18.10.2011   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 271/23

(1)

Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 216/2008 Komisja, przy wsparciu Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego („Agencji”), powinna przyjąć przepisy wykonawcze w zakresie zarządzania ruchem lotniczym (ATM) i zapewniania służb żeglugi powietrznej (ANS) w całej Unii. Zgodnie z art. 8b ust. 6 tego rozporządzenia podstawę tych przepisów wykonawczych powinny stanowić rozporządzenia przyjęte na mocy art. 5 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 549/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 marca 2004 r. ustanawiającego ramy tworzenia Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (rozporządzenie ramowe) (3).

(2)

Zapewnianie służb żeglugi powietrznej w Unii powinno podlegać certyfikacji państw członkowskich lub Agencji. Zgodnie z art. 7 rozporządzenia (WE) nr 550/2004 oraz art. 8b ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 216/2008 instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, spełniające wspólne wymogi, powinny otrzymać certyfikat.

(3)

Stosowanie wspólnych wymogów, które zostaną ustanowione na mocy art. 6 rozporządzenia (WE) nr 550/2004 oraz art. 8b rozporządzenia (WE) nr 216/2008, nie powinno naruszać suwerenności państw członkowskich w ich przestrzeni powietrznej ani wymogów państw członkowskich dotyczących porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego i spraw obronnych, jak określono w art. 13 rozporządzenia (WE) nr 549/2004. Wspólne wymogi nie powinny obejmować operacji wojskowych ani szkoleń, jak przewidziano w art. 1 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 549/2004 i art. 1 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 216/2008.

(4)

Definicja wspólnych wymogów dotyczących zapewniania służb żeglugi powietrznej powinna w należyty sposób uwzględniać status prawny instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej w państwach członkowskich. Ponadto jeśli dana organizacja prowadzi działalność inną niż zapewnianie służb żeglugi powietrznej, wspólne wymogi nie powinny mieć zastosowania do tego rodzaju innej działalności ani do środków przyznanych na działalność niezwiązaną z zapewnianiem służb żeglugi powietrznej, o ile przepisy nie stanowią inaczej.

(5)

Stosowanie wspólnych wymogów dotyczących instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej powinno być proporcjonalne do ryzyka związanego ze specyfiką każdego rodzaju działalności, np. liczbą lub rodzajem oraz właściwościami wykonywanych lotów. Jeśli niektóre instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej postanowią, że nie będą korzystać z możliwości świadczenia usług transgranicznych w ramach jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej, właściwy organ powinien być uprawniony do zezwolenia tym instytucjom na spełnienie – z zachowaniem właściwych proporcji – odpowiednio, niektórych ogólnych wymogów dotyczących zapewnienia służb żeglugi powietrznej oraz niektórych szczególnych wymogów dotyczących zapewnienia służb ruchu lotniczego. W związku z tym warunki dołączone do certyfikatu powinny odzwierciedlać rodzaj i zakres odstępstwa.

(6)

W celu zapewnienia odpowiedniego funkcjonowania systemu certyfikacji państwa członkowskie powinny przekazać Komisji i Agencji w rocznych sprawozdaniach wszelkie stosowne informacje dotyczące odstępstw przyznanych przez ich właściwy organ.

(7)

Różne rodzaje służb żeglugi powietrznej niekoniecznie podlegają tym samym wymogom. Z tego względu należy dostosować wspólne wymogi do szczególnych cech każdego rodzaju działalności.

(8)

Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej powinny być odpowiedzialne za zapewnienie zgodności z mającymi zastosowanie wspólnymi wymogami, w okresie ważności certyfikatu i w stosunku do wszystkich służb nim objętych.

(9)

W celu zapewnienia skutecznego stosowania wspólnych wymogów należy ustanowić system regularnego nadzoru i inspekcji zgodności ze wspomnianymi wspólnymi wymogami i warunkami określonymi w certyfikacie. Przed wydaniem certyfikatu właściwy organ powinien zbadać, czy instytucja spełnia odpowiednie kryteria, i dokonać w skali rocznej oceny zachowania zgodności przez instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, którym przyznał certyfikat. W związku z tym właściwy organ powinien ustanowić i co roku aktualizować orientacyjny program inspekcji obejmujący wszystkie instytucje, którym przyznał certyfikat w oparciu o ocenę ryzyka. Program powinien umożliwiać dokonanie inspekcji wszystkich istotnych aspektów instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej w racjonalnym czasie. Podczas oceny zachowania zgodności przez określone instytucje zapewniające służby ruchu lotniczego i służby meteorologiczne właściwy organ powinien być uprawniony do sprawdzenia odpowiednich wymogów wynikających z zobowiązań międzynarodowych danego państwa członkowskiego.

(10)

Wzajemne przeglądy krajowych organów nadzorujących mogą prowadzić do wypracowania wspólnej koncepcji nadzoru nad instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej w całej Unii. Przeglądy te mogą być organizowane przez Komisję we współpracy z państwami członkowskimi oraz Agencją i powinny być skoordynowane z działaniami podjętymi w ramach art. 24 i 54 rozporządzenia (WE) nr 216/2008 oraz innych międzynarodowych programów monitorowania i nadzoru. Pozwoliłoby to uniknąć powielania działań. Eksperci powinni, w miarę możliwości, pochodzić z właściwego organu, aby w czasie trwania wzajemnego przeglądu możliwa była wymiana doświadczeń i najlepszych praktyk.

(11)

Eurocontrol opracował wymagania w zakresie przepisów bezpieczeństwa („ESARR”), mające priorytetowe znaczenie dla bezpiecznego zapewniania służb ruchu lotniczego. Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 550/2004 Komisja powinna określić i przyjąć odpowiednie przepisy ESARR w rozporządzeniach Unii. Podstawę niniejszych przepisów wykonawczych stanowią inkorporowane przepisy ESARR zawarte w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 2096/2005 z dnia 20 grudnia 2005 r. ustanawiające wspólne wymogi dotyczące zapewniania służb żeglugi powietrznej (4).

(12)

Przy okazji przyjmowania rozporządzenia (WE) nr 2096/2005 Komisja stwierdziła, że nie ma potrzeby powtarzania przepisów ESARR 2 dotyczących przedkładania zgłoszeń oraz oceny nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa w ATM, które są objęte rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 996/2010 z dnia 20 października 2010 r. w sprawie badania wypadków i incydentów w lotnictwie cywilnym oraz uchylającym dyrektywę 94/56/WE (5), a także dyrektywą 2003/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 czerwca 2003 r. w sprawie zgłaszania zdarzeń w lotnictwie cywilnym (6). Należy jednak wprowadzić nowe przepisy dotyczące nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa w celu nałożenia na właściwe organy, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, obowiązku sprawdzenia, czy instytucje zapewniające służby ruchu lotniczego, a także instytucje zapewniające służby łączności, nawigacji lub nadzoru przestrzegają uzgodnień odnoszących się do wymogów dokonywania zgłoszeń i oceny takich nieprawidłowości.

(13)

Należy uwzględnić zwłaszcza to, że, po pierwsze, zarządzanie bezpieczeństwem – jako jedna z funkcji służb żeglugi powietrznej – gwarantuje określenie, ocenę i należyte ograniczenie wszelkich zagrożeń dla bezpieczeństwa oraz że, po drugie, formalne i systemowe podejście do zarządzania bezpieczeństwem i systemów zarządzania, zmierzające w kierunku kompleksowego podejścia systemowego, maksymalnie, w widoczny i sprawdzalny sposób zwiększy korzyści wynikające z bezpieczeństwa. Agencja powinna dodatkowo ocenić wymogi bezpieczeństwa zawarte w niniejszym rozporządzeniu i włączyć je do wspólnej struktury regulacyjnej dotyczącej bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego.

(14)

Do czasu opracowania przez Agencję środków wykonawczych mających na celu transpozycję odpowiednich norm Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) do środków wykonawczych Unii, akceptowalnych sposobów potwierdzania zgodności, specyfikacji certyfikacyjnych i materiałów zawierających wytyczne, instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej powinny działać zgodnie z odpowiednimi normami ICAO. W celu uproszczenia transgranicznego zapewniania służb żeglugi powietrznej oraz do czasu zakończenia prac Agencji, które mają na celu opracowanie środków transponujących normy ICAO, państwa członkowskie, Komisja i Agencja, działając w odpowiednich przypadkach w ścisłej współpracy z Eurocontrolem, powinny podjąć prace nad zminimalizowaniem zgłoszonych przez państwa członkowskie różnic w stosowaniu norm ICAO w zakresie służb żeglugi powietrznej w celu wypracowania wspólnego zestawu norm dla państw członkowskich w ramach jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej.

(15)

Różne ustalenia krajowe odnoszące się do odpowiedzialności nie powinny powstrzymywać instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej przed zawieraniem porozumień dotyczących transgranicznego zapewniania służb, jeśli zawarły one porozumienia w celu pokrycia strat z tytułu odszkodowań wynikających z zobowiązań zgodnie z właściwymi przepisami. Stosowana metoda powinna być zgodna z krajowymi wymogami prawnymi. Państwa członkowskie powinny pokryć zobowiązania tych instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej, którym, na swoją własną odpowiedzialność, zezwalają na zapewnianie służb żeglugi powietrznej w części lub w całej swojej przestrzeni powietrznej bez certyfikacji zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 550/2004.

(16)

Agencja powinna dodatkowo ocenić przepisy niniejszego rozporządzenia, w szczególności przepisy odnoszące się do oceny bezpieczeństwa zmian w zakresie zapewniania służb żeglugi powietrznej przez certyfikowaną organizację oraz personel techniczny i inżynieryjny, a także wydać opinię w celu dostosowania ich do kompleksowego podejścia systemowego, z uwzględnieniem włączenia tych przepisów do przyszłej wspólnej struktury regulacyjnej dotyczącej bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego i biorąc pod uwagę doświadczenie uzyskane przez zainteresowane strony i właściwe organy w dziedzinie nadzoru nad bezpieczeństwem.

(17)

Rozporządzenie (WE) nr 551/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 marca 2004 r. w sprawie organizacji i użytkowania przestrzeni powietrznej w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (rozporządzenie w sprawie przestrzeni powietrznej) (7) wymaga ustanowienia określonych funkcji, zwanych funkcjami sieciowymi, w celu optymalizacji wykorzystania przestrzeni powietrznej i ograniczonych zasobów, umożliwiając równocześnie użytkownikom maksymalny dostęp do przestrzeni powietrznej oraz możliwość korzystania z preferowanych trajektorii. Jak przewidziano w rozporządzeniu (WE) nr 551/2004, rozporządzenie Komisji (UE) nr 677/2011 z dnia 7 lipca 2011 r. ustanawiające szczegółowe przepisy wykonawcze dotyczące funkcji sieciowych zarządzania ruchem lotniczym (ATM) oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 691/2010 (8) ustanawia prawa, obowiązki i zadania podmiotu zaangażowanego w realizację tych funkcji.

(18)

Bezpieczna realizacja niektórych funkcji sieciowych wymaga, aby dany podmiot podlegał pewnym wymogom bezpieczeństwa. Wymogi te mają na celu zagwarantowanie, że podmiot lub organizacja działa w sposób bezpieczny, i są ustanowione w załączniku VI do rozporządzenia (UE) nr 677/2011. Są to wymogi bezpieczeństwa organizacji, które są bardzo podobne do ogólnych wymogów dotyczących zapewniania służb żeglugi powietrznej ustanowionych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, ale dostosowane do wymaganego poziomu bezpieczeństwa funkcji sieciowych.

(19)

Należy zatem uchylić rozporządzenie (WE) nr 2096/2005.

(20)

Należy zmienić rozporządzenie Komisji (WE) nr 482/2008 z dnia 30 maja 2008 r. ustanawiające system zapewnienia bezpieczeństwa oprogramowania do stosowania przez instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej oraz zmieniające załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 2096/2005 (9), a także rozporządzenie Komisji (UE) nr 691/2010 z dnia 29 lipca 2010 r. ustanawiające system skuteczności działania dla służb żeglugi powietrznej i funkcji sieciowych oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2096/2005 ustanawiające wspólne wymogi dotyczące zapewniania służb żeglugi powietrznej (10), aby dostosować je do niniejszego rozporządzenia.

(21)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Jednolitej Przestrzeni Powietrznej ustanowionego na mocy art. 5 rozporządzenia (WE) nr 549/2004,

a)

działalności innej niż zapewnianie służb żeglugi powietrznej realizowane przez instytucję zapewniającą takie służby;

b)

zasobów przyznanych na działalność, której przedmiotem nie jest zapewnianie służb żeglugi powietrznej.

1)

„prace lotnicze” oznaczają operację lotniczą, podczas której statek powietrzny jest wykorzystywany do specjalistycznych usług w takich dziedzinach, jak rolnictwo, budownictwo, fotografowanie, miernictwo, obserwacje i patrole, poszukiwanie i ratownictwo lub reklama lotnicza;

2)

„zarobkowy transport lotniczy” oznacza wszelkie operacje lotnicze obejmujące transport pasażerów, ładunku lub poczty realizowany za wynagrodzeniem lub w ramach najmu;

3)

„system funkcjonalny” oznacza połączenie systemów, procedur i zasobów ludzkich dokonane w celu spełnienia danej funkcji w kontekście zarządzania ruchem lotniczym;

4)

„lotnictwo ogólne” oznacza wszelkie operacje lotnictwa cywilnego oprócz prac lotniczych lub zarobkowego transportu lotniczego;

5)

„krajowy organ nadzorujący” oznacza organ lub organy wyznaczone lub ustanowione przez państwa członkowskie jako ich państwowe władze nadzorujące na mocy art. 4 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 549/2004;

6)

„zagrożenie” oznacza wszelkie warunki, zdarzenia lub okoliczności mogące prowadzić do wypadku;

7)

„organizacja” oznacza podmiot zapewniający służby żeglugi powietrznej;

8)

„organizacja operująca” oznacza organizację odpowiedzialną za zapewnianie służb technicznych i inżynieryjnych wspomagających służby ruchu lotniczego, łączności, nawigacji lub nadzoru;

9)

„ryzyko” oznacza połączenie ogólnego prawdopodobieństwa lub częstotliwości występowania szkodliwych skutków spowodowanych zagrożeniem i ich rozmiaru;

10)

„zapewnienie bezpieczeństwa” oznacza wszystkie planowe i systematyczne działania niezbędne w celu zapewnienia odpowiedniego zaufania, dzięki którym produkt, służba, organizacja lub system funkcjonalny osiągają akceptowalny lub dopuszczalny poziom bezpieczeństwa;

11)

„cel w zakresie bezpieczeństwa” oznacza zadeklarowaną jakość lub ilość, określającą najwyższą częstotliwość lub największe prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia;

12)

„wymóg bezpieczeństwa” oznacza środki ograniczania ryzyka, zdefiniowane w strategii ograniczania ryzyka służącej osiągnięciu szczególnego celu w zakresie bezpieczeństwa, w tym wymogi organizacyjne, operacyjne, proceduralne, funkcjonalne, wykonawcze i interoperacyjne lub cechy środowiskowe;

13)

„służby” oznaczają służbę żeglugi powietrznej lub grupę takich służb;

14)

„ogólnoeuropejska służba żeglugi powietrznej” oznacza służbę żeglugi powietrznej, która została zaprojektowana i utworzona dla użytkowników w większości państw członkowskich bądź we wszystkich państwach członkowskich i która może zostać rozszerzona także poza przestrzeń powietrzną terytorium podlegającego postanowieniom Traktatu;

15)

„instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej” oznacza wszelkie publiczne lub prywatne instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej dla ogólnego ruchu lotniczego, w tym organizację, która wystąpiła o certyfikat na świadczenie takich służb.

