(1)

30 stycznia 2020 r. Rada zawarła Umowę o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (3) („umowa o wystąpieniu”). Umowa ta weszła w życie 1 lutego 2020 r.

(2)

29 kwietnia 2021 r. Rada zawarła w imieniu Unii Umowę o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony (4) („umowa o handlu i współpracy”). Umowa ta była stosowana tymczasowo od 1 stycznia 2021 r. i weszła w życie 1 maja 2021 r.

(3)

Zarówno w umowie o wystąpieniu, jak i w umowie o handlu i współpracy postanowiono, że strona może przyjąć określone środki w szczególnych przypadkach oraz z zastrzeżeniem warunków i procedur określonych w tych umowach. Środki te mogą pociągać za sobą zawieszenie niektórych obowiązków wynikających z danej umowy.

(4)

Unia i Zjednoczone Królestwo mogą zawierać między sobą inne umowy dwustronne jako umowy uzupełniające umowę o handlu i współpracy, i takie umowy uzupełniające są integralną częścią ogólnych stosunków dwustronnych regulowanych tą umową oraz stanowią część ogólnych ram. Przypomina się, że zgodnie z art. 774 ust. 3 umowy o handlu i współpracy umowa ta nie ma zastosowania do Gibraltaru ani nie ma jakichkolwiek skutków na tym terytorium.

(5)

Jeżeli wystąpi potrzeba przyjęcia jednostronnych środków przewidzianych w umowie o wystąpieniu, w tym w protokole w sprawie Irlandii/Irlandii Północnej, oraz w umowie o handlu i współpracy, Unia powinna mieć możliwość, w kontekście jej interesu ogólnego, odpowiedniego szybkiego skorzystania z instrumentów, które ma do dyspozycji, w sposób proporcjonalny, skuteczny i elastyczny oraz przy pełnym zaangażowaniu państw członkowskich. Unia powinna mieć również możliwość wprowadzenia odpowiednich środków, jeżeli skuteczne skorzystanie z wiążącego mechanizmu rozstrzygania sporów wynikającego z umowy o wystąpieniu lub umowie o handlu i współpracy nie będzie możliwe z powodu braku współpracy Zjednoczonego Królestwa w umożliwieniu skorzystania z takiego mechanizmu. Należy zatem ustanowić przepisy i procedury regulujące przyjmowanie takich środków.

(6)

Przypomina się, że procedura przyjmowania środków autonomicznych zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (5) zgodnie z niniejszym rozporządzeniem pozostaje bez uszczerbku dla ciągłego i stałego wykonywania przez Radę przyznanych jej na mocy Traktatów funkcji w zakresie określania polityki, koordynacji i podejmowania decyzji, jeśli chodzi o wdrażanie przedmiotowych umów między Unią a Zjednoczonym Królestwem.

(7)

Aby nadać skuteczność uprawnieniom określonym w art. 16 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) i art. 218 ust. 9 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), podejmowanie wewnętrznych decyzji dotyczących wdrażania umowy o wystąpieniu i umowy o handlu i współpracy uwzględniono w decyzjach Rady (UE) 2020/135 (6) i (UE) 2021/689 (7). Aby Rada mogła w związku z tym w pełni wykonywać swoje funkcje w zakresie określania polityki, koordynacji i podejmowania decyzji, powinna być stale, regularnie i na bieżąco informowana o wdrażaniu tych umów, w tym o wszelkich ewentualnych trudnościach, zwłaszcza o możliwych naruszeniach tych umów i innych sytuacjach mogących prowadzić do podjęcia środków na mocy niniejszego rozporządzenia. Dlatego Rada powinna być należycie i terminowo informowana o działaniach, jakie Unia może podjąć, by zapewnić pełne i właściwe wdrażanie tych umów, a także o działaniach następczych związanych z wszelkimi podjętymi środkami.

(8)

Parlament Europejski powinien być natychmiast i w pełni informowany, zgodnie z art. 218 ust. 10 TFUE, aby mógł w pełni wykonywać swoje prerogatywy zgodnie z Traktatami. Komisja powinna terminowo informować Parlament Europejski o wszelkich ewentualnych trudnościach, zwłaszcza o możliwych naruszeniach umowy o wystąpieniu oraz umowy o handlu i współpracy i innych sytuacjach mogących prowadzić do podjęcia środków zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

(9)

Zasady i procedury określone w niniejszym rozporządzeniu powinny mieć pierwszeństwo przed przepisami prawa Unii przyjętymi na podstawie TFUE regulującymi te same kwestie.

(10)

W celu zapewnienia, aby niniejsze rozporządzenie nadal było odpowiednie do osiągnięcia założonego celu, Komisja powinna – w terminie trzech lat od jego wejścia w życie – przeprowadzić przegląd zakresu stosowania i wykonania niniejszego rozporządzenia i przedstawić Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów sprawozdanie z ustaleń tego przeglądu. W stosownych przypadkach temu sprawozdaniu powinny towarzyszyć odpowiednie wnioski ustawodawcze.

(11)

W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia, oraz w szczególności w celu zapewnienia sprawnego, skutecznego i elastycznego wykonywania odpowiednich praw Unii wynikających z umowy o wystąpieniu i umowy o handlu i współpracy, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w zakresie przyjmowania środków zgodnie z niniejszym rozporządzeniem i przyjmowania w stosownych przypadkach środków ograniczających handel lub inne działania. Uprawnienia te powinny obejmować również zmianę, zawieszenie lub uchylenie przyjętych środków. Powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 182/2011. Środki te należy przyjmować zgodnie z procedurą sprawdzającą, biorąc pod uwagę, że przewidywane środki wiążą się z przyjęciem aktów o charakterze ogólnym i że większość przewidywanych środków odnosi się do obszarów, o których mowa w art. 2 ust. 2 lit. b) tego rozporządzenia. Komisja powinna przyjąć akty wykonawcze mające natychmiastowe zastosowanie, jeżeli w uzasadnionych przypadkach wymaga tego szczególnie pilna potrzeba zapewnienia odpowiedniej ochrony interesów Unii.

(12)

Podejmując na podstawie art. 43 ust. 3 TFUE decyzję o całkowitym lub częściowym zawieszeniu dostępu statków Zjednoczonego Królestwa do wód Unii na potrzeby rybołówstwa zgodnie z działem piątym umowy o handlu i współpracy, Rada powinna wziąć pod uwagę skuteczność takiego zawieszenia w skłanianiu Zjednoczonego Królestwa do przestrzegania odpowiedniej umowy oraz wszelkich określonych w niej szczegółowych kryteriów. Zawieszenie takie należy stosować do konkretnych statków Zjednoczonego Królestwa zgodnie z tytułem III rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2403 (8).

(13)

Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia polegające na ustanowieniu zasad i procedur regulujących wykonywanie praw Unii wynikających z umowy o wystąpieniu oraz umowy o handlu i współpracy oraz na uprawnieniu Komisji do przyjmowania niezbędnych środków, w tym, w stosownych przypadkach, ograniczeń w handlu, inwestycjach lub innych działaniach wchodzących w zakres umowy o handlu i współpracy, nie może zostać w sposób wystarczający osiągnięty przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na jego rozmiary i skutki możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, może ona przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Ponadto ponieważ stroną umowy o handlu i współpracy i umowy o wystąpieniu jest tylko Unia, tylko ona może podejmować działania na płaszczyźnie prawa międzynarodowego w odniesieniu do tych umów. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów,