This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52014DC0021
COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE COUNCIL, THE EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS Energy prices and costs in Europe
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Ceny i koszty energii w Europie
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Ceny i koszty energii w Europie
/* COM/2014/021 final */
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Ceny i koszty energii w Europie /* COM/2014/021 final */
Wprowadzenie Wzrost cen energii
stanowi ważny problem polityczny. Powoduje on dodatkowe koszty dla
gospodarstw domowych i przemysłu[1],
które to sektory znajdują się pod silną presją, oraz
wpływa na globalną konkurencyjność Europy. W odpowiedzi na
wniosek Rady Europejskiej Komisja Europejska przygotowała
szczegółową analizę cen i kosztów energii w Europie, aby pomóc
osobom odpowiedzialnym za wyznaczanie kierunków polityki w zrozumieniu
kontekstu, wpływu ostatnich podwyżek cen na konsumentów oraz skutków
politycznych. Sprawozdanie
zawiera obszerne, szczegółowe dane zaczerpnięte z wielu różnych
źródeł. Oceniono w nim tendencje w zakresie cen i kosztów energii
oraz zbadano ich możliwe przyczyny, a także wyciągnięto
wnioski, aby pomóc w podejmowaniu decyzji dotyczących środków z
zakresu polityki, które należy podjąć w celu rozwiązania
tego problemu [2].
Sprawozdanie to jest dołączone do niniejszego komunikatu[3]. Sprawozdanie
dotyczy szczególnie cen energii elektrycznej i gazu. Na światowych rynkach
ropy naftowej i węgla odbiorcy energii na całym świecie
płacą zasadniczo taką samą cenę.
Rozpiętość cen, która może powodować wzrost kosztów
ponoszonych przez konsumentów oraz korzystne lub niekorzystne warunki
konkurencji, stanowi zatem mniejszy problem. Dlatego sektory obu tych paliw i
sektor transportu nie zostały szczegółowo omówione w sprawozdaniu. Ceny
nośników energii wzrosły w ostatnich latach, szczególnie w przypadku
paliw kopalnych. Rosnące ceny i koszty energii nie są niczym nowym.
Przez stulecia Europa stale usiłowała zapewnić sobie
wystarczającą ilość niedrogiej energii. Obecnie
różnica jest taka, że europejski sektor energetyczny znajduje
się w trakcie poważnego procesu odchodzenia od wykorzystywania
importowanych paliw kopalnych i wymaga znacznych inwestycji, nawet w czasach
niepewności gospodarczej. Ponadto różnica cen energii pomiędzy
UE a najważniejszymi partnerami gospodarczymi zwiększyła
się z kilku powodów, na które w większości przypadków Europa miała
niewielki wpływ. Wysiłki mające na celu dekarbonizację
wytwarzania energii elektrycznej doprowadziły do silnego wzrostu
szczególnie w sektorach energetyki wiatrowej i słonecznej, co miało
istotny wpływ na sieci energetyczne oraz koszty produkcji energii.
Alternatywne źródła dostaw gazu, takie jak gaz łupkowy lub gaz
kaspijski, również są rozwijane, co wymaga dalszych inwestycji.
Jednocześnie w europejskich sektorach gazu i energii elektrycznej trwa
odchodzenie od monopoli państwowych w kierunku zliberalizowanych rynków
tworzonych przez konkurencyjne przedsiębiorstwa prywatne, gdzie to raczej
odbiorcy, a nie podatnicy, ponoszą koszt nowych inwestycji energetycznych.
Istnieją różne sposoby
interpretowania i przewidywania wpływu, jaki wszystkie te zmiany mają
na siebie wzajemnie. Oczekuje się, że liberalizacja rynku zapewni
większą konkurencję, a tym samym efektywniejszą i
tańszą energię. Polityka ochrony środowiska i
przeciwdziałania zmianie klimatu oraz dekarbonizacja mają na celu
zapewnienie zrównoważonego sektora energetycznego w perspektywie
długoterminowej, przy czym w perspektywie krótkoterminowej koszty
będą wyższe, w szczególności wskutek inwestycji. Rządy
oczekują, że zmiany te przyniosą konsumentom korzyści
krótkoterminowe – w zakresie miejsc pracy i jakości życia – jak
również przyczynią się w dłuższym okresie do
realizacji celów w zakresie zrównoważoności. Sam sektor energetyczny
musi dostosować się do bardzo różnych norm środowiskowych,
handlowych, regulacyjnych i technologicznych. Tym, czego się nie
spodziewano, było głębokie i długotrwałe załamanie
zaufania do gospodarki. Aby zapewnić Europie zdolność
do uporania się ze wszystkimi tymi zmianami, a jednocześnie nadal
gwarantować jej obywatelom dostęp do zrównoważonej energii po
przystępnej cenie oraz utrzymać konkurencyjność
przemysłu, potrzebne są starania zarówno na europejskim, jak i
krajowym szczeblu polityki, a także działania ze strony
przemysłu i poszczególnych odbiorców. W celu zrozumienia, które środki
będą najefektywniejsze, w poniższych sekcjach przedstawiono
informacje na temat zmian cen i kosztów energii oraz ich przyczyn.
Następnie przeanalizowano wpływ na światową
konkurencyjność UE oraz przyszłe tendencje w zakresie cen i
kosztów. We wnioskach Komisja proponuje szereg
kierunków działania, mając na uwadze zapewnienie obywatelom Europy i
europejskiemu przemysłowi możliwości skutecznego
rozwiązania problemu dotyczącego cen energii oraz utrzymania przez UE
jej konkurencyjności ‑ obecnie, do 2030 r. i w dalszej
przyszłości. Co składa
się na nasz rachunek za energię? Wstępem do
analizy ekonomicznej zamieszczonej poniżej powinno być
wyjaśnienie, co rozumie się przez ceny i koszty energii. Nasze
rachunki za energię częściowo wynikają z ilości
zużywanej energii – a więc koszty energii można zmniejszyć
poprzez korzystanie z bardziej energooszczędnych produktów lub stosowanie
innych praktyk pozwalających ograniczyć zużycie energii. Element
rachunków za energię związany z ceną często jednak
postrzegany jest jako bardziej krytyczny i trudniejszy do zrozumienia. Cena,
którą konsumenci płacą za energię elektryczną i gaz,
odzwierciedla różne elementy, na które wpływ mają zarówno
mechanizmy rynkowe, jak i polityka rządowa. Element
rachunku związany z energią składa
się z dwóch części. Po pierwsze, istnieje element cen hurtowych.
