9.10.2015   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 264/1

(1)

W dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/87/WE (3) ustanowiono system handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych w Unii (zwany dalej „unijnym systemem handlu emisjami”), by wspierać redukcję emisji gazów cieplarnianych w sposób opłacalny i ekonomicznie wydajny.

(2)

Zgodnie z konkluzjami Rady Europejskiej z dnia 23 i 24 października 2014 r. w sprawie ram polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030, sprawnie funkcjonujący, zreformowany unijny system handlu emisjami zawierający instrument stabilności rynkowej będzie głównym europejskim instrumentem służącym osiągnięciu unijnego celu w dziedzinie redukcji emisji gazów cieplarnianych.

(3)

Art. 10 ust. 5 dyrektywy 2003/87/WE stanowi, że Komisja co roku ma przedkładać Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie dotyczące funkcjonowania rynku uprawnień do emisji dwutlenku węgla.

(4)

W sprawozdaniu Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie stanu europejskiego rynku uprawnień do emisji dwutlenku węgla w 2012 r. wskazano potrzebę podjęcia działań w celu złagodzenia strukturalnej nierównowagi między popytem a podażą. Ocena skutków ram polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030 pokazuje, że taka nierównowaga będzie najprawdopodobniej rosnąć, a dostosowanie liniowej ścieżki do bardziej surowych wartości docelowych w tych ramach nie wystarczy do rozwiązania tego problemu. Zmiana współczynnika liniowego jedynie stopniowo zmienia ogólnounijną liczbę przydziałów (pułap unijnego systemu handlu emisjami). W rezultacie, nadwyżka również zmniejszałaby się tylko stopniowo a tym samym rynek musiałby wciąż funkcjonować przez ponad dekadę z nadwyżką około 2 mld uprawnień lub wyższą, co uniemożliwiłoby unijnemu systemowi handlu emisjami zapewnienie niezbędnych zachęt do inwestycji w ograniczanie emisji CO2 w sposób opłacalny oraz stymulowanie innowacyjności w dziedzinie technologii niskoemisyjnych, sprzyjającej wzrostowi gospodarczemu i tworzeniu miejsc pracy.

(5)

Aby rozwiązać ten problem i zwiększyć odporność unijnego systemu handlu emisjami w zakresie nierównowagi między podażą a popytem, aby mógł on funkcjonować na uporządkowanym rynku, w roku 2018 należy ustanowić rezerwę stabilności rynkowej (zwaną dalej „rezerwą”), która powinna zacząć funkcjonować w roku 2019. Rezerwa zwiększy również synergię z innymi elementami polityki klimatyczno-energetycznej. Aby zachować maksymalny stopień przewidywalności, należy określić jasne zasady dotyczące umieszczania uprawnień w rezerwie i uwalniania ich z rezerwy. Rezerwa powinna funkcjonować poprzez uruchamianie dostosowania rocznych wolumenów sprzedawanych na aukcji. Jeżeli spełnione będą odpowiednie warunki, począwszy od roku 2019, kwota uprawnień odpowiadająca 12 % liczby uprawnień w obiegu określonej w najnowszych opublikowanych przez Komisję danych na temat łącznej liczby przydziałów wprowadzonych do obiegu powinna być każdego roku odejmowana od wolumenów sprzedawanych na aukcji i umieszczana w rezerwie. W każdym roku odpowiednia liczba uprawnień powinna zostać uwolniona z rezerwy i przekazana państwom członkowskim w takich samych proporcjach i kolejności, jakie zastosowano przy umieszczaniu uprawnień w rezerwie, oraz powinna zostać dodana do wolumenów sprzedawanych na aukcji, jeżeli odpowiednia łączna liczba uprawnień w obiegu jest niższa niż 400 mln.

(6)

W tym celu Komisja i państwa członkowskie powinny, bezzwłocznie po opublikowaniu przez Komisję danych na temat łącznej liczby uprawnień w obiegu do dnia 15 maja danego roku, zapewnić dostosowanie kalendarza aukcji wspólnej platformy aukcyjnej, a w stosownych przypadkach również platform aukcyjnych typu opt-out, aby uwzględnić uprawnienia umieszczone w rezerwie lub uprawnienia, które mają zostać z niej uwolnione. Dostosowanie wolumenu uprawnień przeznaczonych do sprzedaży na aukcji powinno być rozłożone w czasie na 12 miesięcy od zmiany odpowiedniego kalendarza aukcji. Ze względu na konieczność zapewnienia sprawnego funkcjonowania procesu aukcyjnego dalsze szczegóły dotyczące dostosowania należy określić w razie potrzeby w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1031/2010 (4).

(7)

Ponadto oprócz ustanowienia rezerwy należy wprowadzić kilka ważnych zmian do dyrektywy 2003/87/WE w celu zapewnienia spójności i sprawnego funkcjonowania unijnego systemu handlu emisjami. W szczególności wdrożenie dyrektywy 2003/87/WE może prowadzić do sprzedawania na aukcji dużych wolumenów uprawnień pod koniec każdego okresu rozliczeniowego, co może naruszyć stabilność rynku. W rezultacie, aby uniknąć nierównowagi na rynku w zakresie podaży uprawnień pod koniec jednego okresu rozliczeniowego i na początku kolejnego okresu rozliczeniowego, co mogłoby spowodować zakłócenia na rynku, należy wprowadzić przepis umożliwiający sprzedaż na aukcji w pierwszych dwóch latach kolejnego okresu rozliczeniowego części dużej nadwyżki podaży, która może wystąpić pod koniec danego okresu rozliczeniowego. Aby wzmocnić stabilność europejskiego rynku uprawnień do emisji dwutlenku węgla i uniknąć sztucznego zwiększania podaży pod koniec okresu rozliczeniowego, który rozpoczął się w roku 2013, uprawnienia nieprzydzielone instalacjom zgodnie z art. 10a ust. 7 dyrektywy 2003/87/WE oraz uprawnienia nieprzydzielone instalacjom w wyniku zastosowania art. 10a ust. 19 i 20 tej dyrektywy (zwane dalej „nieprzydzielonymi uprawnieniami”) należy umieścić w rezerwie w roku 2020. Komisja powinna przeprowadzić przegląd dyrektywy 2003/87/WE w odniesieniu do tych nieprzydzielonych uprawnień i w stosownym przypadku przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosek w sprawie możliwości dalszych działań.

