Konwencja w sprawie zwalczania korupcji urzędników publicznych

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Konwencja w sprawie zwalczania korupcji urzędników UE i urzędników państw członkowskich UE

Akt Rady ustanawiający Konwencję w sprawie zwalczania korupcji, w którą zaangażowani są urzędnicy UE lub urzędnicy państw członkowskich UE

JAKIE SĄ CELE KONWENCJI I AKTU?

• Konwencja:
  • ma na celu zapewnienie podjęcia niezbędnych środków przez każde państwo członkowskie na rzecz kryminalizacji korupcji, w której uczestniczą urzędnicy publiczni*;
  • została opracowana w celu zwalczania korupcji urzędników europejskich* i urzędników krajowych* państw członkowskich UE oraz wzmocnienia współpracy sądowej między państwami członkowskimi w tym zakresie.
• Akt oznacza zgodę Rady na sporządzenie konwencji.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

• Na podstawie konwencji każde państwo członkowskie podejmuje niezbędne środki mające na celu kryminalizację zarówno korupcji czynnej*, jak i korupcji biernej* wśród urzędników publicznych. Konwencja obejmuje zarówno współuczestniczenie, jak i namawianie do którejkolwiek z tych form korupcji.
• Sankcje są skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Ponadto państwa członkowskie pozwalają na uznanie dyrektorów przedsiębiorstw lub dowolnych osób w przedsiębiorstwie, posiadających prawo podejmowania decyzji lub wykonywania kontroli, za podlegające odpowiedzialności karnej w przypadkach korupcji czynnej przez osobę im podlegającą działającą w imieniu przedsiębiorstwa.
• Każde państwo członkowskie ustanawia własną jurysdykcję wobec przestępstw, zgodnie z zobowiązaniami wynikającymi z niniejszej konwencji, gdzie:
  • przestępstwo zostało popełnione w całości lub częściowo na jego terytorium;
  • osoba, która popełniła przestępstwo, jest jednym z jego obywateli lub urzędników;
  • przestępstwo zostało popełnione przeciwko urzędnikom UE lub urzędnikom krajowym lub członkowi jednej z instytucji UE, który jednocześnie jest ich obywatelem;
  • osoba, która popełniła przestępstwo, jest urzędnikiem instytucji, agencji lub organu UE, które posiadają swoją główną siedzibę w danym państwie członkowskim.
• Jeśli procedura, w związku z przestępstwem stwierdzonym zgodnie ze zobowiązaniami wynikającymi z Konwencji, dotyczy przynajmniej dwóch państw członkowskich, państwa te współpracują podczas śledztwa, ścigania i podczas wykonywania nałożonej kary.
• Państwa członkowskie stosują zasadę, zgodnie z którą nie można dwukrotnie podejmować czynności prawnych w odniesieniu do tego samego przestępstwa (znaną również jako zasada ne bis in idem), jednak dopuszcza się wyjątki od tej zasady.
• Państwa członkowskie przyjmują wewnętrzne porozumienia prawne, które wykraczają poza zobowiązania wynikające z niniejszej Konwencji.
• W przypadku sporu między państwami członkowskimi co do wykładni lub stosowania niniejszej Konwencji i w braku jego wzajemnego rozwiązania, sprawa musi zostać zbadana przez Radę, jak określono w tytule VI Traktatu o Unii Europejskiej. Jeśli w czasie 6 miesięcy Rada nie rozwiąże sporu, sprawa może zostać skierowana przez jedną ze stron do rozpatrzenia przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Niniejszy Trybunał obejmuje swoją jurysdykcją również spory między państwem członkowskim a Komisją Europejską.

DATA WEJŚCIA W ŻYCIE

Konwencja weszła w życie z dniem 28 września 2005 r. i przystąpiły do niej wszystkie państwa członkowskie.

KONTEKST

Kryminalizacja korupcji czynnej i biernej była regulowana wieloma instrumentami międzynarodowymi i europejskimi w ciągu ostatnich dwóch dekad.

Szczebel międzynarodowy

• Kryminalizacja korupcji czynnej i biernej jest regulowana przez Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji, która stanowi traktat międzynarodowy o uniwersalnym zakresie stosowania. Niniejsza Konwencja weszła w życie z dniem 14 grudnia 2005 r. Do grudnia 2014 r. wszystkie państwa członkowskie ratyfikowały Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji, a sama UE stała się umawiającą się stroną w 2008 r. (Decyzja 2008/801/WE).
• Konwencja OECD o zwalczaniu przekupstwa zagranicznych urzędników państwowych w międzynarodowych transakcjach handlowych (obowiązująca od 1999 r.) ustanawia prawnie wiążące normy mające na celu kryminalizowanie przekupstwa zagranicznych urzędników w międzynarodowych transakcjach handlowych i przewiduje szereg istotnych środków zapewniających skuteczność tego procesu. Skupia się ona na „podażowej stronie” korupcji międzynarodowej.