a)

w odniesieniu do organizacji, których miejsce prowadzenia głównej działalności i ewentualnie siedziba znajdują się w państwie członkowskim – krajowy organ nadzorujący wyznaczony lub ustanowiony przez to państwo członkowskie;

b)

w odniesieniu do organizacji zapewniających służby żeglugi powietrznej w przestrzeni powietrznej terytorium podlegającego postanowieniom traktatu, i mających miejsce prowadzenia głównej działalności i ewentualne siedzibę poza terytorium podlegającym postanowieniom Traktatu – Agencję;

c)

w odniesieniu do organizacji zapewniających ogólnoeuropejskie służby żeglugi powietrznej w przestrzeni powietrznej terytorium podlegającego postanowieniom traktatu – Agencję.

a)

ogólne wymogi zapewniania służb żeglugi powietrznej określone w załączniku I;

b)

dodatkowe szczególne wymogi określone w załącznikach II–V, w zależności od rodzaju zapewnianych służb.

a)

art. 7 rozporządzenia (WE) nr 550/2004;

b)

art. 8b ust. 2 i art. 22a lit. b) i c) rozporządzenia (WE) nr 216/2008.

a)

prace lotnicze;

b)

lotnictwo ogólne;

c)

zarobkowy transport lotniczy ograniczony do statków powietrznych o maksymalnej masie startowej mniejszej niż 10 ton lub statków powietrznych z mniej niż 20 miejscami pasażerskimi;

d)

zarobkowy transport lotniczy przy mniej niż 10 000 lotów rocznie, niezależnie od maksymalnej masy startowej i liczby miejsc pasażerskich w statku powietrznym, przy lotach liczonych jako suma startów i lądowań oraz obliczanych jako średnia z ubiegłych trzech lat.

a)

potencjał oraz kompetencje techniczne i operacyjne (pkt 1);

b)

zarządzanie bezpieczeństwem (pkt 3.1);

c)

zasoby ludzkie (pkt 5);

d)

otwartość i przejrzystość zapewniania służb żeglugi powietrznej (pkt 8.1).

a)

odpowiedzialność za zarządzanie bezpieczeństwem oraz służby i dostawy zewnętrzne (pkt 3.1.2 lit. b) i e));

b)

przeglądy bezpieczeństwa (pkt 3.1.3 lit. a));

c)

wymogi bezpieczeństwa dla oceny i ograniczania ryzyka w odniesieniu do zmian (pkt 3.2).

a)

określa charakter i zakres odstępstwa zgodnie z warunkami dołączonymi do certyfikatu, podając podstawę prawną;

b)

ogranicza okres ważności certyfikatu, jeśli uzna to za niezbędne do celów nadzoru;

c)

monitoruje, czy instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej nadal kwalifikują się do utrzymania odstępstwa.

a)

badania odnośnych rejestrów, danych, procedur i wszelkich innych materiałów istotnych dla zapewniania służb żeglugi powietrznej;

b)

kopiowania całości lub fragmentów wspomnianych rejestrów, danych, procedur i innych materiałów;

c)

żądania udzielenia ustnych wyjaśnień na miejscu;

d)

wchodzenia do odpowiednich pomieszczeń, stref i środków transportu.

a)

wydają stosowne zasady bezpieczeństwa dla personelu technicznego i inżynieryjnego wykonującego zadania związane z bezpieczeństwem operacyjnym;

b)

zapewniają odpowiedni i należyty nadzór nad bezpieczeństwem personelu technicznego i inżynieryjnego, któremu organizacja operująca powierzyła wykonanie zadań związanych z bezpieczeństwem operacyjnym;

c)

z uzasadnionych powodów i po należytym dochodzeniu podejmują stosowne działania w odniesieniu do organizacji operującej lub jej personelu technicznego i inżynieryjnego, który nie spełnia wymogów załącznika II, pkt 3.3;

d)

weryfikują, czy stosowane są odpowiednie metody w celu zapewnienia spełnienia przez strony trzecie, którym powierzono zadania związane z bezpieczeństwem operacyjnym, wymogów załącznika II, pkt 3.3.

1)

odwołanie w art. 4 ust. 5 do „rozporządzenia (WE) nr 2096/2005” zastępuje się odwołaniem do „rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 1035/2011 (12);

2)

skreśla się art. 6;

3)

odwołanie w załączniku I pkt 1 i 2 do „rozporządzenia (WE) nr 2096/2005” zastępuje się odwołaniem do „rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 1035/2011”.