20.9.2013   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 250/40

(1)

Rozporządzenie (UE) nr 472/2013 stosuje się do państw członkowskich, które w chwili jego wejścia w życie otrzymują już pomoc finansową, w tym z Europejskiego Mechanizmu Stabilności (EMS).

(2)

Rozporządzenie (UE) nr 472/2013 zawiera przepisy dotyczące zatwierdzania programów dostosowań makroekonomicznych dla państw członkowskich otrzymujących pomoc finansową; przepisy te muszą być spójne z postanowieniami Porozumienia ustanawiającego Europejski Mechanizm Stabilności.

(3)

W odpowiedzi na złożony przez Cypr w dniu 25 czerwca 2012 r. wniosek o pomoc finansową z EMS Rada przyjęła w dniu 25 kwietnia 2013 r. decyzję 2013/236/UE (2), zgodnie z którą Cypr zobowiązany był rygorystycznie wdrażać program dostosowań makroekonomicznych.

(4)

W dniu 24 kwietnia 2013 r. rada zarządzająca EMS podjęła decyzję o udzieleniu zasadniczo pomocy stabilizacyjnej Cyprowi oraz zatwierdziła protokół ustaleń dotyczący szczegółowych warunków w zakresie polityki gospodarczej (ang. Memorandum of Understanding on Specific Economic Policy Conditionality, zwany dalej „protokołem ustaleń”) oraz jego podpisanie przez Komisję w imieniu EMS.

(5)

Zgodnie z art. 1 ust. 2 decyzji 2013/236/UE Komisja, w porozumieniu z Europejskim Bankiem Centralnym (EBC) oraz, w stosownych przypadkach, z Międzynarodowym Funduszem Walutowym (MFW), dokonała pierwszego przeglądu służącego ocenie postępów poczynionych we wdrażaniu uzgodnionych środków, a także ich skuteczności i wpływu na gospodarkę i społeczeństwo. W wyniku tego przeglądu dokonano aktualizacji pierwotnego programu dostosowań makroekonomicznych celem uwzględnienia działań podjętych przez władze Cypru do drugiego kwartału 2013 r.

(6)

Po wejściu w życie rozporządzenia (UE) nr 472/2013 program dostosowań makroekonomicznych musi zostać przyjęty w formie decyzji wykonawczej Rady. Ze względu na jasność i pewność prawa program powinien zostać ponownie przyjęty na podstawie art. 7 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 472/2013. Pod względem treści program powinien pozostać niezmieniony względem programu zatwierdzonego decyzją 2013/236/UE, ale powinien również uwzględniać wyniki przeglądu przeprowadzonego zgodnie z art. 1 ust. 2 tej decyzji. Jednocześnie decyzja 2013/236/UE powinna zostać uchylona.

(7)

Komisja, w porozumieniu z EBC i MFW, dokonała pierwszego przeglądu służącego ocenie postępów poczynionych we wdrażaniu uzgodnionych środków, a także ich skuteczności i wpływu na gospodarkę i społeczeństwo. W wyniku tego przeglądu dokonano aktualizacji protokołu ustaleń w obszarach reformy sektora finansowego, polityki budżetowej i reform strukturalnych, w szczególności w odniesieniu do: (i) planu stopniowego rozluźnienia ograniczeń w przepływach kapitałowych; (ii) ustanowienia ram prawnych na potrzeby nowej struktury zarządzania państwowymi udziałami w sektorze bankowości spółdzielczej; (iii) planu działania w zakresie zapobiegania praniu pieniędzy; (iv) systemu kompensacyjnego dla kas zapomogowych i funduszy emerytalnych, które mają depozyty w Cyprus Popular Bank; (v) zapewnienia dostępności wymaganych funduszy krajowych na potrzeby pokrycia wkładu krajowego w projekty współfinansowane z funduszy strukturalnych i innych funduszy unijnych; (vi) uszczegółowienia planowanej reformy systemu pomocy społecznej; oraz (vii) przygotowania szczegółowych wniosków politycznych w zakresie polityki aktywizacji oraz szybkiego podjęcia działań na rzecz zwiększenia możliwości i perspektyw zatrudnienia dla młodych ludzi. Przeprowadzenie kompleksowych, ambitnych reform w sektorze finansowym oraz w polityce budżetowej i strukturalnej powinno zapewnić zdolność obsługi długu publicznego przez Cypr w perspektywie średniookresowej.

