3.
|
Załącznik III (część 66) do rozporządzenia (WE) nr 2042/2003 otrzymuje brzmienie: „
ZAŁĄCZNIK III
(Część 66)
SPIS TREŚCI
66.1. Właściwy organ
SEKCJA A – WYMAGANIA TECHNICZNE
PODSEKCJA A – LICENCJA NA OBSŁUGĘ TECHNICZNĄ STATKU POWIETRZNEGO
66.A.3
|
Kategorie licencji |
66.A.5
|
Grupy statków powietrznych |
66.A.25
|
Wymagania z zakresu podstawowej wiedzy |
66.A.30
|
Wymagania dotyczące doświadczenia |
66.A.40
|
Przedłużona ważność licencji na obsługę techniczną statku powietrznego |
66.A.45
|
Zatwierdzanie uprawnień dotyczących statków powietrznych |
66.A.55
|
Dowód kwalifikacji |
66.A.70
|
Przepisy dotyczące konwersji |
SEKCJA B – PROCEDURA WŁAŚCIWEGO ORGANU
PODSEKCJA A – PRZEPISY OGÓLNE
66.B.20
|
Przechowywanie akt |
66.B.25
|
Wzajemna wymiana informacji |
PODSEKCJA B – WYDAWANIE LICENCJI NA OBSŁUGĘ TECHNICZNĄ STATKU POWIETRZNEGO
66.B.100
|
Procedura wydawania licencji na obsługę techniczną statku powietrznego przez właściwy organ |
66.B.105
|
Procedura wydawania licencji na obsługę techniczną statku powietrznego poprzez zatwierdzoną instytucję obsługi technicznej z części 145. |
66.B.110
|
Procedura zmiany licencji na obsługę techniczną statku powietrznego w celu włączenia dodatkowej podstawowej kategorii lub podkategorii |
66.B.115
|
Procedura zmiany licencji na obsługę techniczną statku powietrznego w celu w celu uwzględnienia uprawnienia dotyczącego statku powietrznego lub wykreślenia ograniczeń |
66.B.120
|
Procedura wznowienia ważności licencji na obsługę techniczną statku powietrznego |
66.B.125
|
Procedura konwersji licencji z uwzględnieniem uprawnień na grupę |
66.B.130
|
Procedura bezpośredniego zatwierdzania szkolenia na typ statku powietrznego |
PODSEKCJA C – EGZAMINY
66.B.200
|
Egzaminowanie przez właściwy organ |
PODSEKCJA D – KONWERSJA KWALIFIKACJI PERSONELU CERTYFIKUJĄCEGO
66.B.305
|
Raport konwersji dla krajowych kwalifikacji |
66.B.310
|
Raport konwersji dla zezwoleń zatwierdzonych instytucji obsługi technicznej |
PODSEKCJA E – ZALICZENIA EGZAMINÓW
66.B.405
|
Raport zaliczenia |
66.B.410
|
Okres ważności zaliczenia |
PODSEKCJA F – CIĄGŁY NADZÓR
66.B.500
|
Cofnięcie, zawieszenie lub ograniczenie licencji na obsługę techniczną statku powietrznego |
DODATKI
Dodatek I –
|
Wymagania z zakresu podstawowej wiedzy |
Dodatek II –
|
Podstawowe standardy egzaminacyjne |
Dodatek III –
|
Szkolenie na typ statku powietrznego i standard egzaminacyjny. Szkolenie w miejscu pracy |
Dodatek IV –
|
Wymagania dotyczące doświadczenia na potrzeby przedłużenia licencji na obsługę techniczną statku powietrznego |
Dodatek V –
|
Formularz 19 EASA – Formularz wniosku |
Dodatek VI –
|
Formularz 26 EASA – Licencja na obsługę techniczną statku powietrznego określona w załączniku III (część 66) |
66.1 Właściwy organ
a)
|
Do celów niniejszego załącznika (część 66), właściwym organem jest:
1.
|
organ wyznaczony przez państwo członkowskie, do którego dana osoba składa wniosek o wydanie licencji na obsługę techniczną statku powietrznego; lub
|
2.
|
organ wyznaczony przez inne państwo członkowskie, w przypadku gdy jest to inne państwo, pod warunkiem zawarcia umowy z organem, o którym mowa w ppkt 1. W takim przypadku licencję, o której mowa w ppkt 1, cofa się, wszystkie akta wymienione w pkt 66.B.20 zostają przekazane, a nowa licencja jest wydawana na podstawie tych akt.
|
|
b)
|
Agencja odpowiada za ustalenie:
1.
|
wykazu statków powietrznych; oraz
|
2.
|
jakie kombinacje płatowców/silników są włączone do poszczególnych uprawnień na typ statku powietrznego.
|
|
SEKCJA A
WYMAGANIA TECHNICZNE
PODSEKCJA A
LICENCJA NA OBSŁUGĘ TECHNICZNĄ STATKU POWIETRZNEGO
66.A.1 Zakres
Niniejsza sekcja określa licencję na obsługę techniczną statku powietrznego oraz ustanawia wymagania odnoszące się do kwestii składania wniosku o licencję, wydawania licencji i ciągłości jej ważności.
66.A.3 Kategorie licencji
a)
|
Licencje na obsługę techniczną statku powietrznego obejmują następujące kategorie:
|
b)
|
Kategorie A i B1 dzieli się dalej na podkategorie odpowiadające kombinacjom samolotów, śmigłowców, silników turbinowych i tłokowych. Wyróżnia się następujące podkategorie:
—
|
A1 i B1.1 samoloty turbinowe
|
—
|
A2 i B1.2 samoloty tłokowe
|
—
|
A3 i B1.3 śmigłowce turbinowe
|
—
|
A4 i B1.4 śmigłowce tłokowe
|
|
c)
|
Kategoria B3 ma zastosowanie do samolotów z kabiną nieciśnieniową wyposażonych w silnik tłokowy o maksymalnej masie startowej 2 000 kg i poniżej.
|
66.A.5 Grupy statków powietrznych
Do celów uprawnień w licencjach na obsługę techniczną statku powietrznego, statki powietrzne klasyfikuje się według następujących grup:
1.
|
Grupa 1: złożone statki powietrzne z napędem silnikowym oraz wielosilnikowe śmigłowce, samoloty o maksymalnej certyfikowanej wysokości operacyjnej przekraczającej FL290, statki powietrzne wyposażone w elektroniczne systemy sterowania fly-by-wire oraz pozostałe statki powietrzne wymagające uprawnienia na typ statku powietrznego, jeśli tak ustali Agencja.
|
2.
|
Grupa 2: statki powietrzne inne niż zaklasyfikowane do grupy 1, należące do następujących podgrup:
—
|
podgrupa 2a: samoloty z pojedynczym silnikiem turbośmigłowym
|
—
|
podgrupa 2b: śmigłowce z pojedynczym silnikiem turbinowym
|
—
|
podgrupa 2c: śmigłowce z pojedynczym silnikiem tłokowym
|
|
3.
|
Grupa 3: samoloty z silnikiem tłokowym inne niż zaklasyfikowane do grupy 1.
|
66.A.10 Składanie wniosku
a)
|
Wniosek o wydanie licencji na obsługę techniczną statku powietrznego lub o zmianę takiej licencji składa się do właściwego organu na formularzu 19 EASA (zob. dodatek V) w sposób ustalony przez ten organ.
|
b)
|
Wniosek o zmianę licencji na obsługę techniczną statku powietrznego składa się do właściwego organu państwa członkowskiego, który wydał tę licencję.
|
c)
|
Poza dokumentami wymaganymi odpowiednio w pkt 66.A.10 lit. a), 66.A.10 lit. b) oraz 66.B.105 podmiot wnioskujący o wpis dodatkowych kategorii podstawowych lub podkategorii w licencji na obsługę techniczną statku powietrznego przekazuje oryginał dotychczasowej licencji właściwemu organowi wraz z formularzem 19 EASA.
|
d)
|
Jeżeli podmiot wnioskujący o zmianę kategorii podstawowych kwalifikuje się do wprowadzenia takich zmian w drodze procedury, o której mowa w pkt 66.B.100 w innym państwie członkowskim niż to, które wydało licencję, wniosek kieruje się do właściwego organu, o którym mowa w pkt 66.1.
|
e)
|
Jeżeli podmiot wnioskujący o zmianę kategorii podstawowych kwalifikuje się do wprowadzenia takich zmian w drodze procedury, o której mowa w pkt 66.B.105 w innym państwie członkowskim niż to, które wydało licencję, instytucja obsługi technicznej zatwierdzona zgodnie z załącznikiem II (część 145) przesyła licencję na obsługę techniczną statku powietrznego wraz z formularzem 19 EASA do właściwego organu, o którym mowa w pkt 66.1 w celu opatrzenia zmiany licencji pieczęcią i podpisem lub ponownego wydania licencji, stosownie do przypadku.
|
f)
|
Do każdego wniosku załącza się dokumentację potwierdzającą spełnienie w momencie składania wniosku wymagań w zakresie obowiązującej wiedzy teoretycznej, szkolenia praktycznego oraz doświadczenia.
|
66.A.15 Kwalifikowalność
Składający wniosek o wydanie licencji na obsługę techniczną statku powietrznego ma co najmniej 18 lat.
66.A.20 Przywileje
a)
|
Zastosowanie mają następujące przywileje:
1.
|
Licencja na obsługę techniczną statku powietrznego kategorii A pozwala posiadaczowi na wydawanie certyfikatów dopuszczenia do eksploatacji po dokonaniu nieznacznej liniowej obsługi technicznej i naprawieniu prostych usterek w granicach zadań wyszczególnionych w zezwoleniu na certyfikację, o którym mowa w pkt 145.A.35 załącznika II (część 145). Przywileje certyfikacyjne są ograniczone do prac, które posiadacz licencji wykonywał osobiście w instytucji obsługi technicznej, która wydała zezwolenie na certyfikację.
|
2.
|
Licencja na obsługę techniczną statku powietrznego kategorii B1 pozwala posiadaczowi na wydawanie certyfikatów dopuszczenia do eksploatacji oraz działanie w charakterze personelu pomocniczego kategorii B1 w odniesieniu do:
—
|
obsługi technicznej wraz z obsługą konstrukcji statku powietrznego, urządzenia napędowego oraz systemów mechanicznych i elektrycznych,
|
—
|
zadań związanych z systemami elektroniki lotniczej wymagających prostych testów w celu sprawdzenia, czy nadają się one do eksploatacji i niewymagających wykrywania usterek.
|
Kategoria B1 obejmuje odpowiadającą jej podkategorię A.
|
3.
|
Licencja na obsługę techniczną statku powietrznego kategorii B2 pozwala posiadaczowi na:
(i)
|
wydawanie certyfikatów dopuszczenia do eksploatacji oraz działanie w charakterze personelu pomocniczego kategorii B2 w zakresie:
—
|
obsługi technicznej systemów elektroniki lotniczej i elektrycznych, oraz
|
—
|
zadań związanych z systemami elektrycznymi i elektroniki lotniczej oraz systemów mechanicznych, wymagających prostych testów w celu sprawdzenia, czy nadają się one do eksploatacji, oraz
|
|
(ii)
|
wydawania certyfikatów dopuszczenia do eksploatacji po dokonaniu nieznacznej liniowej obsługi technicznej i naprawieniu prostych usterek w granicach zadań wyszczególnionych w zezwoleniu na certyfikację, o którym mowa w pkt 145.A.35 załącznika II (część 145). Ten przywilej certyfikacyjny jest ograniczony do prac, które posiadacz licencji wykonywał osobiście w instytucji obsługi technicznej, która wydała zezwolenie na certyfikację, oraz do uprawnień już wyszczególnionych w licencji B2.
|
Licencja kategorii B2 nie obejmuje żadnej podkategorii A.
|
4.
|
Licencja na obsługę techniczną statku powietrznego kategorii B3 pozwala posiadaczowi na wydawanie certyfikatów dopuszczenia do eksploatacji oraz działanie w charakterze personelu pomocniczego kategorii B3 w zakresie:
—
|
obsługi technicznej wraz z obsługą konstrukcji samolotu, urządzenia napędowego oraz systemów mechanicznych i elektrycznych,
|
—
|
zadań związanych z systemami elektroniki lotniczej wymagających prostych testów w celu sprawdzenia, czy nadają się one eksploatacji i niewymagających wykrywania usterek.
|
|
5.
|
Licencja na obsługę techniczną statku powietrznego kategorii C pozwala posiadaczowi na wydawanie certyfikatów dopuszczenia do eksploatacji po dokonaniu bazowej obsługi technicznej statku powietrznego. Przywileje mają zastosowanie do statków powietrznych w całości.
|
|
b)
|
Posiadacz licencji na obsługę techniczną statku powietrznego może korzystać z przywilejów, jeżeli:
1.
|
istnieje zgodność ze stosownymi wymaganiami załącznika I (część M) i załącznika II (część 145); oraz
|
2.
|
w okresie poprzednich dwóch latach zdobył sześciomiesięczne doświadczenie w zakresie obsługi technicznej zgodnie z przywilejami przyznanymi na mocy licencji na obsługę techniczną statku powietrznego lub spełnił wymagania dotyczące wydania właściwych przywilejów; oraz
|
3.
|
posiada odpowiednie kompetencje, aby certyfikować obsługę techniczną odpowiednich statków powietrznych; oraz
|
4.
|
potrafi czytać, pisać i porozumiewać się na zrozumiałym poziomie w języku(-ach), w których sporządzone są dokumentacja techniczna i procedury niezbędne do wydania certyfikatu dopuszczenia do eksploatacji.
|
|
66.A.25 Wymagania z zakresu podstawowej wiedzy
a)
|
Składający wniosek o licencję na obsługę techniczną statku powietrznego lub o dodanie kategorii lub podkategorii do licencji wykazuje, w drodze egzaminu, poziom wiedzy we właściwych modułach tematycznych, zgodnie z dodatkiem I do załącznika III (część 66). Egzamin przeprowadza instytucja szkoleniowa posiadająca stosowne uprawnienia zgodnie z załącznikiem IV (część 147) lub właściwy organ.
|
b)
|
Szkolenia i egzaminy zalicza się w ciągu dziesięciu lat poprzedzających złożenie wniosku o licencję na obsługę techniczną lub dodanie kategorii lub podkategorii do licencji na obsługę techniczną. W przeciwnym wypadku zaliczenie egzaminu można uzyskać zgodnie z lit. c).
|
c)
|
Składający wniosek może wystąpić do właściwego organu o pełne lub częściowe zaliczenie egzaminów dotyczących wymagań z zakresu podstawowej wiedzy w odniesieniu do:
1.
|
egzaminów z zakresu podstawowej wiedzy, które nie spełniają wymogu lit. b) powyżej; oraz
|
2.
|
wszelkich innych kwalifikacji technicznych uznanych przez właściwy organ za równorzędne ze standardem wiedzy określonym w załączniku III (część 66).
|
Zaliczenia przyznaje się zgodnie z sekcją B podsekcja E niniejszego załącznika (część 66).
|
d)
|
Zaliczenia tracą ważność w ciągu dziesięciu lat od chwili ich przyznania wnioskodawcy przez właściwy organ. Wnioskodawca może wystąpić o nowe zaliczenia po wygaśnięciu ważności poprzednich.
|
66.A.30 Wymagania dotyczące doświadczenia
a)
|
Składający wniosek o licencję na obsługę techniczną statku powietrznego posiada:
1.
|
dla kategorii A i podkategorii B1.2 i B1.4 oraz kategorii B3:
(i)
|
trzy lata praktycznego doświadczenia w obsłudze technicznej statku powietrznego w eksploatacji, jeżeli wnioskodawca nie przeszedł wcześniej odpowiedniego szkolenia technicznego; lub
|
(ii)
|
dwa lata praktycznego doświadczenia w obsłudze technicznej statku powietrznego w eksploatacji i ukończone szkolenie uznane za odpowiednie przez właściwy organ w charakterze robotnika wykwalifikowanego, w zakresie zajęć technicznych; lub
|
(iii)
|
jeden rok praktycznego doświadczenia w obsłudze technicznej statku powietrznego w eksploatacji i ukończone podstawowe szkolenie zatwierdzone zgodnie z załącznikiem IV (część 147);
|
|
2.
|
dla kategorii B2 i podkategorii B1.1 i B1.3:
(i)
|
pięć lat praktycznego doświadczenia w obsłudze technicznej statku powietrznego w eksploatacji, jeżeli wnioskodawca nie posiada uprzedniego odpowiedniego szkolenia technicznego; lub
|
(ii)
|
trzy lata praktycznego doświadczenia w obsłudze technicznej statku powietrznego w eksploatacji oraz ukończenie szkolenia uznanego za odpowiednie przez właściwy organ w charakterze robotnika wykwalifikowanego, w zakresie zajęć technicznych; lub
|
(iii)
|
dwa lata praktycznego doświadczenia w obsłudze technicznej statku powietrznego w eksploatacji i ukończone podstawowe szkolenie zatwierdzone zgodnie z załącznikiem IV (część 147);
|
|
3.
|
dla kategorii C w odniesieniu do dużych statków powietrznych:
(i)
|
trzy lata doświadczenia w wykonywaniu przywilejów kategorii B1.1, B1.3 lub B2 na dużym statku powietrznym lub jako personel pomocniczy zgodnie z pkt 145.A.35, bądź łącznie dla obu tych funkcji; lub
|
(ii)
|
pięć lat doświadczenia w wykonywaniu przywilejów kategorii B1.2 lub B1.4 na dużym statku powietrznym lub jako personel pomocniczy zgodnie z pkt 145.A.35, bądź łącznie dla obu tych funkcji;
|
|
4.
|
dla kategorii C w odniesieniu do statków powietrznych innych niż duże statki powietrzne: trzy lata doświadczenia w wykonywaniu przywilejów kategorii B1 lub B2 na statkach powietrznych innych niż duże lub jako personel pomocniczy zgodnie z pkt 145.A.35 lit. a), bądź łącznie dla obu tych funkcji;
|
5.
|
dla kategorii C uzyskanej podczas ścieżki akademickiej: wnioskodawca posiadający stopień akademicki w dyscyplinie technicznej otrzymany na uniwersytecie lub innej instytucji szkolnictwa wyższego uznanej przez właściwy organ, trzy lata doświadczenia w pracy w środowisku obsługi technicznej cywilnego statku powietrznego przy reprezentatywnym zespole prac bezpośrednio związanych z obsługą techniczną statku powietrznego, wraz z sześcioma miesiącami obserwacji zadań bazowej obsługi technicznej.
|
|
b)
|
Składający wniosek o rozszerzenie licencji na obsługę techniczną na statek powietrzny posiada co najmniej takie doświadczenie w obsłudze technicznej cywilnego statku powietrznego, jakie jest wymagane dla dodatkowej kategorii lub podkategorii licencji, o którą składany jest wniosek według definicji z dodatku IV do niniejszego załącznika (część 66).
|
c)
|
Doświadczenie ma charakter praktyczny i obejmuje reprezentatywne, przekrojowe działania z zakresu obsługi technicznej statku powietrznego.
|
d)
|
Co najmniej jeden rok wymaganego doświadczenia obejmuje ostatnie doświadczenie w obsłudze technicznej statku powietrznego kategorii/podkategorii, dla której ubiega się o pierwotną licencję na obsługę techniczną statku powietrznego. Dla następnych kategorii/podkategorii dodawanych do istniejącej licencji na obsługę techniczną statku powietrznego dodatkowe wymagane doświadczenie w obsłudze technicznej może być krótsze niż rok, lecz wynosi co najmniej trzy miesiące. Wymagane doświadczenie jest zależne od różnicy między kategorią/podkategorią posiadanej licencji i licencji, o którą wnioskodawca się ubiega. Dodatkowe doświadczenie jest typowe dla nowej kategorii/podkategorii licencji.
|
e)
|
Niezależnie od przepisów lit. a), akceptuje się doświadczenie w obsłudze technicznej statku powietrznego uzyskane poza środowiskiem obsługi technicznej cywilnego statku powietrznego, jeżeli taka obsługa techniczna jest równoważna z wymaganą na mocy niniejszego załącznika (część 66), zgodnie z ustaleniami właściwego organu. Jednakże wymagane jest dodatkowe doświadczenie w obsłudze technicznej cywilnego statku powietrznego w celu zapewnienia odpowiedniego rozumienia środowiska obsługi technicznej cywilnego statku powietrznego.
|
f)
|
Doświadczenie zostało zdobyte w ciągu dziesięciu lat poprzedzających złożenie wniosku o licencję na obsługę statku powietrznego lub dodanie kategorii lub podkategorii do licencji na obsługę techniczną.
|
66.A.40 Przedłużona ważność licencji na obsługę techniczną statku powietrznego
a)
|
Licencja na obsługę techniczną statku powietrznego traci ważność pięć lat po jej ostatnim wydaniu lub zmianie, chyba że posiadacz przedłoży swoją licencję na obsługę techniczną statku powietrznego właściwemu organowi, który ją wydał, w celu sprawdzenia, czy informacje zawarte w licencji są zgodne z informacjami zawartymi w aktach właściwego organu, zgodnie z pkt 66.B.120.
|
b)
|
Posiadacz licencji na obsługę techniczną statku powietrznego wypełnia odpowiednie części formularza 19 EASA (zob. dodatek V) i przedkłada go wraz ze swoją kopią licencji właściwemu organowi, który wydał pierwotną licencję na obsługę techniczną statku powietrznego, chyba że posiadacz licencji jest pracownikiem instytucji obsługi technicznej zatwierdzonej zgodnie z załącznikiem II (część 145), która przewiduje w swojej specyfikacji procedurę, według której taka instytucja może przedłożyć niezbędną dokumentację w imieniu posiadacza licencji na obsługę techniczną statku powietrznego.
|
c)
|
Wszystkie uprawnienia do certyfikacji wynikające z licencji na obsługę techniczną statku powietrznego tracą ważność w momencie utraty ważności licencji na obsługę techniczną statku powietrznego.
|
d)
|
Licencja na obsługę techniczną statku powietrznego jest ważna tylko wtedy, gdy (i) została wydana i/lub zmieniona przez właściwy organ; oraz (ii) została podpisana przez posiadacza.
|
66.A.45 Zatwierdzanie uprawnień dotyczących statku powietrznego
a)
|
Aby uzyskać prawo korzystania z przywilejów certyfikacyjnych na konkretnym typie statku powietrznego, posiadacz licencji na obsługę techniczną musi posiadać w swojej licencji odpowiednie uprawnienia dotyczące statku powietrznego.
—
|
Dla kategorii B1, B2 lub C odpowiednimi uprawnieniami dotyczącymi statku powietrznego są:
1.
|
W przypadku statków powietrznych grupy 1, odpowiednie uprawnienie na typ statku powietrznego.
|
2.
|
W przypadku statków powietrznych grupy 2, odpowiednie uprawnienie na typ statku powietrznego, uprawnienie na podgrupę producenta lub uprawnienie na pełną podgrupę.
|
3.
|
W przypadku statków powietrznych grupy 3, odpowiednie uprawnienie na typ statku powietrznego lub uprawnienie na pełną grupę.
|
|
—
|
Dla kategorii B3 odpowiednie uprawnienie to »samoloty z kabiną nieciśnieniową wyposażone w silnik tłokowy o maksymalnej masie startowej 2 000 kg i poniżej«.
|
—
|
Dla kategorii A nie jest wymagane żadne uprawnienie, pod warunkiem spełnienia wymagań pkt 145.A.35 załącznika II (część 145).
|
|
b)
|
Zatwierdzenie uprawnień na typ statku powietrznego wymaga pozytywnego zaliczenia szkolenia na typ statku powietrznego kategorii B1, B2 lub C.
|
c)
|
Oprócz wymogu wynikającego z lit. b) zatwierdzenie pierwszego uprawnienia na typ statku powietrznego w ramach danej kategorii/podkategorii wymaga pozytywnego zaliczenia odpowiedniego szkolenia w miejscu pracy, zgodnie z opisem w dodatku III do załącznika III (cześć 66).
|
d)
|
W drodze odstępstwa od przepisów lit. b) i c), w przypadku statków powietrznych grupy 2 i 3, uprawnienia na typ statku powietrznego mogą zostać przyznane także po:
—
|
pozytywnym zaliczeniu egzaminu na typ statku powietrznego odpowiedniego dla kategorii B1, B2 lub C, zgodnie z opisem w dodatku III do niniejszego załącznika (część 66), oraz
|
—
|
w przypadku kategorii B1 i B2, wykazaniu praktycznego doświadczenia w zakresie typu statku powietrznego. W takim przypadku praktyczne doświadczenie obejmuje reprezentatywne, przekrojowe działania z zakresu obsługi technicznej, odpowiadające danej kategorii licencji.
|
W przypadku uprawnienia kategorii C dla osoby wykwalifikowanej poprzez posiadanie stopnia akademickiego, jak wyszczególniono w pkt 66.A.30 lit. a) ppkt 5, pierwszy egzamin na odpowiedni typ statku powietrznego odbywa się na poziomie kategorii B1 lub B2.
|
e)
|
Dla statków powietrznych grupy 2:
1.
|
uprawnienia na podgrupę producenta zatwierdza się posiadaczom licencji B1 i C po spełnieniu wymagań dotyczących uprawnień na typ statku powietrznego dla co najmniej dwóch typów statków powietrznych tego samego producenta, które razem są reprezentatywne dla właściwej podgrupy producenta;
|
2.
|
uprawnienia na pełną podgrupę zatwierdza się posiadaczom licencji B1 i C po spełnieniu wymagań dotyczących uprawnień na typ statku powietrznego dla co najmniej trzech typów statków powietrznych różnych producentów, które razem są reprezentatywne dla właściwej podgrupy;
|
3.
|
uprawnienia na podgrupę producenta i pełną podgrupę zatwierdza się posiadaczom licencji B2 po wykazaniu praktycznego doświadczenia, które obejmuje reprezentatywny zespół działań z zakresu obsługi technicznej, właściwych dla danej kategorii licencji i odpowiedniej podgrupy statków powietrznych.
|
|
f)
|
Dla grupy 3 statków powietrznych:
1.
|
uprawnienia na pełną grupę 3 zatwierdza się posiadaczom licencji B1, B2 i C po wykazaniu praktycznego doświadczenia, które obejmuje reprezentatywny zespół działań z zakresu obsługi technicznej, właściwych dla danej kategorii licencji i dla grupy 3;
|
2.
|
dla kategorii B1, o ile wnioskodawca nie przedstawi dowodów potwierdzających odpowiednie doświadczenie, uprawnienie na grupę 3 podlega następującym ograniczeniom wyszczególnionym w licencji:
—
|
samoloty z kabiną ciśnieniową,
|
—
|
samoloty o konstrukcji metalowej,
|
—
|
samoloty o konstrukcji kompozytowej,
|
—
|
samoloty o konstrukcji drewnianej,
|
—
|
samoloty o konstrukcji z rur metalowych pokrytych tkaniną.
|
|
|
g)
|
Dla licencji kategorii B3:
1.
|
zatwierdzenie uprawnienia na »samoloty z kabiną nieciśnieniową wyposażone w silnik tłokowy o maksymalnej masie startowej 2 000 kg i poniżej« wymaga wykazania praktycznego doświadczenia obejmującego reprezentatywne, przekrojowe działania z zakresu obsługi technicznej, odpowiadające danej kategorii licencji;
|
2.
|
o ile wnioskodawca nie przedstawi dowodów potwierdzających odpowiednie doświadczenie, uprawnienie, o którym mowa w ppkt 1, podlega następującym ograniczeniom wyszczególnionym w licencji:
—
|
samoloty o konstrukcji drewnianej,
|
—
|
samoloty o konstrukcji z rur metalowych pokrytych tkaniną,
|
—
|
samoloty o konstrukcji metalowej,
|
—
|
samoloty o konstrukcji kompozytowej.
|
|
|
66.A.50 Ograniczenia
a)
|
Ograniczenia wprowadzone do licencji na obsługę techniczną statku powietrznego stanowią wykluczenie z przywilejów certyfikacyjnych i dotyczą statków powietrznych w całości.
|
b)
|
Jeśli chodzi o ograniczenia wymienione w pkt 66.A.45, usuwa się je po:
1.
|
wykazaniu odpowiedniego doświadczenia; lub
|
2.
|
po pozytywnej ocenie praktycznej przeprowadzonej przez właściwy organ.
|
|
c)
|
Jeśli chodzi o ograniczenia wymienione w pkt 66.A.70, usuwa się je po pozytywnym zaliczeniu egzaminu z tych modułów/przedmiotów, określonych w odpowiednim raporcie konwersji, o którym mowa w pkt 66.B.300.
|
66.A.55 Dowód kwalifikacji
Członkowie personelu korzystającego z przywilejów certyfikacyjnych, a także członkowie personelu pomocniczego, okazują licencję na dowód posiadanych kwalifikacji, w ciągu 24 godzin na żądanie upoważnionej osoby.
66.A.70 Przepisy dotyczące konwersji
a)
|
Posiadaczowi kwalifikacji dla personelu certyfikującego ważnych w jednym państwie członkowskim, uzyskanych przed datą wejścia w życie załącznika III (część 66), właściwy organ tego państwa członkowskiego wydaje licencję na obsługę techniczną statku powietrznego bez uprzedniego egzaminu, z zastrzeżeniem warunków określonych w sekcji B podsekcja D.
|
b)
|
Osoba przechodząca proces certyfikacji personelu obowiązujący w danym państwie członkowskim przed datą wejścia w życie załącznika III (część 66) może kontynuować zdobywanie kwalifikacji. Posiadaczowi kwalifikacji personelu certyfikującego uzyskanych w wyniku takiego procesu kwalifikacyjnego właściwy organ tego państwa członkowskiego wydaje licencję na obsługę techniczną statku powietrznego bez dalszego egzaminowania, z zastrzeżeniem warunków określonych w sekcji B podsekcja D.
|
c)
|
Jeśli jest to potrzebne, licencja na obsługę techniczną statku powietrznego zawiera ograniczenia zgodnie z pkt 66.A.50 w celu odzwierciedlenia różnic między (i) zakresem kwalifikacji personelu certyfikującego obowiązujących w danym państwie członkowskim przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia oraz (ii) wymagań w zakresie podstawowej wiedzy i podstawowych standardów egzaminacyjnych określonych w dodatkach I i II do niniejszego załącznika (część 66).
|
d)
|
W drodze odstępstwa od przepisów lit. c), w przypadku statków powietrznych nieeksploatowanych w zarobkowym transporcie lotniczym, innych niż duże statki powietrzne, licencja na obsługę techniczną statku powietrznego zawiera ograniczenia zgodnie z pkt 66.A.50, aby zagwarantować, że przywileje personelu certyfikującego obowiązujące w danym państwie członkowskim przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia są takie same jak przywileje wynikające z poddanej konwersji licencji na obsługę techniczną statku powietrznego określonej w części 66.
|
SEKCJA B
PROCEDURA WŁAŚCIWEGO ORGANU
PODSEKCJA A
PRZEPISY OGÓLNE
66.B.1 Zakres
Niniejsza sekcja ustanawia procedury obejmujące wymagania administracyjne, których muszą przestrzegać właściwe organy odpowiedzialne za stosowanie i wykonanie sekcji A niniejszego załącznika (część 66).
66.B.10 Właściwy organ
a) Przepisy ogólne
Państwo członkowskie wyznacza właściwy organ, któremu przydziela obowiązki w zakresie wydawania, przedłużania, zmiany, zawieszania lub cofania licencji na obsługę techniczną statku powietrznego.
Ten właściwy organ ustala odpowiednią strukturę organizacyjną dla zapewnienia zgodności z przepisami załącznika (część 66).
b) Zasoby
Właściwy organ posiada odpowiedni personel, aby zapewnić wdrożenie wymagań określonych w niniejszym załączniku (część 66).
c) Procedury
Właściwy organ ustanawia udokumentowane procedury określające sposób zapewnienia zgodności z przepisami niniejszego załącznika (część 66). Procedury te podlegają przeglądowi i zmianie w celu zapewnienia trwałej zgodności.
66.B.20 Przechowywanie akt
a)
|
Właściwy organ ustala system prowadzenia dokumentacji zapewniający w wystarczającym stopniu możliwość prześledzenia procesu wydania, wznowienia, zmiany, zawieszenia lub cofnięcia dowolnej licencji na obsługę techniczną statku powietrznego.
|
b)
|
Dla każdej licencji akta te obejmują:
1.
|
wniosek o wydanie licencji na obsługę techniczną statku powietrznego lub zmianę tej licencji, wraz z całą dokumentacją wspierającą;
|
2.
|
kopię licencji na obsługę techniczną statku powietrznego wraz ze wszystkimi zmianami;
|
3.
|
kopię wszelkiej powiązanej korespondencji;
|
4.
|
szczegóły wszystkich wyłączeń oraz działań wdrażających;
|
5.
|
sprawozdania pochodzące od innych właściwych organów odnoszące się do posiadacza licencji na obsługę techniczną statku powietrznego;
|
6.
|
akta z egzaminów prowadzonych przez właściwy organ;
|
7.
|
odpowiedni raport konwersji wykorzystany do konwersji;
|
8.
|
odpowiedni raport zaliczenia wykorzystany do przyznania zaliczenia.
|
|
c)
|
Akta określone w lit. b) ppkt 1–5 przechowuje się przez co najmniej pięć lat po upływie ważności licencji.
|
d)
|
Akta określone w lit. b) ppkt 6, 7 i 8 przechowuje się przez czas nieograniczony.
|
66.B.25 Wzajemna wymiana informacji
a)
|
W celu wykonania niniejszego rozporządzenia właściwe organy uczestniczą we wzajemnej wymianie informacji zgodnie z art. 15 rozporządzenia (WE) nr 216/2008.
|
b)
|
Bez uszczerbku dla uprawnień państw członkowskich, w przypadku potencjalnego zagrożenia bezpieczeństwa dotyczącego kilku państw członkowskich, zainteresowane właściwe organy pomagają sobie wzajemnie w wykonywaniu niezbędnych działań nadzoru.
|
66.B.30 Zwolnienia
Wszystkie wyłączenia przyznane zgodnie z 14 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 216/2008 są rejestrowane i przechowywane przez właściwy organ.
PODSEKCJA B
WYDAWANIE LICENCJI NA OBSŁUGĘ TECHNICZNĄ STATKU POWIETRZNEGO
Niniejsza podsekcja określa procedury, które mają być przeprowadzone przez właściwy organ w celu wydania, zmiany lub przedłużenia licencji na obsługę techniczną statku powietrznego.
66.B.100 Procedura wydawania licencji na obsługę techniczną statku powietrznego przez właściwy organ
a)
|
Z otrzymaniem formularza 19 EASA i dokumentacji wspierającej właściwy organ sprawdza formularz 19 EASA pod kątem kompletności i zapewnienia, że wskazane doświadczenie spełnia wymagania niniejszego załącznika (część 66).
|
b)
|
Właściwy organ sprawdza status egzaminacyjny wnioskodawcy i/lub potwierdza ważność zaliczeń w celu zapewnienia, że wypełniono wszystkie moduły dodatku I według wymagań niniejszego załącznika (część 66).
|
c)
|
Po sprawdzeniu tożsamości i daty urodzenia wnioskodawcy oraz sprawdzeniu, czy spełnia on standardy wiedzy i doświadczenia wymagane na mocy niniejszego załącznika (część 66), właściwy organ wydaje wnioskodawcy odpowiednią licencję na obsługę techniczną statku powietrznego. Tę samą informację przechowuje się w aktach właściwego organu.
|
d)
|
W przypadku gdy typy lub grupy statków powietrznych są wyszczególniane z chwilą wydania pierwszej licencji na obsługę techniczną statku powietrznego, właściwy organ sprawdza zgodność z pkt 66.B.115.
|
66.B.105 Procedura wydawania licencji na obsługę techniczną statku powietrznego poprzez zatwierdzoną instytucję obsługi technicznej zgodnie z załącznikiem II (część 145).
a)
|
Instytucja obsługi technicznej zatwierdzona zgodnie z załącznikiem II (część 145), jeśli została upoważniona do prowadzenia tej działalności przez odpowiedni organ, może (i) przygotować licencję na obsługę techniczną statku powietrznego w imieniu właściwego organu lub (ii) kierować zalecenia do właściwego organu dotyczące wniosku od danej osoby o wydanie licencji na obsługę techniczną statku powietrznego tak, aby właściwy organ mógł przygotować i wydać taką licencję.
|
b)
|
Instytucja obsługi technicznej, o której mowa w lit. a), zapewnia zgodność z pkt 66.B.100 lit. a) i b).
|
c)
|
We wszystkich przypadkach jedynie właściwy organ może wydać wnioskodawcy licencję na obsługę techniczną statku powietrznego.
|
66.B.110 Procedura zmiany licencji na obsługę techniczną statku powietrznego w celu włączenia dodatkowej podstawowej kategorii lub podkategorii.
a)
|
Po zakończeniu procedur określonych w pkt 66.B.100 lub 66.B.105, właściwy organ potwierdza wprowadzenie dodatkowej kategorii podstawowej lub podkategorii do licencji na obsługę techniczną statku powietrznego poprzez opatrzenie jej pieczęcią i podpisem lub ponowne wydanie licencji.
|
b)
|
Akta właściwego organu zmienia się odpowiednio.
|
66.B.115 Procedura zmiany licencji na obsługę techniczną statku powietrznego w celu włączenia uprawnienia dotyczącego statku powietrznego lub wykreślenia ograniczeń
a)
|
Z chwilą pozytywnego uzyskania formularza 19 EASA i dokumentacji wspierającej wykazującej zgodność z wymaganiami dotyczącymi stosownego uprawnienia oraz towarzyszącej licencji na obsługę techniczną statku powietrznego, właściwy organ:
1.
|
uzupełnia licencję wnioskodawcy na obsługę techniczną statku powietrznego o stosowne uprawnienie dotyczące statku powietrznego; lub
|
2.
|
ponownie wydaje daną licencję w celu włączenia do niej stosownego uprawnienia dotyczącego statku powietrznego; lub
|
3.
|
wykreśla obowiązujące ograniczenia zgodnie z pkt 66.A.50.
|
Akta właściwego organu zmienia się odpowiednio.
|
b)
|
W przypadku gdy całość szkolenia na typ nie jest prowadzona przez instytucję szkoleniową odpowiednio zatwierdzoną zgodnie z załącznikiem IV (część 147), przed wydaniem uprawnienia na typ właściwy organ sprawdza zgodność ze wszystkimi wymaganiami dotyczącymi szkolenia na typ.
|
c)
|
W przypadku gdy nie jest wymagane szkolenie w miejscu pracy, uprawnienie na typ statku powietrznego zatwierdza się na podstawie świadectwa uznania wydanego przez instytucję szkoleniową w zakresie obsługi technicznej zatwierdzoną zgodnie z załącznikiem IV (część 147).
|
d)
|
W przypadku gdy szkolenie na typ statku powietrznego obejmuje więcej niż jeden kurs, przed zatwierdzeniem uprawnienia na typ właściwy organ sprawdza, czy treść i czas trwania kursów są w pełni zgodne z zakresem kategorii licencji oraz czy uwzględniono obszary współpracy podzespołów.
|
e)
|
W przypadku szkolenia w zakresie różnic, właściwy organ sprawdza, czy (i) poprzednie kwalifikacje wnioskodawcy, uzupełnione (ii) kursem zgodnym z załącznikiem IV (część 147) lub kursem bezpośrednio zatwierdzonym przez właściwy organ, są akceptowalne do celów zatwierdzenia uprawnienia na typ.
|
f)
|
Zgodność z częścią praktyczną wykazuje się (i) przez przedstawienie szczegółowej dokumentacji szkolenia praktycznego lub rejestru pracy dostarczonego przez instytucję obsługi technicznej odpowiednio zatwierdzoną zgodnie z załącznikiem II (część 145) lub, jeśli jest dostępny, (ii) certyfikatu szkolenia obejmującego część praktyczną, wydanego przez instytucję szkoleniową w zakresie obsługi technicznej, odpowiednio zatwierdzoną zgodnie z załącznikiem IV (część 147).
|
g)
|
W przypadku wyszczególniania typu statku powietrznego używa się uprawnień na typy statków powietrznych określonych przez Agencję.
|
66.B.120 Procedura wznowienia ważności licencji na obsługę techniczną statku powietrznego
a)
|
Właściwy organ porównuje licencję posiadacza na obsługę techniczną statku powietrznego z aktami właściwego organu i dokonuje weryfikacji wszelkich rozpoczętych działań zmierzających do cofnięcia, zawieszenia lub zmiany licencji na mocy pkt 66.B.500. Jeżeli dokumenty są identyczne i nie mają miejsca żadne działania w trybie pkt 66.B.500, ważność kopii może zostać wznowiona na okres pięciu lat, a akta odpowiednio uzupełnione.
|
b)
|
Jeżeli dane w aktach właściwego organu różnią się od danych w licencji na obsługę techniczną statku powietrznego posiadacza:
1.
|
właściwy organ bada przyczyny takich rozbieżności i może odmówić wznowienia ważności licencji na obsługę techniczną statku powietrznego;
|
2.
|
właściwy organ informuje o tym fakcie posiadacza licencji oraz każdą instytucję obsługi technicznej uprawnioną zgodnie z załącznikiem I (część M) podsekcja F lub załącznikiem II (część 145), której może bezpośrednio dotyczyć ten fakt;
|
3.
|
w razie potrzeby, właściwy organ może podjąć działania zgodnie z pkt 66.B.500 w celu cofnięcia, zawieszenia lub zmiany przedmiotowej licencji.
|
|
66.B.125 Procedura konwersji licencji z uwzględnieniem uprawnień na grupę
a)
|
Poszczególne uprawnienia na typ statku powietrznego zatwierdzone w licencji na obsługę techniczną statku powietrznego, o których mowa w art. 5 ust. 4, pozostają w licencji i nie podlegają konwersji na nowe uprawnienia, chyba że posiadacz licencji w pełni spełnia wymagania odnoszące się do zatwierdzania uprawnień określone w pkt 66.A.45 niniejszego załącznika (część 66) dla odpowiednich uprawnień na grupę/podgrupę.
|
b)
|
Konwersji dokonuje się zgodnie z następującą tabelą konwersji:
1.
|
dla kategorii B1 lub C:
—
|
śmigłowiec z silnikiem tłokowym, pełna grupa: konwersja do »pełnej podgrupy 2c« plus uprawnienie na typ statku powietrznego dla śmigłowców z pojedynczym silnikiem tłokowym należących do grupy 1,
|
—
|
śmigłowiec z silnikiem tłokowym, grupa producenta: konwersja do odpowiedniej »podgrupy producenta 2c« plus uprawnienie na typ statku powietrznego dla śmigłowców tego producenta z pojedynczym silnikiem tłokowym należących do grupy 1,
|
—
|
śmigłowiec z silnikiem turbinowym, pełna grupa: konwersja do »pełnej podgrupy 2b« plus uprawnienie na typ statku powietrznego dla śmigłowców z pojedynczym silnikiem turbinowym należących do grupy 1,
|
—
|
śmigłowiec z silnikiem turbinowym, grupa producenta: konwersja do odpowiedniej »podgrupy producenta 2b« plus uprawnienie na typ statku powietrznego dla śmigłowców tego producenta z pojedynczym silnikiem turbinowym należących do grupy 1,
|
—
|
samolot z pojedynczym silnikiem tłokowym — konstrukcja metalowa, pełna grupa lub grupa producenta: konwersja do »pełnej grupy 3«. Dla licencji B1 uwzględnia się następujące ograniczenia: samoloty o konstrukcji kompozytowej, samoloty o konstrukcji drewnianej oraz samoloty o konstrukcji z rur metalowych pokrytych tkaniną,
|
—
|
samolot z więcej niż jednym silnikiem tłokowym — konstrukcja metalowa, pełna grupa lub grupa producenta: konwersja do »pełnej grupy 3«. Dla licencji B1 uwzględnia się następujące ograniczenia: samoloty o konstrukcji kompozytowej, samoloty o konstrukcji drewnianej i samoloty o konstrukcji z rur metalowych pokrytych tkaniną,
|
—
|
samolot z pojedynczym silnikiem tłokowym — konstrukcja drewniana, pełna grupa lub grupa producenta: konwersja do »pełnej grupy 3«. Dla licencji B1 uwzględnia się następujące ograniczenia: samoloty o konstrukcji metalowej, samoloty o konstrukcji kompozytowej i samoloty o konstrukcji z rur metalowych pokrytych tkaniną,
|
—
|
samolot z więcej niż jednym silnikiem tłokowym — konstrukcja drewniana, pełna grupa lub grupa producenta: konwersja do »pełnej grupy 3«. Dla licencji B1 uwzględnia się następujące ograniczenia: samoloty o konstrukcji metalowej, samoloty o konstrukcji kompozytowej i samoloty o konstrukcji z rur metalowych pokrytych tkaniną,
|
—
|
samolot z pojedynczym silnikiem tłokowym — konstrukcja kompozytowa, pełna grupa lub grupa producenta: konwersja do »pełnej grupy 3«. Dla licencji B1 uwzględnia się następujące ograniczenia: samoloty o konstrukcji metalowej, samoloty o konstrukcji drewnianej i samoloty o konstrukcji z rur metalowych pokrytych tkaniną,
|
—
|
samolot z więcej niż jednym silnikiem tłokowym — konstrukcja kompozytowa, pełna grupa lub grupa producenta: konwersja do »pełnej grupy 3«. Dla licencji B1 uwzględnia się następujące ograniczenia: samoloty o konstrukcji metalowej, samoloty o konstrukcji drewnianej i samoloty o konstrukcji z rur metalowych pokrytych tkaniną,
|
—
|
samolot z pojedynczym silnikiem turbinowym, pełna grupa: konwersja do »pełnej podgrupy 2a« plus uprawnienie na typ statku powietrznego dla samolotów z pojedynczym silnikiem turbośmigłowym niewymagających uprawnienie na typ statku powietrznego w poprzednim systemie i należących do grupy 1,
|
—
|
samolot z pojedynczym silnikiem turbinowym, pełna grupa: konwersja do odpowiedniej »podgrupy producenta 2a« plus uprawnienie na typ statku powietrznego dla samolotów z pojedynczym silnikiem turbośmigłowym producenta niewymagających uprawnienie na typ statku powietrznego w poprzednim systemie i należących do grupy 1,
|
—
|
samolot z więcej niż jednym silnikiem turbinowym, pełna grupa: konwersja do uprawnienia na typ statku powietrznego dla samolotów z więcej niż jednym silnikiem turbośmigłowym niewymagających uprawnienie na typ statku powietrznego w poprzednim systemie;
|
|
2.
|
dla kategorii B2:
—
|
samolot: konwersja do »pełnej podgrupy 2a« i »pełnej grupy 3« plus uprawnienie na typ statku powietrznego dla samolotów niewymagających uprawnienie na typ statku powietrznego w poprzednim systemie i należących do grupy 1,
|
—
|
śmigłowiec: konwersja do »pełnych podgrup 2b i 2c« plus uprawnienie na typ statku powietrznego dla śmigłowców niewymagających uprawnienie na typ statku powietrznego w poprzednim systemie i należących do grupy 1;
|
|
3.
|
do kategorii C:
—
|
samolot: konwersja do »pełnej podgrupy 2a« i »pełnej grupy 3« plus uprawnienie na typ statku powietrznego dla samolotów niewymagających uprawnienie na typ statku powietrznego w poprzednim systemie i należących do grupy 1,
|
—
|
śmigłowiec: konwersja do »pełnych podgrup 2b i 2c« plus uprawnienie na typ statku powietrznego dla śmigłowców niewymagających uprawnienie na typ statku powietrznego w poprzednim systemie i należących do grupy 1.
|
|
|
c)
|
Jeśli po procesie konwersji zgodnym z pkt 66.A.70 licencja podlegała ograniczeniom, takie ograniczenia pozostają w licencji, o ile nie zostaną wykreślone zgodnie z warunkami określonymi w raporcie konwersji, o którym mowa w pkt 66.B.300.
|
66.B.130 Procedura bezpośredniego zatwierdzania szkolenia na typ statku powietrznego
Właściwy organ może zatwierdzić szkolenie na typ statku powietrznego nieprowadzone przez instytucję szkoleniową w zakresie obsługi technicznej zatwierdzoną zgodnie z załącznikiem IV (część 147), na podstawie pkt 1 dodatku III do niniejszego załącznika (część 66). W takim przypadku właściwy organ stosuje procedurę zapewniającą zgodność szkolenia na typ statku powietrznego z dodatkiem III do niniejszego załącznika (część 66).
PODSEKCJA C
EGZAMINY
Niniejsza podsekcja określa procedury egzaminowania prowadzonego przez właściwy organ.
66.B. 200 Egzaminowanie przez właściwy organ
a)
|
Wszystkie pytania egzaminacyjne przechowuje się przed egzaminem w bezpieczny sposób w celu zapewnienia, że kandydaci nie będą wiedzieć, które pytania stanowią podstawę egzaminu.
|
b)
|
Właściwy organ wyznacza:
1.
|
osoby sprawdzające pytania do wykorzystania w czasie każdego egzaminu;
|
2.
|
egzaminatorów, którzy są obecni podczas całego egzaminu w celu zapewnienia jego integralności.
|
|
c)
|
Podstawowe egzaminy odbywają się zgodnie ze standardem określonym w dodatkach I i II do niniejszego załącznika (część 66).
|
d)
|
Szkolenie na typ i egzaminy na typ odbywają się zgodnie ze standardem określonym w dodatku III do niniejszego załącznika (część 66).
|
e)
|
Co najmniej co sześć miesięcy wprowadza się nowe pytania, a pytania już wykorzystane wycofuje się. Zapis używanych pytań przechowuje się w aktach, tak, aby można było się do nich odwołać.
|
f)
|
Egzaminator wręcza wszystkie dokumenty egzaminacyjne kandydatowi na początku egzaminu i odbiera na końcu wyznaczonego czasu egzaminowania. Z pomieszczenia, w którym odbywa się egzamin, nie można wynosić żadnych dokumentów egzaminacyjnych podczas wyznaczonego czasu egzaminowania.
|
g)
|
Poza specyficzną dokumentacją niezbędną do egzaminu na typ kandydat może mieć dostęp podczas egzaminu wyłącznie do dokumentów egzaminacyjnych.
|
h)
|
Kandydatów oddziela się od siebie tak, aby nie mogli czytać nawzajem swoich dokumentów egzaminacyjnych. Nie mogą rozmawiać z nikim z wyjątkiem egzaminatora.
|
i)
|
Kandydaci, którym zostanie udowodnione ściąganie, otrzymują zakaz podchodzenia do egzaminu w ciągu 12 miesięcy od daty egzaminu, na którym udowodniono im ściąganie.
|
PODSEKCJA D
KONWERSJA KWALIFIKACJI PERSONELU CERTYFIKUJĄCEGO
Niniejsza podsekcja określa procedury konwersji kwalifikacji personelu certyfikującego, o których mowa w pkt 66.A.70, na licencję na obsługę techniczną statku powietrznego.
66.B.300 Przepisy ogólne
a)
|
Właściwy organ może dokonać wyłącznie konwersji kwalifikacji (i) uzyskanych w państwie członkowskim, w odniesieniu do którego jest on kompetentny, bez uszczerbku dla umów dwustronnych, oraz (ii) ważnych przed wejściem w życie stosownych wymagań określonych w niniejszym załączniku (część 66).
|
b)
|
Właściwy organ może dokonać wyłącznie konwersji zgodnie z raportem konwersji przygotowanym na podstawie pkt 66.B.305 lub 66.B.310, stosownie do przypadku.
|
c)
|
Raporty konwersji są albo (i) przygotowywane przez właściwy organ albo (ii) zatwierdzane przez właściwy organ w celu zapewnienia zgodności z niniejszym załącznikiem (część 66).
|
d)
|
Raporty konwersji wraz z wszelkimi zmianami w tych raportach są przechowywane przez właściwy organ zgodnie z pkt 66.B.20.
|
66.B.305 Raport konwersji dla krajowych kwalifikacji
a)
|
Raport konwersji dla krajowych kwalifikacji personelu certyfikującego opisuje zakres każdego typu kwalifikacji, w tym związaną z nimi krajową licencję, jeśli takowa występuje, związane z nimi przywileje, a także zawiera kopię określających je odpowiednich uregulowań krajowych.
|
b)
|
Raport konwersji dla każdego typu kwalifikacji, o którym mowa w lit. a), wskazuje:
1.
|
na jaką licencję na obsługę techniczną statku powietrznego nastąpi konwersja; oraz
|
2.
|
jakie ograniczenia zostaną dodane zgodnie z pkt 66.A.70 lit. c) lub d), stosownie do przypadku; oraz
|
3.
|
warunki usunięcia ograniczeń, ze wskazaniem modułów/przedmiotów, dla których konieczny jest egzamin w celu usunięcia ograniczeń i uzyskania pełnej licencji na obsługę techniczną statku powietrznego, lub włączenia dodatkowej (pod-)kategorii. Powyższe obejmuje moduły określone w dodatku III do niniejszego załącznika (część 66) nieobjęte krajowymi kwalifikacjami.
|
|
66.B.310 Raport konwersji dla zezwoleń zatwierdzonych instytucji obsługi technicznej
a)
|
W odniesieniu do każdej zainteresowanej instytucji obsługi technicznej raport konwersji opisuje zakres każdego typu zezwolenia wydanego przez instytucję obsługi technicznej i zawiera kopię odpowiednich procedur zatwierdzonej instytucji obsługi technicznej w zakresie kwalifikacji, a także upoważnienie personelu certyfikującego, na którym opiera się proces certyfikacji.
|
b)
|
Raport konwersji dla każdego typu upoważnienia, o którym mowa w lit. a), wskazuje:
1.
|
na jaką licencję na obsługę techniczną statku powietrznego nastąpi konwersja; oraz
|
2.
|
jakie ograniczenia zostaną dodane zgodnie z pkt 66.A.70 lit. c) lub d), stosownie do przypadku; oraz
|
3.
|
warunki usunięcia ograniczeń, ze wskazaniem modułów/przedmiotów, dla których konieczny jest egzamin w celu usunięcia ograniczeń i uzyskania pełnej licencji na obsługę techniczną statku powietrznego, lub włączenia dodatkowej (pod-)kategorii. Powyższe obejmuje moduły określone w dodatku III do niniejszego załącznika (część 66) nieobjęte krajowymi kwalifikacjami.
|
|
PODSEKCJA E
ZALICZENIA EGZAMINÓW
Niniejsza podsekcja określa procedury przyznawania zaliczeń egzaminów, o których mowa w pkt 66.A.25 lit. c).
66.B.400 Przepisy ogólne
a)
|
Właściwy organ może przyznać zaliczenie wyłącznie na podstawie raportu zaliczenia przygotowanego zgodnie z pkt 66.B.405.
|
b)
|
Raporty zaliczenia są albo (i) przygotowywane przez właściwy organ albo (ii) zatwierdzane przez właściwy organ w celu zapewnienia zgodności z niniejszym załącznikiem (część 66).
|
c)
|
Raporty zaliczenia, wraz ze wszelkimi zmianami w tych raportach, są opatrywane datą i przechowywane przez właściwy organ zgodnie z pkt 66.B.20.
|
66.B.405 Raport zaliczenia
a)
|
Raport zaliczenia zawiera porównanie między:
(i)
|
modułami, podmodułami, przedmiotami i poziomami wiedzy wymienionymi w dodatku I do niniejszego załącznika (część 66), stosownie do przypadku; oraz
|
(ii)
|
zakresem danych kwalifikacji technicznych odpowiednich dla określonej kategorii, o którą ubiega się wnioskodawca.
|
Porównanie zawiera deklarację zgodności oraz uzasadnienie dla każdej deklaracji.
|
b)
|
Zaliczenia dotyczące egzaminów, innych niż z egzaminy sprawdzające podstawową wiedzę przeprowadzone w instytucjach szkoleniowych w zakresie obsługi technicznej zatwierdzonych zgodnie z załącznikiem IV (część 147) mogą być przyznawane wyłącznie przez właściwy organ państwa członkowskiego, w którym uzyskano kwalifikacje, bez uszczerbku dla umów dwustronnych.
|
c)
|
Nie przyznaje się zaliczenia, jeśli nie ma deklaracji zgodności dla każdego modułu i podmodułu określającej gdzie, w kwalifikacjach technicznych, znajduje się równoważny standard.
|
d)
|
Właściwy organ regularnie sprawdza, czy (i) krajowa norma kwalifikacyjna lub (ii) dodatek I do niniejszego załącznika (część 66) zmieniły się i ocenia, czy w związku z tym konieczne są zmiany w raporcie zaliczenia. Zmiany te dokumentuje się, opatruje datą i archiwizuje.
|
66.B.410 Okres ważności zaliczenia
a)
|
Właściwy organ zawiadamia wnioskodawcę na piśmie o przyznanych zaliczeniach wraz z podaniem odniesienia do wykorzystanego raportu zaliczenia.
|
b)
|
Zaliczenia tracą ważność po upływie dziesięciu lat od nich przyznania.
|
c)
|
Po upływie okresu ważności zaliczeń wnioskodawca może wystąpić o nowe zaliczenia. Właściwy organ przedłuża okres ważność zaliczeń o kolejnych dziesięć lat bez dodatkowych formalności, jeśli wymagania z zakresu podstawowej wiedzy określone w dodatku I do niniejszego załącznika (część 66) nie uległy zmianie.
|
PODSEKCJA F
STAŁY NADZÓR
W niniejszej podsekcji opisano procedury w zakresie stałego nadzoru na licencją na obsługę techniczną statku powietrznego, a w szczególności dotyczące cofnięcia, zawieszenia lub ograniczenia licencji na obsługę techniczną statku powietrznego
66.B.500 Cofnięcie, zawieszenie lub ograniczenie licencji na obsługę techniczną statku powietrznego
Właściwy organ zawiesza, ogranicza lub cofa licencję na obsługę techniczną statku powietrznego, jeżeli stwierdzi istnienie problemu bezpieczeństwa lub jeżeli ma jednoznaczne dowody, że dana osoba prowadziła jedno lub więcej następujących działań albo była w nie zaangażowana:
1.
|
uzyskanie licencji na obsługę techniczną statku powietrznego i/lub przywilejów certyfikacyjnych poprzez sfałszowanie dokumentów dowodowych;
|
2.
|
nieprzeprowadzenie wymaganej obsługi technicznej wraz z niezgłoszeniem takiego faktu instytucji lub osobie, która zamawiała obsługę techniczną;
|
3.
|
nieprzeprowadzenie wymaganej obsługi technicznej wynikającej z inspekcji własnej wraz z niezgłoszeniem takiego faktu instytucji lub osobie, dla której miała być wykonana obsługa techniczna;
|
4.
|
niedbała obsługa techniczna;
|
5.
|
sfałszowanie aktów obsługi technicznej;
|
6.
|
wydanie certyfikatu dopuszczenia do eksploatacji przy posiadaniu wiedzy, że nie wykonano obsługi technicznej określonej w certyfikacie dopuszczenia do użytkowania lub bez sprawdzenia, czy została przeprowadzona taka obsługa techniczna;
|
7.
|
wykonanie obsługi technicznej lub wydanie certyfikatu dopuszczenia do eksploatacji pod wpływem alkoholu lub narkotyków;
|
8.
|
wydanie certyfikatu dopuszczenia do eksploatacji przy braku zgodności z załącznikiem I (część M), załącznikiem II (część 145) lub załącznikiem III (część 66).
|
Dodatek I
Wymagania z zakresu podstawowej wiedzy
1. Poziomy wiedzy — kategorie A, B1, B2, B3 i C licencji na obsługę techniczną statku powietrznego
Podstawową wiedzę dla kategorii A, B1, B2 i B3 wskazuje się poprzez wskaźniki poziomu wiedzy (1, 2 lub 3) dla każdego odpowiedniego przedmiotu. Składający wniosek o kategorię C spełniają poziomy podstawowej wiedzy dla kategorii B1 albo B2.
Wskaźniki poziomu wiedzy określa się na 3 poziomach:
—
|
POZIOM 1: Zapoznanie się z głównymi elementami przedmiotu.
Cele:
a)
|
Wnioskodawca powinien zapoznać się z podstawowymi elementami przedmiotu.
|
b)
|
Wnioskodawca powinien być w stanie podać prosty opis całego przedmiotu, przy użyciu powszechnie stosowanych słów i przykładów.
|
c)
|
Wnioskodawca powinien być w stanie używać typowych terminów.
|
|
—
|
POZIOM 2: Ogólna znajomość teoretycznych i praktycznych aspektów przedmiotu oraz umiejętność zastosowania posiadanej wiedzy.
Cele:
a)
|
Wnioskodawca powinien być w stanie rozumieć teoretyczne podstawy przedmiotu.
|
b)
|
Wnioskodawca powinien być w stanie podać ogólny opis przedmiotu przy użyciu, gdzie właściwe, typowych przykładów.
|
c)
|
Wnioskodawca powinien być w stanie użyć formuł matematycznych w związku z prawami fizycznymi, opisując przedmiot.
|
d)
|
Wnioskodawca powinien być w stanie czytać i rozumieć szkice, rysunki oraz schematy opisujące przedmiot.
|
e)
|
Wnioskodawca powinien być w stanie stosować wiedzę w sposób praktyczny używając szczegółowych procedur.
|
|
—
|
POZIOM 3: Szczegółowa znajomość teoretycznych i praktycznych aspektów przedmiotu oraz zdolność łączenia i stosowania pojedynczych elementów wiedzy w sposób logiczny i spójny.
Cele:
a)
|
Wnioskodawca powinien znać teorię przedmiotu oraz wzajemne powiązania z innymi przedmiotami.
|
b)
|
Wnioskodawca powinien być w stanie podać szczegółowy opis przedmiotu przy użyciu podstaw teoretycznych oraz konkretnych przykładów.
|
c)
|
Wnioskodawca powinien rozumieć i być w stanie używać formuł matematycznych powiązanych z przedmiotem.
|
d)
|
Wnioskodawca powinien być w stanie czytać, rozumieć i przygotowywać szkice, rysunki i schematy opisujące przedmiot.
|
e)
|
Wnioskodawca powinien być w stanie stosować wiedzę w sposób praktyczny przy użyciu instrukcji producenta.
|
f)
|
Wnioskodawca powinien być w stanie interpretować wyniki pochodzące z różnych źródeł i pomiarów oraz wykonywać działania korekcyjne, gdzie sytuacja tego wymaga.
|
|
2. Modularyzacja
Kwalifikacja w zakresie podstawowych przedmiotów dla każdej kategorii lub podkategorii licencji na obsługę techniczną statku powietrznego powinna być zgodna z następującą matrycą, gdzie odpowiednie przedmioty zaznaczono znakiem „X”:
Moduł tematyczny
|
Samolot A lub B1 z:
|
Śmigłowiec A lub B1 z:
|
B2
|
B3
|
silnikiem(-ami) turbinowym(-mi)
|
silnikiem(-ami) tłokowym(-mi)
|
silnikiem(-ami) turbinowym(-mi)
|
silnikiem(-ami) tłokowym(-mi)
|
Elektronika lotnicza
|
samoloty z kabiną nieciśnieniową wyposażone w silnik tłokowy o maksymalnej masie startowej 2 000 kg i poniżej
|
1
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
2
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
3
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
4
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
5
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
6
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
7A
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
|
7B
|
|
|
|
|
|
X
|
8
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
9A
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
|
9B
|
|
|
|
|
|
X
|
10
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
11A
|
X
|
|
|
|
|
|
11B
|
|
X
|
|
|
|
|
11C
|
|
|
|
|
|
X
|
12
|
|
|
X
|
X
|
|
|
13
|
|
|
|
|
X
|
|
14
|
|
|
|
|
X
|
|
15
|
X
|
|
X
|
|
|
|
16
|
|
X
|
|
X
|
|
X
|
17A
|
X
|
X
|
|
|
|
|
17B
|
|
|
|
|
|
X
|
MODUŁ 1. MATEMATYKA
|
POZIOM
|
A
|
B1
|
B2
|
B3
|
|
1
|
2
|
2
|
2
|
Terminy i symbole arytmetyczne, metody mnożenia i dzielenia, ułamki i ułamki dziesiętne, współczynniki i wielokrotności, ciężar, miary i współczynniki przeliczeniowe, stosunki i proporcje, średnie i procenty, obszary i wielkości, drugie potęgi, trzecie potęgi, pierwiastki kwadratowe i sześcienne.
|
|
|
|
|
1.2 Algebra
|
a)
|
Obliczanie prostych wyrażeń algebraicznych, dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie, używanie nawiasów, proste ułamki algebraiczne;
|
|
1
|
2
|
2
|
2
|
b)
|
Równania liniowe i ich rozwiązania;
Wykładniki i potęgi, potęgi ujemne i ułamkowe;
System dwójkowy i inne systemy;
Równania równoważne i równania drugiego stopnia z jedną niewiadomą;
Logarytmy;
|
|
—
|
1
|
1
|
1
|
1.3 Geometria
|
a)
|
Proste konstrukcje geometryczne;
|
|
—
|
1
|
1
|
1
|
b)
|
Odwzorowanie graficzne; charakter i używanie wykresów, wykresy równań/funkcji;
|
|
2
|
2
|
2
|
2
|
c)
|
Prosta trygonometria; związki trygonometryczne, użycie tabel oraz współrzędnych biegunowych i prostokątnych.
|
|
—
|
2
|
2
|
2
|
MODUŁ 2. FIZYKA
|
POZIOM
|
A
|
B1
|
B2
|
B3
|
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Właściwości fizyczne materii: pierwiastki, struktura atomu, molekuły;
|
|
|
|
|
Związki chemiczne.
|
|
|
|
|
Stany: stały, ciekły i gazowy;
|
|
|
|
|
Zmiany między stanami.
|
|
|
|
|
2.2 Mechanika
|
|
1
|
2
|
1
|
1
|
Siły, momenty i pary, przedstawienia wektorowe;
|
|
|
|
|
Środek ciężkości;
|
|
|
|
|
Elementy teorii naprężeń, odkształceń i elastyczności: rozciąganie, ściskanie, ścinanie i skręcanie;
|
|
|
|
|
Właściwości fizyczne ciała stałego, płynnego i gazowego;
|
|
|
|
|
Ciśnienie i wypór w cieczach (barometry).
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
1
|
1
|
Ruch liniowy: ruch jednostajny w linii prostej, ruch o stałym przyspieszeniu (ruch pod siłą ciężkości);
|
|
|
|
|
Ruch obrotowy: jednostajny ruch obrotowy (siła odśrodkowa/dośrodkowa);
|
|
|
|
|
Ruch okresowy: ruch wahadłowy;
|
|
|
|
|
Prosta teoria wibracji, harmonii i rezonansu;
|
|
|
|
|
Współczynnik prędkości, przełożenie siłowe i sprawność mechaniczna.
|
|
|
|
|
2.2.3 Dynamika
|
a)
|
Masa
Siła, inercja, praca, moc, energia (potencjalna, kinetyczna i całkowita), ciepło, sprawność;
|
|
1
|
2
|
1
|
1
|
b)
|
Pęd, zachowanie pędu;
Impuls;
Zasady żyroskopowe;
Tarcie: Właściwości fizyczne i skutki, współczynnik tarcia (tarcie toczne).
|
|
1
|
2
|
2
|
1
|
2.2.4 Dynamika płynu
|
a)
|
Ciężar właściwy i gęstość;
|
|
2
|
2
|
2
|
2
|
b)
|
Lepkość, opór płynu, skutki nadawania kształtu opływowego;
Skutki ściskania płynu;
Ciśnienie statyczne, dynamiczne i całkowite: prawo Bernoulliego, Venturi.
|
|
1
|
2
|
1
|
1
|
2.3 Termodynamika
|
a)
|
Temperatura: termometry i skale temperatur: Celsjusza, Fahrenheita i Kelvina; definicja ciepła;
|
|
2
|
2
|
2
|
2
|
b)
|
Pojemność cieplna, ciepło właściwe;
Wymiana ciepła: konwekcja, promieniowanie i przewodnictwo;
Rozszerzalność objętościowa;
Pierwsze i drugie prawo termodynamiki;
Gazy: prawa gazów idealnych; ciepło właściwe w stałej objętości i stałym ciśnieniu, praca wykonana przez rozszerzający się gaz;
Rozszerzalność i ściskanie izotermiczne i adiabatyczne, obieg termodynamiczny silnika, stała objętość i stałe ciśnienie, pojemnik chłodniczy i pompa ciepła;
Ciepło utajone topienia się i parowania, energia termiczna, ciepło spalania.
|
|
—
|
2
|
2
|
1
|
|
—
|
2
|
2
|
—
|
Właściwości fizyczne światła; prędkość światła;
|
|
|
|
|
Prawa odbicia i załamania: odbicie na powierzchni płaskiej, odbicie przez lustra sferyczne, załamania, soczewki;
|
|
|
|
|
Technika światłowodowa.
|
|
|
|
|
|
—
|
2
|
2
|
—
|
Ruch falowy: fale mechaniczne, sinusoidalny ruch falowy, zjawiska interferencji, fale stojące;
|
|
|
|
|
Dźwięk: prędkość dźwięku, wytwarzanie dźwięku, natężenie, wysokość i jakość, zjawisko Dopplera.
|
|
|
|
|
MODUŁ 3. WIADOMOŚCI PODSTAWOWE Z ZAKRESU ELEKTRYKI
|
POZIOM
|
A
|
B1
|
B2
|
B3
|
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Struktura i przemieszczanie ładunków elektrycznych w ramach: atomów, molekuł, jonów i związków;
|
|
|
|
|
Molekularna struktura przewodników, półprzewodników i izolatorów.
|
|
|
|
|
3.2
|
Statyczna energia elektryczna i przewodnictwo
|
|
1
|
2
|
2
|
1
|
Statyczna energia elektryczna i rozmieszczenie ładunków elektrostatycznych;
|
|
|
|
|
Prawa elektrostatyczne przyciągania i odpychania;
|
|
|
|
|
Jednostki ładunku, prawo Culomba;
|
|
|
|
|
Przewodzenie energii elektrycznej w ciałach stałych, cieczach, gazach i w próżni.
|
|
|
|
|
3.3
|
Terminologia elektryczna
|
|
1
|
2
|
2
|
1
|
Następujące terminy, ich jednostki i czynniki na nie wpływające: różnica potencjałów, siła elektromotoryczna, napięcie, prąd, opór, przewodnictwo, ładunek, przepływ elektronów.
|
|
|
|
|
3.4
|
Wytwarzanie energii elektrycznej
|
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Produkcja energii elektrycznej następującymi metodami: źródłem światła, ciepła, tarciem, ciśnieniem, działaniem chemicznym, magnetyzmem i ruchem.
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
2
|
2
|
Budowa i podstawowe działanie chemiczne: ogniw galwanicznych, ogniw akumulatorowych, ogniw kwaśnoołowianych, ogniw niklowo-kadmowych, innych ogniw alkalicznych;
|
|
|
|
|
Ogniwa połączone szeregowo i równolegle;
|
|
|
|
|
Opór wewnętrzny i jego skutki dla baterii;
|
|
|
|
|
Budowa, materiały i działanie termoogniw;
|
|
|
|
|
Działanie fotokomórek.
|
|
|
|
|
|
—
|
2
|
2
|
1
|
Prawo Ohma, pierwsze i drugie prawo Kirchhoffa;
|
|
|
|
|
Obliczanie przy użyciu powyższych praw do ustalania oporu, napięcia i prądu;
|
|
|
|
|
Znaczenie wewnętrznego oporu zasilacza.
|
|
|
|
|
3.7 Opór/opornik
|
a)
|
Opór i czynniki wpływające;
Opór właściwy;
Kod kolorów oporników, wartości i tolerancja, wartości preferowane, moc znamionowa w watach;
Oporniki połączone szeregowo i równolegle;
Obliczanie oporu całkowitego przy użyciu ustawienia szeregowego, równoległego oraz ich połączenia;
Działanie i użycie potencjometrów i reostatów;
Działanie mostka Wheatstone’a.
|
|
—
|
2
|
2
|
1
|
b)
|
Przewodnictwo przy ujemnym i dodatnim współczynniku temperaturowym;
Rezystor stały, stabilność, tolerancja i ograniczenia, metody budowy;
Rezystor nastawny, termistor, warystor;
Budowa potencjometrów i reostatów;
Budowa mostka Wheatstone’a.
|
|
—
|
1
|
1
|
—
|
|
—
|
2
|
2
|
1
|
Moc, praca i energia (kinetyczna i potencjalna);
|
|
|
|
|
Rozproszenie mocy przez opornik;
|
|
|
|
|
Wzór mocy;
|
|
|
|
|
Obliczenia uwzględniające moc, pracę i energię.
|
|
|
|
|
3.9
|
Kapacytancja/kondensator
|
|
—
|
2
|
2
|
1
|
Działanie i funkcje kondensatora;
|
|
|
|
|
Czynniki oddziałujące na obszar kapacytancji elektrod, odległość między elektrodami, liczba elektrod, dielektryk i stała dielektryczna, napięcie robocze, napięcie znamionowe;
|
|
|
|
|
Rodzaje kondensatora, budowa i funkcje;
|
|
|
|
|
Kody kolorów kondensatora;
|
|
|
|
|
Obliczanie kapacytancji i napięcia w obwodach szeregowych i równoległych;
|
|
|
|
|
Wykładnicze ładowanie i wyładowanie kondensatora, stałe czasowe;
|
|
|
|
|
Testowanie kondensatorów.
|
|
|
|
|
3.10 Magnetyzm
|
a)
|
Teoria magnetyzmu;
Właściwości magnesu;
Działanie magnesu zawieszonego w polu magnetycznym Ziemi;
Magnetyzacja i demagnetyzacja;
Ekran magnetyczny;
Różne rodzaje materiałów magnetycznych
Konstrukcja elektromagnesu i zasady działania;
Ustalanie pola magnetycznego wokół przewodnika przewodzącego prąd według reguły trzech palców.
|
|
—
|
2
|
2
|
1
|
b)
|
Siła magnetomotoryczna, natężenie pola, indukcja magnetyczna, przenikalność, pętla histerezy, zatrzymanie, reluktancja natężenia koercyjnego, temperatura rosienia, prądy wirowe;
Środki ostrożności przy nadzorze i przechowywaniu magnesów.
|
|
—
|
2
|
2
|
1
|
3.11
|
Indukcyjność/cewka indukcyjna
|
|
—
|
2
|
2
|
1
|
Prawo Faradaya;
|
|
|
|
|
Wzbudzanie napięcia w przewodniku poruszającym się w polu magnetycznym;
|
|
|
|
|
Zasady indukcji;
|
|
|
|
|
Wpływ następujących czynników na wysokość wzbudzonego napięcia: siła pola magnetycznego, szybkość zmian strumienia, liczba zwojów przewodnika;
|
|
|
|
|
Indukcja wzajemna;
|
|
|
|
|
Skutek, jaki wywierają szybkość zmian prądu pierwotnego i wzajemna indukcyjność na wzbudzane napięcie;
|
|
|
|
|
Czynniki wpływające na indukcję wzajemną: liczba zwojów w cewce, rozmiar cewki, przenikalność cewki, wzajemne pozycje cewek;
|
|
|
|
|
Prawo Lenza i czynniki determinujące biegunowość;
|
|
|
|
|
Samoindukcja;
|
|
|
|
|
Punkt rosienia;
|
|
|
|
|
Podstawowe zastosowania cewki indukcyjnej.
|
|
|
|
|
3.12
|
Teoria prądnicy/silnika prądu stałego
|
|
—
|
2
|
2
|
1
|
Podstawowa teoria silnika i prądnicy;
|
|
|
|
|
Budowa i znaczenie, części składowe prądnicy prądu stałego;
|
|
|
|
|
Działanie i czynniki wpływające na moc wyjściową i kierunek prądu w prądnicach prądu stałego;
|
|
|
|
|
Działanie i czynniki wpływające na moc wyjściową, moment obrotowy, prędkość i kierunek obrotu silników prądu stałego;
|
|
|
|
|
Silnik szeregowy, silnik bocznikowy i silniki szeregowo-bocznikowe;
|
|
|
|
|
Budowa prądnicy rozruchowej.
|
|
|
|
|
3.13
|
Teoria prądu zmiennego
|
|
1
|
2
|
2
|
1
|
Sinusoidalny kształt fali: faza, okres, częstotliwość, cykl;
|
|
|
|
|
Chwilowa, średnia, średnia kwadratowa, szczyt, bieżące wartości szczyt do szczytu i obliczanie tych wartości w odniesieniu do napięcia, prądu i mocy;
|
|
|
|
|
Fale trójkątne i kwadratowe;
|
|
|
|
|
Zasady jednej fazy/trzech faz.
|
|
|
|
|
3.14
|
Obwody rezystancyjne (R), pojemnościowe (C) i indukcyjne (L)
|
|
—
|
2
|
2
|
1
|
Związki fazowe między napięciem i prądem w obwodach L, C i R, równoległych, szeregowych i szeregowo-równoległych;
|
|
|
|
|
Rozproszenie mocy w obwodach L, C i R;
|
|
|
|
|
Opór pozorny, kąt fazowy, czynniki mocy i obliczanie prądu;
|
|
|
|
|
Obliczanie mocy prawdziwej, mocy pozornej i mocy biernej.
|
|
|
|
|
|
—
|
2
|
2
|
1
|
Działanie i zasady budowy transformatorów;
|
|
|
|
|
Straty na transformatorze i metody ich przezwyciężania;
|
|
|
|
|
Funkcjonowanie transformatora przy obciążeniu i braku obciążenia;
|
|
|
|
|
Przekaz mocy, wydajność, zaznaczanie biegunowości;
|
|
|
|
|
Obliczanie napięcia międzyprzewodowego i fazowego oraz przepływów;
|
|
|
|
|
Obliczanie mocy w systemie trójfazowym;
|
|
|
|
|
Prąd pierwotny i wtórny, napięcie, przekładnia zwojowa, moc, wydajność;
|
|
|
|
|
Autotransformator.
|
|
|
|
|
|
—
|
1
|
1
|
—
|
Działanie i zastosowane następujących filtrów: dolnoprzepustowy, górnoprzepustowy, środkowoprzepustowy, środkowozaporowy.
|
|
|
|
|
3.17
|
Prądnice prądu zmiennego
|
|
—
|
2
|
2
|
1
|
Obroty pętli w polu magnetycznym i kształt wygenerowanej fali;
|
|
|
|
|
Budowa i działanie wirującego twornika i prądnicy prądu zmiennego;
|
|
|
|
|
Alternatory jednofazowe, dwufazowe i trójfazowe;
|
|
|
|
|
Zalety i zastosowania trójfazowego połączenia gwiazdowego i trójkątnego;
|
|
|
|
|
Prądnica na magnes trwały.
|
|
|
|
|
3.18
|
Silnik prądu zmiennego
|
|
—
|
2
|
2
|
1
|
Budowa, zasady działania i właściwości synchronicznego i indukcyjnego silnika prądu zmiennego, jedno- i wielofazowego;
|
|
|
|
|
Metody kontrolowania prędkości i kierunku obrotów;
|
|
|
|
|
Metody produkowania kondensatora pola wirującego, cewki indukcyjnej, biegun zacieniony i rozszczepiony.
|
|
|
|
|
MODUŁ 4. WIADOMOŚCI PODSTAWOWE Z ZAKRESU ELEKTRONIKI
|
POZIOM
|
A
|
B1
|
B2
|
B3
|
4.1 Półprzewodniki
|
4.1.1 Diody
|
a)
|
Symbole diod;
Właściwości diod;
Diody połączone szeregowo i równolegle;
Główne właściwości i zastosowanie prostowników sterowanych silikonem (tyrystorów), diod świecących, diod fotoprzewodzących, warystora, diod prostowniczych;
Testowanie czynnościowe diod.
|
|
—
|
2
|
2
|
1
|
b)
|
Materiały, konfiguracja elektronów, właściwości elektryczne;
Materiały typu P i N: skutki nieczystości dla przewodzenia;
Złącze PN w półprzewodniku, rozwój potencjału w złączu PN w warunkach niespolaryzowania, spolaryzowania dodatniego i polaryzowania zaporowego;
Parametry diod: szczytowe napięcie wsteczne, maksymalny prąd przewodzenia, temperatura, częstotliwość, prąd upływowy, rozpraszanie mocy;
Działanie i funkcje diod w następujących obwodach: układy obcinające, układy poziomujące, prostownik pełnookresowy i półokresowy, mostek prostownikowy, podwajacz i potrajacz napięcia;
Szczegółowe działanie i właściwości następujących urządzeń: prostowniki sterowane silikonem (tyrystory), dioda świecąca, dioda Shottky’ego, dioda fotoprzewodząca, dioda pojemnościowa, warystor, dioda prostownicza, dioda Zenera.
|
|
—
|
—
|
2
|
—
|
4.1.2 Tranzystory
|
a)
|
Symbole tranzystora;
Opis części składowych i ich kierunkowość;
Właściwości tranzystora.
|
|
—
|
1
|
2
|
1
|
b)
|
Budowa i działanie tranzystorów PNP i NPN;
Konfiguracje podstawy, kolektora i emitera;
Testowanie tranzystorów;
Podstawowa ocena innych typów tranzystora i ich zastosowań;
Zastosowanie tranzystorów: klasy wzmacniaczy (A, B, C);
Podstawowe obwody obejmujące: polaryzację, odsprzęganie, sprzężenie zwrotne i stabilizację;
Zasady obwodu wielostopniowego: kaskady, w układzie przeciwsobnym, oscylator, multiwibrator, przerzutnik
|
|
—
|
—
|
2
|
—
|
4.1.3 Obwody zintegrowane
|
a)
|
Opis i działanie obwodów logicznych i obwodów liniowych/wzmacniaczy operacyjnych.
|
|
—
|
1
|
—
|
1
|
b)
|
Opis i działanie obwodów logicznych i liniowych;
Wstęp do działania i funkcji wzmacniacza operacyjnego używanego jako: integrator, obwód różniczkujący, wtórnik napięciowy, komparator;
Działanie i metody łączenia stopni wzmacniacza: rezystancyjna pojemnościowa, indukcyjna (transformator), indukcyjna rezystancyjna (IR), bezpośrednia;
Zalety i wady dodatniego i ujemnego sprzężenia zwrotnego.
|
|
—
|
—
|
2
|
—
|
|
—
|
1
|
2
|
—
|
Opis i zastosowanie płytek drukowanych
|
|
|
|
|
4.3 Serwomechanizm
|
a)
|
Rozumienie następujących terminów: system obwodu zamkniętego i otwartego, sprzężenie zwrotne, dalsza obróbka, analogowy przetwornik;
Zasady działania i eksploatacji następujących części składowych i cech łączy synchronicznych: przeliczniki, dyferencjały, sterowanie i moment obrotowy, transformatory, nadajnik kapacytacyjny i indukcyjny
|
|
—
|
1
|
—
|
—
|
b)
|
Rozumienie następujących terminów: obwód zamknięty, obwód otwarty, dalsza obróbka, serwomechanizm, analogowy przetwornik, zero, tłumienie, sprzężenie zwrotne, strefa nieczułości;
Budowa, działanie i zastosowanie następujących części składowych łączy synchronicznych: przeliczniki, dyferencjały, sterowanie i moment obrotowy, transformatory E i I, nadajnik indukcyjny, nadajnik kapacytacyjny, nadajnik synchroniczny;
Usterki serwomechanizmu, odwrócenie obciążników synchronicznych, kołysanie maszyny synchronicznej.
|
|
—
|
—
|
2
|
—
|
MODUŁ 5. SYSTEMY INSTRUMENTÓW ELEKTRONICZNYCH TECHNIK CYFROWYCH
|
POZIOM
|
A
|
B1–1
B1–3
|
B1–2
B1–4
|
B2
|
B3
|
5.1
|
Systemy instrumentów elektronicznych
|
|
1
|
2
|
2
|
3
|
1
|
Typowy układ systemów oraz rozplanowanie w kokpicie systemów instrumentów elektronicznych
|
|
|
|
|
|
|
—
|
1
|
—
|
2
|
—
|
Systemy numerowania: dwójkowy, ósemkowy i szesnastkowy;
|
|
|
|
|
|
Wykazywanie konwersji między systemami dziesiętnym i dwójkowym, ósemkowym i szesnastkowym i vice versa.
|
|
|
|
|
|
|
—
|
1
|
—
|
2
|
—
|
Dane analogowe, dane cyfrowe;
|
|
|
|
|
|
Działanie i stosowanie konwertorów analogowych na dziesiętne, dziesiętnych na analogowe, nakłady i wyniki, ograniczenia różnych rodzajów.
|
|
|
|
|
|
|
—
|
2
|
—
|
2
|
—
|
Funkcjonowanie magistrali danych w systemach na statkach powietrznych, wraz ze znajomością ARINC i innych specyfikacji.
|
|
|
|
|
|
Sieć statku powietrznego/Eternet
|
|
|
|
|
|
5.5 Obwody logiczne
|
a)
|
Określanie powszechnie stosowanych symboli bramek, tabel i obwodów równorzędnych;
Aplikacje używane w systemach na statkach powietrznych, schematy ideowe.
|
|
—
|
2
|
—
|
2
|
1
|
b)
|
Interpretacja schematów logicznych.
|
|
—
|
—
|
—
|
2
|
—
|
5.6 Podstawowa struktura komputera
|
a)
|
Technologia komputerowa (wraz z bitami, bajtami, oprogramowaniem, sprzętem, procesorem centralnym (CPU), układami scalonymi (IC) oraz różnymi narzędziami pamięci takimi jak RAM, ROM, PROM);
Technologia komputerowa (stosowana w systemach na statkach powietrznych).
|
|
1
|
2
|
—
|
—
|
—
|
b)
|
Terminologia związana z komputerami;
Działanie, układ i interfejs głównych części składowych mikrokomputera wraz z powiązanymi systemami magistrali;
Informacja zawarta w słowach rozkazu jedno- i wieloadresowego;
Terminy związane z pamięcią;
Działanie typowych przyrządów pamięciowych;
Działanie, zalety i wady różnych systemów archiwizacji danych.
|
|
—
|
—
|
—
|
2
|
—
|
|
—
|
—
|
—
|
2
|
—
|
Funkcje wykonywane przez mikroprocesory i ich ogólne działanie;
|
|
|
|
|
|
Podstawowe działanie każdego z następujących elementów mikroprocesora: jednostka sterująca, procesor, zegar, rejestr, jednostka arytmetyczno-logiczna.
|
|
|
|
|
|
|
—
|
—
|
—
|
2
|
—
|
Działanie i użytkowanie koderów i dekoderów;
|
|
|
|
|
|
Funkcje rodzajów koderów;
|
|
|
|
|
|
Użycie średniej, wielkiej i bardzo wielkiej skali integracji.
|
|
|
|
|
|
|
—
|
—
|
—
|
2
|
—
|
Działanie, stosowanie i identyfikacja w diagramach logicznych multiplekserów i demultiplekserów.
|
|
|
|
|
|
5.10
|
Technika światłowodowa
|
|
—
|
1
|
1
|
2
|
—
|
Zalety i wady światłowodowego przesyłania danych nad przesyłaniem przewodem elektrycznym;
|
|
|
|
|
|
Światłowodowa magistrala danych;
|
|
|
|
|
|
Terminy związane z techniką światłowodową;
|
|
|
|
|
|
Urządzenia końcowe;
|
|
|
|
|
|
Łączniki, terminale kontrolne, terminale zdalne;
|
|
|
|
|
|
Stosowanie techniki światłowodowej w systemach na statkach powietrznych.
|
|
|
|
|
|
5.11
|
Elektroniczne monitory ekranowe
|
|
—
|
2
|
1
|
2
|
1
|
Zasady działania powszechnie stosowanych rodzajów monitorów ekranowych używanych w nowoczesnych statkach powietrznych, wraz z kineskopem, diodą świecącą i monitorem ciekłokrystalicznym.
|
|
|
|
|
|
5.12
|
Urządzenia wrażliwe elektrostatycznie
|
|
1
|
2
|
2
|
2
|
1
|
Specjalne postępowanie z częściami składowymi wrażliwymi na wyładowania elektrostatyczne;
|
|
|
|
|
|
Świadomość ryzyka i możliwych szkód, przyrządy ochrony antystatycznej części składowych i personelu.
|
|
|
|
|
|
5.13
|
Kontrola zarządzania oprogramowaniem
|
|
—
|
2
|
1
|
2
|
1
|
Świadomość ograniczeń, wymogi zdolności do lotu i możliwe katastrofalne skutki niezatwierdzonych zmian w oprogramowaniu.
|
|
|
|
|
|
5.14
|
Środowisko elektromagnetyczne
|
|
—
|
2
|
2
|
2
|
1
|
Wpływ następujących zjawisk na obsługę techniczną systemów elektronicznych:
EMC — kompatybilność elektromagnetyczna
EMI — interferencja elektromagnetyczna
HARF — pole o dużej intensywności napromieniowania
Zabezpieczenie przeciwpiorunowe
|
|
|
|
|
|
5.15
|
Typowe elektroniczne/cyfrowe systemy na statkach powietrznych
|
|
—
|
2
|
2
|
2
|
1
|
Ogólne uporządkowanie typowych elektronicznych/cyfrowych systemów na statkach powietrznych i powiązanymi BITE (wbudowanych urządzeń testujących), takich jak: a)tylko dla B1 i B2:ACARS-ARINC system komunikacji, adresowania i raportowania
EICAS — systemy wskaźników silnika i zawiadamianie załogi
FBW — elektroniczny układ sztucznej stateczności
FMS — system zarządzania lotem
IRS — system układów bezwładnościowych b)dla B1, B2 i B3:ECAM — elektroniczny scentralizowany monitoring statku powietrznego
FIS — elektroniczny system instrumentów lotu
GPS — Global Positioning System
TRAS — system alarmu i unikania kolizji w ruchu
Zintegrowane modularne systemy elektroniki lotniczej
Systemy kabinowe
Systemy informatyczne
|
|
|
|
|
|
MODUŁ 6. MATERIAŁY I SPRZĘT
|
POZIOM
|
A
|
B1
|
B2
|
B3
|
6.1 Materiały budowy statku powietrznego zawierające żelazo
|
a)
|
Charakterystyka, właściwości i identyfikacja powszechnie używanej stali stopowej stosowanej w statkach powietrznych;
Obróbka cieplna i stosowanie stali stopowej.
|
|
1
|
2
|
1
|
2
|
b)
|
Testowanie materiałów zawierających żelazo w celu uzyskania twardości, wytrzymałości na rozciąganie, wytrzymałości na zmęczenie i udarności.
|
|
—
|
1
|
1
|
1
|
6.2 Materiały do budowy statku powietrznego niezawierające żelaza
|
a)
|
Charakterystyka, właściwości i identyfikacja materiałów niezawierających żelaza używanych do budowy statków powietrznych;
Obróbka cieplna i stosowanie materiałów niezawierających żelaza;
|
|
1
|
2
|
1
|
2
|
b)
|
Testowanie materiałów niezawierających żelaza w celu uzyskania twardości, wytrzymałości na rozciąganie, wytrzymałości na zmęczenie i udarności.
|
|
–
|
1
|
1
|
1
|
6.3 Materiały do budowy statku powietrznego — kompozyty i niemetale
|
6.3.1 Kompozyty i niemetale inne niż drewno i tkanina
|
a)
|
Charakterystyka, właściwości i identyfikacja powszechnych kompozytów i niemetali, innych niż drewno, używanych do budowy statków powietrznych;
Środki łączące i uszczelniające
|
|
1
|
2
|
2
|
2
|
b)
|
Wykrywanie usterek/pogarszania się jakości kompozytów i materiałów niemetalicznych;
Naprawa kompozytów i materiałów niemetalicznych.
|
|
1
|
2
|
—
|
2
|
6.3.2
|
Struktury drewniane
|
|
1
|
2
|
—
|
2
|
Metody konstrukcyjne drewnianych struktur płatowców;
|
|
|
|
|
Charakterystyka, właściwości i rodzaje drewna i klejów używanych w samolotach;
|
|
|
|
|
Konserwacja struktur drewnianych;
|
|
|
|
|
Rodzaje usterek w materiałach i strukturach drewnianych;
|
|
|
|
|
Wykrywanie usterek w strukturach drewnianych;
|
|
|
|
|
Naprawa struktur drewnianych.
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
—
|
2
|
Charakterystyka, właściwości i rodzaje tkanin używanych w samolotach;
|
|
|
|
|
Metody badania tkanin;
|
|
|
|
|
Rodzaje usterek w tkaninach;
|
|
|
|
|
Naprawa pokryć tkaninowych.
|
|
|
|
|
6.4 Korozja
|
a)
|
Podstawy chemiczne;
Tworzenie poprzez proces galwanizacji, mikrobiologiczne, poprzez nacisk;
|
|
1
|
1
|
1
|
1
|
b)
|
Rodzaje korozji i ich identyfikacja;
Przyczyny korozji;
Rodzaje materiałów, podatność na korozję.
|
|
2
|
3
|
2
|
2
|
6.5 Elementy złączne
|
|
2
|
2
|
2
|
2
|
Nomenklatura dotycząca gwintów;
|
|
|
|
|
Formy gwintów, rozmiary i tolerancja dla standardowych gwintów używanych w statkach powietrznych;
|
|
|
|
|
Mierzenie gwintów.
|
|
|
|
|
6.5.2
|
Śruby, śruby dwustronne, wkręty
|
|
2
|
2
|
2
|
2
|
Rodzaje śrub: specyfikacja, identyfikacja i oznaczanie śrub statków powietrznych, międzynarodowe standardy;
|
|
|
|
|
Nakrętki: samozamykające, kotwy, standardowe rodzaje;
|
|
|
|
|
Wkręty do części metalowych: specyfikacja wkrętów używanych na statkach powietrznych;
|
|
|
|
|
Śruby dwustronne: rodzaje i użycie, wstawienie i wyjęcie;
|
|
|
|
|
Wkręty samogwintujące, kołki ustalające.
|
|
|
|
|
|
2
|
2
|
2
|
2
|
Podkładki sprężyste i odginane, płytki ustalające, zawleczki, przeciwnakrętki jednozwojowe, zabezpieczenie przewodowe, zatrzaski szybko zwalniane, klucze, pierścienie sprężynujące zabezpieczające, przetyczki.
|
|
|
|
|
6.5.4
|
Nity na statkach powietrznych
|
|
1
|
2
|
1
|
2
|
Rodzaje nitów pełnych i jednostronnie zamykanych: specyfikacja i identyfikacja, obróbka cieplna.
|
|
|
|
|
6.6 Rury i złącza
|
a)
|
Identyfikacja oraz rodzaje rur sztywnych i giętkich oraz ich złączek używanych w statkach powietrznych.
|
|
2
|
2
|
2
|
2
|
b)
|
Standardowe złącza w przewodach wodnych wysokociśnieniowych, przewodach paliwowych, olejowych, pneumatycznych i systemów powietrznych używanych w statkach powietrznych.
|
|
2
|
2
|
1
|
2
|
|
—
|
2
|
1
|
1
|
Rodzaje sprężyn, materiały, właściwości i zastosowanie.
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
2
|
1
|
Cele łożyska, obciążenia, materiały, budowa;
|
|
|
|
|
Rodzaje łożysk i ich zastosowanie.
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
2
|
1
|
Rodzaje przekładni zębatych i ich zastosowanie;
|
|
|
|
|
Przełożenia, systemy redukcji i pomnażania, koła zębate bierne i czynne, wzory zębów;
|
|
|
|
|
Pasy i koła pasowe, łańcuchy i zęby koła łańcuchowego.
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
1
|
2
|
Rodzaje kabli;
|
|
|
|
|
Wyposażenie końcowe, nakrętki napinające i przyrządy kompensacyjne;
|
|
|
|
|
Koła pasowe i części składowe systemów kablowych;
|
|
|
|
|
Kable Bowdena;
|
|
|
|
|
Elastyczne układy sterowania statkiem powietrznym.
|
|
|
|
|
6.11
|
Kable i złączki elektryczne
|
|
1
|
2
|
2
|
2
|
Rodzaje kabli, budowa i właściwości;
|
|
|
|
|
Kable wysokiego napięcia i współosiowe;
|
|
|
|
|
Karbowanie;
|
|
|
|
|
Rodzaje złączek, wtyki, wtyczki, gniazdka, izolatory, wartość znamionowa prądu i napięcia, sprzęganie, kody identyfikacyjne.
|
|
|
|
|
MODUŁ 7A. DZIAŁANIA Z ZAKRESU OBSŁUGI TECHNICZNEJ
Uwaga: Niniejszy moduł nie stosuje się do kategorii B3. Odpowiednie tematy dla kategorii B3 podano w module 7B.
|
POZIOM
|
A
|
B1
|
B2
|
7.1
|
Środki bezpieczeństwa — statek powietrzny i warsztat
|
|
3
|
3
|
3
|
Aspekty bezpieczeństwa pracy wraz ze środkami bezpieczeństwa przy pracy z energią elektryczną, gazami, w szczególności tlenem, olejami i chemikaliami.
|
|
|
|
Także instrukcje podejmowania czynności zaradczych w przypadku ognia lub innego wypadku z jednym lub więcej wspomnianymi czynnikami ryzyka wraz z wiedzą na temat środków gaśniczych.
|
|
|
|
7.2
|
Działania w warsztacie
|
|
3
|
3
|
3
|
Posługiwanie się narzędziami, dbanie o narzędzia, użycie materiałów warsztatowych;
|
|
|
|
Rozmiary, luzy i tolerancje, normy jakości wykonania;
|
|
|
|
Kalibracja narzędzi i wyposażenia, normy kalibracji.
|
|
|
|
|
3
|
3
|
3
|
Rodzaje pospolitych narzędzi ręcznych;
|
|
|
|
Rodzaje pospolitych narzędzi elektrycznych;
|
|
|
|
Działanie i użycie, narzędzia do pomiarów precyzyjnych;
|
|
|
|
Urządzenia i metody smarowania
|
|
|
|
Działanie, funkcjonowanie i użytkowanie urządzeń do ogólnego testowania elektrycznego;
|
|
|
|
7.4
|
Urządzenia do ogólnego testowania elektroniki lotniczej
|
|
—
|
2
|
3
|
Działanie, funkcjonowanie i użytkowanie urządzeń do ogólnego testowania elektroniki lotniczej
|
|
|
|
7.5
|
Rysunki techniczne maszynowe, wykresy i normy
|
|
1
|
2
|
2
|
Rodzaje rysunków technicznych, wykresy, ich symbole, wymiary, tolerancje i rzuty;
|
|
|
|
Informacje identyfikujące tabliczki rysunkowe;
|
|
|
|
Mikrofilmy, mikrokarty i prezentacje komputerowe;
|
|
|
|
Specyfikacja 100 amerykańskiego Stowarzyszenia Transportu Lotniczego (ATA);
|
|
|
|
Lotnicze i inne stosowane normy wraz z ISO, AN, MS, NAS i MIL;
|
|
|
|
Wykresy instalacji elektrycznej i schematy ideowe.
|
|
|
|
7.6
|
Pasowanie i klarowanie
|
|
1
|
2
|
1
|
Rozmiary wierteł do otworów na śrubę, klasy pasowania;
|
|
|
|
Powszechnie używany system pasowania i klarowania;
|
|
|
|
Harmonogram pasowania i klarowania dla statków powietrznych i silników;
|
|
|
|
Ograniczenia wyginania, skręcania i ścierania;
|
|
|
|
Standardowe metody sprawdzania wałów, łożysk i innych części.
|
|
|
|
7.7
|
System połączeń elektrycznych (EWIS)
|
|
1
|
3
|
3
|
Techniki i testowanie ciągłości izolacji i łączeń;
|
|
|
|
Użycie zagniataków: obsługiwanych ręcznie i hydraulicznie;
|
|
|
|
Testowanie połączeń zagniatanych;
|
|
|
|
Umieszczanie i wyjmowanie wtyk przyłączeniowych;
|
|
|
|
Kable współosiowe: środki bezpieczeństwa przy testowaniu i instalacji;
|
|
|
|
Oznakowanie typów przewodów, kryteria ich przeglądów oraz tolerancja uszkodzeń
|
|
|
|
Techniki ochrony instalacji elektrycznej: wiązanie kabli i wsparcie wiązki kabli, zaciski kablowe, techniki narękawników ochronnych wraz z obwojem obkurczania cieplnego, ekranowanie.
|
|
|
|
Standardy instalacji, przeglądów, napraw, obsługi technicznej i utrzymania czystości systemów EWIS.
|
|
|
|
|
1
|
2
|
—
|
Połączenia nitowe, rozmieszczenie i skok nitów;
|
|
|
|
Narzędzia używane do nitowania i nitowania zagłębionego;
|
|
|
|
Badanie połączeń nitowych.
|
|
|
|
|
1
|
2
|
—
|
Zginane oraz kielichowane/rozwarte rury statku powietrznego;
|
|
|
|
Badanie i testowanie rur i przewodów statku powietrznego;
|
|
|
|
Instalacja i mocowanie rur.
|
|
|
|
|
1
|
2
|
—
|
Badanie i testowanie sprężyn.
|
|
|
|
|
1
|
2
|
—
|
Testowanie, czyszczenie i badanie łożysk;
|
|
|
|
Wymagania smarownicze łożysk;
|
|
|
|
Uszkodzenia łożysk i ich przyczyny.
|
|
|
|
|
1
|
2
|
—
|
Badanie kół zębatych, luzu;
|
|
|
|
Badanie pasów i kół pasowych, łańcuchów i zębów koła łańcuchowego;
|
|
|
|
Badanie dźwigników śrubowych, urządzeń dźwigniowych, systemy cięgieł przeciwsobnych.
|
|
|
|
|
1
|
2
|
—
|
Kształtowanie wyposażenia końcowego;
|
|
|
|
Badanie i testowanie kabli kontrolnych;
|
|
|
|
Kable Bowdena; Elastyczne układy sterowania statkiem powietrznym.
|
|
|
|
7.14 Postępowanie z materiałami
|
|
—
|
2
|
—
|
Zaznaczanie i obliczanie luzu zginania;
|
|
|
|
Pracowanie blachy cienkiej, wraz ze zginaniem i formowaniem;
|
|
|
|
Badanie działania blachy cienkiej
|
|
|
|
7.14.2
|
Kompozyty i niemetale
|
|
—
|
2
|
—
|
Wykonywanie spoiw;
|
|
|
|
Warunki środowiskowe;
|
|
|
|
Metody badania.
|
|
|
|
7.15 Spawanie, lutowanie twarde, lutowanie i spajanie
|
a)
|
Metody lutowania, badanie złączy lutowanych.
|
|
—
|
2
|
2
|
b)
|
Metody spawania i lutowania twardego;
Badanie złączy spawanych i twardo lutowanych;
Metody łączenia i badanie złączy spojonych.
|
|
—
|
2
|
—
|
7.16 Waga i równowaga statku powietrznego
|
a)
|
Obliczanie środka ciężkości/ograniczeń: używanie odnośnych dokumentów.
|
|
—
|
2
|
2
|
b)
|
Przygotowanie statku powietrznego do ważenia;
Ważenie statku powietrznego.
|
|
—
|
2
|
—
|
7.17
|
Obsługa i przechowywanie statku powietrznego
|
|
2
|
2
|
2
|
Kołowanie i holowanie statku powietrznego oraz powiązane środki bezpieczeństwa;
|
|
|
|
Podnoszenie, klinowanie, zabezpieczanie statku powietrznego i powiązane środki bezpieczeństwa;
|
|
|
|
Metody przechowywania statku powietrznego;
|
|
|
|
Procedury napełniania/opróżniania zbiorników paliwa;
|
|
|
|
Procedury odlodzeniowe i przeciwoblodzeniowe;
|
|
|
|
Zaopatrzenie elektryczne, hydrauliczne i pneumatyczne przy uziemieniu;
|
|
|
|
Wpływ warunków środowiska na obsługę i funkcjonowanie statku powietrznego.
|
|
|
|
7.18 Techniki demontażu, badania, naprawy i montażu
|
a)
|
Rodzaje uszkodzeń i techniki kontroli wzrokowej;
Usuwanie korozji, ocena i ponowne zabezpieczanie przed korozją.
|
|
2
|
3
|
3
|
b)
|
Metody naprawy generalnej, podręcznik naprawy konstrukcji;
Programy kontroli starzenia się, zmęczenia i korozji.
|
|
—
|
2
|
—
|
c)
|
Techniki badania nieniszczącego wraz z metodami penetrantu, radiograficzną, prądów wirowych, ultradźwiękową i boroskopową.
|
|
—
|
2
|
1
|
d)
|
Techniki demontażu i ponownego montażu.
|
|
2
|
2
|
2
|
e)
|
Techniki wykrywania i usuwania usterek.
|
|
—
|
2
|
2
|
7.19 Zdarzenia nadzwyczajne
|
a)
|
Badanie po uderzeniu pioruna oraz penetracja HIRF.
|
|
2
|
2
|
2
|
b)
|
Badanie po zdarzeniach nadzwyczajnych takich jak trudne lądowanie oraz lot przez turbulencje.
|
|
2
|
2
|
—
|
7.20
|
Procedury obsługi technicznej
|
|
1
|
2
|
2
|
Planowanie obsługi technicznej;
|
|
|
|
Procedury modyfikacyjne;
|
|
|
|
Procedury magazynowe;
|
|
|
|
Procedury certyfikacji/dopuszczania;
|
|
|
|
Połączenie z działaniem statku powietrznego;
|
|
|
|
Badanie obsługi technicznej/kontrola jakości/gwarancja jakości;
|
|
|
|
Dodatkowe procedury obsługi technicznej;
|
|
|
|
Kontrola części składowych o ograniczonej trwałości.
|
|
|
|
MODUŁ 7B. DZIAŁANIA Z ZAKRESU OBSŁUGI TECHNICZNEJ
Uwaga: Zakres niniejszego modułu uwzględnia technologię samolotów należących do kategorii B3.
|
POZIOM
|
B3
|
7.1
|
Środki bezpieczeństwa — statek powietrzny i warsztat
|
|
3
|
Aspekty bezpieczeństwa pracy wraz ze środkami bezpieczeństwa przy pracy z energią elektryczną, gazami, w szczególności tlenem, olejami i chemikaliami.
|
|
Także instrukcje podejmowania czynności zaradczych w przypadku ognia lub innego wypadku z jednym lub więcej wspomnianymi czynnikami ryzyka wraz z wiedzą na temat środków gaśniczych.
|
|
7.2
|
Działania w warsztacie
|
|
3
|
Posługiwanie się narzędziami, dbanie o narzędzia, użycie materiałów warsztatowych;
|
|
Rozmiary, luzy i tolerancje, normy jakości wykonania;
|
|
Kalibracja narzędzi i wyposażenia, normy kalibracji.
|
|
|
3
|
Rodzaje pospolitych narzędzi ręcznych;
|
|
Rodzaje pospolitych narzędzi elektrycznych;
|
|
Działanie i użycie, narzędzia do pomiarów precyzyjnych;
|
|
Urządzenia i metody smarowania
|
|
Działanie, funkcjonowanie i użytkowanie urządzeń do ogólnego testowania elektrycznego;
|
|
7.4
|
Urządzenia do ogólnego testowania elektroniki lotniczej
|
|
—
|
Działanie, funkcjonowanie i użytkowanie urządzeń do ogólnego testowania elektroniki lotniczej
|
|
7.5
|
Rysunki techniczne maszynowe, wykresy i normy
|
|
2
|
Rodzaje rysunków technicznych, wykresy, ich symbole, wymiary, tolerancje i rzuty;
|
|
Informacje identyfikujące tabliczki rysunkowe;
|
|
Mikrofilmy, mikrokarty i prezentacje komputerowe;
|
|
Specyfikacja 100 amerykańskiego Stowarzyszenia Transportu Lotniczego (ATA);
|
|
Lotnicze i inne stosowane normy wraz z ISO, AN, MS, NAS i MIL;
|
|
Wykresy instalacji elektrycznej i schematy ideowe.
|
|
7.6
|
Pasowanie i klarowanie
|
|
2
|
Rozmiary wierteł do otworów na śrubę, klasy pasowania;
|
|
Powszechnie używany system pasowania i klarowania;
|
|
Harmonogram pasowania i klarowania dla statków powietrznych i silników;
|
|
Ograniczenia wyginania, skręcania i ścierania;
|
|
Standardowe metody sprawdzania wałów, łożysk i innych części.
|
|
7.7
|
Kable i złączki elektryczne
|
|
2
|
Techniki i testowanie ciągłości izolacji i łączeń;
|
|
Użycie zagniataków: obsługiwanych ręcznie i hydraulicznie;
|
|
Testowanie połączeń zagniatanych;
|
|
Umieszczanie i wyjmowanie wtyk przyłączeniowych;
|
|
Kable współosiowe: środki bezpieczeństwa przy testowaniu i instalacji;
|
|
Techniki ochrony instalacji elektrycznej: wiązanie kabli i wsparcie wiązki kabli, zaciski kablowe, techniki narękawników ochronnych wraz z obwojem obkurczania cieplnego, ekranowanie.
|
|
|
2
|
Połączenia nitowe, rozmieszczenie i skok nitów;
|
|
Narzędzia używane do nitowania i nitowania zagłębionego;
|
|
Badanie połączeń nitowych.
|
|
|
2
|
Zginane oraz kielichowane/rozwarte rury statku powietrznego;
|
|
Badanie i testowanie rur i przewodów statku powietrznego;
|
|
Instalacja i mocowanie rur.
|
|
|
1
|
Badanie i testowanie sprężyn.
|
|
|
2
|
Testowanie, czyszczenie i badanie łożysk;
|
|
Wymagania smarownicze łożysk;
|
|
Uszkodzenia łożysk i ich przyczyny.
|
|
|
2
|
Badanie kół zębatych, luzu;
|
|
Badanie pasów i kół pasowych, łańcuchów i zębów koła łańcuchowego;
|
|
Badanie dźwigników śrubowych, urządzeń dźwigniowych, systemy cięgieł przeciwsobnych.
|
|
|
2
|
Kształtowanie wyposażenia końcowego;
|
|
Badanie i testowanie kabli kontrolnych;
|
|
Kable Bowdena; Elastyczne układy sterowania statkiem powietrznym.
|
|
7.14 Postępowanie z materiałami
|
|
2
|
Zaznaczanie i obliczanie luzu zginania;
|
|
Pracowanie blachy cienkiej, wraz ze zginaniem i formowaniem;
|
|
Badanie działania blachy cienkiej
|
|
7.14.2
|
Kompozyty i niemetale
|
|
2
|
Wykonywanie spoiw;
|
|
Warunki środowiskowe;
|
|
Metody badania.
|
|
7.15 Spawanie, lutowanie twarde, lutowanie i spajanie
|
a)
|
Metody lutowania, badanie złączy lutowanych.
|
|
2
|
b)
|
Metody spawania i lutowania twardego;
Badanie złączy spawanych i twardo lutowanych;
Metody łączenia i badanie złączy spojonych.
|
|
2
|
7.16 Waga i równowaga statku powietrznego
|
a)
|
Obliczanie środka ciężkości/ograniczeń: używanie odnośnych dokumentów.
|
|
2
|
b)
|
Przygotowanie statku powietrznego do ważenia;
Ważenie statku powietrznego.
|
|
2
|
7.17
|
Obsługa i przechowywanie statku powietrznego
|
|
2
|
Kołowanie i holowanie statku powietrznego oraz powiązane środki bezpieczeństwa;
|
|
Podnoszenie, klinowanie, zabezpieczanie statku powietrznego i powiązane środki bezpieczeństwa;
|
|
Metody przechowywania statku powietrznego;
|
|
Procedury napełniania/opróżniania zbiorników paliwa;
|
|
Procedury odlodzeniowe i przeciwoblodzeniowe;
|
|
Zaopatrzenie elektryczne, hydrauliczne i pneumatyczne przy uziemieniu;
|
|
Wpływ warunków środowiska na obsługę i funkcjonowanie statku powietrznego.
|
|
7.18 Techniki demontażu, badania, naprawy i montażu
|
a)
|
Rodzaje uszkodzeń i techniki kontroli wzrokowej;
Usuwanie korozji, ocena i ponowne zabezpieczanie przed korozją.
|
|
3
|
b)
|
Metody naprawy generalnej, podręcznik naprawy konstrukcji;
Programy kontroli starzenia się, zmęczenia i korozji.
|
|
2
|
c)
|
Techniki badania nieniszczącego wraz z metodami penetrantu, radiograficzną, prądów wirowych, ultradźwiękową i boroskopową.
|
|
2
|
d)
|
Techniki demontażu i ponownego montażu.
|
|
2
|
e)
|
Techniki wykrywania i usuwania usterek.
|
|
2
|
7.19 Zdarzenia nadzwyczajne
|
a)
|
Badanie po uderzeniu pioruna oraz penetracja HIRF.
|
|
2
|
b)
|
Badanie po zdarzeniach nadzwyczajnych takich jak trudne lądowanie oraz lot przez turbulencje.
|
|
2
|
7.20
|
Procedury obsługi technicznej
|
|
2
|
Planowanie obsługi technicznej;
|
|
Procedury modyfikacyjne;
|
|
Procedury magazynowe;
|
|
Procedury certyfikacji/dopuszczania;
|
|
Połączenie z działaniem statku powietrznego;
|
|
Badanie obsługi technicznej/kontrola jakości/gwarancja jakości;
|
|
Dodatkowe procedury obsługi technicznej;
|
|
Kontrola części składowych o ograniczonej trwałości.
|
|
MODUŁ 8. PODSTAWY AERODYNAMIKI
|
POZIOM
|
A
|
B1
|
B2
|
B3
|
|
1
|
2
|
2
|
1
|
Zastosowanie International Standard Atmosphere (ISA) do aerodynamiki.
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
2
|
1
|
Przepływ powietrza wokół ciała;
|
|
|
|
|
Warstwa przyścienna, przepływ uwarstwiony, turbulentny, niezakłócony, względny przepływ powietrza, odchylenie strug, wirowość, stagnacja;
|
|
|
|
|
Terminy: profil lotniczy, cięciwa, średnia cięciwa aerodynamiczna, opór profilowy, opór indukowany, środek ciśnień, kąt natarcia, zwichrzenie ujemne i dodatnie płata, lotność, kształt skrzydła i wydłużenie;
|
|
|
|
|
Siła ciągu, ciężar, wypadkowa aerodynamiczna;
|
|
|
|
|
Wytwarzanie siły nośnej i oporu: kąt natarcia, współczynnik siły nośnej, oporu, biegunowa, przeciągnięcie;
|
|
|
|
|
Zanieczyszczenie płatu wraz z lodem, śniegiem, mrozem.
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
2
|
1
|
Związek między siłą nośną, ciężarem, ciągiem i oporem;
|
|
|
|
|
Lot ślizgowy;
|
|
|
|
|
Loty stanu ustalonego, osiągi;
|
|
|
|
|
Teoria obrotu;
|
|
|
|
|
Wpływ czynników obciążenia: przeciągnięcie, obwiednia lotu i ograniczenia konstrukcyjne;
|
|
|
|
|
Zwiększenie siły nośnej.
|
|
|
|
|
8.4
|
Stateczność i dynamika lotu
|
|
1
|
2
|
2
|
1
|
Stateczność podłużna, boczna i kierunkowa (czynna i bierna).
|
|
|
|
|
MODUŁ 9A. CZYNNIKI LUDZKIE
Uwaga: Niniejszy moduł nie stosuje się do kategorii B3. Odpowiednie tematy dla kategorii B3 podano w module 9B.
|
POZIOM
|
A
|
B1
|
B2
|
|
1
|
2
|
2
|
Konieczność uwzględnienia czynnika ludzkiego;
|
|
|
|
Zdarzenia, które można przypisać czynnikom ludzkim/błędom ludzkim;
|
|
|
|
Prawa Murphy’ego.
|
|
|
|
9.2
|
Ludzkie możliwości i ograniczenia
|
|
1
|
2
|
2
|
Wzrok;
|
|
|
|
Słuch;
|
|
|
|
Przetwarzanie informacji;
|
|
|
|
Uwaga i percepcja;
|
|
|
|
Pamięć;
|
|
|
|
Klaustrofobia i dostęp fizyczny.
|
|
|
|
9.3
|
Psychologia społeczna
|
|
1
|
1
|
1
|
Odpowiedzialność indywidualna i grupowa;
|
|
|
|
Motywacja i demotywacja;
|
|
|
|
Nacisk kolegów;
|
|
|
|
Zagadnienia „kulturowe”;
|
|
|
|
Praca zespołowa;
|
|
|
|
Zarządzanie, nadzór i przewodnictwo.
|
|
|
|
9.4
|
Czynniki wpływające na osiągnięcia
|
|
2
|
2
|
2
|
Stan zdrowia/kondycja;
|
|
|
|
Stres związany z pracą i życiem osobistym;
|
|
|
|
Presja czasu i terminy;
|
|
|
|
Obciążenie pracą: nadmierne i niewystarczające;
|
|
|
|
Sen i zmęczenie, praca zmianowa;
|
|
|
|
Alkohol, lekarstwa i nadużywanie narkotyków.
|
|
|
|
|
1
|
1
|
1
|
Hałas i dym;
|
|
|
|
Oświetlenie;
|
|
|
|
Klimat i temperatura;
|
|
|
|
Ruch i wibracje;
|
|
|
|
Środowisko pracy.
|
|
|
|
|
1
|
1
|
1
|
Praca fizyczna;
|
|
|
|
Zadania powtarzalne;
|
|
|
|
Badanie poprzez oględziny;
|
|
|
|
Systemy złożone.
|
|
|
|
|
2
|
2
|
2
|
W ramach zespołów i między nimi;
|
|
|
|
Rejestracja pracy;
|
|
|
|
Uaktualnianie, okres ważności;
|
|
|
|
Rozpowszechnianie informacji.
|
|
|
|
|
1
|
2
|
2
|
Modele i teorie błędu;
|
|
|
|
Rodzaje błędu w zadaniach z zakresu obsługi technicznej;
|
|
|
|
Skutki błędów (np. wypadki);
|
|
|
|
Unikanie błędów i zarządzanie nimi.
|
|
|
|
9.9
|
Ryzyko w miejscu pracy
|
|
1
|
2
|
2
|
Rozpoznawanie i unikanie ryzyka;
|
|
|
|
Postępowanie w sytuacjach nagłych.
|
|
|
|
MODUŁ 9B. CZYNNIKI LUDZKIE
Uwaga: Zakres niniejszego modułu uwzględnia mniej wymagające środowisko posiadaczy licencji na obsługę techniczną kategorii B3.
|
POZIOM
|
B3
|
|
2
|
Konieczność uwzględnienia czynnika ludzkiego;
|
|
Zdarzenia, które można przypisać czynnikom ludzkim/błędom ludzkim;
|
|
Prawa Murphy’ego.
|
|
9.2
|
Ludzkie możliwości i ograniczenia
|
|
2
|
Wzrok;
|
|
Słuch;
|
|
Przetwarzanie informacji;
|
|
Uwaga i percepcja;
|
|
Pamięć;
|
|
Klaustrofobia i dostęp fizyczny.
|
|
9.3
|
Psychologia społeczna
|
|
1
|
Odpowiedzialność indywidualna i grupowa;
|
|
Motywacja i demotywacja;
|
|
Nacisk kolegów;
|
|
Zagadnienia „kulturowe”;
|
|
Praca zespołowa;
|
|
Zarządzanie, nadzór i przewodnictwo.
|
|
9.4
|
Czynniki wpływające na osiągnięcia
|
|
2
|
Stan zdrowia/kondycja;
|
|
Stres związany z pracą i życiem osobistym;
|
|
Presja czasu i terminy;
|
|
Obciążenie pracą: nadmierne i niewystarczające;
|
|
Sen i zmęczenie, praca zmianowa;
|
|
Alkohol, lekarstwa i nadużywanie narkotyków.
|
|
|
1
|
Hałas i dym;
|
|
Oświetlenie;
|
|
Klimat i temperatura;
|
|
Ruch i wibracje;
|
|
Środowisko pracy.
|
|
|
1
|
Praca fizyczna;
|
|
Zadania powtarzalne;
|
|
Badanie poprzez oględziny;
|
|
Systemy złożone.
|
|
|
2
|
W ramach zespołów i między nimi;
|
|
Rejestracja pracy;
|
|
Uaktualnianie, okres ważności;
|
|
Rozpowszechnianie informacji.
|
|
|
2
|
Modele i teorie błędu;
|
|
Rodzaje błędu w zadaniach z zakresu obsługi technicznej;
|
|
Skutki błędów (np. wypadki);
|
|
Unikanie błędów i zarządzanie nimi.
|
|
9.9
|
Ryzyko w miejscu pracy
|
|
2
|
Rozpoznawanie i unikanie ryzyka;
|
|
Postępowanie w sytuacjach nagłych.
|
|
MODUŁ 10. PRZEPISY DOTYCZĄCE LOTNICTWA
|
POZIOM
|
A
|
B1
|
B2
|
B3
|
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Rola Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego;
|
|
|
|
|
Rola Komisji Europejskiej;
|
|
|
|
|
Rola EASA;
|
|
|
|
|
Rola państw członkowskich i krajowych organów lotnictwa;
|
|
|
|
|
Rozporządzenie (WE) nr 216/2008 i przepisy wykonawcze do niego, rozporządzenia (WE) nr 1702/2003 i (WE) nr 2042/2003.
|
|
|
|
|
Związek pomiędzy poszczególnymi załącznikami (częściami), takimi jak część 21, część M, część 145, część 66, część 147 oraz UE-OPS
|
|
|
|
|
10.2
|
Personel certyfikujący — obsługa techniczna
|
|
2
|
2
|
2
|
2
|
Szczegółowe rozumienie części 66.
|
|
|
|
|
10.3
|
Zatwierdzone instytucje obsługi technicznej
|
|
2
|
2
|
2
|
2
|
Szczegółowe rozumienie części 145 i części M podsekcja F.
|
|
|
|
|
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Ogólne rozumienie UE-OPS
|
|
|
|
|
Certyfikaty przewoźników lotniczych;
|
|
|
|
|
Obowiązki przewoźników, w szczególności obowiązki dotyczące zapewnienia ciągłej zdatności do lotu oraz obsługi technicznej;
|
|
|
|
|
Program obsługi technicznej statków powietrznych
|
|
|
|
|
MEL//CDL
|
|
|
|
|
Dokumenty przewożone na pokładzie;
|
|
|
|
|
Znakowanie statków powietrznych;
|
|
|
|
|
10.5 Certyfikacja statków powietrznych, części i wyposażenia
|
|
—
|
1
|
1
|
1
|
Ogólne rozumienie części 21 i warunków certyfikowania EASA CS-23, 25, 27, 29.
|
|
|
|
|
|
—
|
2
|
2
|
2
|
Certyfikat zdatności do lotu; ograniczony certyfikat zdatności do lotu i zezwolenie na lot;
|
|
|
|
|
Świadectwo rejestracji;
|
|
|
|
|
Certyfikat hałasu;
|
|
|
|
|
Rozkład wagi;
|
|
|
|
|
Licencja na radiostację i zatwierdzenie.
|
|
|
|
|
10.6
|
Ciągła zdatność do lotu
|
|
2
|
2
|
2
|
2
|
Szczegółowe rozumienie przepisów części 21 dotyczących ciągłej zdatności do lotu.
|
|
|
|
|
Szczegółowe rozumienie części M.
|
|
|
|
|
10.7
Odpowiednie krajowe i międzynarodowe wymagania: (jeżeli nie zostały zastąpione przez wymagania UE)
|
a)
|
Programy obsługi technicznej, kontrola i badanie obsługi technicznej;
Dyrektywy zdatności do lotu;
Biuletyny obsługi, informacje obsługi producenta;
Zmiany i naprawy;
Dokumentacja obsługi technicznej: podręcznik obsługi technicznej, podręcznik napraw konstrukcyjnych, ilustrowany katalog części zamiennych itd.
|
|
1
|
2
|
2
|
2
|
Tylko dla licencji A do B2:
Główny wykaz minimalnego wyposażenia, wykaz minimalnego wyposażenia, wykaz odchylenia wysyłki;
|
|
|
|
|
b)
|
Ciągła zdatność do lotu;
Minimalne wymagania dotyczące wyposażenia – loty próbne
|
|
—
|
1
|
1
|
1
|
Tylko dla licencji B1 i B2:
ETOPS, wymogi obsługi technicznej i wysyłki;
Eksploatacja przy każdej pogodzie, eksploatacja kategorii 2/3.
|
|
|
|
|
MODUŁ 11A. AERODYNAMIKA, STRUKTURY I SYSTEMY SAMOLOTU TURBINOWEGO
|
POZIOM
|
A1
|
B1.1
|
11.1 Teoria lotu
|
11.1.1
|
Aerodynamika samolotu i sterowanie lotem
|
|
1
|
2
|
Działanie i wynik:
kontrola przechylenia: lotki oraz hamulce aerodynamiczne;
regulacja wysokości: stery wysokości, usterzenie integralne, stateczniki zmiennego zasięgu oraz kaczki;
regulacja odchylenia, ograniczniki steru;
|
|
|
Regulacja z użyciem sterolotek, ruddervatory;
|
|
|
Urządzenia podnośnikowe, szczeliny skrzelowe, skrzele, klapy, klapolotki;
|
|
|
Urządzenia oporowe, spoilery, hamulce aerodynamiczne, hamulce prędkościowe;
|
|
|
Efekty grzebieni aerodynamicznych płata, krawędzie natarcia z uskokiem;
|
|
|
Regulacja warstwy granicznej, generatory wirów, kliny przeciągnięcia lub wiodące urządzenia brzegowe;
|
|
|
Działanie i efekt klapek wyważających, klapki odciążające i dociążające (wiodące), klapki sterownicze, klapki sprężynowe, wyważenie masowe, nachylenie powierzchni sterowej, aerodynamiczne panele regulacyjne.
|
|
|
11.1.2
|
Lot z dużymi prędkościami
|
|
1
|
2
|
Lot z prędkością dźwięku, lot z prędkością poddźwiękową, lot transsoniczny, lot z prędkością ponaddźwiękową;
|
|
|
Liczba Macha, krytyczna liczba Macha, buffet wysokościowy, fala uderzeniowa, nagrzewanie aerodynamiczne, reguła pól;
|
|
|
Czynniki mające wpływ na przepływ powietrza we wlotach silnikowych w samolotach dużej prędkości;
|
|
|
Efekty skosu dodatniego na krytycznej liczbie Macha.
|
|
|
11.2 Struktury płatowca — koncepcje ogólne
|
a)
|
Wymagania dotyczące zdatności do lotu dla wytrzymałości konstrukcyjnej;
Klasyfikacja strukturalna, pierwszorzędowa, drugorzędowa i trzeciorzędowa;
Brak bezpieczeństwa, trwałość niezawodna, koncepcje dotyczące tolerancji awarii;
Strefowe i stanowiskowe systemy identyfikacji;
Nacisk, naprężenie, zginanie, ściskanie, ścinanie, skręcanie, rozciąganie, naprężenie obwodowe, zmęczenie materiału;
Dreny i zabezpieczenie wentylacji;
Zapewnienie instalacji systemu;
Zapewnienie ochrony przed uderzeniem pioruna;
Umasienie samolotu.
|
|
2
|
2
|
b)
|
Metody konstrukcyjne: pokrycie pracujące kadłuba, wręgi, podłużnice, przegrody, ramy, doublery, rozpórki, wiązadła, belki, struktura podłogi, wzmocnienie, metody zdejmowania izolacji, ochrona antykorozyjna, skrzydło, usterzenie ogonowe i urządzenia silnikowe;
Techniki montażu konstrukcji: nitowanie, skręcanie, spajanie;
Metody ochrony powierzchni, takie jak chromianowanie, anodyzowanie, malowanie;
Czyszczenie powierzchni;
Symetria płatowca: metody równania i sprawdzania symetrii.
|
|
1
|
2
|
11.3 Struktury płatowca — samoloty
|
11.3.1
|
Kadłub (ATA 52/53/56)
|
|
1
|
2
|
Uszczelnianie konstrukcji i zwiększanie napięcia;
|
|
|
Skrzydło, statecznik, wspornik i elementy podwozia;
|
|
|
Montaż siedzeń i system załadunku;
|
|
|
Drzwi i wyjścia awaryjne: konstrukcja, mechanizmy, działanie i urządzenia zabezpieczające;
|
|
|
Okna i budowa oraz mechanizmy wiatrochronu.
|
|
|
|
1
|
2
|
Budowa;
|
|
|
Przechowywanie paliwa;
|
|
|
Podwozie samolotu, wspornik, powierzchnia sterowa i urządzenia podnoszenia/oporu.
|
|
|
11.3.3
|
Stateczniki (ATA 55)
|
|
1
|
2
|
Budowa;
|
|
|
Mocowanie powierzchni sterowej.
|
|
|
11.3.4
|
Powierzchnie sterowe lotu (ATA 55/57)
|
|
1
|
2
|
Budowa i zamocowanie;
|
|
|
Równoważenie — masa i aerodynamika.
|
|
|
11.3.5
|
Gondole/Wsporniki (ATA 54)
|
|
1
|
2
|
Gondole/Wsporniki:
Budowa;
Zapory ogniowe;
Zawieszenie silnika.
|
|
|
11.4 Klimatyzacja i zwiększanie ciśnienia w kabinie (ATA 21)
|
|
1
|
2
|
Źródła dopływu powietrza, włącznie z przeciekami silnikowymi, pomocniczy zespół silnikowy i wkładka uziemiona.
|
|
|
|
1
|
3
|
Systemy klimatyzacyjne;
|
|
|
Urządzenia obiegu powietrza i obiegu pary;
|
|
|
Systemy dystrybucji;
|
|
|
System regulacji przepływu, temperatury i wilgotności.
|
|
|
11.4.3
|
Zwiększanie ciśnienia
|
|
1
|
3
|
Systemy zwiększenia ciśnienia;
|
|
|
Regulacja i obrazowanie oraz zawory bezpieczeństwa;
|
|
|
Regulatory ciśnienia kabinowego.
|
|
|
11.4.4
|
Urządzenia zabezpieczające i ostrzegawcze
|
|
1
|
3
|
Urządzenia ochronne i ostrzegawcze.
|
|
|
11.5 Instrumenty/systemy elektroniki lotniczej
|
11.5.1
|
Systemy instrumentowe (ATA 31)
|
|
1
|
2
|
Urządzenia pilotażowe: wysokościomierz, wskaźnik prędkości lotu, pionowy prędkościomierz;
|
|
|
Urządzenia żyroskopowe: sztuczny horyzont, wskaźnik położenia, wskaźnik kierunku, wskaźnik sytuacji w poziomie, zakrętomierz i wskaźnik poślizgu, koordynator obrotów;
|
|
|
Kompasy: bezpośredni odczyt, odczyt zdalny;
|
|
|
Wskazanie kąta natarcia, systemy przeciągnięcia;
|
|
|
Szklany kokpit;
|
|
|
Inne wskaźniki samolotu.
|
|
|
11.5.2
|
Systemy elektroniki lotniczej
|
|
1
|
1
|
Podstawy układów systemu i działanie;
Autopilot (ATA 22);
Komunikacja (ATA 23);
Systemy nawigacji (ATA 34).
|
|
|
11.6
|
Moc elektryczna (ATA 24)
|
|
1
|
3
|
Montaż i działanie baterii;
|
|
|
Wytwarzanie prądu stałego;
|
|
|
Wytwarzanie prądu zmiennego;
|
|
|
Wytwarzanie mocy w nagłym wypadku;
|
|
|
Regulacja napięcia;
|
|
|
Rozdział mocy;
|
|
|
Przemienniki, transformatory, prostowniki;
|
|
|
Ochrona obwodu;
|
|
|
Energia zewnętrzna/uziemiona.
|
|
|
11.7 Sprzęt i wyposażenie (ATA 25)
|
a)
|
Wymagania dotyczące sprzętu wykorzystywanego w nagłych wypadkach;
Siedzenia, taśmy i pasy.
|
|
2
|
2
|
b)
|
Układ kabiny;
Rozmieszczenie sprzętu;
Montaż wyposażenia kabiny;
Sprzęt w kabinie służący rozrywce;
Montaż kuchni;
Sprzęt do obsługi i przechowywania ładunku;
Schody.
|
|
1
|
1
|
11.8
|
Ochrona przeciwpożarowa (ATA 26)
|
|
1
|
3
|
a)
|
Systemy wykrywania ognia i dymu oraz systemy ostrzegawcze;
Systemy gaszące pożar;
Testy systemu.
|
|
|
|
|
1
|
1
|
11.9
|
Sterowanie lotem (ATA 27)
|
|
1
|
3
|
Sterowanie podstawowe: lotka, ster wysokości, ster pionowy, spoiler;
|
|
|
Regulacja wyważenia;
|
|
|
Aktywna regulacja ładunku;
|
|
|
Urządzenia podnośnikowe;
|
|
|
Wewnętrzny hamulec aerodynamiczny, hamulce prędkości;
|
|
|
Działanie systemu: ręczna, hydrauliczna, pneumatyczna, elektryczna, sztuczna stateczność i sterowanie;
|
|
|
Sztuczne czucie, amortyzator odchylenia, wyważenie Macha, ogranicznik steru, systemy blokady podmuchów;
|
|
|
Równoważenie i ustawienie;
|
|
|
System ochrony/ostrzegania przed przeciągnięciem.
|
|
|
11.10
|
Systemy paliwowe (ATA 28)
|
|
1
|
3
|
Układ systemu;
|
|
|
Zbiorniki paliwa;
|
|
|
Systemy dostarczania;
|
|
|
Zrzucanie, odpowietrzanie, drenowanie;
|
|
|
Zasilanie na krzyż i przekazywanie;
|
|
|
Oznaczenia i ostrzeżenia.
|
|
|
Uzupełnianie paliwa i opróżnianie zbiorników z paliwa;
|
|
|
Podłużne systemy równowagi paliwa.
|
|
|
11.11
|
Siła hydrauliczna (ATA 29)
|
|
1
|
3
|
Układ systemu;
|
|
|
Płyny hydrauliczne;
|
|
|
Zbiorniki i akumulatory hydrauliczne;
|
|
|
Wytwarzanie ciśnienia: elektrycznie, mechanicznie, pneumatycznie;
|
|
|
Wytwarzanie ciśnienia w nagłym wypadku;
|
|
|
Filtry;
|
|
|
Regulacja ciśnienia;
|
|
|
Rozdział mocy;
|
|
|
Systemy wykrywania i ostrzegania;
|
|
|
Interfejs z innymi systemami.
|
|
|
11.12
|
Osłona przed lodem i deszczem (ATA 30)
|
|
1
|
3
|
Tworzenie, klasyfikowanie i wykrywanie lodu;
|
|
|
Systemy przeciwoblodzeniowe: elektryczne, z wykorzystaniem ciepłego powietrza i chemiczne;
|
|
|
Systemy odlodzeniowe: elektryczne, z wykorzystaniem ciepłego powietrza, pneumatyczne i chemiczne;
|
|
|
Środek hydrofobowy;
|
|
|
Ogrzewanie sond i drenów;
|
|
|
Systemy wycieraczek.
|
|
|
11.13
|
Podwozie samolotu (ATA 32)
|
|
2
|
3
|
Budowa, amortyzacja;
|
|
|
Systemy rozbudowy i retrakcji: normalny i w nagłym wypadku;
|
|
|
Oznaczenia i ostrzeżenia;
|
|
|
Koła, hamulce, antypoślizg i autohamowanie;
|
|
|
Opony;
|
|
|
Kierowanie;
|
|
|
Czujniki powietrze-ziemia.
|
|
|
|
2
|
3
|
Zewnętrzne: nawigacyjne, antykolizyjne, reflektor lądowania, projektor kołowania, mrozowe;
|
|
|
Wewnętrzne: w kabinie, w kokpicie, w ładowni;
|
|
|
Awaryjne.
|
|
|
|
1
|
3
|
Układ systemu: w kokpicie, w kabinie;
|
|
|
Źródła, przechowywanie, ładowanie i dystrybucja;
|
|
|
Regulacja dostaw;
|
|
|
Oznaczenia i ostrzeżenia.
|
|
|
11.16
|
Ogumienie/próżnia (ATA 36)
|
|
1
|
3
|
Układ systemu;
|
|
|
Źródła: silnik/pomocniczy zespół silnikowy, kompresory, zbiorniki, uziemienie;
|
|
|
Regulacja ciśnienia;
|
|
|
Dystrybucja;
|
|
|
Oznaczenia i ostrzeżenia.
|
|
|
Interfejsy z innymi systemami.
|
|
|
11.17
|
Woda/odpady (ATA 38)
|
|
2
|
3
|
Układy systemu wodnego, dostawa, dystrybucja, obsługa techniczna i drenowanie;
|
|
|
System toalet, spłukiwanie i obsługa techniczna;
|
|
|
Kwestie związane z korozją.
|
|
|
11.18
|
Systemy obsługi technicznej na pokładzie (ATA 45)
|
|
1
|
2
|
Centralne komputery obsługi technicznej;
|
|
|
System ładowania danych;
|
|
|
System biblioteki elektronicznej;
|
|
|
Drukowanie;
|
|
|
Monitorowanie struktury (monitorowanie tolerancji uszkodzeń).
|
|
|
11.19
|
Zintegrowane modularne systemy elektroniki lotniczej (ATA 42)
|
|
1
|
2
|
Funkcje, które zwykle mogą być wbudowane w zintegrowane modularne systemy elektroniki lotniczej (IMA), to m.in.:
zarządzanie upustem, regulacja ciśnienia, wentylacja i gospodarka powietrzna, elektronika lotnicza i kontrola wentylacji kokpitu, kontrola temperatury, łączność w ruchu lotniczym, router łączności elektroniki lotniczej, zarządzanie obciążeniem elektrycznym, monitorowanie wyłącznika, system elektryczny BITE, gospodarka paliwem, kontrola hamowania, kontrola sterowania, wysuwanie i wsuwanie podwozia, wskaźnik ciśnienia w oponach, ciśnienie olejowo-powietrzne, monitorowanie temperatury hamulca itd.;
|
|
|
Główny system; Podzespoły sieciowe.
|
|
|
11.20
|
Systemy kabinowe (ATA 44)
|
|
1
|
2
|
Jednostki i podzespoły zapewniające rozrywkę pasażerom oraz łączność na pokładzie statku powietrznego (kabinowy system łączności wewnętrznej) oraz między statkiem powietrznym i stacjami naziemnymi (usługa sieci kabinowej). Umożliwiają przesyłanie głosu, danych, muzyki i wideo.
|
|
|
Kabinowy system łączności wewnętrznej zapewnia interfejs między załogą w kokpicie/kabinie i systemami kabinowymi. Te systemy umożliwiają wymianę danych między różnymi powiązanymi elementami wymienialnymi i są zwykle obsługiwane z panelu obsługi lotu.
|
|
|
Usługa sieci kabinowej wykorzystuje zwykle serwer, zazwyczaj współpracujący m.in. z następującymi systemami:
teleinformatyka/łączność radiowa, system rozrywki podczas lotu.
|
|
|
Usługa sieci kabinowej może obsługiwać takie funkcje, jak:
dostęp do raportów przed odlotem/w trakcie lotu,
dostęp do poczty elektronicznej/serwisu intranetowego/internetu,
baza danych pasażerów;
|
|
|
Główny system kabinowy;
|
|
|
System rozrywki podczas lotu;
|
|
|
System łączności zewnętrznej;
|
|
|
Kabinowy system pamięci masowej;
|
|
|
System monitorowania kabiny;
|
|
|
Różne systemy kabinowe.
|
|
|
11.21
|
Systemy informatyczne (ATA 46)
|
|
1
|
2
|
Jednostki i podzespoły umożliwiające przechowywanie, aktualizację i wyszukiwanie informacji cyfrowych, tradycyjnie umieszczanych na papierze, mikrofilmie lub mikrokartach. Obejmuje jednostki służące do przechowywania informacji oraz funkcję wyszukiwania, np. pamięć masową biblioteki elektronicznej i jej kontrolera. Nie obejmuje jednostek ani podzespołów zainstalowanych do innych celów bądź współdzielonych z innymi systemami, takich jak drukarka pokładowa lub wyświetlacz ogólnego przeznaczenia.
|
|
|
Typowymi przykładami są systemy zarządzania ruchem lotniczym i informacją oraz systemy serwerów sieciowych.
|
|
|
Ogólny system informatyczny statku powietrznego;
|
|
|
Pokładowy system informatyczny;
|
|
|
System informatyczny obsługi technicznej;
|
|
|
System informatyczny kabiny pasażerskiej;
|
|
|
Różne systemy informatyczne.
|
|
|
MODUŁ 11B. AERODYNAMIKA, STRUKTURY I SYSTEMY SAMOLOTU TŁOKOWEGO
Uwaga 1: Niniejszy moduł nie stosuje się do kategorii B3. Odpowiednie tematy dla kategorii B3 podano w module 11C.
Uwaga 2: Zakres niniejszego modułu odzwierciedla technologię samolotów należących do podkategorii A2 i B1.2.
|
POZIOM
|
A2
|
B1.2
|
11.1 Teoria lotu
|
11.1.1.
|
Aerodynamika samolotu i sterowanie lotem
|
|
1
|
2
|
Działanie i wynik:
kontrola przechylenia: lotki oraz hamulce aerodynamiczne;
regulacja wysokości: stery wysokości, usterzenie integralne, stateczniki zmiennego zasięgu oraz kaczki;
regulacja odchylenia, ograniczniki steru;
|
|
|
Regulacja z użyciem sterolotek, ruddervatory;
|
|
|
Urządzenia podnośnikowe, szczeliny skrzelowe, skrzele, klapy, klapolotki;
|
|
|
Urządzenia oporowe, spoilery, hamulce aerodynamiczne, hamulce prędkościowe;
|
|
|
Efekty grzebieni aerodynamicznych płata, krawędzie natarcia z uskokiem;
|
|
|
Regulacja warstwy granicznej, generatory wirów, kliny przeciągnięcia lub wiodące urządzenia brzegowe;
|
|
|
Działanie i efekt klapek wyważających, klapki odciążające i dociążające (wiodące), klapki sterownicze, klapki sprężynowe, wyważenie masowe, nachylenie powierzchni sterowej, aerodynamiczne panele regulacyjne.
|
|
|
11.1.2.
|
Loty z dużymi prędkościami — nie dotyczy
|
|
—
|
—
|
11.2 Struktury płatowca — koncepcje ogólne
|
a)
|
Wymagania dotyczące zdatności do lotu dla wytrzymałości konstrukcyjnej;
Klasyfikacja strukturalna, pierwszorzędowa, drugorzędowa i trzeciorzędowa;
Brak bezpieczeństwa, trwałość niezawodna, koncepcje dotyczące tolerancji awarii;
Strefowe i stanowiskowe systemy identyfikacji;
Nacisk, naprężenie, zginanie, ściskanie, ścinanie, skręcanie, rozciąganie, naprężenie obwodowe, zmęczenie materiału;
Dreny i zabezpieczenie wentylacji;
Zapewnienie instalacji systemu;
Zapewnienie ochrony przed uderzeniem pioruna;
Umasienie samolotu.
|
|
2
|
2
|
b)
|
Metody konstrukcyjne: pokrycie pracujące kadłuba, wręgi, podłużnice, przegrody, ramy, doublery, rozpórki, wiązadła, belki, struktura podłogi, wzmocnienie, metody zdejmowania izolacji, ochrona antykorozyjna, skrzydło, usterzenie ogonowe i urządzenia silnikowe;
Techniki montażu konstrukcji: nitowanie, skręcanie, spajanie;
Metody ochrony powierzchni, takie jak chromianowanie, anodyzowanie, malowanie;
Czyszczenie powierzchni;
Symetria płatowca: metody równania i sprawdzania symetrii.
|
|
1
|
2
|
11.3 Struktury płatowca — samoloty
|
11.3.1
|
Kadłub (ATA 52/53/56)
|
|
1
|
2
|
Uszczelnianie konstrukcji i zwiększanie napięcia;
|
|
|
Skrzydło, wspornik usterzenia ogonowego samolotu i mocowanie podwozia;
|
|
|
Montaż siedzeń;
|
|
|
Drzwi i wyjścia awaryjne: konstrukcja i działanie;
|
|
|
Mocowanie okien i wiatrochronu.
|
|
|
|
1
|
2
|
Budowa;
|
|
|
Przechowywanie paliwa;
|
|
|
Podwozie samolotu, wspornik, powierzchnia sterowa i urządzenia podnoszenia/oporu.
|
|
|
11.3.3
|
Stateczniki (ATA 55)
|
|
1
|
2
|
Budowa;
|
|
|
Mocowanie powierzchni sterowej.
|
|
|
11.3.4
|
Powierzchnie sterowe lotu (ATA 55/57)
|
|
1
|
2
|
Budowa i zamocowanie;
|
|
|
Równoważenie — masa i aerodynamika.
|
|
|
11.3.5
|
Gondole/Wsporniki (ATA 54)
|
|
1
|
2
|
Gondole/Wsporniki:
Budowa,
Zapory ogniowe,
Zawieszenie silnika.
|
|
|
11.4
|
Klimatyzacja i zwiększanie ciśnienia w kabinie (ATA 21)
|
|
1
|
3
|
Systemy zwiększania ciśnienia i klimatyzacji;
|
|
|
Urządzenie kontrolujące ciśnienie w kabinie, urządzenia ochrony i ostrzegania;
|
|
|
Systemy grzewcze.
|
|
|
11.5 Instrumenty/systemy elektroniki lotniczej
|
11.5.1
|
Systemy instrumentowe (ATA 31)
|
|
1
|
2
|
Urządzenia pilotażowe: wysokościomierz, wskaźnik prędkości lotu, pionowy prędkościomierz;
|
|
|
Urządzenia żyroskopowe: sztuczny horyzont, wskaźnik położenia, wskaźnik kierunku, wskaźnik sytuacji w poziomie, zakrętomierz i wskaźnik poślizgu, koordynator obrotów;
|
|
|
Kompasy: bezpośredni odczyt, odczyt zdalny;
|
|
|
Wskazanie kąta natarcia, systemy przeciągnięcia;
|
|
|
Szklany kokpit;
|
|
|
Inne wskaźniki samolotu.
|
|
|
11.5.2
|
Systemy elektroniki lotniczej
|
|
1
|
1
|
Podstawy układów systemu i działanie;
Autopilot (ATA 22);
Komunikacja (ATA 23);
Systemy nawigacji (ATA 34).
|
|
|
11.6
|
Moc elektryczna (ATA 24)
|
|
1
|
3
|
Montaż i działanie baterii;
|
|
|
Wytwarzanie prądu stałego;
|
|
|
Regulacja napięcia;
|
|
|
Rozdział mocy;
|
|
|
Ochrona obwodu;
|
|
|
Przemienniki, transformatory.
|
|
|
11.7 Sprzęt i wyposażenie (ATA 25)
|
a)
|
Wymagania dotyczące sprzętu wykorzystywanego w nagłych wypadkach;
Siedzenia, taśmy i pasy.
|
|
2
|
2
|
b)
|
Układ kabiny;
Rozmieszczenie sprzętu;
Montaż wyposażenia kabiny;
Sprzęt w kabinie służący rozrywce;
Montaż kuchni;
Sprzęt do obsługi i przechowywania ładunku;
Schody.
|
|
1
|
1
|
11.8 Ochrona przeciwpożarowa (ATA 26)
|
a)
|
Systemy wykrywania ognia i dymu oraz systemy ostrzegawcze;
Systemy gaszące pożar;
Testy systemu.
|
|
1
|
3
|
|
1
|
3
|
11.9
|
Sterowanie lotem (ATA 27)
|
|
1
|
3
|
Sterowanie podstawowe: lotka, ster wysokości, ster pionowy;
|
|
|
Klapki wyważenia;
|
|
|
Urządzenia podnośnikowe;
|
|
|
Działanie systemu: ręcznie;
|
|
|
Blokady podmuchów;
|
|
|
Równoważenie i ustawienie;
|
|
|
System ochrony przed przeciągnięciem.
|
|
|
11.10
|
Systemy paliwowe (ATA 28)
|
|
1
|
3
|
Układ systemu;
|
|
|
Zbiorniki paliwa;
|
|
|
Systemy dostarczania;
|
|
|
Zasilanie na krzyż i przekazywanie;
|
|
|
Oznaczenia i ostrzeżenia.
|
|
|
Uzupełnianie paliwa i opróżnianie zbiorników paliwa.
|
|
|
11.11
|
Siła hydrauliczna (ATA 29)
|
|
1
|
3
|
Układ systemu;
|
|
|
Płyny hydrauliczne;
|
|
|
Zbiorniki i akumulatory hydrauliczne;
|
|
|
Wytwarzanie ciśnienia: elektrycznie, mechanicznie;
|
|
|
Filtry
|
|
|
Regulacja ciśnienia;
|
|
|
Rozdział mocy;
|
|
|
Systemy wykrywania i ostrzegania;
|
|
|
11.12
|
Osłona przed lodem i deszczem (ATA 30)
|
|
1
|
3
|
Tworzenie, klasyfikowanie i wykrywanie lodu;
|
|
|
Systemy odlodzeniowe: elektryczne, z wykorzystaniem ciepłego powietrza, pneumatyczne i chemiczne;
|
|
|
Ogrzewanie sond i drenów;
|
|
|
Systemy wycieraczek.
|
|
|
11.13
|
Podwozie samolotu (ATA 32)
|
|
2
|
3
|
Budowa, amortyzacja;
|
|
|
Systemy rozbudowy i retrakcji: normalny i w nagłym wypadku;
|
|
|
Oznaczenia i ostrzeżenia;
|
|
|
Koła, hamulce, antypoślizg i autohamowanie;
|
|
|
Opony;
|
|
|
Kierowanie;
|
|
|
Czujniki powietrze-ziemia.
|
|
|
|
2
|
3
|
Zewnętrzne: nawigacyjne, antykolizyjne, reflektor lądowania, projektor kołowania, mrozowe;
|
|
|
Wewnętrzne: w kabinie, w kokpicie, w ładowni;
|
|
|
Awaryjne.
|
|
|
|
1
|
3
|
Układ systemu: w kokpicie, w kabinie;
|
|
|
Źródła, przechowywanie, ładowanie i dystrybucja;
|
|
|
Regulacja dostaw;
|
|
|
Oznaczenia i ostrzeżenia.
|
|
|
11.16
|
Ogumienie/próżnia (ATA 36)
|
|
1
|
3
|
Układ systemu;
|
|
|
Źródło: silnik/pomocniczy zespół silnikowy, kompresory, zbiorniki, uziemienie;
|
|
|
Regulacja ciśnienia;
|
|
|
Dystrybucja;
|
|
|
Oznaczenia i ostrzeżenia.
|
|
|
Interfejsy z innymi systemami.
|
|
|
11.17
|
Woda/odpady (ATA 38)
|
|
2
|
3
|
Układy systemu wodnego, dostawa, dystrybucja, obsługa techniczna i drenowanie;
|
|
|
System toalet, spłukiwanie i obsługa techniczna;
|
|
|
Kwestie związane z korozją.
|
|
|
MODUŁ 11C. AERODYNAMIKA, STRUKTURY I SYSTEMY SAMOLOTU TŁOKOWEGO
Uwaga: Zakres niniejszego modułu odzwierciedla technologię samolotów należących do kategorii B3.
|
POZIOM
|
B3
|
11.1 Teoria lotu
|
Aerodynamika samolotu i sterowanie lotem
|
1
|
Działanie i wynik:
kontrola przechylenia: lotki;
regulacja wysokości: stery wysokości, usterzenie integralne, stateczniki zmiennego zasięgu oraz kaczki;
regulacja odchylenia, ograniczniki steru;
|
|
Regulacja z użyciem sterolotek, ruddervatory;
|
|
Urządzenia podnośnikowe, szczeliny skrzelowe, skrzele, klapy, klapolotki;
|
|
Urządzenia oporowe, hamulce aerodynamiczne, hamulce prędkościowe;
|
|
Efekty grzebieni aerodynamicznych płata, krawędzie natarcia z uskokiem;
|
|
Regulacja warstwy granicznej, generatory wirów, kliny przeciągnięcia lub wiodące urządzenia brzegowe;
|
|
Działanie i efekt klapek wyważających, klapki odciążające i dociążające (wiodące), klapki sterownicze, klapki sprężynowe, wyważenie masowe, nachylenie powierzchni sterowej, aerodynamiczne panele regulacyjne.
|
|
11.2 Struktury płatowca — koncepcje ogólne
|
a)
|
Wymagania dotyczące zdatności do lotu dla wytrzymałości konstrukcyjnej;
Klasyfikacja strukturalna, pierwszorzędowa, drugorzędowa i trzeciorzędowa;
Brak bezpieczeństwa, trwałość niezawodna, koncepcje dotyczące tolerancji awarii;
Strefowe i stanowiskowe systemy identyfikacji;
Nacisk, naprężenie, zginanie, ściskanie, ścinanie, skręcanie, rozciąganie, naprężenie obwodowe, zmęczenie materiału;
Dreny i zabezpieczenie wentylacji;
Zapewnienie instalacji systemu;
Zapewnienie ochrony przed uderzeniem pioruna;
Umasienie samolotu.
|
|
2
|
b)
|
Metody konstrukcyjne: pokrycie pracujące kadłuba, wręgi, podłużnice, przegrody, ramy, doublery, rozpórki, wiązadła, belki, struktura podłogi, wzmocnienie, metody zdejmowania izolacji, ochrona antykorozyjna, skrzydło, usterzenie ogonowe i urządzenia silnikowe;
Techniki montażu konstrukcji: nitowanie, skręcanie, spajanie;
Metody ochrony powierzchni, takie jak chromianowanie, anodyzowanie, malowanie;
Czyszczenie powierzchni;
Symetria płatowca: metody równania i sprawdzania symetrii.
|
|
2
|
11.3 Struktury płatowca — samoloty
|
11.3.1
|
Kadłub (ATA 52/53/56)
|
|
1
|
Budowa;
|
|
Skrzydło, wspornik usterzenia ogonowego samolotu i mocowanie podwozia;
|
|
Montaż siedzeń;
|
|
Drzwi i wyjścia awaryjne: konstrukcja i działanie;
|
|
Mocowanie okien i wiatrochronu.
|
|
|
1
|
Budowa;
|
|
Przechowywanie paliwa;
|
|
Podwozie samolotu, wspornik, powierzchnia sterowa i urządzenia podnoszenia/oporu.
|
|
11.3.3
|
Stateczniki (ATA 55)
|
|
1
|
Budowa;
|
|
Mocowanie powierzchni sterowej.
|
|
11.3.4
|
Powierzchnie sterowe lotu (ATA 55/57)
|
|
1
|
Budowa i zamocowanie;
|
|
Równoważenie — masa i aerodynamika.
|
|
11.3.5 Gondole/Wsporniki (ATA 54)
|
Gondole/Wsporniki:
Budowa;
Zapory ogniowe;
Zawieszenie silnika.
|
1
|
11.4 Klimatyzacja (ATA 21)
|
Systemy grzewcze i wentylacyjne
|
1
|
11.5 Instrumenty/systemy elektroniki lotniczej
|
11.5.1
|
Systemy instrumentowe (ATA 31)
|
|
1
|
Urządzenia pilotażowe: wysokościomierz, wskaźnik prędkości lotu, pionowy prędkościomierz;
|
|
Urządzenia żyroskopowe: sztuczny horyzont, wskaźnik położenia, wskaźnik kierunku, wskaźnik sytuacji w poziomie, zakrętomierz i wskaźnik poślizgu, koordynator obrotów;
|
|
Kompasy: bezpośredni odczyt, odczyt zdalny;
|
|
Wskazanie kąta natarcia, systemy przeciągnięcia;
|
|
Szklany kokpit;
|
|
Inne wskaźniki samolotu.
|
|
11.5.2
|
Systemy elektroniki lotniczej
|
|
1
|
Podstawy układów systemu i działanie;
Autopilot (ATA 22);
Komunikacja (ATA 23);
Systemy nawigacji (ATA 34).
|
|
11.6
|
Moc elektryczna (ATA 24)
|
|
2
|
Montaż i działanie baterii;
|
|
Wytwarzanie prądu stałego;
|
|
Regulacja napięcia;
|
|
Rozdział mocy;
|
|
Ochrona obwodu;
|
|
Przemienniki, transformatory.
|
|
11.7
|
Sprzęt i wyposażenie (ATA 25)
|
|
2
|
Wymagania dotyczące sprzętu wykorzystywanego w nagłych wypadkach;
|
|
Siedzenia, taśmy i pasy.
|
|
11.8
|
Ochrona przeciwpożarowa (ATA 26)
|
|
2
|
Przenośna gaśnica.
|
|
11.9
|
Sterowanie lotem (ATA 27)
|
|
3
|
Sterowanie podstawowe: lotka, ster wysokości, ster pionowy;
|
|
Klapki wyważenia;
|
|
Urządzenia podnośnikowe;
|
|
Działanie systemu: ręcznie;
|
|
Blokady podmuchów;
|
|
Równoważenie i ustawienie;
|
|
System ochrony przed przeciągnięciem.
|
|
11.10
|
Systemy paliwowe (ATA 28)
|
|
2
|
Układ systemu;
|
|
Zbiorniki paliwa;
|
|
Systemy dostarczania;
|
|
Zasilanie na krzyż i przekazywanie;
|
|
Oznaczenia i ostrzeżenia.
|
|
Uzupełnianie paliwa i opróżnianie zbiorników paliwa.
|
|
11.11
|
Siła hydrauliczna (ATA 29)
|
|
2
|
Układ systemu;
|
|
Płyny hydrauliczne;
|
|
Zbiorniki i akumulatory hydrauliczne;
|
|
Wytwarzanie ciśnienia: elektrycznie, mechanicznie;
|
|
Filtry
|
|
Regulacja ciśnienia;
|
|
Rozdział mocy;
|
|
Systemy oznaczania i ostrzegania.
|
|
11.12
|
Osłona przed lodem i deszczem (ATA 30)
|
|
1
|
Tworzenie, klasyfikowanie i wykrywanie lodu;
|
|
Systemy odlodzeniowe: elektryczne, z wykorzystaniem ciepłego powietrza, pneumatyczne i chemiczne;
|
|
Ogrzewanie sond i drenów;
|
|
Systemy wycieraczek.
|
|
11.13
|
Podwozie samolotu (ATA 32)
|
|
2
|
Budowa, amortyzacja;
|
|
Systemy rozbudowy i retrakcji: normalny i w nagłym wypadku;
|
|
Oznaczenia i ostrzeżenia;
|
|
Koła, hamulce, antypoślizg i autohamowanie;
|
|
Opony;
|
|
Kierowanie.
|
|
|
2
|
Zewnętrzne: nawigacyjne, antykolizyjne, reflektor lądowania, projektor kołowania, mrozowe;
|
|
Wewnętrzne: w kabinie, w kokpicie, w ładowni;
|
|
Awaryjne.
|
|
|
2
|
Układ systemu: w kokpicie, w kabinie;
|
|
Źródła, przechowywanie, ładowanie i dystrybucja;
|
|
Regulacja dostaw;
|
|
Oznaczenia i ostrzeżenia.
|
|
11.16
|
Ogumienie/próżnia (ATA 36)
|
|
2
|
Układ systemu;
|
|
Źródło: silnik/pomocniczy zespół silnikowy, kompresory, zbiorniki, uziemienie;
|
|
Pompy ciśnieniowe i pompy próżniowe
|
|
Regulacja ciśnienia;
|
|
Dystrybucja;
|
|
Oznaczenia i ostrzeżenia.
|
|
Interfejsy z innymi systemami.
|
|
MODUŁ 12. AERODYNAMIKA, STRUKTURY I SYSTEMY ŚMIGŁOWCA
|
POZIOM
|
A3
A4
|
B1.3
B1.4
|
12.1
|
Teoria lotu — aerodynamika obrotowego skrzydła
|
|
1
|
2
|
Terminologia;
|
|
|
Efekty żyroskopowego ruchu precesyjnego;
|
|
|
Reakcja momentu obrotowego i kontrola kierunkowa;
|
|
|
Asymetria podnoszenia, przeciągnięcia końcówki łopaty;
|
|
|
Przesuwanie tendencji i jej korekta;
|
|
|
Efekt Coriolisa i wyrównanie;
|
|
|
Pierścień wirowy, wyrównanie mocy, pochylanie;
|
|
|
Autorotacja;
|
|
|
Wpływ bliskości ziemi.
|
|
|
12.2
|
Systemy sterowania lotu
|
|
2
|
3
|
Sterowanie cykliczne;
|
|
|
Sterowanie zbiorowe;
|
|
|
Płyta sterowania okresowego;
|
|
|
Kontrola zbaczania z kursu: kontrola momentu oporowego, śmigło ogonowe, upust powietrza;
|
|
|
Głowica wirnika nośnego: projekt i działanie;
|
|
|
Amortyzatory łopaty: funkcja i budowa;
|
|
|
Łopaty wirnika: budowa i mocowanie łopaty wirnika głównego i ogonowego;
|
|
|
Regulacja wyważenia, stałe i regulowane stateczniki;
|
|
|
Działanie systemu: ręczne, hydrauliczne, elektryczne, sztuczna stateczność i sterowanie;
|
|
|
Sztuczne czucie;
|
|
|
Równoważenie i ustawienie.
|
|
|
12.3
|
Wytyczanie drogi łopaty i analiza wibracji
|
|
1
|
3
|
Zestrajanie wirnika;
|
|
|
Wytyczanie drogi wirnika głównego i ogonowego;
|
|
|
Równoważenie statyczne i dynamiczne;
|
|
|
Typy wibracji, metody redukcji wibracji;
|
|
|
Rezonans uziemienia.
|
|
|
|
1
|
3
|
Skrzynie biegów, wirnik główny i ogonowy;
|
|
|
Sprzęgła, jednostki wolnych kół i hamulec wirnika;
|
|
|
Wały napędowe wirników ogonowych, sprzęgła podatne, łożyska, tłumiki drgań i wieszaki łożyskowe.
|
|
|
12.5 Struktury płatowca
|
a)
|
Wymagania dotyczące zdatności do lotu dla wytrzymałości konstrukcyjnej;
Klasyfikacja strukturalna, pierwszorzędowa, drugorzędowa i trzeciorzędowa;
Brak bezpieczeństwa, trwałość niezawodna, koncepcje dotyczące tolerancji awarii;
Strefowe i stanowiskowe systemy identyfikacji;
Nacisk, naprężenie, zginanie, ściskanie, ścinanie, skręcanie, rozciąganie, naprężenie obwodowe, zmęczenie materiału;
Dreny i zabezpieczenie wentylacji;
Zapewnienie instalacji systemu;
Zapewnienie ochrony przed uderzeniem pioruna;
|
|
2
|
2
|
b)
|
Metody konstrukcyjne: pokrycie pracujące kadłuba, wręgi, podłużnice, przegrody, ramy, doublery, rozpórki, wiązadła, belki, struktura podłogi, wzmocnienie, metody zdejmowania izolacji, ochrona antykorozyjna;
Wspornik, statecznik i elementy podwozia;
Montaż siedzeń;
Drzwi: konstrukcja, mechanizmy, działanie i urządzenia zabezpieczające;
Okna i budowa wiatrochronu;
Przechowywanie paliwa;
Zapory ogniowe;
Zawieszenie silnika;
Techniki montażu konstrukcji: nitowanie, skręcanie, spajanie;
Metody ochrony powierzchni, takie jak chromianowanie, anodyzowanie, malowanie;
Czyszczenie powierzchni;
Symetria płatowca: metody równania i sprawdzania symetrii.
|
|
1
|
2
|
12.6 Klimatyzacja (ATA 21)
|
|
1
|
2
|
Źródła dopływu powietrza, włącznie z przeciekami silnikowymi i wkładka uziemiona.
|
|
|
|
1
|
3
|
Systemy klimatyzacyjne;
|
|
|
Systemy dystrybucji;
|
|
|
Systemy regulacji przepływu i temperatury;
|
|
|
Urządzenia ochronne i ostrzegawcze.
|
|
|
12.7 Instrumenty/systemy elektroniki lotniczej
|
12.7.1
|
Systemy instrumentowe (ATA 31)
|
|
1
|
2
|
Statyka Pitota: wysokościomierz, wskaźnik prędkości lotu, pionowy prędkościomierz;
|
|
|
Urządzenia żyroskopowe: sztuczny horyzont, wskaźnik położenia, wskaźnik kierunku, wskaźnik sytuacji w poziomie, zakrętomierz i wskaźnik poślizgu, koordynator obrotów;
|
|
|
Kompasy: bezpośredni odczyt, odczyt zdalny;
|
|
|
System wskazywania wibracji – HUMS;
|
|
|
Szklany kokpit;
|
|
|
Inne wskaźniki samolotu.
|
|
|
12.7.2
|
Systemy elektroniki lotniczej
|
|
1
|
1
|
Podstawy układu systemu i działanie;
Autopilot (ATA 22);
Komunikacja (ATA 23);
Systemy nawigacji (ATA 34).
|
|
|
12.8
|
Moc elektryczna (ATA 24)
|
|
1
|
3
|
Montaż i działanie baterii;
|
|
|
Wytwarzanie prądu stałego, wytwarzanie prądu zmiennego;
|
|
|
Wytwarzanie mocy w nagłym wypadku;
|
|
|
Regulacja napięcia; ochrona obwodu;
|
|
|
Rozdział mocy;
|
|
|
Przemienniki, transformatory, prostowniki;
|
|
|
Energia zewnętrzna/uziemiona.
|
|
|
12.9 Sprzęt i wyposażenie (ATA 25)
|
a)
|
Wymagania dotyczące sprzętu wykorzystywanego w nagłych wypadkach;
Siedzenia, taśmy i pasy;
Systemy podnoszenia.
|
|
2
|
2
|
b)
|
Awaryjne systemy unoszenia na powierzchni;
Układ kabiny, zatrzymanie ładunku;
Rozmieszczenie sprzętu;
Montaż wyposażenia kabiny;
|
|
1
|
1
|
12.10
|
Ochrona przeciwpożarowa (ATA 26)
|
|
1
|
3
|
Systemy wykrywania ognia i dymu oraz systemy ostrzegawcze;
|
|
|
Systemy gaszące pożar;
|
|
|
Testy systemu.
|
|
|
12.11
|
Systemy paliwowe (ATA 28)
|
|
1
|
3
|
Układ systemu;
|
|
|
Zbiorniki paliwa;
|
|
|
Systemy dostarczania;
|
|
|
Zrzucanie, odpowietrzanie, drenowanie;
|
|
|
Zasilanie na krzyż i przekazywanie;
|
|
|
Oznaczenia i ostrzeżenia.
|
|
|
Uzupełnianie paliwa i opróżnianie zbiorników paliwa.
|
|
|
12.12
|
Siła hydrauliczna (ATA 29)
|
|
1
|
3
|
Układ systemu;
|
|
|
Płyny hydrauliczne;
|
|
|
Zbiorniki i akumulatory hydrauliczne;
|
|
|
Wytwarzanie ciśnienia: elektrycznie, mechanicznie, pneumatycznie;
|
|
|
Wytwarzanie ciśnienia w nagłym wypadku;
|
|
|
Filtry
|
|
|
Regulacja ciśnienia;
|
|
|
Rozdział mocy;
|
|
|
Systemy wykrywania i ostrzegania;
|
|
|
Interfejs z innymi systemami.
|
|
|
12.13
|
Osłona przed lodem i deszczem (ATA 30)
|
|
1
|
3
|
Tworzenie, klasyfikowanie i wykrywanie lodu;
|
|
|
Systemy przeciwoblodzeniowe i odlodzeniowe: elektryczne, z wykorzystaniem ciepłego powietrza i chemiczne;
|
|
|
Środek hydrofobowy i jego usuwanie;
|
|
|
Ogrzewanie sond i drenów;
|
|
|
System wycieraczek.
|
|
|
12.14
|
Podwozie samolotu (ATA 32)
|
|
2
|
3
|
Budowa, amortyzacja;
|
|
|
Systemy rozbudowy i retrakcji: normalny i w nagłym wypadku;
|
|
|
Oznaczenia i ostrzeżenia;
|
|
|
Koła, opony, hamulce;
|
|
|
Kierowanie;
|
|
|
Czujniki powietrze-ziemia;
|
|
|
Płozy, pływaki.
|
|
|
|
2
|
3
|
Zewnętrzne: nawigacyjne, reflektor lądowania, projektor kołowania, mrozowe;
|
|
|
Wewnętrzne: w kabinie, w kokpicie, w ładowni;
|
|
|
Awaryjne.
|
|
|
12.16
|
Ogumienie/próżnia (ATA 36)
|
|
1
|
3
|
Układ systemu;
|
|
|
Źródło: silnik/pomocniczy zespół silnikowy, kompresory, zbiorniki, uziemienie;
|
|
|
Regulacja ciśnienia;
|
|
|
Dystrybucja;
|
|
|
Oznaczenia i ostrzeżenia.
|
|
|
Interfejsy z innymi systemami.
|
|
|
12.17
|
Zintegrowane modularne systemy elektroniki lotniczej (ATA 42)
|
|
1
|
2
|
Funkcje, które zwykle mogą być wbudowane w zintegrowane modularne systemy elektroniki lotniczej (IMA), to m.in.:
zarządzanie upustem, regulacja ciśnienia, wentylacja i gospodarka powietrzna, elektronika lotnicza i kontrola wentylacji kokpitu, kontrola temperatury, łączność w ruchu lotniczym, router łączności elektroniki lotniczej, zarządzanie obciążeniem elektrycznym, monitorowanie wyłącznika, system elektryczny BITE, gospodarka paliwem, kontrola hamowania, kontrola sterowania, wysuwanie i wsuwanie podwozia, wskaźnik ciśnienia w oponach, ciśnienie olejowo-powietrzne, monitorowanie temperatury hamulca itd.;
|
|
|
Główny system;
|
|
|
Podzespoły sieciowe.
|
|
|
12.18
|
Systemy obsługi technicznej na pokładzie (ATA 45)
|
|
1
|
2
|
Centralne komputery obsługi technicznej;
|
|
|
System ładowania danych;
|
|
|
System biblioteki elektronicznej;
|
|
|
Drukowanie;
|
|
|
Monitorowanie struktury (monitorowanie tolerancji uszkodzeń).
|
|
|
12.19
|
Systemy informatyczne (ATA 46)
|
|
1
|
2
|
Jednostki i podzespoły umożliwiające przechowywanie, aktualizację i wyszukiwanie informacji cyfrowych, tradycyjnie umieszczanych na papierze, mikrofilmie lub mikrokartach. Obejmuje jednostki służące do przechowywania informacji oraz funkcję wyszukiwania, np. pamięć masową biblioteki elektronicznej i jej kontrolera. Nie obejmuje jednostek ani podzespołów zainstalowanych do innych celów bądź współdzielonych z innymi systemami, takich jak drukarka pokładowa lub wyświetlacz ogólnego przeznaczenia.
|
|
|
Typowymi przykładami są systemy zarządzania ruchem lotniczym i informacją oraz systemy serwerów sieciowych.
|
|
|
Ogólny system informatyczny statku powietrznego;
|
|
|
Pokładowy system informatyczny;
|
|
|
System informatyczny obsługi technicznej;
|
|
|
System informatyczny kabiny pasażerskiej;
|
|
|
Różne systemy informatyczne.
|
|
|
MODUŁ 13. AERODYNAMIKA, STRUKTURY I SYSTEMY STATKU POWIETRZNEGO
|
POZIOM
|
B2
|
13.1 Teoria lotu
|
a)
|
Aerodynamika samolotu i sterowanie lotem
|
|
1
|
Działanie i wynik:
kontrola przechylenia: lotki oraz hamulce aerodynamiczne;
regulacja wysokości: stery wysokości, usterzenie integralne, stateczniki zmiennego zasięgu oraz kaczki;
regulacja odchylenia, ograniczniki steru;
|
|
Regulacja z użyciem sterolotek, ruddervatory;
|
|
Urządzenia podnośnikowe: szczeliny skrzelowe, skrzele, klapy;
|
|
Urządzenia oporowe: spoilery, hamulce aerodynamiczne, hamulce prędkościowe;
|
|
Działanie i efekt klapek wyważających, klapki sterownicze, nachylenie powierzchni sterowej.
|
|
b)
|
Lot z dużymi prędkościami
|
|
1
|
Lot z prędkością dźwięku, lot z prędkością poddźwiękową, lot transsoniczny, lot z prędkością ponaddźwiękową,
|
|
Liczba Macha, krytyczna liczba Macha.
|
|
c)
|
Aerodynamika obrotowego skrzydła
|
|
1
|
Terminologia;
|
|
Działanie i efekt sterowania cyklicznego, zbiorowego i moment oporowy.
|
|
13.2 Struktury — koncepcje ogólne
|
a)
|
Podstawy systemu strukturalnego.
|
|
1
|
b)
|
Strefowe i stanowiskowe systemy identyfikacji;
Umasienie;
Zapewnienie ochrony przed uderzeniem pioruna;
|
|
2
|
|
3
|
Podstawy automatycznego sterowania lotem, włącznie z zasadami roboczymi i bieżącą terminologią;
|
|
Przetwarzanie sygnału sterującego:
|
|
Tryby działania: przechylenie, wysokość, kanały odchylenia;
|
|
Amortyzatory odchylenia;
|
|
System zwiększenia stabilności w śmigłowcach;
|
|
Automatyczna regulacja wyważenia;
|
|
Interfejs pomocy w nawigacji automatycznym pilotem;
|
|
System automatycznej regulacji mocy silników samolotu przy podchodzeniu do lądowania;
|
|
Systemy automatycznego lądowania: zasady i kategorie, tryby działania, podejście, lot ślizgowy, lądowanie, kołowanie, monitory systemu i warunki niepowodzenia.
|
|
13.4
|
Komunikacja/nawigacja (ATA 23/34)
|
|
3
|
Podstawy dotyczące rozchodzenia się fal radiowych, anten, linii transmisji, komunikacji, odbiornika i nadajnika;
|
|
Zasady działania następujących systemów:
komunikacja przez bardzo wysoką częstotliwość (VHF);
komunikacja przez wysoką częstotliwość (HF);
audio;
nadajniki lokalizatora w razie potrzeby;
urządzenie rejestrujące głos w kokpicie;
radiolatarnia ogólnokierunkowa bardzo dużej częstotliwości (VOR);
radiokompas (ADF);
system lądowania według przyrządów (ILS);
mikrofalowy system lądowania (MLS);
systemy urządzenia lotu; system radiolokacyjny do pomiaru odległości obiektów (DME);
bardzo mała częstotliwość i nawigacja hiperboliczna (VLF/Omega);
nawigacja dopplerowska;
nawigacja w terenie, systemy RNAV;
systemy sterowania lotem;
system GPS, globalny system nawigacji satelitarnej (GNSS);
inercyjny system nawigacyjny;
przekaźnik kontroli ruchu lotniczego, drugorzędny radar kontroli rejonu;
system kontroli ruchu i unikania kolizji (TCAS);
radar unikania złej pogody;
radiowysokościomierz;
komunikacja i raportowanie ARINC.
|
|
13.5
|
Moc elektryczna (ATA 24)
|
|
3
|
Montaż i działanie baterii;
|
|
Wytwarzanie prądu stałego;
|
|
Wytwarzanie prądu zmiennego;
|
|
Wytwarzanie mocy w nagłym wypadku;
|
|
Regulacja napięcia;
|
|
Rozdział mocy;
|
|
Przemienniki, transformatory, prostowniki;
|
|
Ochrona obwodu;
|
|
Energia zewnętrzna/uziemiona.
|
|
13.6
|
Sprzęt i wyposażenie (ATA 25)
|
|
3
|
Wymagania dotyczące elektronicznego sprzętu wykorzystywanego w nagłych wypadkach;
|
|
Sprzęt w kabinie służący rozrywce.
|
|
13.7 Sterowanie lotem (ATA 27)
|
a)
|
Sterowanie podstawowe: lotka, ster wysokości, ster pionowy, spoiler;
Regulacja wyważenia;
Aktywna regulacja ładunku;
Urządzenia podnośnikowe;
Wewnętrzny hamulec aerodynamiczny, hamulce prędkości;
Działanie systemu: ręcznie, hydraulicznie, pneumatycznie;
Sztuczne czucie, amortyzator odchylenia, wyważenie Macha, ogranicznik steru, blokady podmuchów;
System ochrony przed przeciągnięciem.
|
|
2
|
b)
|
Działanie systemu: elektryczne, sztuczna stateczność i sterowanie.
|
|
3
|
13.8
|
Systemy instrumentowe (ATA 31)
|
|
3
|
Klasyfikacja;
|
|
Atmosfera;
|
|
Terminologia;
|
|
Urządzenia i systemy pomiaru ciśnienia;
|
|
Systemy statyczne Pitota;
|
|
Wysokościomierz;
|
|
Wskaźniki prędkości w pionie;
|
|
Wskaźniki prędkości lotu;
|
|
Machometr;
|
|
Systemy raportowania/ostrzegania dotyczące wysokości;
|
|
Komputery z danymi dotyczącymi lotu;
|
|
Systemy instrumentowe pneumatyczne;
|
|
Bezpośredni odczyt ciśnienia i przyrządy pomiaru temperatury;
|
|
Systemy wskazujące temperaturę;
|
|
Systemy wskazujące ilość paliwa;
|
|
Zasady żyroskopowe;
|
|
Sztuczny horyzont;
|
|
Wskaźniki poślizgu;
|
|
Żyroskopy kierunkowe;
|
|
Systemy ostrzegające o bliskości podłoża;
|
|
Systemy kompasowe;
|
|
Systemy rejestrujące dane dotyczące lotu;
|
|
Elektroniczne przyrządy lotu;
|
|
Systemy ostrzegawcze, włącznie z głównymi systemami ostrzegania i scentralizowanymi panelami ostrzegania;
|
|
Systemy wskazania kąta natarcia, ostrzegawcze systemy przeciągnięcia;
|
|
Pomiar i wskazanie wibracji;
|
|
Szklany kokpit.
|
|
|
3
|
Zewnętrzne: nawigacyjne, reflektor lądowania, projektor kołowania, mrozowe;
|
|
Wewnętrzne: w kabinie, w kokpicie, w ładowni;
|
|
Awaryjne.
|
|
13.10
|
Systemy obsługi technicznej na pokładzie (ATA 45)
|
|
3
|
Centralne komputery obsługi technicznej;
|
|
System ładowania danych;
|
|
System biblioteki elektronicznej;
|
|
Drukowanie;
|
|
Monitorowanie struktury (monitorowanie tolerancji uszkodzeń).
|
|
13.11 Klimatyzacja i zwiększanie ciśnienia w kabinie (ATA 21)
|
13.11.1.
|
Dopływ powietrza
|
|
2
|
Źródła dopływu powietrza, włącznie z przeciekami silnikowymi, pomocniczy zespół silnikowy i wkładka uziemiona.
|
|
13.11.2. Klimatyzacja
|
Systemy klimatyzacyjne;
|
2
|
Urządzenia obiegu powietrza i obiegu pary;
|
3
|
Systemy dystrybucji;
|
1
|
System regulacji przepływu, temperatury i wilgotności.
|
3
|
13.11.3.
|
Zwiększanie ciśnienia
|
|
3
|
Systemy zwiększenia ciśnienia;
|
|
Regulacja i obrazowanie oraz zawory bezpieczeństwa;
|
|
Regulatory ciśnienia kabinowego.
|
|
13.11.4.
|
Urządzenia zabezpieczające i ostrzegawcze
|
|
3
|
Urządzenia ochronne i ostrzegawcze.
|
|
13.12 Ochrona przeciwpożarowa (ATA 26)
|
a)
|
Systemy wykrywania ognia i dymu oraz systemy ostrzegawcze;
Systemy gaszące pożar;
Testy systemu.
|
|
3
|
|
1
|
13.13 Systemy paliwowe (ATA 28)
|
Układ systemu;
|
1
|
Zbiorniki paliwa;
|
1
|
Systemy dostarczania;
|
1
|
Zrzucanie, odpowietrzanie, drenowanie;
|
1
|
Zasilanie na krzyż i przekazywanie;
|
2
|
Oznaczenia i ostrzeżenia.
|
3
|
Uzupełnianie paliwa i opróżnianie zbiorników z paliwa;
|
2
|
Podłużne systemy równowagi paliwa.
|
3
|
13.14 Siła hydrauliczna (ATA 29)
|
Układ systemu;
|
1
|
Płyny hydrauliczne;
|
1
|
Zbiorniki i akumulatory hydrauliczne;
|
1
|
Wytwarzanie ciśnienia: elektrycznie, mechanicznie, pneumatycznie;
|
3
|
Wytwarzanie ciśnienia w nagłym wypadku;
|
3
|
Filtry;
|
1
|
Regulacja ciśnienia;
|
3
|
Rozdział mocy;
|
1
|
Systemy wykrywania i ostrzegania;
|
3
|
Interfejs z innymi systemami.
|
3
|
13.15 Osłona przed lodem i deszczem (ATA 30)
|
Tworzenie, klasyfikowanie i wykrywanie lodu;
|
2
|
Systemy przeciwoblodzeniowe: elektryczne, z wykorzystaniem ciepłego powietrza i chemiczne;
|
2
|
Systemy odlodzeniowe: elektryczne, z wykorzystaniem ciepłego powietrza, pneumatyczne i chemiczne;
|
3
|
Środek hydrofobowy;
|
1
|
Ogrzewanie sond i drenów;
|
3
|
Systemy wycieraczek.
|
1
|
13.16 Podwozie samolotu (ATA 32)
|
Budowa, amortyzacja;
|
1
|
Systemy rozbudowy i retrakcji: normalny i w nagłym wypadku;
|
3
|
Oznaczenia i ostrzeżenia.
|
3
|
Koła, hamulce, antypoślizg i autohamowanie;
|
3
|
Opony;
|
1
|
Kierowanie;
|
3
|
Czujniki powietrze-ziemia.
|
3
|
13.17 Tlen (ATA 35)
|
Układ systemu: w kokpicie, w kabinie;
|
3
|
Źródła, przechowywanie, ładowanie i dystrybucja;
|
3
|
Regulacja dostaw;
|
3
|
Oznaczenia i ostrzeżenia.
|
3
|
13.18 Ogumienie/próżnia (ATA 36)
|
Układ systemu;
|
2
|
Źródła: silnik/pomocniczy zespół silnikowy, kompresory, zbiorniki, uziemienie;
|
2
|
Regulacja ciśnienia;
|
3
|
Dystrybucja;
|
1
|
Oznaczenia i ostrzeżenia.
|
3
|
Interfejsy z innymi systemami.
|
3
|
13.19
|
Woda/odpady (ATA 38)
|
|
2
|
Układy systemu wodnego, dostawa, dystrybucja, obsługa techniczna i drenowanie;
|
|
System toalet, spłukiwanie i obsługa techniczna;
|
|
13.20
|
Zintegrowane modularne systemy elektroniki lotniczej (ATA 42)
|
|
3
|
Funkcje, które zwykle mogą być wbudowane w zintegrowane modularne systemy elektroniki lotniczej (IMA), to m.in.:
zarządzanie upustem, regulacja ciśnienia, wentylacja i gospodarka powietrzna, elektronika lotnicza i kontrola wentylacji kokpitu, kontrola temperatury, łączność w ruchu lotniczym, router łączności elektroniki lotniczej, zarządzanie obciążeniem elektrycznym, monitorowanie wyłącznika, system elektryczny BITE, gospodarka paliwem, kontrola hamowania, kontrola sterowania, wysuwanie i wsuwanie podwozia, wskaźnik ciśnienia w oponach, ciśnienie olejowo-powietrzne, monitorowanie temperatury hamulca itd.;
|
|
Główny system;
|
|
Podzespoły sieciowe.
|
|
13.21
|
Systemy kabinowe (ATA 44)
|
|
3
|
Jednostki i podzespoły zapewniające rozrywkę pasażerom oraz łączność na pokładzie statku powietrznego (kabinowy system łączności wewnętrznej) oraz między statkiem powietrznym i stacjami naziemnymi (usługa sieci kabinowej). Umożliwiają przesyłanie głosu, danych, muzyki i wideo.
|
|
Kabinowy system łączności wewnętrznej zapewnia interfejs między załogą w kokpicie/kabinie i systemami kabinowymi. Te systemy umożliwiają wymianę danych między różnymi powiązanymi elementami wymienialnymi i są zwykle obsługiwane z panelu obsługi lotu.
|
|
Usługa sieci kabinowej wykorzystuje zwykle serwer, zazwyczaj współpracujący m.in. z następującymi systemami:
teleinformatyka/łączność radiowa, system rozrywki podczas lotu.
|
|
Usługa sieci kabinowej może obsługiwać takie funkcje, jak:
dostęp do raportów przed odlotem/w trakcie lotu,
dostęp do poczty elektronicznej/serwisu intranetowego/internetu,
baza danych pasażerów;
|
|
Główny system kabinowy;
|
|
System rozrywki podczas lotu;
|
|
System łączności zewnętrznej;
|
|
Kabinowy system pamięci masowej;
|
|
System monitorowania kabiny;
|
|
Różne systemy kabinowe.
|
|
13.22
|
Systemy informatyczne (ATA 46)
|
|
3
|
Jednostki i podzespoły umożliwiające przechowywanie, aktualizację i wyszukiwanie informacji cyfrowych, tradycyjnie umieszczanych na papierze, mikrofilmie lub mikrokartach. Obejmuje jednostki służące do przechowywania informacji oraz funkcję wyszukiwania, np. pamięć masową biblioteki elektronicznej i jej kontrolera. Nie obejmuje jednostek ani podzespołów zainstalowanych do innych celów bądź współdzielonych z innymi systemami, takich jak drukarka pokładowa lub wyświetlacz ogólnego przeznaczenia.
|
|
Typowymi przykładami są systemy zarządzania ruchem lotniczym i informacją oraz systemy serwerów sieciowych.
|
|
Ogólny system informatyczny statku powietrznego;
|
|
Pokładowy system informatyczny;
|
|
System informatyczny obsługi technicznej;
|
|
System informatyczny kabiny pasażerskiej;
|
|
Różne systemy informatyczne.
|
|
MODUŁ 14. NAPĘD
|
POZIOM
|
B2
|
14.1 Silniki turbinowe
|
a)
|
Budowa i działanie silnika turboodrzutowego, silnika turbinowego dwuprzepływowego, turboshaft, silnika turbośmigłowego.
|
|
1
|
b)
|
Elektroniczne sterowanie silnika i systemy odmierzania paliwa (FADEC).
|
|
2
|
14.2
|
Silnikowe systemy wskazania
|
|
2
|
Temperatura gazów spalinowych/systemy międzystopniowej temperatury turbiny;
|
|
Prędkość obrotowa silnika;
|
|
Wskazanie ciągu silnika: stosunek ciśnień w silniku, ciśnienie wylotowe turbiny silnika lub ciśnienie w rurze wylotowej silnika odrzutowego;
|
|
Ciśnienie i temperatura oleju;
|
|
Ciśnienie, temperatura i przepływ paliwa;
|
|
Ciśnienie ładowania;
|
|
Moment obrotowy silnika;
|
|
Prędkość śmigła.
|
|
14.3
|
Układ startowy i zapłonowy
|
|
2
|
Działanie systemów uruchomienia silnika i komponentów;
|
|
Systemy zapłonowe i komponenty;
|
|
Wymagania dotyczące bezpieczeństwa obsługi technicznej.
|
|
MODUŁ 15. SILNIK GAZOWY TURBINOWY
|
POZIOM
|
A
|
B1
|
|
1
|
2
|
Energia potencjalna, energia kinetyczna, prawa ruchu Newtona, obieg Braytona;
|
|
|
Związek pomiędzy siłą, pracą, mocą, energią, prędkością, przyspieszeniem;
|
|
|
Budowa i działanie silnika turboodrzutowego, silnika turbinowego dwuprzepływowego, turboshaft, silnika turbośmigłowego.
|
|
|
|
—
|
2
|
Całkowita siła ciągu, ciąg użyteczny, ciąg niedrożnej końcówki wylotowej, rozkład ciągu, ciąg wypadkowy, moc ciągu, równoważna moc na wale, jednostkowe zużycie paliwa;
|
|
|
Sprawność silnika;
|
|
|
Stosunek natężenia przepływów i stosunek ciśnień w silniku;
|
|
|
Ciśnienie, temperatura i prędkość przepływu gazu;
|
|
|
Ocena silnika, ciąg statyczny, wpływ prędkości, wysokość, gorący klimat, ocena płaszczyzny, ograniczenia.
|
|
|
|
2
|
2
|
Kanały wlotowe w kompresorze
|
|
|
Skutki różnych konfiguracji wlotu;
|
|
|
Ochrona przed zamarzaniem.
|
|
|
|
1
|
2
|
Typu osiowego i odśrodkowego;
|
|
|
Cechy konstrukcyjne oraz zasady działania i zastosowania;
|
|
|
Wyważenie wentylatora;
|
|
|
Działanie systemu:
|
|
|
Przyczyny i skutki przeciągania i skoku kompresora;
|
|
|
Metody kontroli przepływu powietrza: zawory upustowe, zmienne kierownice wstępne, zmienne łopatki kierownicy, rotacyjne łopatki kierownicze;
|
|
|
Wskaźnik kompresora.
|
|
|
|
1
|
2
|
Cechy konstrukcyjne oraz zasady działania.
|
|
|
|
2
|
2
|
Działanie i charakterystyka różnych typów łopatek turbin;
|
|
|
Łopatka mocowania dysku;
|
|
|
Końcówka wylotowa łopatek kierujących;
|
|
|
Przyczyny i skutki nacisku i przesuwu łopatki turbiny.
|
|
|
|
1
|
2
|
Cechy konstrukcyjne oraz zasady działania;
|
|
|
Dysze regulowane zbieżne i rozbieżne;
|
|
|
Redukcja szumu silnika.
|
|
|
Odwracacze ciągu.
|
|
|
|
—
|
2
|
Cechy konstrukcyjne oraz zasady działania.
|
|
|
|
1
|
2
|
Właściwości i specyfikacje;
|
|
|
Dodatki paliwowe;
|
|
|
Środki ostrożności.
|
|
|
|
1
|
2
|
Działanie systemu/układ i komponenty.
|
|
|
|
1
|
2
|
Działanie systemów sterowania silnika i odmierzania paliwa, włącznie z elektronicznym sterowaniem silnikiem (FADEC);
|
|
|
Układ systemów i komponenty.
|
|
|
|
1
|
2
|
Działanie dystrybucji powietrza w silniku i systemów kontroli zamarzania, włącznie z wewnętrznym chłodzeniem, uszczelnieniem i zewnętrzną obsługą lotu.
|
|
|
15.13
|
Układ startowy i zapłonowy
|
|
1
|
2
|
Działanie systemów uruchomienia silnika i komponentów;
|
|
|
Systemy zapłonowe i komponenty;
|
|
|
Wymagania dotyczące bezpieczeństwa obsługi technicznej.
|
|
|
15.14
|
Silnikowe systemy wskazania
|
|
1
|
2
|
Temperatura gazów spalinowych/międzystopniowa temperatura turbiny
|
|
|
Wskazanie ciągu silnika: stosunek ciśnień w silniku, ciśnienie wylotowe turbiny silnika lub ciśnienie w rurze wylotowej silnika odrzutowego;
|
|
|
Ciśnienie i temperatura oleju;
|
|
|
Ciśnienie i przepływ paliwa;
|
|
|
Prędkość obrotowa silnika;
|
|
|
Pomiar i wskazanie wibracji;
|
|
|
Moment obrotowy;
|
|
|
Moc.
|
|
|
15.15
|
Systemy zwiększania mocy
|
|
—
|
1
|
Działanie i zastosowania;
|
|
|
Wtrysk wody, wodny metanol;
|
|
|
Systemy dopalacza.
|
|
|
15.16
|
Silniki turbośmigłowe
|
|
1
|
2
|
Sprzężony z gazem/wolna turbina i turbiny sprzężone z przekładnią;
|
|
|
Przekładnie redukcyjne;
|
|
|
Silnik zintegrowany i sterowanie śmigła;
|
|
|
Urządzenia zabezpieczające przed nadmierną prędkością.
|
|
|
|
1
|
2
|
Ustalenia, systemy napędu, przekładnia redukcyjna, sprzęgła, systemy kontroli.
|
|
|
15.18
|
Pomocnicze zespoły silnikowe (APU)
|
|
1
|
2
|
Cel, działanie, systemy zabezpieczenia.
|
|
|
15.19
|
Instalacja urządzenia napędowego
|
|
1
|
2
|
Konfiguracja zapór ogniowych, osłon, paneli akustycznych, łoża silnika, zawieszenia antywibracyjnego, przewodów, rur, zasilaczy, łączników, wiązek kabli, linek sterowych, drążków sterujących, punktów podnoszenia i drenów.
|
|
|
15.20
|
Systemy ochrony przeciwpożarowej
|
|
1
|
2
|
Działanie systemu wykrywania i gaszenia.
|
|
|
15.21
|
Monitorowanie silnika i operacje naziemne
|
|
1
|
3
|
Procedury startu i wznoszenia;
|
|
|
Interpretacja mocy wyjściowej silnika i parametrów;
|
|
|
Monitorowanie kierunku (włącznie z analizą oleju, wibracją i wziernikiem optycznym);
|
|
|
Przegląd silnika i komponentów pod kątem kryteriów, tolerancji i danych określonych przez producenta silnika;
|
|
|
Mycie/czyszczenie kompresora;
|
|
|
Zniszczenie obcego obiektu.
|
|
|
15.22
|
Przechowywanie i konserwacja silnika
|
|
—
|
2
|
Konserwacja i brak konserwacji silnika i akcesoriów/układów.
|
|
|
MODUŁ 16. SILNIK TŁOKOWY
|
POZIOM
|
A
|
B1
|
B3
|
|
1
|
2
|
2
|
Sprawność mechaniczna, cieplna i objętościowa;
|
|
|
|
Zasady działania — dwusuw, czterosuw, Otto i Diesel;
|
|
|
|
Objętość skokowa cylindra i stopień sprężania;
|
|
|
|
Konfiguracja silnika i kolejność zapłonu.
|
|
|
|
|
1
|
2
|
2
|
Kalkulacja i pomiar mocy;
|
|
|
|
Czynniki mające wpływ na moc silnika;
|
|
|
|
Mieszanki/mieszanki niskokaloryczne, przedwczesny zapłon.
|
|
|
|
|
1
|
2
|
2
|
Skrzynia korbowa, wał korbowy, wał krzywkowy, miska olejowa;
|
|
|
|
Pomocnicza skrzynia przekładniowa;
|
|
|
|
Zespoły cylindra i tłoka;
|
|
|
|
Pręty łączące, przewody wlotowe rozgałęzione i kolektory wydechowe spalin;
|
|
|
|
Mechanizmy zaworów;
|
|
|
|
Śmigłowe przekładnie redukcyjne.
|
|
|
|
16.4 Systemy paliwowe silnika
|
|
1
|
2
|
2
|
Rodzaje, konstrukcja oraz zasady działania;
|
|
|
|
Oblodzenie i ogrzewanie.
|
|
|
|
16.4.2
|
Systemy wtrysku paliwa
|
|
1
|
2
|
2
|
Rodzaje, konstrukcja oraz zasady działania.
|
|
|
|
16.4.3
|
Elektroniczne sterowanie silnikiem
|
|
1
|
2
|
2
|
Działanie systemów sterowania silnika i odmierzania paliwa, włącznie z elektronicznym sterowaniem silnikiem (FADEC);
|
|
|
|
Układ systemów i komponenty.
|
|
|
|
16.5
|
Układ startowy i zapłonowy
|
|
1
|
2
|
2
|
Systemy startu i systemy ogrzewania wstępnego;
|
|
|
|
Rodzaje iskrownika, konstrukcja oraz zasady działania;
|
|
|
|
Układ przewodów zapłonowych, korpus świecy zapłonowej;
|
|
|
|
Systemy niskiego i wysokiego napięcia.
|
|
|
|
16.6
|
Układ ssania, układ wydechowy i układ chłodzenia
|
|
1
|
2
|
2
|
Konstrukcja i działanie: układ ssania włącznie ze zmiennymi systemami nawiewu;
|
|
|
|
Układ wydechowy, układ chłodzenia silnika — powietrzem i płynem.
|
|
|
|
16.7
|
Doładowanie/turbodoładowanie
|
|
1
|
2
|
2
|
Zasady i cele doładowania i jego wpływ na parametry silnika;
|
|
|
|
Konstrukcja i działanie systemu doładowania i turbodoładowania;
|
|
|
|
Terminologia systemowa;
|
|
|
|
Systemy kontroli;
|
|
|
|
System ochrony.
|
|
|
|
|
1
|
2
|
2
|
Właściwości i specyfikacje;
|
|
|
|
Dodatki paliwowe;
|
|
|
|
Środki ostrożności.
|
|
|
|
|
1
|
2
|
2
|
Działanie systemu/układ i komponenty.
|
|
|
|
16.10
|
Silnikowe systemy wskazania
|
|
1
|
2
|
2
|
Prędkość obrotowa silnika;
|
|
|
|
Temperatura głowicy cylindra;
|
|
|
|
Temperatura chłodziwa;
|
|
|
|
Ciśnienie i temperatura oleju;
|
|
|
|
Temperatura gazów spalinowych;
|
|
|
|
Ciśnienie i przepływ paliwa;
|
|
|
|
Ciśnienie ładowania.
|
|
|
|
16.11
|
Instalacja urządzenia napędowego
|
|
1
|
2
|
2
|
Konfiguracja zapór ogniowych, osłon, paneli akustycznych, łoża silnika, zawieszenia antywibracyjnego, przewodów, rur, zasilaczy, łączników, wiązek kabli, linek sterowych, drążków sterujących, punktów podnoszenia i drenów.
|
|
|
|
16.12
|
Monitorowanie silnika i operacje naziemne
|
|
1
|
3
|
2
|
Procedury startu i wznoszenia;
|
|
|
|
Interpretacja mocy wyjściowej silnika i parametrów;
|
|
|
|
Przegląd silnika i komponentów: kryteria, tolerancje i dane określone przez producenta silnika.
|
|
|
|
16.13
|
Przechowywanie i konserwacja silnika
|
|
—
|
2
|
1
|
Konserwacja i brak konserwacji silnika i akcesoriów/układów.
|
|
|
|
MODUŁ 17A. ŚMIGŁO
Uwaga: Niniejszy moduł nie stosuje się do kategorii B3. Odpowiednie tematy dla kategorii B3 podano w module 17B.
|
POZIOM
|
A
|
B1
|
|
1
|
2
|
Teoria dotycząca śmigła;
|
|
|
Wysoki/niski kąt śmigła, kąt odwrotny, kąt natarcia, prędkość obrotowa;
|
|
|
Ślizg śmigła;
|
|
|
Siła aerodynamiczna, siła odśrodkowa i siła odporu;
|
|
|
Moment obrotowy;
|
|
|
Względny przepływ powietrza na siłę odporu śmigła;
|
|
|
Wibracja i rezonans.
|
|
|
|
1
|
2
|
Metody konstrukcyjne i materiały wykorzystywane w śmigłach drewnianych, złożonych i metalowych;
|
|
|
Napęd łopaty, strona cisnąca, obsada łopaty, strona ssąca i zespół gniazda;
|
|
|
Stały skok, sterowany skok, stałe śmigło prędkości;
|
|
|
Montaż śmigła/kołpaka śmigła.
|
|
|
17.3
|
Sterowanie skoku śmigła
|
|
1
|
2
|
Sterowanie prędkości i metody zmiany skoku, mechaniczne i elektryczne/elektroniczne;
|
|
|
Przestawienie śmigła w chorągiewkę i skok ujemny;
|
|
|
Ochrona przed nadmierną prędkością.
|
|
|
17.4
|
Synchronizacja śmigła
|
|
—
|
2
|
Synchronizacja i sprzęt do uzgadniania faz.
|
|
|
17.5
|
Osłona przed oblodzeniem śmigła
|
|
1
|
2
|
Sprzęt do usuwania oblodzenia przy pomocy płynu i elektrycznie.
|
|
|
|
1
|
3
|
Równoważenie statyczne i dynamiczne;
|
|
|
Wytyczanie drogi łopaty;
|
|
|
Ocena zniszczenia łopaty, erozja, korozja, wpływ uszkodzenia, rozszczepienie warstw;
|
|
|
Traktowanie śmigła/systemy naprawy;
|
|
|
Praca silnika śmigła.
|
|
|
17.7
|
Przechowywanie i konserwacja śmigła
|
|
1
|
2
|
Konserwacja i brak konserwacji śmigła.
|
|
|
MODUŁ 17B. ŚMIGŁO
Uwaga: Zakres niniejszego modułu uwzględnia technologię śmigła dla samolotów należących do kategorii B3.
|
POZIOM
|
B3
|
|
2
|
Teoria dotycząca śmigła;
|
|
Wysoki/niski kąt śmigła, kąt odwrotny, kąt natarcia, prędkość obrotowa;
|
|
Ślizg śmigła;
|
|
Siła aerodynamiczna, siła odśrodkowa i siła odporu;
|
|
Moment obrotowy;
|
|
Względny przepływ powietrza na siłę odporu śmigła;
|
|
Wibracja i rezonans.
|
|
|
2
|
Metody konstrukcyjne i materiały wykorzystywane w śmigłach drewnianych, złożonych i metalowych;
|
|
Napęd łopaty, strona cisnąca, obsada łopaty, strona ssąca i zespół gniazda;
|
|
Stały skok, sterowany skok, stałe śmigło prędkości;
|
|
Montaż śmigła/kołpaka śmigła.
|
|
17.3
|
Sterowanie skoku śmigła
|
|
2
|
Sterowanie prędkości i metody zmiany skoku, mechaniczne i elektryczne/elektroniczne;
|
|
Przestawienie śmigła w chorągiewkę i skok ujemny;
|
|
Ochrona przed nadmierną prędkością.
|
|
17.4
|
Synchronizacja śmigła
|
|
2
|
Synchronizacja i sprzęt do uzgadniania faz.
|
|
17.5
|
Osłona przed oblodzeniem śmigła
|
|
2
|
Sprzęt do usuwania oblodzenia przy pomocy płynu i elektrycznie.
|
|
|
2
|
Równoważenie statyczne i dynamiczne;
|
|
Wytyczanie drogi łopaty;
|
|
Ocena zniszczenia łopaty, erozja, korozja, wpływ uszkodzenia, rozszczepienie warstw;
|
|
Traktowanie śmigła/systemy naprawy;
|
|
Praca silnika śmigła.
|
|
17.7
|
Przechowywanie i konserwacja śmigła
|
|
2
|
Konserwacja i brak konserwacji śmigła.
|
|
Dodatek II
Podstawowe standardy egzaminacyjne
1. Warunki ogólne
1.1. Wszystkie podstawowe egzaminy przeprowadza się z wykorzystaniem określonego poniżej formatu pytań testowych oraz pytań opisowych. Odpowiedzi nieprawidłowe wydają się równie prawdopodobne osobie niemającej wiedzy w danej dziedzinie. Wszystkie możliwe odpowiedzi są wyraźnie związane z pytaniem oraz cechują się podobnym słownictwem, budową gramatyczną i długością W pytaniach liczbowych nieprawidłowe odpowiedzi odpowiadają błędom proceduralnym, takim jak nieodpowiednio stosowane korekty lub nieprawidłowe jednostki przeliczeniowe: nie mogą być one po prostu przypadkowymi liczbami.
1.2. Każde pytanie testowe ma trzy różne odpowiedzi, z których tylko jedna jest poprawna, a w ramach danego modułu kandydat ma średnio 75 sekund na rozwiązanie każdego pytania.
1.3. Każde pytanie opisowe wymaga przygotowania pisemnej odpowiedzi, a kandydat ma 20 minut na udzielenie odpowiedzi na każde takie pytanie.
1.4. Pytania opisowe przygotowuje się i ocenia na podstawie zakresu materiału określonego w dodatku I, moduły 7A, 7B, 9 A, 9B i 10.
1.5. Każde pytanie powinno zawierać przygotowany wzór odpowiedzi obejmujący wszelkie możliwe odpowiedzi, które mogą być właściwe w przypadku innych podpunktów.
1.6. Wzór odpowiedzi rozbija się również na wykaz istotnych punktów określanych mianem punktów kluczowych.
1.7. Warunkiem zaliczenia każdego z modułów oraz podmodułów zawartych w części testowej egzaminu jest udzielenie co najmniej 75 % poprawnych odpowiedzi.
1.8. Granicą zaliczenia każdego pytania opisowego jest również 75 %. Oznacza to, że odpowiedzi kandydatów zawierają 75 % wymaganych punktów kluczowych odnoszących się do pytania, przy czym w odpowiedzi nie może pojawić się żaden istotny błąd dotyczący jakiegokolwiek wymaganego punktu kluczowego.
1.9. W przypadku niezaliczenia tylko części testowej lub tylko części opisowej, ponownie podchodzi się jedynie do niezaliczonej części egzaminu.
1.10. Do celów oceny kandydata nie stosuje się punktów ujemnych.
1.11. W przypadku niezaliczenia danego modułu, można podjąć kolejną próbę zaliczenia tego modułu dopiero po upływie 90 dni od dnia, w którym odbywał się egzamin, z wyjątkiem instytucji szkoleniowej w zakresie obsługi technicznej zatwierdzonej zgodnie z załącznikiem IV (część 147), która prowadzi kurs doszkalania w zakresie niezaliczonych obszarów z danego modułu, kiedy to można podjąć próbę zaliczenia niezdanego modułu po upływie 30 dni.
1.12. Okres czasu określony w pkt 66.A.25 odnosi się do każdego pojedynczego modułu egzaminu, z wyjątkiem tych modułów egzaminu, które zostały zaliczone jako część egzaminu na licencję innej kategorii, w przypadku gdy licencja została już wydana.
1.13. Maksymalna liczba kolejnych podejść do każdego modułu wynosi trzy. Kolejne cykle trzech podejść dozwolone są w odstępach jednego roku pomiędzy cyklami.
Wnioskodawca potwierdza na piśmie zatwierdzonej instytucji szkoleniowej w zakresie obsługi technicznej lub właściwemu organowi, do których występuje o przeprowadzenie egzaminu, liczbę i terminy podejść do egzaminu w ciągu ostatniego roku oraz nazwę instytucji lub właściwego organu, gdzie podejścia te miały miejsce. Instytucja szkoleniowa w zakresie obsługi technicznej lub właściwy organ odpowiadają za sprawdzenie liczby podejść w danym przedziale czasu.
2. Liczba pytań dla modułów
2.1. MODUŁ 1 – MATEMATYKA
Kategoria A: 16 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 20 minut.
Kategoria B1: 32 pytania testowe i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 40 minut.
Kategoria B2: 32 pytania testowe i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 40 minut.
Kategoria B3: 28 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 35 minut.
2.2. MODUŁ 2 – FIZYKA
Kategoria A: 32 pytania testowe i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 40 minut.
Kategoria B1: 52 pytania testowe i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 65 minut.
Kategoria B2: 52 pytania testowe i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 65 minut.
Kategoria B3: 28 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 35 minut.
2.3. MODUŁ 3 – PODSTAWOWE WIADOMOŚCI DOTYCZĄCE ELEKTRYKI
Kategoria A: 20 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 25 minut.
Kategoria B1: 52 pytania testowe i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 65 minut.
Kategoria B2: 52 pytania testowe i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 65 minut.
Kategoria B3: 24 pytania testowe i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 30 minut.
2.4. MODUŁ 4 – PODSTAWOWE WIADOMOŚCI DOTYCZĄCE ELEKTRONIKI
Kategoria B1: 20 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 25 minut.
Kategoria B2: 40 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 50 minut.
Kategoria B3: 8 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 10 minut.
2.5. MODUŁ 5 – TECHNIKI CYFROWE/SYSTEMY INSTRUMENTÓW ELEKTRYCZNYCH
Kategoria A: 16 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 20 minut.
Kategoria B1.1 i B1.3: 40 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 50 minut.
Kategoria B1.2 i B1.4: 20 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 25 minut.
Kategoria B2: 72 pytania testowe i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 90 minut.
Kategoria B3: 16 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 20 minut.
2.6. MODUŁ 6 – MATERIAŁY I SPRZĘT
Kategoria A: 52 pytania testowe i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 65 minut.
Kategoria B1: 72 pytania testowe i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 90 minut.
Kategoria B2: 60 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 75 minut.
Kategoria B3: 60 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 75 minut.
MODUŁ 7A – PRAKTYKI OBSŁUGI TECHNICZNEJ
Kategoria A: 72 pytania testowe i 2 pytania opisowe. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 90 minut plus 40 minut.
Kategoria B1: 80 pytań testowych i 2 pytania opisowe. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 100 minut plus 40 minut.
Kategoria B2: 60 pytań testowych i 2 pytania opisowe. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 75 minut plus 40 minut.
MODUŁ 7B – PRAKTYKI OBSŁUGI TECHNICZNEJ
Kategoria B3: 60 pytań testowych i 2 pytania opisowe. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 75 minut plus 40 minut.
2.8. MODUŁ TEMATYCZNY 8 – PODSTAWY AERODYNAMIKI
Kategoria A: 20 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 25 minut.
Kategoria B1: 20 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 25 minut.
Kategoria B2: 20 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 25 minut.
Kategoria B3: 20 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 25 minut.
MODUŁ 9A – CZYNNIKI LUDZKIE
Kategoria A: 20 pytań testowych i 1 pytanie opisowe. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 25 minut plus 20 minut.
Kategoria B1: 20 pytań testowych i 1 pytanie opisowe. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 25 minut plus 20 minut.
Kategoria B2: 20 pytań testowych i 1 pytanie opisowe. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 25 minut plus 20 minut.
MODUŁ 9B – CZYNNIKI LUDZKIE
Kategoria B3: 16 pytań testowych i 1 pytanie opisowe. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 20 minut plus 20 minut.
2.10. MODUŁ 10 – LEGISLACJA DOTYCZĄCA LOTNICTWA
Kategoria A: 32 pytania testowe i 1 pytanie opisowe. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 40 minut plus 20 minut.
Kategoria B1: 40 pytań testowych i 1 pytanie opisowe. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 50 minut plus 20 minut.
Kategoria B2: 40 pytań testowych i 1 pytanie opisowe. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 50 minut plus 20 minut.
Kategoria B3: 32 pytania testowe i 1 pytanie opisowe. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 40 minut plus 20 minut.
MODUŁ 11A – AERODYNAMIKA, STRUKTURY I SYSTEMY SAMOLOTU TURBINOWEGO:
Kategoria A: 108 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 135 minut.
Kategoria B1: 140 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 175 minut.
MODUŁ 11B – AERODYNAMIKA, STRUKTURY I SYSTEMY SAMOLOTU TŁOKOWEGO
Kategoria A: 72 pytania testowe i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 90 minut.
Kategoria B1: 100 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 125 minut.
MODUŁ 11C – AERODYNAMIKA, STRUKTURY I SYSTEMY SAMOLOTU TŁOKOWEGO
Kategoria B3: 60 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 75 minut.
2.12. MODUŁ 12 – AERODYNAMIKA, STRUKTURY I SYSTEMY ŚMIGŁOWCA
Kategoria A: 100 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 125 minut.
Kategoria B1: 128 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 160 minut.
2.13. MODUŁ 13 – AERODYNAMIKA, STRUKTURY I SYSTEMY STATKU POWIETRZNEGO
Kategoria B2: 180 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 225 minut. Pytania i czas przeznaczony na ich rozwiązanie można w razie konieczności podzielić na dwie części.
2.14. MODUŁ 14 – NAPĘD
Kategoria B2: 24 pytania testowe i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 30 minut.
2.15. MODUŁ 15 – SILNIK GAZOWY TURBINOWY
Kategoria A: 60 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 75 minut.
Kategoria B1: 92 pytania testowe i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 115 minut.
2.16. MODUŁ 16 – SILNIK TŁOKOWY
Kategoria A: 52 pytania testowe i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 65 minut.
Kategoria B1: 72 pytania testowe i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 90 minut.
Kategoria B3: 68 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 85 minut.
MODUŁ 17A – ŚMIGŁO
Kategoria A: 20 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 25 minut.
Kategoria B1: 32 pytania testowe i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 40 minut.
MODUŁ 17B – ŚMIGŁO
Kategoria B3: 28 pytań testowych i 0 pytań opisowych. Czas przeznaczony na rozwiązanie: 35 minut.
Dodatek III
Szkolenie na typ statku powietrznego i standard egzaminacyjny
Szkolenie w miejscu pracy
1. Warunki ogólne
Szkolenie na typ statku powietrznego składa się ze szkolenia teoretycznego i egzaminu oraz, z wyjątkiem uprawnień kategorii C, szkolenia praktycznego i oceny.
a)
|
Szkolenie teoretyczne i egzamin spełniają następujące wymagania:
(i)
|
są przeprowadzane przez instytucję szkoleniową w zakresie obsługi technicznej odpowiednio zatwierdzoną zgodnie z załącznikiem IV (część 147) bądź, w przypadku ich przeprowadzania przez inne instytucje, po bezpośrednim zatwierdzeniu przez właściwy organ;
|
(ii)
|
odpowiadają standardowi określonemu w pkt 3.1 i 4 niniejszego dodatku III, z wyjątkiem przypadków dopuszczalnych przez szkolenie w zakresie różnic opisane poniżej;
|
(iii)
|
w przypadku osoby kategorii C wykwalifikowanej poprzez posiadanie stopnia akademickiego, jak wyszczególniono w pkt 66.A.30 lit. a) ppkt 5, pierwsze teoretyczne szkolenie na typ statku powietrznego odbywa się na poziomie kategorii B1 lub B2;
|
(iv)
|
rozpoczynają się i kończą w ciągu trzech lat poprzedzających wniosek o zatwierdzenie uprawnienia na typ.
|
|
b)
|
Szkolenie praktyczne i ocena spełniają następujące wymagania:
(i)
|
są przeprowadzane przez instytucję szkoleniową w zakresie obsługi technicznej odpowiednio zatwierdzoną zgodnie z załącznikiem IV (część 147) bądź, w przypadku ich przeprowadzania przez inne instytucje, po bezpośrednim zatwierdzeniu przez właściwy organ;
|
(ii)
|
odpowiadają standardowi określonemu w pkt 3.2 i 4 niniejszego dodatku III, z wyjątkiem przypadków dopuszczalnych przez szkolenie w zakresie różnic opisane poniżej;
|
(iii)
|
obejmują reprezentatywne, przekrojowe działania z zakresu obsługi technicznej, odpowiadające typowi statku powietrznego;
|
(iv)
|
obejmują prezentacje przy użyciu sprzętu, podzespołów, symulatorów i innych urządzeń szkoleniowych lub statków powietrznych;
|
(v)
|
rozpoczynają się i kończą w ciągu trzech lat poprzedzających wniosek o zatwierdzenie uprawnienia na typ.
|
|
c)
|
Szkolenie w zakresie różnic:
(i)
|
szkolenie w zakresie różnic jest szkoleniem wymaganym w celu zapoznania się z różnicami pomiędzy dwoma różnymi uprawnieniami na typ statku powietrznego tego samego producenta, zgodnie z decyzją Agencji;
|
(ii)
|
szkolenie w zakresie różnic musi być ustalone indywidualnie dla każdego przypadku z uwzględnieniem wymagań zawartych w niniejszym dodatku III w odniesieniu do zarówno do elementów teoretycznych, jak i elementów praktycznych szkolenia do uprawnienia na typ;
|
(iii)
|
uprawnienie na typ wpisuje się do licencji dopiero po ukończeniu szkolenia w zakresie różnic oraz gdy wnioskodawca spełnia ponadto jeden z poniższych warunków:
—
|
posiada wpisane do licencji uprawnienie na typ statku powietrznego, w ramach którego ustala się różnice, lub
|
—
|
spełnia wymagania szkolenia na typ dla statku powietrznego, w ramach którego ustala się różnice.
|
|
|
2. Poziomy szkolenia na typ statku powietrznego
Przedstawione poniżej trzy poziomy określają cele, zakres szkolenia i poziom wiedzy, jakie mają zostać osiągnięte na danym poziomie szkolenia.
—
|
Poziom 1: Krótki przegląd płatowca, systemów i zespołów silnikowych określonych w sekcji dotyczącej opisu systemów podręcznika obsługi technicznej statku powietrznego/instrukcji zapewnienia ciągłej zdatności do lotu.
Cele kursu: Po ukończeniu poziomu 1 szkolenia, słuchacz potrafi:
a)
|
przedstawić prosty opis całego tematu, z użyciem pospolitych wyrazów i przykładów oraz typowych terminów, a także wskazać środki ostrożności dotyczące płatowca, jego systemów i zespołu silnikowego;
|
b)
|
wskazać podręczniki dotyczące statku powietrznego, praktyki obsługi technicznej istotne dla płatowca, jego systemów i zespołu silnikowego;
|
c)
|
określić ogólny układ głównych systemów statku powietrznego;
|
d)
|
określić ogólny układ i charakterystykę zespołu silnikowego;
|
e)
|
określić specjalistyczne oprzyrządowanie i aparaturę badawczą wykorzystywaną na statku powietrznym.
|
|
—
|
Poziom 2: Przegląd podstawowych systemów sterowania, wskaźników, głównych komponentów, włącznie z ich umiejscowieniem i celem, obsługa techniczna oraz wykrywanie i usuwanie drobnych usterek. Ogólna znajomość teoretycznych i praktycznych aspektów przedmiotu.
Cele kursu: Oprócz informacji zawartych w kursie poziomu 1, po ukończeniu kursu poziomu 2 słuchacz potrafi:
a)
|
zrozumieć podstawy teoretyczne; stosować wiedzę w praktyce z wykorzystaniem szczegółowych procedur;
|
b)
|
wymienić środki ostrożności, których należy przestrzegać pracując nad statkiem powietrznym, zespołem silnikowym i systemami lub w ich pobliżu;
|
c)
|
opisać systemy i obsługę statku powietrznego, w szczególności dostęp, dostępność mocy i źródła;
|
d)
|
określić lokalizację głównych elementów;
|
e)
|
wyjaśnić zwykłe funkcjonowanie każdego głównego systemu, stosując terminologię i nomenklaturę;
|
f)
|
wykonać procedury obsługi technicznej związane ze statkiem powietrznym, dotyczące następujących systemów: układu paliwowego, zespołu silnikowego, hydrauliki, podwozia samolotu, wody/odpadów, tlenu;
|
g)
|
wykazać biegłość w korzystaniu z raportów załogi i pokładowych systemów raportowania (drobne wykrywanie i usuwanie usterek) oraz określić zdatność do lotu statku powietrznego dla MEL/CDL;
|
h)
|
wykazać umiejętność użycia, interpretacji i zastosowania odpowiedniej dokumentacji, włącznie z instrukcjami zapewniania ciągłej zdatności do lotu, podręcznikiem obsługi technicznej, ilustrowanym katalogiem części zamiennych itd.
|
|
—
|
Poziom 3: Szczegółowy opis, działanie, lokalizacja elementów, usunięcie/montaż i procedury wykrywania i usuwania usterek do poziomu podręcznika obsługi technicznej.
Cele kursu: Oprócz informacji zawartych w kursie poziomu 1 i poziomie 2, po ukończeniu kursu poziomu 3 słuchacz potrafi:
a)
|
wykazać się teoretyczną wiedzą o systemach i strukturach statku powietrznego oraz ich powiązaniach z innymi systemami, przedstawić szczegółowy opis tematu z wykorzystaniem podstawowej wiedzy teoretycznej i konkretnych przykładów, a także interpretować wyniki z różnych źródeł i pomiary oraz podejmować w razie potrzeby odpowiednie działania naprawcze;
|
b)
|
przeprowadzać kontrole systemów, zespołu silnikowego i elementów oraz kontrole funkcjonalne określone w podręczniku obsługi technicznej statku powietrznego;
|
c)
|
wykazać się umiejętnością użycia, interpretacji i zastosowania odpowiedniej dokumentacji, włącznie z podręcznikiem napraw konstrukcyjnych, podręcznikiem wykrywania i usuwania usterek itd.;
|
d)
|
skorelować informacje w celu podejmowania decyzji w odniesieniu do błędnej diagnozy i skorygowania do poziomu podręcznika obsługi technicznej.
|
e)
|
opisać procedury wymiany elementów zgodnie z typem statku powietrznego.
|
|
3. Standard szkolenia na typ statku powietrznego
Chociaż szkolenie na typ statku powietrznego obejmuje zarówno część teoretyczną jak i praktyczną, kursy można zatwierdzać w odniesieniu do części teoretycznej, części praktycznej oraz kombinacji obu tych części.
3.1. Elementy teoretyczne
a) Cel:
Po ukończeniu szkolenia teoretycznego słuchacz jest w stanie wykazać, odpowiednio do poziomów wskazanych w programie szkolenia w dodatku III, szczegółową wiedzę teoretyczną w zakresie odpowiednich systemów, struktur, działania, obsługi technicznej, napraw oraz wykrywania i usuwania usterek zgodnie z zatwierdzonymi danymi dotyczącymi obsługi technicznej. Słuchacz potrafi wykazać się umiejętnością korzystania z podręczników i zatwierdzonych procedur, w tym znajomością odpowiednich kontroli i ograniczeń.
b) Poziom szkolenia:
Poziomami szkolenia są poziomy określone w pkt 2 powyżej.
Po pierwszym kursie szkoleniowym na typ dla personelu certyfikującego kategorii C wystarczy, że wszystkie kolejne kursy będą na poziomie 1.
Podczas szkolenia teoretycznego dla poziomu 3 można, w razie potrzeby, korzystać z materiałów szkoleniowych poziomu 1 i 2 w celu uwzględnienia w szkoleniu pełnego zakresu danego rozdziału. Jednak podczas szkolenia większa część materiału szkoleniowego oraz czas szkolenia muszą odpowiadać wyższemu poziomowi.
c) Czas trwania:
Minimalną liczbę godzin szkolenia teoretycznego podano w poniższej tabeli:
Kategoria
|
Liczba godzin
|
Samoloty o maksymalnej masie startowej powyżej 30 000 kg:
|
B1.1
|
150
|
B1.2
|
120
|
B2
|
100
|
C
|
30
|
Samoloty o maksymalnej masie startowej równej 30 000 kg lub mniejszej, lecz większej niż 5 700 kg:
|
B1.1
|
120
|
B1.2
|
100
|
B2
|
100
|
C
|
25
|
Samoloty o maksymalnej masie startowej równej 5 700 kg i mniejszej
(1)
|
B1.1
|
80
|
B1.2
|
60
|
B2
|
60
|
C
|
15
|
Śmigłowce
(2)
|
B1.3
|
120
|
B1.4
|
100
|
B2
|
100
|
C
|
25
|
Do celów powyższej tabeli godzina szkolenia oznacza 60 minut nauki i nie obejmuje przerw, egzaminów, powtórek, przygotowania i oględzin statku powietrznego.
Te godziny mają zastosowanie tylko do kursów teoretycznych dotyczących kompletnych kombinacji silników statków powietrznych zgodnie z uprawnieniem na typ zdefiniowanym przez Agencję.
d) Uzasadnienie czasu trwania kursu:
W przypadku kursów przeprowadzanych w instytucji szkoleniowej w zakresie obsługi technicznej zatwierdzonej zgodnie z załącznikiem IV (część 147) oraz kursów bezpośrednio zatwierdzonych przez właściwy organ, konieczne jest uzasadnienie ich czasu trwania i uwzględnienie pełnego programu szkolenia w drodze analizy potrzeb szkoleniowych na podstawie:
—
|
projektu statku powietrznego, jego potrzeb w zakresie obsługi technicznej i rodzajów eksploatacji,
|
—
|
szczegółowej analizy odpowiednich rozdziałów — zob. spis treści w ppkt 3.1 lit. e) poniżej,
|
—
|
szczegółowej analizy kompetencji, potwierdzającej pełne osiągnięcie celów podanych w ppkt 3.1 lit. a) powyżej.
|
Jeśli analiza potrzeb szkoleniowych wykaże, że potrzebnych jest więcej godzin, kursy mogą być dłuższe niż minimum określone w tabeli.
Podobnie liczbę godzin szkoleń w zakresie różnic lub innych kombinacji kursów szkoleniowych (takich jak połączone kursy B1/B2), oraz, w przypadku kursów teoretycznego szkolenia na typ, liczbę godzin mniejszą od podanej w ppkt 3.1 lit. c) powyżej, należy uzasadnić wobec właściwego organu w drodze analizy potrzeb szkoleniowych opisanej powyżej.
Ponadto kurs musi określać i uzasadniać następujące kwestie:
—
|
minimalną obecność słuchacza na zajęciach na potrzeby osiągnięcia celów kursu,
|
—
|
maksymalną liczbę godzin szkolenia dziennie uwzględniającą aspekty czynnika pedagogicznego i ludzkiego.
|
Jeśli nie zostanie spełniony wymóg minimalnej obecności słuchacza, nie wydaje się świadectwa uznania. Instytucja szkoleniowa może przeprowadzić dodatkowe szkolenie, aby spełniony został wymóg minimalnej obecności.
e) Treść:
Uwzględnia się co najmniej elementy poniższego programu szkolenia na typ statku powietrznego. Można także wprowadzić dodatkowe elementy ze względu na odmiany typu, zmiany technologiczne itd.
Program szkolenia skupia się na aspektach mechanicznych i elektrycznych w przypadku personelu B1 oraz na aspektach elektrycznych i elektroniki lotniczej w przypadku personelu B2.
