This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52020XR1392
Resolution of the European Committee of the Regions — The European Committee of the Regions’ priorities for 2020-2025 — Europe closer to the people through its villages, cities and regions
Rezolucja Europejskiego Komitetu Regionów – Priorytety Europejskiego Komitetu Regionów na lata 2020–2025 – Europa bliżej obywateli za pośrednictwem wsi, miast i regionów
Rezolucja Europejskiego Komitetu Regionów – Priorytety Europejskiego Komitetu Regionów na lata 2020–2025 – Europa bliżej obywateli za pośrednictwem wsi, miast i regionów
COR 2020/01392
Dz.U. C 324 z 1.10.2020, p. 8–15
(BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
1.10.2020 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 324/8 |
Rezolucja Europejskiego Komitetu Regionów – Priorytety Europejskiego Komitetu Regionów na lata 2020–2025 – Europa bliżej obywateli za pośrednictwem wsi, miast i regionów
(2020/C 324/02)
Europejski Komitet Regionów (KR) jest zgromadzeniem politycznym powołanym do życia na mocy Traktatów UE. Zapewnia reprezentację instytucjonalną wszystkim obszarom terytorialnym, regionom, miastom i gminom.
Unia Europejska uwzględniająca lokalne i regionalne potrzeby i obawy wzmacnia tym samym legitymizację demokratyczną i poczucie współodpowiedzialności, a także wnosi większą wartość dodaną – zarówno do strategii UE, jak i pod względem ich skuteczności w terenie – z korzyścią dla obywateli. Aby osiągnąć ten cel, Europejski Komitet Regionów ściśle współpracuje z Komisją Europejską, Parlamentem Europejskim i Radą Unii Europejskiej, a także z różnymi poziomami sprawowania rządów w państwach członkowskich. Obecna sytuacja w UE wymaga stałego wzmacniania tej współpracy i zapewniania, by głos regionów, miast i gmin był coraz bardziej obecny w polityce UE i w jej procesie legislacyjnym.
Od kryzysu do odbudowy: w kierunku odpornej, zrównoważonej i spójnej Unii Europejskiej
W ostatnich latach Unia Europejska stanęła w obliczu bezprecedensowych wyzwań: poważny kryzys finansowy i głębokie recesje gospodarcze, wyzwania społeczne i terytorialne, zielona i cyfrowa transformacja, niestabilność w sąsiedztwie i w systemie globalnym oraz migracja. Pandemia związana z COVID-19 wystawia na dalszą próbę solidarność UE i bierze pod lupę naszą zdolność do radzenia sobie z sytuacjami nadzwyczajnymi, które wywierają istotną presję na nasze służby zdrowia oraz usługi społeczne i publiczne. Najnowszy kryzys nie tylko unaocznił potrzebę przyjęcia skoordynowanej reakcji w oparciu o znacząco wzmocniony budżet UE, ale również konieczność dalszego wspierania miliona europejskich władz lokalnych i regionalnych działających na pierwszej linii frontu w celu ochrony obywateli i gospodarek lokalnych oraz reagowania na sytuacje nadzwyczajne (1).
UE musi zwiększyć swą odporność społeczną, gospodarczą i środowiskową we wszystkich regionach i miastach. Wspierana przez odpowiednio finansowane inwestycje europejskie, UE musi zadbać o to, by jej polityki i programy zaspokajały potrzeby społeczności lokalnych. Miasta i regiony są siłą napędową gospodarki europejskiej. Władze lokalne i regionalne odgrywają zasadniczą rolę w formułowaniu i wdrażaniu unijnych polityk, dlatego też UE musi skuteczniej i w większym stopniu angażować miasta i regiony w europejski proces decyzyjny poprzez praktyczny i dobrze zorganizowany wielopoziomowy proces sprawowania rządów. Europa musi przyspieszyć cyfryzację i spotęgować zdolności innowacyjne we współpracy z państwami członkowskimi oraz władzami lokalnymi i regionalnymi w całej UE. Szybsza i sprawiedliwsza odbudowa gospodarcza wymaga wzmocnienia europejskiej solidarności, odpowiedzialności oraz partnerstw i musi iść w parze z zaangażowaniem UE na rzecz zielonego, trwałego i terytorialnie zrównoważonego wzrostu gospodarczego stanowiącego wsparcie dla każdego regionu i miasta.
Europejski Komitet Regionów (KR) skupi się zatem na następujących priorytetach i kluczowych działaniach w swej bieżącej pięcioletniej kadencji (2020–2025):
Zbliżanie Europy do obywateli: wzmacnianie demokracji w UE i współpraca w sprawie przyszłości naszej Unii
Misją KR-u jest zbliżenie Europy do jej obywateli i wzmocnienie europejskiej demokracji na wszystkich poziomach, aby skuteczniej reagować na potrzeby obywateli i odzyskać ich zaufanie do Unii Europejskiej i jej instytucji. KR będzie pracować nad zapewnieniem wszystkim regionom oraz dużym i małym miastom i wsiom wsparcia ze strony UE w radzeniu sobie z krótko- i długoterminowymi skutkami pandemii związanej z COVID-19. KR będzie również kontynuować działania na rzecz poprawy jakości prawodawstwa unijnego i lepszego przewidywania jego oddziaływania terytorialnego oraz promowania zasady aktywnej pomocniczości. Aby zrealizować tę misję, KR wykorzysta legislacyjne i polityczne prace swoich członków i zainteresowanych podmiotów oraz prowadzone przez nich działania w różnych obszarach polityki. Ponadto KR opracuje kampanię komunikacyjną koncentrującą się na fundamentalnej roli władz lokalnych i regionalnych w demokracji europejskiej, która będzie obejmować przygotowanie i udział w konferencji w sprawie przyszłości Europy. Jednym ze sposobów osiągnięcia tego celu będzie sporządzanie dorocznego barometru lokalnego i regionalnego, będącego swoistym corocznym punktem odniesienia opartym na rzetelnych danych statystycznych, integracyjnym podejściu i udziale członków KR-u i odpowiednich zainteresowanych stron, w ramach którego przewiduje się organizowanie plenarnej debaty politycznej wysokiego szczebla.
