KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 2.4.2020

COM(2020) 170 final

PROJEKT BUDŻETU KORYGUJĄCEGO nr 2
DO BUDŻETU OGÓLNEGO NA 2020 R.

Zapewnienie państwom członkowskim wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych i zasilenie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności/rescEU dodatkowymi środkami w reakcji na pandemię COVID-19

Uwzględniając:

–Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 314, w związku z Traktatem ustanawiającym Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, w szczególności jego art. 106a,

–rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii (...) 1 , w szczególności jego art. 44,

–budżet ogólny Unii Europejskiej na rok budżetowy 2020, przyjęty dnia 27 listopada 2019 r. 2 ,

–projekt budżetu korygującego nr°1/20 3 , przyjęty dnia 27 marca 2020 r.,

Komisja Europejska przedkłada niniejszym Parlamentowi Europejskiemu i Radzie projekt budżetu korygującego nr 2 do budżetu na 2020 r.

ZMIANY W ZESTAWIENIU DOCHODÓW I WYDATKÓW WEDŁUG SEKCJI

Zmiany w ogólnym zestawieniu dochodów i w sekcji III dostępne są na stronie EUR-Lex ( https://eur-lex.europa.eu/budget/www/index-pl.htm ).

Spis treści

1.    Wprowadzenie    

2.    Zapewnienie państwom członkowskim wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych poprzez ponowne uruchomienie Instrumentu na rzecz wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii    

2.1.    Kontekst    

2.2.    Działania, które mają być finansowane za pomocą Instrumentu na rzecz wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii    

3.    Zasilenie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności (na terenie Unii) dodatkowymi środkami    

4.    Finansowanie    

5.    Zestawienie według działów WRF    

UZASADNIENIE

1.    Wprowadzenie

Celem projektu budżetu korygującego (PBK) nr 2 na rok 2020 jest przeznaczenie 3 000,0 mln EUR w środkach na zobowiązania i 1 530,0 mln EUR w środkach na płatności w dziale 3 „Bezpieczeństwo i obywatelstwo” na sfinansowanie wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii za pośrednictwem Instrumentu na rzecz wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych, który proponuje się ponownie uruchomić, aby pomóc państwom w radzeniu sobie ze skutkami pandemii COVID-19, oraz na zasilenie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności/rescEU dodatkowymi środkami, aby umożliwić szerzej zakrojone gromadzenie zapasów i koordynację dystrybucji podstawowych zasobów w całej Europie 4 .

2.    Zapewnienie państwom członkowskim wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych poprzez ponowne uruchomienie Instrumentu na rzecz wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii

2.1.    Kontekst

Z uwagi na rozmiary kryzysu wywołanego przez pandemię COVID-19, jak również zakres i charakter potrzeb wymagających wsparcia z budżetu UE w najbliższej przyszłości, Komisja proponuje, równolegle z niniejszym PBK, by Rada ponownie uruchomiła i zmieniła rozporządzenie Rady 2016/369 w sprawie udzielania wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii 5 w celu wyposażenia UE w szerszy zestaw narzędzi, współmierny do skali obecnej pandemii COVID-19.

Instrument na rzecz wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii (ESI) utworzono w marcu 2016 r. i uruchomiono na okres 3 lat, aby zaradzić sytuacji nadzwyczajnej powstałej w wyniku masowego napływu uchodźców do Grecji. Został on opracowany jako narzędzie ogólnego zastosowania w walce z kryzysami w UE i jest wykorzystywany jedynie w wyjątkowych okolicznościach, gdy występują poważne trudności. Instrument ten może być uruchomiony w celu zaradzenia wszelkim kryzysom wymagającym pomocy humanitarnej i obejmuje szerokie spektrum kwalifikujących się działań: „Wsparcie w sytuacjach nadzwyczajnych może obejmować wszelkie działania w ramach pomocy humanitarnej i może w związku z tym obejmować operacje w zakresie wsparcia, pomocy i, w razie potrzeby, ochrony, których celem jest ratowanie i ochrona życia w przypadku klęsk lub katastrof lub w ich bezpośrednim następstwie” 6 . 

Środki przewidziane w ramach Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności (rescEU), Mechanizmu Ochrony Ludności, inicjatywy inwestycyjnej w odpowiedzi na koronawirusa przewidującej uruchomienie europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz innych instrumentów unijnych pomagają zapewnić częściową reakcję na sytuację zagrożenia zdrowia publicznego; skala i zakres wyzwania wymagają jednak skutecznego rozwiązania kwestii humanitarnych skutków pandemii związanych ze zdrowiem publicznym w Unii. Wsparcie w sytuacjach nadzwyczajnych zapewniane w ramach Instrumentu na rzecz wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii służy zapewnieniu komplementarności i spójności z działaniami państw członkowskich, których ten problem dotyczy, jak również synergii z działaniami finansowanymi na szczeblu UE w ramach innych funduszy i instrumentów.

