Sprawa C‑601/14

Komisja Europejska

przeciwko

Republice Włoskiej

„Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego — Dyrektywa 2004/80/WE — Artykuł 12 ust. 2 — Krajowe systemy kompensaty dla ofiar umyślnych przestępstw z użyciem przemocy gwarantujące możliwość uzyskania sprawiedliwej i odpowiedniej kompensaty — System krajowy nieobejmujący swoim zakresem wszystkich umyślnych przestępstw z użyciem przemocy popełnionych na terytorium krajowym”

Streszczenie – wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 11 października 2016 r.

1. Skarga o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego – Uchybienie obowiązkom wynikającym z dyrektywy – Środki obrony – Poddanie w wątpliwość zgodności dyrektywy z prawem – Niedopuszczalność – Granice – Akt nieistniejący

   (art. 258 TFUE, 259 TFUE, 263 TFUE, 265 TFUE)

2. Współpraca policyjna i wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych – Dyrektywa 2004/80 – Kompensata dla ofiar umyślnych przestępstw z użyciem przemocy – Obowiązek utworzenia przez państwa członkowskie systemów kompensaty dla ofiar – System krajowy nieobejmujący wszystkich przestępstw należących do przestępstw umyślnych – Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego

   (dyrektywa Rady 2004/80, art. 12 ust. 2)

1.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (zob. pkt 33, 34)

2.  Nie podejmując wszelkich środków koniecznych do zapewnienia istnienia, w sytuacjach transgranicznych, systemu kompensaty dla ofiar umyślnych przestępstw z użyciem przemocy popełnionych na jego terytorium, państwo członkowskie uchybia zobowiązaniom, które na nim ciążą na mocy art. 12 ust. 2 dyrektywy 2004/80 odnoszącej się do kompensaty dla ofiar przestępstw.

   Przepis ten służy bowiem zapewnieniu obywatelom Unii prawa do sprawiedliwej i odpowiedniej kompensaty za uszczerbki doznane na terytorium państwa członkowskiego, w którym się znaleźli wskutek skorzystania z prawa do swobodnego przemieszczania się, poprzez zobowiązanie każdego państwa członkowskiego do ustanowienia systemu kompensaty dla ofiar wszystkich umyślnych przestępstw z użyciem przemocy popełnionych na jego terytorium.

   Co się tyczy ustalenia, które przestępstwa należy uznawać za umyślne i popełnione z użyciem przemocy, chociaż to państwa członkowskie są co do zasady kompetentne do określenia zakresu tego pojęcia w ich krajowych porządkach prawnych, kompetencja ta nie pozwala im na ograniczanie zakresu systemu kompensaty dla ofiar do niektórych tylko umyślnych przestępstw z użyciem przemocy, gdyż w takim wypadku art. 12 ust. 2 dyrektywy 2004/80 mógłby zostać pozbawiony swojej skuteczności (effet utile).

   Ponadto system współpracy ustanowiony przez dyrektywę 2004/80 dotyczy wyłącznie dostępu do kompensaty w sytuacjach transgranicznych, nie wyklucza jednak, że art. 12 ust. 2 tej dyrektywy nakłada na każde państwo członkowskie, w celu realizacji celu, jaki ma ona osiągnąć w tego typu sytuacjach, obowiązek stworzenia krajowego systemu zapewniającego kompensatę dla ofiar wszystkich umyślnych przestępstw z użyciem przemocy popełnionych na ich terytorium.

   (zob. pkt 45, 46, 49, 52; pkt 1 sentencji)