Zazwyczaj odzwierciedla on koszty ponoszone przez przedsiębiorstwa w
związku z dostarczaniem energii do sieci. Obejmuje to zakup lub
produkcję paliwa oraz transport i przetwarzanie, jak również koszty
budowy, funkcjonowania i likwidacji elektrowni. Po drugie, element detaliczny
obejmuje koszty związane ze sprzedażą energii konsumentowi
końcowemu. Koszty sieci odzwierciedlają koszty infrastruktury
przesyłu i dystrybucji związane z obsługą techniczną i
rozwojem sieci, usługami systemowymi i stratami sieciowymi. Często do
taryf sieciowych dodawane są opłaty na pokrycie innych kosztów,
takich jak związane z obowiązkami użyteczności publicznej i
wsparciem technologicznym. Wreszcie stosowane są podatki i opłaty;
mogą one stanowić część ogólnego opodatkowania (VAT,
akcyza) lub specjalne podatki służące wspieraniu ukierunkowanej
polityki w zakresie energii lub przeciwdziałania zmianie klimatu. Elementy
cen konsumpcyjnych 1. Ceny energii
w Europie Pomimo globalnej
zbywalności paliw i urządzeń (takich jak zbiornikowce do
przewozu skroplonego metanu, turbiny wiatrowe itd.) na rynkach gazu i energii
elektrycznej panują w najlepszym wypadku ceny regionalne, a
częściej krajowe bądź jeszcze niższego szczebla, które
wpływają na ceny i koszty detaliczne dla konsumentów i mogą
osłabiać jednolity rynek. Ceny energii
elektrycznej i gazu[4]
dla konsumentów europejskich wzrosły i nadal rosną. Chociaż
prawie wszystkie państwa członkowskie doświadczyły
stałego wzrostu cen konsumpcyjnych energii elektrycznej i gazu,
różnice pomiędzy poszczególnymi cenami krajowymi pozostają
duże: konsumenci w państwach członkowskich o najwyższych
cenach płacą 2,5-4 razy więcej od konsumentów w państwach
członkowskich o najniższych cenach[5].
Różnica pomiędzy najwyższymi a najniższymi cenami
płaconymi przez konsumentów za energię elektryczną i gaz w
państwach członkowskich zwiększyła się w perspektywie
czasowej, szczególnie w przypadku cen gazu dla gospodarstw domowych. Zatem ceny
w Europie nie ulegają zbliżeniu i nie dochodzi do wzrostu
efektywności rynków, natomiast utrzymują się różnice na
poziomie krajowym. Zmiany cen
detalicznych dla gospodarstw domowych W UE ceny energii
elektrycznej dla gospodarstw domowych rosły średnio o 4 % rocznie w
ciągu ostatnich pięciu lat (2008-2012)[6].
W większości państw członkowskich wzrost ten był
wyższy od poziomu inflacji. W przypadku gazu ceny dla gospodarstw domowych
rosły o 3 % rocznie, co również jest wskaźnikiem wyższym od
inflacji dla większości państw członkowskich. Mimo to poza
tymi średnimi wartościami występują pomiędzy
państwami znaczne różnice pod względem charakteru
zmienności cen w czasie: Ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych (w eurocentach/kWh, łącznie z
podatkami) Źródło: Dane
statystyczne Eurostatu dotyczące energii Ceny gazu ziemnego dla gospodarstw domowych (w eurocentach/kWh, łącznie z
podatkami) Źródło: Dane
statystyczne Eurostatu dotyczące energii Zmiany cen
detalicznych dla przemysłu W przypadku przemysłu ceny detaliczne
energii elektrycznej rosły w tym samym okresie w tempie ok. 3,5 % rocznie
– w połowie państw członkowskich powyżej poziomu inflacji;
a ceny gazu o mniej niż 1 % rocznie w tym samym okresie – poniżej
poziomu inflacji w większości państw członkowskich. Ceny energii elektrycznej dla przemysłu (w eurocentach/kWh, bez VAT oraz podatków i
opłat podlegających odzyskaniu, ale także bez wszelkich
zwolnień) Źródło: Dane
statystyczne Eurostatu dotyczące energii Ceny gazu dla przemysłu (w eurocentach/kWh, bez VAT oraz innych podatków
i opłat podlegających odzyskaniu, ale także bez wszelkich zwolnień) Źródło: Dane
statystyczne Eurostatu dotyczące energii Ceny hurtowe W
przeciwieństwie do zmian cen detalicznych w latach 2008-2012 hurtowe ceny
energii elektrycznej spadły o 35-45 % względem większości
europejskich poziomów odniesienia dotyczących hurtowych cen energii
elektrycznej. Ceny hurtowe gazu wahały się, spadając i
powracając do wcześniejszych poziomów, więc przez cały
omawiany okres nie wystąpił żaden widoczny wzrost cen. Rozbicie cen na
składniki Te średnie
europejskie wzrosty cen skrywają znaczne różnice pomiędzy
państwami członkowskimi, pomiędzy różnymi sektorami
działalności oraz w perspektywie czasowej. Niektóre sektory
doświadczyły znacznie większej zmienności cen, np. na
poziomie krajowym wzrost cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych
wynosił od -2 % do +47 %, podczas gdy średnie ceny gazu dla
przemysłu na poziomie unijnym wzrosły o mniej niż 1 % rocznie w
latach 2008-2012, a niektóre energochłonne sektory działalności
odnotowały w latach 2010-2012 wzrost cen gazu o 27-40 %. W
towarzyszącym sprawozdaniu badane są te różnice, szczególnie
pomiędzy sektorami działalności. Podkreślono w nim
także, że ceny i skutki polityki są różne dla różnych
użytkowników. Do lepszego zrozumienia relacji pomiędzy cenami energii
a polityką, przydatne jest rozbicie cen na różne ich elementy: Zmiany
detalicznych cen energii elektrycznej według składników Względny
udział elementu związanego z energią w detalicznej cenie energii
elektrycznej ogólnie zmniejszył się w perspektywie czasowej. Wynika
to z faktu, że od 2008 r. najbardziej wzrósł składnik związany z
podatkami/opłatami[7],
natomiast elementy związane z kosztem energii wzrosły najmniej. Od 2008 r.