(8)

W trakcie realizacji kompleksowego programu działań przez Cypr Komisja powinna zapewnić temu krajowi dodatkowe wskazówki w zakresie polityki oraz pomoc techniczną w określonych dziedzinach. Państwo członkowskie objęte programem dostosowań makroekonomicznych, które nie posiada wystarczających zasobów administracyjnych, ma zwrócić się o pomoc techniczną do Komisji, która może w tym celu utworzyć grupy ekspertów.

(9)

Władze Cypru powinni zasięgać, zgodnie z obowiązującymi przepisami i praktykami krajowymi, opinii partnerów społecznych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego w trakcie przygotowywania, wdrażania, monitorowania i oceny programu dostosowań makroekonomicznych,

a)

ścisłe monitorowanie płynności sektora bankowego. Przejściowe ograniczenia swobodnego przepływu kapitału (między innymi ograniczenia dotyczące wypłat gotówki, płatności i przelewów) będą ściśle monitorowane. Celem jest zapewnienie, aby ograniczenia te obowiązywały jedynie tak długo, jak jest to absolutnie niezbędne do zminimalizowania poważnych zagrożeń dla stabilności systemu finansowego. Opublikowano plan stopniowego rozluźnienia ograniczeń w przepływach kapitałowych, na podstawie osiągnięcia celów pośrednich i postępów w realizacji programu oraz odpowiednio do sytuacji banków pod względem płynności. Średnioterminowe plany finansowania i plany kapitałowe banków krajowych uzależnionych od finansowania przez bank centralny lub otrzymujących pomoc państwa odzwierciedlają w sposób realistyczny przewidywane zmniejszenie udziału finansowania dłużnego w sektorze bankowym oraz służą ograniczeniu zależności od kredytowania przez bank centralny, przy jednoczesnym unikaniu gwałtownej wyprzedaży aktywów i zapaści kredytowej. Wymogi w zakresie minimalnej płynności zostaną zaktualizowane, tak aby w przyszłości zapobiec nadmiernej koncentracji emitentów;

b)

przyjęcie niezbędnych wymogów regulacyjnych dotyczących podniesienia minimalnego współczynnika kapitału podstawowego Tier I do 9 % do końca 2013 r.;

c)

podjęcie kroków służących zminimalizowaniu kosztów restrukturyzacji banków ponoszonych przez podatników. Niedokapitalizowane komercyjne i spółdzielcze instytucje kredytowe pozyskają w jak największym stopniu kapitał ze źródeł prywatnych, zanim przyznana zostanie pomoc państwa. Plany restrukturyzacji podlegają formalnemu zatwierdzeniu na podstawie przepisów dotyczących pomocy państwa, zanim wszelka pomoc zostanie przyznana. Banki komercyjne z niedoborem kapitału mogą wystąpić do państwa z wnioskiem o pomoc w zakresie dokapitalizowania, zgodnie z procedurami udzielania pomocy państwa, jeżeli inne środki okażą się niewystarczające;

d)

ustanowienie rejestru kredytów, przegląd i ewentualna zmiana obowiązujących ram regulacyjnych dotyczących procedur udzielania kredytów i zarządzania nimi oraz przyjęcie zaostrzonych przepisów dotyczących zarządzania bankami komercyjnymi;

e)

zaostrzenie zasad zarządzania bankami, w tym poprzez wprowadzenie zakazu udzielania kredytów niezależnym członkom organów zarządzających bądź powiązanym z nimi podmiotom;

f)

