This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52014DC0356
REPORT FROM THE COMMISSION Benchmarking smart metering deployment in the EU-27 with a focus on electricity
SPRAWOZDANIE KOMISJI Analiza porównawcza rozpowszechnienia inteligentnego pomiaru w UE 27 ze szczególnym uwzględnieniem energii elektrycznej
SPRAWOZDANIE KOMISJI Analiza porównawcza rozpowszechnienia inteligentnego pomiaru w UE 27 ze szczególnym uwzględnieniem energii elektrycznej
/* COM/2014/0356 final */
SPRAWOZDANIE KOMISJI Analiza porównawcza rozpowszechnienia inteligentnego pomiaru w UE 27 ze szczególnym uwzględnieniem energii elektrycznej /* COM/2014/0356 final */
SPRAWOZDANIE KOMISJI Analiza porównawcza
rozpowszechniania inteligentnego pomiaru w UE 27 ze szczególnym uwzględnieniem
energii elektrycznej. Cel Celem niniejszego sprawozdania jest ocena postępów w
rozpowszechnianiu inteligentnego pomiaru w państwach członkowskich UE zgodnie z
zapisami trzeciego pakietu energetycznego[1]. Zależnie od wyników ewentualnej
ekonomicznej oceny długoterminowych kosztów i korzyści państwa członkowskie
mają obowiązek przygotować harmonogram rozpowszechniania inteligentnych systemów
pomiarowych[2] (na okres do 10 lat w przypadku
energii elektrycznej). Niniejsze sprawozdanie analizuje dotychczasowe postępy w
UE 27[3] i przedstawia zalecenia co do
dalszych działań. Niniejszemu sprawozdaniu towarzyszą dwa dokumenty robocze służb
Komisji. Przedstawiono w nich aktualny stan wdrażania inteligentnego pomiaru w
UE; zawierają one przegląd analiz kosztów i korzyści przeprowadzonych przez
państwa członkowskie oraz powiązane dane dotyczące poszczególnych państw. Inteligentny pomiar w prawodawstwie UE Trzeci pakiet energetyczny zawiera wymóg, by państwa członkowskie
zapewniły wdrożenie inteligentnych systemów pomiarowych z myślą o długofalowych
korzyściach dla konsumentów. Wdrożenie tych systemów może być uzależnione od
pozytywnego wyniku ekonomicznej oceny długoterminowych kosztów i korzyści
(analizy kosztów i korzyści – CBA), którą należało przeprowadzić do dnia 3
września 2012 r. Dla energii elektrycznej założono cel dotyczący zakresu
rozpowszechnienia na poziomie 80 % do 2020 r. w pozytywnie ocenionych
przypadkach. Ponadto zgodnie z tą ideą i w uzupełnieniu zapisów trzeciego
pakietu w dyrektywie w sprawie efektywności energetycznej[4]
wsparto rozwój usług energetycznych w oparciu o dane z inteligentnych
liczników, reagowanie na zapotrzebowanie[5] i dynamiczne ceny. Uczyniono to w
sposób respektujący i wspierający prawo jednostki do ochrony danych osobowych
zapisane w art. 8 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz zapewniający
wysoki poziom ochrony konsumentów (art. 38 Karty). W trzecim pakiecie energetycznym nie wytyczono konkretnego celu
dotyczącego wdrażania inteligentnego pomiaru w sektorze gazu, ale w nocie
interpretacyjnej w sprawie rynków detalicznych[6]
stwierdzono, że należy je przeprowadzić w rozsądnym terminie. Postępy w rozpowszechnianiu inteligentnego pomiaru w UE 27 Z analizy wynika, że poczyniono znaczne postępy. Po uzyskaniu
pozytywnych wyników analizy kosztów i korzyści dla energii elektrycznej w ponad
dwóch trzecich przypadków, państwa członkowskie są teraz zobowiązane rozpowszechnić
inteligentny pomiar (lub już zakończyły działania z tym związane). W trzech
państwach członkowskich (Finlandii, Włoszech i Szwecji) zainstalowano już
prawie 45 mln inteligentnych liczników, co odpowiada 23 % planowanej liczby
liczników do zainstalowania w UE do 2020 r. Zgodnie z naszymi szacunkami
