Sprawa C‑599/15 P

Rumunia

przeciwko

Komisji Europejskiej

Odwołanie – Środki własne Unii Europejskiej – Decyzja 2007/436/WE – Odpowiedzialność finansowa państw członkowskich – Utrata określonych należności celnych przywozowych – Obowiązek zapłaty na rzecz Komisji Europejskiej kwoty odpowiadającej stracie – Skarga o stwierdzenie nieważności – Dopuszczalność – Pismo Komisji Europejskiej – Pojęcie „aktu zaskarżalnego”

Streszczenie – wyrok Trybunału (czwarta izba) z dnia 25 października 2017 r.

1. Skarga o stwierdzenie nieważności–Akty podlegające zaskarżeniu–Pojęcie–Akty wywołujące wiążące skutki prawne–Pismo Komisji w sposób nieformalny wzywające państwo członkowskie do przekazania do dyspozycji budżetu Unii tradycyjnych środków własnych–Wykluczenie

   (art. 263 TFUE)

2. Odwołanie–Zarzuty–Elementy uzasadnienia wyroku naruszające prawo Unii–Sentencja oparta na innych podstawach prawnych–Oddalenie

3. Skarga o stwierdzenie nieważności–Akty podlegające zaskarżeniu–Pojęcie–Akty wywołujące wiążące skutki prawne–Możliwość wykluczenia zastosowania tego warunku przez powołanie się na prawo do skutecznej ochrony sądowej–Brak

   (art. 6 ust. 1 akapit trzeci TUE; art. 263 akapit czwarty TFUE; karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 47, art. 52 ust. 7)

1.  Za „akty zaskarżalne” w rozumieniu art. 263 TFUE uważa się wszelkie przepisy wydane przez instytucje Unii, bez względu na ich formę, które mają na celu wywołanie wiążących skutków prawnych.

   Nie jest tak w wypadku pisma zaadresowanego do państwa członkowskiego przez dyrektora w Komisji, w którym z jednej strony wyraził on stanowisko swojej dyrekcji, zgodnie z którym dane państwo członkowskie zostało uznane za odpowiedzialne w związku z powstałą w innym państwie członkowskim: utratą środków własnych i z drugiej strony, przedstawił on swoje zdanie w przedmiocie konsekwencji prawnych wspomnianej utraty środków własnych i obowiązków, które jego zdaniem powstają w związku z tym po stronie państwa członkowskiego będącego adresatem, wzywając jednocześnie to państwo członkowskie do udostępnienia kwot, o których mowa. W istocie na wstępie ani przedstawienie zwykłej opinii prawnej, ani zwykłe wezwanie do udostępnienia kwot, o których mowa, nie może wywoływać skutków prawnych. Ponadto sama okoliczność, że sporne pismo określa termin udostępnienia tych kwot wskazując, że opóźnienie może prowadzić do powstania obowiązku zapłaty odsetek za zwłokę, nie pozwala, przy uwzględnieniu ogólnej treści tych pism, na stwierdzenie, że Komisja zamierzała, w miejsce wyrażenia opinii, przyjąć akty wywołujące wiążące skutki prawne, ani w konsekwencji na przyznanie temu pismu charakteru aktu zaskarżalnego.

   Następnie, co się tyczy kontekstu, wysłanie pisma tego rodzaju, jak sporne pismo stanowiło zwykłą praktykę Komisji, której celem jest wszczęcie nieformalnych dyskusji w przedmiocie poszanowania prawa Unii przez państwo członkowskie, po których może następować wszczęcie postępowania poprzedzającego wniesienie skargi w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Tymczasem z uwagi na uprawnienia dyskrecjonalne Komisji w zakresie wszczęcia postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, uzasadniona opinia nie może wywoływać wiążących skutków prawnych. To samo dotyczy a fortiori pism, które mogą być postrzegane jako zwykłe wstępne nawiązanie nieformalnego kontaktu przy wszczęciu postępowania poprzedzającego wniesienie skargi w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Wreszcie, co się tyczy uprawnień Komisji, w żadnym razie owa instytucja nie posiada kompetencji w zakresie przyjmowania wiążących aktów zobowiązujących państwo członkowskie do udostępnienia danych kwot.

   (zob. pkt 47, 60–66)

2.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (zob. pkt 57)

3.  Co się tyczy warunków dopuszczalności skargi o stwierdzenie nieważności, jakkolwiek warunek dotyczący wiążących skutków prawnych zaskarżonego aktu należy interpretować w świetle prawa do skutecznej ochrony sądowej, zagwarantowanego w art. 47 akapit pierwszy Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, to jednak celem tego prawa nie jest zmiana systemu kontroli sądowej ustanowionego w traktatach, w tym w szczególności przesłanek dopuszczalności skarg wnoszonych bezpośrednio do sądów Unii, co wynika również z wyjaśnień do owego art. 47, które zgodnie z art. 6 ust. 1 akapit trzeci TUE i z art. 52 ust. 7 karty należy brać pod uwagę przy jej wykładni. W związku z tym wykładnia pojęcia aktu zaskarżalnego w świetle owego art. 47 nie może prowadzić do wykluczenia zastosowania tego warunku, pod groźbą przekroczenia kompetencji powierzonych w traktacie sądom unijnym

   (zob. pkt 68)