W ramach powyższego celu KR nada priorytet następującym kluczowym działaniom:
1. |
Będzie podnosić świadomość i promować działania na szczeblu lokalnym i regionalnym na temat podstawowych wartości UE: poszanowania godności ludzkiej, wolności, demokracji, równości, praworządności i poszanowania praw człowieka, które muszą być chronione i przestrzegane nawet w sytuacjach nadzwyczajnych. KR zobowiązuje się określić, jakie działania byłyby odpowiednie na szczeblu lokalnym i regionalnym wobec środków podejmowanych przez UE. Będzie także utrzymywać dialog z obywatelami, by zniwelować lukę między instytucjami unijnymi a społecznościami lokalnymi. |
2. |
Ponowi apel o umożliwienie mu pełnego uczestnictwa i sprawiedliwej reprezentacji we wszystkich organach konferencji w sprawie przyszłości Europy. Podobnie jak w przypadku kryzysów gospodarczych i klimatycznych, pandemia pokazała, że pogłębiona refleksja nad europejską demokracją i polityką jest dziś potrzebna bardziej niż kiedykolwiek, i że konferencja w sprawie przyszłości Europy będzie ważną okazję do przedyskutowania unijnego projektu z obywatelami oraz władzami lokalnymi i regionalnymi, a także do zaproponowania – przed kolejnymi wyborami do Parlamentu Europejskiego – nowego sposobu funkcjonowania UE, w tym przeglądu Traktatów, z myślą o pełnym zaangażowaniu miast i regionów w kształtowanie polityki. |
3. |
Zwróci się do państw członkowskich UE i jej instytucji o podtrzymanie, rozwijanie i wzmocnienie zobowiązań uzgodnionych w deklaracji berlińskiej z 2007 r. i deklaracji rzymskiej z 2017 r., a mianowicie o uznanie, że zadania i współpraca powinny być dzielone między wszystkie poziomy sprawowania rządów, w tym między władze lokalne i regionalne, w celu zwiększenia skuteczności, jedności, demokracji i odporności Unii Europejskiej. Ostateczny tekst wspólnego stanowiska odnośnie do konferencji w sprawie przyszłości Europy powinien zostać przyjęty w duchu współpracy instytucjonalnej. |
4. |
Opracuje model stałego i zorganizowanego dialogu z obywatelami za pośrednictwem władz lokalnych i regionalnych, między innymi w kontekście konferencji w sprawie przyszłości Europy, co umożliwi dwukierunkowy proces komunikacji między obywatelami a instytucjami UE. Pod tym względem bogate doświadczenie i istniejące najlepsze praktyki w zakresie demokracji deliberatywnej na szczeblu lokalnym i regionalnym oraz duża liczba sieci stworzonych przez demokratycznie wybranych radnych lokalnych i regionalnych są kluczowymi atutami, które KR wniesie w debatę w sprawie przyszłości Europy. |
5. |
Będzie wspierać władze lokalne i regionalne w jak najlepszym wykorzystaniu nowych instrumentów technologii cyfrowych i narzędzi ICT. Technologie cyfrowe mają istotny potencjał, jeśli chodzi o zapewnianie innowacyjnych rozwiązań wobec gospodarczych, społecznych i technologicznych problemów naszych czasów. W ten sposób mogą usprawnić świadczenie usług publicznych, ułatwić komunikację między ludźmi, zwiększyć udział obywateli na nowe i różne sposoby, wzmocnić przejrzystość, inkluzywność, rozliczalność i zdolność reagowania w ramach procesu decyzyjnego, poprawić zarządzanie na szczeblu lokalnym oraz uzupełnić i wzmocnić demokrację. Dlatego należy znacząco poprawić odporność i niezależność systemów cyfrowych oraz ich dostawców. |
6. |
Będzie promować różnorodność w procesie decyzyjnym na szczeblu europejskim, krajowym, lokalnym i regionalnym – zarówno w ramach KR-u, jak i poza nim – poprzez popieranie środków na rzecz inkluzywności i równości płci oraz zapobieganie i zwalczanie dyskryminacji ze względu na płeć (2), pochodzenie rasowe i etniczne (3), wyznanie, niepełnosprawność, wiek (4) i dyskryminacji z dowolnego powodu. |
7. |
Będzie aktywnie uczestniczyć w kampanii informacyjnej i komunikacyjnej zwalczającej stereotypy związane z płcią, która zostanie zainicjowana przez Komisję Europejską jako platforma umożliwiająca podmiotom lokalnym i regionalnym wymianę najlepszych praktyk w tej dziedzinie. |
8. |
Będzie wspierać i wzmacniać mniejszości w Europie, w szczególności poprzez inicjatywę „Pakiet bezpieczeństwa dla mniejszości” [„Minority SafePack”]. |
9. |
Stanie się punktem odniesienia dla wszystkich władz lokalnych i regionalnych w Europie, także dla tych niereprezentowanych w KR-ze, poprzez wzmocnienie tożsamości politycznej KR-u i jego stosunków z głównymi rodzinami politycznymi, rządami krajowymi, wybranymi przedstawicielami na szczeblu lokalnym i regionalnym, europejskimi i krajowymi stowarzyszeniami władz regionalnych i lokalnych oraz biurami regionalnymi w Brukseli, jak również poprzez zacieśnienie współpracy z nimi. |
10. |
