KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia20.12.2017

COM(2017) 813 final

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Aktualna sytuacja i możliwe dalsze działania w odniesieniu do braku wzajemności ze strony niektórych państw trzecich w dziedzinie polityki wizowej oraz ocena skuteczności mechanizmu wzajemności przewidzianego w art. 1 ust. 4 rozporządzenia Rady
(WE) nr 539/2001

I.Wprowadzenie

W dniu 12 kwietnia 2016 r. Komisja przedstawiła komunikat dotyczący aktualnej sytuacji i możliwych dalszych działań w odniesieniu do braku wzajemności ze strony niektórych państw trzecich w dziedzinie polityki wizowej 1 . W komunikacie tym odnotowano, że większość przypadków braku wzajemności zgłoszonych w odniesieniu do ośmiu państw trzecich udało się rozwiązać przy aktywnym wsparciu ze strony Komisji. Jednocześnie jednak w komunikacie przypomniano, że jeżeli dane państwo trzecie nie zniesie obowiązku wizowego najpóźniej do dnia 12 kwietnia 2016 r., rozporządzenie Rady (WE) nr 539/2001 z dnia 15 marca 2001 r. zmienione rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1289/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. 2 zobowiązuje Komisję do przyjęcia aktu delegowanego zawieszającego na 12 miesięcy zwolnienie z obowiązku wizowego dla obywateli tego państwa trzeciego. Rozporządzenie nakłada również wymóg, by Komisja uwzględniała konsekwencje zawieszenia zwolnienia z obowiązku wizowego w stosunkach zewnętrznych Unii i jej państw członkowskich. W komunikacie z kwietnia 2016 r. przedstawiono ocenę konsekwencji, jakie wyniknęłyby dla obywateli i przedsiębiorstw UE oraz obywateli danych państw trzecich z zawieszenia zwolnienia z obowiązku wizowego, i wezwano Parlament Europejski i Radę do dyskusji na temat najwłaściwszego sposobu postępowania.

Komisja przedstawiła trzy komunikaty dotyczące działań następczych – w lipcu 3 i grudniu 2016 r. 4 oraz w maju 2017 r. 5 W komunikacie z maja 2017 r., oprócz przedstawienia dotychczasowych postępów, określono również stanowisko Komisji w odniesieniu do rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 2 marca 2017 r. „w sprawie obowiązków Komisji w dziedzinie wzajemności wizowej na podstawie art. 1 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 539/2001”, w której wezwano Komisję na podstawie art. 265 TFUE do przyjęcia wymaganego aktu delegowanego w ciągu maksymalnie dwóch miesięcy od daty przyjęcia rezolucji 6 . W komunikacie tym Komisja uznała, że w szczególności w świetle postępów osiągniętych w ciągu poprzednich 12 miesięcy oraz toczących się prac przyjęcie aktu delegowanego tymczasowo zawieszającego zwolnienie z obowiązku wizowego obywateli Kanady i USA mogłoby odnieść w tym momencie skutki przeciwne do zamierzonych i nie przyczyniałoby się do osiągnięcia celu, jakim jest bezwizowy ruch dla wszystkich obywateli UE. Jednocześnie Komisja zobowiązała się nadal ściśle współpracować z Parlamentem Europejskim i Radą oraz z Kanadą, Stanami Zjednoczonymi i odnośnymi państwami członkowskimi w celu przyspieszenia postępów w kierunku pełnej wzajemności wizowej, a także przedstawić do końca grudnia 2017 r. sprawozdanie z rozwoju sytuacji.

W niniejszym komunikacie podsumowano postępy w tej dziedzinie, osiągnięte od maja 2017 r. w toku rozmów z Kanadą i Stanami Zjednoczonymi. Informuje się w nim o osiągnięciu pełnej wzajemności wizowej z Kanadą.

Ponadto w części IV komunikatu przedstawiono, zgodnie z art. 1b rozporządzenia, ocenę Komisji dotyczącą skuteczności mechanizmu wzajemności, a także informacje o wykorzystaniu przekazania uprawnień, o którym mowa w art. 4b ust. 2 rozporządzenia.