zobowiązania związane z wdrożeniem przekładają się na inwestycję ok. 45 mld EUR
przeznaczonych na instalację do 2020 r. prawie 200 mln inteligentnych liczników
energii elektrycznej (czyli dla ok. 72 % wszystkich europejskich
konsumentów) i 45 mln liczników gazu (ok. 40 % konsumentów). Dane te są
zachęcające. Pokazują, że w państwach, gdzie pozytywnie oceniono wdrażanie
inteligentnego pomiaru, oczekiwany wskaźnik rozpowszechnienia w przypadku
energii elektrycznej przekracza założony w trzecim pakiecie energetycznym cel
wynoszący 80 %, ale nie pozwala to osiągnąć założonego wskaźnika
rozpowszechnienia na poziomie 80 % dla całej UE. Świadczy to także o tym,
że zasadność ekonomiczna rozpowszechnienia inteligentnego pomiaru nie jest
jeszcze dominująca w całej Europie, a w przypadku gazu jest ona jeszcze nieco
większym wyzwaniem. Zarys wyników analizy porównawczej Wyniki analiz kosztów i korzyści przeprowadzonych przez państwa
członkowskie są następujące: Energia elektryczna -
16 państw
członkowskich (Austria, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania,
Irlandia, Luksemburg, Malta, Niderlandy, Polska, Rumunia, Szwecja, Włochy i
Zjednoczone Królestwo[7]) przeprowadzi szeroko zakrojone
działania służące rozpowszechnieniu inteligentnych liczników do 2020 r. lub
wcześniej albo też już te działania zakończyło. W dwóch z nich, w Polsce i
Rumunii, analizy kosztów i korzyści przyniosły pozytywny wynik, ale nie ma
jeszcze oficjalnych decyzji co do wdrażania. -
W siedmiu państwach
członkowskich (Belgii, Republice Czeskiej, Litwie, Łotwie, Niemczech,
Portugalii i Słowacji) wyniki analiz kosztów i korzyści szeroko zakrojonego
wdrożenia do 2020 r. były negatywne lub niejednoznaczne, ale w Niemczech, na Łotwie
i Słowacji uznano inteligentny pomiar za ekonomicznie uzasadniony w przypadku
określonych grup klientów. -
W chwili
powstawania niniejszego dokumentu wyniki analiz kosztów i korzyści lub plany
wdrożenia nie były jeszcze dostępne w przypadku czterech państw członkowskich
(Bułgarii, Cypru, Słowenii i Węgier)[8]. -
W większości
państw członkowskich istnieje prawodawstwo dotyczące inteligentnych liczników
energii elektrycznej zapewniające ramy prawne dla ich rozpowszechnienia lub
regulujące konkretne kwestie, takie jak harmonogram rozpowszechniania czy
określające specyfikacje techniczne liczników itd. Tylko w pięciu państwach
członkowskich (Belgii, Bułgarii, Litwie, Łotwie i Węgrzech) brak jest takich
przepisów. Gaz -
Pięć państw
członkowskich (Irlandia, Luksemburg, Niderlandy, Włochy i Zjednoczone
Królestwo) postanowiło rozpowszechnić inteligentne liczniki do 2020 r. lub
wcześniej. -
Dwa państwa
członkowskie (Austria i Francja) planują przeprowadzić wdrożenie na szeroką
skalę, ale nie podjęły jeszcze oficjalnych decyzji. -
W 12 państwach
członkowskich (Belgii, Republice Czeskiej, Danii, Finlandii, Grecji, Hiszpanii,
Łotwie, Niemczech, Portugalii, Rumunii, Słowacji i Szwecji) wyniki analiz
kosztów i korzyści były negatywne. -
Pozostałe
państwa członkowskie nie zakończyły jeszcze oceny (np. na Cyprze i Malcie nie
ma sieci gazowej). Własność liczników energii elektrycznej i przetwarzanie danych -
W 15 z 16
państw członkowskich, które postanowiły przeprowadzić rozpowszechnianie na dużą
skalę, operatorzy systemów dystrybucyjnych są odpowiedzialni za wdrażanie i są
właścicielami liczników, zatem działania mają być finansowane za pośrednictwem
taryf sieciowych. -
W czterech
państwach członkowskich (Danii, Estonii, Polsce i Zjednoczonym Królestwie) dane
będą przetwarzane przez niezależny centralny ośrodek przetwarzania danych. -
Sytuacja
