21.12.2011   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 339/1

(1)

Niespotykany ogólnoświatowy kryzys finansowy i niespotykane pogorszenie koniunktury gospodarczej miały istotny negatywny wpływ na wzrost gospodarczy i stabilność finansową oraz spowodowały znaczne pogorszenie sytuacji finansowej i gospodarczej wielu państw członkowskich. W szczególności niektóre państwa członkowskie doświadczają poważnych trudności lub są zagrożone takimi trudnościami, jakimi są przede wszystkim problemy związane ze wzrostem gospodarczym i stabilnością finansową czy też z pogłębieniem deficytu i zadłużenia, z powodu międzynarodowej sytuacji gospodarczej i finansowej.

(2)

Chociaż podjęto już zdecydowane działania w celu zrównoważenia negatywnych skutków kryzysu, włącznie ze zmianami ram prawnych, zaczyna być powszechnie odczuwany wpływ kryzysu finansowego na gospodarkę realną, rynek pracy i obywateli. Presja na krajowe zasoby finansowe jest coraz większa i należy obecnie podjąć kolejne kroki łagodzące tę presję poprzez maksymalne i optymalne wykorzystanie środków z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich („EFRROW”).

(3)

Na podstawie art. 122 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który przewiduje możliwość udzielenia pomocy finansowej Unii państwu członkowskiemu, które ma trudności lub jest istotnie zagrożone poważnymi trudnościami z racji nadzwyczajnych okoliczności pozostających poza jego kontrolą, rozporządzenie Rady (UE) nr 407/2010 z dnia 11 maja 2010 r. ustanawiające europejski mechanizm stabilizacji finansowej (3) ustanowiło taki mechanizm w celu zachowania stabilności finansowej Unii.

(4)

Decyzją wykonawczą Rady 2011/77/UE (4) oraz decyzją wykonawczą Rady 2011/344/UE (5) przyznano taką pomoc finansową Unii, odpowiednio, Irlandii i Portugalii. Grecja doświadczyła poważnych trudności związanych ze swoją stabilnością finansową przed wejściem w życie rozporządzenia (UE) nr 407/2010 i otrzymała pomoc finansową, między innymi, od innych państw członkowskich strefy euro.

(5)

Rozporządzenie Rady (WE) nr 332/2002 z dnia 18 lutego 2002 r. ustanawiające instrument średnioterminowej pomocy finansowej dla bilansów płatniczych państw członkowskich (6) ustanowiło instrument przewidujący, że Rada ma przyznać średnioterminową pomoc finansową, w przypadku gdy państwo członkowskie, które nie przyjęło euro, będzie miało poważne trudności lub będzie poważnie zagrożone trudnościami związanymi z jego bilansem płatniczym.

(6)

Decyzjami Rady 2009/102/WE (7), 2009/290/WE (8) i 2009/459/WE (9) taką pomoc finansową przyznano, odpowiednio, Węgrom, Łotwie i Rumunii.

(7)

Okres, w którym pomoc finansowa jest dostępna dla Irlandii, Węgier, Łotwy, Portugalii i Rumunii, określono w odpowiednich decyzjach Rady. Okres pomocy dla Węgier zakończył się w dniu 4 listopada 2010 r.

(8)

W odniesieniu do Grecji umowa między pożyczkodawcami zawarta wraz z umową w sprawie pożyczki weszły w życie dnia 11 maja 2010 r. Umowa między pożyczkodawcami przewiduje, że okres dostępności środków zakończy się po upływie trzech lat od podpisania tej umowy.

(9)

W dniu 11 lipca 2011 r. ministrowie finansów 17 państw członkowskich strefy euro podpisali Traktat ustanawiający europejski mechanizm stabilności. Traktat ten jest następstwem decyzji Rady Europejskiej 2011/199/UE z dnia 25 marca 2011 r. w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilności dla państw członkowskich, których walutą jest euro (10). Przewiduje się, że do 2013 r. europejski mechanizm stabilności przejmie zadania pełnione obecnie przez Europejski Instrument Stabilności Finansowej i europejski mechanizm stabilizacji finansowej.

(10)

W swoich konkluzjach z dnia 23 i 24 czerwca 2011 r. Rada Europejska z zadowoleniem przyjęła zamiar Komisji dotyczący wzmocnienia synergii pomiędzy programem pożyczkowym dla Grecji a finansowaniem z Unii i poparła wysiłki zmierzające do zwiększenia zdolności Grecji do absorbowania środków unijnych w celu stymulowania wzrostu i zatrudnienia, poprzez koncentrowanie się na poprawie konkurencyjności i tworzeniu miejsc pracy. Ponadto Rada Europejska z zadowoleniem i poparciem przyjęła przygotowywanie przez Komisję wraz z państwami członkowskimi obszernego programu wsparcia technicznego dla Grecji. Niniejsza zmiana do rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (11) wnosi wkład w takie wysiłki na rzecz wzmocnienia synergii.

(11)

W celu ułatwienia zarządzania finansowaniem Unii i przyspieszenia inwestycji w zainteresowanych państwach członkowskich i regionach oraz pogłębienia wpływu finansowania na gospodarkę konieczne jest zwiększenie stawki wkładu EFRROW do 95 % kwalifikowalnych wydatków publicznych w regionach, które mogą być objęte celem konwergencji, oraz do 85 % kwalifikowalnych wydatków publicznych w innych regionach stojących w obliczu poważnych trudności związanych z ich stabilnością finansową.

(12)

Zgodnie z zasdami ogólnymi wynikającymi z rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 zwiększone stawki współfinansowania mają być stosowane wyłącznie w odniesieniu do płatności realizowanych po zatwierdzeniu przez Komisję odpowiednich programów rozwoju obszarów wiejskich, w tym nowych planów finansowych. Jest zatem również konieczne określenie procedury, w ramach której państwa członkowskie mogą skorzystać z tej możliwości, jak również mechanizmu, za pomocą którego będzie to zapewnione.

(13)

Tymczasowe zwiększenie stawek współfinansowania należy również analizować w kontekście ograniczeń budżetowych, z którymi zmagają się wszystkie państwa członkowskie i które to ograniczenia powinny we właściwy sposób zostać odzwierciedlone w budżecie ogólnym Unii Europejskiej. Ponadto w związku z tym, że głównym celem tego mechanizmu jest zajęcie się problemem obecnych specyficznych trudności, jego stosowanie powinno być ograniczone do wydatków poniesionych przez agencje płatnicze w okresie do dnia 31 grudnia 2013 r.,

(14)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 1698/2005.

(15)

Ze względu na pilną potrzebę podjęcia działań w związku z kryzysem gospodarczym, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie natychmiast po jego opublikowaniu,