koszty związane z sieciami energii elektrycznej wzrosły o 18,5 % dla
gospodarstw domowych i 30 % dla odbiorców przemysłowych; podatki i
opłaty wzrosły o 36 % dla gospodarstw domowych i o 127 % dla
przemysłu – przed zastosowaniem zwolnień. Chociaż spójne krajowe
dane dotyczące zwolnień są niedostępne, szereg państw
członkowskich stosuje znaczne zwolnienia z podatków i opłat w
odniesieniu do niektórych energochłonnych sektorów działalności,
co istotnie łagodzi wzrost cen wynikający z wysokości
podatków/opłat. Zmiany cen energii elektrycznej
według składników w latach 2008-2012 Źródło: Eurostat. Z uwzględnieniem
podatków w przypadku gospodarstw domowych; bez VAT oraz innych podatków
podlegających odzyskaniu w przypadku przemysłu, ale bez innych
zwolnień dotyczących określonych sektorów działalności
(brak danych). Zmiany
detalicznych cen gazu według składników W przypadku cen
detalicznych gazu ziemnego od 2008 r. składnik dotyczący energii
pozostawał na stabilnym poziomie, podczas gdy średnio dla UE
składnik związany z siecią wzrósł o 17 % dla
gospodarstw domowych i o 14 % dla przemysłu; opodatkowanie wzrosło
o 12-14 % dla gospodarstw domowych i o 12 % dla przemysłu. Zmiany
cen gazu według składników w latach 2008-2012 Źródło: KE, metadane państw członkowskich. Z
uwzględnieniem podatków w przypadku gospodarstw domowych; bez VAT oraz
innych podatków podlegających odzyskaniu w przypadku przemysłu. Czynniki wpływające na element ceny
związany z „energią” Spośród
trzech elementów cen energii (energia, koszty sieci oraz podatki i opłaty)
element związany z kosztem energii jest na ogół największy,
chociaż jego udział maleje. Jak wspomniano powyżej, w
przeciwieństwie do elementu cen detalicznych związanego z
energią odnotowano zbliżenie i spadek hurtowych cen energii
elektrycznej. Może to być powiązane z polityką
energetyczną UE: ze wzrostem konkurencyjności po połączeniu
rynków, oddzieleniem wytwarzania energii od zarządzania systemem
dystrybucyjnym, spadkiem cen emisji dwutlenku węgla w unijnym systemie
handlu uprawnieniami do emisji[8]
oraz wzrostem mocy wytarzania energii przy niskich kosztach eksploatacyjnych
(na przykład energii wiatrowej i słonecznej oprócz istniejącej
energetyki jądrowej i wodnej). Spadek cen
hurtowych nie przełożył się jednak na obniżenie
elementu cen detalicznych związanego z energią, mimo że jest to
część rachunku za energię, w odniesieniu do której dostawcy
powinni być w stanie konkurować. Wynik może oznaczać,
że konkurencja cenowa na szeregu rynków sprzedaży detalicznej jest
słaba, co pozwala dostawcom unikać przenoszenia obniżek ceny hurtowej
na ceny detaliczne[9].
Powiązanie
pomiędzy cenami hurtowymi a detalicznymi może zostać zerwane
wskutek wysokiego poziomu koncentracji rynku. Ponadto powszechna regulacja cen
detalicznych stosowana w niektórych państwach członkowskich na
ogół jest szkodliwa dla konkurencji na rynkach detalicznych, ponieważ
zniechęca konkurentów do wchodzenia na rynek i inwestowania. Dlatego
może przyczyniać się do ograniczania elastyczności cen
detalicznych[10].
Państwa członkowskie powinny ponadto przeanalizować inne
środki polityki służące rozwianiu obaw gospodarstw domowych
lub sektorów działalności znajdujących się w trudnej
sytuacji. Na rynku gazu,
oprócz koncentracji rynku i regulacji cen, nadal często istnieją
ograniczenia dostaw (przy niskiej liczbie dostawców i niskim poziomie
konkurencji), a ceny gazu są nadal często indeksowane według cen
ropy[11]. Praktyka ta oddziela ceny hurtowe gazu od rzeczywistego popytu i
podaży na gaz, ograniczając dostawcom energii
możliwość elastycznego reagowania na zmieniające się
warunki rynkowe lub przerzucania rzeczywistych kosztów na konsumentów. W tych
przypadkach wzrost cen ropy naftowej w ostatnich latach bezpośrednio
przyczynił się do wzrostu cen gazu na wybranych, ograniczonych
rynkach ze szkodą dla odbiorców i przemysłu w tych regionach. Czynniki wpływające na element ceny
związany z podatkami/opłatami W przypadku tego
elementu ważne jest dokonanie rozróżnienia między ogólnymi
środkami podatkowymi dotyczącymi energii a kosztami związanymi z
systemem energetycznym finansowanymi z opłat. Podatki i opłaty
przeznaczone na finansowanie polityki energetycznej i polityki
przeciwdziałania zmianie klimatu na ogół stanowią w
większości państw członkowskich najmniejszy element, ale
szczególnie opłaty wzrosły znacznie bardziej niż pozostałe
składniki. Element ten osiągnął wartość
zbliżoną do udziału kosztów sieci lub wyższą i obecnie
stanowi największą część ceny energii elektrycznej dla
gospodarstw domowych w trzech państwach członkowskich, natomiast w
niektórych innych państwach pozostaje znikomy. W większości
państw członkowskich z podatków i opłat finansowane są
środki polityki energetycznej i polityki przeciwdziałania zmianie
klimatu, w tym promowanie efektywności energetycznej oraz wytwarzania
energii ze źródeł odnawialnych. W rzeczywistości koszt energii
ze źródeł odnawialnych dodany do cen detalicznych stanowi 6 %
średniej unijnej ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych[12] i w przybliżeniu 8
% ceny energii elektrycznej dla przemysłu przed uwzględnieniem
zwolnień. Również w tym przypadku zakres kosztów jest szeroki ‑
w Hiszpanii i Niemczech udział tego kosztu wynosi 15,5 % i 16 % ceny
energii elektrycznej dla gospodarstw domowych, natomiast w Irlandii, Polsce i
Szwecji mniej niż 1 %. Chociaż
niektóre środki krajowej polityki energetycznej i polityki
przeciwdziałania zmianie klimatu finansowane są z opłat, koszty
unijnego systemu handlu emisjami odzwierciedlone są w hurtowym elemencie
ceny energii. Opłaty krajowe, niezależnie od tego, w którym
miejscu łańcucha dostaw są stosowane, zmienią ceny, a
więc doprowadzą do powstania różnic pomiędzy poszczególnymi
rynkami krajowymi. Dla zminimalizowania takich zakłóceń ważne
jest, aby interwencje rządowe w sektorze energetycznym (finansowanie
infrastruktury lub wytwarzania energii, np. z odnawialnych źródeł
energii, koszty jądrowe lub elastyczność wytwarzania mocy z
paliw kopalnych) były jak najbardziej opłacalne[13]. W europejskich
ramach prawnych w zakresie opodatkowania energii nie przewidziano
pełnej harmonizacji, a zatem państwa członkowskie mogą
zmieniać swoje podatki i stopy podatkowe indywidualnie, wychodząc
poza podstawowe elementy lub minimalne poziomy określone w przepisach
unijnych[14]. Również w tym przypadku, jeżeli użyć energii
elektrycznej jako przykładu, widoczne są znaczne różnice krajowe
w stosunkowym udziale oraz w wartościach bezwzględnych składnika
cen energii związanego z podatkami/opłatami, który przedstawiono
powyżej. Państwa członkowskie stosują podatki i opłaty
w bardzo różnych celach. Obejmują one ogólne zasilanie własnego
budżetu (np. na zdrowie i edukację), ale także na
internalizację zewnętrznych kosztów produkcji i zużycia energii
oraz finansowanie obszarów polityki związanej z energetyką, takich
jak polityka energetyczna i polityka przeciwdziałania zmianie klimatu lub
dostosowanie sektora paliw kopalnych. Dane dotyczące
zwolnień z podatku oraz innych dotacji oferowanych przez państwa
członkowskie, szczególnie na rzecz energochłonnych sektorów
działalności, są obecnie niepełne i niespójne[15]. Z tego powodu Komisja
przygotowuje pogłębioną analizę, aby zgromadzić spójne
i kompletne dane dotyczące wszystkich kosztów i dotacji w zakresie
różnych technologii w sektorze energii elektrycznej. Czynniki
wpływające na element ceny związany z siecią Względny udział kosztów przesyłu i dystrybucji, jak
również poziomy bezwzględne znacznie się różnią w
poszczególnych państwach członkowskich. Wynika to z powodów, które
nie zawsze łatwo zrozumieć. Dane dotyczące czynników
wpływających na ten udział i jego zmiany są skąpe,
szczególnie w odniesieniu do gazu. Dlatego poniższe dane odnoszą
się wyłącznie do energii elektrycznej. Uwaga: niektóre
państwa członkowskie dodają koszty pozasieciowe do opłat
sieciowych; powyższe dane
nie uwzględniają takiego rozróżnienia Od 2008 r.