W związku z powyższym proponuje się jak najszybsze uruchomienie wsparcia w ramach rozporządzenia w sprawie wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych (2016/369) oraz przekazanie niezbędnych środków finansowych. Pozwoli to Unii na wprowadzenie środków mających na celu zapobieganie poważnym konsekwencjom w jednym państwie członkowskim lub większej ich liczbie i łagodzenie takich konsekwencji oraz na skoordynowane reagowanie na potrzeby związane z klęską wywołaną chorobą COVID-19 poprzez uzupełnienie wszelkiego wsparcia przekazanego w ramach innych instrumentów UE.

2.2.    Działania, które mają być finansowane za pomocą Instrumentu na rzecz wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii

Biorąc pod uwagę pilny charakter sytuacji i poważny charakter kryzysu w dziedzinie zdrowia publicznego związanego z pandemią COVID-19 we wszystkich państwach członkowskich, Komisja proponuje przeznaczyć na potrzeby Instrumentu na rzecz wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii środki na zobowiązania w wysokości 2 700,0 mln EUR oraz środki na płatności w wysokości 1 380,0 mln EUR. 

Wsparcie to można wykorzystać na pokrycie działań takich jak, między innymi:

–szerzej zakrojone i szybsze gromadzenie zapasów i koordynacja dystrybucji podstawowych zasobów w Europie;

–zaspokojenie potrzeb w zakresie transportu środków ochronnych przywożonych od partnerów międzynarodowych oraz transportu w całej UE;

–transport pacjentów potrzebujących leczenia do zagranicznych szpitali, które mają możliwość ich przyjęcia;

–współpraca transgraniczna na rzecz złagodzenia presji na systemy opieki zdrowotnej w najbardziej dotkniętych regionach UE;

–centralne udzielanie zamówień na podstawowe środki medyczne dla szpitali, dystrybucja takich środków medycznych oraz awaryjne dostawy sprzętu ochronnego dla personelu szpitalnego, w tym masek oddechowych, respiratorów, środków ochrony osobistej, masek wielokrotnego użytku, leków, środków leczniczych i wyposażenia laboratoryjnego oraz środków odkażających;

–zwiększenie i przekształcenie zdolności produkcyjnych przedsiębiorstw UE w celu zapewnienia szybkiej produkcji i rozmieszczenia sprzętu oraz materiałów potrzebnych do pilnego pokrycia niedoborów podstawowych produktów i leków;

–zwiększenie liczby placówek opieki i zasobów, w tym tymczasowych i półstałych szpitali polowych oraz wsparcie na rzecz przekształconych placówek;

–zwiększenie produkcji zestawów do badań oraz wsparcie w zakresie nabywania najważniejszych podstawowych substancji;

–pobudzenie szybkiego opracowywania leków i metod testowania;

–opracowywanie, zakup i dystrybucja materiałów do testów (zestawy, odczynniki, sprzęt).

Komisja zapewni pełną koordynację, tak aby działania finansowane w ramach Instrumentu na rzecz wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii uzupełniały działania objęte innymi istniejącymi instrumentami, takimi jak rescEU czy Fundusz Azylu, Migracji i Integracji (AMIF) w pewnych dziedzinach (na przykład w ośrodkach dla migrantów). Rozmieszczenie środków i zasobów zostanie dostosowane do rozwoju ognisk pandemii i będzie skoordynowane ze środkami wprowadzanymi przez państwa członkowskie w celu zmaksymalizowania wpływu.

3.    Zasilenie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności (na terenie Unii) dodatkowymi środkami

W ramach unijnej reakcji na pandemię COVID-19 Unijny Mechanizm Ochrony Ludności ułatwia współpracę między państwami członkowskimi. Oprócz wspólnych zamówień publicznych jako dodatkowe zabezpieczenie Komisja przyjęła nowy akt wykonawczy w ramach Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności/rescEU, aby wspierać państwa członkowskie w zakupie niektórych potrzebnych urządzeń i środków (w tym środków leczniczych, sprzętu medycznego, środków ochrony osobistej, materiałów laboratoryjnych), zwiększając tym samym ilość oraz uzupełniając i rozszerzając zakres produktów priorytetowych nabytych w ramach wspólnego zamówienia. Dotacja bezpośrednia z rescEU zapewni 100 % finansowania z budżetu UE, co obejmuje pełne finansowanie rozwoju tych zdolności i pełne finansowanie wdrażania. Zakupiony sprzęt będzie się znajdował w jednym państwie członkowskim lub w kilku państwach członkowskich, a proces decyzyjny będzie zorganizowany na szczeblu UE, co zapewni dostawy awaryjne obok zapasów krajowych i ponad tymi zapasami. Sprzęt będzie dostępny dla wszystkich państw członkowskich i będzie wykorzystywany w przypadku niewystarczających zdolności krajowych.