II.    Stanowiska zajmowane w odpowiedzi na ostatni komunikat

W następstwie rezolucji, pismem z dnia 2 czerwca 2017 r. Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych przekazała do Komisji Prawnej Parlamentu Europejskiego kwestię ewentualnego skierowania do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości skargi na bezczynność przeciwko Komisji w zakresie jej zobowiązań w dziedzinie wzajemności wizowej. W dniu 12 lipca 2017 r. Komisja Prawna zaleciła, aby nie wnosić do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości skargi na bezczynność przeciwko Komisji, zapowiadając ponowne zbadanie tej kwestii na początku 2018 r.

Jak informowano w poprzednich sprawozdaniach, również w ostatnich siedmiu miesiącach Rada nie omawiała tej kwestii.

III.Aktualna sytuacja

a) Kanada (powiadomienie dokonane przez Bułgarię i Rumunię)

Jeśli chodzi o Kanadę, w sprawozdaniu z maja 2017 r. poinformowano już o znaczących postępach. Komisja z zadowoleniem przyjęła fakt, że Kanada zniosła od dnia 1 maja 2017 r. obowiązek wizowy dla obywateli Bułgarii i Rumunii, którym w ciągu ostatnich 10 lat przyznano kanadyjską wizę uprawniającą do pobytu czasowego lub którzy posiadają ważną wizę nieimigracyjną USA.

Komisja z zadowoleniem przyjmuje również zniesienie przez Kanadę obowiązku wizowego dla wszystkich obywateli Bułgarii i Rumunii od dnia 1 grudnia 2017 r. Oznacza to, że osiągnięto pełną wzajemność wizową z Kanadą. Było to możliwe dzięki szeroko zakrojonym kontaktom na szczeblu politycznym i technicznym pomiędzy Komisją, Kanadą oraz rządami Bułgarii i Rumunii, jak również dzięki kampanii informacyjnej dla obywateli tych państw oraz konsultacjom z największymi biurami podróży i liniami lotniczymi w obu państwach członkowskich.

Podczas pierwszego posiedzenia Wspólnego Komitetu Ministrów UE i Kanady na podstawie umowy o partnerstwie strategicznym z Kanadą, które odbyło się w dniu 4 grudnia 2017 r. w Brukseli, obie strony z zadowoleniem przyjęły pełne zniesienie obowiązku wizowego dla wszystkich obywateli UE, stwierdzając, że korzystnie wpłynie to na mobilność obywateli i przyczyni się do dalszego wzmacniania kulturowych, politycznych i gospodarczych więzi między UE i Kanadą 7 .

b) Stany Zjednoczone Ameryki (powiadomienie dokonane przez Bułgarię, Chorwację, Cypr, Polskę i Rumunię)

W komunikacie z maja 2017 r. Komisja informowała, że zintensyfikowano kontakty na szczeblu politycznym i technicznym, a partnerzy ze strony USA zgodzili się rozpocząć proces mający skutecznie doprowadzić do włączenia pięciu wyżej wymienionych państw członkowskich do programu znoszenia wiz. Podczas spotkania przedstawiciele tych państw członkowskich zobowiązali się również do współdziałania w konstruktywnym i pozytywnym duchu, w ścisłej współpracy z Komisją i USA, aby jak najszybciej osiągnąć pełną wzajemność wizową, w tym poprzez poszukiwanie wzajemnie akceptowalnych etapów pośrednich. Określono wymogi pozostające do spełnienia przez wspomniane pięć państw członkowskich.

Podczas spotkania ministrów sprawiedliwości i spraw wewnętrznych UE i USA w czerwcu 2017 r. komisarz Dimitris Avramopoulos i zastępca sekretarza Departamentu Bezpieczeństwa Wewnętrznego Stanów Zjednoczonych Elaine C. Duke wydali wspólne oświadczenie 8 w sprawie postępów na drodze do pełnej wzajemności wizowej między UE a Stanami Zjednoczonymi. Potwierdzono w nim zobowiązania m. in. do utrzymania i rozszerzania ruchu bezwizowego między UE a Stanami Zjednoczonymi oraz do wzmożenia wysiłków na rzecz lepszej współpracy w celu wsparcia Bułgarii, Chorwacji, Cypru, Polski i Rumunii w szybszym wypełnianiu wymogów programu znoszenia wiz.

Zgodnie ze wspólnym oświadczeniem Komisja nadal przy każdej okazji podkreśla, jak ważne jest przyspieszenie postępów w kierunku pełnej wzajemności wizowej między UE a Stanami Zjednoczonymi.

