This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 31989L0397
Council Directive 89/397/EEC of 14 June 1989 on the official control of foodstuffs
Dyrektywa Rady z dnia 14 czerwca 1989 r. w sprawie urzędowej kontroli środków spożywczych
Dyrektywa Rady z dnia 14 czerwca 1989 r. w sprawie urzędowej kontroli środków spożywczych
Dz.U. L 186 z 30.6.1989, p. 23–26
(ES, DA, DE, EL, EN, FR, IT, NL, PT) Ten dokument został opublikowany w wydaniu(-iach) specjalnym(-ych)
(FI, SV, CS, ET, LV, LT, HU, MT, PL, SK, SL)
No longer in force, Date of end of validity: 31/12/2005; Uchylony przez 32004R0882
Dziennik Urzędowy L 186 , 30/06/1989 P. 0023 - 0026
Specjalne wydanie fińskie: Rozdział 13 Tom 19 P. 0047
Specjalne wydanie szwedzkie: Rozdział 13 Tom 19 P. 0047
Dyrektywa Rady z dnia 14 czerwca 1989 r. w sprawie urzędowej kontroli środków spożywczych (89/397/EWG) RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH, uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, w szczególności jego art. 100a, uwzględniając wniosek Komisji [1], we współpracy z Parlamentem Europejskim [2], uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego [3], a także mając na uwadze, co następuje: handel środkami spożywczymi stanowi jeden z najważniejszych aspektów wspólnego rynku; wszystkie Państwa Członkowskie muszą dołożyć wszelkich starań w celu ochrony zdrowia i interesów ekonomicznych swoich obywateli; ochrona zdrowia musi stanowić priorytet bezwarunkowy, dlatego też urzędowa inspekcja środków spożywczych musi zostać zharmonizowana i stać się bardziej skuteczna; jednakże różnice w ustawodawstwach krajowych w odniesieniu do tego typu kontroli stanowią ograniczenia w swobodnym przepływie towarów; niezbędne jest zbliżenie wspomnianych ustawodawstw; należy przede wszystkim zharmonizować ogólne zasady regulujące przeprowadzanie takiej kontroli; w razie konieczności możliwe jest późniejsze wprowadzenie przepisów szczególnych, jako uzupełnienie zasad ogólnych; przedmiotem niniejszej dyrektywy jest sprawdzenie środków spożywczych z przepisami prawnymi w sprawie środków spożywczych; takie przepisy prawne obejmują przepisy dotyczące zdrowia, przepisy w sprawie składu oraz jakości, regulujące ochronę interesów ekonomicznych konsumenta, a także przepisy w sprawie informowania konsumenta oraz uczciwych transakcji handlowych; należy kontrolować, w tym samym czasie co środki spożywcze, również materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu ze środkami spożywczymi; w celach urzeczywistnienia rynku wewnętrznego środki spożywcze przekraczające granice wewnątrzwspólnotowe muszą zostać poddane kontroli z taką samą starannością jak te, które są przeznaczone do obrotu w Państwie Członkowskim, w którym są produkowane; z tego względu inspekcja musi opierać się w zasadzie na przepisach obowiązujących w Państwie Członkowskim produkcji; jednakże taka zasada nie powinna być stosowana tam, gdzie ustalono, zgodnie z wymogami władz dokonujących kontroli za pomocą właściwych środków, włączając przedkładanie dokumentów handlowych, że dany produkt jest przeznaczony do wysyłki do innego Państwa Członkowskiego oraz że jest on zgodny z przepisami obowiązującymi w tym Państwie Członkowskim; aby kontrole były skuteczne, należy je przeprowadzać systematycznie; nie mogą być one ograniczone do przedmiotu, etapu lub momentu najbardziej odpowiedniego do ich przeprowadzenia oraz muszą przyjąć najdogodniejsze formy dla zagwarantowania ich skuteczności; w celu zagwarantowania, iż procedury kontrolne nie są pomijane, niezbędne jest zapewnienie, że Państwo Członkowskie nie wyłączy produktu z właściwej kontroli z uwagi na jego przeznaczenie do wywozu poza Wspólnotę; należy przyznać inspektorom właściwe uprawnienia; pomimo że z jednej strony przedsiębiorstwa nie powinny mieć prawa odmowy kontroli, z drugiej strony należy zachować ich uzasadnione prawa, w szczególności prawo do zachowania tajemnicy produkcji oraz prawo do odwołania; władze odpowiedzialne za kontrolę środków spożywczych mogą różnić się w poszczególnych Państwach Członkowskich; stąd też pożądane jest opublikowanie wykazu właściwych władz w tej dziedzinie w każdym Państwie Członkowskim ze wskazaniem na terytoria, za które odpowiadają, a także zatwierdzonych laboratoriów analiz prowadzonych w związku z taką kontrolą; urzędowe kontrole powinny się skutecznie przyczyniać do zapobiegania naruszeniom przepisów dotyczących żywności; w tym celu należy sporządzić programy w oparciu o właściwe kryteria; pomimo że zasadniczo każde Państwo Członkowskie ustanawia własne programy kontroli, w celu utworzenia i funkcjonowania rynku wewnętrznego, konieczne jest także stworzenie programów skoordynowanych na poziomie wspólnotowym; jednoczesne wprowadzenie programów narodowych oraz programów skoordynowanych pozwoli na zdobycie obecnie brakujących doświadczeń; w świetle tego doświadczenia konieczne może być znowelizowanie niniejszej dyrektywy w celu poprawy działań, które ona wprowadza; dopuszczalny jest pewien stopień swobody w Państwach Członkowskich, w zakresie praktycznych środków przeprowadzania kontroli po to, aby nie pozostawały one w sprzeczności ze sprawdzonymi systemami, najlepiej dostosowanymi do określonej sytuacji w każdym Państwie Członkowskim, PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ: Artykuł 1 1. Niniejsza dyrektywa ustanawia ogólne zasady dotyczące przeprowadzania urzędowej kontroli środków spożywczych. 2. Do celów niniejszej dyrektywy "urzędowa kontrola środków spożywczych" – zwana dalej "kontrolą" – oznacza kontrolę prowadzoną przez właściwe władze, w zakresie zgodności: - środków spożywczych, - dodatków do żywności, witamin, soli mineralnych, pierwiastków śladowych i innych dodatków przeznaczonych do sprzedaży jako takie, - materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu ze środkami spożywczymi, z przepisami mającymi na celu zapobieganie zagrożeniom zdrowia publicznego, gwarantującymi uczciwe transakcje handlowe lub chroniącymi interesy konsumenta, w tym przepisy w sprawie przekazywania informacji konsumentom. 3. Niniejszą dyrektywę stosuje się bez uszczerbku przepisów przyjętych w kontekście szczególnych reguł wspólnotowych. 4. Niniejsza dyrektywa nie ma zastosowania do kontroli metrologicznej. Artykuł 2 1. Państwa Członkowskie podejmują wszelkie środki niezbędne do zapewnienia przeprowadzania kontroli zgodnie z niniejszą dyrektywą. 2. Państwa Członkowskie zapewniają przeprowadzanie kontroli produktów przeznaczonych do wysyłki do innego Państwa Członkowskiego z taką samą starannością jak w przypadku produktów przeznaczonych do obrotu na ich własnym terytorium. Artykuł 3 Państwa Członkowskie nie mogą wyłączyć produktu z właściwej kontroli z racji jego przeznaczenia do wywozu poza Wspólnotę. Artykuł 4 1. Kontrole przeprowadza się: a) systematycznie; b) w przypadku zaistnienia podejrzenia o niezgodności. 2. Kontrole przeprowadza się przy użyciu środków proporcjonalnych do założonych celów. 