Zgodnie z zapowiedzią zawartą w projekcie budżetu korygującego nr 1/2020 7 Komisja dokonała przesunięcia środków na zobowiązania w wysokości 10,0 mln EUR na medyczne środki przeciwdziałania chorobie COVID-19 i sprzęt z istniejącego budżetu Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności/rescEU na 2020 r. (zapobieganie i gotowość na terenie Unii) oraz zaproponowała zwiększenie środków na zobowiązania o 70,0 mln EUR i środków na płatności o 40,0 mln EUR.

Biorąc pod uwagę szybki rozwój kryzysu i związane z tym potrzeby w państwach członkowskich, należy dodatkowo zwiększyć skalę naszych działań w zakresie gromadzenia zapasów. Rezerwa rescEU może przyczynić się do szerzej zakrojonego gromadzenia zapasów, koordynacji i dystrybucji podstawowych środków medycznych, na które jest wysokie zapotrzebowanie wśród szpitali, w tym sprzętu ochronnego dla pracowników szpitali (maski, gogle, kombinezony, nanomateriały przeznaczone do zastosowań medycznych, środki odkażające) i respiratorów (zarówno inwazyjnych, jak i nieinwazyjnych) potrzebnych do skutecznego reagowania. Zapasy należy wykorzystywać do szybkiej sukcesywnej wysyłki niezbędnego sprzętu medycznego do tych państw członkowskich i regionów, w których występują ogniska choroby i okresy szczytowe zakażeń, zapewniając tym samym skuteczne i wydajne wykorzystanie sprzętu wielokrotnego użytku tam, gdzie jest on najbardziej potrzebny.

W związku z tym proponuje się dalsze zwiększenie środków na zobowiązania o 300,0 mln EUR i środków na płatności o 150,0 mln EUR.

Wzmocnione rescEU i ponownie uruchomiony Instrument na rzecz wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii będą się wzajemnie uzupełniać i umożliwią najbardziej efektywne zapewnienie potrzebnego sprzętu medycznego.

4.    Finansowanie

Ze względu na brak marginesu i brak możliwości przegrupowania środków w ramach działu 3 wieloletnich ram finansowych (WRF) Komisja proponuje uruchomienie następujących instrumentów szczególnych na łączną kwotę 3 000,0 mln EUR:

·pozostałego łącznego marginesu na zobowiązania w kwocie 2 042,4 mln EUR 8 . Równolegle z niniejszym budżetem korygującym proponuje się zmianę rozporządzenia w sprawie WRF znoszącą ograniczenia w zakresie stosowania tego instrumentu 9 ;

·instrumentu elastyczności w kwocie 243,0 mln EUR 10 oraz

·marginesu na nieprzewidziane wydatki w odniesieniu do salda (714,6 mln EUR) z odpowiednim potrąceniem z marginesu dostępnego w 2020 r. w dziale 5 „Administracja” 11 .

5.    Zestawienie według działów WRF

(1)      Dz.U. L 193 z 30.7.2018.

(2)      Dz.U. L 57 z 27.2.2020.

(3)      COM(2020) 145 z 27.3.2020.

(4)      Oprócz zwiększenia środków (80,0 mln EUR, z czego 10,0 mln EUR dzięki przesunięciom w ramach Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności) ujętego w PBK nr 1/2020 (COM(2020) 145 z 27.3.2020).

(5)      COM(2020) 175 z 2.4.2020.

(6)      Art. 3 ust. 2 rozporządzenia Rady 2016/369.

(7)      COM(2020) 145 final z 27.3.2020.

(8)    Kwota ta uwzględnia pozostały margines z 2019 r. (1 316,9 mln EUR) udostępniony na 2020 r. w ramach „Dostosowania technicznego w odniesieniu do instrumentu szczególnego”, COM(2020) 173 z 2.4.2020.

(9)      COM(2020) 174 z 2.4.2020. Ta zmiana rozporządzenia nr 1311/2013 powinna wejść w życie najpóźniej w dniu ostatecznego przyjęcia niniejszego PBK.

(10)      COM(2020) 171 z 2.4.2020.

(11)      COM(2020) 172 z 2.4.2020.