wygląda podobnie w państwach członkowskich, które (przynajmniej w obecnych
warunkach) nie przeprowadzą rozpowszechniania na dużą skalę do 2020 r. – z
wyjątkiem Republiki Czeskiej, Niemiec i Słowacji, gdzie rozważane są
alternatywne możliwości przetwarzania danych; w państwach tych operatorzy
systemów dystrybucyjnych mogą być także odpowiedzialni za wdrażanie, prawa
własności i przetwarzanie danych. Inteligentny pomiar – korzystny dla konsumenta i dla
systemu energetycznego Choć różnice w zakresie kluczowych parametrów dotyczących
rozpowszechniania skłaniają do ostrożności (tabele 1 i 2), dostępne dane
wskazują, że inteligentny system pomiarowy może kosztować średnio od 200 do 250
EUR na klienta. Koszt punktu pomiarowego waha się od poniżej 100 EUR (77 EUR na
Malcie, 94 EUR we Włoszech) do 766 EUR w Republice Czeskiej. Tabela (1) Podsumowanie
danych statystycznych – kluczowe parametry rozpowszechniania inteligentnego
pomiaru dla energii elektrycznej (w oparciu o długofalowe oceny ekonomiczne
państw członkowskich)[9] || Zakres wartości || Średnia w oparciu o dane z pozytywnie ocenionych przypadków Stopa dyskontowa || od 3,1 do 10 % || 5,7 % + 1,8 % (70 %[10]) Okres || od 8 do 20 lat || 15 + 4 lata (56 %) Oszczędność energii || od 0 do 5 % || 3 % + 1,3 % (67 %) Przesunięcie obciążenia szczytowego || od 0,8 do 9,9 % || n.d. Koszt na punkt pomiarowy || od 77 EUR do 766 EUR || 223 EUR + 143 EUR (80 %) Korzyści na punkt pomiarowy || od 18 EUR do 654 EUR || 309 EUR + 170 EUR (75 %) Korzyści dla konsumentów (jako % łącznych korzyści) || od 0,6 do 81 % || n.d. Tabela (2) Podsumowanie
danych statystycznych – kluczowe parametry rozpowszechniania inteligentnego
pomiaru dla gazu (w oparciu o długofalowe oceny ekonomiczne państw
członkowskich) || Zakres wartości || Średnia w oparciu o wszystkie dane Stopa dyskontowa || od 3,1 do 10 % || n.d. Okres || od 10 do 20 lat || 15 - 20 lat (75 %) Oszczędność energii || od 0 do 7 % || 1,7 % + 1 % (55 %) Koszt na punkt pomiarowy || od 100 EUR do 268 EUR || 200 EUR + 55 EUR (65 %) Korzyści na punkt pomiarowy || od 140 EUR do 1000 EUR || 160 EUR + 30 EUR (80 %) Oczekuje się, że inteligentne systemy pomiarowe przyniosą ogólne
korzyści dla klientów w wysokości 160 EUR w przypadku gazu i 309 EUR w
przypadku energii elektrycznej oraz zakładaną oszczędność energii wynoszącą 3 %.
Oszczędności wahają się do 0 % w Republice Czeskiej do 5 % w Grecji i na Malcie.
Pośród państw, które już zakończyły rozpowszechnianie, Finlandia i Szwecja
podały oszczędności energii rzędu 1–3 %; dane dotyczące Włoch nie były
dostępne. Inteligentny pomiar z funkcjami
przyjaznymi dla sprzedaży detalicznej i konsumenta kluczowym elementem systemów
energetycznych ukierunkowanych na konsumenta Inteligentne systemy pomiarowe, aby
zostały rozpowszechnione, muszą być starannie zaprojektowane, a zatem powinny: -
być wyposażone
w odpowiednie do potrzeb funkcje zgodne z normami, zaproponowane w zaleceniu
Komisji 2012/148/UE[11], w celu zapewnienia technicznej i komercyjnej
interoperacyjności lub zapewniać możliwość dodawania funkcji w późniejszym
terminie; -
gwarantować
ochronę i bezpieczeństwo danych osobowych; -
umożliwiać
rozwój usług reagowania na zapotrzebowanie i innych usług związanych z energią;
oraz -
wspierać rynki
detaliczne przynoszące pełne korzyści konsumentom i systemowi energetycznemu. Z raportów wynika, że w ośmiu państwach członkowskich, które
prowadzą szeroko zakrojone działania służące rozpowszechnieniu inteligentnych
liczników do 2020 r., funkcje są w pełni zgodne z wytycznymi z zalecenia 2012/148/UE.