3. Kontrola obejmuje wszystkie etapy produkcji, wytwarzania, przywozu do Wspólnoty, przetwarzania, składowania, transportu, dystrybucji i handlu. 4. Jako ogólna zasada, kontrole przeprowadza się bez wcześniejszego uprzedzenia. 5. Jako ogólna zasada, do kontroli w każdym przypadku wybiera się etap lub etapy uznane za najwłaściwsze do badania spośród wyszczególnionych w ust. 3. Artykuł 5 Kontrola obejmuje jedno lub więcej działań zgodnie z warunkami ustanowionymi w art. 6–9 oraz w świetle badań, które należy przeprowadzić: 1) kontrola; 2) pobranie próbek i analiza; 3) kontrola higieny personelu; 4) badanie pism i dokumentacji; 5) badanie wszelkich systemów weryfikacji wprowadzonych przez przedsiębiorstwo oraz uzyskanych wyników. Artykuł 6 1. Przedmiotem kontroli są: a) stan oraz wykorzystanie, na różnych etapach wymienionych w art. 4 ust. 3 zakładu, zabudowań, biur, otoczenia zakładu, środków transportu, maszyn i urządzeń; b) surowce, składniki, pomoce technologiczne oraz inne produkty użyte do przygotowania i produkcji środków spożywczych; c) półprodukty; d) produkty gotowe; e) materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu ze środkami spożywczymi; f) produkty i procesy stosowane w trakcie czyszczenia i konserwacji oraz pestycydy; g) procesy produkcji lub przetwarzania środków spożywczych; h) etykietowanie i prezentacja środków spożywczych; i) metody konserwowania. 2. Działania wymienione w ust. 1 mogą, w miarę potrzeby, być uzupełnione o: - rozmowy z kierownikiem kontrolowanego przedsiębiorstwa oraz z osobami pracującymi na rzecz tego przedsiębiorstwa, - odczytanie wartości zapisanych przez przyrządy pomiarowe zainstalowane przez przedsiębiorstwo, - sprawdzenie pomiarów pobranych przez urządzenia zainstalowane przez przedsiębiorstwo, przeprowadzone przez właściwe władze, za pomocą własnych urządzeń. Artykuł 7 1. Próbki produktów wyszczególnionych w art. 6 ust. 1 lit. b)–f) mogą zostać pobrane do celów analizy. Państwa Członkowskie podejmują wszelkie niezbędne kroki w celu zapewnienia podmiotom podlegającym kontroli możliwości uzyskania innej opinii. 2. Analizy przeprowadzane są przez urzędowe laboratoria. Państwa Członkowskie mogą również upoważnić inne laboratoria do przeprowadzania powyższych analiz. Artykuł 8 Osoby, które w trakcie wykonywania swoich obowiązków mają bezpośrednio lub pośrednio styczność z materiałami i produktami, określonymi w art. 6 ust. 1 lit. b)–f), podlegają kontroli higieny, określonej w art. 5 ust. 3. Celem powyższej kontroli jest sprawdzenie, czy przestrzegane są normy dotyczące czystości osobistej oraz odzieży. Przeprowadza się ją bez uszczerbku dla badań medycznych. Artykuł 9 1. Inspektorzy mogą wziąć pod uwagę pisma i dokumentacje będące w posiadaniu osób fizycznych i prawnych, na różnych etapach wyszczególnionych w art. 4 ust. 3. 2. Inspektorzy mogą również robić kopie lub pobierać wypisy z pism i dokumentacji przedłożonych im do kontroli. Artykuł 10 W przypadku wykrycia lub podejrzenia nieprawidłowości inspektorzy podejmują niezbędne środki. Artykuł 11 1. Państwa Członkowskie zapewniają inspektorom prawo do prowadzenia działań przewidzianych w art. 6–10. 2. Państwa Członkowskie zalecają, aby osoby fizyczne i prawne, których dotyczy kontrola, były zobowiązane do poddania się wszelkiej kontroli przeprowadzanej zgodnie z niniejszą dyrektywą oraz pomagały inspektorom w wykonywaniu ich zadań. Artykuł 12 1. Państwa Członkowskie podejmują środki niezbędne w celu zapewnienia osobom fizycznym i prawnym, których dotyczy kontrola, prawa do odwołania od środków podjętych przez właściwe władze do celów kontroli. 