w reformę edukacji i w działania na rzecz dostosowania umiejętności.

13.

Wskazuje na istotne znaczenie poprawy kształcenia i szkolenia zawodowego i zaleca, by zająć się systemowymi ograniczeniami zasobów, propagować atrakcyjność kształcenia i szkolenia zawodowego oraz równoważyć umiejętności zawodowe z szerszymi kompetencjami. Takie reformy są konieczne, aby lepiej dostosować kształcenie i szkolenie zawodowe do zmieniających się potrzeb rynku pracy.

14.

Zwraca uwagę na potrzebę modernizacji systemów kształcenia i szkolenia poprzez inwestycje w innowacje cyfrowe zgodne z zasadami odpowiedzialnego korzystania i świadomości w zakresie cyberbezpieczeństwa, poprzez aktualizację programów nauczania, większe zaangażowanie przedsiębiorstw i MŚP oraz korzystanie ze współczesnych metod pedagogicznych.

15.

Akcentuje pilną potrzebę zajęcia się niedoborami nauczycieli, zwłaszcza w dziedzinach STEM, poprzez ulepszenie szkoleń, poprawę warunków pracy, dostosowanie przydziału przedmiotów do poszczególnych specjalności nauczycielskich z uwzględnieniem stopnia specjalizacji treści i programów nauczania i ukierunkowane wsparcie nauczycieli, co pozwoli odpowiedzieć bezpośrednio na luki w kadrze nauczycielskiej.

Włączenie do rynku pracy

16.

Wskazuje na wagę opracowania dopasowanych strategii włączenia do rynku pracy słabszych grup społecznych, takich jak migranci, osoby długotrwale bezrobotne i starsi pracownicy. Te strategie powinny obejmować wyspecjalizowaną infrastrukturę i systemy wsparcia na poziomie społeczności, propagujące inkluzywne i odporne rynki pracy.

17.

Kładzie nacisk na kluczową potrzebę wzmocnienia podstawowych umiejętności, w tym umiejętności czytania i pisania, rozumowania matematycznego, umiejętności cyfrowych, wiedzy naukowej i zaangażowania obywatelskiego. Takie umiejętności stanowią trzon znaczącego uczestnictwa społecznego i wejścia na rynek pracy, zwłaszcza w coraz bardziej złożonych kontekstach technologicznych i społecznych.

18.

Podkreśla znaczenie uczenia się w miejscu pracy i zdobywania praktycznego doświadczenia. Akcentuje znaczenie inwestowania w dualne systemy kształcenia łączące praktyki zawodowe z kształceniem w szkołach zawodowych. Daje to szczególnie osobom młodym i znajdującym się w trudnej sytuacji dostęp do rynku pracy, jednocześnie łącząc firmy z potencjalnymi pracownikami.

19.

Przypomina, że konieczne są pilne środki w celu rozwiązania problemu niedoboru nauczycieli, zwłaszcza w dziedzinach STEM. Poprawa jakości szkolenia nauczycieli, ulepszenie warunków pracy oraz oferowanie ukierunkowanego wsparcia nauczycielom to niezbędne kroki do zapewnienia trwałych wyników kształcenia.

20.

Opowiada się za włączeniem do rynku pracy słabszych grup społecznych, w tym migrantów, osób długotrwale bezrobotnych i starszych pracowników, poprzez ukierunkowane programy szkolenia i specjalną infrastrukturę wsparcia na poziomie społeczności.

Konkurencyjność i innowacje regionalne

21.

Uwypukla potrzebę uproszczenia i lepszego dostosowania unijnych instrumentów finansowania regionalnych inicjatyw na rzecz umiejętności, któremu towarzyszyć będzie skuteczne wsparcie techniczne dla władz lokalnych i regionalnych, co zapewni efektywne wdrażanie i oddziaływanie regionalnych strategii na rzecz umiejętności.

22.

Zaznacza, że zwiększenie możliwości przenoszenia i uznawania kwalifikacji w całej UE jest niezbędne dla wspierania mobilności pracowników, zwalczania drenażu mózgów i pełnego wykorzystania jednolitego rynku oraz talentów w gospodarkach regionalnych.

23.