Szczebel europejski

• Prawnokarna konwencja o korupcji Rady Europy (obowiązująca od 2002 r.) stanowi również ambitny instrument mający na celu koordynację kryminalizacji praktyk korupcyjnych. Niniejsza Konwencja przewiduje również uzupełniające środki prawa karnego oraz poprawę współpracy międzynarodowej w zakresie ścigania przestępstw związanych z korupcją.

Uwaga: Mimo iż większość poszczególnych państw członkowskich jest stroną tych ostatnich Konwencji (Konwencji o zwalczaniu przekupstwa zagranicznych funkcjonariuszy publicznych w międzynarodowych transakcjach handlowych i Prawnokarnej konwencji o korupcji), sama UE nie jest stroną.

Więcej informacji:

• Korupcja (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNE DOKUMENTY

Konwencja sporządzona na podstawie artykułu K.3 ustęp 2 litera c) Traktatu o Unii Europejskiej w sprawie zwalczania korupcji urzędników Wspólnot Europejskich i urzędników państw członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. C 195 z 25.6.1997, s. 2–11)

Akt Rady z dnia 26 maja 1997 r. ustanawiający na podstawie art. K.3 ust. 2 lit. c) Traktatu o Unii Europejskiej, Konwencję w sprawie zwalczania korupcji, w którą zaangażowani są urzędnicy Wspólnot Europejskich lub urzędnicy państw członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. C 195 z 25.6.1997, s. 1)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Rady (UE) 2017/1939 z dnia 12 października 2017 r. wdrażające wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej (Dz.U. L 283 z 31.10.2017, s. 1–71)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii (Dz.U. L 198 z 28.7.2017, s. 29–41)

Decyzja Rady (UE) 2016/63 z dnia 15 stycznia 2016 r. dotycząca przystąpienia Chorwacji do Konwencji sporządzonej na podstawie art. K.3 ust. 2 lit. c) Traktatu o Unii Europejskiej w sprawie zwalczania korupcji funkcjonariuszy Wspólnot Europejskich lub funkcjonariuszy państw członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. L 14 z 21.1.2016, s. 23–24)

Decyzja Rady 2008/801/WE z dnia 25 września 2008 r. w sprawie zawarcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji (Dz.U. L 287 z 29.10.2008, s. 1–110)

Decyzja Rady 2007/751/WE z dnia 8 listopada 2007 r. dotycząca przystąpienia Bułgarii i Rumunii do konwencji sporządzonej na podstawie art. K.3 ust. 2 lit. c) Traktatu o Unii Europejskiej w sprawie zwalczania korupcji funkcjonariuszy Wspólnot Europejskich lub funkcjonariuszy państw członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. L 304 z 22.11.2007, s. 34–35)

Decyzja Rady 2003/642/WSiSW z dnia 22 lipca 2003 r. dotycząca stosowania do Gibraltaru Konwencji w sprawie zwalczania korupcji urzędników Wspólnot Europejskich lub urzędników Państw Członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. L 226 z 10.9.2003, s. 27)

Decyzja ramowa Rady 2003/568/WSiSW z dnia 22 lipca 2003 r. w sprawie zwalczania korupcji w sektorze prywatnym (Dz.U. L 192 z 31.7.2003, s. 54–56)

Sprawozdanie wyjaśniające dotyczące Konwencji w sprawie zwalczania korupcji urzędników Wspólnot Europejskich i urzędników państw członkowskich Unii Europejskiej (Tekst zatwierdzony przez Radę w dniu 3 grudnia 1998 r.) (Dz.U. C 391 z 15.12.1998, s. 1–12)

Akt Rady z dnia 27 września 1996 r. ustalający Protokół do Konwencji w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich (Dz.U. C 313 z 23.10.1996, s. 1–10)

Akt Rady z dnia 26 lipca 1995 r. ustalający Konwencję w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich (Dz.U. C 316 z 27.11.1995, s. 48–57)

Ostatnia aktualizacja: 08.03.2019