koszty związane z sieciami energii elektrycznej wzrosły
odpowiednio o 30 % i 18,5 % dla odbiorców przemysłowych i gospodarstw
domowych. Trwały wzrost kosztów sieci, szczególnie w przypadku gospodarstw
domowych, nie jest nieoczekiwany w kontekście transformacji sektora
energetycznego, ale można było złagodzić go poprzez lepsze
zarządzanie siecią. Przy
wartościach bezwzględnych wahających się od 2
eurocentów/kWh do 7 eurocentów/kWh[16]
jest oczywiste, że takie koszty mogą mieć znaczny wpływ na
całkowite ceny energii elektrycznej, a tym samym na ogólną
rozpiętość cen energii w państwach członkowskich oraz
w odniesieniu do partnerów handlowych. Na tę rozpiętość po
części wpływają również znacznie zróżnicowane
krajowe praktyki w zakresie regulacji taryf sieciowych i praktyki
rozdziału kosztów, a także fizyczne różnice pomiędzy sieciami
i efektywnością ich działania. 2. Koszt
energii w Europie Chociaż
poziomy cen energii przyciągają najwięcej uwagi, to dla
gospodarstw domowych i przemysłu w praktyce ważniejsze są koszty
energii, ponieważ odzwierciedlają one faktyczne płacone rachunki.
Rosnące ceny mogą w pewnym stopniu zachęcać do ich
wyrównania poprzez poprawę efektywności energetycznej i zmniejszenie
zużycia. Dzieje się tak w wyniku poprawy efektywności
energetycznej procesu, produktu lub gospodarstwa domowego lub poprzez zmniejszenie
energochłonności niektórych sektorów działalności lub nawet
całego przemysłu. Nad spadkiem cen może jednak również
przeważać wzrost zużycia, na przykład w wyniku korzystania
z większej liczby urządzeń elektrycznych. W sektorze
gospodarstw domowych znaczną poprawę efektywności energetycznej
odnotowano w przypadku wszystkich zastosowań energii, ale prawdopodobnie
jest ona najbardziej widoczna w ogrzewaniu budynków mieszkalnych: Tendencje w
zakresie zużycia energii w odniesieniu do ogrzewania budynków mieszkalnych (koe/m2). Źródło: Odyssee Ogółem w
latach 2008-2011 zużycie energii elektrycznej przez gospodarstwa domowe
zmniejszyło się o 1 %, a zużycie gazu o 15 %. Pomimo tego koszty
energii w gospodarstwach domowych wzrosły, na przykład z tego
powodu, że niskie wskaźniki modernizacji budynków o niskiej
efektywności energetycznej oraz stopy zastępowalności
urządzeń o niskiej efektywności energetycznej były
niewystarczające do zrekompensowania rosnących cen. Dane dotyczące wszystkich państw
członkowskich pokazują, że udział zużycia energii
przez gospodarstwa domowe[17] zwiększył się o 15 % w latach 2008-2012
‑ z 5,6 % do 6,4 % całkowitego zużycia. Jako że koszty
energii często stanowią większą część
kosztów dla uboższych gospodarstw domowych, taki wzrost ma pod
względem dystrybucji dalsze negatywne skutki dla gospodarstw domowych
znajdujących się w trudnej sytuacji. Źródło:
Eurostat W latach 2008-2011 dalsza poprawa
efektywności energetycznej europejskiego przemysłu oraz spadek
produkcji wynikający z kryzysu gospodarczego i międzynarodowa
konkurencja doprowadziły do zmniejszenia zużycia energii elektrycznej
o 4 %. Rosnące ceny energii elektrycznej przeważyły jednak nad
tą poprawą i spowodowały wzrost kosztu rzędu 4 % dla
całego przemysłu przed uwzględnieniem zwolnień z podatków i
opłat. Natomiast koszty gazu, w przypadku którego zużycie do celów
przemysłowych zmniejszyło się o 5,3 %, zmalały w latach 2008-2011
ogółem o 6,8 %. Ogólnie rzecz biorąc, europejski
przemysł jest światowym liderem pod względem efektywności
energetycznej. Nadal jednak istnieje potencjał przyjęcia dalszych
środków zwiększenia efektywności (co częściowo jest
już realizowane poprzez wdrożenie nowej unijnej dyrektywy w sprawie
efektywności energetycznej i ciągłe udoskonalenia w zakresie
produktów energetycznych), szczególnie biorąc pod uwagę duże
różnice pomiędzy państwami członkowskimi i w ich
obrębie. Dostęp do znormalizowanych danych dotyczących kosztów
energii nie jest łatwy. Dostępne dane liczbowe wskazują na
bardzo zróżnicowany zakres efektywności, jeżeli wziąć
pod uwagę udział kosztów energii w kosztach produkcji. Z tego powodu
warto szczegółowo przyjrzeć się energochłonnym sektorom
działalności, w tym sektorom wytwórczym, takim jak sektor papierniczy
i drukarski oraz sektory produktów chemicznych, surowców niemetalicznych,
żelaza i stali oraz metali nieżelaznych, w których wysoki jest
udział kosztów energii w porównaniu z kosztami produkcji.