Największych trudności nastręcza wdrożenie funkcji dotyczącej
częstotliwości, z jaką dane o zużyciu mogą być aktualizowane i udostępniane
konsumentom oraz stronom trzecim działającym w ich imieniu. Funkcja ta wesprze bezpośrednie
przekazywanie konsumentom informacji zwrotnych o kosztach, umożliwi konsumentom
dokonywanie świadomych wyborów dotyczących ich modeli zużycia oraz ułatwi
rozwój nowych usług i produktów detalicznych. W siedmiu państwach
członkowskich, które prowadzą szeroko zakrojone działania służące
rozpowszechnieniu inteligentnych liczników do 2020 r., i w trzech państwach
niezamierzających ich rozpowszechniać brak jest zgodności z zaleceniami, jeśli
chodzi o tę funkcję. Jeżeli inteligentny system pomiarowy nie jest w stanie
zapewnić tej funkcji, państwa członkowskie powinny zapewnić możliwość
uzupełnienia tej funkcji w późniejszym terminie lub jej realizację w ramach
innych systemów. Wydaje się, że nie ma bezpośrednich
powiązań między zestawem wspólnych minimalnych funkcji przewidywanych we wdrażanych
inteligentnych systemach pomiarowych a ich ogólnym kosztem. Innymi słowy
wybranie mniejszej liczby funkcji z zestawu wspólnych minimalnych funkcji
niekoniecznie oznacza, że system będzie tańszy. De facto różnice w danych
dotyczących „kosztu na punkt pomiarowy” w poszczególnych państwach
członkowskich wskazują na to, że na łączną sumę inwestycji o wiele większy
wpływ mają inne czynniki, takie jak: -
warunki
wyjściowe; -
lokalne koszty
pracy; -
uwarunkowania
geograficzne; -
dodatkowe
elementy wychodzące poza minimalny zestaw funkcji; oraz -
ogólny
scenariusz, stopa dyskontowa i okresy objęte oceną wzięte pod uwagę w danej
ocenie kosztów i korzyści. Stanowi to bardzo przekonujący argument za
tym, by od samego początku trzymać się pełnego zestawu wspólnych minimalnych
funkcji. Jeśli przeprowadzona w danym państwie ocena kosztów i korzyści nie
popiera takiego podejścia, zdecydowanie zaleca się, by przynajmniej możliwe
było zmodernizowanie w przyszłości wdrożonego systemu, tak by był dostosowany
do inteligentnych usług i produktów. Wybór nieoptymalnego, nieelastycznego i
nienadającego się do modernizacji systemu ostatecznie doprowadzi do wyższych
kosztów, jeśli na przykład wkrótce po jego wprowadzeniu, w odpowiedzi na wymogi
rynku i konsumentów konieczne będą daleko idące zmiany lub nawet całkowita
wymiana systemu. Obecnie tylko kilka państw członkowskich przyjęło wytyczne
dotyczące funkcjonalnych wymogów dla inteligentnych systemów pomiarowych. Inne
pozostawiają analizę możliwych wariantów stronom odpowiedzialnym za
rozpowszechnianie – w większości wypadków operatorom systemów dystrybucyjnych –
nie tworząc jasnych zachęt ani wymogów dotyczących cech funkcjonalnych, które
przynosiłyby korzyści także konsumentom. Standardy i zabezpieczenia w zakresie ochrony i bezpieczeństwa
danych osobowych kluczem do wykorzystania pełnego potencjału inteligentnego
pomiaru w UE Na wewnętrznym rynku energii należy zapewnić ochronę prywatności
konsumentów w czasie zapewniania dostępu do danych potrzebnych w celu
realizacji procesów biznesowych. Trzeba zatem zapewnić poszanowanie prawa
konsumentów do ochrony ich danych osobowych zapisanego w art. 8 Karty praw
podstawowych. Prace dotyczące tego zagadnienia wskazały na następujące problemy
związane z prywatnością: -
zagrożenie
profilowaniem użytkowników poprzez wykorzystanie odczytu danych o wysokiej
częstotliwości, tzn. gromadzenie szczególnie chronionych danych o śladzie
energetycznym użytkownika końcowego; -
ochrona
gromadzonych danych i dostęp do nich w kontekście polityki dotyczącej prywatności
i poufności. W niniejszym sprawozdaniu oraz towarzyszących mu dokumentach
roboczych służb Komisji omówiono zagadnienia powiązane z rozwiązaniami z tej
dziedziny wypracowanymi przez rynek i właściwe organy krajowe oraz na poziomie
europejskim[12], a także podkreślono kluczową rolę
normalizacji[13] dla urzeczywistnienia pełnego
potencjału inteligentnego pomiaru jako wkładu w inteligentne sieci[14].