2. Wymagają one związania inspektorów tajemnicą zawodową. Artykuł 13 W celu zapewnienia jednolitego stosowania niniejszej dyrektywy we wszystkich Państwach Członkowskich Komisja, w ciągu jednego roku od jej przyjęcia, sporządza sprawozdanie dla Parlamentu Europejskiego oraz Rady w sprawie: a) przepisów odnośnie do aktualnych standardów szkolenia inspektorów żywności w Państwach Członkowskich; b) możliwości ustanowienia przepisów wspólnotowych, dotyczących zakresu szkolenia podstawowego i uzupełniającego dla inspektorów; c) możliwości ustanowienia wspólnotowych norm jakościowych dla wszystkich laboratoriów biorących udział w kontroli oraz pobierania próbek zgodnie z niniejszą dyrektywą; d) możliwości ustanowienia inspekcji wspólnotowej, w tym możliwości wymiany informacji przez wszystkie instytucje i osoby biorące udział w kontroli. Artykuł 14 1. Właściwe władze lub władze Państw Członkowskich opracowują przyszłe programy ustanawiające charakter i częstotliwość kontroli przeprowadzanych regularnie w określonym okresie zgodnie z art. 4 ust. 1 lit. a). 2. Do dnia 1 maja każdego roku Państwa Członkowskie przesyłają Komisji wszelkie niezbędne informacje dotyczące wprowadzenia w minionym roku programów, określonych w ust. 1, określające: - kryteria zastosowane przy opracowywaniu tych programów, - ilość i rodzaj przeprowadzonych kontroli, - ilość i rodzaj wykazanych nieprawidłowości. 3. Do dnia 16 października każdego roku, a po raz pierwszy w 1991 r., Komisja przekaże Państwom Członkowskim, po konsultacji w ramach Stałego Komitetu ds. Środków Spożywczych, zalecenie dotyczące skoordynowanego programu kontroli na następny rok. Zalecenie to może być następnie dostosowane, według potrzeb, w trakcie wprowadzania programu skoordynowanego. Program skoordynowany określa w szczególności priorytetowe kryteria przyjęte w celu jego wprowadzenia. Informacje przewidziane w ust. 2 zawierają specjalną, oddzielną sekcję, dotyczącą wprowadzenia programu skoordynowanego. 4. Po pięciu latach od ogłoszenia niniejszej dyrektywy Komisja przekaże Radzie sprawozdanie w sprawie stosowania niniejszego artykułu i załączy, w razie konieczności, właściwe wnioski. Artykuł 15 Każde Państwo Członkowskie komunikuje Komisji nazwy: - właściwego organu lub władz oraz zakres ich odpowiedzialności terytorialnej i funkcji, - urzędowych laboratoriów lub laboratoriów upoważnionych przez właściwe władze, które są odpowiedzialne za przeprowadzanie analiz w związku z kontrolą. Wykazy te publikowane są w serii "C"Dziennika Urzędowego Wspólnot Europejskich. Artykuł 16 Państwa Członkowskie przyjmą i opublikują nie później niż w ciągu 12 miesięcy od notyfikacji niniejszej dyrektywy przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy najpóźniej w ciągu 24 miesięcy od jej notyfikacji [4] i niezwłocznie powiadomią o tym Komisję. Artykuł 17 Niniejsza dyrektywa skierowana jest do Państw Członkowskich. Sporządzono w Luksemburgu, dnia 4 czerwca 1989 r. W imieniu Rady P. Solbes Przewodniczący [1] Dz.U. C 20 z 27.1.1987, str. 6, Dz.U. C 88 z 5.4.1987, str. 14, oraz Dz.U. C 131 z 27.5.1989, str. 6. [2] Dz.U. C 345 z 21.12.1987, str. 80, oraz Dz.U. C 120 z 16.5.1989. [3] Dz.U. C 347 z 22.12.1987, str. 1. [4] Niniejsza dyrektywa została notyfikowana Państwom Członkowskim w dniu 20 czerwca 1989 r. --------------------------------------------------