W sierpniu 2017 r., podczas spotkania z koordynatorem Departamentu Stanu USA ds. zwalczania terroryzmu Nathanem A. Salesem komisarz Avramopoulos przypomniał o znaczeniu tej kwestii dla UE.

Ostatnie techniczne spotkanie trójstronne w sprawie wzajemności wizowej z udziałem przedstawicieli USA i pięciu państw członkowskich odbyło się w dniu 11 września 2017 r. Jego uczestnicy dokonali przeglądu sytuacji w kwestii pozostających nadal do spełnienia warunków programu znoszenia wiz. Dla czterech państw członkowskich najistotniejszy problem w tym zakresie stanowi odsetek wniosków wizowych rozpatrywanych odmownie. Rozważano również główne przyczyny odmów, sytuację w zakresie wniosków wizowych składanych przez osoby młode oraz możliwość uruchomienia kampanii informacyjnych w celu ograniczenia odsetka wniosków rozpatrywanych odmownie.

Stany Zjednoczone poinformowały także o postępach w tworzeniu systemu kontroli wyjazdów drogą lotniczą, który – zgodnie z amerykańską ustawą o imigracji i obywatelstwie 9 – po uruchomieniu może weryfikować wylot co najmniej 97 % zagranicznych podróżnych. Dzięki wprowadzeniu tego systemu sekretarz Departamentu Bezpieczeństwa Wewnętrznego będzie mógł według własnego uznania decydować o odstąpieniu od limitu 3 % wniosków wizowych rozpatrywanych odmownie i zalecać przyjmowanie do programu znoszenia wiz państw, w których odsetek odmownych decyzji w sprawie wiz jest niższy niż 10 %, pod warunkiem że będą one spełniać wszelkie wymogi związane z bezpieczeństwem, a środki bezpieczeństwa migracyjnego wdrożone przez wymienione państwa będą łącznie na tyle skuteczne, że udział tych państw w programie znoszenia wiz nie narazi na szwank bezpieczeństwa i interesów migracyjnych Stanów Zjednoczonych. Podczas spotkania trójstronnego oraz spotkania urzędników wysokiego szczebla ds. sprawiedliwości i spraw wewnętrznych UE i USA w dniach 20–21 września 2017 r. w Tallinie podsumowano dotychczasowy rozwój sytuacji i odnotowano postępy w kwestiach technicznych.

Ponadto w dniach 25–29 września delegacja techniczna Komisji odwiedziła Bułgarię, Rumunię, Cypr, Polskę i Chorwację w celu omówienia obecnej sytuacji w zakresie spełnienia pozostałych wymogów programu znoszenia wiz. Komisja zaoferowała tym pięciu państwom członkowskim pomoc w dalszych pracach na rzecz spełnienia pozostałych wymogów, w tym ustalenia sposobów ograniczenia odsetka wniosków wizowych rozpatrywanych odmownie. Komisja zaproponowała w tym zakresie, aby kampanie informacyjne skierowane do obywateli podróżujących do Stanów Zjednoczonych były finansowane z unijnego Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego za pośrednictwem programów krajowych. W celu dalszego zbadania możliwości przeprowadzenia takich kampanii Komisja zorganizowała w dniu 25 października wideokonferencję, na której przedstawiono dalsze informacje na temat możliwości finansowania oraz zainicjowania wymiany informacji i najlepszych praktyk w zakresie kampanii informacyjnych przeprowadzonych przez państwa członkowskie w przeszłości. Niektóre z odnośnych państw członkowskich rozważają obecnie stosowanie w tym celu programów krajowych. Komisja jest stale gotowa wspomagać państwa członkowskie w miarę potrzeb.

Wzajemność wizowa była jednym z punktów porządku obrad spotkania ministrów sprawiedliwości i spraw wewnętrznych UE i USA, które odbyło się 17 listopada w Waszyngtonie. Obie strony odnotowały wówczas postępy w rozmowach zmierzających do zapewnienia w ramach ich własnych systemów prawnych bezpiecznego ruchu bezwizowego na zasadzie wzajemności i zobowiązały się do dalszego zaangażowania w ten proces 10 .