maksymalizacja ściągalności kredytów zagrożonych, przy jednoczesnym ograniczeniu do minimum bodźców do celowego ogłaszania przez kredytobiorców niewypłacalności. Obejmuje to złagodzenie ograniczeń dotyczących przejmowania zabezpieczenia oraz odpowiednie monitorowanie kredytów zagrożonych i zarządzanie nimi;

g)

pełna harmonizacja regulacji spółdzielczych instytucji kredytowych i nadzoru nad nimi z regulacjami banków komercyjnych i nadzorem nad nimi;

h)

wdrożenie strategii dotyczącej przyszłej struktury, zasad funkcjonowania i długofalowej rentowności sektora spółdzielczych instytucji kredytowych przygotowanej przez bank centralny Cypru w porozumieniu z Komisją, EBC i MFW;

i)

wzmocnienie monitorowania zadłużenia przedsiębiorstw i gospodarstw domowych oraz ustanowienie ram dotyczących ukierunkowanej restrukturyzacji długu w sektorze prywatnym w celu ułatwienia udzielania nowych kredytów i zmniejszenia ograniczeń kredytowych;

j)

dalsze wzmocnienie ram dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz wdrożenie planu działania zapewniającego stosowanie ulepszonych praktyk w zakresie środków należytej staranności wobec klienta oraz przejrzystości podmiotów, zgodnie z najlepszymi praktykami;

k)

przedłożenie przepisów dotyczących obowiązkowego nadzoru opartego na poziomach kapitalizacji;

l)

włączenie stosowania testu warunków skrajnych do stałego nadzoru analitycznego banku „zza biurka”;

m)

wprowadzenie wiążących wymogów dotyczących ujawniania informacji, tak by zapewnić regularne informowanie rynków przez banki o postępach w restrukturyzacji prowadzonej przez banki działalności; oraz

n)

ustanowienie ram prawnych na potrzeby nowej struktury zarządzania państwowymi udziałami w sektorze bankowości spółdzielczej.

a)

reformę systemu opodatkowania pojazdów silnikowych zgodną z zasadami ekologicznymi oraz służącą uzyskaniu dodatkowych dochodów;

b)

system kompensacyjny dla kas zapomogowych i funduszy emerytalnych trzymających depozyty w Cyprus Popular Bank, który zapewnia ich porównywalne traktowanie względem tego rodzaju kas i funduszy w Bank of Cyprus oraz który uwzględnia przepływy pieniężne i sytuację aktuarialną każdej kasy i każdego funduszu oraz ogranicza do minimum wpływ na deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych. Z uwagi na socjalny charakter tego rodzaju kas i funduszy zakładany docelowo w 2013 r. poziom deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych może zostać zmieniony celem uwzględnienia wpływu tego systemu na budżet; oraz

c)

pełne wdrożenie środków konsolidacyjnych przyjętych od grudnia 2012 r.

a)

po stronie wydatków w budżecie mają zostać przewidziane: ograniczenie łącznych wydatków na transfery socjalne dzięki ich lepszemu ukierunkowaniu; dalsze ograniczenie wynagrodzeń, w tym wynagrodzeń za nadgodziny, w szeroko rozumianym sektorze publicznym; wprowadzenie opłaty za kartę uprawniającą do korzystania z transportu publicznego przez studentów i emerytów; oraz reformy strukturalne w sektorze edukacji w celu lepszego wykorzystania zasobów; oraz

b)

po stronie dochodów w budżecie na 2014 r. mają zostać przewidziane: przedłużenie tymczasowego potrącenia z wynagrodzenia brutto pracowników sektora publicznego i prywatnego do dnia 31 grudnia 2016 r.; podwyżki podatku od wartości dodanej; podwyżki akcyzy; oraz zwiększenie składek na ogólny system zabezpieczenia społecznego.