Wnioski wyciągnięte z programów pilotażowych[15]
i zgromadzone doświadczenia W oparciu o doświadczenia nabyte jak dotąd w ramach ukończonych
bądź jeszcze trwających projektów pilotażowych można zalecić, by podczas
planowania rozpowszechnienia inteligentnego pomiaru mieć na uwadze następujące
aspekty: -
wyciągnięcie
korzyści z rozpowszechnianej infrastruktury inteligentnego pomiaru: o wykorzystanie dostępnych norm i właściwego
zestawu funkcji w celu zapewnienia technicznej i komercyjnej
interoperacyjności, ochrony i bezpieczeństwa danych oraz pełnych korzyści dla
konsumentów i systemu energetycznego, o ocena potrzeby stworzenia, przed
rozpowszechnianiem, specjalnych ram dotyczących ochrony i bezpieczeństwa
danych na mocy prawodawstwa krajowego i unijnego; -
zaangażowanie
konsumentów w ten
proces od samego początku: o opracowanie kampanii komunikacyjno-informacyjnej, o zdobycie zaufania konsumentów; w tym celu
konieczne jest, by konsumenci rozumieli, jakie dane są przekazywane, i mieli do
nich dostęp, o wykorzystanie danych pomiarowych w celu
przekazywania informacji zwrotnych konsumentom i umożliwienia rozwoju nowych
produktów i usług zorientowanych na klienta, o stymulowanie udziału konsumentów poprzez
zapewnianie im odpowiednich, przyjaznych dla użytkownika narzędzi i mechanizmów
podejmowania decyzji oraz atrakcyjnych zachęt wynagradzających ich udział; -
opracowanie
środków zachęcających wszystkie zainteresowane strony do przyspieszenia
rozwoju i wykorzystywania produktów i usług z zakresu inteligentnego pomiaru; -
opracowanie i
wdrożenie regulacji odpowiednio wcześnie lub przedsięwzięcie działań dających
operatorom instalacji i sieci pewność potrzebną do dokonania inwestycji
w technologię inteligentnego pomiaru oraz rozwój powiązanych usług; -
dbałość o to,
by doświadczenia i najlepsze praktyki związane z trwającym obecnie
rozpowszechnianiem na małą skalę lub z projektami pilotażowymi zostały
uwzględnione podczas rozpowszechniania na dużą skalę, w szczególności jeśli
chodzi o kwestie techniczno-ekonomiczne, zaangażowanie konsumentów oraz rozwój
usług inteligentnego pomiaru w warunkach rynkowych. Ograniczenia analizy porównawczej Większość dostępnych obecnie kluczowych parametrów
rozpowszechniania jest opartych na prognozach i przewidywaniach, jako że bardzo
niewielka liczba państw UE zakończyła rozpowszechnianie lub jest na
zaawansowanym etapie tych działań. Należy ostrożnie podchodzić do interpretacji
zawartych w niniejszym dokumencie wyników analizy porównawczej. Jak pokazuje
tabela 1 i tabela 2 kluczowe założenia i dane znacznie się różnią. Może to
odzwierciedlać różnice w lokalnej sytuacji i warunkach wyjściowych, włączenie
dodatkowych elementów do rozważanych inteligentnych systemów pomiarowych
(dodatkowych urządzeń, funkcji wykraczających poza zalecane minimum itd.), a
także różnice metodologiczne (co do zastosowanej stopy dyskontowej, okresu
oceny itd.). Trudno jest oszacować korzyści dla konsumentów, poza
dokładniejszymi informacjami na rachunkach, gdyż są uzależnione od faktycznego
zaangażowania konsumentów (np. w reagowanie na zapotrzebowanie) i od zachęt,
takich jak systemy zróżnicowanych cen. W niektórych przypadkach brak jest pełnych danych umożliwiających
wyciągnięcie jednoznacznych wniosków. Na przykład w momencie pisania niniejszej