Spośród niewypełnionych dotąd wymogów programu znoszenia wiz, o których informowano w poprzednich komunikatach, dla Stanów Zjednoczonych najistotniejsze są dwa: obniżenie odsetka wniosków wizowych rozpatrywanych odmownie 11 oraz wdrożenie umowy o zapobieganiu i zwalczaniu poważnej przestępczości (tzw. umowy PCSC) 12 . Wymogi te muszą zostać spełnione, aby można było przystąpić do kolejnego etapu, którym jest nominacja danego państwa przez Departament Stanu do programu znoszenia wiz. Po niej następuje gruntowny przegląd środków bezpieczeństwa przez różne organy. W ciągu ostatnich siedmiu miesięcy Cypr i Rumunia dokonały znacznych postępów w zakresie zgłaszania zaginionych i skradzionych dokumentów podróży do Interpolu. Ponadto rumuński parlament ratyfikował umowę PCSC; teraz kolej na ratyfikację przez Stany Zjednoczone. Bułgaria, Chorwacja i Cypr wykazują zaangażowanie na rzecz pełnego wdrożenia zawartych umów PCSC. Odnośne państwa członkowskie uruchamiają obecnie kontakty w celu dalszego prowadzenia działań w tej sprawie.

W najbliższych miesiącach Komisja w bliskiej współpracy z pięcioma odnośnymi państwami członkowskimi będzie nadal ściśle współdziałać ze Stanami Zjednoczonymi na wszystkich szczeblach. Trwa i przynosi postępy ścisła współpraca między tymi pięcioma państwami członkowskimi a Stanami Zjednoczonymi w zakresie kwestii stwierdzonych podczas poprzednich spotkań trójstronnych, takich jak zgłaszanie zagubionych i skradzionych dokumentów podróży do Interpolu, dwustronne umowy o wymianie informacji ze Stanami Zjednoczonymi oraz aktywne działanie dotyczące odsetka wniosków wizowych rozpatrywanych odmownie, w tym kampanie informacyjne. Komisja będzie apelować do strony amerykańskiej o przyspieszenie procesu wprowadzenia systemu kontroli wyjazdów drogą lotniczą i jest gotowa dzielić się doświadczeniem zgromadzonym w Unii w zakresie nowych technologii i systemów obecnie opracowywanych i wdrażanych na jej granicach zewnętrznych (np. bramki ABC, przyszły system wjazdu/wyjazdu oraz ETIAS).

Okazją do dalszego przyspieszania postępów będą regularne spotkania na wysokim szczeblu (np. spotkanie urzędników wysokiego szczebla ds. wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych w dniach 27–28 lutego 2018 r. oraz spotkanie ministrów sprawiedliwości i spraw wewnętrznych UE i USA w maju 2018 r.), a także spotkania techniczne, takie jak kolejne spotkanie trójstronne przewidziane na pierwszą połowę 2018 roku.

IV.Ocena skuteczności mechanizmu wzajemności

Zgodnie z art. 1b rozporządzenia do dnia 10 stycznia 2018 r. Komisja jest zobowiązana przedstawić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie oceniające skuteczność mechanizmu wzajemności oraz w razie potrzeby przedłożyć wniosek ustawodawczy w sprawie zmiany rozporządzenia.

Rozporządzenie (WE) nr 539/2001 zostało zmienione w 2013 r. rozporządzeniem (UE) nr 1289/2013 pod wpływem apeli ze strony państw członkowskich i Parlamentu Europejskiego o bardziej efektywny mechanizm wzajemności wizowej 13 , który zapewniłby solidarność między państwami członkowskimi oraz możliwość podjęcia bardziej zdecydowanych działań wobec państw trzecich, które nie przyznają pełnej wzajemności wizowej. Zmieniony mechanizm zobowiązuje państwa członkowskie do powiadamiania Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji o istniejących i nowych przypadkach braku wzajemności z państwami trzecimi. Niezwłocznie po opublikowaniu takiego powiadomienia Komisja, w porozumieniu z danym państwem członkowskim, ma obowiązek podjąć działania wobec danego państwa trzeciego, w szczególności w sferze politycznej, gospodarczej i handlowej, w celu przywrócenia lub wprowadzenia ruchu bezwizowego.

Najpóźniej w terminie 6 miesięcy od dnia publikacji powiadomienia, a następnie w regularnych odstępach czasu nieprzekraczających 6 miesięcy, Komisja jest zobowiązana przyjąć akt wykonawczy w sprawie tymczasowego zawieszenia zwolnienia z obowiązku wizowego na okres do 6 miesięcy dla określonych kategorii obywateli danego państwa trzeciego albo przedstawić komitetowi, o którym mowa w art. 4a ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 539/2001, sprawozdanie zawierające ocenę sytuacji i powody, dla których postanowiła nie zawieszać zwolnienia z obowiązku wizowego. Rozważając kolejne kroki, Komisja musi wziąć pod uwagę wyniki działań podjętych przez dane państwa członkowskie w celu zapewnienia ruchu bezwizowego z danym państwem trzecim, a także działania podjęte przez Komisję w porozumieniu z danymi państwami członkowskimi oraz z organami danego państwa trzeciego. Rozporządzenie zobowiązuje również Komisję do uwzględnienia konsekwencji ewentualnego zawieszenia zwolnienia z obowiązku wizowego w stosunkach zewnętrznych Unii i jej państw członkowskich z danym państwem trzecim.

W ramach drugiego etapu tego mechanizmu, jeżeli dane państwo trzecie nie zniesie obowiązku wizowego w terminie 24 miesięcy od daty publikacji (w niniejszym przypadku do dnia 12 kwietnia 2016 r.), Komisja jest zobowiązana przyjąć akt delegowany w sprawie tymczasowego zawieszenia zwolnienia z obowiązku wizowego na okres 12 miesięcy w stosunku do obywateli tego państwa trzeciego (art. 1 ust. 4 lit. f) rozporządzenia).

W 2014 r. Komisja otrzymała powiadomienia o braku wzajemności wizowej od pięciu państw członkowskich: Bułgarii, Chorwacji, Cypru, Polski i Rumunii. Powiadomienia te dotyczyły Kanady, Stanów Zjednoczonych, Australii, Brunei i Japonii 14 .

W październiku 2014 r. Australia zniosła obowiązek posiadania tranzytowej wizy lotniskowej w odniesieniu do obywateli Bułgarii, a w czerwcu 2015 r. – dla obywateli Rumunii i Chorwacji. Tym samym osiągnięto pełną wzajemność wizową z Australią. Brunei (powiadomienie dokonane przez Chorwację) zwolniło z obowiązku wizowego obywateli Chorwacji i zezwoliło obywatelom Liechtensteinu na 90-dniowy pobyt bezwizowy, o czym powiadomiono oficjalnie w dniu 13 kwietnia 2016 r. Japonia (powiadomienie dokonane przez Rumunię) poinformowała Rumunię w dniu 17 grudnia 2015 r. o przedłużeniu do dnia 31 grudnia 2018 r. zwolnienia z obowiązku wizowego obywateli Rumunii, w tym posiadaczy paszportów tymczasowych. Oznacza to, że osiągnięto pełną wzajemność wizową z Japonią do dnia 31 grudnia 2018 r. Kanada, jak wspomniano już w części III niniejszego komunikatu, zniosła obowiązek wizowy dla wszystkich obywateli Bułgarii i Rumunii od dnia 1 grudnia 2017 r. Tym samym również z Kanadą osiągnięto pełną wzajemność wizową.

Ocena

Skuteczność mechanizmu

W ciągu ostatnich dwóch i pół roku znacznie zmniejszono liczbę przypadków braku wzajemności. Obecnie Stany Zjednoczone pozostają jedynym państwem trzecim, którego obywatele nie podlegają obowiązkowi wizowemu w UE, a które nie przyznaje prawa do bezwizowego wjazdu obywatelom wszystkich państw członkowskich UE. W świetle tych faktów można ogólnie uznać, że mechanizm wzajemności wizowej zmieniony rozporządzeniem (UE) 1289/2013 jest skuteczny. Obecny mechanizm przewiduje instytucjonalne ramy czasowe oraz konkretne środki w celu reagowania na przypadki braku wzajemności oraz stymulowania skoordynowanych działań w stosunku do państw trzecich, jasno i przejrzyście określając sposób działania, m.in. czasowe zawieszenie zwolnienia z obowiązku wizowego.

Istnienie tego mechanizmu działa zniechęcająco w przypadku, gdy państwo trzecie rozważa nałożenie lub przywrócenie obowiązku wizowego w stosunku do obywateli jednego lub kilku państw członkowskich UE. Komisja uważa, że mechanizm ten w pewnym stopniu stanowił zachętę dla państw trzecich do zniesienia dotychczasowych wymogów wizowych.