Będzie wspierał demokrację przedstawicielską poprzez silniejsze współdziałanie z parlamentami na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym, jak również poprzez wymianę najlepszych praktyk w zakresie narzędzi służących pobudzaniu demokracji przedstawicielskiej i uczestniczącej, w tym wzmacnianiu budżetów partycypacyjnych. Zapewnienie praworządności, demokracji i dobrych rządów musi być warunkiem wstępnym uzyskania unijnego finansowania. |
11. |
Wykorzysta analizy opartych na dowodach w celu monitorowania i promowania decentralizacji kompetencji lokalnych i regionalnych oraz finansów na szczeblu niższym niż krajowy, a także funkcjonowania demokracji lokalnej w UE. |
12. |
Stworzy narzędzia cyfrowe służące mapowaniu kompetencji finansowych i w rożnych dziedzinach polityki i wykorzysta synergie z istniejącymi narzędziami stosowanymi przez organizacje unijne, krajowe i międzynarodowe. |
13. |
Będzie wspierać i propagować istotne prace wykonywane przez władze lokalne i regionalne będące na pierwszej linii frontu w walce z pandemią COVID-19 oraz z kryzysem gospodarczo-społecznym. Pandemia unaoczniła znaczenie właściwego stosowania zasady aktywnej pomocniczości, a także, z jednej strony, zasadniczą rolę władz lokalnych i regionalnych, a z drugiej potrzebę koordynacji i wsparcia na szczeblu europejskim. |
14. |
Zanalizuje nowe inicjatywy UE w różnych dziedzinach polityki, by zapewnić uwzględnienie wymiaru terytorialnego i spełnienie wymogu dotyczącego wnoszenia przez UE wartości dodanej, zgodnie z zaleceniami grupy zadaniowej ds. zasad pomocniczości, proporcjonalności i „robić mniej, ale efektywniej” oraz wytycznymi w sprawie lepszego stanowienia prawa. |
15. |
Ograniczy obciążenia administracyjne i zmniejszy koszty wdrażania ponoszone przez regiony i miasta poprzez naleganie na uproszczenie prawodawstwa i – bardziej ogólnie – poprzez ostrzeganie przed praktyką nadmiernie rygorystycznego wdrażania. |
16. |
Zacieśni współpracę z Komisją Europejską, Parlamentem Europejskim i Radą Europejską, miedzy innymi za pośrednictwem sieci centrów regionalnych i platforma ds. dostosowania się do wymogów przyszłości, by skuteczniej kształtować politykę UE dzięki opartym na dowodach informacjom zwrotnym od zainteresowanych stron na szczeblu lokalnym i regionalnym. |
17. |
Będzie propagować znaczenie samorządu lokalnego w Unii Europejskiej oraz w relacjach z krajami kandydującymi i potencjalnymi krajami kandydującymi oraz krajami partnerskimi sąsiedztwa wschodniego i śródziemnomorskiego. |
18. |
Będzie wspierać globalne działania UE poprzez propagowanie między innymi takich wartości i zasad jak prawa człowieka, demokracja, praworządność, zrównoważony rozwój i włączenie społeczne, przy ścisłej współpracy z partnerami śródziemnomorskimi i wschodnimi. |
19. |
Będzie zachęcać parlamenty regionalne do zaangażowania się w projekt pilotażowy „KR – CALRE” w celu zainicjowania debat politycznych na temat kluczowych kwestii związanych z UE, takich jak przygotowanie rocznych programów prac Komisji Europejskiej. |
20. |
Zadba o to, by UE wspierała skuteczne uczestnictwo i zaangażowanie młodzieży, w tym poprzez współpracę strukturalną z unijnym koordynatorem ds. młodzieży, a także by wzmacniała takie środki jak gwarancja dla młodzieży, aby poprawić perspektywy zapewnienia wysokiej jakości zatrudnienia i edukacji, oraz by stworzyła europejską gwarancję dla dzieci. |
21. |
Będzie kontynuować współpracę z Młodymi Demokratycznie Wybranymi Politykami (YEPs) w ramach zainicjowanego przez KR programu YEP w celu tworzenia ściślejszych relacji między przyszłymi pokoleniami wybranych polityków szczebla lokalnego i regionalnego a europejskimi i krajowymi procesami kształtowania polityki. |
22. |
Będzie promować różnorodność kulturową w ramach naszej lokalnej, regionalnej, krajowej i europejskiej tożsamości oraz różne języki i tradycje stanowiące nasze europejskie dziedzictwo kulturowe. Podkreśli, że sektor kultury i kreatywny, które odgrywają pewną rolę w lokalnej gospodarce jako pracodawcy, ale również w życiu społecznym wspólnot lokalnych, zostały poważnie dotknięte pandemią i potrzebują wsparcia. Wniesie wkład w Nowy europejski program na rzecz kultury, w tym poprzez działanie na rzecz uwzględnienia w różnych funduszach UE inwestycji w kulturę oraz umacnianie synergii między kulturą a innymi obszarami polityki, takimi jak turystyka, polityka regionalna, edukacja, młodzież, badania naukowe i innowacje. |
Zrozumienie głębokich przemian społecznych związanych z cyfrowymi, środowiskowymi i demograficznymi wyzwaniami i reagowanie na te przemiany w celu budowania odpornych społeczności regionalnych i lokalnych