analizy cztery państwa członkowskie nie podały jeszcze danych wynikających z
ich analizy kosztów i korzyści. Brak jest też obszernych danych o funkcjach
systemowych. Kolejne kroki i kierunek dalszych działań Główne ustalenia z niniejszego sprawozdania, zwłaszcza dotyczące
rynku, kluczowych zainteresowanych stron i konsekwencji inteligentnego pomiaru
w zakresie przetwarzania danych, zostaną uwzględnione w opracowywanej obecnie inicjatywie
dotyczącej detalicznego rynku energii. Państwom członkowskim rozważającym kolejne kroki w
rozpowszechnianiu inteligentnego pomiaru doradza się wzięcie pod uwagę kwestii
przedstawionych poniżej, opartych zasadniczo na wnioskach i doświadczeniach
płynących z danych pochodzących z prowadzonych lub już zakończonych działań. Zaufanie konsumentów Niezbędne są intensywne działania komunikacyjne, mające pomóc
konsumentom zrozumieć ich prawa, korzyści z instalacji inteligentnych liczników
oraz udział w programach reagowania na zapotrzebowanie. Konsumenci powinni być
informowani o funkcjach systemu, o tym, jakie dane będą gromadzone oraz do
czego będą wykorzystywane. Rynek innowacyjnych usług energetycznych Regulacja powinna ułatwiać tworzenie wartości dla konsumentów i
systemu energetycznego jako całości za pomocą inteligentnych pomiarów oraz
wspierać rynek innowacyjnych usług energetycznych. Należy opracować środki w
celu zapewnienia zachęt dla wszystkich zainteresowanych stron gwarantujące
szybkie opracowanie produktów i usług dotyczących inteligentnych pomiarów w
celu przyspieszenia ich wprowadzenia na rynek. W komunikacie dotyczącym
wewnętrznego rynku energii[16] wezwano państwa członkowskie do
opracowania planów działania, które wskazywałyby, jak zmodernizować sieci i
zawierałyby przepisy i obowiązki dla operatorów systemów dystrybucyjnych oraz
uwzględniały synergie z sektorem ICT, a także promowanie reagowania na
zapotrzebowanie i dynamicznych cen. Ochrona danych Przed rozpowszechnieniem wskazane jest dokonanie oceny potrzeby
stworzenia specjalnych ram dotyczących ochrony i bezpieczeństwa danych na mocy
prawodawstwa krajowego i unijnego. Ponadto opracowując inteligentne normy,
trzeba zawsze pamiętać o wysokim poziomie ochrony danych osobowych. Przetwarzanie danych Szczególny nacisk należ położyć na: -
implikacje dla
zapisanej w przepisach prawnych roli operatorów systemów dystrybucyjnych,
zachęt ich dotyczących i ich obowiązków; -
sprzyjanie bardziej
dynamicznej konkurencji w handlu detalicznym poprzez zasady rynkowe
umożliwiające dynamiczne ustalanie cen; -
zbadanie
możliwości w zakresie zarządzania danymi i synergii z sektorem ICT. Funkcje inteligentnego pomiaru Jest bardzo wskazane, by na poziomie całej UE został wdrożony
przynajmniej minimalny zestaw funkcji zaproponowany w zaleceniu 2012/148/UE,
które to funkcje są zgodne z pracami normalizacyjnymi w tej dziedzinie. Jest to
konieczne, aby zapewnić techniczną i komercyjną interoperacyjność inteligentnego
pomiaru, zagwarantować ochronę i bezpieczeństwo danych oraz umożliwić tworzenie
i rozwój usług dotyczących reagowania na zapotrzebowanie oraz innych usług
energetycznych. Pozwoli to państwom członkowskim na określenie wspólnych
sposobów osiągania oszczędności kosztowej w planach rozpowszechniania, ułatwi
niezbędne zamówienia publiczne, zapewni regulatorom europejskie definicje jako