Niezależnie od tego istnienie mechanizmu jest wyrazem solidarności między państwami członkowskimi, a w świetle postępów osiągniętych w ciągu minionych dwóch i pół roku można stwierdzić, że przyczynił się on do postępów na drodze ku pełnej wzajemności wizowej w stosunku do państw trzecich.

Tymczasowe zawieszenie zwolnienia z obowiązku wizowego w stosunku do państw trzecich 

Tymczasowe zawieszenie zwolnienia z obowiązku wizowego w stosunku do państw trzecich, które nie przyznają wzajemności wizowej, stanowi kluczowy element mechanizmu wzajemności wizowej. Nigdy jednak żadne z pięciu wyżej wymienionych państw członkowskich nie zwróciło się o zastosowanie tego środka (nawet w ograniczonym zakresie, dla niektórych kategorii obywateli danego państwa trzeciego). W takich przypadkach rozporządzenie zobowiązuje również Komisję, aby uwzględniała konsekwencje zawieszenia zwolnienia z obowiązku wizowego w stosunkach zewnętrznych UE i jej państw członkowskich. W odniesieniu do państw objętych obecnym mechanizmem wzajemności wizowej w komunikacie z kwietnia 2016 r. Komisja dokonała oceny konsekwencji i skutków zawieszenia zwolnienia z obowiązku wizowego dla unijnych obywateli i przedsiębiorstw, jak również obywateli danych państw trzecich. W komunikacie z kwietnia 2016 r. oraz w trzech kolejnych komunikatach z lipca i grudnia 2016 r. oraz maja 2017 r. Komisja stwierdziła, że tymczasowe zawieszenie zwolnienia z obowiązku wizowego w odniesieniu do określonych państw trzecich, które nie przyznają wzajemnego zniesienia wiz, w szczególności w świetle dokonanych postępów i trwającej współpracy z konkretnym państwem trzecim i odnośnymi państwami członkowskimi, przyniosłoby skutki odwrotne do zamierzonych i nie służyłoby osiągnięciu celu, jakim jest zniesienie obowiązku wizowego dla wszystkich obywateli UE. Komisja wezwała również Parlament Europejski i Radę do dyskusji na temat najwłaściwszego sposobu postępowania.

Braki proceduralne

Pod względem proceduralnym stwierdzono niedociągnięcia w funkcjonowaniu mechanizmu wzajemności wizowej w dwóch aspektach. Po pierwsze sześciomiesięczny okres dotyczący obowiązku sprawozdawczego Komisji na pierwszym etapie mechanizmu jest zbyt krótki – jakkolwiek przypadkom braku wzajemności można przeciwdziałać na szczeblu politycznym, to wprowadzenie ruchu bezwizowego w praktyce może być bardziej czasochłonne. Po drugie, maksymalny 90-dniowy termin wprowadzenia w życie obowiązku wizowego mógłby okazać się zbyt krótki w przypadku niektórych państw trzecich (wydaje się on niewystarczający na przykład do przywrócenia obowiązku wizowego w stosunku do obywateli USA w praktyce).

Podsumowując, wziąwszy pod uwagę fakt, że mimo wyżej wymienionych niedociągnięć obecnie obowiązujący mechanizm wzajemności wizowej przyczynił się do usunięcia znacznej większości przypadków braku wzajemności w ciągu ostatnich dwóch i pół roku, Komisja nie rozważa obecnie przedstawienia wniosku ustawodawczego w sprawie zmiany mechanizmu. 

Wykonywanie przekazanych uprawnień

Zgodnie z art. 4b rozporządzenia uprawnienie do przyjmowania aktów delegowanych, o których mowa w art. 1 ust. 4 lit. f), powierzono Komisji na okres pięciu lat począwszy od dnia 9 stycznia 2014 r. Komisja jest również zobowiązana sporządzić sprawozdanie dotyczące przekazania uprawnień nie później niż dziewięć miesięcy przed upływem tego okresu. Komisja niniejszym informuje, że nie skorzystała z tego uprawnienia.

V.Wnioski i dalsze działania

Komisja pozostaje zaangażowana w osiągnięcie pełnej wzajemności wizowej dla wszystkich państw członkowskich i jest to dla niej kwestia priorytetowa.

