Keywords
Summary

Keywords

1. Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Obowiązki Komisji

(rozporządzenie Rady nr 17)

2. Odwołanie – Zarzuty – Błąd w ustaleniach faktycznych – Niedopuszczalność – Kontrola oceny dowodów przez Trybunał – Wykluczenie, z wyjątkiem przypadku ich przeinaczenia

(art. 225 WE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58 akapit pierwszy)

3. Odwołanie – Zarzuty – Niewystarczające lub sprzeczne uzasadnienie

4. Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Zakaz – Naruszenia – Dowód

(art. 81 ust. 1 WE)

5. Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Zakaz – Naruszenia – Porozumienia i uzgodnione praktyki, które mogą być zakwalifikowane jako stanowiące jedno naruszenie

(art. 81 ust. 1 WE)

6. Odwołanie – Właściwość Trybunału

(art. 81 WE; rozporządzenie Rady nr 17, art. 15)

Summary

1. Przestrzeganie rozsądnego terminu w postępowaniach administracyjnych z zakresu wspólnotowej polityki konkurencji stanowi ogólną zasadę prawa wspólnotowego, której poszanowanie zapewnia sąd wspólnotowy.

Jednak stwierdzenie nadmiernie długiego czasu trwania postępowania, którego nie można przypisać zainteresowanym przedsiębiorstwom, może prowadzić do stwierdzenia nieważności, z powodu naruszenia tej zasady, decyzji stwierdzającej naruszenie tylko wtedy, gdy ten czas trwania mógł, poprzez naruszenie prawa przedsiębiorstw do obrony, mieć wpływ na wydanie decyzji końcowej.

W ramach badania sąd wspólnotowy powinien wziąć pod uwagę całe postępowanie od rozpoczęcia śledztwa Komisji aż po wydanie decyzji końcowej.

Istotne jest bowiem, by nie dopuścić do tego, aby prawo do obrony zostało w sposób nieodwracalny udaremnione z uwagi na nadmiernie długi czas trwania etapu dochodzenia poprzedzającego wysłanie pisma w sprawie przedstawienia zarzutów oraz do tego, aby taki czas trwania utrudniał dostarczenie dowodów mających zaprzeczyć istnieniu zachowań mogących prowadzić do pociągnięcia zainteresowanych przedsiębiorstw do odpowiedzialności. Z tego względu badanie ewentualnej przeszkody w wykonywaniu prawa do obrony z uwagi na nadmiernie długi czas trwania postępowania nie może ograniczać się do jego drugiego etapu, lecz powinno również obejmować etap, jaki poprzedza pismo w sprawie przedstawienia zarzutów, a w szczególności powinno określić, czy nadmierny czas trwania mógł naruszyć przyszłą zdolność zainteresowanych przedsiębiorstw do obrony.

(por. pkt 35, 42, 43, 49­–51)

2. Z art. 225 WE i z art. 58 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości wynika, że jedynie Sąd jest właściwy do dokonywania, po pierwsze, ustaleń faktycznych, z wyjątkiem sytuacji, gdy nieprawidłowość jego ustaleń wynika z akt sprawy, a po drugie, oceny ustalonych okoliczności faktycznych. Jeżeli jednak Sąd dokonał ustalenia lub oceny okoliczności faktycznych, Trybunał jest uprawniony na podstawie art. 225 WE do kontroli kwalifikacji prawnej tych okoliczności i skutków prawnych, które wywiódł z nich Sąd.

Trybunał nie jest zatem właściwy do ustalania okoliczności faktycznych ani też zasadniczo do badania dowodów, które Sąd dopuścił na poparcie tych okoliczności. Jeżeli bowiem dowody te uzyskano w prawidłowy sposób i miało miejsce poszanowanie ogólnych zasad prawa i wymogów proceduralnych dotyczących ciężaru dowodu i postępowania dowodowego, wyłącznie do Sądu należy ocena, jaką wagę należy przywiązywać do przedstawionych dowodów. Ocena ta nie stanowi więc, z wyłączeniem przypadków przeinaczenia tych dowodów, kwestii prawnej, która jako taka poddana jest kontroli Trybunału.

(por. pkt 69, 70)

3. Zagadnienie dotyczące tego, czy uzasadnienie wyroku Sądu jest wewnętrznie sprzeczne lub niewystarczające, stanowi kwestię prawną, która jako taka może zostać podniesiona w ramach odwołania.