punkt odniesienia oraz zagwarantuje rozpowszechnienie odpowiadających potrzebom
inteligentnych systemów pomiarowych, dla których można uzasadnić realizację
inwestycji. Ponadto doradza się państwom członkowskim, by określiły wymagane
funkcje odpowiednio wcześnie, aby zapewnić jasność i spójność działań, w
szczególności dla podmiotów, którym powierzy się wdrożenie. Długofalowe ekonomiczne oceny kosztów i korzyści Zaleca się, by organy krajowe, zwłaszcza w państwach
nieplanujących rozpowszechniania na szeroką skalę[17],
rozważyły dokonanie przeglądu zastosowanych kluczowych parametrów i założeń
poczynionych w ich obecnych analizach kosztów i korzyści z wykorzystaniem
informacji płynących z programów pilotażowych i praktycznych doświadczeń, aby
dopracować wybór technologii i założenia co do powiązanych kosztów i korzyści.
Państwom członkowskim, które jeszcze nie zakończyły analizy kosztów i korzyści
lub jeszcze nie ogłosiły planów rozpowszechniania[18],
zaleca się szybkie przeprowadzenie analiz i podjęcie decyzji. [1] Punkt 2 załącznika
I do
dyrektywy w sprawie energii elektrycznej (2009/72/WE) i dyrektywy w sprawie
gazu (2009/73/WE). [2] „Inteligentny system pomiarowy” lub „system
inteligentnego opomiarowania” oznacza system elektroniczny, za pomocą którego
można zmierzyć zużycie energii, uzyskując więcej informacji niż w przypadku
konwencjonalnego licznika, a także przesyłać i otrzymywać dane przy
wykorzystaniu łączności elektronicznej – definicja z art. 2 pkt 28 dyrektywy
w sprawie efektywności energetycznej (2012/27/UE), Dz.U. L 315 z 14.11.2012,
s. 1. [3] UE 27: Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr,
Republika Czeska, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania,
Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niderlandy, Niemcy, Polska,
Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy i Zjednoczone
Królestwo. Chorwacja nie została ujęta w analizie, gdyż zasadniczą część
procesu gromadzenia danych przeprowadzono przed jej przystąpieniem do UE. [4] Dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej
(2012/27/UE). [5] „Reagowanie na zapotrzebowanie” należy rozumieć
jako dobrowolne zmiany przez końcowych odbiorców ich zwykłych modeli zużycia
energii elektrycznej – w reakcji na sygnały rynkowe (takie jak zmienne w czasie
ceny energii elektrycznej czy premie) lub po zaakceptowaniu ofert konsumentów
(indywidualnych lub połączonych) dotyczących sprzedaży na zorganizowanych
rynkach energii elektrycznej ich gotowości do zmiany zapotrzebowania na energię
w określonym momencie. Zgodnie z tym reagowanie na zapotrzebowanie nie powinno
być ani niedobrowolne ani nieopłacane. (Dokument roboczy służb Komisji, 5.11.2013
r.). [6] Nota interpretacyjna do dyrektywy 2009/72/WE
dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i dyrektywy 2009/73/WE
dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego, dokument roboczy
służb Komisji, 22.1.2010 r. [7] Dane dotyczące Zjednoczonego Królestwa /
Wielkiej Brytanii (UK / GB) są traktowane w sprawozdaniu jako reprezentatywne
dla Zjednoczonego Królestwa. Region Irlandii Północnej (NI), jeśli chodzi o
ogólną liczbę punktów pomiaru energii, stanowi bardzo mały odsetek danych dla
całości Zjednoczonego Królestwa – około 1,5 % łącznej liczby – i dlatego
nie odzwierciedla pozycji państwa członkowskiego jako całości. Ponadto