Przedsiębiorstwa unijne, które uczestniczyły w szczegółowych
analizach przypadków dotyczących energochłonnych sektorów
działalności, zgłaszały, iż ich ceny energii
elektrycznej i gazu po zwolnieniach wzrastały w okresie między 2010
r. i 2012 r. Udział kosztów energii w kosztach produkcji w energochłonnych
sektorach działalności (Poszczególne kolumny przedstawiają podsektory[18] z najniższymi i najwyższymi
wartościami dla państwa członkowskiego oraz średnimi dla
UE, 2010 r.) Źródło: Eurostat, statystyka strukturalna
dotycząca przedsiębiorstw 3. Energia i
międzynarodowa konkurencyjność Europy Chociaż
Europa nigdy nie była tanim miejscem pod względem energii, w
ostatnich latach różnica w cenach energii pomiędzy UE a jej
najważniejszymi partnerami gospodarczymi zwiększyła się
jeszcze bardziej: średnio ceny gazu dla przemysłu w UE są
obecnie trzy do czterech razy wyższe niż analogiczne ceny w Stanach
Zjednoczonych, Indiach i Rosji, o 12 % wyższe niż w Chinach,
porównywalne z cenami w Brazylii oraz niższe niż w Japonii. Niższe
regionalne ceny wynikające na przykład z dynamicznie
rozwijającej się eksploatacji gazu łupkowego w Stanach
Zjednoczonych oraz postępującego wzrostu handlu skroplonym gazem
ziemnym nie przełożyły się jeszcze na niższe ceny na rynku
europejskim. Wynika to z dotacji krajowych w niektórych państwach
będących producentami, ograniczeń w handlu lub ograniczeń
infrastruktury i indeksacji cen gazu do cen ropy naftowej. Ponadto rosnący
popyt w Azji, szczególnie w Japonii po awarii w elektrowni jądrowej w
Fukushimie, również zwiększył różnicę między
cenami w UE i Stanach Zjednoczonych. Jeśli chodzi
o energię elektryczną, ceny hurtowe w Europie spadły w
przedmiotowym okresie i są obecnie stosunkowo niskie, a ich poziom jest
porównywalny do poziomu hurtowych cen energii elektrycznej w Stanach
Zjednoczonych. Jednakże przy obecnym kursie wymiany detaliczne ceny
energii elektrycznej dla odbiorców przemysłowych[19] w UE są dwa razy
wyższe niż w Stanach Zjednoczonych i Rosji, o 20 % wyższe
niż w Chinach, lecz o 20 % niższe niż w Japonii. Również w
tym przypadku niższe ceny gazu w Stanach Zjednoczonych i Rosji (jak
również niższe ceny węgla) pomogły obniżyć ceny
energii elektrycznej w tych państwach. W większości państw
członkowskich dostawy energii elektrycznej (biorąc pod uwagę
przerwy/wahania w dostawie) są jednak pewniejsze niż w Stanach
Zjednoczonych, Japonii, Chinach i Rosji[20].
Przerwy w dostawie energii również wiążą się z
kosztami. Nie ma łatwo dostępnych, międzynarodowych danych
dotyczących kosztów sieci, które to dane umożliwiałyby
potwierdzenie hipotezy, że sieci w UE są kosztowniejsze, ale
pewniejsze niż gdziekolwiek indziej na świecie. Dane dotyczące
opodatkowania są trochę łatwiej dostępne i wskazują na
to, że opodatkowanie energii elektrycznej i gazu w UE jest średnio
wyższe niż w innych regionach świata. Dla oceny
wpływu tej rosnącej różnicy cen energii na
konkurencyjność przemysłu zasadnicze znaczenie mają dwa
wskaźniki: eksport oraz europejska produkcja w przedsiębiorstwach w
energochłonnych sektorach działalności. ·
Unijne towary energochłonne nadal
dominują na światowych rynkach eksportowych mimo rosnących
różnic w cenach energii od 2008 r. W ostatnich latach UE znacznie
ograniczyła jednak energochłonność swojego eksportu,
podczas gdy gospodarki wschodzące, takie jak: Brazylia, Rosja i Chiny,
stają się coraz ważniejszymi źródłami
energochłonnych elementów pośrednich. Według
Międzynarodowej Agencji Energetycznej[21]
oczekuje się, że rosnąca rozbieżność cen i
kosztów energii pomiędzy UE a innymi regionami zmniejszy udział UE w
światowych rynkach eksportu towarów energochłonnych. ·
Poziomy produkcji w energochłonnych sektorach
działalności malały od 2008 r., a ogólny udział
energochłonnych sektorów działalności w europejskim PKB spada[22]. Na tym etapie niemożliwe jest jednak
przypisanie tego faktu wyłącznie cenom energii, jako że
zwolnienia z podatków i opłat dla energochłonnych sektorów
działalności, recesja, zmiany strukturalne w światowej
gospodarce i odpowiadające im zmiany popytu konsumpcyjnego również
są ważnymi czynnikami. W rzeczywistości sektor wytwórczy w UE od
dziesiątek lat był restrukturyzowany w kierunku mniejszej
energochłonności i produkcji o większej wartości dodanej,
co częściowo złagodziło rosnące ceny energii. Ponadto
rolę odegrało tu wiele innych czynników, w tym koszty pracy oraz
atrakcyjność rynków poza UE, która spowodowała, że rynki te
przyciągały inwestycje. Istnieje
związek pomiędzy tymi dwoma wymiarami. W ciągu ostatnich lat
niektóre europejskie energochłonne sektory działalności
skierowały się na rynki światowe, aby zrekompensować
recesję i związany z nią spadek popytu w Europie poprzez eksport
lub inwestycje międzynarodowe, nawet w przypadku takich lokalnych sektorów
działalności jak produkcja cegieł i dachówek. Z tego względu
nadal poddane są międzynarodowej konkurencji i muszą
decydować, czy inwestować w Europie czy za granicą, w
państwach o znacznie bardziej obiecującej dynamice rynku.