Obecne przemiany klimatyczne i cyfrowe, jak również transformacje demograficzne oraz skutki wewnętrznych i zewnętrznych przepływów migracyjnych wywierają głęboki wpływ na wszystkie europejskie regiony, miasta, miejscowości i wsie. W ramach powyższego priorytetu misja KR-u polegać będzie na zanalizowaniu i określeniu rozwiązań, dzięki którym władze lokalne i regionalne będą mogły odpowiednio ustosunkować się do przemian społecznych dokonujących się w miejscu zamieszkania obywateli. Pandemia COVID-19 wymaga przeprowadzenia refleksji na temat tego, jaka powinna być nasza reakcja na te wyzwania w momencie, gdy Europa i państwa członkowskie pokazują, jak daleko gotowe są pójść, by ratować życie ludzkie i gospodarkę. Obecny kryzys zwiększył potrzebę pogłębionej refleksji na temat polityki, kompetencji i ogólnego funkcjonowania Unii Europejskiej. Dlatego KR z zadowoleniem przyjmuje ważną debatę na temat wszystkich obszarów polityki UE w ramach konferencji w sprawie przyszłości Europy i liczy na ogólną dyskusję i analizę pod kątem zasady pomocniczości. Aby zrealizować tę misję, KR wykorzysta prace legislacyjne i polityczne swoich członków i zainteresowanych podmiotów oraz prowadzone przez nich działania w różnych obszarach polityki, a jednocześnie wniesie wkład w Europejski Zielony Ład i w realizację celów zrównoważonego rozwoju. Działania te zostaną uzupełnione o kampanię komunikacyjną kierowaną przez KR. Doroczny barometr lokalny i regionalny również przyczyni się do realizacji tego priorytetu.
KR nada priorytet następującym kluczowym działaniom:
23. |
Będzie promować plan opracowany w odpowiedzi na kryzys COVID-19 oparty na realizacji celów zrównoważonego rozwoju na szczeblu lokalnym i regionalnym oraz inicjatyw w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. |
24. |
Przyczyni się do osiągnięcia celów w zakresie ograniczenia emisji dwutlenku węgla do 2030 r., by osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 r. poprzez zachęcanie do podejmowania ambitnych i zdecydowanych działań na szczeblu lokalnym i regionalnym za pośrednictwem paktu klimatycznego i innych odpowiednich inicjatyw lokalnych i regionalnych na rzecz zrównoważonego rozwoju. |
25. |
Będzie promować, z wykorzystaniem strategii inteligentnej specjalizacji i innych instrumentów w ramach coraz intensywniejszych partnerstw europejskich i lokalnej współpracy publiczno-prywatnej, możliwości podnoszenia kompetencji profesjonalnych i nabywania kwalifikacji w tych dziedzinach, miejscach pracy i technologiach, które są niezbędne do zapewnienia większej zrównoważoności, wartości dodanej i odporności na szczeblu lokalnym i regionalnym. |
26. |
Wniesie wkład w ambitną politykę UE w dziedzinie środowiska i zapewni integrację polityki w ramach wszystkich programów działań w zakresie środowiska. Zapewni odpowiednie uwzględnienie wymiaru lokalnego i regionalnego podczas przygotowywania i wdrażania trzech głównych priorytetów środowiskowych Europejskiego Zielonego Ładu, dotyczących różnorodności biologicznej, gospodarki o obiegu zamkniętym i zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń. Przy planowaniu polityki w zakresie środowiska i klimatu uwzględni możliwość ich praktycznego wdrożenia w różnego rodzaju społecznościach. |
27. |
Wesprze opracowanie Paktu na rzecz Klimatu i weźmie w tym udział poprzez skoordynowane i przekrojowe działania i inicjatywy, w tym poprzez wkłady ustalone na szczeblu lokalnym i zaangażowanie polityczne regionów i miast, w trosce o to, by Pakt opierał się na wielopoziomowym sprawowaniu rządów, skutecznym upowszechnianiu dobrych praktyk i na tym, by nie pozostawić w tyle żadnej osoby ani żadnego regionu. |
28. |
Określi przewidywany wpływ transformacji energetycznej, cyfrowej i w zakresie mobilności na nasze społeczności. Opracuje stosowne strategie i wesprze ich szybkie wdrożenie, aby zmaksymalizować ich pozytywny wpływ i zmniejszyć ich negatywne skutki lokalne. |
29. |
Wzmocni odporność lokalną poprzez działania służące przystosowaniu się do zmiany klimatu i zwiększy lokalne zdolności reagowania na ekstremalne zdarzenia pogodowe, których częstotliwość i nasilenie wzrasta, zwłaszcza poprzez udostępnienie władzom lokalnym i regionalnym zasobów niezbędnych do zarządzania katastrofami za pośrednictwem wzmocnionego Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności i Funduszu Solidarności UE. |
30. |
Przyczyni się do wyznaczenia celu dotyczącego osiągnięcia zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń, by budować nietoksyczne środowisko, oraz przygotuje i wesprze władze regionalne i lokalne w realizacji ambitnych celów UE w ramach planu działania na rzecz osiągnięcia zerowego poziomu zanieczyszczenia wody, powietrza i gleby. Wniesie wkład w przegląd pakietu dotyczącego mobilności w miastach na podstawie lekcji płynących z wdrażania planów zrównoważonej mobilności miejskiej i przygotuje organy transportu publicznego do reagowania na czynniki zewnętrzne będące zagrożeniem dla świadczenia bezpiecznych i chronionych usług w dziedzinie mobilności. |
31. |