otrzymanie danych reprezentatywnych dla całego Zjednoczonego Królestwa jest
dość trudne ze względu na różnice między metodologiami i rynkami energii w
Irlandii Północnej i Wielkiej Brytanii. Szczególne pozycja Irlandii Północnej
także została odzwierciedlona, gdyż uwzględniono ją w towarzyszącym niniejszemu
sprawozdaniu dokumencie roboczym służb Komisji zawierającym arkusze informacyjne
dotyczące poszczególnych państw. [8] Węgry powiadomiły Komisję o swej analizie
kosztów i korzyści w grudniu 2013 r. Niniejsze sprawozdanie i towarzyszące mu
dokumenty robocze służb Komisji odnoszą się do danych z analiz kosztów i
korzyści dostępnych pod koniec lipca 2013 r. [9] W poszczególnych rozważanych scenariuszach
zastosowano „stopę dyskontową” do kosztów i korzyści inwestycji w inteligentny
pomiar. Uwzględnia ona punkt w czasie, do którego odnoszą się dane wartości
pieniężne, oraz ryzyko lub niepewność związane z przewidywanymi przyszłymi
przepływami pieniężnymi. Stopa dyskontowa ma znaczący wpływ na ocenę
potencjalnych inwestycji w inteligentny pomiar, ponieważ koszty ponoszone są
przede wszystkim na początku rozważanego scenariusza, natomiast inteligentne
rozwiązania często przynoszą korzyści w długim okresie. Dane statystyczne dotyczące „kosztów na punkt pomiarowy” i „korzyści
na punkt pomiarowy” są oparte na liczbach wyliczonych z wykorzystaniem wartości
bieżącej netto danych kosztów (CAPEX i OPEX) i korzyści. [10] Odsetek ten odnosi się do liczby pomiarów (jako
elementu konsultowanych danych) wchodzących w zakres średniej podanej wartości
± podane odchylenie standardowe. Zestaw danych rozważanych w przypadku energii
elektrycznej dotyczy pozytywnie ocenionych analiz kosztów i korzyści z 16
państw, które już zakończyły szeroko zakrojone rozpowszechnianie lub je
przeprowadzą. [11] Zalecenie Komisji 2012/148/UE, Dz.U. L 73 z 13.3.2012,
s. 9
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=CELEX:32012H0148. .. [12] Europejska reforma ochrony danych
http://ec.europa.eu/justice/newsroom/data-protection/news/120125_en.htm. [13] M/490 – normalizacja inteligentnych sieci;
powiązane prace CEN/CENELEC/ETSI dotyczące inteligentnych sieci http://www.cencenelec.eu/standards/Sectors/SustainableEnergy/Management/SmartGrids/Pages/default.aspx. [14] Europejska grupa zadaniowa ds. inteligentnych
sieci definiuje inteligentne sieci jako sieci energetyczne posiadające zdolność
do efektywnego integrowania zachowań wszystkich podłączonych do nich
użytkowników – wytwórców, odbiorców oraz użytkowników będących zarazem
wytwórcami i odbiorcami – w celu zapewnienia opłacalnego, zrównoważonego
systemu elektroenergetycznego o niskich stratach i wysokim poziomie jakości
oraz zabezpieczeń dostaw i bezpieczeństwa;
http://ec.europa.eu/energy/gas_electricity/smartgrids/doc/expert_group1.pdf. [15] „Smart Grid projects in Europe: Lessons learned
and current developments” – aktualizacja za 2012 r. dla Komisji Europejskiej,
2013; http://ses.jrc.ec.europa.eu/jrc-scientific-and-policy-report2013;
„European
Smart Metering Landscape Report, Smart Regions Deliverable 2.1”, Austriacka
Agencja Energetyczna (AEA), 2012; http://www.smartregions.net/default.asp?sivuID=26927. [16] COM(2012)
663. [17] Są to: Belgia, Republika Czeska, Litwa, Łotwa,
Niemcy, Portugalia, Słowacja i Węgry. [18] Tzn. Bułgarii, Cyprowi i Słowenii.