Ponieważ konkurenci w innych państwach starają się
poprawić swoją efektywność energetyczną,
rozpiętość cen energii elektrycznej ma większy wpływ
na decyzje inwestycyjne oraz na zdolność przedsiębiorstw do
konkurowania i rozwijania się. 4. Przyszłe tendencje w zakresie cen i
kosztów Opracowane przez
Komisję ramy polityki w zakresie klimatu i energii do roku 2030
odzwierciedlają wachlarz działań niezbędnych do zrozumienia
przyszłych oczekiwań dotyczących kosztów i ostatecznych cen
energii, biorąc pod uwagę dynamikę rynków światowych i
europejskich, politykę rządów oraz zachowanie konsumentów i
przemysłu. Analiza Komisji potwierdza ustalenia zawarte w Planie
działania w zakresie energii do roku 2050, zgodnie z którymi ceny paliw
kopalnych nadal będą rosły i wpływały na koszty
energii. Szczególnie w przypadku energii elektrycznej koszty prawdopodobnie
wzrosną do 2020 r. wskutek rosnących kosztów paliw kopalnych w
połączeniu z niezbędnymi inwestycjami w infrastrukturę i
potencjał wytwarzania energii. Po 2020 r. koszty powinny się
ustabilizować, a następnie nieznacznie obniżyć, w
miarę jak paliwa kopalne będą zastępowane energią ze
źródeł odnawialnych. Koszty inwestycji jednak spadną tylko
nieznacznie, podczas gdy podatki/płatności aukcyjne w ramach systemu
handlu emisjami wzrosną. 5. Wnioski:
działania mające na celu obniżenie kosztów energii Analizując
tendencje w zakresie cen energii od 2008 r., można
wyciągnąć następujące główne wnioski: Ceny energii
elektrycznej, ale co ważniejsze i koszty, na ogół rosły zarówno
w odniesieniu do gospodarstw domowych, jak i do przemysłu, mimo że
poziom zużycia malał lub pozostawał stabilny. Ceny gazu
wahały się, ale w latach 2008-2012 nie wzrosły znacznie. Ten wzrost cen
jest spowodowany głównie wzrostem podatków/opłat i kosztów sieci.
Zmiany składnika cen związanego z energią był nieregularne;
w państwach o wysokim poziomie rozpowszechnienia energii wiatrowej i
słonecznej odnotowano presję na obniżkę hurtowych cen
energii, ale w innych państwach nie miało to miejsca. Postępy
poczynione w zakresie funkcjonowania wewnętrznego rynku energii powinny
mieć pozytywny wpływ poprzez zagwarantowanie konwergencji cen na
rynku hurtowym w całej Europie. W przypadku cen detalicznych sytuacja
była odmienna. Sieci dystrybucyjne, nieskoordynowana krajowa polityka
energetyczna i polityka przeciwdziałania zmianie klimatu, podatki,
opłaty i regulacje taryf sieciowych różnią się, co prowadzi
do rozdrobnienia rynku wewnętrznego. Tendencje unijne
maskują istotne różnice między poszczególnymi państwami
członkowskimi i pomiędzy poszczególnymi sektorami
działalności. Wskazuje to na słabe strony wewnętrznego
rynku energii, gdzie polityka poszczególnych państw członkowskich w
zakresie kosztów sieci i podatków/opłat jest ogromnie zróżnicowana. Rośnie
rozpiętość cen w stosunku do konkurentów zewnętrznych (przy
czym najważniejsze wyjątki stanowią Japonia i Korea) ‑
zarówno w przypadku energii elektrycznej, jak i gazu. Gwałtowny spadek cen
gazu w Stanach Zjednoczonych kontrastuje ze stabilnym poziomem w Europie w
analogicznym okresie. UE przodowała
dotychczas pod względem eksportu towarów energochłonnych. Konieczne
może być nawet wyjście poza dotychczasowe wysiłki
europejskiego przemysłu mające na celu zrekompensowanie wyższych
kosztów energii poprzez stałą poprawę efektywności energetycznej
mogą jednak osiągnąć biorąc pod uwagę fizyczne
ograniczenia, gdyż konkurenci również zwiększają swoją
efektywność energetyczną, a przedsiębiorstwa europejskie
decydują się na inwestycje za granicą, aby być bliżej
rozwijających się rynków. Istnieje
poważny brak wiarygodnych, porównywalnych i możliwych do sprawdzenia
informacji na temat niektórych aspektów cen i kosztów, w szczególności
czynników wpływających na koszty przesyłu i dystrybucji, na
temat dokładnego wpływu energii na koszty na poziomie zakładów
produkcyjnych oraz na temat wysokości podatków i dotacji, w
szczególności dla przemysłu. Na podstawie
powyższych ustaleń Komisja uważa, że w 2014 r. ważne
jest podtrzymanie zaangażowania w stworzenie wewnętrznego rynku
energii i dalszy rozwój infrastruktury energetycznej. Dzięki
liberalizacji unijnego rynku odbiorcy przemysłowi (w szczególności
MŚP) oraz gospodarstwa domowe mogą już obniżyć
płacone przez siebie ceny dzięki przejściu na lepsze
rozwiązania taryfowe oferowane przez dotychczasowych dostawców lub poprzez
zmianę dostawcy energii na oferującego niższe ceny w
przypadku wystarczającej liczby dostawców. Potrzebne są dalsze starania na rzecz liberalizacji rynku,
zwiększenia inwestycji oraz poprawienia konkurencji i efektywności,
co może doprowadzić do obniżki cen. Jednocześnie
dynamiczne ustalanie cen i technologia inteligentnego pomiaru zużycia
energii pozostają poza zasięgiem większości europejskich
gospodarstw domowych. To ogranicza zdolność konsumentów do
kontrolowania rachunków za energię. Aby
rozwiązać te problemy, Komisja zamierza opublikować przed latem 2014
r. komunikat w sprawie rynków detalicznych. W przypadku gdy
ceny paliw (np. ropy naftowej i węgla) są globalne i trudno na
nie wywierać wpływ, polityka UE mająca na celu dywersyfikacje
dostaw energii i dróg dostaw, prowadzenie spójnych na szczeblu europejskim
negocjacji z głównymi partnerami w zakresie energetyki oraz promowanie
efektywności energetycznej w skali międzynarodowej pomagają
wzmacniać wpływ UE. Ponadto zwiększenie wytwarzania energii ze
źródeł odnawialnych oraz poprawienie efektywności energetycznej
przyczynia się do zmniejszenia rachunku za import paliw kopalnych. W odniesieniu do
opłat nakładanych w ramach polityki energetycznej i podatkowego
składnika cen, który w ostatnich latach wzrósł najbardziej, trzeba
zastanowić się nad wartością takich środków i
zapewnić jak najbardziej opłacalną realizację strategii
finansowanych w ramach takich środków. Dlatego ważne jest, by
państwa członkowskie dokonały przeglądu różnych
praktyk krajowych i przyjęły najlepsze praktyki, w tym wytyczne Komisji
dotyczące interwencji rządowych w sektorze energetycznym, w celu
zminimalizowania negatywnych skutków dla cen energii. Efektywne pod
względem kosztów podejście do polityki przeciwdziałania zmianie
klimatu oraz polityki w dziedzinie energii odnawialnej i efektywności
energetycznej do 2030 r. będzie miało decydujące znaczenie w tym
kontekście, podobnie jak w innych obszarach polityki[23]. Element cen
związany z siecią zwiększył się w większości
państw członkowskich, przy czym występują między nimi
ogromne różnice, zwłaszcza pod względem kosztów dystrybucji.
