4.8.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 202/46

(1)

Zgodnie z art. 104 Traktatu państwa członkowskie unikają nadmiernego deficytu budżetowego.

(2)

Pakt na rzecz stabilności i wzrostu opiera się na dążeniu do zapewnienia solidnych finansów państwa jako środka służącego umocnieniu warunków stabilności cen oraz silnego, trwałego wzrostu, sprzyjającego tworzeniu nowych miejsc pracy.

(3)

Procedura nadmiernego deficytu określona w art. 104 Traktatu oraz wyjaśniona w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1467/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu (1), które jest częścią Paktu na rzecz stabilności i wzrostu, przewiduje podjęcie decyzji w sprawie istnienia nadmiernego deficytu. Załączony do Traktatu Protokół w sprawie procedury nadmiernego deficytu zawiera dalsze postanowienia dotyczące wdrażania procedury nadmiernego deficytu. Szczegółowe zasady i definicje w zakresie stosowania postanowień tego Protokołu określono w rozporządzeniu Rady (WE) nr 3605/93 (2).

(4)

Przeprowadzona w 2005 r. reforma Paktu na rzecz stabilności i wzrostu miała na celu wzmocnienie jego skuteczności i podstaw gospodarczych oraz ochronę stabilności finansów publicznych w perspektywie długoterminowej. W szczególności jej celem było, by na wszystkich etapach procedury nadmiernego deficytu w pełni uwzględniono kontekst gospodarczy i budżetowy. W związku z powyższym Pakt na rzecz stabilności i wzrostu zawiera ramy wspierające realizację polityki rządu mającej na celu szybkie przywrócenie dobrego stanu finansów publicznych z uwzględnieniem sytuacji gospodarczej.

(5)

Postanowienia art. 104 ust. 5 Traktatu nakładają na Komisję obowiązek skierowania opinii do Rady w przypadku uznania przez Komisję, że w państwie członkowskim istnieje nadmierny deficyt lub że taki deficyt może wystąpić. Uwzględniwszy swoje sprawozdanie opracowane zgodnie z art. 104 ust. 3 Traktatu oraz opinię Komitetu Ekonomiczno-Finansowego wydaną zgodnie z art. 104 ust. 4 Traktatu, Komisja stwierdziła, że w Polsce istnieje nadmierny deficyt. W związku z tym dnia 24 czerwca 2009 r. Komisja przedstawiła Radzie stosowną opinię w sprawie Polski (3).

(6)

Artykuł 104 ust. 6 Traktatu stanowi, że Rada po dokonaniu ogólnej oceny, a przed podjęciem decyzji w sprawie istnienia nadmiernego deficytu, powinna rozważyć wszelkie uwagi zgłaszane przez dane państwo członkowskie. W przypadku Polski ogólna ocena prowadzi do wniosków zawartych w niniejszej decyzji.

(7)

Zgodnie ze zgłoszeniem w ramach procedury nadmiernego deficytu przedłożonym przez władze Polski w kwietniu 2009 r., a następnie potwierdzonym przez Eurostat, deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w Polsce w 2008 r. wyniósł 3,9 % PKB i tym samym przekroczył wartość referencyjną wynoszącą 3 % PKB. Deficyt nie był zbliżony do wartości referencyjnej wynoszącej 3 % PKB, a jej przekroczenie nie ma charakteru wyjątkowego w rozumieniu Traktatu i Paktu na rzecz stabilności i wzrostu. W szczególności przekroczenie to nie wynika z nadzwyczajnego wydarzenia w rozumieniu Traktatu oraz Paktu na rzecz stabilności i wzrostu. Nie wynika ono również ze znacznego pogorszenia koniunktury gospodarczej w 2008 r. w rozumieniu Traktatu oraz Paktu na rzecz stabilności i wzrostu. Pomimo zmniejszenia tempa wzrostu do 3,3 % w ujęciu rok do roku w ostatnim kwartale 2008 r., które miało wpływ na wpływy z podatków w ostatnim kwartale roku i nałożyło się na wyższy od zakładanego deficyt, ogólny wzrost PKB w 2008 r. był nadal stosunkowo dynamiczny i wyniósł 4,9 %.

Szacuje się, że wzrost potencjalnego PKB wyniósł 4,5 %, a luka produktowa ok. 3,5 % potencjalnego PKB, co świadczy o korzystnych warunkach koniunkturalnych. Ponadto nie można uznać, że przekroczenie wartości referencyjnej ma charakter tymczasowy. Zgodnie z prognozą służb Komisji z wiosny 2009 r. oczekuje się, że w 2009 r. deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniesie 6,6 % PKB, a w 2010 r. – przy założeniu niezmiennego kursu polityki – 7,3 %, przy spadku PKB o 1,4 % w 2009 r. i jego wzroście o 0,8 % w 2010 r. Wzrost deficytu w 2009 r. przewidują również władze Polski, które w dniu 22 czerwca 2009 r. ogłosiły, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych może znacznie przekroczyć poziom 4,6 % PKB planowany na bieżący rok w zgłoszeniu w ramach procedury nadmiernego deficytu z wiosny 2009 r. (4). W związku z powyższym przewidziane w Traktacie kryterium deficytu nie jest spełnione.

(8)

Dług brutto sektora instytucji rządowych i samorządowych kształtuje się poniżej wartości referencyjnej wynoszącej 60 % PKB i w 2008 r. wyniósł 47,1 % PKB. Jednakże ze względu na przewidywane wysokie deficyty, zgodnie z prognozą służb Komisji z wiosny 2009 r., przy założeniu niezmiennego kursu polityki dług brutto sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2010 r. wyniesie prawdopodobnie niemal 60 %.

(9)

Zgodnie z Paktem na rzecz stabilności i wzrostu należy odpowiednio uwzględnić reformy systemu emerytalnego wprowadzające strukturę wielofilarową, obejmującą obowiązkowy filar kapitałowy. Wprawdzie przeprowadzenie tych reform prowadzi do przejściowego pogorszenia się sytuacji budżetowej, jednak stabilność finansów publicznych w perspektywie długoterminowej wyraźnie się poprawia. Zgodnie z szacunkami władz Polski, przedstawionymi w piśmie z dnia 22 czerwca, koszty netto tej reformy wyniosły w 2008 r. 2,9 % PKB, a w roku 2009 wzrosną do 3,2 % PKB. Zgodnie z Paktem na rzecz stabilności i rozwoju koszty te można uwzględnić w sposób liniowo degresywny przez okres przejściowy i wyłącznie gdy deficyt zbliżony jest do wartości referencyjnej. Ponieważ w latach 2008–2010 deficyt nie jest zbliżony do wartości referencyjnej, nie można uwzględnić kosztów reformy systemu emerytalnego.

(10)

Zgodnie z art. 2 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1467/97 „istotne czynniki” mogą zostać uwzględnione w procesie podejmowania decyzji Rady w sprawie istnienia nadmiernego deficytu zgodnie z art. 104 ust. 6 Traktatu wyłącznie wtedy, gdy spełniony jest podwójny warunek: deficyt zbliża się do wartości referencyjnej oraz przekroczenie przez niego tej wartości ma charakter tymczasowy. W przypadku Polski ten podwójny warunek nie jest spełniony. Dlatego też istotne czynniki nie zostały uwzględnione w procesie podejmowania niniejszej decyzji,