Regulamin postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Regulamin postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości

JAKI JEST CEL REGULAMINU POSTĘPOWANIA?

• W regulaminie zawarto przepisy dotyczące stosowania i uzupełniania statutu Trybunału Sprawiedliwości, który figuruje w protokole nr 3 załączonym do traktatów.
• Celem regulaminu jest uproszczenie postępowania Trybunału i uczynienie go bardziej zrozumiałym dla podmiotów prawa i sądów krajowych, a także lepsze uwzględnienie zmian względem liczby rozpatrywanych spraw.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Trybunał Sprawiedliwości jest jednym z dwóch sądów tworzących Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, będący instytucją sądowniczą UE i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej. Drugi sąd to: Sąd. Ich misją jest zapewnienie poszanowania prawa w wykładni i stosowaniu traktatów, zwłaszcza poprzez kontrolowanie legalności aktów UE.

Organizacja Trybunału Sprawiedliwości

Trybunał Sprawiedliwości jest zorganizowany w następujący sposób:

• Skład Trybunału Sprawiedliwości: w skład Trybunału Sprawiedliwości wchodzi 28 sędziów i 11 rzeczników generalnych, mianowanych na okres sześciu lat. Obowiązkiem rzeczników generalnych jest wspieranie Trybunału i przedstawianie opinii prawnych. Sędziowie wybierają na okres trzech lat prezesa Trybunału Sprawiedliwości i wiceprezesa. Do zadań prezesa należy reprezentowanie Trybunału i kierowanie jego pracami; jest on wspierany przez wiceprezesa;
• Skład izb i wyznaczanie sędziów sprawozdawców: Trybunał powołuje izby złożone z pięciu sędziów i z trzech sędziów. Prezesi izb złożonych z pięciu sędziów wybierani są na okres trzech lat, a z trzech sędziów na okres roku. W celu rozpatrzenia sprawy prezes Trybunału wyznacza sędziego sprawozdawcę, a pierwszy rzecznik generalny wyznacza rzecznika generalnego. Trybunał, jeśli uzna za konieczne, może mianować sprawozdawców pomocniczych;
• Rola sekretarza: Trybunał mianuje sekretarza na okres sześciu lat. Sekretarz przyjmuje i przekazuje wszelkie dokumenty, sprawuje nad nimi pieczę i odpowiada za archiwum. Wspiera też członków Trybunału, zapewnia przygotowanie publikacji oraz, z upoważnienia prezesa Trybunału, kieruje służbami instytucji;
• Funkcjonowanie Trybunału: sprawy przydzielane są pełnemu składowi Trybunału, wielkiej izbie lub izbom złożonym z pięciu bądź też trzech sędziów. Liczba sędziów rozpatrujących sprawę zależy od jej wagi i złożoności. Większość spraw rozpatrywanych jest przez pięciu sędziów i bardzo rzadko zdarza się, by cały Trybunał rozstrzygał sprawę. Kilka spraw może być rozstrzyganych razem przez ten sam skład orzekający. Narady Trybunału muszą pozostawać niejawne;
• System językowy: w każdej sprawie używa się danego języka postępowania. W sprawach wszczętych na podstawie skarg bezpośrednich język postępowania wybierany jest przez skarżącego spośród dwudziestu czterech języków urzędowych UE. W postępowaniach prejudycjalnych językiem postępowania jest język sądu odsyłającego, który zwrócił się do Trybunału.

Cechy charakterystyczne postępowania

Postępowanie przed Trybunałem obejmuje zasadniczo następujące etapy:

• Etap pisemny: polega na wymianie pism procesowych między stronami. Treść tych pism musi być ściśle określona. Po zamknięciu pisemnego etapu postępowania sędzia sprawozdawca przedstawia, na zgromadzeniu ogólnym, sprawozdanie wstępne;
• Środki dowodowe: Trybunał może zadecydować o podjęciu środków dowodowych, do których należą: stawiennictwo stron, wezwanie do udzielenia informacji i przedstawienia dokumentów, zeznanie świadków, opinia biegłych, oględziny;
• Rozprawa może mieć miejsce w stosownym przypadku. Rozprawę otwiera i prowadzi prezes. Rozprawa może mieć miejsce przy drzwiach zamkniętych;
• Opinia rzecznika generalnego: mniej więcej w połowie wszystkich spraw rzecznik generalny przedstawia swoją opinię. Jeżeli w sprawie nie występują nowe zagadnienia prawne, Trybunał może zadecydować, że opinia nie jest konieczna;
• Ostateczny wynik: Trybunał orzeka wydając wyrok lub postanowienie. Na posiedzeniu jawnym ogłaszane są jedynie wyroki. Wyroki i postanowienia zawierają różne informacje, m.in. streszczenie stanu faktycznego, motywy. Kopia przekazana zostaje każdej ze stron. Wyroki i postanowienia są dostępne na stronie internetowej Trybunału.

Regulamin obejmuje również przepisy szczególne dotyczące poszczególnych postępowań przed Trybunałem Sprawiedliwości:

• postępowań prejudycjalnych,
• skarg bezpośrednich,
• odwołań od orzeczeń Sądu,
• opinii oraz
• innych postępowań szczególnych.

Odesłania prejudycjalne

Sądy krajowe mogą zwrócić się z odesłaniem prejudycjalnym do Trybunału, aby zadać pytanie dotyczące ważności lub wykładni prawa UE. W ramach odesłania prejudycjalnego uwagi mogą składać:

• strony w postępowaniu,
• kraje UE,
• Komisja Europejska,
• instytucja, która wydała akt, którego ważność jest przedmiotem sporu.

Odwołania od orzeczeń Sądu

Od orzeczenia Sądu można wnieść odwołanie. Odwołanie składa się w sekretariacie. Musi ono zawierać podnoszone zarzuty i argumenty prawne. Jego celem musi być uchylenie, w całości lub części, orzeczenia Sądu.

OD KIEDY REGULAMIN POSTĘPOWANIA MA ZASTOSOWANIE?

Regulamin ma zastosowanie od 1 listopada 2012 r.

KONTEKST

Więcej informacji na ten temat zawiera:

• Prezentacja ogólna na stronie internetowej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

GŁÓWNY DOKUMENT

Regulamin postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości (Dz.U. L 265 z 29.9.2012, s. 1-42)

Zmiana regulaminu postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości (Dz.U. L 173 z 26.6.2013, s. 65)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Rady (UE) 2016/300 z dnia 29 lutego 2016 r. w sprawie uposażenia osób zajmujących wysokie stanowiska publiczne w UE (Dz.U. L 58 z 4.3.2016, s. 1-12)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2015/2422 z dnia 16 grudnia 2015 r. zmieniające protokół nr 3 w sprawie statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (Dz.U. L 341 z 24.12.2015, s. 14-17)

Ostatnia aktualizacja: 11.08.2016