Sprawa T‑504/18

XG

przeciwko

Komisji Europejskiej

Wyrok Sądu (pierwsza izba) z dnia 19 grudnia 2019 r.

Pracownicy prywatnej spółki świadczącej usługi informatyczne w instytucji – Odmowa przyznania dostępu do pomieszczeń Komisji – Właściwość podmiotu wydającego akt

1. Skarga o stwierdzenie nieważności – Skarga, która miałaby dotyczyć sporu o charakterze umownym – Skarga dotycząca pisma instytucji, które nie jest nierozerwalnie związane ze stosunkami umownymi między tą instytucją a skarżącym – Dopuszczalność

   (art. 263, 288 TFUE)

   (zob. pkt 54–56, 60–66)

2. Instytucje Unii Europejskiej – Wykonywanie uprawnień – Delegacja uprawnień – Warunki – Decyzja niepochodząca od organu upoważnionego lub organu, który otrzymał imienne uprawnienia – Brak właściwości podmiotu wydającego zaskarżoną decyzję– Stwierdzenie nieważności decyzji

   (zob. pkt 80–84, 87–91, 93, 94, 96)

Streszczenie

W wyroku XG/Komisja (T‑504/18) wydanym w dniu 19 grudnia 2019 r. Sąd stwierdził nieważność decyzji Komisji utrzymującej w mocy decyzję odmowną w sprawie udzielenia skarżącemu dostępu do jej pomieszczeń z powodu braku właściwości podmiotu wydającego tę decyzję.

Skarżący, pracownik spółki, która zawarła umowę ramową z Unią Europejską, której przedmiotem było świadczenie usług informatycznych na rzecz Komisji, otrzymał negatywną opinię dotyczącą bezpieczeństwa wydaną przez Autorité nationale de sécurité (krajowy organ bezpieczeństwa, ANS). Na podstawie wyżej wymienionej umowy ramowej prawo dostępu personelu zatrudnionego na miejscu do pomieszczeń instytucji zamawiającej było uzależnione od wydania przez organy belgijskie pozytywnej opinii dotyczącej bezpieczeństwa.

W związku z negatywną opinią dotyczącą bezpieczeństwa skarżący zwrócił się do właściwego belgijskiego organu odwoławczego, który stwierdził, że opinia nie ma podstawy prawnej i że w związku z tym nie ma on kompetencji do rozstrzygania w przedmiocie zasadności wspomnianej opinii.

W następstwie przekazania decyzji organu odwoławczego Komisja poinformowała pracodawcę skarżącego pismem z dnia 3 lipca 2018 r. (zwanym dalej „zaskarżoną decyzją”), że zakaz dostępu do budynków Komisji został utrzymany w mocy w odniesieniu do skarżącego na podstawie art. 3 decyzji 2015/443 ( 1 ), ponieważ organ odwoławczy nie stwierdził nieważności negatywnej opinii wydanej przez ANS. Pismo to zostało podpisane przez kierownika wydziału „Bezpieczeństwo Informacyjne” w Dyrekcji ds. Bezpieczeństwa w dyrekcji generalnej ds. Zasobów Ludzkich i Bezpieczeństwa Komisji. Skarżący wniósł skargę o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji.

W odniesieniu do kwestii, czy zaskarżoną decyzję można rozpatrywać w oderwaniu od kontekstu stosunku umownego, w którym została wydana, Sąd orzekł, że decyzja ta stanowi akt prawny dający się wyodrębnić z umowy ramowej, który może być przedmiotem skargi na podstawie art. 263 TFUE. Po pierwsze, zaskarżona decyzja została bowiem wydana przez Komisję na podstawie decyzji 2015/443, która przyznaje tej instytucji kompetencje własne służące w szczególności zapewnieniu bezpieczeństwa w jej pomieszczeniach. Po drugie, utrzymując w mocy zakaz wstępu skarżącego do pomieszczeń Komisji, zaskarżona decyzja wywołuje, w sposób jednostronny i niezależnie od ram umownych, wiążące skutki prawne w odniesieniu do sytuacji osoby trzeciej, w związku z czym stanowi działanie władzy publicznej.

W odniesieniu do zarzutu dotyczącego braku właściwości autora zaskarżonej decyzji Sąd orzekł, że osoba, która podpisała się pod zaskarżoną decyzją, nie była upoważniona do jej wydania zgodnie z wymogami decyzji 2015/443. Z przepisów omawianej decyzji wynika bowiem, że w celu wydania decyzji o zakazie wstępu, takiej jak zaskarżona decyzja, urzędnik Komisji powinien posiadać imienne uprawnienie przyznane na piśmie przez Dyrektora Generalnego ds. Zasobów Ludzkich i Bezpieczeństwa.

Ponadto badając kwestię tego, czy osoba, która podpisała się pod zaskarżoną decyzją, otrzymała upoważnienie do składania podpisu, Sąd przypomniał, że upoważnienie do składania podpisu nie przekazuje kompetencji upoważnionemu, który może jedynie przygotować i podpisać w imieniu i na odpowiedzialność upoważniającego dokument decyzji, w określonym przez tego ostatniego brzmieniu. Ponadto upoważnienie do składania podpisu powinno dotyczyć wyraźnie określonych środków administracyjnych i zarządzania.

W niniejszej sprawie Sąd, po pierwsze, zwrócił uwagę na to, że kompetencje wskazane w wydanym przez Komisję dokumencie, zawierającym opis zadań wykonywanych przez osobę, która podpisała się pod zaskarżoną decyzją niekoniecznie obejmowały uprawnienia do wydania zakazu wstępu do pomieszczeń Komisji. Po drugie, Sąd stwierdził, że dokument ten nie został podpisany i że zawarty w nim opis zadań wykonywanych przez osobę, która podpisała się pod zaskarżoną decyzją, nie spełnia, ze względu na swój ogólny charakter, wymogu jasności znajdującego zastosowanie do określenia środków będących przedmiotem upoważnienia do składania podpisu. Po trzecie, takie upoważnienie do składania podpisu jest niezgodne z decyzją 2015/443, która dla celów wydania zakazu wstępu wymaga imiennego i wyraźnego uprawnienia wydanego przez dyrektora dyrekcji generalnej ds. Zasobów Ludzkich i Bezpieczeństwa. W tych okolicznościach Sąd stwierdził, że osoba, która podpisała się pod zaskarżoną decyzją, nie miała kompetencji do jej wydania.

Wreszcie, po przypomnieniu swojego orzecznictwa, zgodnie z którym, w przypadku gdy toczący się spór pomiędzy daną instytucją i jej pracownikiem dotyczy gwarancji przyznanych temu pracownikowi w regulaminie pracowniczym urzędników Unii Europejskiej bądź też zasady dobrej administracji, brak właściwości autora zaskarżonego aktu nie musi prowadzić do stwierdzenia nieważności tego aktu, jeżeli strona skarżąca nie wykazała, że dana gwarancja została naruszona, Sąd orzekł, że nie należy rozszerzać tego orzecznictwa na stosunki Komisji z osobami trzecimi, tym bardziej że jako podmioty spoza administracji nie korzystają one z gwarancji przyznanych urzędnikom Unii w regulaminie pracowniczym.

( 1 ) Decyzja Komisji (UE, Euratom) 2015/443 z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie bezpieczeństwa w Komisji (Dz.U. 2015, L 72, s. 41). Artykuł 3 określa przepisy i zasady, których Komisja musi przestrzegać przy wykonywaniu decyzji.