Podkreśla potrzebę unijnych instrumentów finansowania, które oferują przedsiębiorstwom dotacje na eksperymentowanie z procesami pracy odpowiadającymi potrzebom różnych grup, takimi jak większa elastyczność, praca w niepełnym wymiarze czasu pracy, organizacja własnej pracy lub organizacja pracy w porozumieniu z zainteresowanymi stronami i opracowywanie programów na rzecz zmian kulturowych, tak aby więcej pracowników mogło łatwiej się zaadaptować.

24.

Podkreśla, że dzięki zastosowaniu kompleksowego, opartego na danych podejścia do regionalnego gromadzenia informacji na temat umiejętności można znacznie zwiększyć precyzję interwencji politycznych, zapewniając zdolność reagowania na potrzeby regionalnego rynku pracy w czasie rzeczywistym.

25.

Zachęca do współpracy międzyregionalnej i transgranicznej między władzami lokalnymi i regionalnymi, która ma zasadnicze znaczenie dla wymiany najlepszych praktyk, zbiorowego rozwiązywania problemów, mobilności studentów i specjalistów oraz budowania odpornych systemów umiejętności, które odpowiadają wspólnym wyzwaniom.

26.

Zaleca ukierunkowane polityki regionalne mające na celu łagodzenie drenażu mózgów, takie jak wspieranie inicjatyw prywatnych i pobudzanie partnerstw w modelu wielokrotnej helisy między środowiskiem akademickim, rządami i przemysłem, ponieważ mogą one znacznie wzmocnić innowacje regionalne i utrzymać cenny kapitał ludzki.

27.

Wnosi, aby rozwojowi umiejętności nadano wyraźny priorytet w europejskim planowaniu strategicznym na rzecz konkurencyjności, odporności i spójności społecznej, co pozwoli sprostać wyzwaniom związanym z globalną rywalizacją o talenty, zmianami demograficznymi oraz zieloną i cyfrową transformacją.

28.

Apeluje, by przyjąć proaktywne podejście do wyposażenia europejskiej siły roboczej, tak aby zaspokoić przyszłe potrzeby rynku pracy, podejmując stwierdzone najistotniejsze wyzwania, takie jak dysproporcje regionalne, niewystarczające umiejętności podstawowe wśród młodzieży i dorosłych, niedostateczne inwestycje w kształcenie i szkolenie zawodowe oraz bariery dla włączenia do rynku pracy słabszych grup społecznych.

29.

Opowiada się za uczeniem się przez całe życie i włączającą polityką edukacji jako podstawowymi narzędziami zwiększającymi bezpieczeństwo gospodarcze Europy i zapobiegającymi wykluczeniu jakiegokolwiek regionu lub jakiejkolwiek grupy społecznej podczas transformacyjnych przemian gospodarczych.

Wzmocnienie pozycji władz lokalnych i regionalnych

30.

Opowiada się za wzmocnieniem współpracy z władzami lokalnymi i regionalnymi poprzez dialogi strukturalne, dzięki czemu zróżnicowane perspektywy regionalne i potrzeby lokalne zostaną całościowo odzwierciedlone podczas kształtowania polityki UE.

31.

Zaznacza, że polityka edukacyjna musi być elastyczna i możliwa do dostosowania oraz powinna szybko reagować na wahania koniunktury gospodarczej i zmiany na rynku pracy. Ta elastyczność ma zasadnicze znaczenie dla utrzymania odpornego rozwoju gospodarczego i zatrudnienia.

32.

Opowiada się za wielojęzycznymi i dualnymi systemami kształcenia z myślą o zwiększeniu kompetencji międzykulturowych i zdolności do zatrudnienia, szczególnie w regionach transgranicznych, przygotowaniu jednostek na zróżnicowane rynki pracy w całej Europie oraz promowaniu włączenia w edukacji.

33.

Podkreśla pierwszoplanową rolę odgrywaną przez władze lokalne i regionalne we wdrażaniu strategii na rzecz unii umiejętności. Ta rola pozwala wykorzystać ich bezpośredni kontakt z obywatelami i nadzór nad lokalną infrastrukturą kształcenia i szkolenia.

34.

Apeluje o proaktywne wysiłki, by ułatwić skuteczne wdrażanie regionalnych partnerstw na rzecz umiejętności i promować współpracę publiczno-prywatną za pomocą jasnych mechanizmów, odpowiedniego finansowania i wsparcia administracyjnego, co umożliwi władzom lokalnym i regionalnym efektywne kierowanie regionalnymi strategiami rozwoju umiejętności i ich wdrażanie.