Może z tego wynikać, że konieczne są dalsze działania
w celu ustalenia poziomów odniesienia dla kosztów sieci i praktyk, aby
zagwarantować, że konwergencja praktyk w dziedzinie sieci na poziomie
europejskim przyczynia się do zwiększenia efektywności rynków
dystrybucyjnych i detalicznych, a tym samym do zmniejszenia elementu ceny
związanego z kosztami sieci. Aby
kontrolować koszty energii, gospodarstwa domowe i przemysł w Europie
mogą poprawić swoją efektywność energetyczną,
a także przyjąć podejście oparte na reakcji na popyt oraz
inne nowe technologie i innowacje w dziedzinie energetyki
umożliwiające oszczędności energii i środków
finansowych. Obecny kryzys finansowy i gospodarczy sprawia, że
zajęcie się problemem ubóstwa energetycznego lub podatności
sektora energetycznego na zagrożenia jest obecnie jeszcze ważniejsze,
biorąc pod uwagę fakt, że podwyżki kosztów energii
mają większy wpływ na ubogie gospodarstwa domowe. W przypadku
gospodarstw domowych można uznać, że transfery fiskalne
zapewniają ochronę, mając na uwadze, że na ogół
efektywniej jest chronić tego rodzaju konsumentów podatnych na
zagrożenia raczej za pośrednictwem środków z zakresu polityki
społecznej (takich jak transfery fiskalne) niż poprzez ustalanie cen
energii. Jeśli chodzi
o przemysł, UE powinna kontynuować swoje wysiłki w celu
zapewnienia równych warunków działania pod względem cen energii. W
szczególności powinna przedyskutować ze swoimi partnerami
międzynarodowymi, zarówno dwustronnie, jak i na szczeblu WTO, dotacje dla
lokalnych sektorów działalności związane z energią oraz
ograniczenia eksportowe związane z towarami energetycznymi. Środki te
pomogą również przemysłowi europejskiemu zwiększyć
konkurencyjność na arenie międzynarodowej pomimo niedawnych
podwyżek względnych cen energii w Europie i rosnącego kosztu
niezbędnych inwestycji. W przypadku gdy takie środki są
nieodpowiednie, transfery fiskalne, zwolnienia oraz obniżki podatków i
opłat mogą stanowić środki ochrony niektórych odbiorców
przemysłowych przed wyższymi kosztami energii, pod warunkiem
że środki te są zgodne z zasadami pomocy państwa i
regułami wewnętrznego rynku energii.
Istniejące wytyczne w sprawie pomocy państwa w kontekście
systemu handlu emisjami umożliwiają udzielenie pomocy państwa
przedsiębiorstwom w określonych energochłonnych sektorach
działalności, aby zrekompensować pośrednie koszty emisji w
ramach tego systemu. Ponadto w proponowanym tekście zmienionych wytycznych
w sprawie pomocy państwa w dziedzinie energii i środowiska (obecnie
będącym przedmiotem konsultacji społecznych) przewiduje
się, że państwa członkowskie mogą przyznać
częściową rekompensatę z tytułu dodatkowych kosztów w
ramach finansowego wsparcia korzystania z odnawialnych źródeł
energii, tak aby ułatwić ogólne finansowanie wsparcia na rzecz
energii ze źródeł odnawialnych i uniknąć ucieczki emisji
gazów cieplarnianych. Jest to szczególnie istotne dla energochłonnych
sektorów działalności. Należy jednak pamiętać, że
ukierunkowane dotacje muszą być finansowane przez innych konsumentów
lub przez podatników. Zmniejszają one również bezpośrednią
zachętę do wprowadzania środków zwiększenia
efektywności energetycznej oraz prowadzą do dalszych zakłóceń
konkurencji na jednolitym rynku energii, co wynika z tego, że dotacje
takie są na ogół stosowane na poziomie krajowym. Poprzez trójstronne działania UE, państw członkowskich
oraz europejskich gospodarstw domowych i sektorów działalności Europa
musi stawić czoła wyzwaniom w zakresie kosztów energii
wynikającym z transformacji sektora energetycznego. Dzięki
elastycznym systemom energetycznych, reagującym konsumentom,
konkurencyjnym rynkom i opłacalnym instrumentom rządowym Europa
będzie lepiej przygotowana do powstrzymywania wzrostu cen, ponoszenia
kosztów inwestycji i minimalizowania wzrostu kosztów. Może więc
stanowić praktyczny przykład tego, jak zbudować
konkurencyjną gospodarkę w oparciu o zrównoważony i
przystępny system energetyczny. [1] „Przemysł” i dane
dotyczące przemysłu w sprawozdaniu obejmują ogólnie
działalność gospodarczą, a nie tylko sektory przemysłu
wytwórczego lub przemysłu ciężkiego. [2] EUCO 75/1/13 REV1, 23 maja 2013 r. [3] Gromadzenie
spójnych i kompletnych danych w sektorze energetycznym stanowi wyzwanie i
ogranicza wysiłki w zakresie analizy do oceny sytuacji oraz do skutków
polityki. Dane przedstawione w niniejszym komunikacie i w towarzyszącym mu
sprawozdaniu zawierają najspójniejsze i najnowsze dostępne dane z
całej UE. [4] Ceny przemysłowe
zostały zgłoszone zgodnie z dyrektywą 2008/92/WE przewidującą
zbieranie danych dotyczących cen gazu i energii elektrycznej dla
końcowych odbiorców przemysłowych i mogą obejmować innych
odbiorców, niebędących osobami fizycznymi. W przypadku gazu
uwzględnione są wszystkie zastosowania przemysłowe. System nie obejmuje
jednak odbiorców wykorzystujących gaz w celu wytwarzania energii
elektrycznej w elektrowniach lub elektrociepłowniach, do celów
nieenergetycznych (np. w przemyśle chemicznym), w ilościach
przekraczających 4000000 gigadżuli rocznie. [5] Współczynnik
ten jest podobny dla: wszystkich produktów energetycznych (energii elektrycznej
lub gazu); rodzajów odbiorców (gospodarstwa domowe lub odbiorcy
przemysłowi); grup konsumentów (mali, średni, duzi); okresów (2008-2012);
jednostek monetarnych (euro, waluty krajowe lub standardy siły nabywczej).