Komisja z zadowoleniem przyjmuje fakt, że zgodnie z wyrażanym wcześniej zobowiązaniem, w dniu 1 grudnia 2017 r. Kanada zniosła obowiązek wizowy dla wszystkich obywateli Bułgarii i Rumunii. Oznacza to, że osiągnięto pełną wzajemność wizową z Kanadą.

Komisja będzie nadal apelować do Stanów Zjednoczonych o dalszą współpracę, w duchu wspólnego oświadczenia przyjętego w czerwcu 2017 r., z pięcioma odnośnymi państwami członkowskimi i Komisją w celu przyspieszenia postępów na drodze do pełnej wzajemności wizowej. Powinno to doprowadzić do intensywnych i konkretnych działań wszystkich stron. 

W świetle osiągnięcia pełnej wzajemności wizowej z Kanadą, a także w kontekście toczących się obecnie prac ze Stanami Zjednoczonymi, w obecnym stanie rzeczy Komisja podtrzymuje swoje stanowisko, że współpraca i wspólne działania dyplomatyczne są najodpowiedniejszym sposobem działania. Komisja nadal uważa również, że przyjęcie aktu delegowanego tymczasowo zawieszającego zwolnienie z obowiązku wizowego obywateli USA mogłoby obecnie przynieść skutki przeciwne do zamierzonych i nie przyczyniałoby się do osiągnięcia celu, jakim jest umożliwienie wszystkim obywatelom UE bezwizowego wjazdu do USA. Stanowisko to może ulec zmianie w zależności od dalszego rozwoju sytuacji.

Co się tyczy dokonanej przez Komisję oceny skuteczności mechanizmu wzajemności, Komisja odnotowuje postępy poczynione od czasu przyjęcia zmienionego mechanizmu. Choć nie można uznać, że postępy te są wyłącznie skutkiem mechanizmu, to jednak stanowi on instrument umożliwiający wspólne i skoordynowane działanie UE w przypadkach braku wzajemności i należy uznać, że okazał się on użytecznym narzędziem w stosunku do niektórych krajów trzecich. Obecnie Komisja nie zamierza przedstawiać wniosku ustawodawczego w sprawie zmiany mechanizmu.

Komisja jest nadal zdecydowana ściśle współpracować z Parlamentem Europejskim i Radą w zakresie dalszych działań. Komisja przekaże Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie z dalszego rozwoju sytuacji najpóźniej jesienią 2018 r.

(1)

     COM(2016) 221 final z 12 kwietnia 2016 r.

(2)

     Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1289/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 539/2001 z dnia 15 marca 2001 r. wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu, Dz.U. L 347 z 11.12.2013, s. 74.

(3)

     COM(2016) 481 final z 12 lipca 2016 r.

(4)

     COM(2016) 816 final z 21 grudnia 2016 r.

(5)

     COM(2017) 227 final z dnia 2 maja 2017 r.

(6)

      http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+TA+P8-TA-2017-0060+0+DOC+XML+V0//PL  

(7)

      http://www2.consilium.europa.eu/media/32024/20171204-joint-statement.pdf  

(8)

      http://europa.eu/rapid/press-release_STATEMENT-17-1671_en.htm  

(9)

      https://www.uscis.gov/ilink/docView/SLB/HTML/SLB/0-0-0-1/0-0-0-29/0-0-0-4391.html

(10)

     http://europa.eu/rapid/press-release_STATEMENT-17-4735_en.htm

(11)

     Departament Stanu USA opublikował w listopadzie 2017 r. statystyki dotyczące odsetków wniosków rozpatrywanych odmownie w roku budżetowym 2017. Bułgaria: 14,97 %; Chorwacja: 5,1 %; Cypr: 1,69 %; Polska: 5,92 %; Rumunia: 11,76 %.

(12)

     Umowa w sprawie zacieśniania współpracy w dziedzinie egzekwowania prawa w celu zapobiegania poważnej przestępczości i zwalczania jej.

(13)

     W myśl poprzedniego mechanizmu, który wszedł w życie w 2005 r., po otrzymaniu powiadomienia od państw członkowskich o przypadkach braku wzajemności Komisja mogła przedstawić wniosek przewidujący tymczasowe przywrócenie obowiązku wizowego w stosunku do obywateli danego państwa trzeciego.

(14)

     Szczegóły w pkt I.b. pierwszego sprawozdania na temat wzajemności – C(2004) 7218 final.