Streszczenie

Ocena skutków inicjatywy na rzecz poprawy funkcjonowania łańcucha dostaw żywności – nieuczciwe praktyki handlowe

A. Konieczność podjęcia działań

Na czym polega problem i dlaczego jest to problem na szczeblu UE?

Podmioty w łańcuchu dostaw żywności mają różną siłę przetargową; słabsze strony (np. rolnicy) padają ofiarą nieuczciwych praktyk handlowych. Krajowe systemy dotyczące nieuczciwych praktyk handlowych różnią się, przy czym koordynacja między państwami członkowskimi w tym względzie ma ograniczony zakres. Taka sytuacja sprawia, że w niektórych państw członkowskich podmioty są niedostatecznie chronione, co przekłada się na różne warunki gospodarcze w państwach członkowskich, stwarzając niepewność w odniesieniu do handlu transgranicznego.

Co należy osiągnąć?

Rozwiązanie problemu nieuczciwych praktyk handlowych przyczynia się do zapewnienia równych szans i umożliwia podmiotom stającym w obliczu nieuczciwych praktyk handlowych skuteczne dochodzenie roszczeń; przyczynia się to do realizacji celów WPR, jakimi są: odpowiedni poziom życia osób zajmujących się rolnictwem, większa odporność słabszych podmiotów i lepsze funkcjonowanie łańcucha dostaw żywności.

Na czym polega wartość dodana działań na szczeblu UE (zasada pomocniczości)?

Działania na szczeblu UE zapewniają minimalne wspólne ramy, polepszają ochronę przed nieuczciwymi praktykami handlowymi i ograniczają reperkusje w łańcuchu dostaw żywności. Przyczyniają się również do zapewnienia godziwego poziomu życia społeczności wiejskiej (art. 39 TFUE) oraz koordynacji i wymiany najlepszych praktyk między państwami członkowskimi; bez działań na szczeblu UE byłoby to trudne.

B. Rozwiązania

Jakie są różne warianty działań umożliwiające osiągnięcie celów? Czy istnieje wariant preferowany?

Warianty przedstawiono w podziale według stopnia harmonizacji, zakresu zakazów stosowania nieuczciwych praktyk handlowych, zakresu produktów, zakresu podmiotów, egzekwowania oraz koordynacji państw członkowskich. Preferowane są: częściowa harmonizacja przepisów w zakresie nieuczciwych praktyk handlowych, objęcie produktów rolniczych i przetworzonych, ochrona MŚP, minimalne wymagania dotyczące egzekwowania oraz mechanizm egzekwowania na szczeblu UE.

Jakie są opinie różnych zainteresowanych stron? Jak kształtuje się poparcie dla poszczególnych wariantów?

Większość zainteresowanych stron, które odpowiedziały na otwarte konsultacje publiczne, wyraża mocne poparcie dla działań na szczeblu UE, w tym w zakresie egzekwowania. (Duzi) detaliści nie podzielają opinii, że nieuczciwe praktyki handlowe są szeroko rozpowszechnione, i sprzeciwiają się stosowaniu środków na szczeblu UE.

C. Skutki wdrożenia preferowanego wariantu

Jakie korzyści wynikają z preferowanego wariantu (o ile zostanie wskazany, w innym razie z głównych wariantów)?

Małe podmioty korzystają z ochrony dzięki prawodawstwu w zakresie zwalczania nieuczciwych praktyk handlowych, co zwiększa ich skuteczność. Te korzyści powinny mieć pozytywny wpływ na gospodarkę i społeczeństwo.

Jakie są koszty wdrożenia preferowanego wariantu (o ile zostanie wskazany, w innym razie głównych wariantów)?

Przewiduje się, że koszty przestrzegania przepisów ponoszone przez przedsiębiorstwa nie będą znaczne. Przewiduje się, że skutki społeczne i środowiskowe będą neutralne lub nawet pozytywne; możliwe, że mogą wystąpić koszty obciążające administracje krajowe (zob. poniżej).

Jakie jest wpływ na MŚP i na konkurencyjność?

MŚP będą lepiej chronione i przewiduje się, że ogólna konkurencyjność wzrośnie.

Czy przewiduje się znaczący wpływ na budżety i administracje krajowe?

Większość państw członkowskich wdrożyła już pewne formy przepisów w zakresie zwalczania nieuczciwych praktyk handlowych; w przypadku tych państw koszty administracyjne będą ograniczone. W przypadku pozostałych państw członkowskich koszty będą nieco wyższe, lecz doświadczenie państw członkowskich pod względem prawodawstwa w zakresie zwalczania nieuczciwych praktyk handlowych wskazuje, że koszty wdrożenia są, ogólnie rzecz biorąc, niskie i mogą zostać wchłonięte przez istniejące struktury.

Czy wystąpią inne znaczące skutki?

Działaniami objęci zostaną także dostawcy z państw trzecich.

Proporcjonalność?

Działaniami objęte zostaną tylko MŚP, najbardziej szkodliwe nieuczciwe praktyki handlowe i obszary, w których państwa członkowskie nie mogą osiągnąć celów samodzielnie. Spodziewane koszty są minimalne. Państwa członkowskie mogą utrzymać swoje systemy i stanowić prawo wykraczające poza zakres rzeczonej polityki.

D. Działania następcze

Kiedy nastąpi przegląd przyjętej polityki?

Na podstawie sprawozdań państw członkowskich przyjętą politykę monitorować będzie co roku grupa ekspertów ad hoc. Pełny przegląd zostanie przeprowadzony po czterech latach.