Zadba o to, by przy opracowywaniu, ocenie i wdrażaniu krajowych planów w dziedzinie energii i klimatu, krajowych strategii długoterminowych i krajowych długoterminowych strategii renowacji należycie uwzględniono głos i wkład władz lokalnych i regionalnych w ramach wielopoziomowego dialogu na temat klimatu i energii prowadzonego w państwach członkowskich. |
32. |
Wesprze Komisję Europejską w skutecznym opracowaniu i przeprowadzeniu fali renowacji i uczynieniu z tego centralnego elementu strategii naprawy gospodarczej po zakończeniu pandemii. |
33. |
Wesprze cel Komisji Europejskiej dotyczący etykietowania produktów niepowodujących wylesiania oraz ochrony i odbudowy lasów na całym świecie. |
34. |
Podejmie działania na rzecz zlikwidowania przepaści cyfrowej i będzie promować powszechniejsze korzystanie z cyfrowego uczenia się oraz cyfryzację lokalnych i regionalnych usług publicznych, w tym dzięki wsparciu z programu „Cyfrowa Europa” 2021–2027, aby zmniejszyć obciążenia administracyjne i pobudzić zrównoważony wzrost lokalnego biznesu i odpornej gospodarki, a także przyczynić się do budowania bardziej zrównoważonej i zielonej Europy. |
35. |
Wesprze działania na szczeblu regionalnym i lokalnym mające zapewnić powszechne nabycie umiejętności informatycznych i w zakresie korzystania z mediów oraz będzie pracować nad stworzeniem europejskich ram dla ukierunkowanego na człowieka i godnego zaufania wykorzystania sztucznej inteligencji. |
36. |
Zwróci się do Komisji Europejskiej, państw członkowskich UE oraz ich regionów i miast, by wsparły przyspieszenie modernizacji i cyfryzacji systemów kształcenia i szkolenia, w tym niezbędnych inwestycji w infrastrukturę edukacyjną i wyposażenie, a także by wsparły zatrudnienie w gospodarce lokalnej. Wniesie wkład w wysiłki na rzecz wznowienia działań w ramach programu Erasmus + i Europejskiego Korpusu Solidarności. Europejski obszar edukacji i zaktualizowany europejski program na rzecz umiejętności stanowią dwa ważne kierunki działań i zapewniania wsparcia na podstawie przyszłego programu Erasmus. |
37. |
Poprawi łączność szerokopasmową i wprowadzanie sieci 5G na szczeblu lokalnym i regionalnym zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich, oraz określi przyszłe potrzeby inwestycyjne. |
38. |
Zadba o to, by władze lokalne i regionalne mogły przyczynić się do realizacji przyszłej strategii „od pola do stołu” i czerpać z niej korzyści; zainicjuje lokalne rady ds. żywności, wzmocni więzi między lokalnymi producentami i konsumentami żywności, będzie promować zdrowe żywienie oraz podnosić świadomość na temat marnotrawienia żywności; uwzględni finansowe potrzeby gospodarstw rolnych wdrażających niezbędne środki w zakresie klimatu, środowiska i różnorodności biologicznej. |
39. |
Będzie stawiać czoła zwiększonemu wyzwaniu związanemu z drenażem mózgów i wzmacniać regionalne ekosystemy innowacji poprzez wzmocnienie spójności terytorialnej, wspieranie gospodarki dobrobytu i promowanie badań naukowych i innowacji, w tym dzięki wsparciu ze strony programu „Horyzont Europa”, funduszy ESI i różnych krajowych instrumentów finansowania. Jak najszybciej uruchomi inicjatywy dotyczące prognozowania terytorialnego oraz działania mające na celu wzmocnienie odporności regionów i miast w wymiarze społecznym, gospodarczym i zdrowotnym. |
40. |
Przyczyni się do realizacji globalnej strategii europejskiej dotyczącej zmian demograficznych, która obejmie wszystkie wyzwania demograficzne i przedstawi szeroko zakrojone, skoordynowane i integracyjne rozwiązania UE w tym obszarze, mając na uwadze przekrojowy charakter tego problemu i jego wpływ na każdą dziedzinę polityki UE. |
41. |
Zadba o to, by UE opracowała kompleksową, humanitarną i sprawiedliwą politykę migracyjną i by nie pozostawiała swych państw członkowskich, regionów przygranicznych, wysp i regionów najbardziej oddalonych samym sobie w sprostaniu kryzysowi migracyjnemu, ponieważ jest to kwestia o wymiarze zarówno europejskim, jak i krajowym. Wesprze wymianę najlepszych praktyk między władzami regionalnymi i lokalnymi w zakresie integracji migrantów. |
42. |
Zapewni regionalny i lokalny wkład w reformę polityki migracyjnej UE, w tym takich jej aspektów jak integracja, sprawiedliwe procedury powrotu i polityka azylowa, by móc odpowiednio reagować na obecne i przyszłe tendencje migracyjne. Będzie działać na rzecz eliminowania przyczyn migracji we współpracy z krajami pochodzenia i tranzytu osób potrzebujących ochrony humanitarnej, a także na rzecz ochrony granic zewnętrznych UE; będzie dążyć do zapobiegania migracji nieuregulowanej i walczyć z handlem ludźmi. |
43. |
Będzie propagować kulturę poszanowania praworządności na szczeblu lokalnym i regionalnym jako niezbędnego warunku procesu integracji europejskiej i jako podstawowej wartości UE, zapisanej w Traktatach i zgodnej z konstytucyjnymi tradycjami państw członkowskich. |
44. |