a)

w razie potrzeby, dalsze reformy ogólnego systemu emerytalnego i systemu emerytalnego dla pracowników sektora publicznego celem zapewnienia długoterminowej stabilności tych systemów, przy jednoczesnym uwzględnieniu kwestii adekwatności świadczeń emerytalnych. Warianty reform zostaną przedstawione w analizie aktuarialnej;

b)

kontrolę wzrostu wydatków na opiekę zdrowotną w celu zapewnienia wystarczających środków na podstawową opiekę zdrowotną poprzez zwiększenie stabilności struktury finansowania i wydajności świadczenia publicznych usług opieki zdrowotnej; wprowadzenie krajowego systemu opieki zdrowotnej, zapewnienie jego stabilności finansowej przy jednoczesnym utrzymaniu powszechnego charakteru;

c)

poprawę efektywności wydatków publicznych i procedury budżetowej poprzez zapewnienie skutecznych średniookresowych ram budżetowych jako elementu usprawnionego zarządzania finansami publicznymi, przyczyniając się w ten sposób do wysiłków na rzecz konsolidacji budżetowej, przy uwzględnieniu konieczności zapewnienia wystarczających środków na prowadzenie polityki w podstawowych obszarach, takich jak edukacja i opieka zdrowotna. Ramy te muszą być w pełni zgodne z dyrektywą Rady 2011/85/UE (3) oraz z Traktatem o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w Unii Gospodarczej i Walutowej, podpisanym w Brukseli dnia 2 marca 2012 r.;

d)

przyjęcie odpowiednich, opracowanych zgodnie z najlepszymi praktykami, ram prawno-instytucjonalnych dotyczących partnerstw publiczno-prywatnych;

e)

opracowanie programu służącego ustanowieniu rzetelnego systemu ładu korporacyjnego dla przedsiębiorstw państwowych i przedsiębiorstw z udziałem państwowym oraz rozpoczęcie realizacji planu prywatyzacji, tak aby poprawić efektywność ekonomiczną i przywrócić zdolność obsługi zadłużenia;

f)

opracowanie i wdrożenie kompleksowego planu reform służących poprawie skuteczności i wydajności poboru podatków i administracji podatkowej, obejmującego środki mające na celu zwalczanie oszustw podatkowych i uchylania się od opodatkowania oraz zapewnienie pełnego i szybkiego stosowania przepisów i standardów regulujących współpracę międzynarodową w zakresie podatków oraz wymianę informacji na temat podatków;

g)

reformę zasad opodatkowania nieruchomości;

h)

reformę administracji publicznej w celu usprawnienia jej funkcjonowania i gospodarności, w szczególności przez dokonanie przeglądu wielkości, warunków zatrudnienia i organizacji służby publicznej w celu zapewnienia wydajnego wykorzystania środków publicznych i świadczenia społeczeństwu wysokiej jakości usług;

i)

reformy ogólnej struktury i poziomu świadczeń społecznych, mające na celu zapewnienie wydajnego wykorzystania środków i odpowiedniej równowagi pomiędzy pomocą społeczną a zachętami do podjęcia pracy. Planowana reforma systemu pomocy społecznej zapewni, aby pomoc ta zapewniała minimalne dochody osobom niebędącym w stanie osiągnąć podstawowego poziomu życia, przy jednoczesnym utrzymaniu zachęt do podjęcia pracy; oraz

j)

przeprowadzenie kompleksowej kontroli finansów publicznych, między innymi w celu określenia przyczyn, które doprowadziły do nadmiernego zadłużenia.

a)

plan rozwoju infrastruktury do eksploatacji złóż gazu naturalnego, z uwzględnieniem wariantów komercyjnych i ryzyka handlowego;

b)

obszerną koncepcję uregulowań i organizacji rynku w zrestrukturyzowanych sektorach energetyki i eksportu gazu, w tym odpowiednie ramy sprzedaży dotyczące dostaw gazu ze złóż podmorskich, sprzyjające maksymalizacji dochodów; oraz

c)

plan ustanowienia instytucjonalnych ram zarządzania zasobami węglowodorów, w tym stworzenie, w oparciu o najlepsze międzynarodowe praktyki, funduszu, do którego powinny być przekazywane dochody publiczne z tytułu wydobycia gazu ze złóż podmorskich i którymi fundusz ten powinien zarządzać.