Poziom
Rozdziały
|
Samoloty turbinowe
|
Samoloty tłokowe
|
Śmigłowce turbinowe
|
Śmigłowce tłokowe
|
Elektronika lotnicza
|
Kategoria licencji
|
B1
|
C
|
B1
|
C
|
B1
|
C
|
B1
|
C
|
B2
|
Moduł wprowadzający:
|
05
|
Terminy obsługi technicznej/przeglądy
|
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
06
|
Rozmiary/powierzchnie (maksymalna masa startowa itd.)
|
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
08
|
Poziomowanie i ważenie
|
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
10
|
Parkowanie/cumowanie, przechowywanie i powrót do eksploatacji
|
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
11
|
Plakietki i oznaczenia
|
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
20
|
Praktyki standardowe — tylko dla danego typu
|
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Śmigłowce
|
18
|
Analiza wibracji i hałasu (wytyczanie drogi łopaty)
|
|
—
|
—
|
—
|
—
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
60
|
Praktyki standardowe — wirnik
|
|
—
|
—
|
—
|
—
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
|
—
|
—
|
—
|
—
|
3
|
1
|
3
|
1
|
1
|
62A
|
Wirniki — monitorowanie i wskazania
|
|
—
|
—
|
—
|
—
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
|
—
|
—
|
—
|
—
|
3
|
1
|
3
|
1
|
1
|
63A
|
Napęd wirnika — monitorowanie i wskazania
|
|
—
|
—
|
—
|
—
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
|
—
|
—
|
—
|
—
|
3
|
1
|
3
|
1
|
1
|
64A
|
Śmigło ogonowe — monitorowanie i wskazania
|
|
—
|
—
|
—
|
—
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
65
|
Napęd śmigła ogonowego
|
|
—
|
—
|
—
|
—
|
3
|
1
|
3
|
1
|
1
|
65A
|
Napęd śmigła ogonowego — monitorowanie i wskazania
|
|
—
|
—
|
—
|
—
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
66
|
Składane łopatki/wspornik
|
|
—
|
—
|
—
|
—
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
67
|
Kontrola wirnika w czasie lotu
|
|
—
|
—
|
—
|
—
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
53
|
Struktura płatowca (śmigłowiec)
|
|
—
|
—
|
—
|
—
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
25
|
Awaryjne wyposażenie do utrzymywania się na wodzie
|
|
—
|
—
|
—
|
—
|
3
|
1
|
3
|
1
|
1
|
Struktury płatowca
|
51
|
Standardowe praktyki i struktury (klasyfikacja uszkodzeń, ocena i naprawa)
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
1
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
1
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
1
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
1
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
1
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
1
|
27A
|
Powierzchnie sterowe lotu (wszystkie)
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
1
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
1
|
Strefowe i stanowiskowe systemy identyfikacji
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Systemy płatowca:
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
1
|
3
|
3
|
1
|
2
|
21B
|
Zwiększanie ciśnienia
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
21C
|
Urządzenia zabezpieczające i ostrzegawcze
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
|
2
|
1
|
2
|
1
|
2
|
1
|
2
|
1
|
3
|
|
2
|
1
|
2
|
1
|
2
|
1
|
2
|
1
|
3
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
1
|
25A
|
Wyposażenie elektroniczne, w tym wykorzystywane w nagłych wypadkach
|
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
3
|
26
|
Ochrona przeciwpożarowa
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
2
|
27A
|
Działanie systemu: elektryczne, sztuczna stateczność i sterowanie
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
3
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
2
|
28A
|
Systemy paliwowe — monitorowanie i wskazania
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
2
|
29A
|
Siła hydrauliczna — monitorowanie i wskazania
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
30
|
Ochrona przed zamarzaniem i deszczem
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
31
|
Systemy rejestracji/wskazań
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
31A
|
Systemy instrumentowe
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
1
|
3
|
3
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
2
|
32A
|
Podwozie samolotu — monitorowanie i wskazania
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
|
2
|
1
|
2
|
1
|
2
|
1
|
2
|
1
|
3
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
2
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
2
|
36A
|
Pneumatyka — monitorowanie i wskazania
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
2
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
2
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
1
|
42
|
Zintegrowane modularne systemy elektroniki lotniczej
|
|
2
|
1
|
2
|
1
|
2
|
1
|
2
|
1
|
3
|
|
2
|
1
|
2
|
1
|
2
|
1
|
2
|
1
|
3
|
45
|
Systemy obsługi technicznej na pokładzie (lub uwzględnione w pkt 31)
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
|
2
|
1
|
2
|
1
|
2
|
1
|
2
|
1
|
3
|
50
|
Przedziały ładunkowe i dodatkowe
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
3
|
1
|
1
|
Silniki turbinowe
|
70
|
Praktyki standardowe — silniki
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
1
|
70A
|
Ustalenia konstrukcyjne i działanie (wlot instalacyjny, kompresory, sekcja spalania, sekcja turbinowa, łożyska i uszczelki, systemy smarowania)
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
1
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
1
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
1
|
72
|
Silnik turbinowy/turbośmigłowy/turbowentylatorowy/śmigłowo-wentylatorowy
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
1
|
73
|
Paliwo silnikowe i sterowanie
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
1
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
1
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
1
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
1
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
1
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
1
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
1
|
83
|
Pomocnicze skrzynie przekładniowe
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
1
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
1
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
77
|
Silnikowe systemy wskazania
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
49
|
Pomocnicze zespoły silnikowe (APU)
|
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
2
|
Silniki tłokowe
|
70
|
Praktyki standardowe — silniki
|
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
1
|
70A
|
Ustalenia konstrukcyjne i działanie (instalacja, gaźniki, systemy wtrysku paliwa, zasysanie, systemy wydechu i chłodzenia, doładowanie/turbodoładowanie, systemy smarowania)
|
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
1
|
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
1
|
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
1
|
73
|
Paliwo silnikowe i sterowanie
|
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
1
|
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
1
|
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
1
|
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
1
|
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
1
|
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
1
|
83
|
Pomocnicze skrzynie przekładniowe
|
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
1
|
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
1
|
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
3
|
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
3
|
77
|
Silnikowe systemy wskazania
|
|
—
|
—
|
3
|
1
|
—
|
—
|
3
|
1
|
3
|
Śmigła
|
60A
|
Praktyki standardowe — śmigło
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
1
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
1
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
61B
|
Sterowanie skoku śmigła
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
61C
|
Synchronizacja śmigła
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
1
|
61D
|
Elektroniczne sterowanie śmigła
|
|
2
|
1
|
2
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
3
|
61E
|
Osłona przed oblodzeniem śmigła
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
3
|
1
|
3
|
1
|
—
|
—
|
—
|
—
|
1
|
f) Do realizacji elementów teoretycznych szkolenia można wykorzystać metody szkoleniowe oparte na multimediach zarówno w klasie, jak i środowisku wirtualnym, pod warunkiem wydania zgody przez właściwy organ zatwierdzający szkolenie.
3.2. Elementy praktyczne
a) Cel:
Celem szkolenia praktycznego jest uzyskanie wymaganych kompetencji w zakresie zapewnienia bezpiecznej obsługi technicznej, inspekcji i rutynowej pracy zgodnie z podręcznikiem obsługi technicznej i innymi odnośnymi instrukcjami i zadaniami odpowiednimi dla określonego typu statku powietrznego, np. wykrywania i usuwania usterek, napraw, regulacji, wymian, ustawień i kontroli funkcjonalnych. Obejmuje ono umiejętność korzystania z całej literatury technicznej i dokumentacji statku powietrznego oraz użycia specjalistycznego oprzyrządowania i aparatury badawczej do celów demontażu i wymiany elementów i modułów właściwych dla danego typu, włącznie z wszelkimi działaniami konserwatorskimi dokonywanymi podczas lotu.
b) Treść:
W ramach szkolenia praktycznego należy zaliczyć co najmniej 50 % pozycji zaznaczonych w tabeli poniżej, odnoszących się do danego typu statku powietrznego
Zaznaczone zadania oznaczają tematy istotne do celów szkolenia praktycznego ze względu na należyte uwzględnienie działania, funkcji, instalacji oraz bezpieczeństwa głównych zadań z zakresu obsługi technicznej, zwłaszcza w przypadku gdy takich aspektów nie można całkowicie wyjaśnić w ramach samego szkolenia teoretycznego. Lista obejmuje minimum tematów szkolenia praktycznego, można jednak dodawać inne pozycje właściwe dla konkretnego typu statku powietrznego.
Zadania, które należy zaliczyć, muszą być reprezentatywne dla statków powietrznych i systemów, zarówno pod względem złożoności technicznej, jak i wiedzy technicznej niezbędnej do wykonania takich zadań. Szkolenie może obejmować względnie proste zadania, ale w jego zakres musi również wchodzić wykonywanie innych, bardziej złożonych zadań, właściwych dla danego typu statku powietrznego.
Słownik skrótów użytych w tabeli: LOK: Lokalizacja; TFO: test funkcjonalny/operacyjny; SON: serwis i obsługa naziemna; D/M: demontaż/montaż; WMW: wykaz minimalnego wyposażenia; WUU: wykrywanie i usuwanie usterek.
Rozdziały
|
B1/B2
|
B1
|
B2
|
LOK
|
TFO
|
SON
|
D/M
|
WMW
|
WUU
|
TFO
|
SON
|
D/M
|
WMW
|
WUU
|
Moduł wprowadzający:
|
5
|
Terminy obsługi technicznej/przeglądy
|
|
X/X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
6
|
Rozmiary/powierzchnie (maksymalna masa startowa itd.)
|
|
X/X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/X
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
|
X/X
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
10
|
Parkowanie/cumowanie, przechowywanie i powrót do eksploatacji
|
|
X/X
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
11
|
Plakietki i oznaczenia
|
|
X/X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/X
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
20
|
Praktyki standardowe — tylko dla danego typu
|
|
X/X
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
Śmigłowce:
|
18
|
Analiza wibracji i hałasu (wytyczanie drogi łopaty)
|
|
X/—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
60
|
Praktyki standardowe — wirnik — tylko dla danego typu
|
|
X/X
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
—
|
X
|
X
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
62A
|
Wirniki — monitorowanie i wskazania
|
|
X/X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
—
|
—
|
X
|
—
|
X
|
|
X/—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
63A
|
Napęd wirnika — monitorowanie i wskazania
|
|
X/X
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
—
|
—
|
X
|
—
|
X
|
|
X/—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
64A
|
Śmigło ogonowe — monitorowanie i wskazania
|
|
X/X
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
—
|
—
|
X
|
—
|
X
|
65
|
Napęd śmigła ogonowego
|
|
X/—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
65A
|
Napęd śmigła ogonowego — monitorowanie i wskazania
|
|
X/X
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
—
|
—
|
X
|
—
|
X
|
66
|
Składane łopatki/wspornik
|
|
X/—
|
X
|
X
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
67
|
Kontrola wirnika w czasie lotu
|
|
X/—
|
X
|
X
|
—
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
53
|
Struktura płatowca (śmigłowiec)
Uwaga: uwzględnione w strukturach płatowca
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
25
|
Awaryjne wyposażenie do utrzymywania się na wodzie
|
|
X/X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
Struktury płatowca:
|
51
|
Standardowe praktyki i struktury (klasyfikacja uszkodzeń, ocena i naprawa)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X/—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
27A
|
Powierzchnie sterowe lotu
|
|
X/—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/X
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
Systemy płatowca:
|
|
X/X
|
X
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
X
|
—
|
X
|
X
|
|
X/X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
21B
|
Zwiększanie ciśnienia
|
|
X/X
|
X
|
—
|
—
|
X
|
X
|
X
|
—
|
—
|
X
|
X
|
21C
|
Urządzenia zabezpieczające i ostrzegawcze
|
|
X/X
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
|
X/X
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
|
X/X
|
—
|
X
|
—
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
|
X/X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
|
X/X
|
X
|
X
|
X
|
—
|
—
|
X
|
X
|
X
|
—
|
—
|
25A
|
Wyposażenie elektroniczne, w tym wykorzystywane w nagłych wypadkach
|
|
X/X
|
X
|
X
|
X
|
—
|
—
|
X
|
X
|
X
|
—
|
—
|
26
|
Ochrona przeciwpożarowa
|
|
X/X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
|
X/X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
27A
|
Sys. Działanie systemu: elektryczne, sztuczna stateczność i sterowanie
|
|
X/X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
—
|
X
|
—
|
X
|
—
|
X
|
|
X/X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
—
|
X
|
—
|
28A
|
Systemy paliwowe — monitorowanie i wskazania
|
|
X/X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
X
|
—
|
X
|
|
X/X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
—
|
X
|
—
|
29A
|
Siła hydrauliczna — monitorowanie i wskazania
|
|
X/X
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
30
|
Ochrona przed zamarzaniem i deszczem
|
|
X/X
|
X
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
X
|
—
|
X
|
X
|
31
|
Systemy rejestracji/wskazań
|
|
X/X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
31A
|
Systemy instrumentowe
|
|
X/X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
|
X/X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
—
|
32A
|
Podwozie samolotu — monitorowanie i wskazania
|
|
X/X
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
|
X/X
|
X
|
X
|
—
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
X
|
—
|
|
X/X
|
—
|
X
|
—
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
|
X/—
|
X
|
X
|
X
|
—
|
—
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
36A
|
Pneumatyka — monitorowanie i wskazania
|
|
X/X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
|
X/—
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
42
|
Zintegrowane modularne systemy elektroniki lotniczej
|
|
X/X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
|
X/X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
45
|
Systemy obsługi technicznej na pokładzie (lub uwzględnione w pkt 31)
|
|
X/X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
|
X/X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
50
|
Przedziały ładunkowe i dodatkowe
|
|
X/X
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
Moduł silnika turbinowego/tłokowego:
|
70
|
Praktyki standardowe – silniki – tylko dla danego typu
|
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
70A
|
Ustalenia konstrukcyjne i działanie (wlot instalacyjny, kompresory, sekcja spalania, sekcja turbinowa, łożyska i uszczelki, systemy smarowania)
|
|
X/X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
Silniki turbinowe:
|
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
72
|
Silnik turbinowy/turbośmigłowy/turbowentylatorowy/śmigłowo-wentylatorowy
|
|
X/—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
73
|
Paliwo silnikowe i sterowanie
|
|
X/X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/X
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
|
X/X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
77
|
Silnikowe systemy wskazania
|
|
X/X
|
X
|
—
|
—
|
X
|
X
|
X
|
—
|
—
|
X
|
X
|
|
X/—
|
X
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
—
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
X
|
—
|
—
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
83
|
Pomocnicza skrzynia przekładniowa
|
|
X/—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
Pomocnicze zespoły silnikowe (APU):
|
49
|
Pomocnicze zespoły silnikowe (APU)
|
|
X/—
|
X
|
X
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
Silniki tłokowe:
|
70
|
Praktyki standardowe – silniki – tylko dla danego typu
|
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
70A
|
Ustalenia konstrukcyjne i działanie (wlot instalacyjny, kompresory, sekcja spalania, sekcja turbinowa, łożyska i uszczelki, systemy smarowania)
|
|
X/X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
73
|
Paliwo silnikowe i sterowanie
|
|
X/X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/X
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
|
X/X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
77
|
Silnikowe systemy wskazania
|
|
X/X
|
X
|
—
|
—
|
X
|
X
|
X
|
—
|
—
|
X
|
X
|
|
X/—
|
X
|
—
|
—
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
—
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
X
|
—
|
—
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
X
|
X
|
X
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
83
|
Pomocnicza skrzynia przekładniowa
|
|
X/—
|
—
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
Śmigła:
|
60A
|
Praktyki standardowe – śmigło
|
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/X
|
X
|
X
|
—
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/X
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
61B
|
Sterowanie skoku śmigła
|
|
X/—
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
61C
|
Synchronizacja śmigła
|
|
X/—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
—
|
—
|
X
|
—
|
61D
|
Elektroniczne sterowanie śmigła
|
|
X/X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
61E
|
Osłona przed oblodzeniem śmigła
|
|
X/—
|
X
|
—
|
X
|
X
|
X
|
—
|
—
|
—
|
—
|
—
|
|
X/X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
4. Standard egzaminacyjny i standard oceny dla szkolenia na typ
4.1. Standard egzaminacyjny dla elementu teoretycznego
Po zakończeniu części teoretycznej szkolenia na typ statku powietrznego przeprowadza się egzamin pisemny spełniający następujące kryteria:
a)
|
Egzamin ma formę testu. Każde pytanie testowe ma trzy możliwe odpowiedzi, z których tylko jedna jest poprawna. Łączny czas ustala się odpowiednio do łącznej liczby pytań, a czas na odpowiedzi odpowiada nominalnej średniej 90 sekund na pytanie.
|
b)
|
Odpowiedzi nieprawidłowe wydają się równie prawdopodobne osobie niemającej wiedzy w danej dziedzinie. Wszystkie możliwe odpowiedzi są wyraźnie związane z pytaniem oraz cechują się podobnym słownictwem, budową gramatyczną i długością.
|
c)
|
W pytaniach liczbowych nieprawidłowe odpowiedzi odpowiadają błędom proceduralnym, takim jak zastosowanie nieprawidłowego oznaczenia (+ lub –) lub nieprawidłowych jednostek miary. Nie mogą być one po prostu przypadkowymi liczbami.
|
d)
|
Poziom egzaminu dla każdego rozdziału (3) odpowiada poziomowi zdefiniowanemu w pkt 2 „Poziomy szkolenia na typ statku powietrznego”. Dopuszczalna jest jednak ograniczona liczba pytań niższego poziomu.
|
e)
|
Podczas egzaminu nie wolno korzystać z żadnych podręczników. Nie są dozwolone żadne pomoce. Wyjątkiem jest weryfikacja umiejętności kandydata na licencję B1 lub B2 w zakresie interpretacji dokumentów technicznych.
|
f)
|
Liczba pytań musi wynosić co najmniej 1 pytanie na godzinę szkolenia. Liczba pytań przypadająca na każdy rozdział i poziom jest proporcjonalna do:
—
|
rzeczywistej liczby godzin szkolenia poświęconej danemu rozdziałowi na danym poziomie,
|
—
|
celów szkolenia wynikających z analizy potrzeb szkoleniowych.
|
Zatwierdzając kurs, właściwy organ państwa członkowskiego ocenia liczbę i poziom pytań.
|
g)
|
Minimalny wynik umożliwiający zaliczenie egzaminu to 75 %. Jeśli egzamin po szkoleniu na typ podzielony jest na kilka części, w każdej z nich na zaliczenie należy uzyskać co najmniej 75 %. Aby możliwe było uzyskanie wyniku wynoszącego dokładnie 75 %, liczba pytań w ramach egzaminu musi być podzielna przez 4.
|
h)
|
Nie stosuje się punktów karnych (odejmowanie punktów za błędne odpowiedzi).
|
i)
|
Egzaminy kończące dany moduł nie mogą być traktowane jako część egzaminu końcowego, chyba że zawierają właściwą liczbę wymaganych pytań na odpowiednim poziomie.
|
4.2. Standard oceny dla elementu praktycznego
Po zakończeniu części praktycznej szkolenia na typ statku powietrznego należy dokonać oceny spełniającej następujące kryteria:
a)
|
Oceny dokonuje wyznaczony oceniający posiadający odpowiednie kwalifikacje.
|
b)
|
Ocenie podlega wiedza oraz umiejętności słuchacza.
|
5. Standard egzaminu na typ
Egzamin na typ jest przeprowadzany przez instytucję szkoleniową odpowiednio zatwierdzoną zgodnie z częścią 147 lub przez właściwy organ.
Egzamin ma formę ustną, pisemną lub oceny praktycznej, bądź stanowi kombinację tych form, oraz spełnia następujące wymagania:
a)
|
Pytania w ramach egzaminu ustnego mają charakter otwarty.
|
b)
|
Pytania w ramach egzaminu pisemnego muszą mieć charakter opisowy lub testowy.
|
c)
|
Kompetencję danej osoby w zakresie wykonywania określonego zadania określa się w drodze oceny praktycznej.
|
d)
|
Egzaminy muszą obejmować wybór rozdziałów (4) z programu szkolenia/egzaminu na typ, o którym mowa w pkt 3, na wskazanym poziomie.
|
e)
|
Odpowiedzi nieprawidłowe wydają się równie prawdopodobne osobie niemającej wiedzy w danej dziedzinie. Wszystkie możliwe odpowiedzi są wyraźnie związane z pytaniem oraz cechują się podobnym słownictwem, budową gramatyczną i długością
|
f)
|
W pytaniach liczbowych nieprawidłowe odpowiedzi odpowiadają błędom proceduralnym, takim jak nieodpowiednio stosowane korekty lub nieprawidłowe jednostki przeliczeniowe: nie mogą być one po prostu przypadkowymi liczbami.
|
g)
|
Egzamin zapewnia osiągnięcie następujących celów:
1.
|
należyte i pewne omówienie statku powietrznego i jego systemów;
|
2.
|
zapewnienie bezpiecznej obsługi technicznej, inspekcji i rutynowej pracy zgodnie z podręcznikiem obsługi technicznej i innymi odnośnymi instrukcjami i zadaniami odpowiednimi dla określonego rodzaju statku powietrznego, jak na przykład wykrywanie i usuwanie usterek, naprawy, regulacje, wymiany, ustawienia i kontrole funkcjonalne, takie jak, w miarę potrzeby, praca silnika itp.;
|
3.
|
właściwe wykorzystanie całej technicznej literatury i dokumentacji dla statku powietrznego;
|
4.
|
właściwe wykorzystanie specjalistycznego/specjalnego oprzyrządowania i aparatury badawczej, usuwanie i wymiana elementów i modułów właściwych dla danego typu, włącznie z wszelkimi działaniami zadaniami w zakresie obsługi technicznej podczas lotu.
|
|
h)
|
Do celów egzaminu zastosowanie mają następujące warunki:
1.
|
Maksymalna liczba kolejnych podejść wynosi trzy. Kolejne cykle trzech podejść dozwolone są w odstępach jednego roku pomiędzy cyklami. Wymagany jest trzydziestodniowy okres przerwy po pierwszym nieudanym podejściu w ramach jednego cyklu oraz sześćdziesięciodniowy okres przerwy po drugim nieudanym podejściu.
Wnioskodawca potwierdza na piśmie instytucji szkoleniowej w zakresie obsługi technicznej lub właściwemu organowi, do których występuje o przeprowadzenie egzaminu, liczbę i terminy podejść do egzaminu w ciągu ostatniego roku oraz nazwę instytucji szkoleniowej w zakresie obsługi technicznej lub właściwego organu, gdzie podejścia te miały miejsce. Instytucja szkoleniowa w zakresie obsługi technicznej lub właściwy organ odpowiadają za sprawdzenie liczby podejść w danym przedziale czasu.
|
2.
|
Egzamin zdaje się i zdobywa się wymagane doświadczenie praktyczne w ciągu trzech lat poprzedzających wniosek o zatwierdzenie uprawnienia w licencji na obsługę techniczną statku powietrznego.
|
3.
|
Egzamin przeprowadza się w obecności co najmniej jednego egzaminatora. Egzaminator lub egzaminatorzy nie są zaangażowani w szkolenie wnioskodawcy.
|
|
i)
|
Egzaminator lub egzaminatorzy przygotowują i podpisują pisemne sprawozdanie wyjaśniające, dlaczego kandydat zdał egzamin bądź go nie zdał.
|
6. Szkolenie w miejscu pracy
Szkolenie w miejscu pracy zatwierdza właściwy organ, który wydał licencję.
Szkolenie przeprowadza się pod kontrolą instytucji obsługi technicznej upoważnionej do obsługi technicznej danego typu statku powietrznego i podlega ocenie przez wyznaczonych oceniających posiadających odpowiednie kwalifikacje.
Szkolenie rozpoczyna się i kończy w ciągu trzech lat poprzedzających wniosek o zatwierdzenie uprawnienia na typ.
a) Cel:
Celem szkolenia w miejscu pracy jest uzyskanie wymaganych kompetencji i doświadczenia w zakresie bezpiecznej obsługi technicznej.
b) Zakres:
Szkolenie w miejscu pracy obejmuje zespół działań akceptowalnych dla właściwego organu. Zadania, które należy zaliczyć, są reprezentatywne dla statków powietrznych i systemów zarówno pod względem złożoności technicznej, jak i wiedzy technicznej niezbędnej do wykonania takich zadań. Szkolenie może obejmować względnie proste zadania, ale w jego zakres musi również wchodzić wykonywanie innych, bardziej złożonych zadań w zakresie obsługi technicznej, właściwych dla danego typu statku powietrznego.
Każde zadanie podpisywane jest przez słuchacza i kontrasygnowane przez wyznaczoną osobę kontrolującą. Wymienione zadania odnoszą się do rzeczywistej karty pracy/formularza pracy itd.
Końcowa ocena ukończonego szkolenia w miejscu pracy jest obowiązkowa i przeprowadza ją posiadający odpowiednie kwalifikacje wyznaczony oceniający.
W formularzach pracy/rejestrach pracy szkolenia w miejscu pracy należy podać następujące dane:
1.
|
imię i nazwisko słuchacza;
|
3.
|
zatwierdzoną instytucję obsługi technicznej;
|
5.
|
imiona i nazwiska kontrolujących i oceniającego (w tym numer licencji, w stosownych przypadkach);
|
6.
|
datę ukończenie zadania;
|
7.
|
opis zadania i kartę pracy/zlecenie na wykonanie prac/rejestr techniczny itd.;
|
8.
|
typ statku powietrznego i jego rejestrację;
|
9.
|
uprawnienie dotyczące statku powietrznego będące przedmiotem wniosku.
|
Aby ułatwić właściwemu organowi weryfikację, po szkoleniu w miejscu pracy przedkłada się (i) szczegółowe formularze pracy/rejestr pracy oraz (ii) raport zgodności określający, w jaki sposób szkolenie w miejscu pracy spełnia wymagania niniejszej części.
Dodatek IV
Wymagania dotyczące doświadczenia na potrzeby przedłużenia licencji na obsługę techniczną statku powietrznego określonej w części 66
Poniższa tabela przedstawia wymagania dotyczące doświadczenia do celów dodania nowej kategorii lub podkategorii do istniejącej licencji określonej w części 66.
Wymagane doświadczenie ma charakter praktycznego doświadczenia w zakresie obsługi technicznej na eksploatowanym statku powietrznym w podkategorii odnoszącej się do wniosku.
Wymagania w zakresie doświadczenia są zmniejszane o 50 %, jeżeli wnioskodawca ukończył zatwierdzony kurs określony w części 147 odpowiedni dla danej podkategorii.
Do:
Od:
|
A1
|
A2
|
A3
|
A4
|
B1.1
|
B1.2
|
B1.3
|
B1.4
|
B2
|
B3
|
A1
|
—
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
2 lata
|
6 miesięcy
|
2 lata
|
1 rok
|
2 lata
|
6 miesięcy
|
A2
|
6 miesięcy
|
—
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
2 lata
|
6 miesięcy
|
2 lata
|
1 rok
|
2 lata
|
6 miesięcy
|
A3
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
—
|
6 miesięcy
|
2 lata
|
1 rok
|
2 lata
|
6 miesięcy
|
2 lata
|
1 rok
|
A4
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
—
|
2 lata
|
1 rok
|
2 lata
|
6 miesięcy
|
2 lata
|
1 rok
|
B1.1
|
Brak
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
—
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
1 rok
|
6 miesięcy
|
B1.2
|
6 miesięcy
|
Brak
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
2 lata
|
—
|
2 lata
|
6 miesięcy
|
2 lata
|
Brak
|
B1.3
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
Brak
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
—
|
6 miesięcy
|
1 rok
|
6 miesięcy
|
B1.4
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
Brak
|
2 lata
|
6 miesięcy
|
2 lata
|
—
|
2 lata
|
6 miesięcy
|
B2
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
1 rok
|
1 rok
|
1 rok
|
1 rok
|
—
|
1 rok
|
B3
|
6 miesięcy
|
Brak
|
6 miesięcy
|
6 miesięcy
|
2 lata
|
6 miesięcy
|
2 lata
|
1 rok
|
2 lata
|
—
|
Dodatek V
Formularz wniosku – Formularz 19 EASA
1.
|
Niniejszy dodatek zawiera przykładowy formularz stosowany do składania wniosków o licencję na obsługę techniczną statku powietrznego, o której mowa w załączniku III (część 66).
|
2.
|
Właściwy organ państwa członkowskiego może wprowadzić zmiany w formularzu 19 EASA wyłącznie w celu uwzględnienia dodatkowych informacji niezbędnych w przypadkach, gdy wymogi krajowe pozwalają lub nakazują, by licencja na obsługę techniczną statku powietrznego, wydana zgodnie z załącznikiem III (część 66), była wykorzystywana z pominięciem wymogów załącznika I (część M) i załącznika II (część 145).
|
Dodatek VI
Licencja na obsługę techniczną statku powietrznego określona w załączniku III (część 66) – Formularz 26 EASA
1.
|
Na kolejnych stronach został przedstawiony przykład licencji na obsługę techniczną statku powietrznego określonej w załączniku III (część 66).
|
2.
|
Dokument drukuje się na zaprezentowanym standardowym formularzu, jednakże jego wielkość może zostać zmniejszona w miarę potrzeby w celu dostosowania do danej formy wygenerowanej komputerowo. W przypadku zmniejszenia wymiarów dokumentu należy pozostawić odpowiednio dużo przestrzeni w tych miejscach, w których należy umieścić urzędowe pieczęcie/stemple. Dokumenty wygenerowane komputerowo nie muszą zawierać wszystkich pól w przypadku gdy pola te mają pozostać puste, pod warunkiem że dokument ten można jednoznacznie rozpoznać jako licencję na obsługę techniczną statku powietrznego wydaną zgodnie z załącznikiem III (część 66).
|
3.
|
Dokument może zostać wydrukowany w języku angielskim lub w języku urzędowym danego państwa członkowskiego, chyba że posiadacz licencji pracuje poza państwem członkowskim, w którego języku wystawiono licencję, to wówczas dołącza się kopię w języku angielskim w celu zapewnienia jednoznacznej interpretacji na potrzeby wzajemnego uznawania kwalifikacji.
|
4.
|
Każdemu posiadaczowi licencji nadaje się niepowtarzalny numer licencji w oparciu o krajowy identyfikator i oznaczenie alfanumeryczne.
|
5.
|
Kolejność stron jest dowolna, a dokument nie musi posiadać żadnych linii podziału, o ile informacje w nim zawarte są rozmieszczone w taki sposób, że układ każdej strony może być w sposób jednoznaczny utożsamiony z formatem wzoru licencji na obsługę techniczną statku powietrznego przedstawionym w niniejszym rozporządzeniu.
|
6.
|
Dokument może zostać przygotowany przez (i) właściwy organ państwa członkowskiego lub (ii) jakąkolwiek instytucję obsługi technicznej uprawnioną zgodnie z załącznikiem II (część 145), o ile wyrazi na to zgodę właściwy organ oraz podlega procedurze opracowanej w ramach specyfikacji instytucji obsługi technicznej, o której mowa w pkt 145.A.70 załącznika II (część 145), przy czym w każdym przypadku dokument wystawia właściwy organ państwa członkowskiego.
|
7.
|
Zmiany do istniejącej licencji na obsługę techniczną statku powietrznego może opracować i) właściwy organ państwa członkowskiego lub ii) jakakolwiek instytucję obsługi technicznej uprawniona zgodnie z załącznikiem II (część 145), o ile wyrazi na to zgodę właściwy organ oraz z zastrzeżeniem procedury opracowanej w ramach specyfikacji instytucji obsługi technicznej, o której mowa w pkt 145.A.70 załącznika II (część 145), przy czym w każdym przypadku zmiany w dokumencie wprowadza właściwy organ państwa członkowskiego.
|
8.
|
Po wydaniu licencji na obsługę techniczną statku powietrznego, osoba, której dotyczy licencja, ma obowiązek utrzymywać ją w dobrym stanie i odpowiada za zabezpieczenie jej przed wprowadzeniem do niej jakichkolwiek nieuprawnionych zapisów.
|
9.
|
Jeżeli postanowienia zawarte w pkt 8 nie są przestrzegane, dokument może stracić ważność, a posiadacza można pozbawić wszelkich uprawnień certyfikacyjnych, a ponadto można pociągnąć go do odpowiedzialności na mocy przepisów prawa krajowego.
|
10.
|
Licencja na obsługę techniczną statku powietrznego wydana zgodnie z załącznikiem III (część 66) jest uznawana we wszystkich państwach członkowskich, a w przypadku podjęcia pracy w innym państwie członkowskim nie zachodzi potrzeba wymiany tego dokumentu.
|
11.
|
Załącznik do formularza 26 EASA nie jest obowiązkowy i może zostać wykorzystany jedynie do uwzględnienia uprawnień krajowych, w przypadku gdy uprawnienia te objęte są przepisami prawa krajowego wykraczającymi poza zakres załącznika III (część 66).
|
12.
|
Gwoli informacji, strony licencji na obsługę techniczną statku powietrznego określonej w załączniku III (część 66) wydanej przez właściwy organ państwa członkowskiego mogą występować w dowolnej kolejności i mogą być pozbawione linii podziału.
|
13.
|
Właściwy organ państwa członkowskiego może nie wydawać strony dotyczącej uprawnienia na typ statku powietrznego do czasu, kiedy po raz pierwszy konieczne będzie zatwierdzenie uprawnienia na typ statku powietrznego, przy czym organ taki w razie potrzeby musi wydać więcej stron zawierających uprawnienia na typ statku powietrznego, jeżeli w licencji należy wymienić więcej niż jeden typ.
|
14.
|
Niezależnie od przepisów pkt 13 każdą stronę należy wydać zgodnie z zamieszczonym wzorem i zamieścić na niej informacje przewidziane dla tej strony.
|
15.
|
Licencja wyraźnie stwierdza, że ograniczenia oznaczają wyłączenie z uprawnień certyfikacyjnych. W przypadku gdy ograniczenia nie mają zastosowania, strona określająca OGRANICZENIA wydawana jest z adnotacją „Brak ograniczeń”.
|
16.
|
W przypadku korzystania z wydrukowanego formularza, wszelkie rubryki dotyczące kategorii, podkategorii lub uprawnienia na typ, które nie zawierają wpisów, oznaczane są w sposób wskazujący na brak zaszeregowania.
|
17.
|
Przykład licencji na obsługę techniczną statków powietrznych określonej w załączniku III (część 66).
|
” |