Zwróci się do UE – przy poszanowaniu partnerów społecznych i systemów krajowych – o ochronę miejsc pracy i zapewnienie odbudowy gospodarczej na podstawie pozytywnej konwergencji społeczno-gospodarczej i zapewnieniu wszystkim lepszych praw socjalnych i warunków pracy, w tym osobom pracującym w nowych formach zatrudnienia, takich jak praca za pośrednictwem platform internetowych i gospodarka fuch, a także osobom pracującym w gospodarce tradycyjnej, mikroprzedsiębiorstwach i w sektorze kultury. Jest świadom tego, że dwie trzecie wszystkich miejsc pracy tworzonych jest przez MŚP, z których większość jest silnie zakorzeniona w społecznościach lokalnych i w związku z czym stanowi istotną część europejskiej tkanki społecznej. KR w dalszym ciągu promuje ERP i inne działania w całej Europie w celu rozwijania i zwiększania przedsiębiorczości, zwłaszcza wśród młodzieży. |
45. |
Będzie ułatwiać współpracę na rzecz rozwoju między miastami i regionami i propagować ONZ-towskie cele zrównoważonego rozwoju, aby objąć rolę lidera w stawianiu czoła globalnym wyzwaniom, takim jak konflikty i niestabilność polityczna oraz niestabilność gospodarcza, migracja i zmiana klimatu. |
46. |
Będzie wymieniać się dobrymi praktykami z władzami lokalnymi i regionalnymi krajów przystępujących do UE, sąsiadujących krajów partnerskich i krajów globalnego Południa, oraz ułatwiać im dostęp do ukierunkowanego wsparcia ze strony UE. |
Zapewnienie, aby Unia Europejska stałe służyła swoim obywatelom i miejscom, w których żyją, w oparciu o takie podstawowe wartości jak spójność społeczna, gospodarcza i terytorialna.
Misja KR-u polegać będzie na zapewnieniu poszanowania spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w ramach unijnych strategii, które wpływają na ludzi i miejsca, w których mieszkają (strategie ukierunkowane na konkretne obszary). Aby zrealizować tę misję, KR wykorzysta legislacyjne i polityczne prace swoich członków, partnerów i zainteresowanych podmiotów oraz prowadzone przez nich działania w różnych obszarach polityki. Będzie nadal wykorzystywał uruchomienie Sojuszu na rzecz Spójności, wskazując na wartość dodaną spójności jako polityki i jako podstawowej wartości leżącej u podstaw wszystkich strategii unijnych. Skupi się na roli regionów i miast w realizacji planu naprawy gospodarczej UE. Do realizacji tej misji przyczyni się również organizowanie Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast oraz przeprowadzanie dorocznego barometru lokalnego i regionalnego.
KR nada priorytet następującym kluczowym działaniom:
47. |
Opowie się za wprowadzeniem wieloletnich ram finansowych (WRF) jako kluczowego narzędzia solidarności europejskiej na miarę ambitnych celów UE dotyczących realizacji wszystkich unijnych priorytetów oraz jako bardziej przejrzystego i zrozumiałego dla obywateli narzędzia zapewniającego wartość dodaną i uwzględniającego ONZ-owskie cele zrównoważonego rozwoju, wdrażanie Europejskiego filaru praw socjalnych i nowe priorytety określone w Europejskim Zielonym Ładzie. |
48. |
Będzie przyczyniał się do wzmocnienia polityki spójności, o podstawowym znaczeniu od początków UE, poprzez inteligentne wdrażanie Europejskiego Funduszu Społecznego, Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności, przy zapewnieniu znaczącego wpływu na wszystkie regiony europejskie. |
49. |
Będzie nadal propagować silną i skuteczną unijną politykę spójności skierowaną do wszystkich regionów UE. Jest ona niezbędna nie tylko do tego, by pomóc miastom i regionom wyjść z kryzysu związanego z COVID-19, ale także by stawić czoła innym istotnym wyzwaniom o silnym wymiarze terytorialnym, których skutki są nierównomierne – zarówno w obrębie poszczególnych regionów i miast Europy, jak i pomiędzy nimi. Mowa tu w szczególności o zmianie klimatu i przejściu na gospodarkę bezemisyjną i transformację cyfrową oraz o zmianach demograficznych i migracji. |
50. |
Podkreśli potrzebę odpowiedniego i stabilnego finansowania unijnej polityki spójności i wspólnej polityki rolnej, aby w pełni osiągnąć ich cel; wesprze także lokalne gospodarki oraz władze lokalne i regionalne w efektywnym wykorzystaniu środków, które zostały obecnie przydzielone w celu ożywienia gospodarki europejskiej. |
51. |
W związku z oczekiwanym asymetrycznym oddziaływaniem terytorialnym kryzysu związanego z COVID-19, wnosi o to, by w ramach nowego Fundusz Odbudowy przeznaczyć środki na cele regionalne i lokalne. Zadba o to, by nowy instrument nie został utworzony kosztem budżetu polityki spójności oraz by inwestycje były skoordynowane z interwencjami finansowymi UE w celu maksymalizacji efektu dźwigni i uniknięcia fragmentacji i centralizacji. |
52. |
