Keywords
Summary

Keywords

1. Zbliżanie ustawodawstw – Nieuczciwe warunki w umowach konsumenckich – Dyrektywa 93/13 – Zasada interpretacji najbardziej korzystnej dla konsumenta w razie wątpliwości co do treści danego warunku – Rozróżnienie pomiędzy powództwami wszczętymi przez jednostkę a powództwami o zaniechanie wszczętymi przez osoby lub organizacje reprezentujące interes zbiorowy

(dyrektywa Rady 93/13, art. 5 i art. 7 ust. 2)

2. Zbliżanie ustawodawstw – Nieuczciwe warunki w umowach konsumenckich – Dyrektywa 93/13 – Umowa podlegająca prawu państwa trzeciego pozostająca w ścisłym związku z terytorium Państw Członkowskich – Pojęcie „ścisłego związku”– Łącznik ustanowiony w art. 5 ust. 2 Konwencji o prawie właściwym dla zobowiązań umownych – Wykluczenie

(Konwencja rzymska z 19 czerwca 1980 r., art. 5; dyrektywa Rady 93/13, art. 6 ust. 2)

Summary

1. Uściślenie zawarte w art. 5 zdanie trzecie dyrektywy 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, zgodnie z którym zasada interpretacji najbardziej korzystnej dla konsumenta, która przeważa w razie wątpliwości co do treści danego warunku, nie ma zastosowania w kontekście postępowań zwanych „postępowaniami o zaniechanie” wymienionych w art. 7 ust. 2 dyrektywy, stanowi wiążący przepis prawa, który przyznaje prawa konsumentom i pomaga określić rezultat, do którego zmierza dyrektywa.

W istocie bowiem rozróżnienie tak ustanowione pomiędzy powództwami wszczętymi przez jednostkę a powództwami o zaniechanie wszczętymi przez osoby lub organizacje reprezentujące interes zbiorowy w zakresie znajdującej zastosowanie zasady interpretacyjnej tłumaczone jest odmiennością celów postawionych przed każdym z tych typów powództw. W pierwszym przypadku sądy lub właściwe organy muszą przeprowadzić in concreto analizę nieuczciwego charakteru warunku zamieszczonego w zawartej już umowie, podczas gdy w drugim przypadku do ich obowiązku należy dokonanie in abstracto oceny nieuczciwego charakteru warunku, który dopiero może zostać włączony do przyszłych umów. W pierwszej sytuacji dokonanie interpretacji na korzyść konsumenta przynosi mu natychmiastową korzyść. W drugiej przeciwnie, ażeby tytułem prewencyjnym osiągnąć skutek najbardziej korzystny dla grupy konsumentów, nie należy w razie wątpliwości dokonywać interpretacji warunku w sposób najbardziej dla nich korzystny. Dokonanie obiektywnej interpretacji w większym stopniu umożliwia bowiem zakazanie posługiwania się niejasnym lub dwuznacznym warunkiem, co w konsekwencji prowadzi do wzmocnienia ochrony konsumentów.

(por. pkt 16–17)

2. Artykuł 6 ust. 2 dyrektywy 93/13 dotyczący nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, zgodnie z którym Państwa Członkowskie podejmą niezbędne kroki do zapewnienia, iż konsument nie utraci ochrony przyznanej mu na mocy rzeczonej dyrektywy poprzez wybór prawa państwa trzeciego jako prawa obowiązującego w stosunku do danej umowy, jeśli ta ostatnia pozostaje w ścisłym związku z terytorium Państw Członkowskich, powinien być interpretowany w ten sposób, iż niedookreślone pojęcie „ścisłego związku”, którego zasadniczym celem jest umożliwienie wzięcia pod rozwagę przy rozpatrywaniu istnienia tego związku różnych okoliczności łączących w konkretnym przypadku, może ewentualnie zostać uściślone poprzez domniemania. Za to nie można ograniczyć owego pojęcia za pomocą wcześniej określonego zestawienia łączników, takiego jak kumulatywne przesłanki dotyczące miejsca zamieszkania konsumenta i podpisania umowy wymienione w art. 5 Konwencji z 19 czerwca 1980 r. o prawie właściwym dla zobowiązań umownych.

(por. pkt 32–33)