35.

Podkreśla, że ważne jest, by umożliwić władzom lokalnym i regionalnym wspieranie lokalnego przystosowania się do zielonej i cyfrowej transformacji dzięki tworzeniu strategicznych partnerstw między instytucjami edukacyjnymi, przedsiębiorstwami prywatnymi i klastrami innowacyjnymi, co pozwoli zwiększać lokalne zdolności do radzenia sobie z gospodarczym wymiarem tych transformacji.

Uczenie się przez całe życie i ciągłe dostosowywanie

36.

Podkreśla, że należy priorytetowo traktować wczesną edukację i opiekę nad dzieckiem, zwłaszcza w społecznościach znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, aby ulepszyć rozwój podstawowych umiejętności i poprawić długoterminowe wyniki kształcenia.

37.

Opowiada się za tym, by rozszerzyć wdrażanie indywidualnych rachunków szkoleniowych w celu wzmocnienia rangi uczenia się przez całe życie oraz ułatwienia podnoszenia i zmiany kwalifikacji niezbędnych dla możliwości dostosowywania kariery.

38.

Zaleca, aby zwiększyć inwestycje w mikropoświadczenia i elastyczne rozwiązania edukacyjne, które zapewniają ukierunkowane doskonalenie umiejętności istotne z perspektywy najpilniejszych potrzeb przemysłu.

39.

Wnosi, by wzmocnić inicjatywy na rzecz równouprawnienia płci w dziedzinach STEM poprzez ukierunkowane działania informacyjne, metody nauczania uwzględniające aspekt płci oraz poprzez wsparcie kariery zawodowej, aby znacznie zwiększyć udział kobiet i ich zatrzymywanie.

40.

Podkreśla, jak ważne jest, by wspierać bezpieczeństwo cyfrowe, umiejętności korzystania z mediów i edukację w zakresie cyberbezpieczeństwa na wszystkich poziomach kształcenia, aby przygotować poszczególne osoby do bezpiecznego uczestnictwa w społeczeństwie cyfrowym.

41.

Wzywa do rozwiązania problemu niedoboru umiejętności finansowych i umiejętności w zakresie przedsiębiorczości. Podkreśla potrzebę inwestowania w inicjatywy mające na celu poprawę umiejętności finansowych, zwłaszcza młodych ludzi, oraz zaznacza, że kształcenie w zakresie przedsiębiorczości w instytucjach edukacyjnych odgrywa zasadniczą rolę w rozwijaniu przedsiębiorczych postaw i umiejętności niezbędnych do tworzenia innowacji i przedsiębiorstw.

42.

Opowiada się za większym wsparciem dla kształcenia ciągłego starszych pracowników i dla ich integracji na rynkach pracy; jednocześnie należy wykorzystywać ich doświadczenie i ułatwiać międzypokoleniowy transfer wiedzy.

43.

Zaleca opracowanie kompleksowych strategii, aby lepiej włączyć doświadczenia z zakresu uczenia się pozaformalnego i nieformalnego do formalnych ram kwalifikacji, uwzględniając różnorakie ścieżki uczenia się.

44.

Zwraca uwagę, że trzeba zwiększyć gotowość na wypadek zagrożeń oraz zdolności reagowania kryzysowego w ramach systemów kształcenia, aby zapewnić ciągłość i odporność oferty edukacyjnej w sytuacjach nadzwyczajnych, na przykład poprzez integrację formalnej i nieformalnej edukacji klimatycznej.

45.

Opowiada się za skuteczniejszymi powiązaniami między edukacją, instytucjami badawczymi i przemysłem bez uszczerbku dla niezależności i integralności intelektualnej instytucji edukacyjnych, zarówno w szybko rozwijających się sektorach technologicznych, jak i w dziedzinach ważnych dla spójności społecznej, w celu zwiększenia praktycznego zastosowania umiejętności i poprawy wyników innowacji.

Bruksela, dnia 14 października 2025 r.

Przewodnicząca

Europejskiego Komitetu Regionów

Kata TÜTTŐ

ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2025/6323/oj

ISSN 1977-1002 (electronic edition)

Top

Choose the experimental features you want to try