Zwróci uwagę na to, że pandemia COVID-19 wymaga od UE zwiększenia bezpieczeństwa zdrowotnego oraz wzmocnienia zasobów własnych w dziedzinie zdrowia i zaopatrzenia w środki medyczne, w tym w środki ochrony indywidualnej. Obejmuje to m.in. zapewnienie zapisów prawnych umożliwiających w razie potrzeby szybkie i łatwe składanie zamówień lub inicjowanie procesów produkcyjnych. Dodatkowo należy wspierać władze lokalne i regionalne w zwiększaniu zdolności reagowania w przypadku kryzysów i katastrof. Z uwagi na to, że władze lokalne i regionalne mają do odegrania ważną rolę w świadczeniu obywatelom usług socjalnych i w zakresie publicznej opieki zdrowotnej, KR opowie się za skoordynowaniem działań UE i zapewnieniem wsparcia dla krajowych, regionalnych i lokalnych struktur gotowości na wypadek klęsk żywiołowych, by móc reagować na zagrożenia dla zdrowia i sytuacje kryzysowe zgodnie z zasadą pomocniczości. |
53. |
Zapewni odporność cykli gospodarczych poprzez wzmocnienie przestrzennej konwergencji łańcuchów produkcyjnych w Europie. |
54. |
Będzie promować wykorzystanie zrównoważonych strategii rozwoju miejskiego do pobudzenia wzrostu gospodarczego, tworzenia miejsc pracy, zapewniania godnej pracy i włączenia społecznego, zgodnie z celami odnowionej karty lipskiej i agendy miejskiej UE. |
55. |
Będzie pracować na rzecz odnowionych ram zarządzania gospodarczego, w tym paktu stabilności i wzrostu, wykorzystując lekcje płynące z kryzysu, w celu poprawy reguł fiskalnych UE poprzez wprowadzenie złotej reguły budżetowej w odniesieniu do zrównoważonych inwestycji, w tym poprzez współfinansowanie funduszy strukturalnych i inwestycyjnych w ramach nadrzędnego celu, jakim jest zrównoważone planowanie finansowe. |
56. |
Będzie monitorować skutki pandemii i jej negatywne konsekwencje dla długotrwałego zatrudnienia w gospodarce UE na szczeblu lokalnym i regionalnym. Podkreśli znaczenie ponownego przemyślenia unijnych strategii w zakresie przemysłu i przedsiębiorczości i skupienia się na zrównoważonych aspektach wzrostu, aby doprowadzić do szybkiego ożywienia gospodarczego. Będzie promować innowacyjne ekosystemy, gospodarkę społeczną i inteligentną specjalizację oraz wspierać strategie przemysłowe ukierunkowane na konkretne obszary. |
57. |
Będzie monitorować stosowanie kodeksu postępowania w zakresie partnerstwa, by zapewnić pełne zaangażowanie władz lokalnych i regionalnych w przygotowanie umów o partnerstwie i programów na lata 2021–2027. Zasady partnerstwa i wielopoziomowego sprawowania rządów powinny również przyświecać zarządzaniu europejskim semestrem. |
58. |
Zaapeluje o umożliwienie miastom i regionom bezpośredniego dostępu do unijnego finansowania w celu wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu i dopilnuje, by władze lokalne i regionalne były zaangażowane w opracowywanie planów dotyczących sprawiedliwej transformacji i wdrażanie Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. |
59. |
Zadba o to, by środki na rzez uproszczenia europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych przynosiły korzyść regionom, miastom i osobom fizycznym. Pomoże zwalczać niewłaściwe zarządzanie funduszami UE i oszustwa oraz zapobiegać tym zjawiskom. |
60. |
Przyczyni się do skuteczniejszego i lepszego funkcjonowania jednolitego rynku, nie tylko poprzez określenie barier dla czterech swobód na szczeblu lokalnym i regionalnym i zachęcanie do uproszczenia procedur administracyjnych, ale także poprzez podkreślanie, że władze lokalne i regionalne są zasadniczym elementem wdrażania i egzekwowania przepisów dotyczących jednolitego rynku. W związku z tym zwróci uwagę na to, że swoboda przemieszczania się ma bardzo głębokie konsekwencje dla jednolitego rynku i będzie przestrzegać przed wszelką jego dalszą fragmentacją. |
61. |
Rozszerzy Sojusz na rzecz Spójności, by zachęcać zainteresowane podmioty sektora publicznego i prywatnego do propagowania polityki spójności, i będzie wykazywać wartość dodaną, jaką UE wnosi dla każdego obywatela europejskiego i dla zasad demokracji poprzez monitorowanie wpływu inwestycji finansowanych przez UE oraz informowanie o nich. |
62. |
Będzie monitorować tymczasowe ramy pomocy państwa oraz późniejsze środki działań o tym samym charakterze, co pozwoli na zapewnienie ukierunkowanego wsparcia w celu ratowania miejsc pracy w sektorach i regionach szczególnie dotkniętych pandemią. Podkreśli, że w tym kontekście bardziej elastyczne przepisy dotyczące pomocy państwa miałyby na celu „zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce państwa członkowskiego” i że cel ten pozostanie aktualny długo po grudniu 2020 r., kiedy to wygasną tymczasowe ramy pomocy państwa. W związku z tym zwróci się do Komisji, by była gotowa przedłużyć ramy tymczasowe lub umożliwić podobną elastyczność w celu wsparcia odbudowy gospodarczej sektorów i regionów dotkniętych kryzysem. |
63. |
Będzie wspierać gromadzenie i rozpowszechnianie informacji związanych z elastycznością procedur udzielania zamówień publicznych, ponieważ w obecnych okolicznościach umożliwiają one instytucjom zamawiającym stosowanie procedury negocjacyjnej przy jednoczesnym zmniejszeniu wymogów proceduralnych. |