W przypadku tego ostatniego elementu współczynnik nie ulega istotnej
zmianie, ale klasyfikacja poszczególnych państw członkowskich
znacznie się różni: państwo o najniższej cenie nominalnej
może ostatecznie osiągnąć stosunkowo wysoką cenę
pod względem SSN. [6] Okres ten
jest często wykorzystywany w całym sprawozdaniu, ponieważ
metodyka Eurostatu w zakresie danych dotyczących cen detalicznych energii
została znacznie zmieniona w tym okresie i nie jest spójna z
wcześniejszymi danymi ani nie obejmuje wszystkich państw
członkowskich. [7] Zarówno w
odniesieniu do gospodarstw domowych, jak i przemysłu (+36,5 % i +127 %)
dla unijnej średniej ważonej ceny energii elektrycznej. W przypadku
przemysłu ta zmiana procentowa nie uwzględnia VAT i innych podatków
podlegających odzyskaniu. Podana wartość procentowa nie
uwzględnia zwolnień dotyczących określonych sektorów
działalności. [8] Ceny emisji dwutlenku węgla
stanowią część ceny hurtowej. Spadły one z 14-29 EUR/t
w 2008 r. do 6-9 EUR/t w 2012 r. Nie jest jednak jasne, w jakim stopniu to
obniżenie ceny przekłada się na wysokość ceny hurtowej
ani jak jest istotne w świetle efektu rankingu cenowego technologii o
niskich kosztach operacyjnych. [9] Połączenie
słabego popytu i dynamiki hurtowych cen energii (stabilnych lub
malejących, kiedy ceny węglowodorowych rosły) wywarło
presję na aktywa związane z konwencjonalnym wytwarzaniem energii. W
wielu przypadkach miało to niekorzystny wpływ zarówno na marże
zysku z działalności gospodarczej związanej z wytwarzaniem
energii, jak i na ceny udziałów w przedsiębiorstwach, a dostęp
do finansowania stał się trudniejszy. Co do zasady, unijne
przedsiębiorstwa użyteczności publicznej muszą
dostosować się do tego nowego otoczenia biznesu. Osiągano to
poprzez skupienie się w większym stopniu na usługach
niższego szczebla, w tym na zdecentralizowanym wytwarzaniu energii i
efektywności energetycznej, oraz poprzez stopniowe pozbawianie ich aktywów
związanych z konwencjonalnym wytwarzaniem energii. [10] W przypadku
rynków zliberalizowanych ułatwienia we wchodzeniu na rynek powodują
zwiększenie konkurencji, co powinno wzmocnić zachęty do
obniżania kosztów oraz przełożyć się na niższe
ceny dla konsumentów. Odzwierciedleniem tego są niższe detaliczne
ceny energii elektrycznej dla odbiorców przemysłowych w UK, BE oraz NL. [11] W 2012 r. 51 % zużycia gazu w
Europie nadal indeksowano według cen ropy naftowej, natomiast 44 %
zużycia wyceniano na zasadach konkurencyjnych (roczne badanie IGU za 2012
r.). Udział ilości gazu wycenianej według tej drugiej metody
wzrósł trzykrotnie od 2005 r., ale utrzymują się duże
różnice regionalne pod względem mechanizmów kształtowania cen
hurtowych, przy czym około 70 % gazu w północno-zachodniej
części Europy (Zjednoczone Królestwo, Irlandia, Francja, Belgia,
Niderlandy, Niemcy, Dania) wyceniane było według tej metody w 2012
r., natomiast w Europie Środkowej (Austria, Republika Czeska, Węgry,
Polska, Słowacja i Szwajcaria) ‑ mniej niż 40 %. W niektórych
państwach członkowskich całość importu gazu indeksowana
jest według cen ropy naftowej. [12] Podatki i opłaty
dotyczące energii ze źródeł odnawialnych jako udział w
cenach energii elektrycznej dla gospodarstw domowych wynoszą od
niespełna 1 % do 15,5 % w Hiszpanii i 16 % w Niemczech. Udział ten
wzrasta z powodu rosnącego udziału energii ze źródeł
odnawialnych i malejących cen hurtowych (co zwiększa
różnicę między ceną hurtową a wsparciem na rzecz
energii ze źródeł odnawialnych). Jeżeli jednak wziąć
pod uwagę efekt rankingu cenowego (obniżanie cen hurtowych wskutek
korzystania z energii wodnej, wiatrowej i słonecznej), efekt netto energii
ze źródeł odnawialnych dla cen detalicznych może
wiązać się z obniżeniem cen, a nie z ich wzrostem. Wydaje
się, że do sytuacji takiej dochodzi w przypadku Hiszpanii i Irlandii,
ale nie w Niemczech (zob. załącznik do sprawozdania). Niższe
ceny hurtowe powinny być przenoszone na konsumentów końcowych w
postaci niższych kosztów składnika dostaw energii. [13] Zob. komunikat C(2013) 7243 „Realizacja
rynku wewnętrznego energii elektrycznej przy jak najlepszym wykorzystaniu
interwencji publicznej”. [14] Zob.
dyrektywa 2003/96/WE. [15] Szczegółowe
informacje znajdują się w sekcji 1.1.1.3 sprawozdania
towarzyszącego niniejszemu komunikatowi. [16] Koszty sieci
dla odbiorców przemysłowych. W przypadku gospodarstw domowych zakres
wynosi od 2,2 eurocenta/kWh (MT) do 9,7 eurocentów/kWh (ES). [17] Mierzony za pomocą
zharmonizowanego indeksu cen konsumpcyjnych. [18] Zob. sprawozdanie (rysunek 90). [19] Nie
uwzględniając zwolnień z podatków lub opłat dla energochłonnych
sektorów przemysłu oraz biorąc pod uwagę trudności w
znalezieniu porównywalnych danych międzynarodowych dotyczących cen
energii elektrycznej. [20] Zob. rozdział 3 dokumentu
roboczego służb Komisji. [21] MAE, światowa prognoza w
sprawie energii na 2013 r., rysunek 8.17. [22] Wartość dodana brutto
(lata 2008-2011) i wskaźnik wielkości produkcji (lata 2008-2012) w
odniesieniu do sektorów papierniczego i drukarskiego, chemikaliów,
pozostałych mineralnych produktów niemetalicznych (w tym materiałów
budowlanych, szkła i ceramiki), metali (w tym żelaza i stali) oraz
metali nieżelaznych (aluminium). [23] Weryfikacja polityki UE we wszystkich
dziedzinach pod katem konkurencyjności.