W tym zakresie obowiązek uzasadnienia nie nakazuje Sądowi dokonania wyjaśnienia w sposób wyczerpujący punkt po punkcie argumentacji przedstawionej przez strony sporu. Uzasadnienie może zatem być dorozumiane, pod warunkiem że umożliwia ono zainteresowanym poznanie powodów, które stanowiły podstawy decyzji, a Trybunałowi dostarcza elementów wystarczających dla dokonania kontroli.

(por. pkt 71, 72)

4. W większości przypadków istnienie praktyki lub porozumienia antykonkurencyjnego musi być wyprowadzone ze zbiegu szeregu okoliczności i wskazówek, które w przypadku braku innego spójnego wyjaśnienia rozpatrywane łącznie mogą stanowić dowód naruszenia reguł konkurencji.

Tego typu okoliczności i wskazówki pozwalają bowiem na wykazanie nie tylko istnienia zachowań lub porozumień antykonkurencyjnych, ale również czasu trwania ciągłego antykonkurencyjnego zachowania oraz okresu stosowania zawartego z naruszeniem reguł konkurencji.

Sąd może zatem, nie naruszając prawa, oprzeć swoją ocenę występowania i czasu trwania danej praktyki lub porozumienia antykonkurencyjnego na ogólnej ocenie „całości dowodów i istotnych okoliczności”. Kwestia, jaką moc dowodową Sąd przyznał poszczególnym dowodom i okolicznościom przedstawionym przez Komisję, jest jednak kwestią z zakresu oceny faktów, która jako taka nie podlega kontroli Trybunału w ramach odwołania.

Okoliczność, że dowód na występowanie ciągłego naruszenia nie został przedstawiony dla niektórych określonych okresów, nie stanowi przeszkody, by naruszenie to było postrzegane jako ciągłe w całościowym okresie dłuższym niż wspomniane okresy, gdy takie stwierdzenie opiera się na obiektywnych i zgodnych okolicznościach. W przypadku takiego naruszenia rozciągającego się na kilka lat okoliczność, że kartel ujawniał się w różnych okresach, z krótszymi lub dłuższymi przerwami, pozostaje bez wpływu na fakt jego istnienia, o ile poszczególne działania, które składają się na to naruszenie, służą osiągnięciu tego samego celu i wpisują się w ramy pojedynczego naruszenia o charakterze ciągłym.

(por. pkt 94–96, 98, 135)

5. Naruszenie art. 81 ust. 1 WE może wynikać nie tylko z odrębnego działania, ale również z serii działań, a nawet z ciągłego zachowania. Taka wykładnia nie może zostać podważona ze względu na to, że jedno lub kilka ze zdarzeń stanowiących tę serię działań lub to ciągłe zachowanie rozpatrywane odrębnie może również samo w sobie stanowić naruszenie wspomnianego postanowienia traktatu. W przypadku poszczególnych działań wpisujących się w „całościowy plan” z uwagi na identyczny cel polegający na zakłóceniu konkurencji na wspólnym rynku Komisja jest uprawniona przypisać odpowiedzialność za te działania na podstawie udziału w naruszeniu postrzeganym jako całość.

Branie pod uwagę rzeczywistych skutków takich działań jest w tym zakresie zbędne, jeśli okazuje się, że działania te mają na celu zapobieżenie, ograniczenie lub zakłócenie konkurencji wewnątrz wspólnego rynku. W istocie z samej treści art. 81 ust. 1 WE wynika, że podobnie jak porozumienia między przedsiębiorstwami i decyzje związków przedsiębiorstw uzgodnione praktyki są zakazane niezależnie od jakichkolwiek skutków, jeżeli mają one antykonkurencyjny cel. Ponadto, o ile samo pojęcie uzgodnionych praktyk zakłada wystąpienie zachowania obecnych na rynku przedsiębiorstw, nie oznacza ono koniecznie, że zachowanie to wywołuje konkretne skutki w postaci ograniczenia, zapobieżenia lub zakłócenia konkurencji.

(por. pkt 110, 125, 136–139, 160, 161, 179)

6. Jedynie Sąd jest właściwy, by dokonać kontroli sposobu, w jaki Komisja oceniła w każdym przypadku wagę zachowań niezgodnych z traktatowymi regułami konkurencji. W postępowaniu odwoławczym dokonywana przez Trybunał kontrola ma na celu po pierwsze zbadanie, w jakim zakresie Sąd rozważył – w sposób prawnie właściwy – wszystkie czynniki istotne dla oceny wagi danego zachowania w świetle art. 81 WE i art. 15 rozporządzenia nr 17, i po drugie weryfikację tego, czy Sąd odpowiedział w sposób spełniający wymogi prawa na wszystkie argumenty przedstawione na poparcie żądania uchylenia grzywny lub obniżenia jej kwoty.

(por. pkt 217)