64. |
Wesprze unijny program działań na rzecz obszarów wiejskich, by zaradzić ich wyludnianiu i uniknąć zagrożenia ubóstwem w tych regionach oraz zapewnić zrównoważone i kompleksowe podejście do europejskiego rozwoju terytorialnego. |
65. |
Wykaże aktywność w podejmowaniu działań następczych w związku z działaniami KR-u dotyczącymi inteligentnych wsi i będzie propagować tę koncepcję wśród instytucji europejskich, promować inicjatywy na rzecz innowacji i modernizacji obszarów wiejskich oraz przyjmie strategię na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności w ramach programu inteligentnych ośrodków turystycznych. |
66. |
Będzie nalegać na to, aby w przypadku sytuacji kryzysowej wymagającej tymczasowego zamknięcia granic lub ich ściślejszego monitorowania, UE i jej państwa członkowskie uzgodniły wspólne wiążące zasady i procedury gwarantujące swobodę przemieszczania się w UE. Odnotowuje, że transgraniczne obszary gospodarcze i społeczne mają ogromną wartość dla UE. |
67. |
Podkreśli, że podczas kryzysu związanego z COVID-19 podmioty lokalne i regionalne – pomimo wielu zamkniętych granic i bezprecedensowych ograniczeń – wykazały podziwu godną przedsiębiorczość w znajdowaniu sposobów na kontynuowanie współpracy transgranicznej i transnarodowej, demonstrując prawdziwą solidarności między obywatelami Europy. Kryzys ten przypomina, że Europa bez granic jest jednym z kluczowych osiągnięć integracji europejskiej, które należy chronić. Angażowanie się w projekty oparte na kontaktach międzyludzkich, a także w projekty transgraniczne na małą skalę, które tworzą strukturę sieci transgranicznych i projektów na dużą skalę poprzez budowanie wzajemnego zaufania między uczestnikami, powinno pozostać stałym priorytetem Unii Europejskiej i jej instytucji. |
68. |
Potwierdzi znaczenie europejskiej współpracy terytorialnej i zapewni jej niezbędne środki budżetowe – dla wielu władz regionalnych współpraca ta okazała się niezbędna dla wymiany wiedzy fachowej oraz najlepszych praktyk w celu stawienia czoła kluczowym wyzwaniom, jak również dla budowania więzi międzyludzkich między władzami regionalnymi w wymiarze transgranicznym. |
69. |
Będzie zachęcać do inwestycji publicznych na wyspach oraz w słabo zaludnionych i najbardziej oddalonych regionach poprzez dalsze dostosowanie zasad pomocy państwa, zwiększenie współfinansowania europejskiego w ramach polityki spójności i rozwijanie współpracy terytorialnej z państwami trzecimi. |
70. |
Wesprze uaktualnienie ogólnego systemu zarządzania polityką spójności, zwłaszcza poprzez uproszczenie procedur administracyjnych na wszystkich szczeblach rządzenia. |
71. |
Zaapeluje o pełne terytorialne wdrożenie Europejskiego filaru praw socjalnych oraz Silnej Europy socjalnej na rzecz sprawiedliwej transformacji. |
72. |
Wesprze utworzenie przez Komisję Europejską regionalnego wymiaru europejskiej tablicy wyników społecznych, w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi. |
73. |
Zwiększy odporność regionalnych ekosystemów innowacji na szkodliwe skutki przyszłych potencjalnych sytuacji nadzwyczajnych dzięki urzeczywistnieniu europejskiej przestrzeni badawczej, by zapewnić swobodne przemieszczanie się naukowców oraz swobodny przepływ wiedzy naukowej i technologii. Będzie też promować synergie między programem „Horyzont Europa” a innymi unijnymi programami finansowania oraz kontynuować owocną współpracę w ramach platformy wymiany wiedzy i międzyinstytucjonalnego projektu „Spotkania świata nauki z regionami”. |
74. |
Wniesie wkład w przegląd rozporządzenia w sprawie TEN-T oraz powiązanego finansowania i zwróci uwagę na konieczność stworzenia brakujących połączeń w transgranicznej infrastrukturze transportowej w celu połączenia wszystkich miast i regionów w Unii na obszarach centralnych i peryferyjnych, w tym na obszarach najbardziej oddalonych. |
Europejski Komitet Regionów wykorzysta wszystkie swoje zasoby i wpływy polityczne w celu wzmocnienia Europy. Komitet będzie dążył do przekształcenia UE poprzez ochronę podstawowych praw obywateli oraz zapewnienie skuteczności i efektywności polityk i inwestycji UE, aby Unia stała się bardziej konkurencyjna, zrównoważona i odporna i mogła spełnić oczekiwania swych obywateli.
Bruksela, dnia 2 lipca 2020 r.
Apostolos TZITZIKOSTAS
Przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów
(1) Deklaracja Europejskiego Komitetu Regionów – „Władze lokalne i regionalne jako podmioty europejskiej reakcji na kryzys COVID-19”.
(2) Dyrektywa Rady 2004/113/WE z dnia 13 grudnia 2004 r. wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług (Dz.U. L 373 z 21.12.2004, s. 37).
(3) Dyrektywa Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne (Dz.U. L 180 z 19.7.2000, s. 22).
(4) COM(2008) 426: Wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania osób.