(8)

Planowane ponowne udostępnienie 300 mln uprawnień w roku 2019 i 600 mln uprawnień w roku 2020, określone w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 176/2014 (5), podważyłoby cel rezerwy, jakim jest przeciwdziałanie strukturalnej nierównowadze między podażą a popytem. W związku z tym tych 900 mln uprawnień nie należy sprzedawać na aukcji w latach 2019 i 2020, lecz umieścić je w rezerwie.

(9)

Unijny system handlu emisjami powinien być zachętą do niskoemisyjnego wzrostu; należy też chronić konkurencyjność tych gałęzi unijnego przemysłu, które są realnie narażone na ryzyko ucieczki emisji. We wspomnianych konkluzjach Rady Europejskiej w sprawie ram polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030 przedstawiono jasne wytyczne co do utrzymania przepisów dotyczących bezpłatnych uprawnień i ucieczki emisji po roku 2020. W oparciu o te strategiczne wytyczne Komisja powinna dokonać przeglądu dyrektywy 2003/87/WE, w szczególności jej art. 10a oraz przedłożyć wniosek w sprawie przeglądu tej dyrektywy w terminie sześciu miesięcy od przyjęcia niniejszej decyzji. Dążąc do osiągnięcia celu, jakim jest zapewnienie równych warunków działania, w przeglądzie tym należy również rozważyć przyjęcie ujednoliconych ustaleń mających kompensować koszty pośrednie na szczeblu Unii. W przeglądzie należy również rozważyć, czy przed rokiem 2021 powinno się wykorzystać do 50 mln nieprzydzielonych uprawnień w celu uzupełnienia dotychczasowych zasobów służących wspieraniu projektów, o których mowa w art. 10a ust. 8 tej dyrektywy, oraz innowacyjnych niskoemisyjnych projektów przemysłowych, przy czym projekty te powinny być realizowane we wszystkich państwach członkowskich i obejmować projekty na małą skalę.

(10)

Komisja powinna monitorować funkcjonowanie rezerwy, sporządzając roczne sprawozdaniu w sprawie rynku uprawnień do emisji dwutlenku węgla. W sprawozdaniu tym należy rozważyć istotne skutki dla konkurencyjności, zwłaszcza w przemyśle, w tym w zakresie wskaźników PKB, zatrudnienia i inwestycji. Ponadto w terminie trzech lat od początku funkcjonowania rezerwy, a następnie okresowo Komisja powinna dokonywać przeglądu funkcjonowania rezerwy pod kątem doświadczeń zdobytych w trakcie jej stosowania. W przeglądzie funkcjonowania rezerwy należy przede wszystkim ocenić, czy zasady dotyczące umieszczania uprawnień w rezerwie i uwalniania ich z rezerwy są odpowiednie w stosunku do założonego celu, jakim jest rozwiązanie problemu strukturalnej nierównowagi między podażą a popytem. Przegląd ten powinien obejmować analizę równowagi rynku, w tym wszystkich istotnych czynników wpływających na podaż i popyt, oraz odpowiedniości ustalonych wcześniej przedziałów wielkości powodujących uruchomienie dostosowania rocznych wolumenów sprzedawanych na aukcji, a także stosowanej wartości procentowej łącznej liczby uprawnień w obiegu. Jeżeli analiza wykaże, że ustalony przedział nie jest już właściwy w związku ze zmianą sytuacji na rynku i nowymi informacjami dostępnymi w chwili przeglądu, Komisja powinna szybko przedstawić wniosek mający zaradzić tej sytuacji. W przeglądzie należy również przeanalizować wpływ rezerwy na wzrost, zatrudnienie, konkurencyjność unijnego przemysłu oraz na ryzyko ucieczki emisji. Przegląd funkcjonowania rezerwy powinien być obiektywny i uwzględniać potrzebę zachowania stabilności regulacyjnej i zapewnienia długoterminowej przewidywalności w przechodzeniu na gospodarkę niskoemisyjną.

(11)

Ponieważ cele niniejszej decyzji, to jest ustanowienie rezerwy stabilności rynkowej oraz zapewnienie jej funkcjonowania w Unii, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na ich rozmiary i skutki możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsza decyzja nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(12)

Należy zatem odpowiednio zmienić dyrektywę 2003/87/WE,

1)

w art. 10 wprowadza się następujące zmiany:

2)

art. 13 ust. 2 akapit drugi otrzymuje brzmienie:

„Państwa członkowskie wydają uprawnienia podmiotom na bieżący okres w celu zastąpienia posiadanych przez nie uprawnień, które są umarzane zgodnie z akapitem pierwszym. Podobnie uprawnienia znajdujące się w rezerwie stabilności rynkowej, które straciły ważność, zastępuje się uprawnieniami, które są ważne w bieżącym okresie.”.